Radikalismus
radioaktiv
OBASTAN VİKİ
Radio
Radio (lat. radio — şüalandırıram, şüa buraxıram; radius — şüa) — kütləvi informasiya vasitəsi olub, naqilsiz əlaqənin bir növüdür. Radiosiqnalların ötürülməsi və qəbul edilməsi prosesini təmin edən qurğu vasitəsilə təmin edilir. Bu qurğu radioqəbuledici adlanır. Radioəlaqənin iş prinsipi radioötürücü və radioqəbuledici qurğular arasında əlaqə yaradılmasına əsaslanır. Radionun geniş yayılma səbəbi onun yığcamlığıdır. Bu o deməkdir ki, radionu çox rahatlıqla bir yerdən başqa yerə daşımaq olur. İstər istirahət vaxtı, istər sükan arxasında və istərsə də küçədə gəzərkən radioya qulaq asmaq insanlar üçün xoş olur. Radioda əsas əyləncə növü kimi musiqi və xəbərlərə qulaq asırlar. Eyni zamanda radio-tamaşalar, radio-tədris də geniş yayılmışdır.
FM-radio
26 dekabr 1933-cü ildə Edvin Houard Armstronq (Edwin Howard Armstrong) tezlikli modulyasiya prinsipi əsasında qurulmuş FM-radionu patentləşdirmişdir. Bu radio efirdə yaranan küyü aradan götürməyə və daha yaxşı rabitə keyfiyyətini əldə etməyə imkan verirdi. Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar.
Radio-operator
Radio-operator (radist, radioçu, radiorabitəçi) — radio stansiyasında mesajların ötürülməsi və qəbulu üzrə mütəxəssis. Bu müddət oxşar bir peşə, ixtisas, hərbi ixtisas, vəzifə və hərbi mövqe də adlanır. Bəzən bu peşə başqası ilə birləşdirilir, məsələn: radio-operatoru, naviqator, radio-operatoru və s. Bu peşə radio ixtirası ilə əlaqələndirilir. Radio-operatoru peşəsi insan fəaliyyətinin bir çox sahəsində — dənizdə, çayda, havada, kosmosda, quruda tələb olunur. Radio-operatoru radio stansiyasında işləyir və radio mesajları qəbul etmək, ötürmək və ona texniki xidmət göstərməklə məşğuldur. SSRİ-nin fəxri radio-operatoru — nişan Üstümüzdə Cənubi Xaç Bütün dünyanın adamları olsa … Krenkel E. T. Dörd yoldaş. M .: Bədii ədəbiyyat, 1940. — 316 s. Krenkel E. T. RAEM — çağırışım.
Radio (dəqiqləşdirmə)
Radio —
Radio 1
Radio 1 (RTV-Moskva Region) Moskva bölgəsində ilk radio stansiyasıdır. Varlığı dövründə Moskva yaxınlığında radio yayımı bir neçə dəfə yenidən təşkil edildi. Tarixinin müasir mərhələsi 1993-cü il oktyabrın 7-də Nazirlər Şurasının - Rusiya Federasiyası Hökumətinin 1993-cü il 7 oktyabr tarixli "Moskva Rayon Dövlət Radio Şirkətinin təşkili haqqında" qərarı ilə başlası . 2011-ci ildə şirkət "Moskva Regionunun Dövlət Muxtariyyəti" Televiziya və radio yayım şirkəti "RTV-Moskva Region" oldu. 2014-cü ildən 30 iyunnundan 2016-dək radio stansiyasına "Moskva vilayəti" adını adını daşıdı 2016-cı il 1 iyul tarixindən "Radio 1" kimi adlandırlır "Radio 1" radiostansiyası əsasən məlumat proqramları yayınlayır, əsas məzmunu xəbərlər , sosial və siyasi proqramlardır . Yayım formatının seçimi Moskva vilayətində Moskva vilayətinin qubernatoru və Moskva vilayətinin Hökumətinin fəaliyyətinə yönəldilmiş tabliğatın yayım stansiyasının ehtiyacından irəli gəlir. "Radio 1" Moskva bölgəsinin baş verən hadisələri dərhal çatdırır. Radio 1 multimedia jurnalistikasının prinsiplərinə əsaslanan də yayımlar: İnternet yayımı Arxivləşdirilib 2016-08-17 at the Wayback Machine funksiyaları, YouTube-un öz video hostinq kanalı və ən populyar sosial şəbəkələrdə hesablarıfa, Facebook-da Radio 1 , Vkontakte qrupu var. Baş redaktor - Olqa Strelkova Şef xəbərləri - Artem Artemov Proqram direktoru - Aleksandr Sadikov Moskva və Moskva vilayətində 66.44 MHz tezliyində yayımlanır (həftədə 28 saat). Mon-Fri: 6.10-7.00, 11.10-12.00, 17.10-18.00, 10.10-19.00, 19.10-20.00, Cümə axşamı: 10.10-16.00, 10.17-18.00, Şənbə: 10.10-14.00) Şəhərlərə görə yayım tezlikləri ( MHz ): Volokolamsk - 106.8 Dubna - 95.8 Zaraysk - 106.5 Naro-Fominsk - 89.7 Kaşira - 89.8 Kolomna - 94.2 Orexovo-Zuyevo - 89.3 Podolsk - 91.7 Serpuxov - 98.2 Taldom - 106.8 Şatura - 105.1 Ruza - 107.6 Rostelecom (MO) telekanalının 3-cü kanallı yayımı SV - 846 kHz, Yeni Psarki Elektrostal , 150 kVt; əhatə dairəsi: Moskva, Moskva regionu, Rusiyanın mərkəzi rayonları.
Radio Antenn
Antenn Müstəqil Teleradio Kompaniyasının radiosu - radio "Antenn" 101 FM 1998-ci ildən fəaliyyət göstərir. Şirkətin həmtəsisçiləri Rüstəm Qədim oğlu Əliyev (Prezident) və Rövşən Novruz oğlu Cavadovdur (Vitse-prezident). 2000-ci ilin fevralında radiokanal - Radio "Antenn 101 Fm" yayıma başladı. Bu vaxt ərzində radionun stabil dinləyici auditoriyası formalaşıb, əhatə coğrafiyası daha da genişlənib. İndi radiomuzun yayımladığı verilişləri Azərbaycanın bütün rayonlarında dinləmək mümkündür. Zövqdə 1-ci olan Radio "Antenn" 101 Fm sizlər üçün belə bir imkan yaradıb. Radionun yayımı dünya standartlarına uyğun avadanlığa sahib Almaniyanın "Rohde & Schvartz" və İtaliyanın “DB Elettronica” firmalarının istehsalı olan 1-2,5 kwат gücü olan 8 ötürücü vasitəsilə həyata keçirilir. Efirə çıxan bütün proqramlar Azərbaycan dilindədir. Şirkət xəbərlər, siyasi, tematik, musiqi proqramları yayımlayır və audio-video reklamlar hazırlayır. "Antenn" 101 FM radiosunu ANTENN.AZ internet saytında və TÜRKSAT 3A, tezlik-10,968 MHs, S/R-11200 H, FEC-5/6 dalğasında peyk yayımı vasitəsilə dünyanın hər yerində canlı dinləyə bilərsiniz.
