Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

OBASTAN VİKİ
Kurqan
Kurqan — Orta Asiyada ki köhnə Türk məzarlarına verilən ad. Ümumiyyətlə dövlət idarəçisi olanlar üçün edilmişlər. Kurqanlar taxtalarla, bəzən də daşlarla çevrilmiş məzar otaqlarının üstünə bir metr ilə yetmiş metr arasında torpaq yığılmasıyla yaradılar. Kurqanlarda əsl məzar otağı bəzən düzbucaqlı, bəzən kvadrat və ya oval ola bilirdi. Cəsədin tapıldığı yerə bəzən doğrudan çatıla bilir, bəzən də bu otaq altda yerləşirdi. Cəsəd otağının döşəməsi ağac kötükləri və kalasdan hazırlanırdı. Cəsədlərin başı Şərqə çevrilmiş olar və əşyaları ilə birlikdə kurqanlara basdırılardı. Fərqli bölgələrdə kurqanlarda at cəsədlərinə də rast gəlinmişdir. Bu günə kimi olan ən əhəmiyyətli kurqan Qazaxıstandakı Esik kurqanıdır. Çöldə xüsusilə soylular üçün ən məşhur məzar növü kurqandır.
Kiçik kurqan
Kiçik kurqan — coğrafi adı Ağcabədi rayonunda, Kamiltəpə yaşayış yerində qeydə alınıb. == Tarixi == XX əsrin 50-cı illərinin sonunda aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı Kamiltəpənin yaxınlığında e.ə. VII əsrin II yarısına aid olan Kiçik kurqan yaşayış yeri müyyən olundu. Bu ərazidəki açılan qəbirlərdən insan skeleti, at kəlləsi, tunc yüyən, zınqırov, boz və qara rəngli şirələnmiş qab-qacaq, əqiq, ox ucu, sümük və müxtəlif bəzək əşyaları tapılıb. Kurqanın ərazisi kiçik olduğu üçün bu coğrafi ad Kiçik kurqan adlanmışdır.
Kurqan (şəhər)
Kurqan ya da Qorğan (başq.
Kurqan fərziyyəsi
Kurqan fərziyyəsi (nəzəriyyəsi) — erkən Hind-Avropa mənşəyinin Qara dəniz-Xəzər çöllərində tapılan arxeoloji “Kurqan mədəniyyəti”nə mənsub olduğunu irəli sürən nəzəriyyələrdən biridir. Kurqan türkcə “koruqan” sözündən götürülmüş olub, hörülmüş məzar mənasını verən bir termindir. Kurqan modeli Hind-Avropa tayfalarının mənşəyi ilə bağlı ən çox qəbul edilən təklifdir. Kurqan təhlili olduqca maraqlıdır və bir çox arxeoloq və linqvistik tərəfindən tam və ya qismən qəbul edilmişdir. Kurqan fərziyyəsi ilk dəfə 1950-ci illərdə Marija Gimbutas tərəfindən irəli sürülmüşdür. Gimbutas “Kurqan mədəniyyəti”ni bir-birini izləyən dörd ardıcıl dövrün nəticəsi kimi tanımışdır. Ən qədimi (I Kurqan) Mis dövrünə (e.ə. 4-cü minilliyin əvvəlləri) aid olan və Dnepr/Volqa arasında tapılmış Samara və Seroqlazovka mədəniyyətlərini də ehtiva edir. Fərziyyəyə görə, bu mədəniyyətlərin köçəri tayfaları eramızdan əvvəl III minilliyə qədər Qara dəniz-Xəzər çöllərinə və Şərqi Avropaya yayılmışdırlar. === Ümumi baxış === Nəzəriyyə ilk dəfə 1956-cı ildə Tarixdən əvvəlki Şərqi Avropa kitabının I hissəsində təqdim edilərkən, Marija Gimbutasın Hind-Avropa mənşələrinin axtarışına verdiyi töhfə arxeologiya və linqvistika fənlərinin sintezinə səbəb oldu.
Kurqan vilayəti
Kurqan vilayəti (rus. Курганская область) — Rusiya Federasiyasının subyektlərindən biri.
Kurqan şəhəri
Kurqan ya da Qorğan (başq.
Mamayev kurqan
Mamayev kurqan (rus. Мамаев курган) — 1942-ci ilin sentyabrında başlayan və 1943-cü ilin yanvarında sona çatan Stalinqrad döyüşü zamanı şiddətli döyüşlərin baş verdiyi Volqoqrad şəhərinin mərkəzi bölgəsindəki Volqa çayının sağ sahilindəki yüksəklik. Bu gün Mamayev kurqan, əsasən əsas monumenti "Ana vətən çağırır!" olan "Stalinqrad döyüşünün qəhrəmanlarına" həsr olunmuş abidə-ansamblı ilə tanınır. Mamayev kurqanında Stalinqradın 35 mindən çox müdafiəçisinin cəsədinin dincəldiyi bir neçə kütləvi və fərdi məzarlar var. Bu, Volqoqradın simvoludur, Stalinqrad döyüşünün və şəhərin müdafiəsi zamanı şəhid olan on minlərlə əsgərin xatirəsinə hörmətdir. Kompleks 1959–1967-ci illərdə yaradılıb. Layihənin müəllifi Yevgeni Viktoroviç Vuçetiçdir. 2014-cü ildən bəri, UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmək üçün namizəddir. == Adın mənşəyi == "Mamaev kurqan" adı Qızıl Orda dövründən bəri uzun müddətdir ki bilinir. Əvvəllər onun təpəsində gözətçilər dayanırdılar.
