Lüğətlərdə axtarış.

İngilislər (ing. Englishmen, English people) — İngiltərənin əhalisinin əsasını təşkil edən yerli xalq. Orta əsrlərdə Böyük Britaniya adalarında anqllar, sakslar, frizlər, yutlar qədim german tayfaları və həmçinin onlar tərəfindən adaların assimilyasiya edilmiş kelt əhalisindən yaranıb. Hal-hazırda özünü ingilis hesab edən 50 milyon nəfər var. İngilis əsilli 110 milyon nəfər var, onlar əsasən ABŞ, Kanada, Avstraliya, Yeni Zelandiya və CAR-da yaşayırlar. Böyük Britaniyada özünü ingilis hesab edən 44,7 milyon əhailisi, onun əsas əhalisidir. Digərləri Kanada, ABŞ, Avstraliya, Yeni Zelandiya, CAR, Hindistan və digər ölkələrdə yaşayırlar. Onların dilləri — ingilis dilinin Britaniya variantı, onun dialektləri olan şərq, şimali, cənub, qər, kent dialektləridir. Yazıları latın qrafikası əsasındadır, qədimdə run əlifbasından istifadə ediblər.

Ayaq barmağı — hərəkət sisteminin əsas hərəkət aparatı. Ayaqlardakı barmaqlar dabanla birlikdə ayağı hərəkətə gətirir və insanın ağırlıq mərkəzi dəyişən zaman tarazlığı saxlamağa kömək edir. == Maraqlı faktlar == Masanın arxasında oturub sağ ayağınızı yerdən qaldırın və saat istiqamətində ayağınızı dairəvi olaraq hərəkətə gətirin. İndi isə bunu edə-edə sağ əlinizi havada "6" rəqəmini yazırmış kimi edin. Sizin ayağınızın istiqaməti avtomatik olaraq dəyişəcək və bunu düzəldə bilməyəcəksiniz.

Şəhadət barmağı-ikinci barmaqdır, baş barmaqla orta barmaq arasında yerləşir. Bu barmaqdan daha çox işarə məqsədilə istifadə olunur. Jestlərlə danışanda çox istifadə olunur. Məsələn, kimisə işarə etdikdə, diqqəti nəyəsə çəkmək istədikdə bu barmaqdan geniş istifadə olunur. Bununla yanaşı, bütün barmaqlar kimi, şəhadət barmağının da tiblə əlaqəsi vardır. Bu barmaq böyrək və sidik kisəsi ilə əlaqəlidir. Fiziki simptonlaraşağıdakılardır: qarın sancısı, dəri problemləri, baş ağrısı, əsəbilik.

Toxmaq barmağı və ya beysbol barmağı kimi də tanınır — barmağın ən kənar birləşməsindəki vətər zədəsi. Bu, barmağın ucunu basmadan uzada bilməməsi ilə nəticələnir. Ağrı və göyərmə adətən barmağın ən kənar vətərinin arxasında baş verir. Toxmaq barmağı adətən barmaq ucunun həddindən artıq əyilməsi nəticəsində yaranır. Tipik olaraq, bu, bir top uzadılmış barmağa dəydikdə və onu sıxışdırdıqda baş verir. Bu, ya vətərin parçalanması, ya da avulsiya sınığı ilə nəticələnir. Diaqnoz ümumiyyətlə simptomlara əsaslanır və rentgen şüaları ilə təsdiqlənir. Müalicə adətən barmağın ucunu 8 həftə ərzində daimi olaraq düz saxlayan şin istifadəsini nəzərdə tutur. Orta oynaq hərəkət edə bilər. Bu, zədədən sonra 1 həftə ərzində başlamalıdır.

İngilis boğazı — 17 kilometr uzunluğu və 2 kilometr eni olan, Antarktidanın Cənubi Şetland adalarında Robert adası ilə Qrinviç adası arasında yerləşən geniş boğazdır. Cənub-şərqdən, şimal-qərbdən və cənubdan Santa Kruz burnu və Edvards burnu, şimaldan isə Fort Vilyam burnu və Okol qayası, Aitço adaları ilə əhatə olunmuşdur. Adı 1822-ci ildə təsadüf edilmişdir və indi də beynəlxalq söz kimi istifadə edilir. İngilis boğazı 62°26′00″ c. e. 59°38′00″ q. u. koordinatlarında yerləşmişdir. Britaniya xəritəsinə 1821, 1822 və 1968-ci ildə, Çili xəritəsinə 1971-ci ildə Argentina xəritəsinə 1980-ci ildə, Bolqarıstan xəritəsinə 2009-cu ildə daxil edilmişdir. L.L. Ivanov.

