is. 1) chambre f ; deputatlar ~sı Chambre des députés ; ~ların daimi kommisiyası commission f permanente des Chambre ; kitab ~sı Chambre du Livre ; ticarət ~sı Chambre de commerce ; ölçü və çəki ~sı chambre des poids et mesures ; 2) salle f (xəstəxanada)
Yuxarı palata
Yuxarı palata — iki palatalı qanunverici orqanın (və ya üç palatalı qanunverici orqanın üç palatasından biri) biri, digəri isə aşağı palatadır. Rəsmi olaraq yuxarı palata olduğu üçün təyin edilən palata adətən daha kiçikdir və əksər hallarda aşağı evdən daha çox məhdud gücə malikdir. Ölkələrdəki üst palatalara misal olaraq Avstraliya Senatı, Braziliyanın Senado Federalı, Kanada Senatı, Fransa Sénatı, Almaniyanın Bundesratı, Hindistanın Racya Sabhası, İrlandiyanın Seanadı, Malayziyanın Devan Neqarası, Myanmarın Amyotha Hluttav, Hollandiyanın Eerste Kamer, Pakistanın Pakistan Senatı, Rusiyanın Federasiya Şurası, İsveçrə Dövlətlər Şurası, Birləşmiş Krallıq Lordlar Palatası və Amerika Birləşmiş Ştatlar Senatı.
Yalnız bir palatadan ibarət olan bir qanunverici orqan (və buna görə nə yuxarı palata, nə də alt palatası var) bir palatalı olaraq təsvir edilmişdir.
İctimai Palata
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatası - Rusiya Federasiyasının Dövlət Dumasının qəbul etdiyi 16 mart 2005 tarixli qanununa əsasən təşkil edilib. Bu qanuna görə Rusiya Federasiyası Prezidenti Palatanın 126 üzvündən 42 üzvünü təyin edir. Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının digər 86 üzvü isə ümumrusiya ictimai birlikləri (42 üzv) və regional və regionlararası birliklər (42 üzv) tərəfindən seçilirlər.
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatası aktual problemlerlər üzrə 12 komissiya və hər bir komissiya sədrinin iştirak etdiyi Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının Şurasından ibarətdir.
Rusiya Federasiyası İctimai Palatasının və "Gənclər KİV-inin inkişafı mərkəzinin" birlikdə 31 mart 2011-ci ildə təşkil etdikləri "Modernləşdirmə və innovasion inkişaf: qlobal tərəfdaşlıq" mövzulu konfransda 200-dən çox gəncin təklifləri müzakirə olunub və müvafiq qərarlar qəbul olunub.
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının və İdman Nazirliyinin gənclər siyasəti şurasının birlikdə 31 mart 2011-ci ildə hazirladıqları yeni təkliflər müzakirə olunaraq qəbul olunub.
Rusiyadakı Regionlararası İctimai Palataların 6.4.2011 tarixindəki plenar toplantisında Rusiyada sərmayə qoyuluşunun şəraitinin yaxşılaşmasına aid Rusiya Federasiyası Prezidentinin 10 təklifi müzakirə olunacaqdır.
İctimai Palatada 16.2.2011 tarixində "Dayan, korrupsiya" adlı telefon xətti qurulubdur. Vətəndaçların korrupsiya faktları barədə verdikləri məlumatlar İctimai Palatanın hazırladığı "Müasir Rusiyada antikorrupsiya siyasətinin səmərəliliyi" hesabatının əsasını təşkil edəckdir.
Palata 106
Palata 106 — Rövşən Ağayevin rejissorluğu ilə çəkilmiş Azərbaycan teleserialı.
== Filmin heyəti ==
=== Rollarda ===
İlkin Həsəni — Dr. Təbib
Ramil Babayev — Dr. Rəftar
Elşən Orucov — Dr. Tayfun Çolak
İlkin Misgərli — Qəşəm
Nicat Rəhimov — Dr. Vəfa
Azər Baxşəliyev — Dr.
Palata 106 (film, 2016)
Palata 106 — Rövşən Ağayevin rejissorluğu ilə çəkilmiş Azərbaycan teleserialı.
== Filmin heyəti ==
=== Rollarda ===
İlkin Həsəni — Dr. Təbib
Ramil Babayev — Dr. Rəftar
Elşən Orucov — Dr. Tayfun Çolak
İlkin Misgərli — Qəşəm
Nicat Rəhimov — Dr. Vəfa
Azər Baxşəliyev — Dr.
Palata 106 (teleserial, 2016)
Palata 106 — Rövşən Ağayevin rejissorluğu ilə çəkilmiş Azərbaycan teleserialı.
== Filmin heyəti ==
=== Rollarda ===
İlkin Həsəni — Dr. Təbib
Ramil Babayev — Dr. Rəftar
Elşən Orucov — Dr. Tayfun Çolak
İlkin Misgərli — Qəşəm
Nicat Rəhimov — Dr. Vəfa
Azər Baxşəliyev — Dr.
Altı nömrəli palata (film, 1994)
Altı nömrəli palata tammetrajlı televiziya tamaşası rejissor Bəhram Osmanov tərəfindən 1994-cü ildə ekranlaşdırılmışdır. Azərbaycan televiziyasında istehsal edilmişdir. Filmdə hadisələr paslanmış, ətrafı köhnə xarabalıqlarla əhatələnmiş bir yerdə yerləşən 6 bömrəli palatada baş verir. Əsas rolları Abbas Qəhrəmanov, Ayşad Məmmədov, Elxan Ağahüseynoğlu, Qurban İsmayılov və Elxan Quliyev ifa edirlər.
