Mürəkkəb quruluşa malik bu xörək adı “Mələk” şəxs adı və dialekt, şivələrdə işlənən “horra” (qındı) leksik vahidləri əsasında təşəkkül tapmışdır
Bu xörək adının formalaşmasında əsas rolu “mərcimək” bitki adı özhamılıdır. Türkiyə və Azərbaycan türkcələrində mərci sözü heç bir fonetik dəyişikliyə
Sintaktik üsulla yaranmış xörək adıdır. İsmayıllı rayonunda Mican adlı kənd də var. Mican aşının hazırlanması qaydası belədir: “Cücəni ortasından boğa
Quba zonasında bu xörəyin hazırlanması qaydası belədir: Yumurta, qabığı sındırıldıqdan sonra çalınmır, yağa salınır, yumurtanın az hissəsi bişəndən so
Xüsusən Naxçıvan, Qərbi Azərbaycan dialekt və şivlərində işlənir. Üzüm, alma, armud, heyva və digər meyvələrin saplağından iplə bağlayıb uca bir yerdə
Quba zonasında plova xəmirdən hazırlanmış və kəsilmiş əriştə də qatılır. Quba dialektində bu sözə “əriştəli aş” da deyirlər: - Anam pilo bişirəndə düg
Bu xörək əsasən Lənkəran rayonunun müxtəlif kəndlərində parça ətin üzərinə soğan, abqora və qənd töküb bişirməklə hazırlanır
Xörək adıdır. Balqabaq xırda-xırda doğranır və hazırlanmış yağ-soğanın üzərinə əlavə olunur. Nazik laylarla
Bu xörək növü daha çox Füzuli bölgəsində yayılmışdır. Ətsiz sulu xörək anlamındadır.
Şamaxı bölgəsində bu xörək növünə daha çox üstünlük verilir. Xörək yağ, soğan, qoz ləpəsi, qora suyu, göyərti və toyuq ətindən bişirilir
“Şorba” mənasında Mahmud Kaşğarlının “Divan”ında işlənmişdir. Mahmud Kaşğari deyir ki, mən yağma ölkəsində eşitdim, “şorba gətir” demək əvəzinə “mün g
Xörək adıdır. Daha çox Göyçay şivəsində təsadüf olunur. Düyü sıyığı narşərabla qarışdırılaraq bişirilir
Sintaktik yolla yaranmış xörək adıdır. Cənubi Azərbaycanda aş növlərindən biridir. Təbrizdə bu plova “sultani” də deyərlər
Çörək növünün adıdır. Kəlbəcər, Marneuli, Qazax, Dmanisi, Gəncə, Culfa dialekt və şivələrində “yağ və südlə bişmiş çörək” mənasında işlənir: - Anam yo
Sintaktik yolla yaranmış xörək adıdır. Təbriz mətbəxində hazırlanma qaydası belədir: “Nınnıx boranısının qabığını doğrayıb, qovurub suda bir az bişirə
Məhdud dialektal areala malik olan bu söz yalnız Qərbi Azərbaycanın Meğri şivəsində “qayğanaq” mənasında işlənir
“Naxışlı çörək” mənasında Meğri şivəsində işlənir. həmin şivədə nizğalı formasında “üzəri naxışlı çörək” mənasına da rast gəlirik
Qərb qrupu dialekt və şivələrində “üzlü pendir suyunu bişirəndən sonra alınan ağartı növü” mənasında işlənir: -Norun dadı çox şirin olub, yeyəndə ləzz
Azərbaycan dilinin bəzi dialekt və şivələrində orucluq bayramı günlərində “səhər yeməyi” mənasında işlənir
Bu söz Şamaxı dialektində “xörək adı” anlamında işlənir: -Əməköməci odulmayısı başqalarınnan daddıdı
Bu çörək növü adətən bayram ərəfələrində hazırlanır. Şəki, Ağdam dialekt və şivəsində “şirin çörək” mənasında işlənir: -Omanı bayramda yapalar (Şəki);
Qarabağ bölgəsində “umac” formasında işlənən bu söz “unun əldə ovulmuş və süddə qaynadılmış xörək” mənasını bildirir
Sayla ifadə edilən aş növlərindən birinin adıdır. Bu aş Ramazan ayının on beşində bişirildiyinə görə belə adlandırılmışdır
Təbriz mətbəxində bu çörək növünə daha çox Ramazan bayramında üstünlük verilir. Mənbələrdə qeyd edilir ki, adınnan da bəlli olduğu kimi, bu çörəyi oru
Bu şivə sözü içki adını bildirir. Salyan, Quba, Şamaxı dialektlərində “oşala”, Şəki, Göyçay, Ağdam, Salyan dialekt və şivələrində “oşara”, Bakı dialek
