pomidor-badımcan

Badımcan (lat. Solanum melongena) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin quşüzümü cinsinə aid bitki növü. Tərkibində karotin, A vitamini, B qrupu vitaminlər, C vitamini, şəkər [3,2 %] olmaqla yanaşı, xeyli miqdarda kalium, fosfor, kalsium və dəmir duzları da vardır. Badımcan istisevən birillik bitkidir. Əsasən Moldaviyada, Orta Asiya və Zaqafqaziya respublikalarında becərilir. Badımcan quruluşuna görə iri meyvə olub, qabıqla örtülmüşdür. Daxilində qalın ətli hissəsi və çoxlu toxumu vardır. Badımcanın tərkibində 4,2% şəkər, 1,3% sellüloza, 0,2% üzvi turşu, 0,5% kül, 0,6% zülal, 0,5–0,7% pektin maddəsi, 0,0044–0,093%-ə qədər solanin qlükozidi vardır. Yetişib ötmüş badımcanın tərkibində solanin qlükozidi nisbətən çoxdur. Kal badımcanın tərkibində 0,8–3,7% nişasta olur.

Pomidor (lat. Solanum lycopersicum) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin quşüzümü cinsinə aid bitki növü. Birillik, yaxud çoxillik (tropiklərdə) ot və ya yarımkollardır. Vətəni Cənubi Amerikadır. Yabanı növləri Peru, Ekvador və Çilidə tapılmışdır. Avropada XVI əsrin ortalarında meydana gəlmişdir. Rusiyada 1780-ci ildən mövcuddur. Pomidor cinsi üç növə bölünür: adi pomidor (Lycopersicon esculentum), Peru pomidoru (L. peruvianum) və tüklü pomidor (L. hirsutum). Adi pomidorun üç yarımnövü, təxminən 2000 sort və forması var. Yarpaqları təklələkvarı bölümlü, çiçəyi sarıdır.

Badımcan dolması — Azərbaycanın milli mətbəxinə aid olan xörəkdir. == Lazım olan ərzaqlar == qoyun əti – 163 q, badımcan – 300 q, baş soğan – 20 q, ərinmiş yağ – 20 q, pomidor – 50 q, göyərti (reyhan, keşniş) – 15 q, darçın – 0,2 q, qatıq – 50 q, istiot −0,1 q, duz. == Hazırlanma qaydası == Badımcanın saplağı ilə birlikdə ucu kəsilir, soyuq duzlu suya salınıb qaynayana kimi qızdırılır. 1–2 dəq. pörtülür. Uzununa kəsilib tumdan təmizlənir. Qoyun ətindən soğanla birlikdə qiymə hazırlanır, duz, istiot vurulur, arasıkəsilmədən qarışdırılaraq qızardılır. Qiyməyə doğranmış göyərti və darçın qatılıb qarışdırılır və badımcanlara doldurulur. Qiymə ilə doldurulmuş badımcanlar dayaz qazana yağılıb ətrafına pomidor dilimləri düzülür, az miqdar bulyon tökülüb öz buğunda bişirilir. Süfrəyə verildikdə üstünə öz sousundan tökülür.

Badımcan mürəbbəsi — çeşidlənmiş və doğranmış badımcanın şəkərlə qaynadılması ilə hazırlanan, gürcü mətbəxinə məxsus ekzotik şirniyyatdır. Badımcan mürəbbəsindən çay süfrəsində istifadə olunur. Tərkibi badımcan, şərbət, çay sodası, zəy, limon turşusundan ibarətdir. == Həmçinin bax == Mürəbbə == Mənbə == Əhmədov Ə. 1002 şirniyyat. Bakı, "Gənclik", 2010.

Badımcan qəlyanaltısı — badımcandan hazırlanmış salat, kürü, çığırtma və s. üçün ümumiləşdirici addır. Dünyada əsas tərkib hissəsi badımcan olan bir çox oxşar xörək növləri var. Badımcan salatları və badımcan kürüsünün mühüm fərqi yalnız onların tərkibinin müxtəlif olması ilə deyil, əsasən onların hazırlanma üsulu — texnologiyası ilə izah olunur. Badımcan sobada, qrildə bişirilə bilər, suda qaynadıla bilər, pörtlədilə və ya qızardıla bilər. Badımcanın doğranmasından da çox şey asılıdır — bəzi qəlyanaltılar üçün badımcan ətçəkən maşından keçirilir, bəzi qəlyanaltılar üçün üzun dilimlərə bölünür, bəziləri üçün isə xırda-xırda doğranır. == Badımcandan xörək növləri == Badımcan cığırtması, badımcan dolması, badımcan kababı, badımcan salatı və s. == Qalereya == == Həmçinin bax == Yunan qabağı (кабачок) kürüsü Salatların siyahısı == Xarici keçid == https://yemek.com/tarif/karniyarik/ == İstinadlar == Vikianbarda Badımcan xörəkləri ilə əlaqəli mediafayllar var.