== Məzmun ==
Filmdə hadisələr paslanmış, ətrafı köhnə xarabalıqlarla əhatələnmiş bir yerdə yerləşən 6 bömrəli palatada baş verir. Buradakı xəstələr unudulmuş, tərk edilmiş xəstələrdir. Onlara kimsə baş çəkmir. Hər bir xəstənin özünəməxsus xəstəliyi var: biri gecə-gündüz qüssə içində olur, biri səhərdən -axşama kimi küçələrdə dilənir, hamıya qulluq edir, yoldaşlarına su verir, bütün bu xidmətləri yazığı gəldiyi üçün və ya humanistliklə etmir, yalnız bunu etmək istəyir vəssalam. Palatada gənc xəstə olan İvan isə bura təqibolunma xəstəliyindən əziyyət çəkdiyi üçün salınır. Çox savadlı olan, mütaliə etməyi sevən İvan çox acılar çəkmişdir: ilk öncə universitetdə oxuyarkən atasını itirmiş, daha sonra isə anasını.
Türkiyə Ticarət Palata və Birjaları Birliyi
Türkiyə Ticarət Palata və Birjaları Birliyi (tür. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) abbreviaturası TOB olan, Türkiyənin bütün regional ticarət, sənaye və dəniz ticarət palatalarının, eləcə də ticarət birjalarının konfederasiyasıdır.
8 mart 1950-ci ildə Ankarada qeyri-hökumət təşkilatı, iqtisadiyyatın özəl sektorunun ali nümayəndəsi orqan kimi yaradılıb. Birliyin Mərkəzi Dumlupınar bulvarı, 252, Ankarada yerləşir. 2001-ci ildən ticarət palataları və ticarət birjalarının birliyinin prezidenti Mustafa Rıfat Hisarcıklıoğludur. Hal-hazırda ittifaq 365 ticarət palatası və ticarət birjasından ibarətdir.
== Tarixçə ==
8 mart 1950-ci və 5590-cı qanunda göstərilən əsaslara görə, həmin dövrdə mövcud olan nömrələrin və birjaların rəsmiləri 1952-ci ilin fevralında birləşərək Türkiyə ticarət palataları və birjalarının birləşməsi ilə bütövlükdə formalaşmış birlikdir. Təşkilatın strukturuna gəldikdə isə 1981, 1986 və 1988-də yeni normativ aktlar qəbul edilmişdir. 5590 saylı qanun 18.05.2004 saylı və 5174 saylı qanuna əsasən tamamilə dəyişdirildi.
Türkiyə Ticarət Palata və Birjaları Birliyi qərargahının binası 2009-cu ilə qədər Ankarada, Qızıllayda olmuşdur.
Aşağı palata
Aşağı palata iki palatalı qanunverici orqanın iki palatasından biridir, digər palata isə yuxarı palatadır.
Dünyanın bir çox qanunverici orqanında, yuxarı palatanın "aşağıda" rəsmi mövqeyinə baxmayaraq, aşağı palata daha çox gücə sahib olub. Aşağı palata adətən, iki otaqdan (kamera) daha böyükdür, yəni üzvləri daha çoxdur. Yalnız bir palatadan ibarət olan bir qanunverici orqan kimi təsvir olunur.
İctimai palata
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatası - Rusiya Federasiyasının Dövlət Dumasının qəbul etdiyi 16 mart 2005 tarixli qanununa əsasən təşkil edilib. Bu qanuna görə Rusiya Federasiyası Prezidenti Palatanın 126 üzvündən 42 üzvünü təyin edir. Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının digər 86 üzvü isə ümumrusiya ictimai birlikləri (42 üzv) və regional və regionlararası birliklər (42 üzv) tərəfindən seçilirlər.
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatası aktual problemlerlər üzrə 12 komissiya və hər bir komissiya sədrinin iştirak etdiyi Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının Şurasından ibarətdir.
Rusiya Federasiyası İctimai Palatasının və "Gənclər KİV-inin inkişafı mərkəzinin" birlikdə 31 mart 2011-ci ildə təşkil etdikləri "Modernləşdirmə və innovasion inkişaf: qlobal tərəfdaşlıq" mövzulu konfransda 200-dən çox gəncin təklifləri müzakirə olunub və müvafiq qərarlar qəbul olunub.
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının və İdman Nazirliyinin gənclər siyasəti şurasının birlikdə 31 mart 2011-ci ildə hazirladıqları yeni təkliflər müzakirə olunaraq qəbul olunub.
Rusiyadakı Regionlararası İctimai Palataların 6.4.2011 tarixindəki plenar toplantisında Rusiyada sərmayə qoyuluşunun şəraitinin yaxşılaşmasına aid Rusiya Federasiyası Prezidentinin 10 təklifi müzakirə olunacaqdır.
İctimai Palatada 16.2.2011 tarixində "Dayan, korrupsiya" adlı telefon xətti qurulubdur. Vətəndaçların korrupsiya faktları barədə verdikləri məlumatlar İctimai Palatanın hazırladığı "Müasir Rusiyada antikorrupsiya siyasətinin səmərəliliyi" hesabatının əsasını təşkil edəckdir.
Avropa Hesablama Palatası
Avropa Hesablama Palatası (ing. European Court of Auditors) — 1977-ci ildən etibarən Avropa İttifaqı daxilində maliyyələşmə prosesləri üzərində xarici nəzarəti həyata keçirən orqan. Mərkəzi Lüksemburqda yerləşir.