Saru-kurqan sancağı
Saru-kurqan sancağı və ya Marağa livası — Osmanlı İmperiyasının Təbriz əyalətinin inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Saru-kurqan idi. 1593-cü ildə Saru-kurqan livası Sarı-kurqan, Əcri-yi ulya, Əcri-yi suflə, Siyah-kuh, Hüseyabad nahiyələrindən təşkil olunmuşdur (7, səh84).
Taldı-Kurqan vilayəti
Taldı-Kurqan vilayəti (qaz. Талдықорған облысы) — Qazaxıstan SSR (1944–1959, 1967–1991) və Qazaxıstan Respublikasının (1991–1997) inzibati vahidi. İdarəetmə mərkəzi Taldıkorqandır. == Coğrafiyası == Taldı-Kurqan vilayəti (qaz. Талдықорған облысы) Qazaxıstanın cənub-şərqində yerləşirdi. Sahə — 118,5 min km ². Şərqdə Çinlə həmsərhəddir. == İqtisadiyyatı == Bölgənin ərazisində 9,4 milyon UAH. ha və iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı sektoru təşkil etdi. 1990-cı illərin ortalarında. Taldikorqan bölgəsi ölkənin kənd təsərrüfatı istehsalının təqribən 6% -ni təşkil edirdi və 19 bölgədən 7–8 yeri tuturdu.
Beş kurqan
Kukaş kurqanı
Kukaş kurqanı və ya Cek kurqanı — Cek kəndinə aid Kukaş ərazisində kurqan. == Tarixi == Kukaş kurqanı 2011-ci ilin avqust ayında Cek kəndinə aid Kukaş ərazisində aşkarlanmışdır. Eyni zamanda Cek kəndinin Zanqar ərazisində də qədim yaşayış məntəqəsi aşkarlanmışdır. Ərazidə işləyən arxeoloq İdris Əliyevin bildirdiyinə görə, tapıntıların tunc dövrünə - e.ə. III-II minilliklərə aid olması ehtimal edilir. Arxeoloq tapıntıların böyük əhəmiyyətə malik olduğunu deyib. Onun sözlərinə görə, yaşayış məntəqəsi və kurqanın tədqiqindən sonra bu ərazi ilə bağlı bəzi mübahisəli məsələlərə aydınlıq gətirilə bilər. Kurqanın yerləşdiyi ərazidə 15-ə qədər mağara mövcuddur. Mağaraların qədim insanların yaşayış məskəni olması ehtimal edilir. Tezliklə mağaralarda arxeoloji qazıntılar aparılacaq.
Qasıq kurqanı
İnsan vücudunda və əsasən məməlilərdə qasıq kurqanı, yuvarlaq şəkildə olan bir yağ kütləsidir və qasıq sümüklərinin qasıq simptomunun üzərində olan yağ mübadiləsidir. Qadınlar üçün qasıq kurqanı, vulvanın ön hissəsini formalaşdırır. Böyük dodaqlar, klitor, üretra, vaginal bucaq və vulval vestibülün digər ətraflarını əhatə edən, pudental yarıq kimi tanınan şırımın hər iki tərəfində, kiçik dodaqlara (sözün əsl mənasında “böyük dodaqlar”) ayrılır. == Qadın qasıq kurqanı == Yetkinlik yaşına çatmayan qızlarda qasıq tükləri yoxdur. Yetkinlik dövrünün başlanmasından sonra (12-14 yaşa qədər), qasıq əsasən təxminən böyük dodaqlara gedə bilən qasıq tükü ilə örtülü olur . Qasıq tez-tez Veneranın tüberküli (Latınca: Mons veneris ) adlanır. Bu sahədə sinir sonları vardır və toxunma və ya azacıq təzyiq, yaxud qıcıqlanma cinsi oyanışa səbəb ola bilər. Yetkin qadınlarda, çanaq üfüqi bir üst sərhədi olan tüklə örtülmüşdür - buna qadın tipli tük örtüyü deyilir. Yaşlı qadınlarda, menstruasiya dayandıqdan sonra, qasıq tüklənməsi azalır. Göstərilən qasıq tüklənməsi yumurtalıqların işləməsi ilə əlaqələndirilir.
