Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • qıpçaqlar

    qıpçaqlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • QIPÇAQLAR

    ...hindu. Nəsimi. Son illərdə bir neçə basqında burunları yaxşıca ovulmuş qıpçaqlar çoxdan bəri buralara üz çevirmirdilər. M.Rzaquluzadə.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIPÇAQLAR

    гз. ист. къипчагъар (ХI-ХII виш йисара кьиблепатан урусрин чилер кьур, печенегриз мукьва туьрк чӀаларин халкь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QIPÇAQLAR

    I сущ. кыпчаки, половцы, куманы (средневековая народность тюркской группы) II прил. кыпчакский. Qıpçaq qəbilələri кыпчакские племена

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIPÇAKLAR

    top.i. tar. Polovtsian, Polovtsians

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ПОЛОВЦЫ

    мн. (ед. половец м) tar. qıpçaqlar (xalq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • qıpçaqca

    qıpçaqca

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • POLOVES

    is. Türk tayfalarından biri və həmin tayfaya mənsub olan adam; qıpçaqlar.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QÜTTAÜTTƏRİQ

    ə. yolkəsənlər, qaçaqlar.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • QULDUR-QAÇAQ

    top. Quldurlar, qaçaqlar. [Gülpəri:] Yəqin fəqir quldur-qaçaq əlinə keçdi… Ə.Haqverdiyev.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KÜFLƏT

    dan. bax külfət. [Rəhim:] Mən Rüstəm xanın oğluyam, qaçaqlar küflətimizi əsir eylədilər. N.Vəzirov.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YATALQA

    ...Düşərgə, yataq; müvəqqəti yaşayış yeri. [İvan bəy:] Sənin evin olub qaçaqlar yatalqası. N.Vəzirov.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AMİN

    ...Yunanlar hələ xristianlığı qəbul etməmişdən alban türkləri, qıpçaqlar amin kəlməsini işlədirdilər (bax: “Qıpçaq çölünün yovşanı”).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • QURAŞDIRILMIŞ

    ...Quraşdırılmış maşın. – Qapını bu evlərdə taxtadan, ya da dəmirdən quraşdırılmış eybəcər qapaqlar əvəz edirdi. Ə.Əbülhəsən. 2. məc. Uydurulmuş.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ARAQ

    Maks Fasmerə görə, arağı ilk dəfə qıpçaqlar hazırlamış və ona araka adını vermişlər. Mütəxəssislər araq sözünü, bir qayda olaraq, ərəb mənşəli hesab e

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • GÜLƏŞ

    ...elçilərə çox xoş gəldi. Çəmənzəminli. Günorta xəttini aşırdı günəş; Qaçaqlar meşədə, üzləri güləş. H.K.Sanılı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • OYNAQ₃

    bax oylaq. Tərpətdi düzlərlə Qanığa tərəf; Qaçaqlar oynağı Samuxa tərəf. H.K.Sanılı. Şirnuxu kəndinin yanında, Nəbi ilə Həcərin oynaqlarından birisi o

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAYLIM₂

    ...Mal-qaranın gecə otarılması. Çəkirdi yaylıma sürünü çoban; Olurdu qaçaqlar yoluna rəvan. H.K.Sanılı. Yazda Rüstəm özü mal-qaranı yaylıma aparmağa çal

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TAYLI

    ...створками. Dəmir taylı qapılar двери с железными створками; физиол. taylı qapaqlar створчатые клапаны ◊ taylı tayını tapar два сапога пара (о людях,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MƏKTUB

    ...əhvalatdan üç gün sonra Qaraş poçtdan kağız aldı (Ə.Vəliyev); NAMƏ Qaçaqlar sözü bir yerə qoydular, həmişəlik İranda qalmağı, bu məqsədlə namə göndər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • CƏSARƏTLƏNMƏK

    ...ürəklənmək; özündə cəsarət hiss etmək; ruhlanmaq; daha heç şeydən qorxmamaq. [Qaçaqlar] elə şiddətli cəsarətlənmişdilər ki, nəinki kəndlərə, hətta ba

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TƏPİLMƏK₂

    ...doldurulmaq. Təpilir bir yanda tumac xurcuna; Qənaət etmirlər qaçaqlar buna. H.K.Sanılı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QOÇAQ

    ...qoymaq olar с такими молодцами можно горы свернуть, boy-buxunlu qoçaqlar дюжие молодцы 2. молодой человек, парёнек (в обращении) III нареч. 1. быстро

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YERLİ-YATAQLI

    ...fikirlərə qərq edirdi. Ə.Vəliyev. 2. Çox böyük, yekə, qocaman. [Qaçaqlar] yerli-yataqlı, şax-budaqlı qocaman bir çinarın dibində doyunca yeyib al şər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞAX-BUDAQLI