== Tarixi ==
Avropa Hesablama Palatası 1975-ci il Büdcə razılaşmasına əsasən yaradıldı və 18 oktyabr 1977-ci ildə keçirilən ilk iclasdan bir həftə sonra rəsmi olaraq quruldu. O zaman Avropa Hesablama Palatası (ECA) rəsmi bir qurum deyildi; Avropa Birliyinin maliyyəsini yoxlamaq üçün hazırlanmış xarici bir qurum idi. ECA yaranandan Maastricht razılaşmasına qədər hüquqi bir statusa sahib deyildi. Maastricht razılaşmasından sonra bir quruma çevrilərək Avropa Ədalət Məhkəməsinə (ECJ) müraciət etmək bacarığı kimi bəzi yeni səlahiyyətlər qazandı. Əvvəllər Avropa Birliyinin çox az qismində yoxlama apara bilsə də, Amsterdam müqaviləsindən sonra bütün Avropa Birliyinin maliyyəsini yoxlamaq üçün tam səlahiyyət qazandı.
== Fəaliyyəti ==
Adına baxmayaraq Avropa Hesablama Palatasının (ECA) mühakimə etmə hüququ yoxdur. Daha çox peşəkar bir xarici istintaq-audit qurumudur.
Azərbaycan Dövlət Kitab Palatası
Azərbaycan Dövlət kitab palatası – Azərbaycan dövlət biblioqrafiyasının mərkəzi. 1925-2002-ci illərdə fəaliyyət göstərmişdir.
== Yaranma tarixi ==
Dövlət Kitab Palatasının yaradılması ideyası 1924-cü ildə meydana gəlmişdir. Həmin ildə RSFSR, Ukrayna və Belorusiya kitab palataları ilə birgə Azərbycan Xalq Maarif Komissarları nümayəndəsinin də (M.İ.Səlimov) iştirak etdiyi müşavirədə keçmiş müttəfiq respublikalarda kitab palatalarının yaradılması, məcburi nüsxələrin alınması, paylanması, salnamələrin buraxılması, kitab statistikasının vahid forması haqqqında məsələlər müzakirə olunmuşdu. Bu da Azərbaycanda kitab palatasının yaradılması işini xeyli sürətləndirmişdi. Azərbaycan Respublikası Xalq Maarif Komissarları kollegiyasının 1924-cü il sentyabr tarixli iclasında Xalq Maarif Komissarı Mustafa Quliyevin təklifi ilə Respublika Dövlət Kitab Palatasının yaradılması haqqında məsələ müzakirə edildi və belə bir idarənin respublika üçün vacibliyi qeyd olundu. Ali Siyasi Maarif idarəsinə tapşırıldı ki, bu barədə dekretin layihəsini hazırlayıb Azərbaycan Respublikası XKC-nə təqdim etsin. Layihə hazırlanaraq 1925-ci ilin yanvarında Azərbaycan hökumətinə təqdim edildi. XKS qərarın layihəsinə bir sıra düzəlişlər edərək 1925-ci il fevralın 5-də Q.Musabəyovun imzası ilə "Azərbaycan SSR Xalq Maarif Komissarlığı yanında dövlət kitab palatasının təşkili və mətbuat əsərlərindən nüsxələrin təqdim edilməsi haqqında" qərar qəbul etdi .
Azərbaycanda dövlət biblioqrafiyası işinin təşkilini tənzim etmək və Azərbaycan qəza (nahiyə) mədəniyyət mərkəzlərini və keçmiş SSRİ ərazisindəki dövlət kitabxanalarını mütləq mətbuat nüsxələri ilə təmin etmək məqsədi ilə verilən qərarda deyilir:
1.
Azərbaycan Məhkəmə Palatası
Azərbaycan məhkəmə palatası — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin müstəqil məhkəmə hakimiyyətini formalaşdırmaq məqsədilə yaradılmış mühüm dövlət strukturu, dövlət ədliyyə orqanı.
== Tarixi ==
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin qarşıya qoyduğu əsas vəzifələrdən biri də əvvəlki hərc-mərclik dövründə dağılmış məhkəmə aparatını bərpa etmək və müstəqil dövlətin ədliyyə sistemini yaratmaq idi. Bu baxımdan, yeni şəraitdə Cümhuriyyətin ayrıca məhkəmə palatasının yaradılmasına ehtiyac vardı. Bu məqsədlə 1918 il noyabrın 14-də Cümhuriyyət Hökuməti Azərbaycan Məhkəmə Palatası haqqında Əsasnaməni təsdiq etdi. Əsasnaməyə görə, Azərbaycan Məhkəmə Palatası böyük sədr, departament sədri, 8 üzv, prokuror və onun 2 nəfər köməkçisindən ibarət tərkibdə yaradılmışdı. Hökumətin 1919 il 28 fevral və 10 may tarixli qərarları ilə vəkil Ələkbər bəy Xasməmmədov palatanın böyük sədri təyin olunmuşdur.
Azərbaycan hökumətinin 10 may 1919-cu il tarixli qərarı ilə Olqred Kriçinski Azərbaycan Məhkəmə Palatasının prokuroru təyin olunmuşdur.
Ali məhkəmə instansiyası olan Azərbaycan Məhkəmə Palatası dairə məhkəmələrinin fəaliyyətini yoxlayır, onların qərarlarından apelyasiya şikayətlərinə, vəzifə cinayətlərinə, mülklərə sahiblik hüququ, əmlaka qəyyumluq qoyulması haqqında işlərə baxır, notarius vəzifələrini yerinə yetirirdi.
