zərf Key halda, süst halda. Tarıverdi yerə düşüb, key-key Məcidin qabağına yeridi. S.Rəhimov.
Tam oxu »...qeyrisəmimi. İkiüzlü adam. – Siz bağışlayın, yoldaş Mədəd, bu Tanrıverdi xalis ikiüzlüdür. S.Rəhimov. [Səmirə:] Mənim kimi bir qadın hesabla gərək Sə
Tam oxu »İKİÜZLÜ – SƏMİMİ Siz bağışlayın, yoldaş Mədəd, ba Tarıverdi xalis ikiüzlüdür (S.Rəhimov); O çox səmimi yoldaşdır.
Tam oxu »...Tünd-mavi rəngli, lacivərd rəngində; göy. Lacivərdi kasa. Lacivərdi səma. – Qələmkar süfrənin üstünə lacivərdi saxsı boşqablarda … yemişlər qoyulmuşd
Tam oxu »sif. Silahlı, yaraqlı, silahlanmış. [Tarverdi:] Görəsən, sövdəgər tayfası yaraqlı, əsbablı yola çıxar, ya elə bomboş? M.F.Axundzadə.
Tam oxu »sif. və is. dan. 1. Yaltaq. 2. İt. [Tarverdi axunda dedi:] Məhərrəmin on beşindən sonra bu kənddə bir quyruqbulayan tapa bilməzsən. Qantəmir.
Tam oxu »is. [fars.] Sıx toxunmuş ipək və ya pambıq parça. [Tarverdi:] A gədə, nə böyük sandıqlardır! Yəqin içindəki tamam taftadır. M.F.Axundzadə. // Həmin pa
Tam oxu »is. Nar bağı, nar ağacları əkilmiş yer. [Camal və Zərəfşanın] Hacı Tarverdi narlığında bir-birinə rast gəlmələri təsadüfi deyildi. M.S.Ordubadi.
Tam oxu »is. Uşaqlıqdan adaxlanmış qız, ya oğlan; nişanlı. [Tarverdi:] Bu qız … mənim deyiklimdir. M.F.Axundzadə. Cəfərin əmisi qızını, uşaqlıqdan deyiklisi ol
Tam oxu »...Sonra birdən yağış yenə başlar, işimiz fırıq olar (İ.Əfəndiyev); XARAB Tarverdi: Vay aman, atsa mənim işim xarabdır! (M.F.Axundzadə).
Tam oxu »nida. Yavaş gülüş bildirən səs təqlidi. [Allahyar:] Ə, Tarverdi, yaz. – Onun savadı var ki, yaza! Xi-xi-xi. S.Rəhimov. Uşaqlar “xi, xi, xi” edib açılı
Tam oxu »is. Yer şumlamaq üçün ibtidai kənd təsərrüfatı aləti. [Tarverdi] …xışları, boyunduruqları, cüt qayışlarını yoxlayır, əlavə xış düzəldir, yerə salmaq i
Tam oxu »...Məyus halda, pərişan halda; məyuscasına. Məyus-məyus oturmaq. – Molla Tanrıverdi məyus-məyus baxırdı, yenə də nitqi olmadı ki, danışsın. E.Sultanov.
Tam oxu »is. bot. Nazik şüy şəklində bitən yarpaqsız ot bitki. [Tarverdi] … yaşıl qiyağa qarışmış ala, qırmızı çiçəkləri yerə tökürdü. S.Rəhimov. Çayların üstü
Tam oxu »...iqrar etdiyinə görə o günü Bayram on il cavanlaşdı (Ə.Vəliyev); Tarverdi, Pərzad ilə qoşa qarıyasan (M.F.Axundzadə). CAVANLAŞMAQ – QOCALMAQ Təbiət də
Tam oxu »YIĞMAQ [Vəli:] Sən, Tarverdi tez onları sandıqları sındır, içinin şeylərini bir yerə yığ (S.S.Axundov); TOPLAMAQ Gəlinlər-qızlar da dağılıb düzə; Pamb
Tam oxu »1. bax qısnamaq. [Tarverdi:] Namaz, bura gəl, bilirsənmi, cəbr eləmə; görürsən ki, qorxurlar, dəxi niyə qısınırsan? M.F.Axundzadə. 2. bax qısılmaq 3-c
Tam oxu »zərf [fars.] Əsla, qətiyyən, heç vaxt. [Tarverdi:] Ağa, vallah, mən bundan əvvəl heç quldurluğa getməmişdim, dəxi bundan sonra hərgiz getmənəm. M.F.Ax
Tam oxu »...– Bir cüt oraqdan başqa bizdə bir zad yoxdur. M.F.Axundzadə. [Tanrıverdi] qıraq-bucaqda orağı hərlədi, xeyli ot çıxarıb düzə tökdü. S.Rəhimov.