    ...yetişdirmişdi ki, payızda meyvəsini yığıbyığışdırmaq olmurdu. S.Rəhman. [Qaçaqlar] yerli-yataqlı, şax-budaqlı qocaman bir çinarın dibində doyunca yey

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QOLÇAQ

    ...qiymətli, yaxşı dəmir geyim var; Dəyərlidir qollarında olan polad qolçaqlar. A.Səhhət.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • OPERASİYA

    ...Cərrahiyyə əməliyyatı aparmaq mümkün idi (B.Bayramov); ƏMƏLİYYAT Dilarə: Bıçaqlar təraşlanır; Əməliyyat başlanır (B.Vahabzadə).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • RƏVAN

    ...ilə rəvan oldu. Çəmənzəminli. Çəkirdi yaylıma sürünü çoban; Olurdu qaçaqlar yoluna rəvan. H.K.Sanılı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • GİROV

    ...(saxlanılan adam) Bayandır xan [çapqınçıları] girov saxlamış, qıpçaqların əlini-qolunu bağlamışdı (M.Rzaquluzadə); RƏHN (köhn.), ZALOQ.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • XUMAR

    ...R.Rza. 2. Keflilik, məstlik. Xanın bu nərəsinə xumardan sərasimə ayılan qaçaqlar dəhşətdən yerlərində donub qaldılar. M.Rzaquluzadə. □ Xumar olmaq –

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ATIŞMA

    ...[Səlma:] Göydə mütləq qanlı atışma var; Yoxsa yenə çarpışırmı qaçaqlar? H.Cavid. Çox çəkmir ki, kənddə böyük atışma qopur. Ə.Vəliyev. 2. məc. Sözləşm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DURBİN

    ...şəxs durbin ilə qayanın döşündəki köhnə imarətə baxır. S.S.Axundov. Qaçaqlar durbini tutub gözünə; Baxırdı Turqutun geniş düzünə. H.K.Sanılı. Öndəki

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TÜTÜN

    ...zamanları çəkəsən tütün. M.Rahim. 3. Tüstü. Oturdu diz-dizə qaçaqlar bütün; Çadırı doldurdu şərabla tütün. S.Vurğun. ◊ Başından (təpəsindən) tütün çı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • GİROV

    ...başladı. M.S.Ordubadi. Bayındır xan [çapqınçıları] girov saxlamış, qıpçaqların əlini-qolunu bağlamışdı. M.Rzaquluzadə.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIVRAQ

    ...haqqında). Qıvraq paltar. Ovçular qıvraq (z.) geyinib yola düşdülər. – …Qaçaqlar gəlirlər, amma qabaqlarınca bir ucaboylu, qıvraq (z.) geyinmiş yaraq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QARƏT

    ...ki, sənin kimi dinc adamları da qarət etsinlər. M.S.Ordubadi. Qaçaqlar tökülüb yolçuları qarət etdilər. Mir Cəlal; 2) məc. şairanə təşbehlərdə. Könlü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KƏND

    ...Kənd yeri – kənd salınmış yer; kənd. Qorxma, kənd yerində çoxdur qoçaqlar; Hər daşın dibində bir Koroğlu var. S.Vurğun.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TƏSLİM

    ...ona tabe olmaq, silahı yerə qoymaq. Düşmən ordusu təslim oldu. Qaçaqlar təslim oldular. – Lakin Qara Məlik təslim olmadı. M.S.Ordubadi. Yolunu kəssə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • PLAN

    ...dövlətlisini taparam, – deyə Əhməd özünə plan qururdu. B.Talıblı. Qaçaqlar oturub, çəkirlər plan; Qozluğun lap içi olacaq meydan. H.K.Sanılı. Məsum k

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İÇƏRİ

    ...ondan törəyən faciəli hadisələrə də səbəb oldu. S.S.Axundov. Sən qoçaqlar içində qoçaqsan gözlərimdə; Ürəyi alov dolu bir dağsan gözlərimdə. S.Rüstəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • GÜLLƏ

    ...gülləyə basmaq (tutmaq) – hər tərəfdən çoxlu güllə atmaq. [Nəbi] qaçaqlar gələn kimi onları gülləyə basıb pərən-pərən edir. “Qaçaq Nəbi”. …Quldurlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İMKAN

    ...bir işi həyata keçirmək üçün əlverişli yol tapmaq, fürsət tapmaq. [Qaçaqlar] kütləvi talana imkan tapa bilmədilər. M.S.Ordubadi. [İnsanlar] boğazları

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÜMİD

    ...çıxmaq – arzusu, istəyi, gözlədiyi həyata keçməmək. Bu kənddən qaçaqlar barəsində xəbər almaq xüsusundakı ümidlərim də boşa çıxdı. H.Nəzərli. Gələn a

