Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • pikrit

    pikrit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • PİKRİT

    сущ., геол. пикрит (полнокристаллическая горная порода)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ПРИКРЫТЬ

    сов. 1. örtmək; 2. saxlamaq, qorumaq; 3. məc. gizlətmək, pərdələmək, ört-basdır etmək, üstünü örtmək; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • покрыть

    ...кого-что Закрыть чем-л., положенным сверху, накрыть собой. Покрыть стол скатертью. Покрыть кровать покрывалом. Покрыть ноги одеялом. Покрыть плечи пл

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • pikrin

    pikrin

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • прикрыть

    ...прикрывать, прикрываться, прикрывание 1) кого-что Покрыть, накрыть, скрыв от глаз, защитив, предохранив от чего-л. Прикрыть ноги пледом. Прикрыть лиц

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПОКРЫТЬ

    ...bürümüşdür; 3. çəkmək, vurmaq; покрыть мебель лаком mebelə lak çəkmək: покрыть переплёт тиснёными узорами cildin üzünə basma naxış vurmaq; 4. ödəmək,

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИКРЫТЬ

    1. кIевун, кIевирун; гьална кIевирун; прикрыть шубой кIурт гьална (вигьена) кIевирун кIевирун, акьалун; прикрыть дверь рак кIевирун ((акьалун). хуьн.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОКРЫТЬ

    1. вигьин, винел вигьин, вигьена кIевун (мес. аялдал яргъан). 2. кIевун, кIевирун, кьун (мес. цав цифери)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИКРЫТЬ

    1. Örtmək; 2. Saxlamaq, qorumaq; 3. Gizlətmək, pərdələmək, ört-basdır etmək, üstünü örtmək; 4. (hərbi) himayə etmək, qorumaq; 5

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • PİRİT

    1 сущ. геол. пирит (минерал золотистого цвета с металлическим блеском, соединение железа с серой); серный или железный колчедан II прил. пиритовый, пи

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ПИРИТ

    м miner. pirit; dəmir kolçedanı.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • PİRİT

    yun. pyrites lithos – hərf. odçıxaran daş; pyr – od; adı piritin zərbə təsirindən qığılcım verməsi ilə əlaqədardır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • pirit

    pirit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • пирит

    -а; м. (греч. pyritēs) см. тж. пиритный, пиритовый Минерал золотисто-жёлтого цвета, содержащий примеси меди, кобальта, золота и другие; серный или железный колчедан (применяется в производстве серной

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРИКУРИТЬ

    разг. пIапIрусдик цIай кутун, цIай кягъун (масадан пIапIрусдикай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • PİELİT

    сущ. мед. пиелит (воспаление почечных лоханок). Kəskin pielit острый пиелит, xroniki pielit хронический пиелит.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ПУДРИТЬ

    несов. пудра ягъун (мес. ччиниз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРОРЫТЬ

    эгъуьнун (мес. къубу, хвал)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • PIRPIT

    (Cəbrayıl) xörək adı. – Bacımgildə yaxşı pırpıt yedim

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ПОКУРИТЬ

    1. чIугун (пIапIрус, къалиян). 2. гум гун (мес. хъсан ни галай затI кана)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОДРЫТЬ

    кIан эгъуьнун; пун эгъуьнун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОБРИТЬ

    ттун (кьил, ччуру)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПИКНУТЬ

    разг. витI акъудун, чуькьун; не смей пикнуть витI акъудмир, чуькьни ийимир, куьтIмир.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОКОРИТЬ

    1. къачун (дяведалди са чка); муьтIуьгърун. 2. пер. муьтIуьгърун, табийрун. 3. пер. жув кIанрун, жувал ашукь авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПИКНИК

    пикник (шегьердилай къерехда чуьлда юлдашар галаз тIуьн-хъунин межлис, тIуьн- хъун галай сейр).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫКРЫТЬ

    сов. xüs. örtmək; döşəmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СОКРЫТЬ

    gizlətmək, gizli saxlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫБРИТЬ

    ттун (кьил, ччуру)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХИТРИТЬ

    hiyləgərlik etmək, kələk gəlmək, fənd gəlmək, biclik işlətmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SPİRİT

    is. [lat.] Ölülərin ruhunu çağıran və onlarla əlaqə yarada bilən adam

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • НАКРЫТЬ

    1. Örtmək, üstunə salmaq; 2. Məc. Tutmaq, yaxalamaq, üstunə çıxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВИХРИТЬ

    sovurmaq, sovurub qaldırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KİBRİT

    1. спички; 2. спичечный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KİRKİT

    1 is. xüs. Xalça toxunarkən ilməklərini sıxlaşdırmaq üçün işlədilən alət; daraq, həvə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KİBRİT

    is. [ər.] Od almaq üçün ucunda kükürd olan nazik çubuq. Kibrit qutusu. – Azad kibrit işığında onun sarı bənizini, tutqun firuzə gözlərini, hətta üzünd

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ИСКРИТЬ

    несов. цIерекIвар акъатун; цIерекIвар акъудун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СОКРЫТЬ

    уст. чуьнуьхун (угъривал туш), кIевирун, далдаламишун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАКРЫТЬ

