Lüğətlərdə axtarış.

Hanqıl (kor. 한글 Hangeul, Cənubi Koreyada), (kor. 조선글 Chosŏn'gŭl, Şimali Koreyada)- Koreya əlifba sistemidir. Koreya əlifbası, loqoqrafik Çin simvolları olan Hancadan tamamilə ayrı əlifbadır. Koreya əlifbası XV əsrin ortalarında Coson krallığı zamanı yaradılmış və hazırda həm Şimali Koreya və həm Cənubi Koreyanın rəsmi əlifbadır. == Koreya yazısı == Koreya dilində mətnlərin yazılışında istifadə olunan fonetik hərfi-hecalı yazı. Koreyada bir neçə yazı sistemindən istifadə olunmuşdur. 1444-cü ildə hökmdar Böyük Seconun təşəbbüsü ilə hazırlanmış və 1446-cı ildən dövlət əlifbası kimi (çon əlifbası adlandırılmışdır) təsdiqlənmişdir. Müasir Koreya əlifbası 40 qrafemdən ibarətdir.

Tırtıl — lepidoptera (kəpənəklər) sırasından böcək sürfəsi. Kəpənəyin və bir güvənin sürfəsi. Təxminən 2–3 həftədən sonra tırtıl kokos halına gəlir və başqa 2 həftədən sonra pupaya çevrilir. Sonra böyüdülmüş qanadları olan bir tırtıl görünür. Tırtıl, xüsusilə toxuculuq sənayesində zərərvericilər kimi tanınır. Bir növ tırtıl Uzaq Şərqdə ipək məhv edir, ipəkqurdu kimi tanınır. Bədən bir baş, üç döş və on qarın seqmentindən ibarətdir. Baş güclü sklerotlaşdırılmış bütövlərə malikdir; bədənin qalan hissəsi böyük skleritlər olmadan çox hissəsində yumşaqdır. Bədəndə, fərdi ailələrə, cinslərə və hətta növlərə xas olan, qəti şəkildə müəyyən edilmiş bir şəkildə yerləşən setlər inkişaf etdirilir. Bu ilkin cütlərə əlavə olaraq, yaşlı yaşlarda, bir çox açıq canlı formada ikincil silsilələrin sıx bir örtüyü inkişaf edir (ayıların alt ailəsinin nümayəndələrinin tırtıllarında ən güclü).

Çınqıl, çaydaşı və ya qənbər — dənizin, çayların və göllərin dalğalarının təsiri altında aşılanaraq yumru, hamar forma almış müxtəlif dağ süxurlarının qırıntıları, xırda daş. Çay daşları adətən daha iri olur. 10–20 sm qədər. Dəniz daşları daha yastı və kiçik. Əsasən yol tikintisində və beton istehsalında istifadə olunur.

Intel Corporation və ya qısaca Intel — mərkəzi ofisi Santa-Klarada yerləşən Amerikan transmilli korporasiya və texnologiya şirkəti. O, gəlirlərinə görə dünyanın ən böyük yarımkeçirici çip istehsalçılarından biridir və əksər fərdi kompüterlərdə (PC) mövcud olan x86 seriyalı təlimat dəstlərinin tərtibatçılarından biridir. Intel 2007-ci ildən 2016-cı maliyyə ilinə qədər təxminən on il ərzində ümumi gəlirə görə ən böyük ABŞ korporasiyalarının 2020 Fortune 500 siyahısında 45-ci yeri tutub. Intel əksər kompüter sistemi istehsalçıları üçün mikroprosessorlar, həmçinin ana lövhə çipsetləri, şəbəkə interfeysi kontrolleriləri və inteqral sxemlər, fləş-yaddaş, qrafika çipləri, gömülü prosessorlar və kommunikasiya və hesablama ilə bağlı digər cihazlar istehsal edir. Intel (Integrated electronics) 18 iyul 1968-ci ildə yarımkeçirici qabaqcılları Qordon Mur (Mur qanununa görə), Robert Noys (1927–1990), Artur Rok (vençur kapitalisti) tərəfindən təsis edilib və Endryu Qrovun icraçı rəhbərliyi və baxışı ilə əlaqələndirilir. Intel Silikon vadisinin yüksək texnologiya mərkəzi kimi yüksəlişinin əsas komponenti idi. Noys inteqral sxemin (mikroçip) əsas ixtiraçısı idi. Intel 1981-ci ilə qədər biznesində əsas yeri tutan SRAM və DRAM yaddaş çiplərinin erkən tərtibatçısı idi. Şirkət 1971-ci ildə dünyanın ilk kommersiya mikroprosessor çipini yaratsa da, bu fərdi kompüterin uğuruna qədər onun əsas biznesinə çevrilməmişdi. 1990-cı illərdə Intel kompüter sənayesinin sürətlə böyüməsini təmin edən yeni mikroprosessor dizaynlarına böyük sərmayə qoydu.