== Mənbə ==
=== Ədəbiyyat ===
Азербайджанская Демократическая Республика: 1918–1920: законодательные акты. Azərbaycan Nəşriyyatı.
Azərbaycan Respublikası Auditorlar Palatası
Azərbaycan Respublikası Auditorlar Palatası — Azərbaycan Respublikası ərazisində auditor xidmətinin dövlət tənzimlənməsini təşkil etmək; bu sahədə olan və Azərbaycan Respublikasında auditor xidmətinin inkişafına və təkmilləşdirilməsinə yönəlmiş normativ aktların layihələrini, tədbirlər sistemini hazırlamaq; dövlətin, təsərrüfat subyektlərinin və auditorların (auditor təşkilatlarının) mənafelərini müdafiə etmək; öz fəaliyyətində Qanundan, digər qanunvericilik və normativ hüquqi aktlardan irəli gələn tələblərə auditorlar (auditorlar təşkilatları) tərəfindən riayət edilməsinə nəzarət etmək məqsədilə yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikasının Auditorlar Palatası müstəqil maliyyə nəzarəti orqanıdır.
== Tarixi ==
1994-cü il 16 sentyabr — Heydər Əliyev tərəfindən imzalanmış “Auditor xidməti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilmişdir.
1995-ci il 19 sentyabr — Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərarı ilə Auditorlar Palatası haqqında Əsasnamə təsdiq edilmişdir.
1996-cı il 5 aprel — Azərbaycan Respublikasının Auditorlar Palatası fəaliyyətə başlamışdır.
1997-ci il 24 İyun — Avropa Birliyinin TACİS proqramı cərcivəsində həyata kecirilən “Azərbaycan Respublikası Auditorlar Palatasının audit kecirmə potensialının mohkəmləndirilməsi, muflisləşmə və iflas uzrə mutəxəssislərin hazırlanması” layihəsinin icrasına başlanılmış və 1999-cu ildə uğurla başa catdırılmışdır.
1999-cu il - Azərbaycan Respublikasının Auditorlar Palatası tərəfindən Azərbaycan Respublikasında Audit sisteminin islahatı Konsepsiyası işlənib hazırlanmışdır.
1999-cu il 26 iyun — Auditorlar Palatasının müraciətinə əsasən, MDB məkanında ilk dəfə olaraq Azərbaycanda beynəlxalq Daxili Auditorlar İnstitutunun (IIA) “Audit - Azərbaycan” bölməsi yaradılmışdır.
2000-ci il 5 iyul — Azərbaycan Respublikası Auditorlar Palatasının təsis etdiyi “İqtisadiyyat və Audit” elmi-praktik jurnalının ilk nömrəsi çapdan çıxmış və Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində jurnalın təqdimat mərasimi kecirilmişdir.
2001-ci il 7 mart — Azərbaycan Respublikası Auditorlar Palatasının muəlliflər kollektivi tərəfindən ali məktəblər ucun hazırlanmış “Audit” ilk dərs vəsaiti kitabı nəşr etdirilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatası
Azərbaycan Respublikasının Hesablama Palatası — Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə hesabat verən, təşkilati və funksional müstəqilliyə malik olan dövlət büdcə-maliyyə nəzarəti orqanı. Azərbaycan Respublikasının ali maliyyə nəzarəti orqanı.
== Haqqında ==
Hesablama Palatası Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 92-ci maddəsinə uyğun olaraq yaradılmış və 2001-ci il dekabrın 7-dən fəaliyyətə başlamışdır.
2013-cü il 22 noyabr tarixindən etibarən Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının sədri Vüqar Tapdıq oğlu Gülməmmədovdur.
== Funksiyaları ==
Hesablama Palatası aşağıdakı funksiyaları həyata keçirir:
dövlət büdcəsinin və büdcədənkənar dövlət fondlarının büdcələrinin layihələrinə rəy vermək, onların büdcələrinin gəlir və xərc maddələrinin həcmi, strukturu və təyinatı üzrə vaxtında icrasına nəzarət etmək;
dövlət büdcəsinin icrası barədə illik hesabata və müvafiq qanun layihələrinə rəy vermək;
dövlət büdcəsindən maliyyələşdirmələrin təsdiq olunmuş dövlət büdcəsində müəyyən edildiyi kimi aparılmasını təhlil etmək, aşkar edilmiş kənarlaşmaların aradan qaldırılması, habelə bütövlükdə büdcə prosesinin təkmilləşdirilməsi haqqında təkliflər hazırlayıb Milli Məclisə təqdim etmək;
dövlət əmlakının idarə edilməsi, onun barəsində sərəncam verilməsi və dövlət əmlakının özəlləşdirilməsindən əldə edilən vəsaitlərin dövlət büdcəsinə daxil olmasına nəzarəti həyata keçirmək;
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin və onun daimi komissiyalarının tapşırığı ilə dövlət büdcəsi və büdcədənkənar dövlət fondları ilə bağlı qanun layihələrinin, Milli Məclisdə təsdiq edilən Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrin maliyyə ekspertizasını keçirmək;
dövlət büdcəsi vəsaitlərinin xəzinə hesabına daxil olmasının və istifadəsinin təsdiq olunmuş dövlət büdcəsində müəyyən edilmiş göstəricilərə uyğunluğunu təhlil edib Milli Məclisə məlumat vermək;
dövlət büdcəsinin vəsaitlərinin və büdcədənkənar dövlət fondlarının vəsaitlərinin bank hesablarında hərəkəti barədə Azərbaycan Respublikasını Milli Bankından və müvəkkil banklardan, kredit təşkilatlarından məlumatlar alıb təhlil etmək və Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə təkliflər vermək;
dövlət büdcəsinin və icmal büdcənin gəlirlərinin və xərclərinin, o cümlədən büdcədənkənar dövlət fondlarının auditini aparmaq.