Sarıçoban kurqanı
Sarıçoban kurqanı — e.ə XII-XI əsirlərə aid kurqan. Azərbaycanın e.ə III-I minilliklər dövrü tarixinin öyrənilməsində kurqanların böyük əhəmiyyəti var.Onların tədqiqi qədim tarixin bir çox mürəkkəb və qaranlıq məsələlərinin vəhtət halında öyrənilməsinə imkan yaradır. Döğrudur məişət qəbir abidələrinin kompleks araşdırılması əldə olunan nəticələrin elmi dəyərini daha da artırır. Ağdam rayonunun Xındırıstan kəndi yaxınlığında yerləşən Sarıçoban kurqanında aparılmış tədqiqatların nəticələri bunu bir daha sübut edir. Sarıçoban abidəsi Tərtər rayonundakı Borsunlu və Bəyimsarov kurqanlarından sonra Azərbaycanda üçüncü möhtəşəm tayfa başçısı kurqanıdır.Maraqlıdır ki, hər üç abidə qısa tarixi dövrün-e.ə XIII-X əsrlərin yadigarıdır. Hündürlüyü 5 diametri 45–50 m olan konusvari torpaq kurqan örtüyü altında aşkar edilmiş qəbir kamerası qeyri-adi qurluşu ilə indiyənə məlum olan abidələrdən tamamilə fərqlənir. Dörd cəhətə istiqamətlənmiş iki kəsişən kameradan ibarət qəbir abidəsi xaç şəklindədir.Bu tip başqa abidənin varlığı hələlik məlum deyil. Qəbir kamerası üç-dörd qat nəhəng ağac tirlərlə örtülmüş , onların üstü isə ağac budaqları ilə səliqəli bağlanmışdır. Kameranın mərkəzi hissəsində, tunc lövhələrlə bəzədilmiş taxt üzərində tayfa başçısı dəfn olunmuşdur.Qərb və şimal kameralarında isə onun silah daşıyanı və şəxsi mühafizəçisi bükülü vəziyyətdə basdırılmışdır.Tayfa başçısının ətrafında və başqa kameralarda 16 at skeletinin qalıqları aşkar edilmişdir ki, onlardan yeddisi cilovlanmış halda qalmışdır. Təəssüf ki,hələ qədim zamanlarda qəbir abidəsi talan olunmuş, yalnız təsadüf üzündən şərq kamerasının bir hissəsinə və cənub kamerasına toxunulmamışdır.Qəbir kamerasının şimal hissəsində qazılmış, uzunluğu 20, diametri 1,5m olan dairəvi planlı oğru yolu bu günədək yaxşı qalmışdır.Diqqəti cəlb edən cəhətlərdən biri qəbir kamerasının və oğru yolunun divarlarında saxlanılmış alət izlərinin eyni olmasıdır.Görünür talançılar hökmdarın “axirət evinin” yaradılmasında iştirak etmiş,qəbirin qurluşu və buradakı avadanlığın yerləşməsinə yaxşı bələd olmuşlar.Talan vaxtı qəbir ortüyünə od düşdüyündən oğrular qəbri vaxtından əvvəl tərk etmişlər.Yanğın nəticəsində qərb hissədəki örtük tamamilə aşağı çökmüş, buna görə də yanğın başqa kameralara keçməmişdir.
Kurqaninsk
Kurqaninsk — Rusiya Federasiyasının Krasnodar diyarında şəhər.
Kurqaninski rayonu
Kurqaninski rayonu (rus. Курганинский район) — Rusiya Federasiyası, Krasnodar diyarının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Kurqaninsk şəhəridir. == Coğrafiyası == Qərbdə Adıgeyin Koşexabl və Şovgenov rayonları ilə, şimal-qərbdə Ust-Labinski rayonu ilə, şimalda Tiflis və Qulkeviçski rayonları ilə, şərqdə Novokubanski rayonu ilə, cənubdan Krasnodar diyarının Labinski rayonu ilə həmsərhəddir. == Tarix == Rayon 2 iyun 1924-cü ildə Cənub-Şərq vilayətinin Armavir dairəsinin bir hissəsi olaraq meydana gəlir. Buraya Kuban-Qara dəniz diyarının ləğv edilmiş Armavir dairəsi ərazisinin bir hissəsi daxil idi. Əvvəlcə rayona 4 kənd sovetliyi daxil idi: Bezvodnix Xutorov, Konstantinovski, Çetıryox Xutorov Soyuz, Staromixaylovski. 16 noyabr 1924-cü ildən rayon Şimali Qafqaz diyarına daxildir. 6 noyabr 1929-cu ildə ləğv edilmiş Petropavlovsk rayonunun ərazisi rayonun bir hissəsi olur. 10 yanvar 1934-cü ildən rayon Azov-Qara dəniz diyarının bir hissəsi olur.
Kurqantepa
Kurqantepa (özb. Qoʻrgʻontepa, Қўрғонтепа, rus. Кургантепа) — Özbəkistanın şərqindəki Əndican vilayətində, Kurqantepa rayonunun kiçik şəhəri. Oşdan təxminən 30 kilometr (19 mil) şimalda, Qırğızıstanla sərhəddə yerləşir. 1989-cu ildə 19,565, 2016-cı ildə isə 30,800 əhalisi qeydə alınmışdır. 1976-cı ildə Kurqantepaya şəhər statusu verildi. Şəhərdə pambıq zavodu, alət zavodu və tikiş fabriki var. Şəhər Özbəkistan Dəmir Yolları Əndican-Karasu xəttində yerləşir.