Badımcan rəngi — Avropa badımcanlarının xarici qabığının rənginə bənzəyən qaranlıq bir bənövşəyi və ya qəhvəyi-bənövşəyi rəngdir. Badımcan rənginin digər adı aubergine-dir.İngilis dilində badımcanın bir rəng adı kimi ilk qeydə alınması 1915-ci ildə olmuşdur. 1998-ci ildə Crayola tərəfindən badımcan rəngi rəng qutusunda çəhrayı-bənövşəyi rəng kimi təqdim edilmişdir.Badımcanın müxtəlif növləri indiqodan ağa qədər dəyişə bilər. Çin badımcanları Avropa badımcanları ilə eyni şəklindədir, lakin rəngləri daha bənövşəyidir. Tay badımcanları kiçik, dəyirmi və rəngli meşə yaşıllıqlarıdır.

== Tərkibi == Xırda nazik badımcan - 3 kq Sarımsaq - 2 baş Keşniş Şüyüd Nanə Reyhan Tərxun Duz – zövqə görə Şərab sirkəsi == Badımcan üçün iç hazırlanması == Badımcan üçün iç belə hazırlanır:sarımsağın qabığı soyulur, dilimlənib duzlanır (1 kq sarımsağa 50 q duz götürülür) həvəngdəstədə döyülür və ya xırda-xırda doğranılır, buna xırda-xırda doğranılmış şirin və acı göy istiot, cəfəri, nanə qatılıb qarışdırılır və zövqə görə duzlanır. == Hazırlanma qaydası == Göyərtini yuyub, doğrayın. Doğranılmış sarımsağı göyərti ilə qarışdırıb, duz əlavə edin. Xırda badımcanları saplaqdan təmizləyib uzununa yarın, oraya duz səpin. Yarım saat saxlayın, sonra badımcanları yuyun. Suya duz əlavə edib qaynadın. Qaynar suya badımcanları atın. Əgər badımcanlar xırdadırsa, onda onları 2-3 dəqiqə qaynadın. Badımcanlar nə bərk, nə də yumuşaq olmalıdırlar. Pörtülmüş badımcanlar aşsüzənə yığılır, üzərinə ağır əşya qoyulub 3 saat saxlanlır.

== Ərzaqlar == Badımcan, Baş soğan, Kartof, Tomat pastası, Sarıkök, Duz, İstiot. == Hazırlanma qaydası == Badımcanı kubiklara kəsib, duzlayın və 0,5-1 saata saxlayın ki, badımcanın acılığı çıxsın. Badımcanı yuyun. Kartofu təmizləyib, kubiklara kəsin. Baş soğanı təmizləyib həlqəvi doğrayın və orta alovda qızardın. Soğan "ölən kimi" sarıkök, duz və istiotu əlavə edin (ölü soğan o deməkdir ki, yumşalsın və yarışəffaf olsun). Sonra kartofu əlavə edin, kütləni yaxşı qarışdırın, 5 dəqiqə qovurun, sonra badımcanları əlavə edin. Yaxşı qarışdırın, 3-4 qaşıq su əlavə edib qabaqla bağlayın. Bitki yağı lazım olsa əlavə edin. Badımcan sanki yağı "udur".

Pomidor dolması — Azərbaycanın milli mətbəxinə aid olan xörəkdir. == Lazım olan ərzaqlar == Qoyun əti — 163 q. Pomidor — 300 q. Baş soğan — 20 q. Ərinmiş yağ — 20 q. Göyərti (reyhan, keşniş) — 15 q. Darçın — 0,2 q. Qatıq — 50 q. İstiot — 0,1 q. Duz == Hazırlanma qaydası == Qoyun ətindən soğanla birlikdə qiymə hazırlanır, duz, istiot vurulur, arasıkəsilmədən qarışdırılaraq qızardılır.