Hanqıl günü (ing. Hangeul Day, Korean Alphabet Day) və ya Coson Yazı Günü — Hanqılın mükəmməlliyini təbliğ etmək və Kral Secongun Hunmincongımı tanıtmasını anma günüdür. Koreyada 9 oktyabr Kral Secongun Hunmincongımı elan etdiyi gün Hangıl Günü olaraq təyin olunmuşdur və milli bayram kimi qeyd olunmaqdadır. Koreya Xalq Demokratik Respublikasında isə 15 Yanvar Böyük kral Secongun Hunmincongımı yaratdığı gün Coson Yazı Günü olaraq qeyd edilir. == Mənşəyi və tarixi == Kral Seconqla bağlı qeydlərdə kralın 1446-cı il ildə ay təqvimi ilə sentyabr ayında Hunminceongımı elan etdiyi yazılır. Buna əsaslanaraq 1926-cı ildə Koreya dili cəmiyyətinin əvvəlki forması olan Coson dili tədqiqatları dərnəyi həmin vaxt ay təqvimi ilə sentyabrın 29-da(günəş təqvimi ilə 4 noyabr) Hunmincongımın elan olunmasının 480 illik yubiley tədbirini keçirib həmin günü Hangılın o dövrdəki adına əsasən “1-ci Qagya günü” olaraq elan etdi. Koreyalı alim Cu Şigyonqun “Hangıl” adını verməsindən sonra 1928-ci ildə “Hanqıl günü” olaraq dəyişdirildi. 1931 yaxud 1932 ildən başlayaraq günəş təqvimi ilə 29 oktyabrda qeyd olunmağa başladı. Koreya Dili Assosiasiyasının Koreya Dili Tədqiqat Qrupunun üzvü olan İ Hisıng və İ Gıkno 1932-ci ildən etibarən günəş təqviminə əsasən qeyd olunduğunu desələr də, 1931-ci ildən bəri olduğunu qeyd edən qəzet məqalələri də var. Bəzi mütəxəssislər 1582-ci ildən öncəki dövrdə də Qriqorian təqvimindən istifadə edildiyini qeyd edib 1934-cü ildən etibarən bu təqvimə uyğun olaraq hesablanmağı məqsədəuyğun gördülər və buna əsasən həmin gün okyabrın 28-ə keçirildi.

Tırtıl göbələyi (lat. Ophiocordyceps sinensis) — Ophiocordycipitaceae fəsiləsindən göbələk növüdür, Kisəli göbələklər sinfinə aiddir. Tırtıl göbələyinə Tibet yaylasının dağlarında təxminən 4 km yüksəklikdə rast gəlinir. Əgər isti mövsümdə göbələyin sporu kəpənək növlərindən birinin (Hepialus armoricanus) sürfəsinə daxil olarsa, qışdan sonra vegetasiya dövrünün başlaması ilə bu spor cücərərək miselium - ota bənzəyən göbələk gövdəsi əmələ gətirir. Beləliklə, böyüyən göbələk öz böyüməsi üçün sürfənin qida maddələrindən istifadə edir. Tırtıl göbələyi (lat. Hepialidae) kəpənəyinin sürfələrində parazitlik edir. Sporlar göbələyin meyvə gövdəsindən küləklə yayılır və bu kəpənəyin tırtıllarında məskunlaşaraq onları yoluxdurur. Tırtıllar 3500-6000 metr hündürlükdə dağlara sürünərək qalxırlar, orada torpaqda gizlənirlər və tırtıllarda göbələklərin miseliumu inkişaf etməyə başlayır, sahibinin qida maddələrindən istifadə edir və onun ölümünə səbəb olur. Növbəti yay, tırtıldan göbələyin ota bənzər meyvə gövdəsi böyüyür.

== Məzmun == Burada özündən çox razı, tüfeyli sərçənin macəralarından bəhs olunur. Eyni zamanda kinolent xatırladır ki, fırıldaqla, yalanla xeyir görmək olmaz. == Film haqqında == Applikasiya filmidir. Film Azərbaycan xalq nağılının motivləri əsasında çəkilmişdir. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Ssenari müəllifi: Ələviyyə Babayeva Rejissorlar: Məsud Pənahi, Hafiz Əkbərov Quruluşçu rəssamlar: Məsud Pənahi, Elçin Axundov Operator: Antonina Korotnitskaya Bəstəkar: Ramiz Mirişli Səs operatoru: Əsəd Əsədov Cizgi rəssamları: Anatoli Abarenov, Rauf Dadaşov, Sergey Dyojkin, Vahid Talıbov, Vaqif Məmmədov, Arifə Hatəmi, Gülşən Quliyeva, Solmaz Hüseynova Rəssam: N.Ağayeva Montaj edən: A.Vəliyeva Rejissor assistenti: Sima Qurbanova Operator assistenti: Ramiz Ağayev Rəssam assistenti: Y.Uznadze Redaktor: Ədhəm Qulubəyov Filmin direktoru: Kamil Rəhmanzadə Fazaçı-rəssam: Hüseyn Cavid İsmayılov (titrlərdə yoxdur) == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh.