Küdürlü kurqanları
Küdürlü kurqanları — Şəki şəhərindən 18 km cənub-qərbdə, Küdürlü kəndi ərazisində yerləşən tarixi abidə. 1980-ci ildə Yevlax-Balakən dəmir yolunun çəkilməsilə əlaqədar olaraq, yolun keçdiyi ərazilərin arxeoloji cəhətdən öyrənilməsinə başlanıldı. İ. F. Cəfərov tərəfındən aparılan axtarış-kəşfıyyat işləri nəticəsində Küdürlü kəndi ərazisində 7 kiçik kurqan aşkar olundu. 1983-cü ildən burada arxeoloqlar T. İ. Axundov, N. M. Muxtarov, Q. X. Ramazanov, İ. Q. Nərimanov qazıntılar apararaq kurqanların öyrənilməsinə başladılar. Bu tədqiqatçılar Küdürlü kəndində çoxlu sayda kurqan və yaşayış məskənini arxeoloji cəhətdən tədqiq ediblər.
Kərimli kənd kurqanları
Kərimli kənd kurqanları — Oğuz rayonunun Kərimli kəndi yaxınlığında tarixi-arxeoloji abidə. Azərbaycanın Oğuz rayonu ərazisində eramızdan əvvəl 14-16-cı əsrlərə aid kurqanlar aşkarlanıb. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix və Etnoqrafiya İnstitutunun əməkdaşı Nəsib Muxtarov bildirib ki, tarixi tapıntılara Oğuz rayonunun Kərimli kəndi ərazisində təsadüf edilmişdir. Aşkarlanmış kurqanlar son tunc dövrünə aiddir və onlardan ən balacasının diametri 70 metrdir. Cənubi Qafqazın tarixini özündə əks etdirən bu kurqanların içərisində gildən hazırlanmış naxışlı qablar və bəzək əşyaları aşkarlanıb. Bundan başqa ərazidə 5 metr dərinlikdə tunc dövrünə aid dəfn adətlərinə də təsadüf edilir. Dəfn kamerasında (11 m x 4 m x 3 m) aşkar edilən dəfn adəti xüsusi maraq doğurmuşdur. Kameradakı qu quşu, göyərçin, bülbül, qaz, ördək, ilan fiqurları, anqob naxışlı qablar, metal məmulatı öz orijinallığı ilə fərqlənir. Dəfn adəti, kurqanın quruluşu Azərbaycanın orta tunc dövrünə aid torpaq kurqanlarla oxşar olsa da səciyyəvi cəhətlərə malikdir. Kurqanda yüzdən çox muncuq aşkar edilmişdir.
Kərimli kəndi kurqanları
Kərimli kənd kurqanları — Oğuz rayonunun Kərimli kəndi yaxınlığında tarixi-arxeoloji abidə. Azərbaycanın Oğuz rayonu ərazisində eramızdan əvvəl 14-16-cı əsrlərə aid kurqanlar aşkarlanıb. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix və Etnoqrafiya İnstitutunun əməkdaşı Nəsib Muxtarov bildirib ki, tarixi tapıntılara Oğuz rayonunun Kərimli kəndi ərazisində təsadüf edilmişdir. Aşkarlanmış kurqanlar son tunc dövrünə aiddir və onlardan ən balacasının diametri 70 metrdir. Cənubi Qafqazın tarixini özündə əks etdirən bu kurqanların içərisində gildən hazırlanmış naxışlı qablar və bəzək əşyaları aşkarlanıb. Bundan başqa ərazidə 5 metr dərinlikdə tunc dövrünə aid dəfn adətlərinə də təsadüf edilir. Dəfn kamerasında (11 m x 4 m x 3 m) aşkar edilən dəfn adəti xüsusi maraq doğurmuşdur. Kameradakı qu quşu, göyərçin, bülbül, qaz, ördək, ilan fiqurları, anqob naxışlı qablar, metal məmulatı öz orijinallığı ilə fərqlənir. Dəfn adəti, kurqanın quruluşu Azərbaycanın orta tunc dövrünə aid torpaq kurqanlarla oxşar olsa da səciyyəvi cəhətlərə malikdir. Kurqanda yüzdən çox muncuq aşkar edilmişdir.
