qrammatik
qrammatikasız
OBASTAN VİKİ
Qrammatika
Qrammatika —Yunan sözüdür.Dili bütün sahələri ilə ələ alıb, araşdıran elmin adıdır. Ərəb dilində sərf və nəhv olaraq tanınan bu elm, qərb dillərində qrammatika olaraq adlandırılır. Bir dili səslərdən cümlələrə qədər, ehtiva etdiyi bütün komponentləri ilə, geniş bir şəkildə araşdıran elmə qrammatika deyilir. Qrammatika digər bir çox qaydanın əksinə müəyyən bir qrup tərəfindən hazırlanmayıb, o dili istifadə edən insanların zaman keçdikcə lazımlı qaydaları yaratmalarından və ya mövcud olan qaydaları dilin inkişafına dəyişdirmələrindən meydana gəlib. Qrammatika sözlərin dəyişməsi və onların cümlədə birləşməsi qaydalarının məcmusudur. Qrammatika bizə nitqimizi düzgün qurmaq, fikrimizi səlis və aydın ifadə edə bilmək, sözləri cümlədə necə dəyişdirmək və işlətmək, onları bir-biri ilə necə əlaqələndirmək, hansı ardıcıllıqla düzmək və s. qayda-qanunlarını öyrədir.
Cazibə (qrammatika)
Cazibə (qrammatika) — Dilçilikdə cazibə, bir cümlədəki bir xüsusiyyəti bir sözdən digərinə yanlış şəkildə genişləndirən dil istehsalında bir səhv növüdür. Bu, başqa sözlə razılaşma əsasında xüsusiyyətin təyin edildiyi razılığın cəlb edilməsinə aid ola bilər. Bu, adətən ingilis dilində mövzu fel razılaşması ilə baş verir, xüsusən də mövzu mürəkkəb isim fraza quruluşunda feldən ayrıldıqda. O, həmçinin qrammatik rollara əsaslanan xüsusiyyətlər təyin edən hal sürücüsünə və ya ingilis dilinin dialektal formalarında inkar hissəciklərini genişləndirən mənfi sürücüyə aid edilə bilər. == Müqavilə cəlbediciliyi == Razılaşmanın cəlbediciliyi felin mövzudan fərqli olan isimlə uyğunlaşması zamanı baş verir. Bu, ən çox mürəkkəb mövzu isimləri ilə baş verir, bunun əsas nümunəsi New Yorker-də ortaya çıxdı: ABŞ-da ingilis dilini rəsmi dil etmək səyləri getdikcə sürətlənir. Mövzu isim söz birləşməsinin “səy” başlığı cəmdir, lakin fel tək formada görünür, çünki ara cümlədəki “dil” yerli isim təkdir və buna görə də tək xüsusiyyətin “is”də görünməsinə səbəb olur. . Bok bu misala işarə etsə də, cümlədəki kimi yerli isimlərin çoxalma və felə cəmləşməsinin daha geniş yayılmış nümunəsinə əməl etmir: "Kabinetlərin açarı yoxdur"Cəmli isimlərin daha tez-tez cəlb edilməsi tendensiyası çoxluğun bir xüsusiyyət kimi qeyd edilməsindən qaynaqlanır, burada təklik standartın bir hissəsi hesab olunur və isimlərin çoxluq işarəsinin aktivləşməsi felin cəm formasının aktivləşməsini cəlb edir. Razılaşma yalnız Subject Verb razılaşması ilə deyil, həm də İngilis dilində WH hərəkətində Obyekt Verb razılaşması ilə görünür. Bu qeyri-qrammatik quruluşu götürək.
Formal qrammatika
Formal qrammatika — dedikdə elə qaydalar sistemi başa düşülür ki, onun vasitəsi ilə verilmiş formal dilin(yalnız bu dilin) düzgün sözləri qura bilir. Qrammatika vasitəsi ilə qurulan formal dilin sözlər çoxluğu sonlu, sonsuz, və ya boş çoxluq ola bilər. Qrammatika sözlər çoxluğunu ixtiyari qaydada qura, yaxud müəyyənləşdirə bilər. Beləliklə, qrammatika sözlərin daxili quruluşunun qanunlarını açıqlayır ki, bunlara sintaksis deyilir. Formal qrammatika— müəyyən sintaksis nəzəriyyə çərçivəsində qurulan qrammatik riyazi modeldir. == Formal qrammatikanın növləri == Alqoritmik nöqteyi-nəzərdən formal qrammatikaların aşağıdakı növləri var: Tanıyan qrammatikalar: Bu qrammatikalar bir növ elə qurğudur ki, bunun girişinə daxil olan söz verilmiş dilə aiddirsə, "hə", aid deyilsə- "yox" çap olunur. Sadalayan qrammatikalar: Bu qrammatikalar verilmiş dilin bütün sözlərini bir-bir çap etməklə(sadalamaqla) iş görür. Aydındır ki, dilin sözlərinin sayı sonsuz olarsa, qrammatika heç zaman dayanmayacaq. Ancaq qrammatikanı məcburi o zaman dayandırmaq olar ki, lazım olan söz çap olunmuşdur. Doğuran qrammatikalar: Bunlar elə "qurğu"dur ki, dilin lazımlı sözlərini qurur.