    ...чкадал (чуьнуьхзавай ва я маса пис кар ийизвай чкадал) кьун. 4. накрыть (на) стол стол дуьзмишун, столдал къапар, хуьрек дуьзмишун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТКРЫТЬ

    ...ачухун; жугъурун (мес. цIийи са металл, са уьлкве). 4. башламишун; открыть стрельбу ягъиз башламишун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХИТРИТЬ

    несов. амалдарвал авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • FİKRƏT

    məna, ideya; düşüncə, fikirləşmə

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • GIVRIT

    (Qazax) kök, dolu (adam). – Fatma çox gıvrıt qızdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • EPİKRİZ

    сущ. мед. эпикриз (окончательное заключение по поводу чьей-л. болезни). Epikriz yazmaq написать эпикриз

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KİBRİT

    I сущ. спичка. Kibrit yandırmaq зажечь спичку II прил. спичечный: 1. относящийся к спичке. Kibrit başı спичечная головка 2. относящийся к производству

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KİRKİT

    1 сущ. гребенчатая колотушка (в ковроткачестве) 2 прил. со скорлупой средней твердости (об орехе, миндалине и т

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • NİTRİT

    I сущ. нитрит. Nitritlər нитриты (азотистокислые соли и эфиры) II прил. хим. азотистый. Nitrit anhidridi азотистый ангидрид, nitrit turşusu азотистая

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SPİRİT

    I сущ. спирит (тот, кто занимается спиритизмом, верит в возможность общения с душами умерших), спиритка II прил. спиритский. Spirit sayıqlaması спирит

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • EPİKRİ́Z

    is. [yun.] Xəstəliklə bağlı yekun nəticə, qərar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÇIKRIK

    qaldırıcı kran

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • пикнуть

    -ну, -нешь; св.; разг. см. тж. пикать, пиканье 1) Издать писк, короткий, высокий и отрывистый слабый звук. В кустах пикнула птичка. 2) обычно с отриц.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПОКРИК

    м 1. çığırtı, səs; птичий покрик quş çığırtısı; 2. dan. qışqırma, qışqırtı.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • PİKNİK

    seyr

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ПАКЛИТЬ

    несов. məh. kəpitkələmək, kilkə (kəpitkə) tıxamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПЕКАРИТЬ

    ПЕКАРИТЬ, ПЕКАРНИЧАТЬ несов. məh. çörəkçilik etmək, çörəkçiliklə məşğul olmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПИКНИК

    ПИКНИ́К м seyr; устроить пикник seyrə çıxmaq. ПИ́КНИК м qısaboylu, qarnıyekə adam.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПИКНУТЬ

    ...quş ciyildədi; 2. məc. cınqırını çıxartmaq, ağzını açmaq; он и пикнуть не смеет o, heç ağzını da aça bilməz (cınqırını da çıxara bilməz).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПОБРИТЬ

    сов. qırxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПОДРЫТЬ

    сов. altını qazımaq, dibini qazımaq, altını oymaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПОКОИТЬ

    несов. köhn. rahatlandırmaq; rahatlıq içində saxlamaq, bəsləmək, əzizləmək, qayğı ilə əhatə etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПОКОРИТЬ

    ...öyrətmək, əhliləşdirmək; 3. özünə məhəbbət (rəğbət) oyandırmaq; ◊ покорить сердце özünü sevdirmək, məftun etmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПОКРОИТЬ

    сов. biçmək, kəsmək (paltarı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • пикник

    ...увеселительная прогулка компанией (с закуской на воздухе). Устроить пикник. Пригласить на пикник. Повеселиться на пикнике. Пикник на машинах. Выбрать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРАКРИТ

    м dilç. prakrit (sanskrit dilinə müqabil olaraq Şimali Hindistan xalq dilləri qrupunun adı).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИКРОИТЬ

    сов. biçmək, biçib uydurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИКУРИТЬ

    сов. yandırmaq, papirosunu başqasının papirosundan yandırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРОКРЫТЬ

    сов. 1. örtmək, döşəmək; 2. bərkitmək, aralıqları tutmaq; 3. xüs. astarlamaq, astar (rəng) çəkmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРОРЫТЬ

    сов. 1. qazımaq; прорыть канаву arx qazımaq; 2. açmaq; прорыть туннель tunel açmaq; 3. k. t. seyrəkləşdirmək, seyrəltmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПУДРИТЬ

    ...sürtmək; pudra vurmaq, kirşan vurmaq; kirşanlamaq, kirşan sürtmək; ◊ пудрить голову töhmətləmək, danlamaq, abırlamaq, məzəmmət etmək, qulaqburması ve

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • pielit

    pielit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • prakrit

    prakrit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • пекарить

    -рю, -ришь; нсв.; разг. = пекарничать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • петрить

    ...разг.-сниж. Понимать, соображать; разбираться в чём-л. Он слабо петрит в этом деле.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПОКУРИТЬ

    сов. çəkmək (papiros, tütün)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Tikrit
Tikrit (ərəb. ﺗﻜﺮﻳﺖ ‎) — İraqda Bağdadın 140 km şimal-qərbində Dəclə çayı sahilində qurulmuş bir qəsəbədir. Səlahəddin valiliyinin paytaxtı olan qəsəbənin təxmini əhalisi 160 mindir (2012-ci ilin siyahıyaalması). == Tarixi == Qəsəbədə yaşayışın mövcudluğu Assuriya dövrünə qədər gedib çıxır. Mənbələrdə şəhərin adı ilk dəfə Babil hökmdarı Nabolpolassarın Assur şəhərinə hücumu dövrü ilə əlaqədar çəkilir. Təxmini 1000 il əvvəl Tikritdə bir qala və böyük xristian monastrının olması haqqında orta əsr müəlliflərinin kitablarında məlumatlar vardır. Orta əsrlərdə qəsəbə tekstil malları istehsal edirdi. Şəhər böyük tarixi əhəmiyyətə malikdir. Azərbaycan dövlətlərindən Qaraqoyunlular, Ağqoyunlular, Səfəvilər və Əfşarlar İraqı elə keçirərkən Bağdad ətrafındakı bu qəsəbəni də öz hakimiyyətlərinin altına salıblar. Tarixi şəxsiyyətlərdən Səlahəddin Əyyubi və keçmiş İraq prezidenti Səddam Hüseyn də bu şəhərdə doğulmuşdur.
Pirit
Pirit (kükürd kolçedanı, dəmir kolçedanı) — kubik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: hər yerdə rast gələn. == Növ müxtəliflikləri == Kobaltpirit, nikelli pirit, mərgümüşlü pirit. == Xassələri == Rəng – açıq bürüncü-sarı, tez-tez oksidləşmə rəngləri alır; Mineralın cizgisinin rəngi – qara; Parıltı – güclü metal; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 4,9-5,2; S – 6-6,5; Ayrılma – {100} və {111} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qabıqvari; Başqa xassələr – zəif elektrik keçiricisidir; termoelektrik xassəsi var; bəzən detektor xassələri təzahür edir; Morfologiya – kristallar: heksaedrik, pentaqon-dodekaedrik, hərdənbir oktaedrik, bəzən burulmuş; heksaedr üzləri üzrə kobud, başqa üzlər üzrə isə nazik ştrixlərin olması ilə səciyyələnir; İkiləşmə: {110} və {111} üzrə təmas və qarşılıqlı nüfuzetmə; Mineral aqreqatları: bütöv dənəvər kütlələr, müxtəlif süxurlarda püruzlar, böyrək- və salxımvari aqreqatlar; konkresiyalar, sekresiyalar, stalaktitlər, bəzən – druzalar, pirrotin, maqnetit, hematit və üzvi qalıqlar üzrə psevdomorfozalar, markazit üzrə paramorfozalar, isti bulaqların çöküntülərində qabıq, qaysaq və nazik təbəqələr. == Mənşəyi və yayılması == Ən geniş yayılmış sulfid olub, müxtəlif genetik tipli filiz və süxurlarda rast gəlir. Piritin ən iri yığınları hidrotermal-çökmə və hidrotermal-metasomatik kükürd kolçedanı, mis-kolçedan və kolçedan-polimetal obyektlərində yerləşir. Kobaltpirit isə geniş miqyasda Mərkəzi Afrikanın stratiform tipli mis yataqlarında yayılmışdır. Skarnlar və maqnetit filizləri üzrə inkişaf edən sulfidlərlə sıx assosiasiyada kontakt-metasomatik yataqlarda rast gəlir. Daş kömürlər içərisində, həmçinin çökmə mənşəli dəmir, manqan və alüminium filizlərində və çökmə süxurlarda qeyd olunur. Aksessor mineral kimi püskürmə süxurlarda müşahidə edilir.
Mikrit əhəngdaşları
Mikrit əhəngdaşları (mikritlər) - çox incə dənəli (3,5–4 ) əhəngdaşları. Mikrit əhəngdaşları beş genetik tipə ayrılır (Flugel, 1967): hemogen, biohemogen (yosunların təsiri ilə karbonatlı maddənin iynəvari formalar şəklində biokimyəvi çökməsi), kokkolitli, foraminiferli və qırıntılı (kalsit qabıqların pozulma məhsulu). == Həmçinin bax == Əhəngdaşları == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006. — Səhifələrin sayı: 679.
Mikrit əhəngdaşları (mikritlər)
Mikrit əhəngdaşları (mikritlər) - çox incə dənəli (3,5–4 ) əhəngdaşları. Mikrit əhəngdaşları beş genetik tipə ayrılır (Flugel, 1967): hemogen, biohemogen (yosunların təsiri ilə karbonatlı maddənin iynəvari formalar şəklində biokimyəvi çökməsi), kokkolitli, foraminiferli və qırıntılı (kalsit qabıqların pozulma məhsulu). == Həmçinin bax == Əhəngdaşları == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006. — Səhifələrin sayı: 679.
Diorit