Osmanbozu kurqanları
Osmanbozu kurqanları — 1976-cı ildə Şəmkir SES bəndi inşa olunacağı sahədə qeydə alınmış, onlardan altısı arxeoloji qazıntılarla tədqiq olunmuşdur. Torpaq qarışıq daş örtüklü bu kurqanların diametri 10-20 m, hündürlüyü 1-2 m idi. Onlardan üçü ilk tunc dövrünə, biri son tunc dövrünə aid edilir. İki kurqan isə kenotaf tipli olmuşdur. Kurqanaltı qəbirlər düzbucaq biçimli konstruksiyalı olmaqla dromos tipli giriş qapısı ilə təmin olunmuşdu. Qəbir kamerasının divarları ağac tirlərlə möhkəmləndirilmişdi. İlk tunc dövrü kurqanlarında ölüyandırma (kremasiya) və kollektiv dəfn etmə mərasimi qeydə alınmışdır. Qəbir avadanlığı əsasən Kür-Araz mədəniyyəti üçün səciyyəvi saxsı məmulatından ibarət olmuşdur.
Qarabulaq kurqanları
Qarabulaq kurqanları — Füzuli şəhərindən 1-1,5 km şimal-şərqdə, Köndələnçayın sağ sahilində orta və son tunc və erkən dəmir dövrünə aid qəbir abidələr. Qarabulaq kurqanlarında iyirmiyə qədər kurqan qalmışdır. Onlardan beşini 1896-cı ildə rus arxeoloqu A.A.İvanovski tədqiq etmişdir. Kurqanların ikisində ölüyandırma ənənəsinin izlərinə təsadüf olunub. Digər iki kurqanda daş qutu qəbirlər aşkar edilib. Qəbirlərdən tunc bəzək əşyaları, silahlar və gil qablar tapılıb. Qəbilə başçısına aid edilən V kurqan daha zəngindir. Uzunluğu 10 metr, eni və dərinliyi 2 metr olan bu kurqanda qəbilə başçısının skletindən başqa daha iki sklet, tunc, qızıl və sümükdən bəzək əşyaları, tunc və daş silahlar, gil qablar və dəvə skleti də tapılıb. 1965-ci ildə Qarabulaq kurqanlarının yerləşdiyi ərazidə orta tunc dövrünə aid qəbirlər də aşkarlanıb. Qarabulaq kurqanları Qaraköpəktəpə qədim yaşayış yerinə aid olub.
Qobustan kurqanları
Qobustan kurqanları — Qobustanda Böyükdaş və Kiçikdaş dağları ətəyində kurqanlar. Daş və torpaq örtüklüdür. Qobustan kurqanları üçün örtük halında bir cərgə düzülmüş dairəvi daş səciyyəvidir. Qobustan kurqanları həmçinin tikinti xüsusuyyətinə malikdir. Ölülər sağ və ya sol böyrü üstə, bükülü, xəndəkli və ya xəndəksiz qutu qəburlərdə dəfn olunub. Yalnız bir qəbirdə ana ilə işağın burgə dəfni müşahidə edilib. Bəzi kurqanlarda ölü qırmızı rənglə boyanıb. Qobustan kurqanları Tunc dövrünə aiddir.
Qız qalası kurqanları
== Ümumi məlumat == Orta Tunc dövrünə aid Qızqalası kurqanları Arpaçayın sağ və sol sahilində çox geniş əraziyə yayılmışdır. Qızqalası yaşayış yerinin ətrafındakı kurqanlar 2014-2016-cı illərdə V.B.Baxşəliyev, L.Ristvet, H.Gopnikin rəhbərliyi ilə araşdırılmışdır.. Tədqiqat müddətində 10-dan çox kurqan öyrənilmişdir. Bu kurqanların ətrafı əsasən kromlexlə əhatə olunmuşdur. Daş qarışıq torpaqla örtülən qəbirlər yerdə qazılmış, küncləri dəyirmi dördkünc çalalardan ibarətdir. Kurqanlardan ilk olaraq CR2 kurqanı tədqiq edilmişdir. Burada 7x7 m ölçüdə qazıntı sahəsi açılmışdır. Daş layları götürülərkən 3 kiçik gil çölmək aşkar olunmuşdur. Qəbir kamerasından daha sonra 5 küpə və 11 kasadan ibarət gil qablar tapılmışdır. Kameranın şimal tərəfində sağ yanı üstə, bükülü və qərb-şərq istiqamətində bir skeletə rast gəlindi.
Xankəndi kurqanları
Xankəndi kurqanları — Xankəndi şəhərinin şimalında, Xocalı ilə həmsərhəd ərazidə yerləşən kurqanlar. Burada 12 kurqan var idi. Kurqanların tarixi eradan əvvələ gedib çıxırdı. Bu da burada qədim yaşayış yeri olmasının əsas sübutu idi. Kurqan anlayışı ilk dəfə türk xalqları tərəfindən başa düşülüb. Kurqanlar 1970-ci ildə üzə çıxarılıb.Əkin əkmək məqsədi ilə bura gələn bir neçə insan tərəfindən kurqanlar tapılmışdır. Bu xəbəri eşidən Xankəndi Tarix-Memorial İnistutunun dosientləri, müəllimləri buraya gəlmiş və həqiqətən də bu kurqanların çox qədim olduğunu sübut etmişlər. Hazırda 7 kurqanın vəziyyəti stabildir. Hündürlüyü 1,5 m, diametri 24 m olan 119№-li kurqanın təpəsi bir qədər dağılmışdır. Kurqanın altındakı ən qədim torpaq qəbir olduqca pis qalmışdı.
