i. correspondent; qəzetin xüsusi ~ i (newspaper’s) own correspondent; ~ üzvü Associate Member; Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Associate Member of the Academy of Science
Müxbir
Müxbir — ərəb sözü olub "cavab vermək" mənasını bildirir. Ən qaynar xəbərləri çatdıran redaksiya, mətbuat və ya televiziya, radio müxbirlərinin işinin vacibliyini qeyd etmək lazımdır. Xarici ölkələrdə müxbirlər hətta hava limanı və vağzallarda gecələməli olurlar. Vacib bir məsələ ortaya çıxan kimi hadisələrin mərkəzində olurlar.
Müxbirin əsas işi ən aktual informasiyaları operativ şəkildə redaksiyaya çatdırmaqdır. Müxbirlər "xəbərlər" janrlarının müəllifləridirlər. Onlardan materialların emosional şəkildə bütün təfərrüatı ilə təqdim olunması gözlənilir. Hər redaksiyanın müxbirlər ştatı var. Onların çiynində informasiya yükü toplamaq yükü dayanır. Müxbirlərin başlıca vəzifəsi müntəzəm surətdə yeni xəbərlər toplamaqdır.
Məhəmməd Müxbir
Məhəmməd Müxbir Dizfuli (fars. محمد مخبر دزفولی; 26 iyun 1955, Dezful, İran) – İran siyasətçisi, İranın vitse-prezident (8 avqust 2021-ci ildən). İran prezidenti İbrahim Rəisinin 19 may 2024-cü ildə Vərziqanda baş verən helikopter qəzası nəticəsində ölməsindən sonra həmin tarixdən etibarən İran prezidentinin səlahiyyətlərinin icraçısı. O, bu vəzifəni 2024 İran prezident seçkilərində seçilmiş prezident Məsud Pezeşkianın vəzifələrinin icrasına başlayacağı 30 iyul 2024 tarixinə kimi icra edəcək.
AMEA-nın müxbir üzvləri
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün müxbir üzvlərinin siyahısı verilmişdir.
== A ==
Abasov İsmayıl Teymur oğlu — 1989
Abbasov Əliəddin Dəyyan oğlu — 2014
Abbasov Zöhhak Yaqub oğlu — 2001
Abdinov Ovsat Bəhram oğlu — 2014
Abdullayev Əsgər Ələkbər oğlu — 1969
Abdullayev Mahmud Abdulla oğlu — 2007
Ağayev Telman Məmmədəli oğlu — 2001
Alxazov Tofiq Həsən oğlu — 1989
Alıquliyev Ramiz Məhəmməd oğlu — 2017
Axundzadə İdris Məmmədhüseyn oğlu — ?
Araslı Nüşabə Həmid qızı — 2017
Ayda-zadə Kamil Rəcəb oğlu — 2014
== B ==
Babanlı Məhəmməd Baba oğlu — 2014
Babayev İlyas Atababa oğlu — 2007
Bağırov Adil Nəsib oğlu — 2014
Bağırov Bağır Əli oğlu — ?
Baxşəliyev Vəli Baxşəli oğlu — 2007
Bayramov Nuru Yusif oğlu — 2014
Bilalov Bilal Telman oğlu — 2014
Bünyadzadə Könül Yusif qızı — 2017
== C ==
Calalov Qərib İsaq oğlu — ?
Canibəyov Nazil Fazil oğlu — ?
Cavanşir Rəşid Cəmil oğlu — ?
Cəfərov İbrahim Həsən oğlu — 2014
Cəfərov İsgəndər Həsən oğlu — 2014
Cəlilov Namiq Sərdar oğlu — ?
Cəfərov Valeh Cabbar oğlu — 2014
== D ==
Dadaşov Bilal Ataş oglu
== E ==
== Ə ==
Əbdürrəhmanov Yusif Ələkbər oğlu — 1968
Əfəndiyev Qalib Məmməd oğlu — ?
Əfəndiyev Oqtay Əbdülkərim oğlu — 2001
Əhmədbəyli Fərhad Soltan oğlu — 2001
Əhmədov Mübariz Məcid oğlu — ?
AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün müxbir üzvlərinin siyahısı verilmişdir.
== A ==
Abasov İsmayıl Teymur oğlu — 1989
Abbasov Əliəddin Dəyyan oğlu — 2014
Abbasov Zöhhak Yaqub oğlu — 2001
Abdinov Ovsat Bəhram oğlu — 2014
Abdullayev Əsgər Ələkbər oğlu — 1969
Abdullayev Mahmud Abdulla oğlu — 2007
Ağayev Telman Məmmədəli oğlu — 2001
Alxazov Tofiq Həsən oğlu — 1989
Alıquliyev Ramiz Məhəmməd oğlu — 2017
Axundzadə İdris Məmmədhüseyn oğlu — ?
Araslı Nüşabə Həmid qızı — 2017
Ayda-zadə Kamil Rəcəb oğlu — 2014
== B ==
Babanlı Məhəmməd Baba oğlu — 2014
Babayev İlyas Atababa oğlu — 2007
Bağırov Adil Nəsib oğlu — 2014
Bağırov Bağır Əli oğlu — ?
Baxşəliyev Vəli Baxşəli oğlu — 2007
Bayramov Nuru Yusif oğlu — 2014
Bilalov Bilal Telman oğlu — 2014
Bünyadzadə Könül Yusif qızı — 2017
== C ==
Calalov Qərib İsaq oğlu — ?
