I
сущ.
1. звезда:
1) небесное тело, состоящее из раскаленных газов и представляющееся взору человека на ночном небе светящейся точкой. Qütb ulduzu полярная звезда; астр. böyük işıqlı ulduz звезда повышенной светимости, mavi ulduz голубая звезда, örtüklü ulduz звезда с оболочкой
2) перен. судьба, участь. Bəxt ulduzu звезда счастья, ulduzu gülüb kimin улыбнулась звезда чья, кого
3) перен. о человеке, прославившемся в какой-л. сфере деятельности. Estrada ulduzu звезда эстрады, kino ulduzu звезда кино (кинозвезда)
4) геометрическая фигура с остроконечными выступами, равномерно расположенными по окружности. Beşguşəli ulduz пятиконечная звезда, səkkizguşəli ulduz восьмиконечная звезда (символ, герб Азербайджанской Республики)
5) предмет в форме звезды. Salonun tavanı ulduzlarla bəzənmişdi потолок зала был украшен звездами
6) воинский значок такой формы, носимый на фуражке, шапке, на погонах и т.п.
7) знак отличия, орден, имеющий форму звезды. Marşal ulduzu маршальская звезда
2. ушко (отверстие в тупом конце иглы, в которое продевается нитка). İynənin ulduzu ушко иглы
II
прил. звёздный. астр. Ulduz astronomiyası звездная астрономия, ulduz sistemi звездная система, ulduz kütləsi звездная масса, ulduz sıxlığı звездная плотность, ulduz vaxtı звездное время; эл.-тех. ulduz birləşməsi звездное соединение
◊ ulduz falı гороскоп (таблица расположения звезд, составляемая астрологами для мистических предсказаний о чьей-л. судьбе или исходе того или иного события); göydə ulduz ulduzu çağırır небо усеяно (усыпано) звездами (о ясном, звездном небе); ulduzları barışıb kimin живут в согласии кто ; помирились кто с кем; ulduzları barışsın! чтобы они жили в любви и согласии (пожелание); ulduzları barışmamaq не ладить между собой; ulduzu üzünə gülmək родиться под счастливой звездой; ulduzu doğub kimin счастье улыбнулось к ому; ulduzu batdı лишился былой славы; iynənin ulduzu qədər də нисколько, ничуть; ilan ulduz görməsə ölməz пока гром не грянет, мужик не перекрестится
Dəyişən ulduz
Dəyişən ulduzlar
Elə ulduzlar vardır ki, onların parlaqlıqları zamandan asılı olaraq dəyişir. Bu ulduzlara dəyişən ulduzlar deyilir.
Dəyişən ulduzlar iki əsas Qrupa bölünürlər. 1) optik dəyişənlər; 2) fiziki dəyişənlər.
Optik dəyişənlərin parlaqlığının dəyişməsinin səbəbi tutulmalardır. Fiziki dəyişən ulduzların parlaqlıqlarının və başqa parametrlərinin dəyişməsi isə onların daxilində gedən fiziki proseslərlə əlaqədardır. Dəyişən ulduzları 2 əsas qrupa bölürlər. Döyünən dəyişən ulduzlar və erruptiv - partlayış xarakterli dəyişən ulduzlar.
=== Döyünən dəyişənlər ===
Bu ulduzların parlaqlığının dəyişməsi onların radius və effektiv temperaturlarının müəyyən amplitud və periodla dəyişməsi ilə əlaqədardır.
=== Erruptiv- partlayış xarakterli dəyişən ulduzlar ===
Bu ulduzların parlaqlıqlarının dəyişməsi partlayış xarakterli enerji ayrılması ilə əlaqədardır.