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAĞ

    ...haqqında. Bənzərəm bir qocaman dağa ki dəryada durar. M.Ə.Sabir. Sən qoçaqlar içində qoçaqsan gözlərimdə; Ürəyi alov dolu bir dağsan gözlərimdə. S.Rü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • XATİR

    ...xatirimdədir. – Xatirində varmı boranlı çağlar? Bürümüşdü bizi zalım qaçaqlar. M.Müşfiq. □ Xatirə düşmək (gəlmək) – yada düşmək, hafizədə, yaddaşda y

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AD

    ...Adını söyləmək. – Sən öləsən, Xanmirzə bəyin adını verən kimi, qoçaqlar o saat qalxdılar. N.Vəzirov. // Ləqəb, təxəllüs. 2. Şöhrət. [Elmar:] Siz qızl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏL-AYAQ

    top. Qollar ilə qılçalar birlikdə. Əl-ayağını bağlamaq. Əl-ayağı titrəmək (əsmək). – [Köməkçi dedi:] Səriyin əl-ayağını, sürün onu bəri… Nə olubdur? C

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÜZ

    ...M.Hüseyn. Son illərdə bir neçə basqında burunları yaxşıca ovulmuş qıpçaqlar çoxdan bəri buralara üz çevirmirdilər. M.Rzaquluzadə. Üz döndərmək – 1) ə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÜZ

    ...появиться на людях (о невестке); üzə çıxmaq явиться с повинной. Qaçaqlar üzə çıxdılar беглецы явились с повинной; üzü ağ olmaq оправдать доверие, ожи

