Müxtəlif yozumları var: 1. Atmaq feili ilə qohumdur. 2. Sanskritcə “hərəkət” (qaçan) deməkdir. 3. Çağataylarda yont kimi işlədilib
Qırğızlar bu sözün əvəzinə, ayğır qadın işlədir və onu belə şərh edirlər: kişini altına basan qadın
Nəinki türk dillərində, hətta latın dilində, hetlərdə, elamlarda və s. işlədilmişdir. Amma türk dillərində daha geniş yayılmış və dədə, ata babası, əm
Əvvəlcə gəncləri hərbi işə, igidliyə öyrədənlərə “sərkərdə (bəy) atası” (atabəy) deyiblər. Sonra bunlar özlərini xan, şah elan edib, xüsusi dövlət yar
Rus dilindəki попечитель (опекун da bu sözdəndir) sözünün türk dillərindəki qarşılığı olub. Ata kökündən və farsca olan -dar şəkilçisindən əmələ gəli
Bu плоскогубцы sözünün el arasında işlədilən qarşılığıdır. Forma oxşarlığı əsas götürülüb. (Bəşir Əhmədov
Baba atadan daha təcrübəli, daha ulu hesab olunur. Bəs nə üçün hikmətli kəlamlara “babalar sözü” yox, “atalar sözü” deyirik? Səbəbi odur ki, ata və ba
Maks Fasmer bunun türk sözü olmasına qarşı üsyan edir, (tümən yəni 10.000) və ata (yəni başçı) sözlərindən törəməsini (10000 nəfərlik ordunun başçısı
Fars mənşəlidir. “Od” deməkdir. Adam adı kimi də işlədilir.Atəşə tutmaq, buradakı tutmaq sözü tuş etmək kəlməsinin dəyişilmiş formasıdır
Farscadır, hərfi mənası “od evi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Qatıqdan düzəldilən ayran” deməkdir. Atmaq feili ilə qohumdur: maye qabın divarlarına atılır, toxunur və qatığı özü ilə qarışdırır
İfadənin mənası “öl”, “öləsən” deməkdir. Keçmişdə igid həlak olanda onun atının yəhərini tərs (arxası qabağa tərəf) qoyub, atı evə buraxırmışlar
Ərəbcə “əziz”, “mehriban”, “rəhmdil” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Sonra gələn” anlamında işlədilir. Qızlara verilən adlardandır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Qaçış yarışında bərabər getmək”, “bir-birini ötə bilməmək” mənasında işlədilən bir ifadədir. Atın qulaqları bərabər olduğundan bu ifadə işlədilməyə b
Keçmişdə gəlini atasının evindən ər evinə atla aparırdılar. Buna “gəlin atlandı” deyirdilər. Həmin mərasim zurnada ifa olunan xüsusi hava ilə muşayiət
yun. Atlantios – qədim yunan mifologiyasında göy qübbəsini çiyinləri üstündə saxlayan titan
Mənalarından biri qədim mənbələrdə “döyünmək” kimi açıqlanıb. Həmin məna indi istehza ilə dediyimiz “filankəsdən ötrü gözüm atır” cümləsində özünü sax
yun. atmos – buxar + yun. sphaira – kürə
maldiv. atolu – halqa
lat. audire – eşitmək
lat. audire – eşitmək + lat. reclamo – qışqırıram
yun. auge – parıltı
“Çəpər” mənasını əks etdirir. Qədimdə aulun ətrafı bağlı (çəpərli) olub. Qoyun saxlanılan xalxal da ağıl (ətrafı bağlı) adlanır
lat. aurum – qızıl + lat. pigmentum – rəng
yun. autos – özü + yun. oikos – məkan, ev + yun. logos – elm, təlim
yun. authentikos – gerçək, əsl
ing. out – kənar + ing. well – sel kimi axmaq
Bu söz tarixən onand kimi olub, on isə “sağ” deməkdir, “səmt” mənasında işlədilir (tərs- onand deyirik)
Fransız sözüdür, “qabaqcıl dəstə” deməkdir. Qaraqalpaq dilində buna “aldıncı” deyirlər (al “ön, qabaq” demək olub)
fr. aventurine
Camışın 1-2 yaşlı balasını bəzi rayonlarda bu sözlə adlandırırlar, Həmid Abbasov adlı bir müəllim bunu belə yozub: buradakı avara yaşla bağlıdır (nə u
sans. avatar – göydən enmə
Avaz (farsca “səs”) və at (ərəbcə cəm şəkilçisi) hissəsindən əmələ gəlib. Hərfi mənası “səslər”dir. (Bəşir Əhmədov
Sözün əsli ağ kəlməsi ilə bağlıdır, ağ rəng bildirən sifətdir, az sözü isə miqdar bildirir: ağaz (yəni azca ağ) sözü -ı şəkilçisi vasitəsilə bərkimək
İmperator Avqustun adı ilə bağlıdır, iyul və avqust bir-birinin ardınca gəlsə də, hər biri 31 gündən ibarətdir
Qərb dialektlərində rəngi bir qədər ağ olan şirin gilasa “ablaq gilas” deyirlər. Sözün əsli avlaq yox, ağlaq olub
Latın sözüdür, mənası “şərq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Avto yunanca “öz”, mobil isə “hərəkət edən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
yun. autos – öz + yun. onyma – ad
Avtoritet sözü ilə qohumdur. Latın mənşəlidir. “Hər şeyin nüfuz, güc zəminində icrası” deməkdir. (Bəşir Əhmədov
ing. authorization – icazə, səlahiyyət verilməsi
Bu planetin mənbələrdə başqa bir adı da var: yalçuq. Ay “fırlanma”, yalçuq isə “işıq” anlamı ilə bağlıdır
Qərb dialektlərində əlin içinə “aya” deyirlər. “Sözümün öyü var” cümləsi də işlədilir ki, burada öy sözü aya sözünün dəyişmiş formasıdır
1. Qırğız dilində ay “getmək”, “yerimək” mənasında işlədilir. Soraq sözünün qəlibi üzrə də ayaq yaranıb, mənası “gediş”, “hərəkət üçün vasitə” deməkdi
Əliyalın sözü də var. Yalın “olmayan” (lüt) deməkdir. Ayaqyalın “ayağında geyim olmayan”dır. (Bəşir Əhmədov
Bu, “cığır” mənasında işlədilən sözdür. Tualetə də deyirlər. Kənd yerlərində tarixən tualet evdən bir qədər aralıda tikildiyindən ora yalnız ayaqla g