Intel 4004 – fərdi kompyuterlərdə "beyn" adlanan, riyazi və məntiqi əməliyyatları yerinə yetirən qorğu. 1971-ci ilin 15 noyabrda dünyada ilk dəfə olaraq Intel özünün i4004 mikroprosessorunun kütləvi istehsalına başladı. Beləliklə tamamilə yeni yarımkeçirici qurğu olan mikroprosessorların inkişafının əsası qoyuldu. i4004 mikroprosessoru 4 bitli idi və 2300 tranzistor üzərində qurulmuşdu. O, 750 kHs takt tezliyi, 10,8 mks əmr dövrü üzunluğu ilə işləyirdi. i4004 cəmi 16 ayaqlı plastmas və ya metal-keramik korpus içərisində yerləşdirilmişdi. Bu mikroprosessorun əmr sistemini 46 təlimat təşkil edirdi və funksional tərkibinə görə onlar kifayət qədər universal idi. Bu, prosessorun tətbiq sahəsini xeyli genişləndirdi. Bununla yanaşı prosessorun əmr sistemi məlumatlar üzərində VƏ (AND), VƏYA (OR) kimi məntiqi əməliyyatları həyata keçirmək üçün təlimatlara malik deyildi. Bu əməliyyatları aparmaq üçün xüsusi alt proqramlardan istifadə olunması nəzərdə tutulurdu, bu da proqram təminatını xeyli mürəkkəbləşdirirdi.

Intel486SL(en. Intel486SL) — pi486DX mikroprosessorunun az enerji sərf edən və əsasən fərdi kompüterlərdə istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuş modifikasiyası. i486DX’in xarakteristikalardan əlavə i486SL’də işçi gərginlik 3.3 V-dur (i486DX’də 5 V), 3.3 V və ya 5 V’luk RAM modulları və ISA adapterləri ilə, kölgə (shadow) yaddaş ilə işləyə bilir və xüsusi sistemin idarəedilməsi rejiminə (System Management Mode, SMM) malikdir. Intel şirkətinin SMM terminin ifadə etdiyi texnologiya mikroprosessora imkan verir ki, sistem məşğul olmadıqda və ya mərkəzi prosessorun intensiv istifadəsinin gərəkli olmadığı işi gördükdə sistemin bəzi komponentlərinin işini ləngitsin və ya dayandırsın və beləliklə, qurğuların xidmət müddətini uzatsın. Tut: i486DX, SHADOW MEMORY. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.

Intel486SL(en. Intel486SL) — pi486DX mikroprosessorunun az enerji sərf edən və əsasən fərdi kompüterlərdə istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuş modifikasiyası. i486DX’in xarakteristikalardan əlavə i486SL’də işçi gərginlik 3.3 V-dur (i486DX’də 5 V), 3.3 V və ya 5 V’luk RAM modulları və ISA adapterləri ilə, kölgə (shadow) yaddaş ilə işləyə bilir və xüsusi sistemin idarəedilməsi rejiminə (System Management Mode, SMM) malikdir. Intel şirkətinin SMM terminin ifadə etdiyi texnologiya mikroprosessora imkan verir ki, sistem məşğul olmadıqda və ya mərkəzi prosessorun intensiv istifadəsinin gərəkli olmadığı işi gördükdə sistemin bəzi komponentlərinin işini ləngitsin və ya dayandırsın və beləliklə, qurğuların xidmət müddətini uzatsın. Tut: i486DX, SHADOW MEMORY. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.

Intel 8080 — 1974-cü il aprelin 1-də Intel tərəfindən təqdim edilən mikroprosessor. Əvvəlki İntel 8008 dizaynın təkmilləşdirilmiş variantı idi. Prosessor 8 bit (A, B, C, D, E, H, və L) registerə sahib idi.

IA-32 (Intel Architecture-32) — Intel şirkətinin 32-mərtəbəli arxitekturaya malik 80386, 80486, Pentium, Pentium Pro, Pentium II, Celeron və Xeon mikroprosessorlarının ümumi işarəsi. Bu arxitekturanın bir sıra çatışmazlıqları Intel’i yeni IA-64 arxitekturasını işləyib hazırlamağa məcbur etdi. IA-64(Intel Architecture-64)– Intel şirkətinin 64-mərtəbəli arxitekturaya malik Merced, Itanium tipli prosessorlarının ümumi işarəsi. 1994-cü ildən Hewlett-Packard şirkətinin fəal iştirakı ilə işlənib hazırlanıb. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

İntel mikroprosessorlarının siyahısı — Intel şirkətinin istehsal etdiyi mikroprosessorlar. == Siyahı == == Xarici keçidlər == Список всех микропроцессоров Intel на ark.intel.com (англ.) Музей Intel: История микропроцессора (англ.) Сравнение производительности мобильных процессоров (англ.) Современные процессоры Intel: 2-е полугодие 2009. Энциклопедия.

İntel çipsetləri — LX çipsetləri-66 MHz tezliyində olur və soket370və slot1 prosessorlarını dəstəkləyir. 3DİMM slota malikdirlərvə maksimum 768MB SDRAM dəstəkləyir. Qiymət olaraq başqa çipsetlərə görə daha ucuzdur. ZX çipsetləri-həm 66 MHz, həm də 100 MHz tezlikdə işləyir. Celeron, PentiumII və PentiumIII prosessorları dəstəkləyir. 2DİMM slotu var və 512MB SDRAM-ı dəstəkləyir. Qiymət olaraq LX çipsetindən daha baha ancaq Bx çipsetindən daha ucuzdur. BX çipsetləri-66 MHz və 100 MHz tezlikdə işləyir. Celeron. Pentium II və Pentium III prosessorlarını dəstəkləyir.