Diorit — bir və ya bir neçə rəngli mineraldan, adətən, horblenddən və plaqioklaznda (andezin, bəzən oliqoklaz-andezin), ibarət olan intruziv süxurdur; tərkibində, habelə biotit və ya piroksen də ola bilər. Rəngli mineralların miqdarı 40%-ə yaxındır; kvarsın miqdarı 10%-dən çox olduqda kvarslı diorit adlanır. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Epikriz
Epikriz (yun. επίκροις – mülahizә, qәrar) – müalicә başa çatdıqda, yaxud onun müәyyәn mәrhәlәsindә xәstәnin vәziyyәti, xәstәliyin başvermә sәbәblәri vә inkişafı, müalicәnin әsaslandırılması vә nәticәsi haqqında yazılı qәrar, vacib tibbi uçot sәnәdi. == Ümumi məlumat == Xәstәliyin gedişi xüsusiyyәtlәrindәn vә nәticәsindәn asılı olaraq Epikrizә xәstәnin proqnozu, onun üzәrindә gәlәcәk müşahidәnin zәruriliyi haqqında qәrar, müalicәvi-әmәk tövsiyәlәri daxil edilir. Ölümlә nәticәlәnmә hallarında Epikrizdә ölümün sәbәbi göstәrilir. Peşә sirrinin gözlәnilmәsi qaydası ilә әlaqәdar Epikrizin mәzmunu ancaq tibb işçilәri arasında başa düşülәndir. == Epikrizin növlәri == Epikrizin tәrtib olun masına zәrurәt xәstәni müşahidәnin müxtәlif dövrlәrindә yaranır. Ambulator xәstәnin tibb kartasında dispanserizasiya nәti cәlәrini (ildә 1–2 dәfә) qiymәtlәndirәrkәn, hәmçinin xәstәni hәkim nәzarәt komissiyasına göndәrdikdә vә stasionara yerlәşdirdikdә müalicәnin davam etdi rilmәsinә zәrurәt olduğunu әsaslandırmaq üçün Epikriz tәrtib olunur. Uşağın inkişaf tarixindә Epikriz uşaq 1,3 vә 7 yaşına çatdıqda, habelә 18 yaşlı yeniyetmә böyüklәr poliklinikasına köçürüldükdә qeyd edilir. Stasionar xәstәnin tibb kartasında (xәstәlik tarixindә) Epikrizdә onun stasionarda olmasının hәr 10–14 günlük yekunları (mәrhәlә Epikrizi), xәstә stasionardan ayrıldıqda çıxma Epikrizi, onu başqa müalicә müәssisәsinә köçürdükdә köçürmә Epikrizi, xәstә öldüyü hallarda isә ölәndәn sonra Epikriz tәrtib olunur vә ona sonra patoloji-anatomik Epikriz әlavә edilir. Müxtәlif növ Epikrizlәr mәzmununa vә başlıca olaraq qәrar hissәsinә görә fәrqlәnir.
Fikrət
Fikrət — kişi adı. Fikrət Babazadə — texnika elmləri doktoru, professor Fikrət Əmirov — Azərbaycan bəstəkarı, SSRİ xalq artisti Fikrət Həşimov — rəssam, dəzgah boyakarı. Fikrət Qəhrəmanov — tibb elmləri namizədi Fikrət MəmmədovFikrət Məmmədov (aktyor) — Aktyor. Filmlərdə iştirak edən. Fikrət Məmmədov (hüquqşünas) — Azərbaycan Respublikasının ədliyyə naziri. Fikrət Məmmədov (televiziya işçisi) — Azərbaycan İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkətinin Rusiya Federasiyasındakı nümayəndəliyinin rəhbəri.Fikrət Mursaqulov — baş redaktor.
Kibrit
Kibrit — açıq od almaq üçün ucunda yanan başlıq olan tez alışan xırda çubuq. == Yanma temperaturu == Kibrit yanan zaman odun temperaturu 750-850 °C, bu zaman 300 °C — yanan çubuğun temperaturu, 800 — 1000 °C isə odun temperaturudur. == Kibrit alışma reaksiyası == Qırmızı fosfordan kibrit istehsalında istifadə olunur. Belə ki, onun narın əzilmiş şüşə və yapışqanla qarışığını kibrit qutusunun yanına çəkirlər. Tərkibi kalium-xlorat (Bertolle duzu) KClO3 və kükürddən ibarət olan kibrit başlığı qutunun yanına sürtüldükdə alovlanma baş verir. 6P + 5KClO3 → 5KCl + 3P2O5 == Düzəltmə tarixi == Dünyada ilk kibriti 1826-ci ildə ingilis kimyaçı və əczaçı Con Uoker düzəldib. O, 1826-ci ildə çubuq ilə kimyəvi qatıçığı qarışdırırdı. Çubuğun üzərində qatışıqdan bir damcı qurumuşdu. Uoker onu təmizləmək üçün yerə sürtəndə çubuq alovlandı. Beləliklə kibritin tarixçəsi başladı.
Kirkit
Kirkid (Kirkit, və ya kirki) — xalça, palaz və digər xalça məmulatlarını toxuyarkən ikinci arğacı salmaq üçün istifadə edilən, qədimdə bəzi heyvanların (əsasən də keçi və ya ceyran) buynuzundan, 1934-cü ildən etibarən metaldan və s.-dən hazırlanan, ikidən dördə qədər dişi olan alətdir. Azərbaycanın bəzi bölgələrində bu aləti daraq da adlandırırlar. Kirkidin iki, üç və ya dörd dişi olur. Zaman keçdikcə digər alətlər kimi bu alətlərin də forma və texniki xüsusiyyətləri təkmilləşmiş, kirkidin dişlərinə metal ucluqlar əlavə olunmuşdur. Arğacın hamar salınması üçün nəzərdə tutulan texnoloji tələblərə tam cavab vermədiyi üçün kirkid sonda tam metaldan hazırlanmışdır.
Picris