Tam oxu »...əgər; Qeyrlər ta olmasın agah ki, yarımsan mənim. S.Ə.Şirvani. Tanrıverdi soyuq və laqeyd bir tövr ilə: – Hacı Qurbanın nəşi quyudamı qalacaq? – deyə
Tam oxu »...Al-yaşıl geyinib durma qarşıda; Yayın bədnəzərdən, göz dəyər sənə. Qurbani. [Tarıverdi:] Barı qaçım, … vaqt ikən bir tərəfə yayınım. M.F.Axundzadə. [
Tam oxu »YAYINMAQ (xəlvəti getmək, qaçmaq) [Tarverdi:] Vaxt ikən bir tərəfə yayınım (M.F.Axundzadə); ARADAN ÇIXMAQ O ..Sultan tərsindən tutulmaq istənildiyi za
Tam oxu »...ildir naçağam. – Qarınqulu yeməkdə qoçaq olar, köməkdə naçaq. (Məsəl). [Tarverdi:] …Mən iki aydır azarlıyam, üç ildir naçağam! M.F.Axundzadə. Bir gün
Tam oxu »is. İgidlik, rəşadət, şücaət, mərdlik. Qoçaqlıq göstərmək. – [Tarverdi:] A qardaş, bircə qulaq as, gör nə deyirəm, sən qoçaqlığı lap qələt anlayırsan.
Tam oxu »sif. və zərf 1. Qorxaq, ağciyər, xoflu, cəsarətsiz. [Tarverdi:] Mən də qorxumdan ki mənə ürəksiz deməsinlər, quldurluğa getdim. M.F.Axundzadə. 2. Həvə
Tam oxu »...Qaçma, qaçış. □ Giriz vermək – qaçmaq, aradan çıxmaq, sovuşmaq. Molla Tanrıverdi bir söz deməzdi, ancaq fürsət tapıb Cümşüd bəyin əlindən giriz verib
Tam oxu »...Cəfər süfrəni, qabları yığışdırıb qoydu kənara. C.Məmmədquluzadə. Səfərlə Tanrıverdi Qurbanın paltarını yığışdırıb götürərkən arasından yerə bir məkt
Tam oxu »1. YIĞIŞDIRMAQ Səfərlə Tanrıverdi Qurbanın paltarını yığışdırıb götürərkən arasından yerə bir məktub düşdü (A.Şaiq); YIĞMAQ. 2. YIĞIŞDIRMAQ Odur ki, [
Tam oxu »...Məktubumu aldı, parə qıldı; Ağ üzünü dəxi qarə qıldı. Xətayi. Səfərlə Tanrıverdi Qurbanın paltarını yığışdırıb götürürkən arasından yerə bir məktub d
Tam oxu »...pis əməldən peşman olub bu işi təkrar etməyəcəyinə söz vermə) [Tarverdi:] Vay aman, qələt elərəm, quldurluğa dəxi çıxmanam, heç kimi soymanam. Tövbə
Tam oxu »...Bacarıqsız, fərasətsiz, əlindən iş gəlməyən, fərsiz. [Zalxa:] …Hamı heyifsilənirlər ki, Tarverdi necə gözəl oğlandır, heç tayı yoxdur, amma çifayda q
Tam oxu »...Tamamilə boş, lap boş, içində heç bir şey olmayan. Bomboş otaq. – [Tarverdi:] Görəsən sövdəgər tayfası yaraqlı-əsbablı yola çıxır, ya elə bomboş? M.F
Tam oxu »...vədindən qaçmaq. [Namaz:] Zalxa, get uşaqlara de ki, dəxi cəfa çəkməsinlər, Tarverdi gerilədi. M.F.Axundzadə.
Tam oxu »...doğrusu, onları təqlid etmişdir (M.Arif); TƏQLİDİNİ GƏTİRMƏK Tarverdi: Bax, bax, mənim təqlidimi gətirir (M.F. Axundzadə).
Tam oxu »is. [ər.] İki adam və ya iki şey arasındakı fərqli cəhət; fərq. [Tarverdi:] Fəqət yenə bilmədim ki, şeytan ilə bu Aslanın təfavütü nədədir? C.Cabbarlı
Tam oxu »...püskürən; çox parlaq. Yaşıl çəmən üstü gün atəşfəşan; Parıldayır lacivərdi-asiman. A.Səhhət.
