Lüğətlərdə axtarış.

Oxot dənizi — Sakit okeanın şimal-qərb hissəsində, Rusiya və Yaponiya sahillərində yerləşən dəniz. Oxot dənizi Kamçatka yarımadası, Kuril adaları, Saxalin adası, Hokkaydo adası ilə Avrasiya materiki arasında yerləşmişdir. Onun sahəsi 1,583,000 km²,orta dərinliyi 859 metr, ən dərin yeri isə 3372 metr-dir. Hokkaydo adasından başqa, Oxot dənizinin bütün hissələri Rusiya Federasiyasının nəzarəti altındadır. Lakin, Yaponiya dənizin cənub hissəsində yerləşən Kuril arxipelağına, daha dörd qayalıq — Kunaşir, İtirup, Şikotan, Habornay qayalıqları da, daxil olmaqla öz ərazi iddialarını irəli sürür. Yaponiya onları özünün Şimal Əraziləri adlandırır. Dənizin materik sahillərinin çox hissəsi yüksək qayalıqlardan ibarətdir və Amur, Tuğur, Uda, Qziqa və Penjina çayları vasitəsilə kəsilmişdir. Ən böyük körfəzi Şelixovdur. Oxot dənizi Şərqi Asiyanın ən soyuq dənizidir. Oxot dənizi dünyanın ən çox bioloji ehtiyatlarının cəmləşmiş olduğu dənizlərdən biridir.

Ptiçi adası — Oxot dənizində yerləşən ada. Kamçatka yarımadasının qərb sahillərinə yaxın yerləşir. Ptiçi adası Xayryuzovoy çayının mənsəbindən şimal-qərbdə yerləşir. Ada 0,8 km uzunluğa, 0,35 km enə malikdir. Oxot dənizinin şimal-şərqində Kamçatka yarımadasından 7,6 km qərbdə yerləşir. İnzibati cəhətdən Kamçatka diyarı ərazisinə daxildir. XX əsrin 20-ci illərinə qədər adalarda heç kəs yaşamamışdır. Ancaq sahildə yaşayan itelmenlər tərəfindən tez-tez ziyarət olunurdu. Bu barədə məlumatı V. N. Tyuşov (1897) vermişdir.

Tüleni adası — Oxot dənizinin cənub-qərbində, Saxalin adasınsa yerləşən Terpeniya burnundan 12 cənub-qərbdə yerləşən ada. Ada kifayət qədər kiçikdir: uzunluğu 636 metr, eni 40-90 metr arasında dəyişir. Sahəsi 0,053 km², maksimal hündürlüyü isə 18 metrdir. Ada ilk dəfə 1643-cü ildə holland səyyahı Maarten Qerritsen De Friz tərəfindən kəşf edilmişdir. İnzibati cəhətdən Saxalin vilayəti Poronay vilayəti ərazisinə daxildir. Sahilləri terrasvaridir. Ada ərazisində dəniz şirlərinin yerləşim yerləri vardır. Ada dəniz şirlərinin yerləşim yerləri olması 1852-ci ildə balina ovçuları tərəfindən müəyyən edilmişdir. Artıq XIX əsrin sonlarına qədər minlələr baş canlı ovlanılırdı. Nəticəfə heyvanların sayında kütləvi azalma müşahidə olunurdu.

Kraynı adası — Rusiyanın Kamçatka diyarı ərazisində yerləşən ada. Oxot dənizinə daxil olan (Şelixov körfəzi) Penjin körfəzində, Treti adası və Melkovodnı körfəzindən cənub-şərqdə, Elistratova burnu və yarımadası, Vtoroy adasından isə cənubda yerləşir. İnzibati baxımından Kamçatka diyarı Penjin rayonu ərazisinə daxildir.

Tri Brata — Staris yarımadasında yerləşən Şərq burnu yaxınlığında, Oxot dənizi suları ilə əhatələnən üç qayalıqdan ibarət olan arxipelaq. Adalar materikdəndən 1 km aralıda yerləşir. Maksimal hündürlük 75 metrdir. İnzibati cəhətdən Maqadan şəhəri ərazisinə daxildir. Axipelaqa daxil olan qayalar: Kiçik Qardaş, Orta Qardaş və Böyük Qardaş. Çəkilməzamanı adalar bir-biri ilə birləşirlər. Adalarda çoxlu sayda quşlar yuxa qurur.