Xaçbulaq kurqanları
Xoşbulaq kurqanları — Daşkəsən rayonunun Xoşbulaq kəndi ərazisində daş örtüklü kurqan tipli qəbirlər. Orta Tunc dövrünə aid kurqanların bir qrupu Daşkəsən rayonunda, Xoşbulaq yaylağında yerləşir. Xoşbulaqdakı 1 №-li kurqan Qoşqarçayın sol sahilində, Zağalı kəndinin müasir qəbirstanlığından şərqdə yerləşir. Dairəvi formalı kurqanın hündürlüyü 0,75, diametri şimal-cənub istiqamətində 11,5, şərq-qərb istiqamətində isə 10 metr olmuşdur. Kurqanın əsas qəbiri İlk Tunc dövrünə aid edilmişdir. Buradan yarımşar formalı qulpu olan küpə, sümükdən hazırlanmış muncuqlar tapılmışdır. Kurqanın torpaq örtüyündə, 1,45 və 1,7 metr dərinlikdə aşkar olunan iki qəbir Orta Tunc dövrünə aiddir. Torpaqda qazılmış qəbirin forması müəyyən edilməmişdir. Birinci qəbirdəki skelet tamamildə çürümüşdür. O, şimal-qərbdən cənub-şərqə doğru, bükülü vəziyyətdə dəfn edilmişdir.
Xoşbulaq kurqanları
Xoşbulaq kurqanları — Daşkəsən rayonunun Xoşbulaq kəndi ərazisində daş örtüklü kurqan tipli qəbirlər. Orta Tunc dövrünə aid kurqanların bir qrupu Daşkəsən rayonunda, Xoşbulaq yaylağında yerləşir. Xoşbulaqdakı 1 №-li kurqan Qoşqarçayın sol sahilində, Zağalı kəndinin müasir qəbirstanlığından şərqdə yerləşir. Dairəvi formalı kurqanın hündürlüyü 0,75, diametri şimal-cənub istiqamətində 11,5, şərq-qərb istiqamətində isə 10 metr olmuşdur. Kurqanın əsas qəbiri İlk Tunc dövrünə aid edilmişdir. Buradan yarımşar formalı qulpu olan küpə, sümükdən hazırlanmış muncuqlar tapılmışdır. Kurqanın torpaq örtüyündə, 1,45 və 1,7 metr dərinlikdə aşkar olunan iki qəbir Orta Tunc dövrünə aiddir. Torpaqda qazılmış qəbirin forması müəyyən edilməmişdir. Birinci qəbirdəki skelet tamamildə çürümüşdür. O, şimal-qərbdən cənub-şərqə doğru, bükülü vəziyyətdə dəfn edilmişdir.
Kurgan
Kurqan — Orta Asiyada ki köhnə Türk məzarlarına verilən ad. Ümumiyyətlə dövlət idarəçisi olanlar üçün edilmişlər. Kurqanlar taxtalarla, bəzən də daşlarla çevrilmiş məzar otaqlarının üstünə bir metr ilə yetmiş metr arasında torpaq yığılmasıyla yaradılar. Kurqanlarda əsl məzar otağı bəzən düzbucaqlı, bəzən kvadrat və ya oval ola bilirdi. Cəsədin tapıldığı yerə bəzən doğrudan çatıla bilir, bəzən də bu otaq altda yerləşirdi. Cəsəd otağının döşəməsi ağac kötükləri və kalasdan hazırlanırdı. Cəsədlərin başı Şərqə çevrilmiş olar və əşyaları ilə birlikdə kurqanlara basdırılardı. Fərqli bölgələrdə kurqanlarda at cəsədlərinə də rast gəlinmişdir. Bu günə kimi olan ən əhəmiyyətli kurqan Qazaxıstandakı Esik kurqanıdır. Çöldə xüsusilə soylular üçün ən məşhur məzar növü kurqandır.
Durqan
Durğan — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhalisi == Əhalisi 477 nəfərdir. == Toponimiyası == Bəzi tədqiqatçılar bu oykonimi Düğon toponiminin təhrif forması hesab edir, düğ (Zərdüşt dininin təriqət davamçılarına verilən ad) və ən (cəmlik bildirən şəkilçi) komponentlərinə ayıraraq izah edirlər. Əslində, bu coğrafi ad həmin ərazi üçün yad olmayan dolan/dulan tayfa adı ilə bağlı etnotoponimdir.
Kursan
Kursan(mac. Kurszán;847-904)—macarların başçısı, Arpadın müasiri. == Həyatı == Kursan macarların başçısı idi. 892-ci ildə Böyük Moraviya sərhədlərinə hücum etmişdi. O, çalışırdı ki, Frank dövləti ilə arası pozulmasın və varlığına son qoyulmasın.Onun törəmələri Kartel soyadını daşıyırdılar.
Kurtan
Kurtan — Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında,indi Cəlaloğlu (Stepanavan) rayonunda kənd.
