is. [fars.] Şərab. Hər nə etsən, et və lakin etmə meydən ictinab; Hər nə tutsan, tut və lakin tutma bir kari-səvab. M.Ə.Sabir. Dostlar içib gözləri sü
Tam oxu »dan. bax şey-şüy. Nuşapəri xanım aşpazdan ayrılıb, şey-meyini götürüb getdi. (Nağıl).
Tam oxu »mən-mən demək – bax mənəm-mənəm demək (“mənəm-mənəm” də). Mənim mən-mən deməyim sanmayın boş əməkdir. S.Rüstəm. Kərəmov öz fərsiz şəxsiyyətini cəmiyyə
Tam oxu »bax mu. Tənha oluram orada üryan; Muyi-sərim eylərəm pərişan. Füzuli. Qəm evində saldın küncə Vaqifi; Eylədin muyindən incə Vaqifi. M.P.Vaqif.
Tam oxu »[fars.] klas. bax mah. Ey dil, ki hicrə doymayıb, istərsən ol məhi; Şükr et bu halə, yoxsa gələr bir bəla sana. Füzuli. Səndə nə gündür, ey məh, mehri
Tam oxu »...[fars.] Xəfif yel, yüngül, yumşaq yel, sakit külək. Meh əsir. Meh gəlir. – Yumşaq göy çəmənin üstə düşüb şeh gecədən; İsti yoxdur, hələ var bir balac
Tam oxu »...Qaynadılıb suyu çəkilmiş qatı şirə. Meyvə məti. 2. Doşab, mürəbbə və s. bişirilən zaman əmələ bələn köpüyə oxşar şirə. Doşabın mətini yığmaq.
Tam oxu »bax məst2. [Midhəd] qapıda çəkmələrinin üstündən məs geydi… Çəmənzəminli. [Səriyyə:] Ayaqlarında … məs, əynində qolları çiyninə qədər nazik və qısa do
Tam oxu »...bildirən birinci şəxs əvəzliyinin təki. Mən sonra gələrəm. Mən deyən oldu. – Ah, mən gündən-günə bu gözəlləşən; İşıqlı dünyadan necə əl çəkim? M.Müşf
Tam oxu »zərf Key halda, süst halda. Tarıverdi yerə düşüb, key-key Məcidin qabağına yeridi. S.Rəhimov.
Tam oxu »is. [ər. ziyy] Zahiri şəkil, xarici görünüş, qiyafə, paltar. □ Öz zeyindən çıxmaq – öz cızığından, öz çərçivəsindən çıxmaq, azmaq.
Tam oxu »[qəd.] bax eyi. Əgərçi bir neçə gün xar zəhmətin çəkdin; Vəli yey oldu gününgündən ey həzar, bu il. Qövsi. Ayrılıqdan ölüm yeydi; Yar həsrəti qəddim ə
Tam oxu »is. [ər.] 1. Çalışma, çalışıb-çapalama, cəhd. Səyi bir nəticə vermədi. – Öhdəmizə götürdüyümüz vəzifəni əda etməkdə bacarığımızı və səyimizi əsirgəməy
Tam oxu »is. [ər.] 1. Bir şey haqqında fikir, mülahizə, söz. Bu barədə rəyin nədir? – [Katib] ərizəmi oxudu. Üzvlərin rəyini soruşdu. M.Hüseyn. 2. Bir əsər, ta
Tam oxu »...yanıqlı. Bənd-bəndim kəsələr eyləmərəm tərki-fəğan; Qoy nəva ney tək edim ta nəfəsim var mənim. S.Ə.Şirvani. // Qamış, qarğı. 2. Qəlyanın, çubuğun, m
Tam oxu »...əkməyə dehqanları neylərdin, ilahi?! M.Ə.Sabir. Mədənlərdə, fabrik və zavodlarda işləyən fəhlələr, bəyin zülmündən və aclıqdan qaçıb, iş axtarmağa gə
Tam oxu »is. Qüvvət, iqtidar, cismani enerji. Canında hey yoxdur. ◊ Heydən düşmək (kəsilmək) – gücdən düşmək, üzülmək, əldən düşmək. Səttarla Ülkər bir böyük m
Tam oxu »Çağırış və ya müraciət bildirən nida – ey, ay. [İskəndər:] Hey Zeynəb, vallah, fəndini duymuşam… Qonağın yolunda bu qədər çalışırsan ki, ərin Kərbəlay
Tam oxu »...başın hələ keydir; Axır mənə bir söylə görüm, elm nə şeydir? M.Ə.Sabir. Durna key bir qorxu ilə ananın gözlərinə baxdı… İ.Əfəndiyev.
