XARAL (böyük kisə) Ancaq xaralın dibində bir az pambıq var (R.Rza); BARDAN Dərilib basılır xaşa bardana; Vaqona vurulur, gedir hər yana (Aşıq Vəli); Ç
Tam oxu »...dərisindən xurcun”, xarsuq “maral dərisi” deməkdir. Dəməli, xaral “dəridən olan kisə”dir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »I (Bərdə, Borçalı, Daşkəsən, Gədəbəy, Xanlar, Kürdəmir, Qazax, Şəki, Tovuz) 1. yekəqarın. – Qarnı yekə olana de:ərix’ xaşal (Xanlar) 2. çoxyeyən. – Xa
Tam oxu »sif. dan. Sallaq (yekə) qarın, şişman. Burnu biz, qarnı xaşal; Bu pis, löyün başdı birə. Aşıq Ələsgər. Qarnı xaşal, qurşağı örkən kimi; Gözləri göy, s
Tam oxu »...Nənəm qarala, qoyun! Bənzər marala, qoyun! Çoban yununu qırxıb; Basar xarala, qoyun! (Bayatı). Öz vaxtında ayırmadın şahini sardan; Az qoşmadın boş x
Tam oxu »разг. I прил. брюхастый, брюхатый, пузастый, пузатый. Xaşal olmaq: 1. становиться, стать брюхастым, пузатым; 2. быть брюхатым, пузатым II сущ. брюхан;
Tam oxu »(Salyan) böyük-böyük, yekə-yekə. – Qabağlar dazal-dazal kişilər də çilngağac oynıyırdılar
Tam oxu »прил. биол. базальный, основной, относящийся к основанию. Bazal böyümə базальный (основной) рост, bazal dənəcik базальное зерно, геол. bazal lövhəcik
Tam oxu »(Göyçay, Qarakilsə) qozun və ya fındığın yaşıl qabığı. – Cəvizin gazalı uşaxların ələ:ğin <əl-ayağın> qafqara eliyif; – Gazaldan ip də b
Tam oxu »прил. 1. bazar -i[-ı]; рыночная площадь bazar meydanı; 2. bazan; рыночное пальто bazan palto.
Tam oxu »...dəstəbədəstə; yığın-yığın, izdiham halında; гапӀал-гапӀал кӀватӀ хьун dəstə-dəstə yığılmaq, dəstə-dəstə toplanmaq, cəmlənmək (bir yerə).
Tam oxu »1. мечта, греза; 2. призрак, воображение, фантом, видение, иллюзия, галлюцинция; 3. утопия, химера;
Tam oxu »is. Yəhudilərdə baş kahin, ruhani başçısı. Sən indi bu gün Gəncədə bir adlı xaxamsan! Ə.Nəzmi
Tam oxu »is. Türk xalqlarından birinin adı və həmin xalqa mənsub olan adam. Xakaslar xristianlığı qəbul etsələr də, faktiki olaraq şamanizmə etiqad edirdilər
Tam oxu »...verilən ad, titul. Xəzər xaqanı. – [Cəllad:] Xaqan, ulu xaqan! Əfv et onu, ver qətlimə fərman! H.Cavid. // köhn. Padşah, hökmdar, sultan. Xaqanlar ba
Tam oxu »is. Keçmişdə qadınların yaraşıq üçün topuqlarına taxdıqları gümüş, qızıl və s.-dən düzəldilmiş zınqırovlu halqa
Tam oxu »is. Heyvanlara məxsus binalarda ayrıca bölmə. Xalxalı təmiz saxlamalı. – [Zərnigar xanım] əlində çatı, buzov dalınca qaçanları da, malları xalxala dol
Tam oxu »...öz zəngin mədən ehtiyatları ilə mədən sənayesinin ən mühüm xammal mənbəyidir. M.Qaşqay. // məc. Amerikaya ağıl axır, beyin axır; … Beyinləri xammal k