Radio Kanada
"Radio Kanada" » (ingilis dilində:Radio Canada International, qısaldılmış şəkildə:RCI) — Kanada Televiziya və Radio Verilişləri Korporasiyasına (Canadian Broadcasting Corporation,qısaldılmış şəkildə: CBC) (məxsus beynəlxalq radio stansiyadır. Xarici ölkələr üçün nəzərdə tutulan verilişlərdə Kanadada baş verən hadisələrə daha çox diqqət yetirilir. Beynəlxalq aləmdə Kanada haqqında çox az bəhs olunduğundan "Radio Kanada" bu boşluğu aradan qaldırmağa çalışır.. "Radio Kanada" 25 fevral 1945-ci ildə fəaliyyətə başlamışdır. 1961-ci ildə Qərbi Avropa ölkələri üçün nəzərdə tutulan italiya, niderland, danimarka, isveç və norveç dillərində verilişlər dayandırıldı (Fin dilində verilişlər hələ 1955-ci ildə dayandırılmışdı). Radiostansiya 1970-ci ilədək "CBC International Service" adı ilə məlum olmuşdur. Daha əvvəllər bu radiostansiya "Kanadanın səsi" ("Voice of Canada") adlandırılmışdır. 1991-ci ildə Şərqi Avropa ölkələrində yayımlanan alman, polyak, çex, slovakiya və macar dillərində verilişlər dayandırıldı. 2012-ci ilin iyununda, radiostansiya fəaliyyətə başladıqdan 67 il sonra qısa dalğalı verilişlər dayandırıldı və hazırda 1990-cı ildən 14 dildə fəaliyyət göstərən "Radio Kanada"nın verilişlərinə internetdə 5 dildə qulaq asmaq mümkündür.
Radio Lüksemburq
"Radio Lüksemburq" (ingilis dilində:Radio Luxembourg) — 1933–1992-ci illərdə Lüksemburqdan Britaniya adalarına (Böyük Britaniya və İrlandiya) verilişləri yayımlanan ingilis dilli kommersiya radio stansiyası. Verilişləri Avropada geniş əraziləri əhatə edirdi və 1950–1970-ci illərdə öz musiqi proqramları ilə məşhurlaşmış və rok-n-roll musiqisinin məşhurlaşmasında mühüm rol oynamışdır. Radio stansiya 1933-cü ildə fəaliyyətə başlamışdır. Lüksemburqdan Britaniyaya ingilis dilində verilişlərin yayımlanması o zamanlar Avropada fəaliyyət göstərən ən güclü ötürücü nəticəsində mümkün olmuşdur. Uzun illər o, Böyük Britaniyada yeganə kommersiya tipli müsiqi radio stansiyası olmuşdur. Mühafizəkar "Bİ-bi-si"dən fərqli olaraq "Radio Lüksemburq" insanların xoşladığı musiqilərin məkanına çevrilmiş, ətrafına xeyli dinləyici toplamışdır. Britaniya hökuməti "Bi-bi-si"nin dinləyicilərinin əksəriyyətini əz tərəfinə çəkən bu radio stansiyanı dəfələrlə bağlamaq üçün diplomatik vasitələrdən istifadə etmiş, "Radio Lüksemburq"un verilişləri on illər boyu böyük Britaniyada nəşr olunmamışdır.. "Radio Luxembourg's Success Brings Broadcast Reappraisal". Billboard 13 июн 1964: 32. David Robinson.
Radio Peterburq
Radio Peterburq — Sankt-Peterburqda və Rusiyada ilk radiostansiyalardan biridir . 1924-cü ildən 1991-ci ilədək Leninqrad Radio və ya İttifaq radiosunun Leninqrad filialı adlanırdı. Radio 1- in 2010-cu ildə bağlanılmasından sonra, SSR-nın Ümumittifaq Radio və Televiziya Radio qurumunun və Rusiyanın ən yaşlı radio stansiyasıdır. 1924-cü il dekabrın 1-də "Radio Yayımları" ASC-nin Şimal-Qərb filialı yaradılıb və 24 dekabr 1924-cü ildə efirə başlamışdır. 1926 - cı ilədək radio stansiyasının stüdiyası Pesoçnaya küçəsində (indi professor Popov küçəsi ) yerləşir. Mərkəzi Radio Laboratoriyasının əməkdaşları tərəfindən yaradılan ilk vericinin gücü 1 kilovat idi.. 1926 - cı ildə, Leninqrad Radiosu üçün 37 saylı Herzen küçəsində yeni studio quruldu. Radio stansiyasının gücü iki qat artır. 1928 - ci ildə Radio Yayımları ASC və Şimal-Qərb filialı daxil olmaqla bütün şöbələri ləğv edildi, və Leninqradda yayımlanan Leninqrad yayım radio mərkəzinə köçürüldü, və Xalq Poçt və Teleqraflar Komissarlığına tabe oldu.Radio Leninqrad Elektrotexniki Əlaqə İnstitutunun binasında yerləşdirildi. Sankt-Peterburq Dövlət Telekommunikasiya Universiteti 1930-cu illərin əvvəllərinə qədər Leninqrad radiosunu yayımlanması üçün yayım mərkəzi qurmağa başladı.
Radio Praqa
Radio Praqa ( çex. Český rozhlas Radio Praha ) - Çexiya beynəlxalq ictimai radiostansiyası . Çexoslovakiya radiosuna daxildir. Çex dili İngilis dili Alman dili Fransız dili İspan dili Rus dili Radiožurnál, Çex, Slovak, Alman, Fransız, İngilis, və bəzən Rusyn dillərində 31 avqust 1936-cı ildə (Çexoslovakiyada daimi yayımlanmadan 13 il sonra) qısa dalğalarla yayına başladı. İlk başda radio gündə 6 saat yayımlanırdı və əsas proqramlar xəbərlər, mühazirələr, ədəbiyyat və musiqi proqramları idi. Yarandığı altı ay ərzində radio redaktorları dünyanın hər yerindən minlərlə məktub alırdılar. 1937-ci ildə İtalyanca, İspan, Portuqaliya və Serb dillərində də yayımlanmağa başladı. Bütün proqramların 37% -i canlı idi. 1938-ci ildə Radio CRo-(Çexoslovakiya radiosuna)- a daxil oldu . 1939-cu ildə faşist Almaniyasının Çexoslovakiya işğalı ərəfəsində yayım vaxtı 22 saat idi .
Radio Relox
"Radio Relox" (isp. Radio Reloj, hərfi mən. "Saat Radiosu") – Kuba xəbərlər radiosu. 1 iyul 1947-ci ildə Havana şəhərində, "Circuito CMQ" radiostansiyasının ofisi yerləşdiyi bir binada yayımlanmağa başladı. Radio Relox radiostansiyası özünəməxsus şəkildə unikaldır: Vaxtın hər dəqiqə diktorlar tərəfindən elan olunması, fonda isə 24 saat ərzində saniyə əqrəblərinin vurması ilə xəbərlərin canlı yayımda yayımlanması onun fərqli cəhətlərindən biridir. Latın Amerikasında 24 saat ərzində fəaliyyət göstərən radiostansiyalardan biri olub. Kuba Radio və Televiziyası İnstitutu tərəfindən idarə olunan bu ümumdövlət radiostansiya Kuba Radio sisteminin bir hissəsidir. Radiostansiya heç bir musiqi yayımlamır, efirə heç bir yazı buraxılmır. Radioya qoşularaq eşitdikləriniz yalnız arxa fonda saat əqrəblərinin vurması və diktorun səsidir. Radiostansiyada səsləndirilən standart vaxt isə Milli Kuba Rəsədxanasından götürülmüşdü.