== Rəhbərlik ==
Hesablama Palatası sədrinin, sədr müavininin və auditorlarının səlahiyyət müddəti 7 ildir. Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının sədri, sədr müavini və auditorları Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən təyin olunurlar və vəzifələrindən azad olunurlar.
Hesablama Palatasının sədrliyinə və sədr müavinliyinə namizədlər Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin sədri, Azərbaycan Respublikasının baş naziri, Azərbaycan Respublikasının maliyyə naziri, Azərbaycan Respublikasının baş prokuroru, Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsinin sədri, Azərbaycan Respublikası İqtisad Məhkəməsinin sədri və Mərkəzi Bankının sədri ilə birbaşa qohumluq əlaqəsində ola bilməzlər.
Hesablama Palatasının sədri, onun müavini və Hesablama Palatasının auditorlarına qarşı cinayət işi yalnız Azərbaycan Respublikası Baş prokurorunun təqdimatına əsasən qaldırıla bilər.
Azərbaycan Respublikasının Hesablama Palatası
Azərbaycan Respublikasının Hesablama Palatası — Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə hesabat verən, təşkilati və funksional müstəqilliyə malik olan dövlət büdcə-maliyyə nəzarəti orqanı. Azərbaycan Respublikasının ali maliyyə nəzarəti orqanı.
== Haqqında ==
Hesablama Palatası Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 92-ci maddəsinə uyğun olaraq yaradılmış və 2001-ci il dekabrın 7-dən fəaliyyətə başlamışdır.
2013-cü il 22 noyabr tarixindən etibarən Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının sədri Vüqar Tapdıq oğlu Gülməmmədovdur.
== Funksiyaları ==
Hesablama Palatası aşağıdakı funksiyaları həyata keçirir:
dövlət büdcəsinin və büdcədənkənar dövlət fondlarının büdcələrinin layihələrinə rəy vermək, onların büdcələrinin gəlir və xərc maddələrinin həcmi, strukturu və təyinatı üzrə vaxtında icrasına nəzarət etmək;
dövlət büdcəsinin icrası barədə illik hesabata və müvafiq qanun layihələrinə rəy vermək;
dövlət büdcəsindən maliyyələşdirmələrin təsdiq olunmuş dövlət büdcəsində müəyyən edildiyi kimi aparılmasını təhlil etmək, aşkar edilmiş kənarlaşmaların aradan qaldırılması, habelə bütövlükdə büdcə prosesinin təkmilləşdirilməsi haqqında təkliflər hazırlayıb Milli Məclisə təqdim etmək;
dövlət əmlakının idarə edilməsi, onun barəsində sərəncam verilməsi və dövlət əmlakının özəlləşdirilməsindən əldə edilən vəsaitlərin dövlət büdcəsinə daxil olmasına nəzarəti həyata keçirmək;
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin və onun daimi komissiyalarının tapşırığı ilə dövlət büdcəsi və büdcədənkənar dövlət fondları ilə bağlı qanun layihələrinin, Milli Məclisdə təsdiq edilən Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrin maliyyə ekspertizasını keçirmək;
dövlət büdcəsi vəsaitlərinin xəzinə hesabına daxil olmasının və istifadəsinin təsdiq olunmuş dövlət büdcəsində müəyyən edilmiş göstəricilərə uyğunluğunu təhlil edib Milli Məclisə məlumat vermək;
dövlət büdcəsinin vəsaitlərinin və büdcədənkənar dövlət fondlarının vəsaitlərinin bank hesablarında hərəkəti barədə Azərbaycan Respublikasını Milli Bankından və müvəkkil banklardan, kredit təşkilatlarından məlumatlar alıb təhlil etmək və Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə təkliflər vermək;
dövlət büdcəsinin və icmal büdcənin gəlirlərinin və xərclərinin, o cümlədən büdcədənkənar dövlət fondlarının auditini aparmaq.
== Rəhbərlik ==
Hesablama Palatası sədrinin, sədr müavininin və auditorlarının səlahiyyət müddəti 7 ildir. Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının sədri, sədr müavini və auditorları Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən təyin olunurlar və vəzifələrindən azad olunurlar.
Hesablama Palatasının sədrliyinə və sədr müavinliyinə namizədlər Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin sədri, Azərbaycan Respublikasının baş naziri, Azərbaycan Respublikasının maliyyə naziri, Azərbaycan Respublikasının baş prokuroru, Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsinin sədri, Azərbaycan Respublikası İqtisad Məhkəməsinin sədri və Mərkəzi Bankının sədri ilə birbaşa qohumluq əlaqəsində ola bilməzlər.
Hesablama Palatasının sədri, onun müavini və Hesablama Palatasının auditorlarına qarşı cinayət işi yalnız Azərbaycan Respublikası Baş prokurorunun təqdimatına əsasən qaldırıla bilər.
Hesablama Palatası
Azərbaycan Respublikasının Hesablama Palatası — Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə hesabat verən, təşkilati və funksional müstəqilliyə malik olan dövlət büdcə-maliyyə nəzarəti orqanı. Azərbaycan Respublikasının ali maliyyə nəzarəti orqanı.
== Haqqında ==
Hesablama Palatası Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 92-ci maddəsinə uyğun olaraq yaradılmış və 2001-ci il dekabrın 7-dən fəaliyyətə başlamışdır.