İngilis dili (ing. English, English language) — Hind-Avropa dillərinin german dillərinə aiddir. Doğma dil kimi 373 milyon insan tərəfindən istifadə olunur. İkinci dil kimi 1.08 milyard insan danışır (2022). BMT-nin altı rəsmi və işçi dilindən biridir. İngilislərin təbii dili, İngiltərənin, faktiki Böyük Britaniyanın, ABŞ (31 ştatının rəsmi dili), İrlandiyanın, Kanadanın və Maltanın iki rəsmi dilindən biri, Avstraliyanın, Yeni Zelandiyanın rəsmi dili. O, Asiya (məsələn Hindistan, Pakistan və s.) və Afrikanın bəzi dövrlərində rəsmi dil kimi istifadə edilib. Linqvistikada ingilis dilində danışanları anqlofon adlanırlar, Kanadada bu termin siyasi mənada işlədilir. Dildə qrammatik mənanı analitik formada ifadə etmək üstünlük təşkil edir. Dillərin analitik tipinə aiddir.

Acı duz və ya ingilis duzu ((MgSO4·7H2O)) — maqnezium-sulfat kristalhidratının texniki adı. İşlətmə dərmanıdır. Rəngsiz rombşəkilli çərçivələrə malik (а = 1,187 nm, b = 1,200 nm, с = 0,688 nm, z = 4) kristallardan ibarətdir. Sıxlığı 1,68 q/sm³, Moosa görə möhkəmliyi 2-2,5-dir. Suda yaxşı həll olur.

İngilis fəlsəfəsi (ing. British philosophy) orta əsrlər dövründə, ingiltərə fikirlər xüsusiyyəti ilk dəfə meydana çıxan vaxt yaranmışdı. İlk ingilis filosofları özlərini realizə edə bilmiş Britaniya sakinləri hesab edilir: Alkuin, İoann Skot Eriuqena və İoann Duns Skot. Orta əsr sxolastikasını İngiltərəyə Kenterberili Anselm gətirmişdi. Zaman keçdikcə eyniadlı ingilis universitetinin ətrafında XIII əsrdə Oksford məktəbi formalaşmışdır. O, Rocer Bekon və Uilyam Okhamın parlaq nümayəndələri olduqları ənənəvi ingilis fəlsəfəsi olan nominalizmin əsasını qoymuşdur. Nominalizm ingilis fikirlərinin özünəməxsusluğunu (idrak nəzəriyyələrdə diqqətliy və antimücərrəd istiqaməti) müəyyən etmişdi. İntibah fəlsəfəsidə öz izini qoyub. Tomas Mor utopiya termini saldı və müasir sosializmin banisi oldu. Frensis Bekon Britaniya empirizmə başlanğıcını qoydu və həqiqətin meyarını təcrübə elan etdi.

İngilis hərəmi — Yeni Zelandiya yazıçısı Entoni Makkartenin (Anthony McCarten) 2005 ci ildə qələmə aldığı, məhəbbət, mədəniyyətlərarası tolerantlıq haqqında romanı. Roman bir neçə insanın taleyindən bəhs edir: iranlı Saman Səhər və onun üç arvadı - fars Firuzə, fransız İvett və ingilis Treys. Saman İranın şah dövrünün varlı qəssab ailəsində dünyaya gəlmiş, Böyük Britaniyaya oxumaq üçün göndərilmișdir. İrana qayıdarkən onun hamuger dən zəhərləndikdən sonra ət yeməklərindən imtina etməsi onun aləsini çox təəcübləndirir. Tehranda vegeterian yməkxanası açan Saman İslam İnqilabından sonra ölkəsini tərk etməli olur və o vətəninə geri dönə bilmir. Saman İngiltərəyə qaçan Saman bu ölkəyə məftundur, çoxlu dostlar qazanır elit cəmiyyətin bir üzvünə çevrilir. Burada o, İran mətbəxi əsnaasında vegetarian yeməkxanalar șəbəkəsi yaradıb çalıṣır. O, əsil ingilispərəstə çevrilir. Onu hətta sadəcə Sem deyə çaĝırırlar. Amma öz keçmișindən yaxa qurtara bilmir.

La Manş (fr. La Manche) və ya İngilis kanalı (ing. English Channel) — Fransa ilə İngiltərə arasında boğaz. 1994-сü ildən La-Manş boğazının altından uzunluğuna görə dünyada üçüncü olan yeraltı dəmiryol tuneli – Avrotunel çəkilmişdir. Pa-De-Kale boğazı ilə birlikdə Şimal dənizi ilə Atlantik okeanını birləşdirir. Uzunluğu 578 km, qərbdə eni 250 km, şərqdə eni 34 km, minimal dərinliyi 23,5 m-dir.