Canibəyov Nazil Fazil oğlu — ?
Cavanşir Rəşid Cəmil oğlu — ?
Cəfərov İbrahim Həsən oğlu — 2014
Cəfərov İsgəndər Həsən oğlu — 2014
Cəlilov Namiq Sərdar oğlu — ?
Cəfərov Valeh Cabbar oğlu — 2014
== D ==
Dadaşov Bilal Ataş oglu
== E ==
== Ə ==
Əbdürrəhmanov Yusif Ələkbər oğlu — 1968
Əfəndiyev Qalib Məmməd oğlu — ?
Əfəndiyev Oqtay Əbdülkərim oğlu — 2001
Əhmədbəyli Fərhad Soltan oğlu — 2001
Əhmədov Mübariz Məcid oğlu — ?
Daşların sirdaşı... AMEA-nın müxbir üzvü Məşədixanım Nemət (2012)
== Məzmun ==
Film Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Məşədixanım Nemət haqqındadır.
Müxbirüssəltənə
Mehdiqulu xan Hidayət — Üç dəfə İranın baş naziri, mürtəce ruhlu, Şeyx Məhəmməd Xiyabani hərakatının yatırılmasında iştirak edib. Cənubi Azərbaycanın valisi
Böyük Britaniyanın Xarici İşlər naziri Lord Kerzonla razılaşdırılmış Müxbirüssəltənə Mehdiqulu xan Hidayət sentyabrın ilk günlərində vali sifətilə Təbrizə gəldi. Müxbirüssəltənə baş nazirin məktubunu Xiyabaniya çatdırıb, onunla "danışığa" başladı. Danışıqlar davam etdiyi müddətdə isə o, Təbrizin kənarında düşərgə salmış və MH tərəfindən tərk silah edilməmiş İran kazak briqadası qarnizonunun komanda heyətini öz tərəfinə çəkdi. Təbrizə başqa yerlərdən də süvari dəstələri çağırıldı. MH-nin silahlı qüvvələrini Təbrizdən uzaqlaşdırmaq üçün jandarm dəstələrinin rəhbəri Mir Hüseyn Haşimi ələ alındı. Haşimi ətrafdakı quldur dəstələri ilə mübarizə aparmaq bəhanəsi ilə MH-nin razılığını almadan silahlı qüvvələri şəhərdən çıxardı.
Müxbirəssəltənə
Mehdiqulu xan Hidayət — Üç dəfə İranın baş naziri, mürtəce ruhlu, Şeyx Məhəmməd Xiyabani hərakatının yatırılmasında iştirak edib. Cənubi Azərbaycanın valisi
Böyük Britaniyanın Xarici İşlər naziri Lord Kerzonla razılaşdırılmış Müxbirüssəltənə Mehdiqulu xan Hidayət sentyabrın ilk günlərində vali sifətilə Təbrizə gəldi. Müxbirüssəltənə baş nazirin məktubunu Xiyabaniya çatdırıb, onunla "danışığa" başladı. Danışıqlar davam etdiyi müddətdə isə o, Təbrizin kənarında düşərgə salmış və MH tərəfindən tərk silah edilməmiş İran kazak briqadası qarnizonunun komanda heyətini öz tərəfinə çəkdi. Təbrizə başqa yerlərdən də süvari dəstələri çağırıldı. MH-nin silahlı qüvvələrini Təbrizdən uzaqlaşdırmaq üçün jandarm dəstələrinin rəhbəri Mir Hüseyn Haşimi ələ alındı. Haşimi ətrafdakı quldur dəstələri ilə mübarizə aparmaq bəhanəsi ilə MH-nin razılığını almadan silahlı qüvvələri şəhərdən çıxardı.
Yana Yapon Müxbiri
"Yani Yapon Mohbiri" (tatar. یاڭی یاپون مخبری; yap. ヤニヤポンモフビリー) — 1931–1938-ci illərdə Yaponiya tatarları tərəfindən Tokioda nəşr olunmuş tatardilli jurnal. "Mətbəəyi-İslamiyə" nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunmuş bu jurnal Yaponiyada yaşayan tatar icmasının fəaliyyətlərinə və həyatına həsr olunmuşdu.
== Tarixi ==
"Yani Yapon Mohbiri" 1930-cu ildə Tokioda tatarlar tərəfindən qurulmuş "Mətbəəyi-İslamiyə" nəşriyyatının əsas nəşri olmuşdur. Jurnalın ilk sayı 25 may 1931-ci ildə "Yapon Müxbiri" adı ilə çıxmışdır. İlk sayda jurnala təbrik yazısı göndərənlərdən biri Yaponiyadakı tatar icmasının dəstəkçisi olan, ultramillətçi Toyoma Mitsuru olmuşdur. 4–5 saydan sonra 1932-ci ildə "Yani Yapon Mohbiri" adı ilə nəşr olunmağa başlamışdır.
Jurnal 1938-ci ilə qədər nəşr olunmuş, 33 ölkəyə göndərilmiş, bir çox abunəsi olmuşdur. 1938-ci ildə jurnalın nəşrindən məsul olan Məhəmməd Qabdulxay Kurbanqaliyev (1889–1972) Yaponiyadan xaric edilməsindən sonra jurnal fəaliyyətini dayandırmışdır.