Yana — Rusiya Federasiyasının şimali–şərqində, Maqadan vilayətində çay. Oxot dənizinə tökülür. Uzunluğu 190 km, hövzəsinin sahəsi 8660 km²-dir. Yana çayının ətrafındakı ərazi qonur ayıların yaşayış yeridir. Çayın ağzındakı sahil tundrası quşlar (uzunbarmaqlı qumbarmaq və su çulluğu) ilə tanınır.

Oxot plitəsi — materik məşəlli litosfer plitə. Avrasiya materikinin şimal-şərqi, Yaponiya adalarının bir hissəsi və Oxot dənizinin ərazisini əhatə edir. Şərqdə Kuril novu və Sakit Okean plitəsi, cənubdan isə Filippin plitəsi ilə əhatələnmişdir. Seysmik baxımından aktiv bölgə hesab edilir. Tetsuzo Seno, Taro Sakurai, and Seth Stein. 1996. Can the Okhotsk plate be discriminated from the North American plate? J. Geophys.

Oxot Ryu-hyo Muzeyi (オホーツク流氷館, Ohotsuku Ryuhyokan) – Yaponiyanın Hokkaydo prefekturasının Abaşiri şəhərində, Tento dağında yerləşən elmi muzey. Oxot dənizində dreyf edən edən buzlaqlara (流氷, ryuhyo) və Oxot dənizinin canlılarına həsr olunmuşdur. == Xüsusiyyətlər == Muzey üç mərtəbədən və bir yeraltı mərtəbədən ibarətdir. Dreyf Edən Buzlaq Təcrübəsi Otağında temperatur −15 °C-dir və burada 100 tona yaxın real dreyf edən buzlaq sərgilənir. Sərgi zalında Oxot dənizi, dreyf edən buzlaqlar, buzlaqların qlobal istiləşmə nəticəsində azalması, qütb buzlaqları, Kuril adaları və Amur çayının alternativ vəziyyətləri mövzularında məlumatlar verilir. Muzeyin teatrında quraşdırılmış beş ədən ekran vasitəsilə dreyf edən buzlaqların reallığa yaxın nümayişi yaradılmışdır. Birinci mərtəbədə muzeyin kafesi yerləşir. "Cafe de Clione" adlı bu kafedə Oxot dənizinin duzu ilə dadlandırılmış xüsusi dondurma servis olunur. Muzey kompleksində Tento müşahidə məntəqəsinə yerləşir və buradan Oxot dənizinin buzlaqlarını, Abaşiri gölü, Notoro gölü, Tofutsu gölü, Mokoto gölü, Şirokoto sıradağlarını seyr etmək mümkündür. Tento dağından olan bu mənzərə 1938-ci ildə Yaponiyanın "mənzərəli gözəllik yeri" statusu almışdır.

Fici (ing. Fiji) — Sakit Okeanın cənub-qərbində adaarası dəniz. Bu rayonda dərin qobunun mövcudluğuna görə, şərti olaraq dəniz adlandırılmışdır. Şimalda Fici, şərqdə Kermadek adaları, cənubda Yeni Zelandiya və Tasman dənizi, qərbdə isə Mərcan dənizi ilə məhdudlaşdırılıb. Sahəsi 3177 min km². Orta dərinliyi 2741 m, maksimum 7633 m. Cənub-şərqində səthi suyun temperaturu 18-23 °C, şimalda 25-28 °C . Duzluluğu 34,9-35,5 ‰. Qabarması yarıgünlü tiplidi 1,5 — 3,0 m. Əsas limanı Ficinin paytaxtı Suva sayılır.

Filippin dənizi — Dünyanın ən böyük dənizidir. Böyük Zond Arxipelaqının şimal-şərqində Sakit okeanda yerləşir.