Britaniya mətbəxi (ing. British cuisine) — Böyük Britaniyada mətbəx. İngilis mətbəxi arxasında çox zərif olmayan bir incəlik yaradılıb, lakin yerli olaraq istehsal olunan məhsulların keyfiyyətinə diqqət yetirir. Souslar və ənənəvi ingilis yeməklərinin çeşidləri də nisbətən sadədir və onlar ərzaqın təbii dadını dəyişdirmək üçün istifadə olunur. Böyük Britaniyanın koloniyalarında hakimiyyətinin çiçəklənməsi dövründə Britaniya mətbəxi "xarici" ölkələrə, birinci növbədə isə, Hindistana təsir göstərmişdir. Buna misal olaraq toyuqdan hazırlanan ingilis-hind yeməyi — tikka masalanı göstərmək olar. Ənənəvi Britaniya yeməkləri balıq və çips, ətli kartof zapekankası və püredir. Britaniya mətbəxinə bir sıra milli və regional mətbəxlər daxildir: ingilis mətbəxi, Şotland mətbəxi, Uels mətbəxi və s.

Avropa uleksi (lat. Ulex europaeus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin uleks cinsinə aid bitki növü. Qərbi Avropanın Atlantik okeanı və Aralıq dənizi sahillərində rast gəlinir Hündürlüyü 60-200 sm, bəzən 4 m-dək olan koldur. Düz dayanan budaqları seyrək tükcüklü və iynəlidir.Yarpaqları və yan zoğları xətvari, iti iynəli, toxumları cücərdikdə əmələ gələn 1-3 yarpağı təklələkvaridir. Çiçək saplaqları, kasacığı və çiçək altlıqları sıx, keçəli-tükcüklü, kiçik, qırmızımtıl-qonurdur. Çiçəkləri qızılı-sarı, tək, adi kəpənək tiplidir. Kasacığı iki hissəli, vəzicikli-tükcüklü, bünövrəsindən bölünmüşdür. Çiçək tacı uzunluğuna görə kasacıqdan böyükdür. Erkəkcikləri saplaqlarla bitişmişdir. Paxlaları tükcüklü və bəzən uzunluğu 15 mm-dək çatır.

İngilis (peyzaj, irrequlyar, landşaft) parkı — bağ-park sənətində, barokko və Andre Lenotrun "fransız stilindəki" requlyar parkı ilə kontrastda, XVIII əsr İngiltərəsində formalaşmış istiqamət. Fransız və ingilis parkı bağ-park sənətinə yanaşmada klassisizm estetikasının fərqli tərəflərini əks etdirir. Versal tipli park düzxətli yolları və kolların səliqəli kəsilmiş fiqurlu formaları ilə insanın təbiət üzərində hökmranlığını vurğulayır. İngilis parkı isə daha da uzağa gedərək təbiətdən seçilməyən sənətə daha üstün qiymət verir. Repton peyzaj parkının aşağıdakı prinsiplərini irəli sürüb: Sərbəst planlaşdırma. Təbii landşaftların istifadəsi — təbii gözəlliyin vurğulanması və landşaftdakı çatışmazlıqların gizlədilməsi. Peyzaj kompozisiyalarının yaradılması zamanı onlara təbiilik illüziyasının verilməsi. Parkın bütün elementlərini bir vəhdətə tabe etmək. Böyük Britaniya: Uilton-haus Çizik-haus Bleys-kasl Uobörn-Ebbi Çatsuot-haus Stourhed Klermont Stou Stadli Royal park Almaniya: Vörlits Oranienbaum Luizium Muskau Kromlau Branits Polşa: Lazenki Arkadiya Rusiya: Yekaterina parkı (Çarskoye selo) Aleksandr parkı (Çarskoye selo) Pavlovsk parkı Qatçinski parkı Aleksandriya (Peterhof) Monrepo Sarisino Çexiya: Veltrusı qala parkı Lednitse-Valtitse mədəni landşaftı Vlaşim qala parkı Kinski parkı 1781-ci ilin avqustunda, Quarenghi'nin layihəsinə görə, ənənəvi rus üslubunda bir ağcaqayın evi tikildi. Günlük divarları çöldən ağcaqayın qabığı ilə örtülmüşdü, damı çəmənlə örtülmüşdü, ancaq düz fasadın arxasında qonaq otağının zərif interyerləri, oval salon və güzgülər, incə bəzək rəsmləri və parket döşəmələri olan altı kiçik otaq gizli.