2013-cü il 22 noyabr tarixindən etibarən Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının sədri Vüqar Tapdıq oğlu Gülməmmədovdur.
== Funksiyaları ==
Hesablama Palatası aşağıdakı funksiyaları həyata keçirir:
dövlət büdcəsinin və büdcədənkənar dövlət fondlarının büdcələrinin layihələrinə rəy vermək, onların büdcələrinin gəlir və xərc maddələrinin həcmi, strukturu və təyinatı üzrə vaxtında icrasına nəzarət etmək;
dövlət büdcəsinin icrası barədə illik hesabata və müvafiq qanun layihələrinə rəy vermək;
dövlət büdcəsindən maliyyələşdirmələrin təsdiq olunmuş dövlət büdcəsində müəyyən edildiyi kimi aparılmasını təhlil etmək, aşkar edilmiş kənarlaşmaların aradan qaldırılması, habelə bütövlükdə büdcə prosesinin təkmilləşdirilməsi haqqında təkliflər hazırlayıb Milli Məclisə təqdim etmək;
dövlət əmlakının idarə edilməsi, onun barəsində sərəncam verilməsi və dövlət əmlakının özəlləşdirilməsindən əldə edilən vəsaitlərin dövlət büdcəsinə daxil olmasına nəzarəti həyata keçirmək;
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin və onun daimi komissiyalarının tapşırığı ilə dövlət büdcəsi və büdcədənkənar dövlət fondları ilə bağlı qanun layihələrinin, Milli Məclisdə təsdiq edilən Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrin maliyyə ekspertizasını keçirmək;
dövlət büdcəsi vəsaitlərinin xəzinə hesabına daxil olmasının və istifadəsinin təsdiq olunmuş dövlət büdcəsində müəyyən edilmiş göstəricilərə uyğunluğunu təhlil edib Milli Məclisə məlumat vermək;
dövlət büdcəsinin vəsaitlərinin və büdcədənkənar dövlət fondlarının vəsaitlərinin bank hesablarında hərəkəti barədə Azərbaycan Respublikasını Milli Bankından və müvəkkil banklardan, kredit təşkilatlarından məlumatlar alıb təhlil etmək və Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə təkliflər vermək;
dövlət büdcəsinin və icmal büdcənin gəlirlərinin və xərclərinin, o cümlədən büdcədənkənar dövlət fondlarının auditini aparmaq.
== Rəhbərlik ==
Hesablama Palatası sədrinin, sədr müavininin və auditorlarının səlahiyyət müddəti 7 ildir. Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının sədri, sədr müavini və auditorları Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən təyin olunurlar və vəzifələrindən azad olunurlar.
Hesablama Palatasının sədrliyinə və sədr müavinliyinə namizədlər Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin sədri, Azərbaycan Respublikasının baş naziri, Azərbaycan Respublikasının maliyyə naziri, Azərbaycan Respublikasının baş prokuroru, Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsinin sədri, Azərbaycan Respublikası İqtisad Məhkəməsinin sədri və Mərkəzi Bankının sədri ilə birbaşa qohumluq əlaqəsində ola bilməzlər.
Hesablama Palatasının sədri, onun müavini və Hesablama Palatasının auditorlarına qarşı cinayət işi yalnız Azərbaycan Respublikası Baş prokurorunun təqdimatına əsasən qaldırıla bilər.
Lordlar Palatası
Böyük Britaniya Lordlar palatası — Böyük Britaniyanın ali qanunverici orqanı. Üzvləri lord titulunu daşıyırlar.
== Tərkibi ==
Lordlar palatasının tərkibi və üzvlərinin sayı dəyişkəndir. Bu palata əsasən irsi əlamət üzrə təşkil olunur. Lordlar palatasının tərkibinin 2/3 hissəsinə yaxınını "perlər" , 1/3 hissəsinə yaxınını isə ömürlük "perlər" təşkil edir. Bundan başqa palatanın tərkibinə daxildir: anqlikan kilsəsinin 26 ruhani lordu, kral tərəfindən ömürlük təyin olunan 20 "apelyasia lordu" mülki işlər üzrə ölkənin ali məhkəmə instansiyaları və Şotlandiya və İrlandiya lordları tərəfindən seçilən onlarla şəxs. Hazırda lordların əksəriyyəti maliyyə qruplaşmalarının və iri fimaların nümayəndələridir. Lakin kasıb lorlar da olur. Lordların arasında 2 kommunist olmuşdur, lordlardan 1-i hətta qəssab olmuşdur.
Lordlar palatasında lord-kansler sədrlik edir.
Nümayəndələr Palatası
Nümayəndələr Palatası bir çox ölkədəki qanunverici orqanların və alt milli məclislərin adıdır. Bir çox ölkədə, nümayəndələr palatası, əsasən “Senat” olaraq adlandırılan müvafiq yuxarı palata ilə birlikdə iki qanunverici orqanın alt palatasıdır. Bəzi ölkələrdə nümayəndələr palatası birqütblü bir qanunverici orqanın bir palatasıdır. Nümayəndələr palatasının fəaliyyəti ölkələrdən ölkələrə çox fərqli ola bilər və bir ölkənin parlamentar və ya prezident sisteminə sahib olmasından asılıdır.
Nümayəndələr Palatası (Liviya)
Nümayəndələr Palatası (ərəbcə: مجلس النواب Məclisül Nuveb) Liviyanın bir palatalı milli qanunverici orqanıdır. Parlament, 2014-cü ilin sonlarında Liviya Vətəndaş müharibəsi zamanı ölkənin ən şərqindəki Tobruq şəhərinə köçdü. 2019-cu ildən etibarən Liviya Vətəndaş müharibəsi dövründə “Tobruq hökuməti” olaraq adlandırılmışdır.
