Mürəkkəb sözdür, var hissəsi “есть” mənasını bildirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “Hümmət”lə eyni deyil: “Peyğəmbərin yeni dinə çağırdığı şəxslər” deməkdir (Məhəmməd ümməti deyirik)
Ərəbcə üns (ülfət) və insan, munis sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ürcah olmaq ifadəsi var. “Bağlanmaq”, “yaxın olmaq”, “istəmək” anlamlarında işlədilir. Güman ki, alınma sözdür
Yüyürmək, yerimək feili zəminində əmələ gəlib, “daim hərəkətdə olan” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Allahı dərk edən”, “bilikli” deməkdir, ərəbcədən alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Yerimək (yürümək) sözü ilə bağlıdır, yaxşı yeriyən iki yaşlı ata ürgə deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ör “hündür” deməkdir. Hörgüc (dəvədə) sözü də bununla bağlıdır. Əriş xanada hündürə gedən iplərdir. Ürpəşmək də “hündür” mənası ilə bağlıdır: “Saçın (
Bu söz üz kəlməsi ilə eyni olub, sonra fərqlənib. Farslar “üst paltarı” yerinə “üz paltarı” (libase ru) işlədirlər
Qabaqlar -ə2 şəkilçisi adlara qoşularaq çoxaltma mənalı feillər düzəldib: üst-ə-mək “увеличивать” anlamında işlədilib
Üst kəlməsindən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Boy-un, üz-ün sözləri göstərir ki, -ün şəkilçisi həm də adlardan ad düzəldib. Üstün sözü üst kökündən və -ün şəkilçisindən ibarətdir (sərin tipli sözl
Ərəbcədir, əsl sözünün cəmidir. Əsl – kök, mənbə kimi mənalarda işlədilir, üsul indi metod anlamını əks etdirir
Qış və üşümək sözləri eyni kökdən törəyib. Belə zənn etmək olar ki, sözün tarixi yaş kəlməsi ilə bağlıdır, yaş isə su (caş şəklində olub), yağış (çağı
Ehtimal olunur ki, qış sözü ilə qohumdur. Əsli qış-tı-maq kimi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Qədim mənası “гладить” deməkdir. “Od”, “isti” anlamı ilə bağlıdır. Ütü ondan düzəlmiş ismdir. (Bəşir Əhmədov
Dialektlərdə “filankəs ütüyün biridir” cümləsi işlədilir. Mənbələrdə ötök sözü “kasıb” mənasında qeydə alınıb
Oynaq mənasında işlədilir (barmağın üyləri...), “aşıq”, “birləşmə”, “buğum” deməkdir. Həm üy, həm də oynaq eyni kökə malikdir
Uy-uş-maq kimi olub, mənası “qatılaşmaq” deməkdir. Bişmiş südə çalası (maya) qatırlar, bir müddət sonra süd üyüşür, qatıq olur
Etimonu üy (молоть) sözüdür. Həmin feil, ehtimal ki, ovmaq (xırdalamaq) sözünün dəyişmiş formasıdır
“Üz verəndə astar da istəyir” deyirik. Buradakı üz sözü üst sözü ilə qohumdur: “üstünü verəndə altını da istəyir” deməkdir
“Mən ölüm”, “acizanə xahiş” mənalarını əks etdirir. Xahiş zamanı adam əlini üzünə vuraraq, “bu mən ölüm” deyir
Ərəbcə “yardım” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Üzük və üzəngi sözləri üzmək feilindən əmələ gəlib: biri qızı ata evindən, 2-ci isə ayağı yerdən üzür
“Ayağının altının ortası (üzəngiyə qoyulan hissə)”, “ayası” deməkdir. Üzəngi sözü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov
1. Üz sözündəndir (yorğan üzü). 2. Yəhərin qaltağına dəvə, at, öküz və s. gönündən düzəldilən üzdür (“çexol”dur), üz sözündən əmələ gəlib
Türkmənlər suda üzməyə yörümək (bəzi türk dillərində isə qaymaq) deyirlər. Quruda yeriməkdən fərqli, olaraq suda “yerimək” üzmək (əsli: ürmək) adlanıb
Üz, üst, üzrə sözləri tarixən eyni kökə malik olub. İndi üz və üst mənaca bir qədər fərqlənir. Üzrə sözü üz yer kimi olub, sonra yer sözü şəkiçiləşər
Üzü alınmış (süd və s.) anlamında işlədilsə də, məcazi mənası “sırtıq”, “abırsız”, “həyasız” deməkdir
Üzmək feilindəndir (qızı ailədən üzür). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Türk dillərində “əzab çəkmək”, “narahat olmaq”, “zəiflik” kimi bir neçə mənası mövcuddur. Sözün əsli əzilmək (parçalanmaq, dağılmaq) feili ilə bağlıdı
Çin dilindən keçib (əsli: cüsüm) və tut ağacı (bəzən də meyvə) mənasını əks etdirib. Tuta isə “ipək ağacı”, “qurd (barama, шелковица) ağacı” deyiblər
Vadar farsca vadiştən (məcbur etmək) feilinin əsasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, “dərə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Taxıl məhsulu çox yetişir, vaxtında biçilmir və dən yerə tökülür. Buna vağan deyirlər. Mənbələrdə vağanımaq feili var və ruscaya “переспевать” kimi tə
Ərəbcə “səxavətli” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə vəqt kimidir, bizdə dönə (dönüm, dönüş və öy) sözü işlədilib. Öynə sözündə öy kəlməsinin vaxt mənası indi də qalır
Ərəbcə “heyran” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb sözüdür, Valid, Validə, Mövlud, övlad, təvəllüd sözləri ilə kökdaşdır, doğmaq anlamı ilə bağlıdır
ital. valuta – hərf. qiyməti, dəyəri olan
V əsrdə Roma imperiyasının qərb əyalətlərinə soxulan və faktiki olaraq bu imperiyanı süquta yetirən german tayfaları olduqca çoxsaylı idilər
M.Fasmerin yazdığına görə, Almaniyada vandallar adlı qəbilə olub, 455-ci ildə Romanı məğlub edib və bütün mədəni abidələri dağıdıblar
Bay forması da olub, varlı mənasında işlədilib.Var-bayağut sözü “состоятельный” anlamını verib. “Baylığa nə darlıq” ifadəsi “varlığa nə darlıq” mənası
Xana toxuyarkən ərişi nizamlamaq üçün olan ağaca varan-gələn deyirlər. Varmaq (getmək) və gəlmə (qayıtmaq) sözləri əsasında əmələ gəlib
Farscadır, varı kimi də işlədilir (halqavarı və s. ), “sayağı”, “kimi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Var kəlməsi ilə əlaqəsi yoxdur. Ərəbcə varid sözü ilə bağlıdır, “mədaxil” mənasında işlədilir. Varid “daxil olmaq”dır, -at isə ərəbcə cəm şəkilçisidir
Ərəbcədir, irs, vərəsə sözləri ilə qohumdur. Bizdə oruncu sözü işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bəzən dialektlərdə yayın ən isti vaxtına vartavar (vartazar, martazar) deyirlər. Güman edirəm ki, sözün əsli marmamar (“isti və isti”) kimi olub
Qədim Skandinaviyadan indiki rus torpaqlarına IX əsrdə gələn əhalini varyaqlar adlandırıblar. M.Adciyazır ki, indiki ruslar elə həmin varyaqlardır (va
Vəsf sözü ilə qohumdur, “vəsf edən (tərifləyən)” deməkdir, ərəbcədir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)