İngilis təri (lat. sudor anglicus, ing. sweating sickness) — 1485 və 1551-ci illərdə Avropada (ilk əvvəl İngiltərədə Tüdorların hakimiyyəti zamanı) çoxlu sayda ölümlə müşahidə olunan yoluxucu xəstəlik. "İngilis təri" qeyri-ingilis mənşəlidir və İngiltərəyə Tüdorlar sülaləsi ilə birlikdə gəlmişdir. 1485-ci ilin avqustunda Bretanda yaşayan Henrix Tüdor Uelsdə məskunlaşdıqdan sonra Bosfort döyüşündə kral III Riçarda qalib gələrək Londona kral VII Henrix adı ilə daxil olmuşdur. Onun qoşunlarının əsas hissəsini təşkil edən fransız və bretonlu muzdluların dabanında xəstəlik var idi. İki həftə ərzində peyda olmuşdu. Londonda 1 ay ərzində (sentyabr-oktyabr) bir neçə min insan bu xəstəlikdən dünyasını dəyişmişdir. Sonra epidemiya sakitləşmişdi. Xalq bunu VII Henrix üçün pis əlamət hesab etmişdir.

İngilis təri (lat. sudor anglicus, ing. sweating sickness) — 1485 və 1551-ci illərdə Avropada (ilk əvvəl İngiltərədə Tüdorların hakimiyyəti zamanı) çoxlu sayda ölümlə müşahidə olunan yoluxucu xəstəlik. "İngilis təri" qeyri-ingilis mənşəlidir və İngiltərəyə Tüdorlar sülaləsi ilə birlikdə gəlmişdir. 1485-ci ilin avqustunda Bretanda yaşayan Henrix Tüdor Uelsdə məskunlaşdıqdan sonra Bosfort döyüşündə kral III Riçarda qalib gələrək Londona kral VII Henrix adı ilə daxil olmuşdur. Onun qoşunlarının əsas hissəsini təşkil edən fransız və bretonlu muzdluların dabanında xəstəlik var idi. İki həftə ərzində peyda olmuşdu. Londonda 1 ay ərzində (sentyabr-oktyabr) bir neçə min insan bu xəstəlikdən dünyasını dəyişmişdir. Sonra epidemiya sakitləşmişdi. Xalq bunu VII Henrix üçün pis əlamət hesab etmişdir.

İngilis şehçiçəyi (lat. Drosera anglica) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin şehçiçəyikimilər fəsiləsinin şehçiçəyi cinsinə aid bitki növü. Adenopa anglica (Huds.) Raf. Drosera anglica var. linglica (Kusak. ex R.Gauthier & Gervais) Schlauer Drosera anglica f. pusilla Kihlm. ex Diels Drosera anglica var. subuniflora DC. Drosera anglica var. woodii (R.Gauthier & Gervais) Schlauer Drosera kihlmanii Ikonn.

İngilis və ya anqlosaks ədəbiyyatı — 1066-cı ildə Normand istilasının başa çatması və İngiltərədə sakslar, həmçinin yutlar və anqllar kimi digər german tayfalarının məskunlaşmasından sonrakı dövr ərzində anqlosaks İngiltərəsində qədim ingilis dilində yazılmış ədəbiyyat əsərləri. Bu əsərlərə epik poeziya, aqioqrafiya, İncilin tərcüməsi, dövlət sənədləri, xronoliji sənədlər, tapmacalar və digər janrlar daxildir. Bəhs edilən dövrdən bütün bu janrlara aid 400-ə qədər qorunub saxlanmış əlyazma mövcuddur. Şifahi xalq ədəbiyyatı erkən ingilis mədəniyyətində sarsılmaz mövqeyə malikdir. Bu səbəbdən də epik şeirlər çox geniş yayılmışdır və "Beəvulf"’ da daxil olmaqla bəziləri bu günümüzə kimi qorunub saxlanılmışdır. azırkı əlyazmalarda qədim ingilis dilində yazılmış bir çox şeir, çox güman ki, müharibə mövzusunda olan erkən german şeirlərindən alınmışdır. Bu tip poeziya İngiltərəyə gətirildiyi zaman artıq o nəsildən-nəslə şifahi halda keçməkdə idi. Xronikalar geniş miqyasda tarixi və ədəbi hadisələrdən ibarətdir və diqqətəlayiq nümunələrdən biri də anqlosaks xronikasıdır. Bu isə qədim ingilis dilində yazılmış və anqlosaks tarixinin qeydə alındığı tarixi salnamələr toplusudur. Bu xronikanın doqquz əlyazması bütöv və ya hissələr şəklində günümüzə qədər qorunub saxlanmışdır, lakin heç də hamısı eyni tarixi dəyərə malik deyil, həmçinin heç biri orijinal variant da deyil.