Picris (lat. Picris) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Növləri == Picris albida BallPicris altissima Delile Picris amalecitana (Boiss.) Eig Picris angustifolia DC. Picris angustifolia subsp. carolorum-henricorum (Lack) S.Holzapfel Picris aspera Poir. Picris asplenioides L. Picris asplenioides subsp. saharae (Coss. & Kralik) Dobignard Picris atlantica Ball Picris babylonica Hand.-Mazz. Picris barbarorum Lindl. Picris bracteata Losa Picris burbidgeae S.Holzapfel Picris campylocarpa Boiss. & Heldr.
Cirit
Cirit — at üzərində oynanılan idman növlərindən biridir. At üzərindəki idmançının ciritini rəqibinə dəqiq atmasını, döyüş zamanı özünə və atına hakim olmasını və bu yolla rəqibinə hakim olmağı hədəfləyən qaydaları olan bir idman növüdür. Ümumiyyətlə Qars, Bayburt, Ardahan, Uşak və Ərzurumda oynanılır. == Tarixi == Cirit türklərin Mərkəzi Asiyadan Anadoluya gəlişindən bəri oynadıqları döyüş oyunu olaraq bilinir. Sonrakı dövrlərdə Anadoluda oynanılan və atçılıq idmanı olaraq da bilinən cirit, nəsildən-nəslə ötürülərək mövcudluğunu bu gün də davam etdirir. Alp Arslan dövründə Anadoluda oynanılan bu idman növü, Şərqi və Orta Anadolunun fərqli bölgələrində daha çox yayılmışdır. XI-XVI əsrlərdə Anadoluda döyüşü oyunu kimi oynanılan cirit, sonrakı dövrlərdə, xüsusilə XIX əsrdə Osmanlı imperiyası sarayında ən böyük əyləncə idman növü idi. Müsabakalarda yaşanan hayati Yarışmalardakı həyati təhlükə səbəbiylə bu oyun II Mahmut dövründə qadağan edildi və daha sonra Anadoluda yenidən nümayiş oyunu olaraq oynanılmağa başlandı. Türkiyədəki cirit idmanına bu günkü dövrdə maraq Şərqi Anadolu bölgəsində yaşayan insanların daha sıx maraq göstərdiyi görülür. İlk Atçılıq İdman klubu 1957-ci ildə bu bölgədə Ərzurumda quruldu.
Pirat
Dəniz quldurluğu və ya piratlıq — orta əsrlərdə dəniz quldurları tərəfindən okean və dənizlərdə, əsasən, ticarət gəmilərinə qarşı həyata keçirilən quldurluqdur. Dəniz quldurlarını, adətən, "flibustyer", "bukanyer", "kaper", "pirat" adlandırırdılar. Latınca "pirat" sözü "taleyini sınayan" deməkdir.
Pirin
Pirin — Bolqarıstanın cənub-qərbində yerləşən dağ massivi. Pirin dağları Struma və Mesta çayları arasında yerləşir. Silsilənin uzunluğu 75 km, ən yüksək zirvəsi isə Vixrendir (2914 m). Pirin- ölkənin ən yüksək dağ silsiləsindən biridir. Pirində 45 dən çox hündürlüyü 2600 m və daha yüksək olan zirvələr var. Dağ massivinin təxmini sahəsi 1201 km²-dir. == Relyefi == Buzlaşma dövrü ərazinin relyefinə yetərincə böyük təsir göstərmiş və dağlar daha dik, qayalı forma almışdır. Pirin vadilərində çoxlu göllər meydana gəlmiş və ən böyüyü Popovdur. Massiv daha çox qranit və mərmərdən təşkil olunub. Pirin üç hissəyə bölünür - Şimal, Orta və Cənub.
İprit
İprit (kimyəvi adı: dixlordietilsulfid) — İprit yağlı maye halında olan maddədir. Kimyəvi təmiz iprit rəngsiz, texniki iprit isə tərkibində olan qarışıqların təsirindən tünd – qəhvəyi rəngdə, istiot və ya sarımsaq iyi verən maddədir. Xüsusi çəkisi 1,3 q/sm3 , qaynama temperaturu 2170 °C, donma temperaturu isə mənfi 140 C-dir. İprit suda çətin, yağ və üzvi həlledicilərdə isə yaxşı həll olur. Suda həll olmuş iprit normal temperaturda hidroliz olaraq tiodiqlikol və xlorid turşusu əmələ gətirir. == Toksiki xassələri == İprit orqanizmə hərtərəfli təsir göstərir. O, maye-damcı halında dəri üzərinə düşdükdə bir necə saatdan sonra (4–24 saat) dəridə qızartı əmələ gəlir, qızartı getdikcə böyüyür, 2–3 gündən sonra kiçik köplər əmələ gəlir, bu köplər getdikcə böyüyərək 3–5 gündən sonra partlayır, onun yerində yaralar əmələ gəlir və onları da uzunmüddətli müalicədən sonra sağaltmaq mümkün olur. Əgər iprit buxarları gözə düşərsə, 2–4 saatdan sonra gözlərin şişməsi, göz yaşlarının axması, işıqdan qorxma və görmə qabiliyyətinin pozulması halları baş verir. İprit buxarları tənəffüs yollarına düşdükdə 4–12 saatdan sonra zəhərlənmə halları özünü büruzə verir. Quru öskürək və səsin batması müşahidə olunur.
İvrit