Radio Respublika
Azərbaycan Radiosu — Azərbaycanda radiostansiyasi. Şərqdə ilk radio olan Azərbaycan Radiosu ilk dəfə 6 noyabr 1926-cı ildə "Diqqət, danışır Bakı" sözləri ilə yayımlanıb. Həmin gündən ölkə paytaxtının küçələri və meydanlarında qurulmuş reproduktorlardan eşidilən qeybdən gələn səs insanları özünə bağlayıb. Bu Azərbaycan xalqının siyasi və mədəni həyatında böyük bir yenilik idi. Bu gün Müstəqil Azərbaycanın həm də dünyadakı tərcümanı, sülhsevər Vətənimizin təmsilçisinə çevrilən Azərbaycan Radiosu haqlı olaraq, "Səsli salnamə" adlandırılır. Azərbaycan Radiosunu FM-105 və ölkəboyu yayımlandığımız digər tezliklərdən 24 saat fasiləsiz olaraq dinləmək imkanımız var. İctimai-siyasi proqramlar Ədəbi dram və folklor Baş proqram direksiyası Musiqi verilişləri redaksiyası Beynəlxalq verilişlər Uşaq verilişləri redaksiyası Xəbərlər redaksiyası Rejissorlar qrupu Azərbaycan radiosu 1926-cı il noyabrın 6-da yaradılıb. Həmin gün ölkə paytaxtının küçələri və meydanlarında qurulmuş reproduktorlardan ilk dəfə "Danışır Bakı!" ifadəsi ətrafa yayıldı. Radioya təkcə Bakıda deyil, ətraf yaşayış məntəqələrində də maneəsiz qulaq asa bilirdilər. O zaman həmin hadisə Azərbaycan xalqının siyasi və mədəni həyatında böyük bir yenilik idi.
Radio Saxalin
Radio Saxalin — İlk Saxalin radiosu olub "Saxalin" Dövlət Televiziya və Radio Yayımları Şirkətinə aiddir. 1946-cı ildə sınaq yayımına başladı.1960-cı ildə Yuzhno-Saxal telekanalının açılışı başladı. 1989-cu ildə video istehsalında videonun tətbiqi başladı. 1992-ci ildə Televiziya və Radio Yayımları Komitəsi Sakhalin Dövlət Teleradio Şirkətinə dəyişdirildi. 2004-cü ildə Ümumrusiya Dövlət Televiziya və Radio Yayım Şirkətinin filialına çevrildi.
Radio Xəzər
Xəzər FM — Azərbaycanda fəaliyyət göstərən azərbaycandilli özəl radio. Milli Televiziya və Radio Şurasının 14 sentyabr 2007-ci il tarixi qərarı ilə “Xəzər TV” MMC-yə radio yayımı üçün 6 il müddətinə xüsusi razılıq (lisenziya) verilmişdir. “Lisenziyalaşdırma sahəsində bəzi tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 dekabr 2015-ci il tarixli 713 №-li Fərmanının 5.1-ci bəndinə əsasən lisenziyalar müddətsiz hesab edilmişdir. Açılışı 2016-cı ildə baş tutan yeni inzibati binada “Xəzər FM” müasir avadanlıq, efir və montaj otaqları ilə təmin olunmuşdur.
Radio dalğaötürən
Radio dalğaötürən — radio dalğalarının yayılması üçün kanal (dalğaötürən). Bir radio dalğa qurğusu (ötürmə xətti), onun eninə ölçülərinin ötürülən dalğa uzunluqlarına uyğun olması ilə xarakterizə olunur. Adətən, bu metal bir boru (düzbucaqlı, dəyirmi, U şəkilli, H şəkilli və digər hissələrin metal dalğası) və ya bir dielektrik çubuqdur, içərisində radio dalğaları divarların daxili səthlərindən çoxlu əks olunması və əks olunan dalğaların müdaxiləsi nəticəsində uzununa oxları boyunca yayılır. QOST, qapalı bir tipli radio dalğalı ötürücü xətlərinə aiddir, yəni xarici bir metal ekranla təchiz olunmuşdur (məsələn, içi boş metal dalğa aparatı, koaksial dalğa aparatı və s.). Səth dalğası olan bir radio dalğası bir metal lent şəklində və ya onlarda yerləşdirilən bir dielektrik örtüklü silindrik bir dirijordur, bunlarla yanaşı müxtəlif radio dalğaları yayıla bilər. Troposfer radio dalğası yer kürəsi (su) səthinin üstündə kiçik bir hündürlükdə yerləşən troposferdəki kvazi-üfüqi bir təbəqədir, burada kifayət qədər yüksək tezlikli radio dalğaları dielektrik dalğa dalğasında (yəni bir ötürmə xəttində olduğu kimi) çox az geriləmə ilə yayıla bilər. Radio dalğası kanalının yanal səthi, dielektrik və ya maqnit keçiriciliyi və elektrik keçiriciliyi kəskin şəkildə dəyişdiyi iki keçid arasındakı interfeysdir. Bu səth ixtiyari bir formaya sahib ola bilər, silindrik radio dalğaları, həmçinin, müxtəlif bölmələri (düzbucaqlı, dəyirmi, H- və U şəkilli və s.) Olan radio dalğaları istifadə olunur. Radio dalğa bələdçiləri adətən yalnız kanalın sadəcə bağlı bir hissəsinə sahib olanları əhatə edir. Qalanları uzun xətlər nəzəriyyəsində nəzərdən keçirilir.
Radio düyməsi
Radio düyməsi (en. Radio button) – qrafik istifadəçi interfeysində: adətən, dialoq boksunun bölümündə parametrlərdən birinin seçilməsi vasitəsi; bu halda siyahıdakı parametrlərdən yalnız birini seçmək olar. Başqa seçim vasitəsi olan yoxlama bokslarında birdəfəyə bir neçə parametri aktivləşdirmək olar. Adi halda kiçik dairəcik şəklində olan radio düyməsini aktivləşdirdikdə dairəciyini içərisində nöqtə əmələ gəlir. Radio düyməsi radioaparatura düymələrinə bənzədiyinə görə belə adlandırılıb: hər hansı düymənin seçilməsi ondan qabaq seçilmiş düyməni "söndürür". İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
Radio ffn
Radio ffn - Almaniya Federativ Respublikasının Aşağı Saksoniya alman torpağında radio stansiya. Radio ffn 31 dekabr 1986-cı ildə fəaliyyətə başlamışdır. Radio ffn Aşağı Saksoniyanın radio bazarında 28,9 faiz payı olan «NDR 1 Niedersachsen» radio stansiyasından sonra 16,5 faizlə ikinci yeri tutur. Radio ffn Hannoverdə yerləşən studiya vasitəsilə kabel rabitəsi və ultra qısa dalğalarda bütün Aşağı Saksoniya ərazisində, Bremen və Hamburqda (Hamburqda 99,35 MHs tezliyi olan kabel rabitəsilə), 2005-ci ildən Berlində yayımlanır.