İngiliscə Vikipediya (ing. English Wikipedia) — Vikipediyanın ingilis dilində olan bölməsidir. Bu günə qədər 6.845.453 məqalə yaradılıb. 18 yanvar 2012-ci il tarixində sayta giriş ABŞ Konqresində müzakirədə olan yeni qanun layihəsinə qarşı etiraz əlaməti olaraq 24 saat müddətinə bağlanılmışdır. Bu barədə saytda aşağıdakı məzmunda müraciət yerləşdirilmişdir: "Son on il ərzində bəşəriyyətin tarixində ən böyük ensiklopediyanın yaradılmasına milyonlarla saat xərclədik. İndi ABŞ Konqresi azad və açıq internetə ciddi zərbə vura biləcək qanun layihəsinə baxır. Buna diqqəti cəlb etmək üçün, 24 saatlığa Vikipediya veb-saytını bağlayırıq".

İngilis setteri, İngiltərədə yetişdirilmiş olan ov iti cinsidir. İlk setter 1500-cü illərdə Fransada inkişaf etdirilmişdir. Təxminən 3 əsr sonra isə ingilis setteri inkişaf etdirilən it yetişdiricisi (Laverack) ilə bərabər İngiltərəyə aparılmışdır. Buna görə də bu itlərə Laverak setter (Laverack Setter) də deyirlər. İlk pointerlar ilə spaniellərin mələzləşdirilməsi yolu ilə əldə edilmiş olan ingilis setterinin erkəklərinin orta boyu 61-68 sm, dişiləri üçün isə, orta hesabla 59-66 sm arasında, çəkiləri isə erkəklərində orta hesabla 20-35 kq dişilərində isə orta hesabla yenə də 20-35 kq arasında dəyişiklik nümayiş etdirir. Ağ rəngin üstündə qara, qəhvəyi, sarı, narıncı və s. rənglərlə ləkəli dərisi, uzun ipək tüklər ilə örtülmüşdür. Qarın və ayaq nahiyyələri istiqamətində hərəkət edən uzun tükləri bu növün fərqli olmasına səbəb olmuşdur. Ov üçün yetişdirilməklə yanaşı, bəzən evlərdə bəzək iti kimi də saxlanılır.

Köhnə İngilis dili — (Köhnə İngiliscə Anglo-Saxon və ya Anglo-Saksonların özlərinin adlandırdığı kimi Englisc) indiki İngiltərə və Cənubi Şotlandiyanın bəzi hissələrində V əsrin ortalarından XII əsrin ortalarına qədər danışılmış ingilis dilinin qədim formasıdır. Bu dil Qərbi German dillərindən biri idi və buna görə də Köhnə Friz və Köhnə Sakson dilləri ilə yaxından əlaqəli idi. Bundan əlavə, dil Şimali German dil qrupu olan qədim norveç dilinin də böyük təsiri altında olmuşdur. == İnkişafı == Köhnə İngilis dili statik bir dil deyildi və V əsrdə İngiltərəni meydana gətirən Anglo-Sakson miqrasiyalarından 1066-cı ildə dili böyük ölçüdə dəyişdirən Norman istilasına qədər 700 il ərzində istifadə edilmişdir. Bu ilk dövrlərdə dil, Kelt dilini və Danelaw kimi tanınan İngiltərənin şərqində və şimalında geniş ərazilərdə hökmranlıq edən vikinqlərə hücum edərək Qədim Norveç dilini mənimsəmişdir. === German mənşəyi === Köhnə İngilis dilini formalaşdıran ən mühüm qüvvələrdən biri onun german lüğəti, cümlə quruluşu və Avropa qitəsindəki qardaş dilləri ilə paylaşdığı qrammatik strukturudur. Bu xüsusiyyətlərin bəziləri Qərbi German dil ailəsinə aid olsa da, bəziləri bütün german dillərinin kökü sayılan proto-german dil ailəsindən miras qalmışdır. Həmçinin, bütün obyektlərə, o cümlədən hərəkətsiz obyektlərə də cins verilmişdir: məsələn, sēo sunne (Müasir ingilis dilində: Sun "günəş") dişi olarkən, se mōna (Müasir ingilis dili: Moon "ay") isə erkək sayılır. (Müasir Alman dilində də belədir. Məsələn die Sonne, der Mond...) === Latın dillərinin təsiri === Savadlı və oxuma-yazma bacaran əhalinin əksəriyyəti (kahinlər və s.) Avropada dövrün lingua francası sayılan Latın dilində yüksək bacarıq sahibi idilər.