Flores dənizi (ing. Flores Sea)— Sakit okeanında Sulavesi adasının qutaracağında Kabia,Sumbava (şimalda) və Flores adaları (cənubda) arasında yerləşir. Dənizin sahəsi 115,000 km², orta dərinliyi 1522 m ,maksimal dərinlik isə 5234 m təşkil edir. Səthində temperatur 26 s (avqust ,sentyabr), 28,8 s (noyabr) təşkil edir. Duzluluğu 32,0 - 34,6 ‰ olur, yağışlar mövsümündə 32 - 33 ‰ enir. Axınlar əsasən cənub və qərb istiqamətində olur. Ərazi seysmik baxımından fəaldır. Sumbava adasında İndoneziyanın fəaliyyətdə olan və hündürlüyü 1949 m çatan Ani-Slau vulkanı vardır. Balıqçılıq inşaf etmişdir.

Grau dənizi – Sakit okeanın şərqində, Cənubi Amerikanın qərb sahillərində yerləşir. Peru sahilləri boyu 3079,50 km məsafədə uzanır. Cənubunda Tasna şəhəri yerləşir. Dəniz rəsmi olaraq 24 may 1984 ci ildə Grau dənizi olaraq adlandırılmışdır. Dənizdə dünyanın ən qəribə hadisələrindən biri olan El-Ninyo hadisəsi baş verir. Bu hadisənin özəlliyi ondadır ki, dəniz dibinin soyuq suyu sürətlə suyun səthinə qalxır. Nəticədə dəniz canlılarının böyük hissəsi məhv olur. Dəniz Peru ordu zabiti və Peru və Boliviyanın milli qəhrəmanı Miguel Grau Semiarionun şərəfinə adlandırılıb. O Sakit okean müharibəsində Çiliyə qarşı vuruşan donanmaya rəhbərlik etmişdir.

Kamotes dənizi — Sakit okean Akvatoriyasına daxil olan, adalar arası dənizdir. Dəniz Filippin arxipelaqına daxil olan Leyte, Bohol və Sabu adaları arasında yerləşir. Şimalda Visayan dənizi, cənubda Kaniqao və Bohol boğazları onu Mindanao dənizi ilə birləşdirir. Dərinliyi 323 metr təşkil edir. İqlimi tropikdir, mussonların təsirinə məruz qalır. İyundan oktyabra qədər ərazidə Tayfunlar müşahidə edilir. Qışda suyunun temperaturu 24–27 S, yayda 28–29 S təşkil edir. Dənzizin duzluğu 34,5 ‰ civarında olur. Dənizin mərkəzində Kamotes adaları vardır. İl ərzində iki mövsümü yağıntılı olur.

Kelt dənizi (ing. Celtic Sea) — Atlantik okeanının akvatoriyasına daxildir. Sahillərində İrlandiya, Böyük Britaniya və Fransa kimi dövlətlər yerləşir. Dənizin şimaldan Müqqəddəs Georgi boğazı ilə İrland dənizi, cənub-şərqdə Bristol körfəzi və La-Manşla əhatələnir, qərb və cənub hissədən kontinantal şelflə əhatələnir. Adı onun sahillərində yaşayan Keltlərin adından götürülmüşdür. Bir zamanlara qədər dənizin şimalı Müqqəddəs Georgi boğazının bir hissəsi jesab edilirdi. 1921-ci ildə dənizin Kelt dənizi adlandırılması ingilis dəniz araşdırmaçısı Ernest Vilyam Layons Holton tərəfindən irəli sürülmüşdür.

Kilikiya dənizi — Aralıq dənizinin şərqində, Kiçik Asiya ilə Kipr adası arasında yerləşir. Adını Kiçik Asiyanın antik dövrdə mövcud olan eyni adlı vilayyətin (Kilikiya) adından götürmüşdür. Türkiyənin Adana, Mersin və Hatay, Şimali Kipr Türk Respublikasının isə Famaqusta və Kyrenia vilayyətləri sahillərində yerləşir. Dənizə Göysu və Ceyhan çayları axır. Şimal-şərqində İsgəndərum körfəzi yerləşir. Sahillərində İsgəndərum, Mersin və ən əsas limanı Ceyhan limanları vardır. Dəniz cənub şərqdə Livan dənizi, qərbdə isə Aralıq dənizi ilə əhatələnir.