Intel Core — Intel şirkəti tərəfindən yaradılan mərkəzi prosessor (ing. CPUs) seriyasıdır. Bu prosessorlar orta təbəqəli istehlakçılar, iş stansiyaları kimi güclü və adi kompüterlər üçün nəzərdə tutulub və Pentium prosessorlarının yerini tutub. Core prosessorlarının eyni və ya daha güclü versiyaları server və iş stansiyaları bazarları üçün Xeon prosessorları adı altında satılır. Core prosessorlarının sırasına Intel Core i3, Intel Core i5, Intel Core i7 və Intel Core i9, X seriyalı Intel Core prosessorları daxildir. Intel 2023-cü ildə prosessorlarından "i" ləqəbini çıxaracağını və onu "Core 3/5/7/9" edəcəyini elan etdi. Şirkət yüksək səviyyəli prosessorlar üçün də "Ultra" brendini təqdim edəcək. == Ümumi baxış == Intel Core heç bir daxili ardıcıllıq və ya davamlılıq vəd etməyən bir marka olsa da, bu ailənin prosessorları, əksər hallarda oxşardır. Mobil cihazlar üçün olan Core Solo və Core Duo Yonah prosessorları ilk məhsullar olub Pentium M dizayn ağacına aiddir. Bu prosessorlar 2006-cı ilin yanvarında 65 nm texnologiyası ilə istehsal olunub və satışa çıxarılıb.

Hindlilər, hindu, hindistanlı — Hindistanın milli, dini və kasta mənsubiyyətindən asılı olmayaraq əsl yerli əhalisinin ümumi adı .

Lintel — binalardakı qapı və pəncərələr kimi şaquli boşluqlara üfüqi şəkildə yerləşdirilmiş və divarın davam etməsinə imkan verən bir memarlıq blokudur. Lintellər qonşu divarlara oturacaq formasında yerləşdirilmiş daş, beton və ya ağacdan da hazırlana bilər. Dekorativ memarlıq elementi kimi də istifadə olunan lintellərə daha çox portallarda, qapılarda, pəncərələrdə və kaminlərdə rast gəlinir.

Sintel - 2010-cu ildə istehsal olunmuş qısametrajlı Niderland animasiyasıdır. Cizgi filmin ditribüteri Niderlandın Blender Foundation adlı təşkilatıdır. Bir gün filmin qəhrəmanı olan Skalesin qarşısına yaralı əjdaha balası çıxır,o bu əjdaha balasının götürüb bəsləyir və yarasını sağaldır.Beləliklə bu bədheybət balasına öyrəşən Skales onun adını "Sintel" qoyur. Bir gün çarşıda oynayan Sintel və Skarles quşların səmada ötdüyünü görüb dama çıxırlar,bu zaman daha böyük bədheybət Sinteli caynağına alıb aparır.Əlacsız qalan Skarles onun dalınca getməyə məcbur olur,uzun müddət yol qət edən qarlı aşırımlar keçən Skarlas bir şamanın komasına gəlir və ona başına gələn hadisə barədə məlumat verir.Şaman onun Sinteli tapacağına yol göstərəcəyinə söz verir və ona böyük qılınc verərək yolu tərif edir.Nəhayət təhrif edilən əjdaha mağarasına gələn Skarles əjdahanın qidalandığını görür və ondan bir az aralıda yuvada balaca əjdahanın yatdığını görür və onun Sintel olacağını təxmin edib ona yaxınlaşır,lakin balaca bədheybət çığıraraq qaçır və bunu görən böyük əjdaha Skarlesə hücum edir.Əlindəki qılıncla əjdahanı ölümcül yaralayan qəhrəman qız kənara çəkilir yerə yıxılan əjdaha ona Sintelin gözləri ilə baxır bu baxışlar Skarlesə tanış gəlir və əjdahanın qanadına baxanda onun qanadında yara olduğunu görür və bu yara Sinteli tapandada onun qanadında var idi,bu yaranı Skarles özü sağaltmışdı.Artıq hər şey gec idi Skarlesin öldürdüyü körpəlikdən öz balası kimi sevdiyi,hər qayğısını çəkdiyi Sintel idi. Rəsmi sayt Arxivləşdirilib 2011-02-25 at the Wayback Machine Sintel — Internet Movie Database saytında.

Çınqıl və pinqvin (ing. The Pebble and the Penguin) - 1995-ci ildə "Don Bluth Entertainment" tərəfindən istehsal edilmiş qısametrajlı cizgi filmi. Daş və pinqvin — Internet Movie Database saytında.

Hindilər (ing. Indians), həmçinin yerli amerikalılar (ing. Native Americans), Amerika hindiləri (ing. American Indians), qırmızı dərililər (ing. Red skins) və ya qırmızı hindilər (ing. Red Indians) — Amerikanın yerli əhalisinin, Amerika qitəsinin, Cənubi və Şimali Amerikanın yalnız bəzi rayonlarında qalan ən qədim yerli əhalisini təşkil edən tayfa və xalqların ümumi adı. Adları Xristofor Kolumb və başqalarının (15-ci əsr) Amerikanı səhvən Hindistan güman etmələri ilə əlaqədar yaranmışdır. Dil baxımdan bir-biriylə qohum olmayan iki ayrı əsas qrupa bölünürlər: Sibir mənşəli na-dene dilləri və na-dene istisna olmaqla özündə bütün hindi dillərini ehtiva edən amerind dilləri. Alyaska yerliləri adı Alyaskada yaşayan eskimos-aleut xalqlarını və hindiləri topluca xarakterizə etmək üçün istifadə edilir. ABŞ-nin digər əyalətlərində "Native Americans", "American Indians" ya da qısaca olaraq "Indians" adlanırlar.