Qısatüklü ingilis[mənbə göstərin] pişiyi (ing. British Shorthair) — pişik cinsi. Qısatüklü ingilis pişikləri bir qayda olaraq, güclü, şən, ağıllı, sağlam olurlar. Maine Coons müxtəlif rəng və naxışlarda olur. Əsasən düz ağ, krem, narıncı, gümüşü-göy və qara rəngdə olsalar da, Tabby, ikirəngli, tısbağa, tüstü və kölgəli rənglərdə də görmək olar. Hibrid Maine Coons şokolad, lavanda və Himalay rənglərində gəlir. Sıx və əzələli sümük quruluşu sayəsində möhkəm bədən quruluşuna sahib olan Maine Coons, hər halda sərt iqlimə son dərəcə davamlıdır. Maine Coons-u digər pişik cinslərindən fərqləndirən ən fərqləndirici xüsusiyyət onların hamar tüklü tükləridir. Onların uzun və sıx kürkləri hətta sərt qışda da onları yaxşı qoruyur. Bu cinsin pişiklərinin bədənləri yaxşı nisbətlərə malikdir.

Sadə İngilis Vikipediyası ingilis dilinin əsas səviyyəsində yazılmış onlayn ensiklopediya olan Vikipediyanın ingilis dilli versiyasıdır. 18 sentyabr 2001-ci ildə yaradılmışdır. Bir çox məqalələr İngilis Vikipediyasındakı eyni məqalələrdən daha qısadır. Kimsə mürəkkəb ingilis dilində bir fikri başa düşə bilmirsə, Simple English məqaləsini oxuya bilər. 2003-cü ildə Sadə İngilis Vikipediyası səhifələr yaratmağa və dəyişikliklərə icazə verməyə başlayanda İngilis Vikipediyasında artıq 150.000 məqalə var idi. Sadə İngilis Vikipediyasında 199.206 məqalə var. Sadə İngilis Vikipediyası 2020-ci ilin dekabrına olan ən böyük 50-ci Vikipediyadır.

İngiltərə-Misir Sudanı — 1899-cu ildən 1956-cı ilə qədər Misir və Böyük Britaniyanın kondominiumu. 1820-ci ildə Misir valisi Məhəmməd Əli Sudanın şimalını fəth etdi. Bölgənin uzun müddət Misirlə dil, mədəni, dini və iqtisadi oxşarlıqları və əlaqələri var idi. Sudan fironların dövründən başlayaraq tez-tez Misir hakimiyyəti altına düşürdü. Məhəmməd Əli Osmanlı imperiyasından ayrılmaq üçün öz gücünü fəal şəkildə genişləndirməyə çalışırdı. Bunun üçün Sudanın ona tabe olmasını istəyirdi. Onun və xələflərinin hakimiyyəti dövründə “Nil vadisində birliyi” qorumaq üçün Misir və Sudan vahid bir qurum kimi idarə olunurdu. Bu siyasət, ilk növbədə, hakimiyyəti dövründə Sudanın qalan hissəsinin böyük hissəsi fəth edilən İsmayıl Paşa tərəfindən davam etdirilib və gücləndirilibdir. 1869-cu ildə Süveyş kanalının açılması ilə Misir və Sudanın iqtisadi və strateji əhəmiyyəti xeyli artdı və bu, böyük dövlətlərin, xüsusən də Böyük Britaniyanın diqqətini cəlb etdi. On il sonra, 1879-cu ildə İsmayıl Paşa hökumətinin böyük xarici borcu onun vəzifədən uzaqlaşdırılması və Kavalalı Tofiq Paşanın dövlətinin başçısı olması üçün bəhanə oldu.

İngiltərənin Hollandiya ilə Avropa, Cənub-Şərqi Asiya, Aamerika və Afrika bazarlarında olan rəqabəti, eləcə də müstəmləkələrdə, xüsusən Hindistanda, ingilis və holland ost-hind şirkətləri arasında gedən müharibə səbəbindən başladı. Birinci ingilis-holland müharibəsi İkinci ingilis - holland müharibəsi Üçüncü ingilis - holland müharibəsi İngilis - holland müharibəsi nəticəsində Hollandiya öz ticari və iqtisadi qüdrətini itirdi. Beynəlxalq ticarətdə və müstəmləkələrin işğalında üstünlük - sənaye baxımından daha çox inkişaf etmiş İngiltərəyə keçdi. Dənizdə baş verən ingilis - holland müharibələri hərbi - dəniz texnikasının və sənətinin inkişafına təkan verdi. Onların əsnasında donanmaların, onların tərkibində öz növbəsində diviziyalara bölünən eskadraların təşkili təkmilləşdi; gəmilərin yeni sinifləri xətt gəmiləri, freqatlar müəyyən olundu. Əgər müharibənin əvvəlində döyüş qaydaları demək olar ki yox idi və döyüş mahiyətçə ayrı gəmilərin( top atəşi və abordaj) qarşıdurması kimi gedirdisə, müharibənin son mərhələsində, döyüşün əsas aparılma qaydası kimi kilvater sütunu ilə yürüyən gəmilərin top atəşi geniş tətbiq olunmağa başladı. Bu dəniz texnikasının sonrakı inkişafına və təkmilləşməsinə təkan verdi. -Dənizdə ağalığı qazanmaq ingilis - holland müharibəsi zamanı dəniz döyüşünün əsas strategiyası oldu.