Neytron ulduz
Neytron ulduzları — Supernova partlayışı zamanı ortaya çıxan çox sıx və öz oxu ətrafında sürətlə dövr edən obyektlərdir. Belə ki kütləsi 1,4 Günəş kütləsi ilə 3 Günəş kütləsi arasında olan bir ulduz öz nüvəsində termonüvə sintezini başa çatdırdıqdan sonra sıxılır, Supernova partlayışı nəticəsində ulduzun üst qatları kosmosa dağılır, ortada isə həmin ulduzun yalnız nüvəsi qalır. Bu supersıx və kütləli nüvəni Neytron ulduzu adlandırırlar.
Bu kütləyə sahib olan nüvə çökərkən yüksək təzyiq və temperatur altında nüvənin elektronları və protonları birləşərək neytronları əmələ gətirir.
Ortaya maddəsi sadəcə neytronlardan ibarət olan bir kürə çıxır və buna görə onlar Neytron ulduzları deyilir. Neytron ulduzunu daha da çökməyə qoymayan güc isə bu neytron qazının təzyiqidir.
Neytron ulduzlarının diametri ortalama 10–20 km-dir, kütləsi isə Günəşin kütləsindən ortalama 2 dəfə çoxdur. Bir qaşıq neytron ulduzu maddəsinin çəkisi Yer kürəsində 100 milyon tona bərabər olacaqdır.
Neytron ulduzları çox istidir və onların səth temperaturları 600.000 K-ə çatır. Onların maqnit sahələri Yer kürəsinin maqnit sahəsindən 10⁸-10¹⁵ dəfə daha güclüdür.
Ulduz
Ulduz — ilk vaxtlardan bəri insan səma ilə maraqlanmış, ulduzları araşdırmaq üçün ilk ciddi addım isə, ilk teleskopu reallaşdıran İtalyan alimi Qalileo Qaliley tərəfindən atılmışdır. Göy hadisələri ilə maraqlanan elm sahəsi də "astronomiya" adı altında inkişaf etmişdir. Göy üzündə görünənlərdən də daha çox ulduz olduğu bilinməkdədir. Gözlə görülənlərin sayı, 8000 qədərdir. Şəkilləri çəkilə bilən ulduzların sayı isə 50000000000 qədərdir. Ayrıca səmada işıq verməyən ulduzlar da vardır ki, bunlar öz günəşləri olan ulduzların ətrafında dönməkdədirlər.
Ulduzlar kainatda ən çox yayılmış göy cisimləridir. Kosmik maddənin kütləsinin 98%-i ulduzlara məxsusdur. Ulduzlar Günəşəbənzər obyektlərdir, yəni işıq və istilik enerjisinə malik olan qaz kütlələridir. Ulduzlar kütlə, radius və işıqlıqlarına görə bir-birlərindən ciddi fərqlənirlər.
"Ulduz" jurnalı
"Ulduz" jurnalı — Azərbaycanda nəşr olunan populyar bədii jurnallardan biri.
== Haqqında ==
24 noyabr 1997-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərmanı ilə jurnalın dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına çap olunması qərara alınmışdır.
Baş redaktoru Qulu Ağsəsdir.
Nəsr və poeziya şöbəsinin redaktoru Vüsal Nuru
Dizayneri Təhmasib Mehdiyev
1967-ci ildən nəşr olunur.
Tirajı 300 nüsxədir.
ARB Ulduz
ARB Ulduz — 2001-ci ildə "Alternativ TV" adıyla Gəncə şəhərində yayıma başlayan televiziya kanalı idi.
== Tarixçə ==
"Alternativ-Tele-Radio" MMC 5 yanvar 2001-ci il tarixdə Gəncədə təsis edilmişdir. Alternativ TV 15 mart 2001-ci il tarixdən ilk dəfə efirə çıxmışdır. 18 aprel 2001-ci il tarixdən 6 saatlıq efir rejiminə keçmişdir. 1 iyul 2002-ci il tarixdən etibarən efir vaxtı 14 saatadək artırılmışdır. Məqsəd Gəncə şəhəri və ətraf rayonların tamaşaçılarına cizgi, bədii və sənədli filmlər, musiqi və yerli xəbərləri əks etdirən "Xəbər+" informasiya proqramı və digər verilişləri nümayiş etdirməkdir. "Alternativ-Tele-Radio" MMC-nin təsisçisi Tarquliyev Hikmət Cəfər oğludur. Ümumi efir vaxtının 39 faizini ölkədə istehsal olunan proqramlar, 46 faizini xaricdə istehsal olunan proqramlar, 15 faizini şəxsi istehsal proqramları təşkil edirdi. Daha sonra isə formatı dəyişdirilmiş və efir 24 saatlıq efir rejiminə keçmişdir. 2013-cü ildə formatı dəyişdirildikdən sonra Azərbaycanın ilk musiqi telekanalı olmuşdur.