Kuran
Kuran (Soyuqbulaq)
Kurqaş (Arxangel)
Kurqaş (başq. Ҡурғаш, rus. Кургаш) — Başqırdıstan Respublikasının Arxangel rayonunda yerləşən kənd. Kənd Bakaldı kənd şurasının tərkibindədir. == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Arxangel): 16 km, kənd sovetliyindən (Bakaldı): 6 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Priural stansiyası): 22 km. == Əhali == === Milli tərkibi === 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kənddə başqırdlar (73%) üstünlük təşkil edir.
Qurqan (Xoy)
Qurqan (fars. قورقان‎‎‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Zanqar kurqanı
Kukaş kurqanı və ya Cek kurqanı — Cek kəndinə aid Kukaş ərazisində kurqan. == Tarixi == Kukaş kurqanı 2011-ci ilin avqust ayında Cek kəndinə aid Kukaş ərazisində aşkarlanmışdır. Eyni zamanda Cek kəndinin Zanqar ərazisində də qədim yaşayış məntəqəsi aşkarlanmışdır. Ərazidə işləyən arxeoloq İdris Əliyevin bildirdiyinə görə, tapıntıların tunc dövrünə - e.ə. III-II minilliklərə aid olması ehtimal edilir. Arxeoloq tapıntıların böyük əhəmiyyətə malik olduğunu deyib. Onun sözlərinə görə, yaşayış məntəqəsi və kurqanın tədqiqindən sonra bu ərazi ilə bağlı bəzi mübahisəli məsələlərə aydınlıq gətirilə bilər. Kurqanın yerləşdiyi ərazidə 15-ə qədər mağara mövcuddur. Mağaraların qədim insanların yaşayış məskəni olması ehtimal edilir. Tezliklə mağaralarda arxeoloji qazıntılar aparılacaq.
Zurnabad kurqanı
Zurnabad kurqanı — Azərbaycan ərazisində arxeoloji abidə. Zurnabad kurqanı Gəncəçay vadisində, Xanlar şəhəri yaxınlığında, Zurnabad adlı yerdə aşkar olunmuşdur. Kanal qazılarkən kurqan tamamilə dağıdıldığından, onun haqqında ətraflı məlumat yoxdur. Daş qarışıq torpaq kurqanın altında aşkar olunan qəbirdə insan skeleti qalıqlarına, onun ətrafında isə monoxrom boyalı qablar, gil qab parçaları, tunc bəzək əşyaları və obsidian qəlpələri aşkar olunmuşdur. Kurqanın kənara atılmış torpağında insan skeletinin qalıqları, gil qab parçaları, spiralşəkilli əşyalar, obsidian ox ucluğu aşkar olunmuşdur. Zurnabad kurqanından əldə edilmiş monoxrom boyalı küpələr Naxçıvan abidələrindən tapılmış eyni tipli qabları xatırladır. Zurnabad kurqanı H.P.Kəsəmənli tərəfindən e.ə. XVIII-XVII əsrlərə aid edilmişdir. Son illərin araşdırmaları Zurnabad kurqanının daha qədim tarixə malik olduğunu deməyə imkan verir. == Mənbə == Vəli Baxşəli oğlu Baxşəliyev.
Şatriya kurqanı
Şatriya (lit. Šatrija) — Litvanın Jemaytiya regionunda tarixi kurqan. Jemayt təpəsindəki Luoke kəndindən cənub-şərqdə yerləşir. Təpənin üzərində daha əvvəllər taxta bir qala olduğu deyilir. Kurqan Jemaytiyanın ən yüksək təpələrindən birində, 228.7 metr (750 ft) hündürlükdə yerləşir. Şatriya təxminən 50 metr nisbi hündürlüyü ilə Litvada birinci yerdədir. Təpədən digər hündür dağları da görmək mümkündür. Təpədə bir qurbangah var. Şatriya və ətrafındakı 813 hektar ərazi eyni adlı təbiət qoruğuna aiddir. Kurqanın qərb və şərq yamacları olduqca dikdir və hündürlüyü 25 m-dən çoxdur.
Şuşa kurqanı
Şuşa kurqanı — Azərbaycanın Şuşa şəhərinin şimal-qərbində yerləşən və tunc dövrünə aid arxeoloji abidə. Ölkə əhəmiyyətli arxeoloji abidə statusunu daşıyır. Kurqanda 1892-1893-cü illərdə E. Resler tərəfindən aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı tapılmış eksponatlar Sankt-Peterburqun Ermitaj muzeyində sərgilənir. № 1770. Şuşa ətrafında Daşaltı, Çanaxçı, Mehdikənd, Ağdam rayonunun Gülablı kəndi yaxınlığında, Xaçınçay hövzəsinin orta axarında, Dovşanlı, Ballıqaya-Sırxavənd, Axmaxı, Xocalı nekropolunda qazıntı işləri aparmışdır. Zerti, Səngər və Kətti-təpə kurqanlarını da tədqiq edilmişdir. Sadalanan bu abidələrin böyük əksəriyyəti son tunc və ilk dəmir dövrünə aiddir.