İncil (ərəb. إنجيل‎; yun. εὐαγγέλιον Evanqelion – "xoş xəbər") — Müasir əsasən xristiyanların Müqəddəs Kitablarının bir hissəsi. Hal-hazırda İncil dedikdə, adətən Əhdi-Cədid nəzərdə tutulur. Əhdi-Cədidin ilk dörd kitabı olan və İsa Məsihin doğulmasından, həyatından, möcüzələrindən, ölümündən, dirilməsindən və göyə qalxmasından bəhs edən yazılara da ayrı-ayrılıqda “Evanqelion” deyilir, lakin Müqəddəs Kitabın Azərbaycan dilinə tərcüməsində bu dörd kitab “İncil” deyil, “Müjdə” olaraq tərcümə olunmuşdur. İncil kanonu dedikdə, Kilsə tərəfindən Allahdan ilham almış yazı, Allahın Kəlamı olaraq qəbul edilən yazıların toplusu nəzərdə tutulur. İsa Məsih kitab yazmayıb və yazdırmayıb. Onun İncili və ya Müjdəsi yazıya alınmazdan əvvəl şifahi formada mövcud idi. Həvari Paul eramızın I əsrində bu şifahi Müjdəni (yunan dilində εὐαγγέλιον Evanqelion) İsa Məsihin Özündən aldığını yazırdı. Bu şifahi “İncil” həm İsa Məsihin Müjdəsi, həm də sonra Onun Kilsəsi, yaxud İmanlılar Cəmiyyətinin Müjdəsi olub.

Intel X58 – Intel çipseti, 2008-ci ilin noyabr ayında anons edilən "X" çipsetlər xəttinin davamı. Qısa xarakteristikaları: Core i7 və Core i7 Extreme Edition ailəsindən olan prosessorlar, Nehalem mikroarxitekturasına əsaslanan, QPI şini ilə bu prosessorlara qoşulan: Əlavə 2 qrafiki PCI Express 2,0×16 interfeysi, hər birinin daha yarım sürətlə 2 hətta sürətlə 2 qrafiki interfeysi bölmək imkanı olan; Cənub körpüsünə ICH 10/R qədər (2 GB/san buraxma qabiliyyəti olan) DMI şini; Onu yarı sürətli iki interfeysə bölmək imkanı olan PCI Express 2,0×4 əlavə interfeysi. Çipsetin xüsusiyyətləri: X58 çipsetinin şimal körpüsü əvvəlki X48, X38, P45 keçmiş modellərində olduğu kimi – MCH (Memory Controller Hub) deyil, IOH (Input / Output Hub) adlanır. Prosessora köməyə münasibətdə çipsetin QPI portu var və bu şini (Bloombed nüvəsi) istifadə edən istənilən prosessorlar intel 58 bazasının platalarında işləyirlər. Düzdür, QPI portunun maksimal buraxma qabiliyyəti 4,8 və ya 6,4 GT/san (saniyədə milyardlarla göndərmə) ola bilər ki, bu da iki istiqamətin hər birində eyni vaxtda 9,6 və ya 12,8 GB/san-yə uyğundur. Buraxma qabiliyyətindəki fərq istifadə edilən prosessorun növü ilə müəyyən olunur (daha çox Core i7 Extreme Edition üçün), həm də böyük buraxma qabiliyyəti baza tezliyinin artırılması hesabına deyil (hansı ki bu "Quad-Pumped Bus FSB"-də olmuşdur), BCLK (133 MHz) bazasına nisbətən surətçıxaranın artırılması hesabına artırılır. X58 qrafiki interfeysi 2 müstəqil PCI Express 2,0×16 portunun düzülüşünü təmin edir. Ancaq X38 və X48 də belə imkanlara malik idi, həmçinin NVIDIA böyük çipsetləri də, lakin Nehalem altında bu birinci belə xarakteristikalı çipset idi. Bloomfield üçün bu nəinki birinci, həm də yəqin ki, tək çipset idi. 5x xəttində Intelin kiçik məhsullarını yalnız Havendale və Lynnfield-ə kömək üçün buraxırlar.

İntel mikroprosessorlarının siyahısı — Intel şirkətinin istehsal etdiyi mikroprosessorlar. == Siyahı == == Xarici keçidlər == Список всех микропроцессоров Intel на ark.intel.com (англ.) Музей Intel: История микропроцессора (англ.) Сравнение производительности мобильных процессоров (англ.) Современные процессоры Intel: 2-е полугодие 2009. Энциклопедия.