Blüxer başmağı (almanca: Blücher) — üzü bağla bağlanan, hündür dabanlı çəkmə. == İstinad == Çarlz Dikkens — Oliver Tvistin Macəraları, səhifə 101. Bakı Qanun Nəşriyyatı, 2015.

Ördək qarmağı (ing. Duck Hook) — ABŞ Prezidenti Riçard Niksonun Vyetnam müharibəsi zamanı Şimali Vyetnama hədələmək üçün istifadə etdiyi əməliyyat üçün Ağ Evin istifadə etdiyi kod adı. Əməliyyat Şimali Vyetnam Paris sülh danışıqlarında Vaşinqtonun şərtlərini qəbul etmədiyi halda həyata keçiriləcəkdi. Əməliyyat Hanoy və ətrafındakı hərbi və iqtisadi hədəflərin nüvə bombası ilə darmadağın edilməsi, Hayfon limanının və digər limanların minalanmasını, Hanoy və Hayfonun xalça bombardmanına məruz edilməsi, Şimali Vyetnam əhalisinin böyük bir hissəsinin ərzaq təminatını məhv etmək üçün bəndlərin bombalanmasını, Şimali Vyetnamın şimal-şərq əlaqə xəttinə, habelə Çin sərhədindəki keçidlərə və körpülərə hava zərbələri və Vyetnam boyunca digər hədəflərə hava və qurudan hücumları əhatə edirdi. Burr, William. (2015). Nixon's Nuclear Specter The Secret Alert of 1969, Madman Diplomacy, and the Vietnam War. University Press of Kansas.

Barmaqlar — Dördayaqlı onurğalıların ətraflarının sonunda yerləşən və əsasən lamisə eləcə də manipulyasiya zamanı (xüsusilə primatlarda) istifadə olunan bədən üzvü. Quşlarda ön ətraf barmaqları qanadların karkasınının bir hissəsini, yarasalarda isə əsas hissəsini təşkil edir.

İngilis dili (ing. English, English language) — Hind-Avropa dillərinin german dillərinə aiddir. Doğma dil kimi 373 milyon insan tərəfindən istifadə olunur. İkinci dil kimi 1.08 milyard insan danışır (2022). BMT-nin altı rəsmi və işçi dilindən biridir. İngilislərin təbii dili, İngiltərənin, faktiki Böyük Britaniyanın, ABŞ (31 ştatının rəsmi dili), İrlandiyanın, Kanadanın və Maltanın iki rəsmi dilindən biri, Avstraliyanın, Yeni Zelandiyanın rəsmi dili. O, Asiya (məsələn Hindistan, Pakistan və s.) və Afrikanın bəzi dövrlərində rəsmi dil kimi istifadə edilib. Linqvistikada ingilis dilində danışanları anqlofon adlanırlar, Kanadada bu termin siyasi mənada işlədilir. Dildə qrammatik mənanı analitik formada ifadə etmək üstünlük təşkil edir. Dillərin analitik tipinə aiddir.

İngiloy — əsasən Azərbaycanın Qax, Zaqatala rayonlarında və Bakı şəhərində yaşayan gürcülərin subetnik qrupu. I Şah Abbasın dövründə müsəlmanlığı qəbul etmişlər. Etnik, psixoloji, mədəniyyət və s. cəhətlərinə görə azərbaycanlılarla qohumluq əlaqələrinə malik olan ingiloylar yaşadıqları cəmiyyətə sıx inteqrasiya olunmaları ilə seçilirlər. İngiloylar 26 qədim alban tayfasından biri olan gellərdir, "gel" sözü də "ingiloy" sözünün ikinci hecasında "gil" kimi öz əksini tapıb. Böyük Qafqaz dağlarının dağətəyi bölgəsində yaşayan inqloyların əsas məşğuliyyət sferası tütünçülük, taxılçılıq, üzümçülük, qərzəkli meyvəçilik və heyvandarlıqdır. Azərbaycanda hal-hazırda gürcü dilində 5 orta məktəb fəaliyyət göstərir ki, bu məktəblərdə ümumilikdə 51 sinifdə 2641 nəfər şagird təhsil alır. Bu qrupun nümayəndələrindən əsasən müsəlmanlar və çox az hissəsi xristianlar gürcü dilinin cənub dialektində danışırlar. İngiloyların dili gürcü dilinə yaxın (gürcü dilinin cənub dialekti) olduğu üçün onları gürcüdən dönmə hesab edirlər. İngiloyların əcdadları olan qeller orta əsrlərdə dilləri gürcüləşmiş Albaniya tayfaları olmuşlar.