Mənsubiyyət (qrammatika)
Mənsubiyyət kateqoriyası — sahib şəxslə mənsub əşya arasındakı münasibəti bildirən ümumi qrammatik kateqoriya. == Formalaşma üsulları == Müasir Azərbayсan dilində mənsubiyyət kateqoriyası iki üsulla ifadə edilir: morfoloji üsul, sintaktik üsul. Morfoloji üsulda mənsubiyyət məfhumunun yaranması üçün həmişə iki sözün bir tərkib şəkildə işlənməsi şərt deyildir. Sahib anlayışı verən subyekt (şəxs əvəzliyi) iştirak etmədən də obyektlə-isimlə (mənsub əşya ilə) həmin məzmunu yaratmaq mümkündür. Məsələn: Dərdimin, qəmimin səndin ortağı (B.Vahabzadə). Sintaktik üsulla ifadə olunan mənsubiyyət kateqoriyasının iki tərəfi var. Birinсi tərəf sahib şəxs, ikinсi tərəf isə mənsub şəxs və ya əşyadan ibarət olur. Məsələn: İndi kimə açım dərdimi bir-bir, Kim mənim dərdimə yanar sən qədər? (B.Vahabzadə).Rus dilində mənsubiyyət kateqoriyası yalnız sintaktik üsulla yaranır. Çünki bu dildə mənsub əşya mənsubluq anlayışını bildirən qrammatik göstərici qəbul etmir.
Qrammatika yoxlayıcısı
Qrammatika yoxlayıcısı (ing. grammar checker, ru. cистема проверки грамматики) — cümlələrin qrammatik düzgünlüyünü yoxlayan proqram. Uğursuz ifadələri, buraxılmış vergülləri, hallanma səhvlərini və s. yanlışlıqları tapa, qeyd edə və dəyişdirməyi tövsiyə edə bilər. İnkişaf etmiş mətn prosessorlarının əksəriyyətində belə imkan var. Foxit PhantomPDF Business Foxit PhantomPDF Business proqramı peşəkar şəkildə pdf hazırlama proqramıdır. Bu proqramla müxtəlif formalarda pdf faylları hazırlaya bilər, hazır pdf fayllar üzərində dəyişikliklər edə bilər, pdf fayllarınızı şifrələyə bilər və pdf faylları office proqramları formatlarına çevirə bilərsiniz. Adobe Acrobat PDF hazırlama və redaktə proqramıdır. Proqramın köməyilə pdf-lər hazırlaya bilər, onları redaktə edə bilərsiniz.
Xəbər (qrammatika)
Xəbər — haqqında danışılanın hərəkət və ya əlamətini bildirən cümlənin baş üzvüdür. Əsasən, sonda gəlir. Xəbər "nə edir?" (felin bütün şəkil və zamanlarında), "kimdir?", "necədir?" ,"haradadır?" və s. suallarından birinə cavab verir. == Növləri == === Feili xəbər === Feilin təsriflənən formaları (əmr,xəbər,arzu,lazım,vacib,şərt) və frazeoloji birləşmələrlə ifadə olunur. Məsələn: Əmr şəkli ilə — Sevdiyim kitabı götürmə! Xəbər şəkli ilə — Müəllim dayanmadan yazırdı. Arzu şəkli ilə — Kaş o bu gün gələ idi. Lazım şəkli ilə — Dayım sabah gələsidir. Vacib şəkli ilə — Şəhidlərimizin xatirələrini unutmamalıyıq!
Türk dilinin qrammatikası
Türk dilinin qrammatikası Söz və cümlə durumu hər dildə özünə aid bir qanuna bağlıdır. bu qanunların toplumuna dil qrammatikası deyilir.bu qanunlardan əlavə dillərin ayrıca özəl qanunlarıda var ki düzənli qaydalara bağlı deyillər.örnək:mukəssər cəmi ərəb dilində,artıq hərflər və qaydasız fe'llər ingilis dilində qaydasız qrammatikalardırlar.belə qanunsuz qaydalara ərəb dilinda səmai(eşidməli) deyirlər.bu deyişin nədənidə onların bəlli bir qanuna bağlı olmadığıdır buna görədə onları gərək eşidib və yadda saxlıyasan. səmainin tərsi qiyasi(müqayisə etməli) olur ki qaydalı qanunlara bağlıdır və dilin əsas gücü bu qaydaya dayanır. səmai sözlər bir dildə az olduqca dilin qaydalı olmağı və gücüdə artar. açıq və ümumi dil qaydaları az, butun, va yayğın olsa dilin gücü və dəvamıda artar. örnək: düzdür ki ərəb dili ((sərf və nəhv)) baxımından çox güclüdür amma onun qayda va yasaları o qədər budaqlı və çoxdur ki onu bütün bir səviyyədə öyrənmək çətindir.Türk dilləri: Türk dili ((sərf və açiq qayda))baxımından zəngin və asan öyrənməlidir.bu qayda və qanunlar diqqət, genişlik və asanlıq baxımından riyaziyyat qaydalarına bənzəyirlər. türk dilinin sərf qaydaları neçə barmaq sayılı bütün qaydaya bölünür və bu mövzu türk dilinin asan öyrənişli və dil gücünün əlamətidir..

Digər lüğətlərdə

внутриполити́ческий дави́ть окулиро́вщик пе́генький ре́зать уничижи́ться автоба́за неве́жда подёргать покры́то мраком неизвестности рекордсме́нский уве́чный чебура́хнуться беспечный beseeching Dalton system engender gerontic hydrolyzate the dansant up-and-doing антитезис вязать гуд схожий