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÜRƏK

    ...qızdırım? İ.Hüseynov. Ürək qoymamaq – bax ürəyini yarmaq. Öpdülər Osmanı qaçaqlar təktək; Dedilər: – Qoymadın sən bizdə ürək! H.K.Sanılı. Ürək sındır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Qıpçaqlar
Qıpçaqlar və ya Kumanlar — köçəri türk tayfalarından biri. == Haqqında olan == Qıpçaqlar (Kumanlar) — Qədim türk xalqı. Qıpçaqlardan ilk dəfə eramızdan əvvəl Orta Asiya mənbələrində danışılmışdır. Dilləri qıpçaq türkcəsidir. Qıpçaqlar, VIII–IX əsrlər ətrafında Orta Asiyadan Urala keçmiş və burada üstünlük qazanmışlar, daha sonra oğuzlarla birgə Orta Asiyaya yayılmışdılar. Tarix səhnəsinə IX–XI əsrlər arasında çıxmışlar. Qıpçaqlar, monqol zəbtindən əvvəl də Sır-dərya, İdil və Don arasında, Qafqaz və Krım dağlarında, Xəzərin şimal düzlüyü ilə bu günki Qazaxıstanın orta və şimal-qərb arasında yaşayıb bir çox türk tayfaları ilə qarışmışlar və İran, Suriya, Rusiya, Şərqi Avropa və Bizans ilə hərbi, ticarət və iqtisadi əlaqələr qurmuşlar. Əvvəllər "Oğuz çölü" deyilən torpaqlar, artıq XIII əsrdə Dəşti Qıpçaq adı ilə xatırlanmağa başlanmışdır. Çindən Don çayına, Uraldan Qara dənizə qədər olan sahəyə yayılan qıpçaqlar, bu dövrdən sonra da böyük sürətlə yeni ərazilərə yayılırdılar. Macar tarixçilərinin məlumatlarına görə, 1020-ci illərdə, Qərbi Sibirdə böyük bir kimek-qıpçaq tayfa birliyi vardır.
Anadoluda Qıpçaqlar
Urum-Qıpçaqlar
Urumlar (yun. Ουρούμ, urum; türk. Urum, krımtat. Urum) — əsasən Osmanlı İmperiyasında və Krımda bəzi türkdilli xalqlar (türklər, Krım tatarları) tərəfindən müsəlman dövlətlərinin Yunanıstanın peçeneq və ya türk əsilli əhalisini adlandırmaq üçün işlədilən ekzoetnonim. Müasir etnoqrafiyada bir qayda olaraq, türk türkdilli qrup urumlar (və ya peçeneq-urumlar) adlandırılır. Lakin urumları xristian türklər və ya müstəqil etnos, yaxud oğuz-qıpçaq etnik qrupu hesab edən tədqiqatçılar da var. Rusiya Federasiyasında 54 nəfər (2002-ci il siyahıya almasına əsasən), Ukraynada 91548 nəfər (2001-ci il siyahıya almasına əsasən), Gürcüstanda 15.166 nəfər urum yaşayır.
Gürcüstan qıpçaqları
Gürcüstan qıpçaq və kumanları Orta Asiyadan Şərqi Avropaya qədər böyük ərazilərdə məskunlaşmış qədim köçəri türk xalqlarından biridir. Onlar (Kuman-Qıpçaq Birliyi) Gürcüstan da daxil olmaqla, bölgədəki bir çox xalqın tarixində əhəmiyyətli bir rol oynadılar. 12-ci əsrdən 13-cü əsrə qədər qızıl dövrünü yaşayan Gürcüstanın gürcü monarxları minlərlə qıpçaq-kumandan yararlanaraq, onlardan qonşu müsəlman dövlətlərə qarşı hücumlarda istifadə etdilər. Orta əsr Gürcüstanından bəhs edən Kartlis tsxovreba (Kartli yaşayışı ქართლის ცხოვრება) adlı salnamədə belə yazılıb: == Tarixi == === Erkən dövr === Gürcülər ilə kuman-qıpçaqlar arasındakı ilk təmaslar XI əsrə, kuman və qıpçaqların Rusiyanın cənub çöllərində köçəri bir konfederasiya qurduğu vaxta təsadüf edir. Onların Gürcüstanla münasibətləri ümumiyyətlə dinc xarakter daşıyırdı. Üstəlik, o dövrün gürcü siyasətçiləri kuman və qıpçaqları Səlcuqlu fəthlərinə qarşı potensial müttəfiq kimi görürdülər. Gürcü salnamələrinə görə gürcülər köçərilərin yaxşı döyüş bacarıqlarına, cəsarətlərinə və əllərində olan böyük insan resurslarına bələd idilər.Gürcüstan-kuman/qıpçaq ittifaqının memarı, on minlərlə kuman-qıpçaq döyüşçüsündən istifadə edən və onları öz səltənəti dövründə, 1118-ci ildə Gürcüstanda yerləşdirən kral IV David (1089-1125) idi. Davidin Səlcuqlu işğalçılarına qarşı mübarizəsindəki hərbi islahatlarının əsas hissələrindən biri olan bu tədbir yüksək səviyyəli gürcü nümayəndə heyətinin, o cümlədən padşahın özü və onun baş məsləhətçisi və tərbiyəçisi Georgi Çqondidinin qıpçaq qərargahına getməsiylə baş tutmuşdu. Köçərilərlə bu ittifaqı möhkəmlətmək üçün David Kuman-Qıpçaq şahzadəsi, Ətrak xanın (Atraka, gürcü salnaməsindəki Şarağanın oğlu) qızı Quranduxt ilə evləndi və yeni qohumlarını Gürcüstanda məskunlaşmağa dəvət etdi. Kral qıpçaqlarla alanlar arasındakı barışığa vasitəçilik etdi və ehtimal olunur ki, köçəri tayfaların Gürcüstan sərbəstcə keçməsini təmin etmək üçün 1109-cu ildə Ətrakı məğlub edən Kiyev Rus Böyük knyazı Vladimir Monomax ilə bəzi məsləhətləşmələr apardı.
Qılçalar
Qıç və ya qılça — aşağı ətraflar olub, ağırlıq daşıyan və hərəkəti təmin edən bədən üzvüdür. Bir çox heyvanda ayaq qıçın son hissəsində pəncələr və ya dırnaqlardan təşkil olunmuş, bir və ya daha çox seqment və ya sümükdən ibarət olan orqandır.
Uzun bıçaqlar gecəsi
"Uzun bıçaqlar gecəsi" (alm. Nacht der langen Messer‎), və ya Röm qiyamı (alm. Röhm-Putsch‎) — Adolf Hitlerin SA hücum qruplarının bəzi rəhbərlərinə qarşı 30 iyun 1934-cü ildə tutduğu divan. Əməliyyatın kod adı "Kolibri"dir (alm. Unternehmen Kolibri‎). Təzyiqin səbəbi Ernst Römün başçılıq etdiyi hücum dəstələrinin dövlət çevrilişinə hazırlıq etməsi şübhələrinin olması idi.
Açılmış qucaqlar (film, 2009)
Açılmış qucaqlar (isp. Los abrazos rotos) — rejissor Pedro Almodovarın filmi. 2009-cu ildə ekranizasiya olmuşdur. == Məzmun == Mateo Blanko (Luis Omar) tanınmış kino ssenaristidir və o uzun müddətdir ki, Harri Keyn təxəllüsü ilə yaşayır. O kordu, ona Cudit adlı rəfiqəsi və müttəfiqi baxır. Cuditdə öz işləri ilə məşğul olanda, Mateoya onun oğlu Dieqo baxır. Bu müntəzəm həyatı tanınmış biznesmen Ernesto Martelin ölüm xəbəri pozur. Tezliklə Mateonun yanına biznes-imperiyanın varisi Rey Eks təşrif buyurur. Rey Eks Mateoya avtobioqrafik filmin çəkməsini təklif edir. Ssenariçi müştərinin planını açır və buna görə filmin çəkilişindən imtina edir.