İvrit dili, həmçinin ibri dili və ya ibrani dili (ivr.: עִבְרִית, ʿĪvrīt, tələffüzü [ivˈʁit ] ( dinlə) və ya [ʕivˈrit ] ( dinlə); səm.: ࠏࠁࠓࠉࠕ) — sami dillərinin Kənan dilləri qrupuna daxil olan dil. 1948-ci ildən İsrailin rəsmi dilidir. E.ə. II–I minilliklərdə Fələstin yəhudiləri bu dildə danışırdılar. Qədim yəhudi dilinin mühüm abidəsi olan "Əhdi-ətiq"in ən qədim hissəsi e.ə. XIII–XII əsrlərə aiddir. Eramızın əvvəlindən arami dilinin sıxışdırdığı ivrit dili mədəniyyət və din dili kimi qalmışdı. Orta əsrlərdən bədii, fəlsəfi, elmi və dini ədəbiyyat dilidir. XIX əsrin sonundan XX əsrin əvvəlindən yenidən danışıq dili kimi istifadə olunur. Müasir ivrit dili qədim yəhudi dilinin morfoloji xüsusiyyətlərini saxlamaqla, semantik və sintaktik cəhətdən idiş və digər german, Habelə slavyan dillərinin təsirinə məruz qalmışdır.
Acroptilon picris
Sürünən kəkrə (lat. Acroptilon repens) - kəkrə cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Acroptilon angustifolium Cass. Acroptilon australe Iljin Acroptilon obtusifolium Cass. Acroptilon picris (Pall. ex Willd.) C.A. Mey. Acroptilon serratum Cass. Acroptilon subdentatum Cass. Centaurea picris Pall. ex Willd.
Centaurea picris
Sürünən kəkrə (lat. Acroptilon repens) - kəkrə cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Acroptilon angustifolium Cass. Acroptilon australe Iljin Acroptilon obtusifolium Cass. Acroptilon picris (Pall. ex Willd.) C.A. Mey. Acroptilon serratum Cass. Acroptilon subdentatum Cass. Centaurea picris Pall. ex Willd.
Fikrət Orman
Fikrət Orman (d. 1967, İstanbul, Türkiyə) — türkiyəli iş adamı, Beşiktaş klubunun 33-cü prezidenti. == Həyatı == Fikrət Orman 1967-ci ildə İstanbulda anadan olub. Işık litseyinin məzunu olub. Yıldız Texniki Universiteti və Florida Universitetinin mühəndislik fakültəsini bitirib. İngiliscə bilir.
Fikrət Qoca
Fikrət Göyüş oğlu Qocayev (Fikrət Qoca; 25 avqust 1935, Kotanarx, Ağdaş rayonu – 5 may 2021, Ağdaş) — Azərbaycan şairi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birinci katibi, Azərbaycan Respublikasınının xalq şairi (1998) == Həyatı == Fikrət Qoca 1935-ci il avqustun 25-də Ağdaş rayonunun Kotanarx kəndində anadan olmuşdur. Əsərləri 1956-cı ildən mətbuatda çap edilir. Azərbaycan Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsində, "Azərbaycan gəncləri" qəzetində, "Azərbaycan" jurnalında fəaliyyət göstərmiş, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin beynəlxalq əlaqələr üzrə məsul katibi olmuşdur. 1987-ci ildən "Qobustan" incəsənət toplusunun baş redaktorudur. 1998-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birinci katibidir. Çap etdirdiyi şeir kitablarında vətən məhəbbəti, vətənpərvərlik duyğuları, insan və zaman haqqında düşüncələri öz əksini tapmışdır. Dünyanın bir çox ölkəsində yaradıcılıq səfərlərində olmuş, həmin ölkələrə gedən milli azadlıq hərəkatlarına şeirlər həsr etmiş, o cümlədən Kubanın azadlıq mübarizi Ernesto Çe Gevara ("Ünvansız məktublar"), Qvineya-Bisaunun azadlıq hərəkatı xadimi Amilkar Kabral ("Amilkar Kabral"), Filippinin milli qəhrəmanı Xose Risal ("Xose Risal"), vyetnamlı gənc Li Vi Tom ("Li Vi Tom") və b. haqqında poemalar yazmışdır. 1990-cı illərdə yazdığı "Oddan keçənlər", "İnsan səviyyəsi", "Adi həqiqətlər" və s. poemalarında Azərbaycanda gedən azadlıq mübarizəsindən bəhs olunur.
Fikrət Rzayev
Fikrət Həsən oğlu Rzayev (d.1936 Naxçıvan-v.2013 Bakı) — Görkəmli tədqiqatçı-mühəndis, uzun müddət “AZİNMAŞ”da çalışıb. == Həyatı == 1995-1996-cı illərdə Fikrət Rzayevin “Adəm dili haqqında”, “Fonemlər nəyə işarədirlər” məqalələri N.Tusi adına ADPU-nun tematik toplularında dərc olunmuşdur və onun elmə gətirdiyi bu yeniliklər klassik dilçilik tədqiqatı sahəsinə novatorcasına yanaşmanın təməli hesab olunur. 1998-ci ildə Fikrət Rzayev o dövrəqədərki araşdırmalarını topladığı 600 səhifəlik əlyazmasının üstündə bir daha və yenidən işləyərək, sadə və geniş oxucu kütləsi üçün anlaşıqlı olsun deyə, iki aya “Sözün sirri-səsin sirri” kitabını çapa vermişdir. 