Tam oxu »is. Qısadimdik, alıcı – yırtıcı quş. Ley vuran oldu, mənim kimi tükü dağılan olmadı. (Ata. sözü). Birdən xəzəl kimi qopur yerdən; Küləyə qoşulub qaçır
Tam oxu »1. наклон, уклон, покатость; 2. стремление, влечение, тенденция, склонность, тяготение;
Tam oxu »SAQİ Saqi, tez ol mey ver bizə; Mey içində üzə-üzə; Səmalara səs salaq biz (M.Seyidzadə); AYAQÇI (qəd.) Cam içirən ayaqçıya döndü Füzuli; Şairlərə bir
Tam oxu »Fars mənşəlidir “şadlanmaq yeri” deməkdir, mey “içki”, dan “yer” deməkdir (çaydan, çamadan, güldan...). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »is. [ər.] klas. Sevinc, şadlıq, kef. Mey sonulduqca doğar zövq, nəşat; Ölülər içsə bulur tazə həyat. H.Cavid.
Tam oxu »f. 1) mey və başqa spirtli içkilər satılan və ya içilən yer; 2) Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatında şeir formalarından biri.
Tam oxu »sif. Ayağı xeyirli, uğurlu; xoşqədəm. Mey içdilər hər gələnin sağlığına, … Güldandakı qızılgülün sağlığına; Xoş qədəmli ayın, ilin sağlığına! X.Rza.
Tam oxu »sif. [fars.] klas. Alim, bilici. Füzuli, cami-mey tərkin qılıb zöhd ilə təqvadən; Qamu danayə rövşəndir bu kim, nadanlığın vardır. Füzuli.
Tam oxu »...paylayan; saqi. Cam içirən ayaqçıya döndü Füzuli; Şairlərə bir içim mey sundu Füzuli. Ə.Cavad.
Tam oxu »первый компонент изафета, соответствующий слову чаша: cami-mey чаша вина, cami-şərab içmək выпить вино из волшебной чаши (волшебного бокала Джемшида),
Tam oxu »...[ər.] Kitab (kvadrat) şəklində şüşə qab. Baxma kitabi-hikmətə, mey tök kitabiyə; Çoxdan itibdir, ey ləbi-meykun, kitabımız. S.Ə.Şirvani. // sif. Bu ş
Tam oxu »...adı Əlifba. Alimdən dərs aldım əlif-bey üçün, Sürahilər düzülübdü mey üçün, Dəli könül, qəm çəkirsən nə üçün? Qəmli günün şad günü var yanınca.
Tam oxu »...lüğəti) Əyləşmişdim orda, söhbətin keçdi, Qalxdı könül quşu, dolu mey içdi; Telli xanım, sədan gəldi, yetişdi, Sən gözəlin ilqarına gəlmişəm.
Tam oxu »is. [fars.] şair. Günəş. Cam içrə mey ki, dairə salmış hübab ona; Ayinədir ki, əks salır afitab ona. Füzuli. Novbahari-hüsnü etdikcə tərəqqi ol məhin;
Tam oxu »...də, yarımsərxoş bir halda bulunurdular. S.Hüseyn. Çoxları mey içdi meyxanələrdə; Kefləndi, amma ki, Xəyyam olmadı. M.Rahim.
Tam oxu »...heç nə ilə seçilmirdi (H.Abbaszadə); STUDENT (köhn.) Studentik. mey içib məst olarıq; Hər gecə bir qıza pabəst olarıq (A.Səhhət); TALİBƏ (qız tələbə)
Tam oxu »...ağuyi içirməz, ey can, yarına. Nəsimi. Mən deməm ki, içmədim mey sənsiz, ey namehriban; İçdim, amma ləblərindən ayrı, bir ağu kimi. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »...qucağında; Tamaşa eyləmək ol həlqə zülfə ağ buxağında… M.P.Vaqif. Aldı mey camini ol yari-güləndam əlinə; Can fəda saqiyə, verdi o gülün cam əlinə. Ə
Tam oxu »...qucağında; Tamaşa eyləmək ol həlqə zülfə ağ buxağında… M.P.Vaqif. Aldı mey camini ol yari-güləndam əlinə; Can fəda saqiyə, verdi o gülün cam əlinə. Ə
Tam oxu »...dili-qəmnakdən özgə? S.Ə.Şirvani. □ Qəmnak etmək – qəmləndirmək, kədərləndirmək. Tərki-mey əmrilə qəmnak etmə, ey vaiz, bizi. S.Ə.Şirvani. Qəmnak olm
Tam oxu »[ər.] bax məğmun. Canım aldın mey üçün, saqi, içirdin mənə qan; Dad əlindən ki, məni al ilə məğbun eylədin. Füzuli. Ol ki, bir şişə şərabi-ala dünyanı
Tam oxu »...для вина). Qızıl piyalə золотая чаша, büllur piyalə хрустальная чаша, mey piyaləsi чаша вина
Tam oxu »...çalğı aləti. Al bu santurumu, çal, gəldi bahar əyyamı; Nəğmə əyyamı, mey əyyamı, xumar əyyamı. A.Səhhət. Çal, havalan, santurum; Çal ki, tellər oynas
Tam oxu »...qılman; Gedib vaiz deyən nisyə sözə ümidvar olma (S.Ə.Şirvani); MEY (şair.) Saqiya, mən ta əzəldən düşmənəm sərxoşluğa; Mey içib uçmaq nədir bilməz b
Tam oxu »...dalaşmalardan sonra bütün bu həngamə aşura büsatı ilə bitirdi (Çəmənzəminli); RÖVZƏ Mey gətir. Saqi məni qurtar namazü rövzədən (Kişvəri).