Dietil efiri (etil efiri, etoksietan). Kimyəvi xassəsinə görə - tipik alifatik sadə efirdir. Həlledici kimi geniş istifadə olunur. İlk dəfə olaraq orta əsrlərdə alınmışdır. == Tarix == Dietil efirinin ilk dəfə IX əsrdə əlkimyaçı Cabir ibn Xəyyam və ya 1275-ci ildə əlkimyaçı Raymund Lul (2,3) tərəfindən alındığı fərz edilir. Daha dəqiq tarix olaraq 1540-cı ildə Valerius Kordus tərəfindən sintez olunduğu göstərilir. V. Kordus onu həmin dövrdə “kuporus yağı”(2) adlandırılan etil spirti və sulfat turşusu qarışığının distilləsi yolu ilə almış və onu “şirin kuporus yağı” (lat. oleum dulce vitrioli) adlandırmışdır. Kordus həmçinin onun anesteziya xassəsinə malik olduğunu da göstərmişdir. 1680-cı ildə Robert Boyl tərəfindən efir ikinci dəfə sintez edilir.

== Hüzqəyl (Hizgil) peyğəmbər == Tarixçilərin dediyinə görə, Kalibdən sonra Bəni-İsrail üçün Hüzqəyl peyğəmbərliyə çatdı. İbni Əsir və Təbəri yazırlar ki, Hüzqəylə "İbnul-əcuz" (qarının oğlu) ləqəbini vermişdilər. Çünki anası qoca arvad və sonsuz idi. Qoca vaxtında Allahdan uşaq istədi. Allah taala Hüzqəyli ona nəsib etdi. Təbərinin dediyinə görə, Hüzqəyl həmin Zulkifldir. Bu adın ona verilməsinin səbəbi o idi ki, yetmiş peyğəmbəri ölümdən qurtarandan sonra onlara dedi: -"Siz arxayın gedin. Çünki bir nəfər mənim ölməyim sizin hamınızın ölümündən yaxşıdır." Yəhud Hüzqəylin yanına gəlib yetmiş peyğəmbərin yerini ondan soruşdular. Hüzqəyl onlara dedi: -"Buradan getdilər. Onların hara getməyini mən bilmirəm.

Martin Hinton (1883–1961) — könüllü zooloq, piltdaun artefaktlarının tapıldığı vaxt Smit Vudvordla birlikdə Britaniya muzeyində çalışmışdır. Muzeydə həmişə belə bir fərziyyə var idi ki, bu saxtakarlığı Vudmanın şəxsi işçilərindən kimsə edə bilər. Hintonun Smit Vudvordla gördüyü işə görə pul mükafatını ala bilməməsi barədə mübahisəsi vardı. Zooloqun üzərinə şübhələr tapıntıdan sonra 1978-ci ildə düşmüşdür. 1936-cı ildən 1945-ci ilə qədər Hintonun zoologiya muzeyinin qoruyucusu kimi çalışdığı müddətdə onun evinin çardağından köhnə sandıq tapılmışdır. Bu sandıqda piltdaun insanında olduğu kimi köhnəlmiş və rənglənmiş sümüklər və dişlər aşkar olunmuşdur. Bunlardan bəzilərinin üzərində həmin üsulla cızıqlar çəkilmişdir. Daha bir neçə köhnəlmiş dişlər tütün qabında tapılmışdır.. Bununla əlaqədar indiki dövrdə Martin Hintona münasibətdə bir neçə versiya mövcuddur. - iki mistifikator – ayrı-ayrılıqda çalışan Douson və Hinton olmuşdur.

Port-Jantil (fr. Port-Gentil) — Qabonun iri şəhərlərindən biridir. Atlantik okeanin sahilində, Librevildən 144 km cənub-şərqində yerləşir. Oqove-Maritim əyalətinin mərkəzidir. Əhalisi 142 min nəfərdir(2010 il). Şəhərdə iri neftayırma müəssisə var.

Tintin Amerikada — Belçikalı Hergénin komiksi Tintinin macəralarının 3-cü hissəsidir.

Tintin Konqoda - Belçikalı yazıçı Erjenin yaratdığı Tintin macəraları komiksinin 2-ci seriyası. Seriyanın qəhrəmanı gənc qəzet müxbiri Tintindir. Bu macəra 1930-cu ilin 5 iyunundan 1931-ci ilin 11 iyununa qədər Belçikanın "Le Petit Vingtième" qəzetində ("Le Vingtième Siècle" qəzetinin uşaq əlavəsi) yayımlanmışdır. 1931-ci ildə ağ-qara albom şəklində yayımlanmışdır. 1946-cı ildə rəngləndirilmiş, 1975-ci ildə dəyişikliyə uğramışdır. "Tintin Konqoda" Tintin macəralarının ikinci seriyasıdır. Hekayənin əvvəlində Tintin və Milu Belçika Konqosuna (o dövrdə Konqo Belçikanın müstəmləkəsi idi) gedən gəmidədirlər. Milu gəmidə olarkən bir neçə qəza keçirir, amma sonda Konqoya yetiçirlər. Limanda onlar bir maşın kirayəyə alırlar və Koko adlı uşağı özləri üçün bələdçi seçirlər. Konqonun daxili bölgələrinə doğru irəliləyirlər və tək olmadıqlarını hiss edirlər.