Qızqəbri kurqanı
Qızqəbri kurqanı — Azərbaycanın Laçın rayonunda kurqan. Kurqan rayonun Cicimli və Güləbird kəndləri ərazisində, eyniadlı yüksəklikdə yerləşir. Ondan 200–280 metr aralıda başqa bir kurqan yerləşir. Abidə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli 132 nömrəli qərarı ilə ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına 1459 inventar nömrəsi ilə əlavə edilmişdir.
Durğan
Durğan — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhalisi == Əhalisi 477 nəfərdir. == Toponimiyası == Bəzi tədqiqatçılar bu oykonimi Düğon toponiminin təhrif forması hesab edir, düğ (Zərdüşt dininin təriqət davamçılarına verilən ad) və ən (cəmlik bildirən şəkilçi) komponentlərinə ayıraraq izah edirlər. Əslində, bu coğrafi ad həmin ərazi üçün yad olmayan dolan/dulan tayfa adı ilə bağlı etnotoponimdir.
Fürqan
FÜRQAN (ərəbcədir, ayırma, fərqləndirmə deməkdir) – Quranda fərqləndirmədir (III, 2, XXI, 49). Allahın bəndələrinə göndərdiyi bütün müqəddəs kitablara, yəni Qurana, Tövrata, İncilə və Zəbura aid edilir. Fürqanın ikinci mənası qurtuluşdur. 624-cü ildə Bədr yaxınlığındakı çarpışma, yəni Məhəmməd Peyğəmbərin məkkəlilərə qalib gəldiyi döyüş "Qurtuluş günü" – "yaum əl-Fürqan" adlandırılır. == Mənbə == İslam (qısa məlumat kitabı). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası. Bakı: 1989, səh.113.
Gürgan
Gürgan və ya Gürgən: Gürgan (Azərbaycan) — Azərbaycan Respublikasının Xəzər rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə. Gürgan (İran) — İranın Gülüstan ostanının və Gürgan şəhristanının mərkəzi.
Kürban
Kürban (fr. Curbans, oks. Curbans) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azür regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Provans Alpları. La-Mot-dü-Ker kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Forkalkye. INSEE kodu — 04066. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 390 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 239 yaşda olan (15-64 yaş arasında) 190 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 49 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 79.5%, 1999-cu ildə 66.8%). Aktiv olan 190 nəfərdən 176 nəfəri (97 kişi və 79 qadın), 14 nəfəri işsizdir (6 kişi və 8 qadın).
Kürdan
Küran
Küran (fr. Curan, oks. Curanh) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Sal-Küran kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Miyo. INSEE kodu — 12307. Kommuna təxminən Parisdən 520 km cənubda, Tuluza şəhərindən 135 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 28 km cənub-şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 302 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 172 nəfər (15-64 yaş) arasında 133 nəfər iqtisadi fəal, 39 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 77.3%, 1999-cu ildə 75.8%).
Gürgan (Azərbaycan)
Gürgən — Azərbaycan Respublikasının Pirallahı rayonunun inzibati ərazi vahidində şəhər tipli qəsəbə. == Coğrafiyası və iqlimi == Abşeron yarmadasının şərqində, Xəzər dənizinin sahilində, Bakı-Pirallahı avtomobil yolunun kənarında yerləşir. Quru subtropik iqlimə malikdir. == Adının mənşəyi == Gürgan sözü fars və tat dilərində canavar mənasını verən "gürg" sözü ilə bağlıdır. Cəm şəkilçisi -an ilə birlikdə, qəsəbənin adı bu dillərdən "canavarlar" kimi tərcümə olunur. == Tarixi == Gurgan qəsəbəsi Xəzər dənizi sahilində, Abşeron yarımadasındadır. Qəsəbə Zirə kəndindən ŞƏRQ-də yerləşən Gurgan burayonunun adı ilə adlandırılmışdır. Qədimdə bu ərazidə Gurgan Şəhəri olmuşdur. Xəzər dənizinin suyunun qalxması ilə Şəhər suya qərq olmuş, sonralar suyun səviyyəsinin enməsi ilə yenidən üzə çıxmışdır. Zirədən Şərqə gedən qədim yol Gurgan yolu, yaxınlıqdakı üzümlüklər isə Gurgan bağları adlanır.
Gürgan (İran)
Gürgan və ya Qorqan — İranın Gülüstan ostanının və Gürgan şəhristanının mərkəzidir. 2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 269,226 nəfər və 73,702 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti mazandaranlılardan ibarətdir və mazandaran dilində danışırlar. Mazandaranlılardan əlavə türkmənlər və s...də az sayda bu şəhərdə yaşayırlar. Bu şəhərin keçmiş adı Astrabad idi.
Gürgan burnu
Gürgan burnu — Abşeron yarımadasının şərqində, Abşeron körfəzi sahilində yerləşir. İnzibati cəhətdən Bakı şəhəri Xəzər rayonu ərazisinə daxildir. Burun Qu adasından şimal-qərbdədir.