Pomidor kababı — kabab kimi bişirilmiş pomidor. Ət məhsullarından hazırlanmış kababların yanında qarnir kimi verilir. Həzm prosesinin sürətlənməsinə təsir göstərir. == Hazırlanması == Bunun üçün bərk və yetişmiş pomidorlar seçilir. Yuyulur, yan tərəfdən şişə taxılır və manqalda qızardılır. Qızardılma zamanı şişdəki pomidorlara duzlu su çilənir. == İstifadə == Süfrəyə verilən zaman üstünə duz, göyərti səpilir. == Mənbə == Azərbaycan Kulinariyası Ensiklopediyası, səh.

Pomidor turşusu - sirkəyə (turşuya) və duza qoyulmuş pomidor. Azərabycan mətbəxində geniş istifadə olunur. == Hazırlanma qaydası == Pomidor turşusu pomidor, duz, şəkər tozu, çətirli şüyüd, qara qarağat yarpağı, albalı yarpağı, xren kökü yaxud yarpağı, qara istiot və sudan hazırlanır. Yuyulmuş və saplaq tərəfdən deşilmiş zədəsiz, yetkin və böyüklükləri bənzər pomidorlardan hazırlanır. Bu ona görə edilir ki, pomidorların üzərinə qaynar su töküləndə, qabıqları partlamasın. Bundan sonra pomidorlar ədviyyatla birlikdə bankalara yığılır. Duzlu məhlul hazırlanır, qaynadılır, bankalara tökülür, qapağı qoyulmaqla 5 dəqiqə saxlanılır. Sonra bu məhlul bankalardan qazana tökülərək təkrar qaynadılır və yenidən bankalara doldurulur. Bankaların ağzı bağlanılır, baş üstə çevrilib, odeyalla örtülür. Məhsul adi temperaturda, anbarda saxlanır.

Pomidor üsulu, 1990-ci illərin əvvəlində, Françesko Kirillo tərəfindən təklif olunan zamanın idarəolunması üsuludur. Bu üsul, tapşırığın, "pomidor" adlanan, qısa fasilərlə müşahidə olunan, 25 dəqiqəlik aralıqlara bolünməsini təklif edir. Hər intervalın və umümiyyətlə üsulun "pomidor" adlandırılması, Kirillonun tələbə olduğu vaxtlarda işlətdiyi pomidor formasında taymerin şərəfinə idi . == Əsas prinsiplər == Pomidor üsulü növbəti mərhələrdən ibarətdir: İcra edəcəyiniz tapşırığı müəyyən edin və alt tapşırıqlara bölün. Hər bir alt tapşırığa 25 dəqiqəlik ara (pomidor) ayrılır Taymeri 25 dəqiqəyə qoyun. Taymer zəng çalana qədər fikrinizi yayındırmadan işləyin. Fikrinizi yayındıran amilləri vərəqdə qeyd edin və işləməyə davam edin. Hər 25 dəqiqəlik ara sonlananda, pomidoru bitirdiyiniz haqqda qeyd aparın və qısa fasilə verin (3-5 dəqiqə), Hər 4-cü pomidordan sonra uzun fasilə verin (15-30 dəqiqə).Planlaşdırma, izləmə, qeyd etmə, emal etmə və görüntüləmə üsulun əsaslarını təşkil edir . Planlaşdırma mərhələsində tapşırıqlar, onları tapşırıq siyahısında qeyd etməklə prioritetləşdirilir. Bu, şəxsin tapşırıqları yerinə yetirmək üçün qoyduğu səyləri müəyyən etməyə kömək edir.

Pomidor şirəsi — pomidordan hazırlanan şirə. Bu şirə ən çox asan əldə olunan və faydalı məhsullardandır. O, natrium, kalsium, kalium və maqnеzium ilə zəngindir. Pomidorda kifayət qədər çox miqdarda limon və alma turşusu və müəyyən qədər turşəng turşusu var. Bu turşular mübadilə prosеsini həyata kеçirmək üçün insan orqanizminə lazımdır və təzə dərilmiş pomidor bu maddələrin ən yaxşı mənbəyidir. Bu tərəvəzlərin tеrmiki təsirə məruz qoyulması arzu olunan dеyil, çünki, bu halda həmin turşular qеyri-üzvi maddələr çеvrilirlər və orqanizm üçün lazımsız olurlar. Əksər hallarda böyrəklərdə və sidik kisəsində daş əmələ gəlməsinin əsas günahkarı bişirilmiş və ya konsеrvləşdirilmiş pomidor və ya onun şirəsidir.