Tintin Tibetdə (fr. Tintin au Tibet) — belçikalı Erjenin komiksi Tintin macəralarının 20-ci hissəsi. 1958-ci ilin sentyabrından 1959-cu ilin noyabrına qədər Tintin jurnalında həftəlik seriyası çıxmışdır. 1960-cı ildə isə kitabı çap olunmuşdur. Erje bu seriyanı Tintinin macəralarının ən sevdiyi hissəsi hesab edir. Çünki bu hissəni travmatik kabuslardan və arvadını başqa qadın üçün tərk etdiyində yaranan konfliktdən əziyyət çəkdiyi vaxt yazmışdır. Seriyanın mövzusuna görə gənc reportyor Tintin təyyarə qəzasında öldüyü bildirilən dostu Çanq Çonq-Çeni axtarır. Çanqın yaşadığına inanan Tintin Himalay dağları boyunca Tibetə qədər Yeti ilə belə qarşılaşaraq axtarışlarını aparır. Anbardaki kömür və onun çox sayda obrazlarını izləyən Tintin Tibetdə yalnız bir neçə tanınan obrazı işlətməklə və Tintinin mənfi personajlara qarşı mübarizəsinin mövzu olmadığı tək Erje macərası olmaqla Anbardaki kömürdən fərqlənir. Erjenin hekayəsinin temalarına telepatiya, Tibet buddizmi və dostluğu daxildir.

Tintin macəraları (fr. Les Aventures de Tintin) — Belçikalı Erje tərəfindən yaradılmış komiks. XX əsrin ən məşhur komikslərindən biridir. Komiks əsasında çəkilmiş serial 50 dilə tərcümə olunmuşdur Komiksin qəhrəmanı jurnalist və səyyah olan gənc Tintindir. Macəralarında ona sadiq iti Milu, dostu kapitan Heddok və digər personajlar kömək göstərirlər. Bu komiksin "ligne claire" tərzində olması, gözlənilməz hadisələri böyük rəğbət qazanmışdır. Hadisələr bir çox janrı əhatə edir: kriminal, elmi, fantaziya və s. Tintin Belçikanın paytaxtı və Erjenin doğum yeri olan Brüsseldə yaşayır. Bu faktı Tintinin Brüsselə geri qayıtdığı deyilən "Tintin SSRİ-də" və dostu Çanqın Tintin üçün məktubunu Brüsselə göndərdiyi danışılan "Tintin Tibetdə" kitabında görmək olar. Digər kitablarda da bununla bağlı faktlar tapmaq mümkündür (Brüsselin tanınmış yerləri, maşın seriya nömrələri və s.).

Ceffri Hinton (ing. Geoffrey Hinton; 6 dekabr 1947) — Britaniya-Kanada alimi, 2024-cü ildə fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (Con Hopfild ilə birgə). == Həyatı == Hinton 1970-ci ildə King's College Cambridge-i eksperimental psixologiya üzrə bakalavr dərəcəsi ilə bitirmişdir. O, Edinburq Universitetində təhsilini davam etdirmiş və burada 1977-ci ildə Kristofer Longett-Higginsin rəhbərliyi ilə apardığı tədqiqatlara görə süni intellekt üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır.

Hiti adası (fr. Hiti) — Tuamotu arxipelaqına daxil olan kiçik atoll (Fransa Polineziyası). == Coğrafiya == Bir atolldur və yumurta formasına malikdir. Daxilində bir bir laqun vardır. Laqun okean sularından tam təcrid olunmuşdur. == İnzibati bölgüsü == İnzibati baxımından Makemo kommunasına daxildir. == Tarixi == Atoll 1820-ci ildə Faddey Bellinshauzenin ekspedisiyası zamanı kəşf edilir. == Əhali == 2007-ci il məlumatına görə adada yaşayış yoxdur.

İtil (başqa yazılışlar: Atil, Ədil, İdil; çin. 阿得/阿得水) – Xəzər xaqanlığının 2-ci paytaxtı və sonuncu iri şəhəri. Şəhərin salındığı vaxt dəqiq məlum deyil. Güman edilirki dağılması X əsrdən başlamışdır. 2 əsrdir ki, arxeoloji qazıntılar aparılsada, şəhərin yeri hələdə mübahisəli olaraq qalır. Bəzi mülahizələrə görə, İdil indiki Həştərxan şəhərinin 15–20 km-də yerləşirmiş. Slavyan dillərində Volqa, Volha, Voloha, Vloha, müxtəlif yerli türk xalqlarının dillərində isə İtil, Atil, İdil, Edil, Atal və İdel kimi səslənir. Ərəb müəlliflərinin yazdıqlarına görə Dərbənddən Səməndərə 4 gün, oradanda İdilə 7 günlük yol var idi.