Radio operator
Radio-operator (radist, radioçu, radiorabitəçi) — radio stansiyasında mesajların ötürülməsi və qəbulu üzrə mütəxəssis. Bu müddət oxşar bir peşə, ixtisas, hərbi ixtisas, vəzifə və hərbi mövqe də adlanır. Bəzən bu peşə başqası ilə birləşdirilir, məsələn: radio-operatoru, naviqator, radio-operatoru və s. Bu peşə radio ixtirası ilə əlaqələndirilir. Radio-operatoru peşəsi insan fəaliyyətinin bir çox sahəsində — dənizdə, çayda, havada, kosmosda, quruda tələb olunur. Radio-operatoru radio stansiyasında işləyir və radio mesajları qəbul etmək, ötürmək və ona texniki xidmət göstərməklə məşğuldur. SSRİ-nin fəxri radio-operatoru — nişan Üstümüzdə Cənubi Xaç Bütün dünyanın adamları olsa … Krenkel E. T. Dörd yoldaş. M .: Bədii ədəbiyyat, 1940. — 316 s. Krenkel E. T. RAEM — çağırışım.
Radio proqram
Radio proqram — Radioda proqram tipləri 3 yerə bölünür: "Musiqili formatlar"-əsas yük musiqiyə düşür, "Danışıq formatları"-veriliş danışıq üzərinə qurulur, "Xəbər formatları"-məlumat xarakteri daşıyır. Adətən stansiyalar daha çox dinləyici cəlb etmək üçün formatı tez-tez dəyişir. Bəzən də həmin format üçün rəqabət güclü olduğuna görə radiostansiya onu dəyişmək qərarına gəlir. Radio proqramlar müxtəlif və fərqli tipdə olur. Məqsədinə görə radio proqramları təhsil, mədəniyyət, dram, musiqi-əyləncə, xəbər, idman və reklam proqramlarına ayrılır. Təhsil proqramlarının məqsədi bilgi vermək, xəbərdarlıq etmək, öyrətməkdir. Radio bu prosesi yerinə yetirərkən hər şeydən əvvəl obyektiv olmalıdır. Təhsil proqramlarında əsas iş dinləyicinin marağını oyatmaqdır. Təhsil proqramları hazırlayarkən ilk növbədə hansı məqsədə xidmət edəcəyini və bu xidməti reallaşdırmaq üçün hansı işlərin lazım olduğunu müəyyənləşdirək vacibdir. Ümumilkdə radio və tv-də təhsil iki formada öyrənilir: məktəb və məktəbdən kənar təhsil.
Radio rabitə
Radiorabitə — XX əsrin əvvəllərindən istifadəyə verilmiş bir telekommunikasiya sistemidir. Bu sistem elektromaqnit dalğaları hesbına əmələ gəlir və verilənləri almaq və ötürmək qabilliyətinə malikdir. Onu elmə Qulyelmo Markoni gətirmişdir. Sistem inkişaf etdikcə onu hətta qitələrarası teleqraf rabitəsində də istifadə edirlər. Elekromaqnit rəqsləri almaq üçün rəqs koturundan istifadə olunur. Rəqs konturunda elektrik sahəsi kondensatorun köynəkləri arasında , maqnit sahəsi isə sarğac daxilində və onun ətrafında mövcud olur. Bu cür kontur fəzaya elektrommaqnit dalğaları şüalandırmır. Ona görə belə kontur qapalı rəqs konturu adlanır.
Radio tarixi
Radionun tarixi — radiodalğalardan istifadə etməyə imkan verən cihazların tarixi ilə əlaqədardır. Bir sıra alimlər öz nəzəri və praktiki bilikləri ilə bu sahənin inkişafına xidmət etmişlər. Radionun inkişafı naqilsiz teleqrafın kəşfindən sonra başlamışdır. Daha sonralar əsasən radioyayım məsələləri daha çox müzakirə edilmişdir. 1830-cü illərdə naqilsiz rabitə ideyası üzrə təcrübələrin aparılması radionun kəşf edilməsində mühüm rol oynamışdır. Ceyms Maksvell nəzəri və riyazi üsullarla elektromaqnit dalğalarının fəzada sərbəst şəkildə yayıldığını 1864-cü ildə sübut etdi. Ehtimal edilir ki, elektromaqnit dalğaları vasitəsilə siqnalların ötürülməsi ilk dəfə David Hyuza tərəfindən 1880-ci illərdə sınaqdan keçirilmişdir. Lakin həmin dövrdə bu təcrübələr induksiya kimi dəyərləndirilirdi. Alman fizik Rudolf Herz 1886-ci ildə sübut etdi ki, elektrik cərəyanın sürətli dəyişməsi radiodalğaların fəzada yayılmasını təmin edə bilər. "Herz" dalğalarının kəşf edilməsindən sonra bir sıra alimlər həmin dalğalar vasitəsilə rabitə sistemlərinin yaradılması üzərində işlərə başladılar.
Radio tezliyi
Radio tezliyi (en.radio frequency) – tezliyi 10 kHs-dən 3000 GHs’ə kimi və uyğun olaraq dalğa uzunluğu 30 km-dən 1 mm-dək olan elektromaqnit spektinin diapazonudur. İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
RealAudio (Radio)
RealAudio – səs siqnallarını İnternet üzərindən yayımlamağa imkan verən kommünikasiya protokolu. RealNetworks şirkəti tərəfindən 1995-ci ildə işlənib hazırlanıb. Bu zaman istifadəçi siqnalları real zamanda eşidir (səs faylı öncə endirilib, sonra səsləndirilmir). RealAudio radio yayımlarında istifadə olunur. RealPlayer – RealAudio fayllarını səsləndirmək üçün geniş istifadə olunan proqram. İlk versiyası 1995-ci ildə RealNetworks şirkəti tərəfindən təqdim olunub. İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Space Radio
Space Radio — 12 oktyabr 2001-ci ildə Azərbaycanda fəaliyyətə başlamış özəl radio kanalı. 104.0 MHz dalğasında yayımlanır. Yayım 24 saatdır. Space 104 FM dalğasında hər saat xəbərlər informasiya buraxılışı yayımlanır. Space Radiosu dəfələrlə beynəlxalq tenderlər qalibi olub. Həmçinin beynəlxalq Avrasiya fondunun tenderi də bu siyahıdadır.
İctimai Radio
İctimai Radio — Azərbaycanda fəaliyyət göstərən radiostansiya. İctimai Radionun yayımı İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkəti tərəfindən bütün ölkə üzrə həyata keçirilir və Abşeron Yarımadasında 90 FM tezliyində yayımlanır. Radio Azərbaycan dilində fəaliyyət göstərir. Yayımın əhəmiyyətli hissəsini azərbaycanlı musiqiçilərin əsərləri təşkil edir. Radio 2006-cı il yanvarın 10-dan fasiləsiz yayımdadır. İctimai Radio 24 saatlıq rejimdə, bütün ölkə ərazisində yayımlanır. Proqram cədvəlində əyləncəli səhər verilişi, maarifləndirici axşam şousu, idman verilişi, biznes yönümlü tok-şou, milli caz musiqisinə həsr olunmuş veriliş, o cümlədən, Azərbaycanın siyasi, sosial, mədəni gündəminə dair bir çox maarifləndirici proqramlar da yer almaqdadır. Həmçinin yeni fəaliyyətə başlayan musiqiçilərə dəstəyi ilə seçilən radionun yayımında tez-tez gənc ifaçıların musiqilərini eşitmək mümkündür. İctimai Radio Azərbaycanın ən yenilikçi yayımçılarından hesab edilir və ölkədə yeganə ictimai yayımçıdır. İctimai Radionun fəaliyyəti “İctimai televiziya və radio yayımı haqqında” qanunla tənzimlənir.
Cyclotella radiosa
Cyclotella radiosa (Grunow in Van Heurck) Lemmerm. Cyclotella comta var. radiosa Grunow in Van Heurck Cyclotella comta (Ehrenb.) Kütz. C. quadrijuncta (Schröter) Keissl. C. schröteri Lemmerm. Göllərdə və çaylarda planktonda, oliqohalob-indifferent (Sa).