1999-2000-ci illərdə qardaşı Vahid Rzayevlə həmmüəllif kimi “Yaranış haqqında söhbət” adlı üç hissədən ibarət elmi-fəlsəfi toplunu ictimaiyyətin müzakirəsinə çatdırmışdır. 2012-ci il müdriklik çağını yaşayan Fikrət Rzayevin həyatında yazdığı “Söz” və “Söz konstruktorluğu” kitablarının nəşr olunması ilə yaddaşlarda əbədi qalacaq. Fikrət Həsən oğlu Rzayev 28 fevral 2013-cü il tarixində qəflətən dünyasını dəyişmişdir. == Fəaliyyəti == Fikrət müəllim neft və qaz mədənlərinin maşın və avadanlığı üzrə ali təhsilli ən yüksək səviyyəli mütəxəssis olmaqla bərabər, novator dilçi-tədqiqatçı kimi də çox ciddi araşdırmalar aparmışdır. Onun Azərbaycan dilində (eyni zamanda alman və rus dilləriylə müqayisəli şəkildə) fonemlərin – sait və samit səslərin – məna əmələgətirmə xüsusiyyətlərini açması bu sahənin mütəxəssislərində özünəməxsus rəğbət yaratmışdır. Fikrət Rzayev yorulmadan Azərbaycan dilçiliyinin zənginliyini, ilkdən ilkinliyini çatdırmaq üçün çalışırdı. Onun üstündə işlədiyi son araşdırmalar da xüsusi təmkin, fenomenal bacarıq və sonsuz çalışqanlıq tələb edirdi.
Fikrət Sadıq
Sadıqov Fikrət Abbas oğlu — şair, publisist, ssenari müəllifi, kino redaktoru, 1963-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi (1986), Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1990). == Həyatı == Fikrət Sadıq 1930-cu il mayın 30-da Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. Burada ibtidai, Kürdəmirdə orta təhsil aldıqdan sonra Bakıda sənət məktəbini bitirmişdir (1946). Gəncə neft kəşfiyyatının Naftalan qəsəbəsində, Tərtərdə neft kəşfiyyatı sahəsində elektrik montyoru işləmişdir (1946-1952). Sovet ordusunda xidməti borcunu yerinə yetirəndən sonra Bakıda bir müddət kinomexanik kimi çalışmışdır. 1955-ci ildə Kürdəmirdə elektrik montyoru işlədiyi vaxt axşam məktəbini bitirmişdir. Sonra ADU-nun Filologiya fakültəsində təhsil almışdır (1956-1961). Ədəbi fəaliyyətə tələbəlik illərində universitet nəşriyyatının buraxdığı "Gənclik nəğmələri" almanaxında dərc etdirdiyi "Artist" və "Ana əli" şeirləri ilə başlamışdır. Poetik yaradıcılığında bədii tərcürməyə də meyl etmişdir. "Yumaq top", "Bir parça vətən", "Oğul" pyesləri, "Xırdaca gəlin", "Daş balkon", "İlk məhəbbət haqqında daha bir hekayə" və s.
Fikrət Sadıqov
Fikrət Məmməd oğlu Sadıqov (28 aprel 1940, Ordubad) — Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin II çağırış deputatı. == Həyatı == Fikrət Məmməd oğlu Sadıqov 1940-cı ilin aprel ayında Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad şəhərində fəhlə ailəsində anadan olmuşdur.1965-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) kimya fakültəsini bitirmişdir. 1965–2005-ci illərdə Azərbaycanın kimya müəssisələrində müxtəlif vəzifələrdə — növbə rəisi, sex texnoloqu, istehsalat texnoloqu, sex rəisi, istehsalat şöbəsinin rəisi, baş mühəndis, 1981–1992-ci illərdə SSRİ kimya sənayesi nazirliyinin "Sumqayıt Kimya Sənaye" istehsalat birliyinin baş direktoru, 1992–2005-ci illərdə "Azərkimya" Dövlət Şirkətinin prezidenti işləmişdir. 1983–1990-cı illərdə Sumqayıt şəhər sovetinin, 1990-cı ildə Azərbaycan Respublikası Ali sovetinin, 1995–2000-ci ildə Milli Məclisin deputatı seçilmişdir.1987-ci ildə namizədlik dissertasiyası işini müdafiə edib. 1995-ci ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə edib texnika elmlər doktoru elmi dərəcəsini almışdır. 2004-cü ildə professor adına layiq görülmüşdür. 1990-cı ildə SSRİ Nazirlər kabineti yanında Xalq təsərrüfatı akademiyasının ali kommersiya məktəbinin tam kursunu bitirmişdir.1993-cü ildən Beynəlxalq Şərq Neft akademiyasının,1994-cü ildən Beynəlxalq Mühəndislər akademiyasının, 1995-ci ildən Beynəlxalq Ekoenergetika akademiyasının həqiqi üzvüdür. == Elmi fəaliyyəti == Fikrət Sadıqovun rəhbərliyi ilə kimya sənayesində bir çox proseslər hazırlanıb, tətbiq edilmişdir.Epoksid qətranlarının istehsalının təkmilləşdirilməsi, kcl katalizatoru iştirakı ilə diqlisidid efirlərinin alınıb, onların epoksid qətranlarına çevrilməsində elmi işlər aparılmışdır. Epixlorhidrin istehsalında dixlorhidrin istehsalının yeni üsulu işlənib hazırlanmış və sənayedə tətbiq olunmuşdur. Səthi aktiv maddə olan alkilbenzolsulfanatın natrium duzunun istehsalında xlorparafinlərin benzolla alkilləşməsinin yeni mükəmməl texnologiyası tədqiq edilib, yeni texnologiya sənayedə tətbiq edilmişdir.