Tam oxu »...əzası, novruz?! (M.Ə.Sabir); TƏNTƏNƏ Özgə təntənədir... Kabab, mey, məzə (M.Rahim). 2. bayram bax şənlik 1
Tam oxu »...[ər.] din. Şiə imamlarının ölümü haqqında hekayə; mərsiyə. Mey gətir saqi, məni qurtar nəmazü rövzədən. Kişvəri. İyirmi beş gün tamamdır ki, bəstdə o
Tam oxu »...SÜRAHİ (kl.əd.) Sürahi solunda, badə sağında; Məzə qabağında, mey dodağında (Q.Zakir); TÜNG (arx.) Süfrənin üzərində tünglər, büllur və qızıl qablar,
Tam oxu »SƏRXOŞLUQ Saqiya, mən ta əzəldən düşmənəm sərxoşluğa; Mey içib uçmaq nədir bilməz bu könül boşluğa (S.Rüstəm); BƏDMƏSTLİK Kim bilsin dünyada minlərcə
Tam oxu »...(Çəmənzəminli); NƏŞƏLƏNMƏK [Xosrov:] İçək, nəşələnək, mehriban dostlar; Dünya mey üstündə tutmuşdur qərar! (S.Vurğun); SƏRXOŞ OLMAQ Səməd artıq sərxo
Tam oxu »...meydən keçən gün tövbə verdi şeyx, ey Seyyid; Bu gün mən də alıb mey, şeyx üçün kəffarə göndərdim. S.Ə.Şirvani. □ Kəffarə vermək – müsəlmanlarda: gün
Tam oxu »...yollanır (F.Kərimzadə); ALUDƏ Biz ol aludeyi-dərdik ki, cəmi mey davamızdır (S.Ə.Şirvani); DÜÇAR [Qurban:] Vay, bəlaya düçar olan canım vay... (N.Vəz
Tam oxu »...nöqsanlı. Natamam iş. – Yari-müvafiq olmasa, meydən nə faidə; Mey bəzmi birəfiq ola gər, natəmamdır. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »...gərdəni. Alimdən dərs aldım əlif-bey üçün, Sürahilər düzülübdü mey üçün, Dəli könül, qəm çəkirsən nə üçün? Qəmli günün şad günü var yanınca.
Tam oxu »...Eyş etmək – kef çəkmək. Gülşəndə, Seyyid, içdim o şirinləb ilə mey; Eyş eylədim çəməndə bu gün xosrovanə mən. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »...Hər qandə şam olursə, ardıncə sübhdəmdir. Nəsimi. Xurşidi-mey ardınca səni hər gecə ta sübh; Ey mah, nə layiqdi ki, səyyarə desinlər. S.Ə.Şirvani. Əc
Tam oxu »is. [fars.] Fikirləşmədən, qabaqcadan hazırlaşmadan deyilən, adətən məzhəkəli şeir növü. Adamlar dağılandan sonra toy sahibinin yaxın adamları qalıb m
Tam oxu »is. [fars.] köhn. Şərab satılan və içilən dükan, şərabçı dükanı. …Konsulxana fərraşı meyxananın qapısında kefli və əlində çaxırla dolu stəkan mənim qa
Tam oxu »is. [fars.] klas. bax meyxana1. Zinhar girmə məscidə, bihürmət olma, leyk; Var, payitəxti-meygədədə ehtiram bul
Tam oxu »[fars.] 1. Balaca meydan, kiçik meydan. Meydançaya kölgə salır; Çadır kimi göy buludlar. N.Rəfibəyli
Tam oxu »is. [fars.] 1. Şəhər və ya kənd, qəsəbə və s. içərisində tikilisiz açıq və geniş düz yer, sahə. Bakıda Azneft meydanı
Tam oxu »is. Məclislərdə meyxana deyən, meyxana deyişmələrində iştirak edən adam. [Şəki toylarında] xan oyunu çıxar, meyxanaçılar meyxana deyişərlər, bəzən də
Tam oxu »