Dnepr (radiostansiya)
Dnepr - Sovet hökumətinin cəbhə xəttində Ukrayna dilli mobil radiostansiyası. 1943 - 1944-cü illər ərzində Almanların Ukraynanı işğalı zamanı fəaliyyət göstərib. Radiostansiyanın ilk yayımı Kiyevin Brovaridə Alman qoşunları tərəfindən işğalı zamanı "Danışır Qərb cəbhəsi" adı ilə yayımlanmışdı. Stalinqrad müharibəsi zamanı radiostansiya Ukrayna kommunist hökumətinin nəzarəti altına keçdi, daha sonra isə "Dnepr" adını aldı. Hökumət radiosu olaraq radiostansiyanın ilk yayımı 1 may 1943-cü ildə Voronej bölgəsinin Kalaç qəsəbəsində yayımlandı. Stalinqrad müharibəsi zamanı Alman qoşunlarının məğlub olub geri çəkilməsi ilə radiostansiya Qırmızı ordunun və cəbhə xəttinin əsgərləri ilə birlikdə tədricən Ukraynanın daxilinə keçdi. 1943-cü ilin avqust ayının sonunda stansiya Xarkov vilayətinin ərazisində , həmin ilin sentyabr ayında isə Alman aviasiyasının uğursuz partlayışından sonra Xarkov vilayətinin özündə yayımlanmağa başladı. Kiyev Sovet İttifaqının nəzarəti altına keçdikdən sonra stansiya bir neçə müddət hələ də Xarkovda fəaliyyət göstərirdi. 12 yanvar 1944-cü ildə radiostansiya Xarkovdan Kievə köçürülərək fəaliyyət yerini dəyişdi. 1944-cü ilin dekabr ayında isə fəaliyyətini dayandırdı.
Dudelanj radio qülləsi
Dudelanj radio qülləsi (lüksemb. Sender vun Diddeleng) – Lüksemburqun Dudelanj şəhəri yaxınlığında yerləşən radio və televiziya qülləsi. Hündürlüyü 285 metrdir. 1957-ci ildə tikilib tamamlanmışdır. 31 iyul 1981-ci ildə Belçikaya məxsus hərbi təyyarə qülləni vurmuşdur. Nəticədə qüllənin yaxınlığındakı bir evdə yaşayan cütlük dağıntılar altında qalaraq həlak olmuşdur.
Dövlət Radiotezliklər İdarəsi
Dövlət Radiotezliklər İdarəsi — 9 iyul 1998-ci il tarixdən Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən dövlət qeydiyyatına alınmışdır. Azərbaycan Respublikası Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirlyinin strukturuna daxildir. Dövlət Radiotezliklər İdarəsi (DRİ) 10 iyul 1968-ci ildə Texniki Radionəzarət Stansiyasının nəzdində fəaliyyət göstərən bir qrup formasında fəaliyyətə başlayıb. Əsas funksiyası – radiorabitə xidmətləri üzrə mövcud normativ sənədlərin tələblərinə nəzarət və elektromaqnit sahə gərginliklərinin ölçülməsi olub. 26 sentyabrda Azərbaycan SSRİ Rabitə Nazirliyinin 253 saylı əmri ilə "Texniki Radionəzarət Stansiyası"nın strukturu təsdiq edilib. 1977-ci ildə Azərbaycan Kommunist partiyası Mərkəzi Komitəsinin qərarı və Rabitə Nazirliyinin əmri ilə nazirliyin tərkibində "Dövlət Elektrik Rabitə Müfəttişliyi" yaradılıb. 1979-cu ildə "Texniki Radionəzarət Stansiyası" "Dövlət Elektrik Rabitə Müfəttişliyi"-nin tabeliyinə verilib. 05 noyabr 1988-ci ildə Rabitə Nazirliyinin əmri ilə "Texniki Radionəzarət Stansiyası" bazasında "Radioelektron Vasitələrin Elektromaqnit Uzlaşması Mərkəzi" yaradılıb. 9 iyul 1998-ci ildə Ədliyyə Nazirliyinin D-213B saylı Şəhadətnaməsi ilə Radioelektron Vasitələrin Elektromaqnit Uzlaşması Mərkəzi "Dövlət Radiotezliklər İdarəsi" adı ilə dövlət qeydiyyatına alınıb. Dövlət Radiotezliklər İdarəsi, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirlyinin tabeliyində olmaqla Azərbaycan Respublikası ərazisində radiotezliklərə aid idarəçiliyi həyata keçirən dövlət təşkilatıdır.
Dövlət Radiotezliklər İdarəsi (Azərbaycan)
Dövlət Radiotezliklər İdarəsi — 9 iyul 1998-ci il tarixdən Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən dövlət qeydiyyatına alınmışdır. Azərbaycan Respublikası Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirlyinin strukturuna daxildir. Dövlət Radiotezliklər İdarəsi (DRİ) 10 iyul 1968-ci ildə Texniki Radionəzarət Stansiyasının nəzdində fəaliyyət göstərən bir qrup formasında fəaliyyətə başlayıb. Əsas funksiyası – radiorabitə xidmətləri üzrə mövcud normativ sənədlərin tələblərinə nəzarət və elektromaqnit sahə gərginliklərinin ölçülməsi olub. 26 sentyabrda Azərbaycan SSRİ Rabitə Nazirliyinin 253 saylı əmri ilə "Texniki Radionəzarət Stansiyası"nın strukturu təsdiq edilib. 1977-ci ildə Azərbaycan Kommunist partiyası Mərkəzi Komitəsinin qərarı və Rabitə Nazirliyinin əmri ilə nazirliyin tərkibində "Dövlət Elektrik Rabitə Müfəttişliyi" yaradılıb. 1979-cu ildə "Texniki Radionəzarət Stansiyası" "Dövlət Elektrik Rabitə Müfəttişliyi"-nin tabeliyinə verilib. 05 noyabr 1988-ci ildə Rabitə Nazirliyinin əmri ilə "Texniki Radionəzarət Stansiyası" bazasında "Radioelektron Vasitələrin Elektromaqnit Uzlaşması Mərkəzi" yaradılıb. 9 iyul 1998-ci ildə Ədliyyə Nazirliyinin D-213B saylı Şəhadətnaməsi ilə Radioelektron Vasitələrin Elektromaqnit Uzlaşması Mərkəzi "Dövlət Radiotezliklər İdarəsi" adı ilə dövlət qeydiyyatına alınıb. Dövlət Radiotezliklər İdarəsi, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirlyinin tabeliyində olmaqla Azərbaycan Respublikası ərazisində radiotezliklərə aid idarəçiliyi həyata keçirən dövlət təşkilatıdır.
Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi (NMR)
Naxçıvan TV və ya qısaca NTV — Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycanın ilk regional televiziyası. Dövlət (hökumət) nəzarətində və idarəçiliyində olan televiziya kanalıdır. Naxçıvanda yerli radio 1930-cu ildən fəaliyyət göstərir. 1 aprel 1932-ci il tarixdə Naxçıvan Radio Verilişləri Komitəsi yaradılmışdır. 1963-cü ildə muxtar respublikada televiziyanın fəaliyyətə başlaması ilə komitə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi, 5 mart 1969-cu ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsi, 5 may 1971-ci ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Televiziya və Radio Verilişləri Dövlət Komitəsi və 26 dekabr 1978-ci ildə isə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi adlandırılıb. 2015-ci ildə HD formatlı yayıma keçmiş, həmin ilin iyul ayının 1-də loqotipini dəyişmiş və efir müddətini 1 saat artıraraq 17 saata çatdırmışdır. Hazırda Televiziya öz rəsmi internet səhifəsi üzərindən yayıma çıxır. 2018-ci ildən Televiziyanın nəzdində Naxçıvan MR-in ilk informasiya agentliyi olan "Nuhçıxan" İnformasiya Agentliyi yaradılmışdır. 1 aprel 2021-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin əsasında "Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti yaradılıb. Naxçıvan Televiziyası gün ərzində 16 saat televiziya verilişləri ilə yayımda olur.
Dünyaların müharibəsi (radiotamaşa)
"Dünyaların müharibəsi" — Orson Uells tərəfindən yaradılan "The Mercury Theatre on the Air" radiodram antologiyasına aid radiotamaşa. 30 oktyabr 1938-ci il tarixində Hellovin epizodu kimi Columbia Broadcasting System radioşəbəkəsi tərəfindən yayımlanmışdır. Radiotamaşa Herbert Uellsin "Dünyaların müharibəsi" (1898) romanı əsasında yaradılmışdır. Efirə verildiyi zaman izləyicilərin sayının az olmasına baxmayaraq, radiotamaşa ABŞ əhalisində kütləvi panikaya səbəb olmuşdur. 1938-ci ilin Hellovin bayramı ərəfəsində "Mercury Theatre" radiodramının aktyorları Herbert Uellsin "Dünyaların müharibəsi" romanını özlərinin 1 saatlıq radioproqrammına daxil etmək qərarına gəlmişdilər. Ardınca eyniadlı radiotamaşanın efirə gedəcəyi barədə anons verilmişdir. Anons zamanı romanın proloqunu Orson Uells gələcəkdən gəlmiş insan obrazında səsləndirmişdir. Radiotamaşada hadisələr 1939-cu ilin Nyu-Cersisində cərəyan edir. Saatın əvvəlində artistlərdən biri radiotamaşanın başlamasını elan etmiş, bundan sonra hava proqnozu, daha sonra "Ramon Rakello və orkestri"nin (əslində orkestrə Bernard Herman rəhbərlik etmişdir) konserti başlamışdır. Tezliklə musiqinin səsi Marsın səthində qəribə partlayışların müşahidə olunması xəbərilə kəsilir.
Həvəskar radiorabitə
Həvəskar radiorabitə — texniki bir hobbidir, qeyri professional operatorlar arasında, onlar üçün xüsusi ayrılmış radiotezliklərdə, radiorabitə keçirmək, texniki araşdırmalar aparmaq, özünü bu sahədə təkmilləşdirmək , və bundan heç bir maddi qazanc əldə etməmək və s. Bu hobbi ilə dünyada milyonlarla insan məşğul olur. Onları həm də radiohəvəskar adlandırırlar. Bizim ölkədə ilk radiohəvəskarlar keçən əsrin 20-ci illərində fəaliyyətə başlamışdılar. Hal hazırda ölkəmizdə 70-ə yaxın radiohəvəskar var. Onlar ölkəmizi beynəlxalq radiohəvəskar radiotezliklərində, təmsil edirlər. Bu hobbi eyni zaman həm də bir idman növüdür. Hər il minlərlə radiohəvəskar yüksək nəticə qazanmaq üçün, öz radiostansiyaları qarşısında çalışırlar. Keçən əsrin 60–80-ci illərdə yerli radiohəvəskarın sayı 200-ə çatmışdı. Bakıda, Sumqayıtda, Gəncədə, Kürdəmirdə bir neçə radioklub və kollektiv stansiyalar fəaliyyət göstərirdi.
KBS World Radio
KBS World Radio ("KBS ümumdünya radiosu", kor. KBS 월드라디오; əvvəlki adıRadio Korea və Radio Korea International)- Cənubi Koreyada yeganə rəsmi və beynəlxalq radiostansiya. Dövlət teleradio kompaniyasına məxsusdur. 11 dildə yayımlanır, həmçinin rus dilində. Radiostansiya ilk dəfə yayıma ingilis dilində 15 avqust 1953-cü ildə "Azad Koreya səsi" (ing. The Voice of Free Korea) adı ilə başlamışdır . Radiostansiya orta dalğalarda yayımlanmaqla, Koreyada olan amerikalı əsgərlər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Verilişlər gün ərzində yalnız 15 dəqiqə yayımlanırdı. Sonrakı illərdə siqnalı Havay adalarına və Şimali Amerikaya ötürmək üçün 2 ədəd 100kVt-lıq ötürücü quraşdırıldı. Yayıma 13 fevral 1961-ci ildə rus dilində başlamışdı.
Kanada radiosu
"Radio Kanada" » (ingilis dilində:Radio Canada International, qısaldılmış şəkildə:RCI) — Kanada Televiziya və Radio Verilişləri Korporasiyasına (Canadian Broadcasting Corporation,qısaldılmış şəkildə: CBC) (məxsus beynəlxalq radio stansiyadır. Xarici ölkələr üçün nəzərdə tutulan verilişlərdə Kanadada baş verən hadisələrə daha çox diqqət yetirilir. Beynəlxalq aləmdə Kanada haqqında çox az bəhs olunduğundan "Radio Kanada" bu boşluğu aradan qaldırmağa çalışır.. "Radio Kanada" 25 fevral 1945-ci ildə fəaliyyətə başlamışdır. 1961-ci ildə Qərbi Avropa ölkələri üçün nəzərdə tutulan italiya, niderland, danimarka, isveç və norveç dillərində verilişlər dayandırıldı (Fin dilində verilişlər hələ 1955-ci ildə dayandırılmışdı). Radiostansiya 1970-ci ilədək "CBC International Service" adı ilə məlum olmuşdur. Daha əvvəllər bu radiostansiya "Kanadanın səsi" ("Voice of Canada") adlandırılmışdır. 1991-ci ildə Şərqi Avropa ölkələrində yayımlanan alman, polyak, çex, slovakiya və macar dillərində verilişlər dayandırıldı. 2012-ci ilin iyununda, radiostansiya fəaliyyətə başladıqdan 67 il sonra qısa dalğalı verilişlər dayandırıldı və hazırda 1990-cı ildən 14 dildə fəaliyyət göstərən "Radio Kanada"nın verilişlərinə internetdə 5 dildə qulaq asmaq mümkündür.
Mayak (radiostansiya)
"Mayak" dövlət radioyayım kompaniyası ("Mayak" DRK, "Radio Mayak") — SSRİ məkanının ən böyük və ən tanınan radiostansiyalarından biri. 1964-cü ildə Sov.İKP MK-nın qərarı ilə qurulmuşdur. 1 avqust 1964-cü ildən 14 mart 2013-cü ilə kimi bütün SSRİ və MDB ərazisində uzun və qısa dalğalarda yayımlanırdı. Hal-hazırda UKV və FM diapazonlarında Rusiyanın bir çox şəhərlərində və MDB ölkələrinin bəzi şəhərlərində yayımlanır. Bu günə kimi radionun siqnalı kimi Moskva gecələri musiqisindən istifadə olunur.