Fikrət Seyidov
Fikrət Əhməd oğlu Seyidov — alim, müəllim, pedoqoji elmlər doktoru, professor, Azərbaycan Dillər Universitetinin 2 illik xarici dillər kursunun ilk direktoru, İngilis dili fakültəsinin dekanı, Qori (Qazax) Müəllimlər Seminariyasını ardıcıl araşdırmış və nailiyyət qazanmış ilk alim. Mükəmməl təhsil sistemini və şəxsiyyəti formalaşdıran tərbiyə üsullarını araşdıran ilk alimdir. Xarici dil üzrə texniki vasitələrin tətbiqi sahəsində öncüllərdən biri, ingilis dili dərsliklərinin (5, 6, 7 və 8-ci siniflər üçün) müəlliflərindən biri olmuşdur. Universitetdə Xarici dil kafedrasının müdiri və fakültə dekanı vəzifələrində çalışmışdır. Bir çox dövlət mükafatlarına layiq görülmüşdür. Əhməd Seyidovun oğlu, Səməd Seyidovun əmisidir. Seyidovlar soyundandır. == Həyatı == Fikrət Seyidov 1930-cu ilin 9 may tarixində Qazax qəzasının Aslanbəyli kəndində anadan olmuşdur. 1945-ci ildə orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirərək Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin xarici dil (İngilis dili) fakültəsinə daxil olmuşdur. 1950-ci ildə universiteti fərqlənmə diplomi ilə bitirmişdir.
Fikrət Sideifzadə
Fikrət İsrafil oğlu Sideifzadə (doğ. 24 aprel 1952, Əmircan, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ) — azərbaycanlı şahmatçı, beynəlxalq usta. Qadınlardan ibarət şahmat üzrə Azərbaycan yığmasının kapitanı. == Həyatı == Fikrət Sideifzadə 24 aprel 1952-ci ildə Bakının Əmircan kəndində anadan olmuşdur. Orta təhsilini 97 və 226 sayı məktəblərdə almışdır. Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) mexanika-riyaziyyat fakültəsini bitirmişdir. Şahmat oynamağa altı yaşından başlamışdır. 1960-cı illərin əvvəllərində şahmatla məşğuliyyətini keçmiş Qaqarin adına Pionerlər Sarayında (indiki Tofiq İsmayılov adına Uşaq Gənclər Yaradıcılıq Sarayı) davam etdirmişdir. Məktəblilərdən ibarət Azərbaycan yığma komandasının heyətində müxtəlif yarışlarda iştirak etmişdir. 14 yaşında Azərbaycanın yeniyetmələrdən ibarət yığma komandasının heyətində oynamışdır.
Fikrət Sultanov
Fikrət Əbdülhəmid oğlu Sultanov (14 may 1943, Bakı) — Azərbaycanlı aktyor, rejissor. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin professoru, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, Əməkdar incəsənət xadimi. == Həyatı == Fikrət Sultanov 14 may 1943-cü ildə anadan olmuşdur. 1966-cı ildə Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun "Dram rejissoru" ixtisasını (kursun rəhbəri Tofiq Kazımov) və 1970-ci ildə Moskva Ümumittifaq Teatr Sənəti İnstitutunun "Assistent-stajorluğu"nu (rəhbəri - İ.M.Rayevski) bitirib. 1969-cu ildə Moskvada Rauf Hacıyevin "Qafqazlı qardaşqızı" musiqili komediyasını "Təbəssümünü gizlətmə" adı ilə səhnələşdirib. 1966-cı ildən pedaqoji fəaliyyətlə məşğuldur. 20 il Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində buraxılış kafedrası olan "Rejissorluq və aktyor sənəti" kafedrasının müdiri, 5 il "Teatr və kino sənəti" fakültəsinin dekanı vəzifələrində işləyib. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində dərs deyir. 2005–2006-cı illərdə Türkiyədə İstanbul Beykent Universitetində kafedra müdiri və professoru vəzifələrində çalışıb, Ümumtürkiyə Ali Attestasiya komissiyasının üzvü ("Jürinin Asıl Üyesi") olub. Quruluşçu-rejissor kimi Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrında, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında, Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında, Azərbaycan Dövlət televiziya və radiosunda, Moskva Operetta Teatrında tamaşalar, habelə dövlət səviyyəli kütləvi tədbirlər hazırlamışdır.
Pıxrut
Pıxrut - Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Qafan rayonu ərazisində kənd olmuşdur.