== Tərkibi: == 600 qr təzə badımcan, 100 qr yağ, duz və istiot zövqə görə. == Hazırlanma qaydası: == Qızartmaq üçün tünd bənövşəyi, demək olar ki, qara rəngli təzə badımcanlar seçilir. Badımcanlar yuyulur, saplaqları kəsilir və uzununa nazik qatlara doğranaraq duzlanır. 10 dəqiqədən sonra acı suyunun çıxması üçün sıxılır. Tavada yağ əridilir və badımcanın hər iki üzü qızardılır. Qızardılmış badımcan süfrəyə pomidorla birlikdə verilir.

Heinz Pomidor Ketçupu HJ Heinz şirkətinin beynəlxalq səviyyədə tanınan brendidir. Bu brend yalnız Ketçup istehsal edir. İlk dəfə 1876-cı ildə istehsalına başlanılan Heinz Pomidor Ketçupu dünya üzrə ən çox satılan ketçup markası olaraq qalır. 1906-cı ildən başlayaraq konservantsız istehsal edilmişdir. 1907-ci ildə Heinz il ərzində 13 milyondan çox şüşə qablaşmada ketçup istehsal etməyə başladı və Hindistan, Avstraliya, Cənubi Amerika, Yaponiya, İndoneziya, Yeni Zelandiya, Cənubi Afrika və İngiltərə daxil olmaqla bütün dünyaya ketçup ixrac edir. Heinz ketçupu adətən ABŞ və Kanadada və bir çox başqa ölkələrdə restoranlarda ayrıca servis edilir. Kartof qızartması, kartof çipsiləri, hamburgerlər və sosiskalar da daxil olmaqla bir çox yeməklər üçün əlavə dadlandırıcı kimi Heinz ketçupu reklam kampanyalarında "Amerikanın Sevimli Ketçupu" şüarından istifadə edir. 2012-ci ilə aid olan məlumata görə hər il bütün dünyada 650 milyon şüşə Heinz Pomidor Ketçup satılır. Dünyada üzrə istehsal olunan Heinz pomidor ketçuplarının əksər hissəsi ABŞ-nin Ohayo ştatının Fremont şəhərindəki şirkətin əsas fabrikində istehsal olunur.Son aparılan araşdırmada 10,644 istehlakçının iştirak etdiyini Amerika Müştəri Məmnuniyyəti İndeksi sorğusunda HJ Heinz Co. ümumi qida və ya içki istehsalı şirkətləri arasında Kraft Foods, Coca-Cola və Nestlé- kimi şirkətlərdən daha yüksək nəticə göstərmişdir.

Heinz Pomidor Ketçupu HJ Heinz şirkətinin beynəlxalq səviyyədə tanınan brendidir. Bu brend yalnız Ketçup istehsal edir. İlk dəfə 1876-cı ildə istehsalına başlanılan Heinz Pomidor Ketçupu dünya üzrə ən çox satılan ketçup markası olaraq qalır. 1906-cı ildən başlayaraq konservantsız istehsal edilmişdir. 1907-ci ildə Heinz il ərzində 13 milyondan çox şüşə qablaşmada ketçup istehsal etməyə başladı və Hindistan, Avstraliya, Cənubi Amerika, Yaponiya, İndoneziya, Yeni Zelandiya, Cənubi Afrika və İngiltərə daxil olmaqla bütün dünyaya ketçup ixrac edir. Heinz ketçupu adətən ABŞ və Kanadada və bir çox başqa ölkələrdə restoranlarda ayrıca servis edilir. Kartof qızartması, kartof çipsiləri, hamburgerlər və sosiskalar da daxil olmaqla bir çox yeməklər üçün əlavə dadlandırıcı kimi Heinz ketçupu reklam kampanyalarında "Amerikanın Sevimli Ketçupu" şüarından istifadə edir. 2012-ci ilə aid olan məlumata görə hər il bütün dünyada 650 milyon şüşə Heinz Pomidor Ketçup satılır. Dünyada üzrə istehsal olunan Heinz pomidor ketçuplarının əksər hissəsi ABŞ-nin Ohayo ştatının Fremont şəhərindəki şirkətin əsas fabrikində istehsal olunur.Son aparılan araşdırmada 10,644 istehlakçının iştirak etdiyini Amerika Müştəri Məmnuniyyəti İndeksi sorğusunda HJ Heinz Co. ümumi qida və ya içki istehsalı şirkətləri arasında Kraft Foods, Coca-Cola və Nestlé- kimi şirkətlərdən daha yüksək nəticə göstərmişdir.