Milli Televiziya və Radio Şurası (Azərbaycan)
Azərbaycan Respublikası Audiovizual Şurası (Milli Televiziya və Radio Şurasının xələfi) — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 5 oktyabr taxirli Fərmanı ilə yaradılmışdır. Şuranın yaradılmasında məqsəd televiziya və radio yayımı sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini təmin etmək və bu fəaliyyəti tənzimləməkdir. Azərbaycan Respublikası Milli Televiziya və Radio Şurası Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 05 oktyabr 2002-ci il tarixli 794 saylı Fərmanı ilə — televiziya və radio yayımı sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini təmin etmək və bu fəaliyyəti tənzimləmək məqsədilə yaradılmışdır. Şuranın əsas vəzifəsi televiziya və radio yayımçılarının fəaliyyətini tənzimləmək, yayım zamanı ictimaiyyətin maraqlarını qorumaq, televiziya və radio yayımı haqqında qanunvericiliyə əməl edilməsi üzərində nəzarəti həyata keçirməkdir. Şuranın fəaliyyəti "Milli Televiziya və Radio Şurası haqqında Əsasnamə" ilə tənzimlənir. Şura öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını, Azərbaycan Respublikasının qanunlarını, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamlarını və "Milli Televiziya və Radio Şurası haqqında Əsasnamə"ni rəhbər tutur. Şura dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilir və öz fəaliyyətində müstəqildir. Şura Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən 9 üzvdən ibarət tərkibdə yaradılır. Şura üzvlərindən üçü iki il, üçü dörd il, üç nəfəri isə altı il müddətinə təyin olunur. Üzvlərin təkrar təyin olunmaq hüququ vardır.
Moskva Dövlət Radiotexnika, Elektronika və Avtomatlaşdırma Texniki Universiteti
Moskva Dövlət Radiotexnika, Elektronika və Avtomatlaşdırma Texniki Universiteti (rus. Московский государственный технический университет радиотехники, электроники и автоматики (МГТУ МИРЭА)) — Rusiyada universitet. 1947-ci il, senyabrın 1-də SSRİ-in Nazirlər Şurasının 28 may 1947-ci il tarixli sərəncamı ilə Moskvada mühəndislərin hazırlanması və təkmilləşdirilməsi üzrə Ümumittifaq Qiyabi Energetika İnstitutu Sank-Peterburq, Kiyev, Bakı, Daşkənd, Sverdlovsk və Novosibirsk şəhərlərində yaradılan filialları ilə birlikdə fəaliyyətə başlamışdır. Ali məktəb qiyabi təhsil sistemində energetika və radiotexnika ixtisasları üzrə əsas institut idi, müdafiə sənayesi və energetikanın bir çox yeni sahələri üçün mühəndislər hazırlayırdı. Sonradan Omsk, Kemerov, Kirov və bir sıra başqa şəhərlərdə yaradılan filialları və tədris korpusları texniki ali məktəblərin əsası oldu. Ali təhsil ocağı sürətlə inkişafa doğru gedirdi. Belə ki, institutun fəaliyyət prosesində bir çox tədris istiqamətləri, struktur və müasir texniki ali məktəbin kadrları formalaşdırılırdı. Artıq 60-cı illərdə radioelektronika və elektron texnika ixtisasları üzrə peşəkarlara ehtiyac yarandığından bu istiqamət üzrə tədris həyata keçirilməyə başlanır və energetika ixtisasları öz əvvəlki mövqeyini itirir. Beləliklə, yeni tip təhsil müəssisəsinin qurulmasına hazırlıq çərçivəsində istilik enerjisi, hidroenergetika, elektrik enerjisi və elektromexanika fakültələrinin tələbə kontingenti Moskva Energetika İnstitutuna köçürülür. Ali məktəbdə avtomatlaşdırma, telemexanika və ölçü texnikası, hesablama texnikası, radio elektron aparaturanın layihələndirilməsi və istehsalı fakültələri açılır.
Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin Amerikanın Səsi radiosundan Azərbaycan xalqına müraciəti
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 1953-cü il mayın 28-də Azərbaycanın Cumhuriyyət günü Amerikanın səsi radiosuna müsahibə zamanı Azərbaycan xalqına müraciət etmişdi. Soyuq müharibə dövrü bu, Azərbaycan xalqına müraciət üçün Məhəmməd Əmin Rəsulzadəyə verilən yeganə imkan idi. Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin qurucusu Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin səs yazısı 60 ildir "Amerikanın səsi"nin arxivində qorunub saxlanır.
Navicula radiosa
Navicula radiosa Kütz. — Kirpiklilər və ya İnfuzorlar cinsinə aid yosun . Navicula acuta Kütz. N. radiosa var. acuta (W. Sm.) Grunow Pinnularia radiosa W. Sm. Epifit, göllərdə, çaylarda, su anbarlarında, nohurlarda, bataqlıqlarda və dənizlərdə bentik, şirin və şortəhər sularda, oliqohalob-indifferent (Sa), indifferent (pH), β-mezosaprob (S). Böyük Qafqaz: Samur-Dəvəçi (Şabran) kanalı; Şəki-Zaqatala bölgəsinin sututarları; BQ-ın cənub yamacının sututarları; Abşeron r-nu: Ceyranbatan su anbarı. – KDÇ: Yevlax r-nu: Kür ç. (aşağı axarı); Hacıqabul r-nu: Hacıqabul g. ; İmişli r-nu: Sarısu g.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi
Naxçıvan TV və ya qısaca NTV — Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycanın ilk regional televiziyası. Dövlət (hökumət) nəzarətində və idarəçiliyində olan televiziya kanalıdır. Naxçıvanda yerli radio 1930-cu ildən fəaliyyət göstərir. 1 aprel 1932-ci il tarixdə Naxçıvan Radio Verilişləri Komitəsi yaradılmışdır. 1963-cü ildə muxtar respublikada televiziyanın fəaliyyətə başlaması ilə komitə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi, 5 mart 1969-cu ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsi, 5 may 1971-ci ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Televiziya və Radio Verilişləri Dövlət Komitəsi və 26 dekabr 1978-ci ildə isə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi adlandırılıb. 2015-ci ildə HD formatlı yayıma keçmiş, həmin ilin iyul ayının 1-də loqotipini dəyişmiş və efir müddətini 1 saat artıraraq 17 saata çatdırmışdır. Hazırda Televiziya öz rəsmi internet səhifəsi üzərindən yayıma çıxır. 2018-ci ildən Televiziyanın nəzdində Naxçıvan MR-in ilk informasiya agentliyi olan "Nuhçıxan" İnformasiya Agentliyi yaradılmışdır. 1 aprel 2021-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin əsasında "Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti yaradılıb. Naxçıvan Televiziyası gün ərzində 16 saat televiziya verilişləri ilə yayımda olur.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Verilişləri QSC
Naxçıvan TV və ya qısaca NTV — Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycanın ilk regional televiziyası. Dövlət (hökumət) nəzarətində və idarəçiliyində olan televiziya kanalıdır. Naxçıvanda yerli radio 1930-cu ildən fəaliyyət göstərir. 1 aprel 1932-ci il tarixdə Naxçıvan Radio Verilişləri Komitəsi yaradılmışdır. 1963-cü ildə muxtar respublikada televiziyanın fəaliyyətə başlaması ilə komitə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi, 5 mart 1969-cu ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsi, 5 may 1971-ci ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Televiziya və Radio Verilişləri Dövlət Komitəsi və 26 dekabr 1978-ci ildə isə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi adlandırılıb. 2015-ci ildə HD formatlı yayıma keçmiş, həmin ilin iyul ayının 1-də loqotipini dəyişmiş və efir müddətini 1 saat artıraraq 17 saata çatdırmışdır. Hazırda Televiziya öz rəsmi internet səhifəsi üzərindən yayıma çıxır. 2018-ci ildən Televiziyanın nəzdində Naxçıvan MR-in ilk informasiya agentliyi olan "Nuhçıxan" İnformasiya Agentliyi yaradılmışdır. 1 aprel 2021-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin əsasında "Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti yaradılıb. Naxçıvan Televiziyası gün ərzində 16 saat televiziya verilişləri ilə yayımda olur.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti
Naxçıvan TV və ya qısaca NTV — Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycanın ilk regional televiziyası. Dövlət (hökumət) nəzarətində və idarəçiliyində olan televiziya kanalıdır. Naxçıvanda yerli radio 1930-cu ildən fəaliyyət göstərir. 1 aprel 1932-ci il tarixdə Naxçıvan Radio Verilişləri Komitəsi yaradılmışdır. 1963-cü ildə muxtar respublikada televiziyanın fəaliyyətə başlaması ilə komitə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi, 5 mart 1969-cu ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsi, 5 may 1971-ci ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Televiziya və Radio Verilişləri Dövlət Komitəsi və 26 dekabr 1978-ci ildə isə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi adlandırılıb. 2015-ci ildə HD formatlı yayıma keçmiş, həmin ilin iyul ayının 1-də loqotipini dəyişmiş və efir müddətini 1 saat artıraraq 17 saata çatdırmışdır. Hazırda Televiziya öz rəsmi internet səhifəsi üzərindən yayıma çıxır. 2018-ci ildən Televiziyanın nəzdində Naxçıvan MR-in ilk informasiya agentliyi olan "Nuhçıxan" İnformasiya Agentliyi yaradılmışdır. 1 aprel 2021-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin əsasında "Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti yaradılıb. Naxçıvan Televiziyası gün ərzində 16 saat televiziya verilişləri ilə yayımda olur.