Qoşa ulduz
Qarşılıqlı qravitasiya qüvvəsi ilə bir-birinə bağlı olan və ümumi kütlə mərkəzi ətrafında hərlənən iki ulduzun əmələ gətirdiyi sistem- qoşa ulduz adlanır. Sistem ikidən çox ulduzdan da ibarət ola bilər. 3-10 ulduzdan ibarət fiziki rabitədə olan sistemə misilli ulduzlar deyilir. Qarşılıqlı cazibə qüvvələri ilə bir-birinə bağlı olan və fəzada vahid obyekt kimi hərəkət edən 10-dan artıq ulduzdan ibarət qrup ulduz topaları və ulduz assosiasiyaları adlanır.
Əlbəttə, göy sferasında bir-birinin yaxınlığında görünən ulduzların hamısı qoşa, misilli və ya topa hesab etmək olmaz. Ulduzlar əslində bir-birlərindən çox uzaq məsafələrdə ola bilərlər və onların yalnız göy sferasına proyeksiyaları yaxın görünə bilər. Bu cür qoşa, optik qoşa adlanır. Qoşa ulduzlar vizual, spektral və tutulan-qoşa olurlar.
Ulduz fiziki qoşadırsa, yəni qravitasiya qüvvəsi ilə əlaqədar olan qoşa sistemdən ibarətdirsə, belə sistemin ulduzları ümumi kütlə mərkəzi ətrafında Kepler qanunları ilə hərəkət edirlər. Odur ki, Keplerin dəqiqləşdirilmiş üçüncü qanunu vasitəsilə qoşa sistemin ulduzlarının kütləsini tapmaq olur.
Quyruqlu ulduz
Kometa və ya Quyruqlu ulduz (q.yun. κομήτης, komḗtēs, tərc. uzun saçlı) — Günəş Sisteminin kiçik cisimlərindən biri.
Kosmik fəzada təsadüf edilən müxtəlif ölçülü cisimlər olub, toz və qazdan ibarət "quyruğa" malikdirlər. Çox zaman Günəş ətrafında fırlanırlar. Kometalar Günəş sisteminin kiçik cisimləridir. Onlar olduqca sıxılmış orbit boyunca hərəkət edirlər və Günəşə yaxınlaşdıqca formalarını kəskin dəyişirlər. Kometalar Günəşdən uzaq məsafədə olduqca dumanlı, zəif işıqlanan obyekt kimi görünürlər. Günəşə yaxınlaşdıqca əks tərəfə yönəlmiş "quyruğu" yaranır. Kometa yunanca "kometos" sözündən olub, "quyruqlu ulduz" deməkdir.
Qırmızı ulduz
Qırmızı ulduz — sosializm və kommunizmin simvolu. Beş küncləri işçilərin beş barmağını və eyni zamanda beş qitəni (ənənəvi olaraq sayılan) təmsil edir. Daha az məlum olan cəhət ondan ibarətdir ki, ulduzun beş küncü cəmiyyəti sosializmə aparacaq və qoruyacaq beş fərqli sosial qrupu təmsil edir. Xüsusi sırası olmadan: gənclik (gələcək nəsillər), hərbçilər (sosializmi qoruyan və müdafiə edən), sənaye işçiləri, kənd təsərrüfatı işçiləri (fermerlər) və ziyalılar (kommunizmə nail olmaq üçün ideyalar yaratmalı olan sinif). Qırmızı ulduz Qızıl Ordunun bayrağıdır və Sovet İttifaqının bayrağındakı oraq və çəkicin üstündə təsvir edilmişdir.