Tam oxu »...bağlanan yüngül üst geyimi. Həkim xalatı. Çit xalat. – Ağ xalat bürünər, zərnişan geyməz; Heç kəsi dindirib keyfinə dəyməz. Aşıq Ələsgər. Poladın arv
Tam oxu »...tutsun… C.Məmmədquluzadə. [Əvvəlinci kəndli:] Həkim birgünlük yolda olur; yollarımız xarab, azarlını nə arabada aparmaq olur, nə at ilə… Ə.Haqverdiye
Tam oxu »is. [fars.] köhn. Çör-çöp, zirzibil, xırım-xırda. Çarparaq cari olan bunca məarif seylinin; Qarşısın sədd etməyə qabilmidir xaşaklər?! M
Tam oxu »...törədən, təhlükəli, xətərli, nəticəsi qorxulu. Xatalı yer. Xatalı yol. – [Sona xanım:] Ay aman, Heydər bəy, bu iş də xatalı işə bənzəyir. M.F.Axundza
Tam oxu »...laübalıdır; Məni azad edən sultani-əqli-nöktədanımdır. M.Hadi. □ Xəyal eləmək (etmək) – təsəvvürünə gətirmək, ağlına gətirmək, xəyalına gətirmək, düş
Tam oxu »...zəmilər payızın xəzanına bir bəzək və zinət verirdi. S.Rəhimov. Nə tez xəzan görür çöllər, çəmənlər; Arzular sərt daşa dəyir dünyada; Axşam kor-peşma
Tam oxu »...Qaratoyuq tutmaq üçün at qılından cələ hörüb bağda ağaclar altında çox xəzəl olan yerdə qurardıq. S.S.Axundov. İlyas qızın ayaqları yanında, keçənilk
Tam oxu »...bir sıra kələm, turp, vəzəri kimi qiymətli tərəvəz bitkiləri, xardal kimi yağlı bitkilər, mixəkgülü, şəbbugülü kimi bəzək bitkiləri daxildir. H.Qədir
Tam oxu »is. 1. Alış-veriş yeri. Bütün şəhər bazar, dükanları bağlayıb küçələrə çıxmışdı. M.S.Ordubadi. Bazarın başında yoğun və qırmızıbirçək bir baqqal – “bu
Tam oxu »...sağanaqdan ibarət zınqırovlu və ya zınqırovsuz musiqi aləti; dəf. Qaval çalmaq. – Bu əfsanənin mənası budur ki, musiqi – tar, qaval, kamança və bunla
Tam oxu »is. məh. Mal-qaranın saxlandığı, ətrafı çəpərli və ya hasarlı üstüaçıq yer; ağıl. Bu gün Bəxti də evdə yatmayıb, özünü malqaranın qahalına verdi
Tam oxu »...[ər.] Fəzilət sahibi, fəzilətli. [Saib:] Bizdə çoxdur, sanırım, fazil adam; Qalmamış gizli həqiqət əsla. H.Cavid. [Xangili] bu fazil şəxs üçün əlləri
Tam oxu »is. Həftənin şənbədən sonra gələn günü; yekşənbə. Bazar günü. Gələn bazar sizə gələcəyəm. □ Bazar ertəsi – həftənin bazardan sonra gələn günü; düşənbə
Tam oxu »[lat.] geol. Mürəkkəb tərkibli tünd rəngli, xırda dən-dən, yaxud sıx şəkildə olan vulkanik süxur (şüşə sənayesində, inşaat və s
Tam oxu »[fr.] İri qədəh, içki piyaləsi. [Semyon:] Yenə də səslənir gümüş bakallar… S.Vurğun. // Qədəhə tökülmüş içki mənasında; badə
Tam oxu »...üçün qazılıb düzəldilmiş yer (Cəlilabad, Kürdəmir). – Qapıdan çapal qazıruğ, qazanı o:un üssünə qoyup xörək bişirrük (Kürdəmir); – Yeri qazzuğ belə ç
Tam oxu »