Naxçıvan Radiosu
Naxçıvan Radiosu — Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri QSC-nin nəzdində fəaliyyət göstərən dövlət radiosu. "Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti muxtar respublikanın ən böyük kütləvi informasiya orqanıdır. Naxçıvanda yerli radio 1930-cu ildən fəaliyyət göstərir. 1 aprel 1932-ci il tarixdə Naxçıvan Radio Verilişləri Komitəsi yaradılmışdır. 1963-cü ildə muxtar respublikada televiziyanın fəaliyyətə başlaması ilə komitə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi, 5 mart 1969-cu ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsi, 5 may 1971-ci ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Televiziya və Radio Verilişləri Dövlət Komitəsi, 26 dekabr 1978-ci ildə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi daha sonra Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi adlandırılmışdır. 1 aprel 2021-ci ildən Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin əsasında "Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti yaradılıb. Naxçıvan Radiosu gün ərzində 16 saat yayımda olur. Radio FM radio, DVB-T standart rəqəmli yerüstü televiziya və internet üzərindən də canlı yayımlanır.
Qazax radiosu
Qazax Radiosu (Qazax Radiosu) — Qazaxıstan Respublikasının dövlət informasiya və əyləncə radio stansiyasıdır. Qazaxıstan Respublikası televiziya və radio verilişləri kompaniyasının tərkibinə daxildir. 1921-ci il 29 sentyabrda Qazaxıstanda Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının poçt və Teleqraf Xalq Komissarlığı tərəfindən qəbul edilmiş qərara əsasən təşkil olunmuşdur. 1921-ci ilin oktyabrında o zamanlar Qazaxıstanın paytaxtı olan Orenburqda fəaliyyətə başlayan radio verilişləri bütün ölkə ərazisini əhatə edirdi. 23 Mart 1927-ci ildə efirdə ilk dəfə qazax dilində verilişlər yayımlandı. 2012-ci il oktyabr ayının 1-dən Astanada yeni media mərkəzinə köçürülmüşdür. 1950-ci illərdə Qazaxıstan radiosunda bəstəkar A. Esbayev musiqi redaktoru idi.
Qobustan radiosu
Qobustan radiosu — Krım vilayətinin Sevostopol şəhərində Azərbaycan dilində yayımlanan radio. Krım vilayətinin Sevostopol şəhərində Azərbaycan dilində “Qobustan" radiosu on iki ildir ki, fəaliyyət göstərir. Bu müddət ərzində Azərbaycan milli adət-ənənələrinin, tanınmış ziyalılarının, mədəniyyətinin, incəsənətinin, həmçinin erməni terror təşkilatlarının Azərbaycanda törətdikləri vandal aktları barəsində yerli əhaliyə ətraflı məlumatlar verilir, klassik musiqilərimiz səsləndirilir. “Qobustan” radiosu getdikcə öz proqramlarını zənginləşdirmiş və rəngarəng verlişləri ilə dinləyicilərin rəğbətini qazanmışdır. 2010-cu ilin əvvəllərində radionun 150-ci verilişi dinləyicilərə təqdim olunmuşdur. "Qobustan" bu radionun yaradılmasında və yerli əhali arasında böyük nüfuz qazanmasında onun redaktoru Həbib Əliyevin xüsusi əməyi olmuşdur.
Qəbələ radiolokasiya stansiyası
Qəbələ RLS — Azərbaycanın Qəbələ rayonunda fəaliyyət göstərmiş "Daryal" tipli stasionar radiolokasiya stansiyası. 1985-2012-ci illərdə cənub hava trafikini idarə edən Raketdən Müdafiə Kompleksinin bir elementi olmuşdur. Stansiya Azərbaycanın şimalında, Qəbələ şəhərindən təxminən 11 km cənub-qərbdə, ən yaxın Ləki dəmiryolu stansiyasından 50 km məsafədə yerləşir. İnşaat 1977-ci ildən bəri davam etmiş və 1985-ci ildə döyüş vəzifəsi əldə etmişdir. Texniki resurs radarların 2012-ci ilə qədər işləməsinə imkan vermiş, blok modul quruluşu sayəsində stansiyanı döyüş tapşırığı qeyri-aktiv edilmədən, bu modulları dəyişdirmək və təkmilləşdirmək mümkün olmuşdur. RLS təxminən 1,2 km aralıda yerləşdirilmiş iki mövqe — 100x100 metr hündürlüyündə yerləşən AFAR-a malik, təxminən, 4000 xaç-formalı vibratorlu qəbul Mərkəzi və 40x40 metr hündürlüyündə yerləşən, 1260 ədəd çıxış impuls gücünə malik növbəli modullarla dolu layihələndirilmişdir. Metrlik dalğaların diapazonunda işləyərək stansiya 100-ə yaxın radar kəsiyindən 0,1 m²-a yaxın məsafədə 6000 km-ə qədər diapazonda 90 dərəcə azimuta görə müəyyənləşdirilməsini və eyni zamanda müşayiət olunmasını təmin edirdi. Bu, Hind okeanının akvatoriyasından raketlərin buraxılmasının qarşısını almaq üçün kifayət idi. Raketdən Müdafiə Kompleksinin tərkibində olan stansiya nəinki raketlərin buraxılmasının qarşısını almağa, həm də onların trayektoriyasını izləməyə imkan verirdi ki, bu da raketlərin ölkəyə daxil olmasının qarşısını alırdı. Texniki parametrləri və münasib yeri nəzərə alaraq, bu RLS-in dünyada heç bir tayı-bərabəri yox idi.

Digər lüğətlərdə