Tam oxu »...gətirdi, qoydu qabağımıza. C.Məmmədquluzadə. Qələmkar süfrənin üstündə lacivərdi saxsı qablarda noğul, paxlava, şəkərçörəyi, qurabiyə qoyulmuşdu. Çəm
Tam oxu »YƏQİN (ara söz kimi işlənir) [Tarverdi:] Ey, yəqin, bu adam da quldurluğa çıxıbdır.. (S.Hüseyn); DEYƏSƏN Uşağın dalısında, deyəsən, odun şələsi vardı
Tam oxu »...kolu çox olan, kol basmış yer. Kolluğu qırmaq. Kolluqda gizlənmək. [Tarverdi:] Mənim kolluq içində iki yüz yoldaşım yatır. M.F.Axundzadə. …Sıx kolluq
Tam oxu »YALQIZ [Tarverdi:] Yenə mən yalqız gəldim (M.F.Axundzadə); TƏK Şahin: Qonşumuzda o qoca arvad tək yaşayırdı (B.Bayramov); TƏNHA Kamil bulvarda tənha b
Tam oxu »is. 1. Keçmişdə: Azərbaycanda köçəri heyvandarlara verilən ad. Tarverdi başıbağlı, koxa və Məşədi Qurban və Nəcəf, Namaz və başqa tərəkəmələr oturubla
Tam oxu »...layiqincə dəfn etdikdən sonra başladı ehsan verməyə. “Aşıq Qərib”. Molla Tanrıverdi də arvadı ilə amadə oldular ki, əziz qonağı layiqincə qəbul etsin
Tam oxu »...də yanına gedəndə mır-mır mırıldayır (N.Vəzirov); QUYRUQBULAYAN Tarverdi: Məhərrəmin on beşindən sonra bu kənddə bir quyruqbulayan tapmazsan (Qantəmi
Tam oxu »...cürə axmaq sözə inanıb, mənim qapıma gəlirsiniz. Ü.Hacıbəyov. [Tarverdi:] Mən özüm də istəməzdim onun axmaq sözlərini söyləyim. C.Cabbarlı. // Zərf m
Tam oxu »...gözüdoymaz, düşkün. [Bayram:] Amma çibin şirniyə həris olan kimi Tarverdi Pərzadə hərisdir… M.F.Axundzadə. Bazar camaatı belə pulsuz tamaşalara çox h
Tam oxu »...Heç kəsin mərhəmətini istəmirəm... (M.İbrahimov); MÜRÜVVƏT Tarverdi: Adamda rəhm, mürüvvət yaxşı şeydir (M.F.Axundzadə); ŞƏFQƏT Nuxulular: Bəli, ağa,
Tam oxu »İGİDLİK [Tarverdi:] Heç bilirsənmi qoçaqlıq, igidlik nədir? (M.F.Axundzadə); KİŞİLİK Bədəlov taqımına demişdi: – Bax kişilik vaxtıdır; qırdığınızı qır
Tam oxu »...ya yazı olan fərqlənmə nişanı. “Əməkdə fərqlənməyə görə” medalı. – [Tarverdi:] …Yalan olsa, mənə verən medalları Aslan bəyə verərsən. C.Cabbarlı. [As
Tam oxu »...Xalıqverdiyevə görə Mirzə Cəlil çox xəsis, göy, zıqqı adamdı (Ə.Vəliyev); QAYIM [Tarverdi:] Ay Zalxa nə qayım olubsan?! (M.F.Axundzadə); MALINYEMƏZ Q
Tam oxu »...hərəkətə qarşı laqeydlik, saymazlıq göstərmək. // Laqeydcəsinə, soyuq. Tanrıverdi soyuq və laqeyd bir tövr ilə: – Hacı Qurbanın nəşi quyudamı qalacaq
Tam oxu »...evlənənlərə “birlikdə çox yaşayasınız!” mənasında xoş arzu bildirir. [Zalxa:] Tarverdi, Pərzad ilə qoşa qarıyasan! Çoxlu oğul, qız görəsən! M.F.Axund
Tam oxu »...zülfi-pərişanını görgəc; Nitqim tutulur qönçeyi-xəndanını görgəc. Füzuli. Molla Tarıverdi başladı yarpaq kimi titrəməyə və nitqi kəsilib daha danışa
Tam oxu »