Koro dənizi (ing. Koro Sea) — Sakit okeanın cənub-qərbində Fici arxipelaqına daxil olan Viti-Levu, Vanua-Levu, Taveuni və Lau adaları arasında yerləşir. Dəniz adı Fici arxipelaqına daxil olan yarımadanın adından götürülmüşdür. Koro dənizinin ən dərin yeri 2900 metr təşkil edir.

Lakkadiv dənizi malaya. ലക്ഷദ്വീപ് കടല്‍- Hind okeanı akvatoriyasında, Hindustan yarımadası ilə Şri-Lanka, Lakkadiv adaları və Maldiv adaları arasında yerləşir. Cənub hissəsi Addi atolu ilə sərhədlənir. Sahəsi 786,000 km², orta dərinlik 1929 m, ən dərin yeri 4131 metr təşkil edir. Sahilləri əsasən qumsallıq, dibi isə şelf relyefi üstünlük təşkil edir. Sularında çoxlu sayda mərcan məşəlli riflər və adalar vardır. Zəngin balıq, molusk və digər dəniz canlıları ilə zəngindir. Əsas limanları Tuttukudi, Monqaluru (Hindistan), Kolombo (Şri-Lanka). == Hidrologiyası == Dəniz sularında demək olar ki temperatur sabit qalır, bəzi yerlərdə yayda 26-28 S, qışda isə 25 S təşkil edir. Duzluğu 34‰, şimal və mərkəz hissələrdə isə 35,5‰ olur.

Laptevlər dənizi (rus. море Лаптевых, saxa Лаптевтар байҕаллара) — Şimal Buzlu okeanın akvatoriyasına daxil olan dəniz. Sibirin şimalında, Taymır yarımadası, Şimal Torpağı (qərb) və Yeni Sibir adaları (şərq) arasında yerləşir. Dəniz rus qütb tədqiqatçıları, iki əmioğlu Dmitri və Xariton Laptevlərin şərəfinə adlandırılmışdır. Dəniz sərt kontinental iqlimə və 0 °C-dən aşağı temperatura malikdir. Bütün Arktik dənizlərdə olduğu kimi duzluğu nisbətən zəifdir. İlin on ayı buzla örtülü olur. Əsasən avqust və sentyabr ayları buzdan azad olur. Kasıb flora və faunaya malikdir. Adalarının bir çoxunda yaxşı qalmış mamont qalıqları vardır.

Lazarev dənizi - Cənub okeanının akvatoriyasında, Antarktidanın şərqində, Kraliça Mod Torpağı sahilində yerləşir. Sahəsi 929,000 km², dərinlik mərkəzə doğru 3.000 m, şimalda dərinlik isə 4500 m təşkil edir. Suları hərəkət edən buzlar və Aysberqlərlə zəngindir. İlin yay və payız mövsümünün sonunda buzlar əsasən sahilə yaxın ərazilərdə qalır. Dəniz 1962-ci ildə Birinci rus antartik ekspedisiyanın rəhbəri M. P. Lazarevin şərəfinə adlandırılmışdır. == Tədqiqatı == Dənizin örgənilməsində Sovet və Rus tədqiqatçılarının böyük rolu olmuşdur. Katerik şelfi burada nisbətən azlıq təşkil edirlər. Selfin sahildə uzunluğu 200 km təşkil edir. Cənubdan mərkəzə doğru dərinlik birdən-birə 3000 m, şimalda isə dərinlik 4500 metrə qədər enir. Sahilləri qayalı olan yerlər əssasən Kraliça Mod Torpağına daxil olan Şahzadə Marta sahili ərazisində müşahidə edilir.