Suya qarışdırılmış qatığa xiyar, çörək, göyərti doğranaraq hazırlanır. “Yemək növünün adı” mənasında Qərbi Azərbaycanın Çəmbərək, Vedi, Zəngibasar şiv
Bu sözün əsasında “ovmaq” feili dayanır. Bir şeyin ovulmuş, narın hala gətirilməsinə də “ovma” deyilir
İçki adıdır. Su, şəkər, sirkə və ya limonla hazırlanır. Sərinləşdirici içkidir. Quba dialektində “oşala-uşala” formalarında “şərbət” mənasında işlənir
Şəkidə toylarda verilən içki. 1,5 litr qaynanmış suya, 1stəkan gül suyu əlavə olunur, zövqə görə şəkər qatılır
“Xörək adı” mənasında Qazax dialektində işlənir: -Bu gün oyma pişir. Ordubad şivəsində bu söz “oyma / öymə” formalarında işlənərək “paltar” mənasında
Azərbaycan dilinin Qərb qrupu dialekt və şivələrində “yağ, süd, şəkər, yumurta və undan hazırlanan çörək” mənasında işlənir: - Paxaç südnən, yağnan, ş
Məhdud arealda işlənən şivə sözüdür. Zaqatala şivəsində bu söz “süd, un, yağ və yumurtadan hazırlanan xörək” mənasında işlənir: -Dayım məni paxalay yı
Türk xalqlarının əksəriyyətində işlənən “şirniyyat” mənasındadır. Hazırlanma qaydası belədir: Nazik yuxalar yayılır, 5-7 və ya 9 ədəd
Yarım stəkan doşab (çöküntü hissəsi) , yarım sətəkan su, bir xörək qaşığı unu odun üstündə çoxlu qarışdırır, həll olana qədər, həll olanda üstünə kərə
Mürəkkəb quruluşa malik bu xörək adı “parça” və “bozbaş” sözləri əsasında formalaşmışdır. Bu xörək parçalanmış (doğranmış) ət, kartof, noxud və s
Alman dilindən alınma sözdür. Ovulmuş qoyun və balıq ətindən (qoyunun ciyərindən) hazırlanır.
Südün bir maya ilə qarışdırılması nəticəsində əldə edilən qida məhsulunun adıdır. Pendir sözü Türkiyə türkcəsində peynir, başqırd türkcəsində sır, iri
“Çörək” deməkdir. Azərbaycan dilində çörəyin çırpıntısına da “pəpə” deyilir. Daha çox “çörək” mənasında körpə uşaqların nitqində işlədilir
Xörək adıdır. 7-8 dəstə şomu (ispanaq) taxtada döyülür və azacıq suda qaynamağa qoyulur. Duz da əlavə olunur
Bu xörək növü quru lobyadan bişirilir. “ Pırtdama” yağ, soğan, islağa qoyulmuş lobya eyni vaxtda odun üstünə qoyulur
Rus dilindən alınma sözdür. Kiçik xəmir parçanın içərisinə doğranmış ət və ya əzilmiş kartof doldurulması yolu ilə əldə edilir
Rus dilindən alınma sözdür. İçinə şəkər kremi, əzilmiş badam, qoz, fındıq və yağ vurulmaqla əldə edilən çörək növüdür
Rus dilindən alınma sözdür. Xəmirin içərisinə ət, əzilmiş kartof doldurularaq bişirilən çörək növüdür
Azərbaycan dilinin dialekt və şivələrində həm pişi, həm də bu sözün sinonimi olan fəsəli leksik vahidindən istifadə edilir
Bu söz daha çox Naxçıvan dialekt və şivələrində işlənir. Yemək adıdır. Təndirdə bişirilmiş quru lavaşın odda qızarmış hissələri əllə ovulur, üstünə pe
Ümumtürk kulinariyasında ən çox istifadə edilən xörək növüdür. Plov sözü Türkiyə türkcəsində pilav, başqırd türkcəsində bilav, qazax türkcəsində palav
“Sulu qovurma” mənasında bu söz Qazax dialektində işlənir: -Pörtdəmə bişifmi? (1, 352) Portdama formasında bu söz Qarakilsə şivəsində “süddən hazırlan
Azərbaycan dilinin Qərb qrupu dialekt və şivələrində bu söz həm xörək növü, həm də heyvanın bədəninin bir üzvü mənasında işlənir
Arxaikləşmiş çörək adıdır. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələrində müşahidə edilmir. Mahmud Kaşğari bu sözün Xaqaniyyə dilində “lavaş, yuxa kimi inc
Bu şirniyyat növü də daha çox Gəncədə istifadə olunur. Yeddi və ya doqquz qatdan ibarət paxlavanın üzərinə dairəvi uzun, əriştəyə bənzər, çubuqvari bə