Orta barmaq və ya fak (ing. fuck) — orta barmağın yuxarı və ya aşağı uzadılması və qalan dörd barmağın ovucun üzərinə basılmasından ibarət nalayiq jest . Jest tək qalmaq, "qurtulmaq" tələbi kimi xidmət edir (xüsusən də orta barmaq kamera obyektivinə qoyulur, çəkilişi dayandırmağı tələb edir). İngilis dilli ölkələrdə bu jestin şifahi analoqu Fuck you lənət və ya Fuck off arxasında qalmaq tələbidir . Barmağın uzadılması bir neçə mədəniyyətdə, xüsusən də Qərb dünyasında hörmətsizlik simvolu hesab olunur . Jest adətən nifrət ifadə etmək üçün istifadə olunur, lakin yumoristik və ya əyləncəli şəkildə də istifadə edilə bilər. Antropoloq Dessmond Maurice görə, cinsiyyət orqanının nümayişini simvolizə edən orta barmağın nümayişi bizə məlum olan ən qədim jestlərdən biridir. Qədim Yunanıstanda orta barmağı ilə kiməsə işarə etmək (πκιμαλίζειν) adlanır və ciddi təhqir hesab olunurdu. Aristofanın "Buludlar" komediyasında (I epizod) kəndli Strepsiaya elm öyrətməyi öhdəsinə götürən Sokrat , Strepsiadanın asanlıqla göstərdiyi daktilin (hərfi mənada "barmaq") poetik ölçüsünü bildiyini soruşur. Sokrat bunu cəhalət və uşaqlıq adlandırır.

Daktilit (ing. dactylitis) – sosiskayabənzər barmaq – əl və ayaq barmaqlarının birində oynağın artriti, vətər yatağının və yumşaq toxumaların diffuz zədələnməsidir. AS üçün xarakterikdir. PsA və ReA-də müşahidə olunur.

İngilis-Maysur müharibələri — Hindistanın Maysur knyazlığına qarşı İngiltərənin XVIII əsrin 60-90-cı illərində apardığı işğalçı müharibə. Birinci müharibə ingilis Ost-Hind şirkətinin və onun müttəfiqi olan hind knyazlarının, həmçinin, Karnatik əyalətinin knyazının qoşunlarının Maysura soxulması ilə başladı. İlk döyüşlər müttəfiqlər üçün uğurlu oldu, onlar 1767-ci ildə Trinkoli və Çanqam yaxınlığında maysur dəstələrini darmadağın etdilər, həmçinin, Koimbatur və Baramaxal dairələrini işğal etməyə müvəffəq oldular. Maysur ordusuna təcrübəli sərkərdə və knyazlığın faktiki hakimi Heydər Əli xan başçılıq edirdi. O, ilk uğursuzluqlardan nəticə çıxararaq döyüş taktikasını dəyişdi və partizan metodlarından geniş istifadə etməyə başladı. Maysurlar qəfil hücumlarla ayrı-ayrı ingilis dəstələrinə hücumlar təşkil edir, ingilis qalalarənə və limanlarını ələ keçirirdilər. Bu döyüş manevrləri maysurlara böyük uğurlar qazandırdı. Nəticədə Heydər Əli öz knyazlığının ərazisini Heydərabad və Karnatik knyazlıqları hesabına genişləndirə bildi. Müharibə 1769-cu ildə sülh müqaviləsi ilə bitdi. Hər iki tərəf əldə etdikləri ərazilərdən imtina etdilər.

İnqilab (ər. "çevriliş", "dəyişiklik"; lat. "revolutio" - "çevriliş", "dəyişiklik") — təbiətdə, cəmiyyətdə, təfəkkürdə əvvəlkinə nisbətən radikal, köklü, keyfiyyət dəyişiklikli keçid. İnqilab inkişafdakı keyfiyyət dəyişikliyidir. Bir qayda olaraq islahatların ya keçirilmədiyi və ya az keçirildiyi həlqələrdə baş verir.