Dürvil dənizi — Cənub okeanının akvatoriyasında, Antarktidanın şərqində, Adeli Torpağı sahilində yerləşir. Cənub hissədə dərinlik 500 m şimalda isə dərinlik 3610 m təşkil edir. İlin böyük hissəsi hərəkət edən buzlarda örtülü olur. Duzluğu 33,7-33,8 ‰ təşkil edir. Dənizin sahilləri yarıya qədər buzla örtülür. Bu ərazilər V Georq sahili və Adel Torpağı ilə birlikdə Viktoriya adlandırılır. Sahillərinə yaxın buz qayaları vardırki, onlar ilin isti vaxtı cəmi bir necə on günlərlə buzdan azad olur Aysberqlər digər dənizlərə nisbətən azdır. Dənizin temperaturu yayda 0 C, qışda -17 C təşkil edir. Burada güçlü küləklər əsir və qasırğalar baş verir. == Kəşfi və örgənilməsi == Dəniz sahillərinə ilk ayaq basan fransız J. Dümon-Dürvil (1837) olmuşdur.

Egey dənizi (türkcə:Ege Denizi, ) ya da Adalar dənizi(türk. Adalar Denizi) — Balkan və Anadolu yarımadaları arasında, Aralıq dənizinə bağlı bir dənizdir. Mərmərə dənizi və Qara dənizdən Çanaqqala və İstanbul boğazları ilə ayrılan dənizin cənub sərhədləri qaralarla çəkilmiş olmaqla bərabər, şimal sərhədlərini Yunanıstana bağlı adalar olan Rodos və Krit adalarına çəkir. Boğazları: Dardanel, Kafirefs boğazı, Evrip boğazı.

Halmaxera dənizi (ing. Halmahera Sea) — Sakit okeanında adalar arası dəniz olaraq, İndoneziyaya məxsus Molukka və Yeni Qvineya adaları arasında yerləşir. Qərbdə Halmahera, şimalda Vayqeo, şərqdə Cedravasix, cənubda Misool, cənub qərbdə isə Obi adaları arasında mövqe tutur. Sahəsi 75,000 km², həcmi 56,000 km³, orta dərinliyi 747 m, ən dərin yeri isə 2072 metr təşkil edir. Səthində temperatur avqustda 25,7 S, mayda isə 28,6 S təşkil edir. Duzluğu 34-34,6 ‰ arası dəyişir. Əsas limanı Soronq (Yeni Qvineya). == Dib relyefi == Qısa və ensiz şelf xəttinə malikdir. Şimal-şərq, şərq ərazilərdə şelf xətti nisbətən parçalıdır və dənizdə kiçik dayazlıqlar əmələ gətirir. Dərinlik birdən-birə artaraq 1000 metrə çatır.

Harim dənizi — Sakit okeanın yarımqapalı dəniz olaraq Daxili Yapon dənizinin şərqində yerləşir. Dəniz adalarla hüdudlanır. Şərqində Avaci, şimalda Xonşu, qərbdə Sedo və cənubda Sikoku adaları yerləşir. Dəniz eyni adlı vilayyətin adından götürülmüşdür. Sahəsi 2500 km² təşkil edir. Dayaz dənizlər qrupuna daxildir. Ən dərin yeri 42 metrdir. Daxili Yapon dənizinin qərb hissəsindən Bisan boğazı, şərq hissədən isə Akosi və Naruto boğazları ayırır. Şimalında İesima adaları yerləşir. İesimdən Avaci adaları arasında Sika və Murosa çökəklikləri sıralanır.

Hebrides dənizi (ing. Sea of the Hebrides) — Atlantik okeannın şimal-şərqində, Şotlandiyanın qərb sahilləri ilə Hebrid adaları arasında yerləşir. Hebrid dənizi və Litl-Minc boğazı, Nort-Minç boğazı adaları iki qrupa bölür: Daxili Hebrid və Xariçi Hebrid adaları. Dənizin sahəsi 47,000 km², orta dərinliyi 64 m, ən dərin yeri isə 137 m təşkil edir. == Həmçinin bax == Ardnamerxan == Ədəbiyyat == Johnson, Alison (1989) Islands in the Sound: Wildlife in the Hebrides: London. Victor Gollancz ISBN 0-575-04640-6 (Detail taken from Islands in the Sound……….").