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatası
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatası - Rusiya Federasiyasının Dövlət Dumasının qəbul etdiyi 16 mart 2005 tarixli qanununa əsasən təşkil edilib. Bu qanuna görə Rusiya Federasiyası Prezidenti Palatanın 126 üzvündən 42 üzvünü təyin edir. Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının digər 86 üzvü isə ümumrusiya ictimai birlikləri (42 üzv) və regional və regionlararası birliklər (42 üzv) tərəfindən seçilirlər.
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatası aktual problemlerlər üzrə 12 komissiya və hər bir komissiya sədrinin iştirak etdiyi Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının Şurasından ibarətdir.
Rusiya Federasiyası İctimai Palatasının və "Gənclər KİV-inin inkişafı mərkəzinin" birlikdə 31 mart 2011-ci ildə təşkil etdikləri "Modernləşdirmə və innovasion inkişaf: qlobal tərəfdaşlıq" mövzulu konfransda 200-dən çox gəncin təklifləri müzakirə olunub və müvafiq qərarlar qəbul olunub.
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının və İdman Nazirliyinin gənclər siyasəti şurasının birlikdə 31 mart 2011-ci ildə hazirladıqları yeni təkliflər müzakirə olunaraq qəbul olunub.
Rusiyadakı Regionlararası İctimai Palataların 6.4.2011 tarixindəki plenar toplantisında Rusiyada sərmayə qoyuluşunun şəraitinin yaxşılaşmasına aid Rusiya Federasiyası Prezidentinin 10 təklifi müzakirə olunacaqdır.
İctimai Palatada 16.2.2011 tarixində "Dayan, korrupsiya" adlı telefon xətti qurulubdur. Vətəndaçların korrupsiya faktları barədə verdikləri məlumatlar İctimai Palatanın hazırladığı "Müasir Rusiyada antikorrupsiya siyasətinin səmərəliliyi" hesabatının əsasını təşkil edəckdir.
Türkiyə ticarət palataları və ticarət birjaları Birliyi
Türkiyə Ticarət Palata və Birjaları Birliyi (tür. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) abbreviaturası TOB olan, Türkiyənin bütün regional ticarət, sənaye və dəniz ticarət palatalarının, eləcə də ticarət birjalarının konfederasiyasıdır.
8 mart 1950-ci ildə Ankarada qeyri-hökumət təşkilatı, iqtisadiyyatın özəl sektorunun ali nümayəndəsi orqan kimi yaradılıb. Birliyin Mərkəzi Dumlupınar bulvarı, 252, Ankarada yerləşir. 2001-ci ildən ticarət palataları və ticarət birjalarının birliyinin prezidenti Mustafa Rıfat Hisarcıklıoğludur. Hal-hazırda ittifaq 365 ticarət palatası və ticarət birjasından ibarətdir.
== Tarixçə ==
8 mart 1950-ci və 5590-cı qanunda göstərilən əsaslara görə, həmin dövrdə mövcud olan nömrələrin və birjaların rəsmiləri 1952-ci ilin fevralında birləşərək Türkiyə ticarət palataları və birjalarının birləşməsi ilə bütövlükdə formalaşmış birlikdir. Təşkilatın strukturuna gəldikdə isə 1981, 1986 və 1988-də yeni normativ aktlar qəbul edilmişdir. 5590 saylı qanun 18.05.2004 saylı və 5174 saylı qanuna əsasən tamamilə dəyişdirildi.
Türkiyə Ticarət Palata və Birjaları Birliyi qərargahının binası 2009-cu ilə qədər Ankarada, Qızıllayda olmuşdur.
Yaponiya parlamentinin Müşavirlər Palatası
Yaponiya parlamentinin Müşavirlər Palatası (yap. 参議院) — Yaponiya parlamentinin 2 palatasından biri. Digəri isə Nümayəndələr Palatasıdır. Sonuncu seçki 10 iyul 2016-cı ildə keçirilmişdir.
== Quruluşu və təşkili qaydası ==
Hər 2 palata ümummilli nümayəndəlik orqanı sayılır və bütün xalqı təmsil edən seçkili üzvlərdən ibarət olsa da Nümayəndələr Palatasının 500, Müşavirlər Palatasının isə 252 üzvü var.
Parlamentin qanunvericilik fəaliyyətinin həyata keçirilməsində Nümayəndələr Palatasına nisbətən Müşavirlər Palatasının daha az hüquqları var.
Digər palatada olduğu kimi burada da ümumi və birbaşa seçki hüququ, gizli səsvermə yolu ilə qarışıq seçki sistemi əsasında seçilir. Seçkilərin hansı palataya keçirilməsindən asılı olmayaraq majoritar və proporsional seçki sistemləri eyni nisbətdə tətbiq olunur (təxminən 1,5:1 nisbətində).
Qanuna görə 20 yaşa çatmış, uyğun seçki dairəsinin ərazisində azı 3 ay yaşayan və seçici siyahılarına daxil edilən hər bir yapon vətəndaşının fəal seçki hüququ, yəni seçkilərdə iştirak etmək hüququ var. Passiv seçki hüququ, yəni parlament üzvlüyünə namizəd göstərilmək və seçilmək hüququnun həyata keçirilməsi üçün tələb olunan yaş həddi isə Müşavirlər Palatasına üzv seçilmək üçün 30 yaşa çatmaq tələb olunur.