Intel High Definition Audio (HD Audio və ya Azalia da adlanır) — fərdi kompüterlərin səs alt sistemi üçün bir xüsusiyyətidir. Bu onların AC'97 PC səs standartının varisi olaraq 2004-cü ildə Intel tərəfindən bazara çıxarıldı. İnkişaf əsnasında kod adı " Azalia " idi. == Əməliyyat sistemi dəstəyi == Microsoft, Windows XP SP3 və sonrakı Windows versiyaları HD Audio səs cihazları dəstəkləyən bir Universal Səs Arxitekturası (UAA) sinifi sürücüsü daxildir . Windows 2000 və Windows XP SP2 üçün UAA sürücüləri də vardır. OS X'in öz AppleHDA sürücüsü ilə tam dəstəyi vardır. OpenSolaris, FreeBSD, NetBSD'i OpenBSD əməliyyat sistemləri kimi Linux da, HD Audio kontrollarını dəstəkləyir. == Ana kompüter nəzarətçisi == AC'97 kimi, HD Audio PCI məlumat yolu üzərindəki kontrolları tərəfindən və əlaqənin digər hissəsində kodek tərəfindən istifadə memarlığını, əlaqə çərçivə formasını və proqramlaşdırma interfeysi təyin edən bir xüsusiyyətdir . Ana kompüter nəzarətçi tətbiqləri, ən azından Intel, Nvidia, AMD ilə əldə edilə bilər. Bu cür nəzarətçiləri ilə istifadə edilən Codec əvvəllər Realtek , (SIGMATEL alınan) (Analog Devices " SoundMAX hissəsi çölə aldım) Conexant , İnteqrasiya Cihaz Texnologiyası (IDT) , VIA , Wolfson Mikroelektronik və daxil olmaqla bir çox şirkət əldə edə bilər.

Fitil — yumoristik kinojurnal. == Haqqında == L.İ.Brejnev Bakı şəhərinə "Lenin" ordeni təqdim edərkən söylədiyi nitqində xalq təşəbbüsünün, mətbuatın, o cümlədən də "Fitil" satirik kinojurnalının tənqidi çıxışlarının nöqsanlara qarşı mübarizədə mühüm rol oynadığını göstərmişdir. Leonid Qayday 1981-1988-ci illərdə "Fitil" kinojurnalı üçün müxtəlif maraqlı süjetlər çəkmişdir. == Baş redaktorları == RSFSR Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri Sergey Mixalkov 1962-ci ildən "Fitil" satirik jurnalının baş redaktoru vəzifəsində çalışmışdır.

Naxçıvan Çınqıl-Qum Qarışığı Yatağı-II — Naxçıvan şəhərindən 10 km şimal-şərqdədir. Geoloji quruluşunda Müasir dövrün çaqıl , çınqıl və qum qarışığından ibarət allüvial-prolüvial çöküntüləri iştirak edir. Sahəsi. 2 km2, faydalı qatın qalınlığı 4,5–6,2 metrdir. Texnoloji tədqiqatlara görə, çınqıl-qum qarışığı "250" markalı adi və hidrotexniki beton istehsalına yararlıdır Yatağın V+S1 kateqoriyaları üzrə ehtiyatı 11047 min m3-dir. Yataq 1979-cu ildən istismar olunur. Naxçıvan Ensiklopediyası. Bakı. 2002. səh.

Naxçıvan Çınqıl Qum Qarışığı Yatağı- I — Naxçıvan şəhərinin cənub hissəsindədir. Geoloji quruluşunda müasir dövrün çaqıl, çınqıl, qayma və qum qarıçığından ibarət allüvial çöküntüləri iştirak edir. Çaqıl-çınqıl qarışığı yuvarlaqlaşmış əhəngdaşı, qumdaşı, andezit -dasit və diorit süxurlarından ibarətdir. Yatağın sahəsi 1,33 km2, faydalı qatın qalınlığı 9,7–9,8 metrdir. Texnoloji tədqiqatların nəticələrinə görə, çaqıl-çınqıl qarışığı "200–250" markalı beton, asfalt-beton istehsalına və hidrotexniki qurğuların tikintisinə yararlıdır. Yatağın V+S1 kateqoriyaları üzrə ehtiyatı 27957 min m3 -dir. Naxçıvan Ensiklopediyası. Bakı. 2002. səh.

Intel High Definition Audio (HD Audio və ya Azalia da adlanır) — fərdi kompüterlərin səs alt sistemi üçün bir xüsusiyyətidir. Bu onların AC'97 PC səs standartının varisi olaraq 2004-cü ildə Intel tərəfindən bazara çıxarıldı. İnkişaf əsnasında kod adı " Azalia " idi. == Əməliyyat sistemi dəstəyi == Microsoft, Windows XP SP3 və sonrakı Windows versiyaları HD Audio səs cihazları dəstəkləyən bir Universal Səs Arxitekturası (UAA) sinifi sürücüsü daxildir . Windows 2000 və Windows XP SP2 üçün UAA sürücüləri də vardır. OS X'in öz AppleHDA sürücüsü ilə tam dəstəyi vardır. OpenSolaris, FreeBSD, NetBSD'i OpenBSD əməliyyat sistemləri kimi Linux da, HD Audio kontrollarını dəstəkləyir. == Ana kompüter nəzarətçisi == AC'97 kimi, HD Audio PCI məlumat yolu üzərindəki kontrolları tərəfindən və əlaqənin digər hissəsində kodek tərəfindən istifadə memarlığını, əlaqə çərçivə formasını və proqramlaşdırma interfeysi təyin edən bir xüsusiyyətdir . Ana kompüter nəzarətçi tətbiqləri, ən azından Intel, Nvidia, AMD ilə əldə edilə bilər. Bu cür nəzarətçiləri ilə istifadə edilən Codec əvvəllər Realtek , (SIGMATEL alınan) (Analog Devices " SoundMAX hissəsi çölə aldım) Conexant , İnteqrasiya Cihaz Texnologiyası (IDT) , VIA , Wolfson Mikroelektronik və daxil olmaqla bir çox şirkət əldə edə bilər.