Hiuqa dənizi — Sakit okeanın qərbində, Yaponiya arxipelaqına daxil adalar arasında yerləşir. Dəniz adalar arası dəniz olaraq Kyusyu adası ilə Honsyu adası arasında yerləşir. Adını sahillərini əhatə edən eyni adlı vilayyətdən götürmüşdür.

Xotanan, Xot — Yelizavetpol quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Gorus rayonunda kənd. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Toponim xotan türk tayfa adına cəmlik bildirən -an şəkilçisinin artırılması ilə düzəlmişdir və «xotan tayfasının (Xotanların) yaşadığı yer» mənasını ifadə edir. Etnotoponimdir. Quruluşca düzəltmə toponimdir. Kənddə 1873 - cü ildə 53 nəfər, 1886-cı ildə 58 nəfər, 1897-ci ildə 74 nəfər, 1904 - cü ildə 91 nəfər, 1914 - cü ildə 81 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə kənd erməni təcavüzünün qurbanı olmuş, sakinləri tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşdur. 1920-ci ildə ləğv edilmişdir. İndi xaraba kənddir.

Şəki bələdiyyələri — Şəki şəhərində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Oxud piri — Şəki rayonunun Oxud kəndində, meşənin içərisindəki köhnə qəbiristanlıqda ziyarət yeri. Ziyarət yerindəki çaylaq daşlarından düzəldilmiş başdaşlarına həkk olunmuş yazılar - kitabələr göstərir ki, dəfn olunanların ziyarətgahın meydana çıxması tarixi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Ziyarət olunan məzarlardan biri hicri 1105 (1693/1694)-cü ildə vəfat etmiş Ruqiyə adlı qadına məxsusdur. O, Məhəmməd Əmin Əfəndinin qızıdır. İkinci qəbrin başında kitabədən məlum olur ki, hicri 1141 (1728/1729)-ci ildə vəfat etmiş Əhməd ibn Əlinin adı yazılmışdır. Üçüncü qəbr abidəsi baş əmir Sultan Məcid ibn əl-X-l-u bəyə məxsusdur. O, 1149 (1736/1737)-cu ildə vəfat etmişdir. Bu abidələr kitabələrin mətninə görə pirin meydana çıxmasını, onun əsasını qoyan Şeyxin adını bildirməsə də, hər halda onun fəaliyyətinin XVII əsrdən əvvələ aid etməyə imkan verir.

Dənizli — Türkiyənin cənub-qərbində yerləşən sənaye şəhəri. Şəhərin əhalisi təxminən 577,000 (2013 siyahıyaalınması) nəfərdir. Dənizli ilinin inzibati mərkəzidir. Dənizli son bir neçə onillikdə, əsasən tekstil istehsal və ixracı ilə iqtisadi olaraq inkişaf etdi.

El-Oxo, və ya Göz adası — Argentinanın Buenos-Ayres əyalətindəki Parana deltasında, gölün içərisində yerləşən, yaşayış olmayan, üzən adadır . == Təsviri == Ada digər üzən adalara baxdıqda unikaldır, çünki forması demək olar ki, mükəmməl şəkildə dairəvidir. Adanın altından çay keçdiyi üçün o daim öz oxu ətrafında fırlanır və bu kənarlarının eroziyaya məruz qalmasına səbəb olur. Beləliklə, bu fırlanma adanı buz disklərinə bənzər şəkildə dairəvi formaya salır. Ada təxminən 118 metr (387 ft) diametrində olsa da, zaman keçdikcə eroziyaya məruz qaldığı üçün kiçilir. Adanın ilkin olaraq necə və nə vaxt yarandığı məlum deyil, ilk "Google Earth" təsviri 2003-cü ilə aiddir. Ada yuxarıdan baxıldığında gözə bənzədiyi üçün belə adlandırılmışdır. Belə ki, ada gölün içərisində fırlandıqca göz hərəkət edir. El-Oxo, Men ştatının Vestbruk şəhəri yaxınlığındakı Presumpskot çayında müşahidə edilən oxşar formalı digər adalarla müqayisə edilmişdir. El-Oxo argentinalı kinorejissor Serxio Neyspiller tərəfindən kəşf edilib və araşdırmalar göstərir ki, ada ən azı 2003-cü ildən mövcud olub.