Yaponiya parlamentinin Nümayəndələr Palatası
Yaponiya parlamentinin Nümayəndələr Palatası (yap. 衆議院) — Yaponiya parlamentinin 2 palatasından biri. Digəri isə Müşavirlər Palatasıdır. Sonuncu seçki 22 oktyabr 2017-ci ildə keçirilmişdir.
== Quruluşu və təşkili qaydası ==
Hər 2 palata ümummilli nümayəndəlik orqanı sayılır və bütün xalqı təmsil edən seçkili üzvlərdən ibarət olsa da Nümayəndələr Palatasının 500, Müşavirlər Palatasının isə 252 üzvü var.
Parlamentin qanunvericilik fəaliyyətinin həyata keçirilməsində Müşavirlər Palatasına nisbətən Nümayəndələr Palatasının daha üstün hüquqları var.
Digər palatada olduğu kimi burada da ümumi və birbaşa seçki hüququ, gizli səsvermə yolu ilə qarışıq seçki sistemi əsasında seçilir. Seçkilərin hansı palataya keçirilməsindən asılı olmayaraq majoritar və proporsional seçki sistemləri eyni nisbətdə tətbiq olunur (təxminən 1,5:1 nisbətində).
Qanuna görə 20 yaşa çatmış, uyğun seçki dairəsinin ərazisində azı 3 ay yaşayan və seçici siyahılarına daxil edilən hər bir yapon vətəndaşının fəal seçki hüququ, yəni seçkilərdə iştirak etmək hüququ var. Passiv seçki hüququ, yəni parlament üzvlüyünə namizəd göstərilmək və seçilmək hüququnun həyata keçirilməsi üçün tələb olunan yaş həddi isə Nümayəndələr Palatasına üzv seçilmək üçün 25 yaşa çatmaq tələb olunur.
İcmalar palatası
İcmalar palatası (ing. House of Commons) — Birləşmiş Krallıq Parlamentinin və Kanada Parlamentinin otaqlarından birinin adı.
Vestminster sisteminin iki palatalı parlamentində İcmalar palatası tarixən İki palatalı parlament adlanırdı. İcmalar palatası ümumiyyətlə Yuxarı Palatadan (Kanadadakı Senat və ya İngiltərədəki Lordlar Palatası) çox daha çox gücə malikdir. İcmalar Palatasında çoxluq təşkil edən partiyanın rəhbəri ümumiyyətlə baş nazir olur.
Westminster sistemi olan əksər əyalətlər sonradan alt palatalarının adını Nümayəndələr Palatası olaraq dəyişdirdi.
İki palatalı parlament
İki palatalı parlament və ya bikameralizm — iki qanunverici hakimiyyət ya da parlamentin olduğu idarəetmə formasıdır. Türkiyədə bu idarəetmə forması iki dövlət çevrilişi arasındakı müddət ərzində (1961–1980) Millət Məclisi və Türkiyə Respublikası Senatı olaraq fəaliyyət göstərmişdir. Müasir dövrdə ABŞ və Birləşmiş Krallıq iki palatalı parlament ölkələrinə nümunə göstərilə bilərlər. Amerikada Senat və ABŞ Nümayəndələr Palatası, Böyük Britaniyada İcmalar Palatası və Lordlar Palatası, Rusiyada Rusiya Federasiyası Dövlət Duması və Rusiya Federasiyası Şurası, Almaniyada Bundestaq və Bundesrat buna nümunə göstərilə bilər.
Türkiyə Mühəndis və Memarlar Palataları İttifaqı
Türkiyə Mühəndis və Memarlar Palataları İttifaqı (türk. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) — Türkiyədə bütün memarlar və mühəndislər palatalarının konfederasiyası. İttifaq "1954-cü ildə 7303 saylı qanun və 6235 saylı qanuna dəyişiklik edən 66 və 85 saylı fərmanlarla yaradılmışdır", "Türkiyə Respublikasının Konstitusiyasının 135-ci maddəsində göstərildiyi kimi dövlət qurumu şəklində müəyyən edilmiş korporativ orqan və peşə təşkilatıdır". 2013-cü ilin sonuna olan məlumata görə, ittifaq ümumi üzvlük sayı 445,365 olan 24 palatanı təmsil edir. Baş ofisi Ankaranın Qızılay şəhərindədir.
2013-cü ilin iyul ayında Ədalət və İnkişaf Partiyası Türkiyə Mühəndis və Memarlar Palataları İttifaqının 2013-cü ildə Türkiyədəki etirazlara verdiyi dəstəyə cavab olaraq, ittifaqın şəhərsalma təkliflərinin təsdiqində rolunu ləğv edən qanun layihəsini həyata keçirmişdir.
Deputatlar Palatası (Boliviya)
Deputatlar Palatası (isp. Cámara de Diputados) — Boliviyanın ikipalatalı parlamentinin, Çoxmillətli Qanunvericilik Assambleyasının aşağı palatası. Görüş otağı La-Pas şəhərində yerləşən Murilyo meydanındakı Qanunvericilik Sarayının binasında yerləşir.
== Tarixi ==
1831-ci il Konstitusiyasının qəbulundan sonra Milli Konqres Senat və Nümayəndələr Palatasından ibarət idi. 1861-ci ildə aşağı palata Deputatlar Palatası olmuşdur. 1868-ci ildə "Böyük xartiya" islahatından sonra Deputatlar Palatası yenidən Nümayəndələr Palatası kimi tanınmışdı, lakin 1871-ci ildə aşağı palata yenidən Deputatlar Palatası olmuşdur.
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
Палата депутатов Боливии.