Sarqas (ulduz)
Sarqas və ya Teta Əqrəb (θ Əqrəb, qısaldılmış θ Sco) Əqrəb cənub zodiak bürcünün qoşa ulduzudur. Bu ulduzun görünən ulduz ölçüsü +1,89, açıq havada adi gözlə gecə göyünun ən parlaq ulduzlarından biri kimi görünür. Məsafənin, parallaks üsulunun tətbiqi ilə birbaşa ölçülməsi mümkündür, Hipparkos missiyası zamanı aparılan bu cür ölçmələrdə bu ulduzun Günəşdən məsafəsi 300 işıq ili ( 90 parsek) tapılmışdır.
İki komponent Teta Əqrəb A ( bu ulduz Sarqas adlanır) və B .
Sirli ulduz
Sirli ulduz — Məşhur belçikalı komiks yazıçısı Erjenin qələmə aldığı Tintin macəralarının bir seriyası. Bu seriyanın qəhrəmanı Yerə düşən meteoriti tapmaq üçün Şimal dənizinə yollanan müxbir Tintindir.
"Sirli ulduz" Tintin macəralarının 10-cu hissəsidir. Macəra 1941-ci il 20 oktyabrından 21 may 1942-ci ilə qədər "Le Soir" qəzetində yayımlanmışdır.
Tintin bir isti yay günü Milu ilə gəzişərkən göydə əvvəl heç vaxt görmədiyi parlaq ulduz diqqətini çəkir. Ulduz haqqında məlumat almaq üçün rəsədxanaya baş vuran Tintin onun əslində ulduz yox, Yerlə toqquşacaq olan kometa olduğunu öyrənir. Dünyanın sonun gəldiyini düşünən Tintin kədərlənir. Amma sabahısı gün zəlzələdən başqa hadisə baş vermir. Astronomlar kometanın trayektoriyasını səhv hesablamışdılar. Kometa Yer ilə toqquşmamışdır, amma bir hissəsi Şimal dənizinə düşmüşdür.
Sünbül (ulduz)
Sünbül — Qız bürcünün α ulduzudur. Sünbül ulduzunun vizual ulduz ölçüsü m=1,2, mütləq ulduz ölçüsü M=-2,2, spekrti
B
1
V
{\displaystyle B_{1}V}
, parallaksı 0,021-dir. İşıqlığı 1000 Günəş işlığı, kütləsi 11 Günəş kütləsi, radiusu isə 2,5 Günəş radiusu tərtibindədir. Yerdən 300 i.i. uzaqlıqdadır.
Sədaqət Ulduz
Sədaqət Fəyaz qızı Quluyeva (Sədaqət Ulduz; 24 aprel 1974, Sumqayıt) — Azərbaycan müğənnisi;
Sədaqət Ulduz 24 aprel 1974-cü ildə Sumqayıt şəhərində anadan olub. Orta məktəblə yanaşı musiqi məktəbinin qarmon sinfindən də məzun olmuşdur. Eyni zamanda musiqi, fortepiano və saz dərsləri də almışdır.
Soltan Hacıbəyov adına Musiqi Texnikumunu bitirmişdir. 1995-ci ildən etibarən "Unison" qrupu ilə addımlar atmağa başlamışdır. Daha sonra peşəkar səhnədə performans sərgiləməklə televiziya proqramlarında da çıxışlar etmişdir. O, yeni kliplər çəkmiş, mahnılar oxumuş və bunlarla yanaşı Space TV-nin "Onda Başladıq" adlı televiziya proqramının aparıcısı kimi də fəaliyyət göstərmişdir.
Sədaqət Ulduz əvvəllər Azərbaycan Dövlət Muğam Teatrında solist kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Hal-hazırda Azərbaycan Dövlət Televiziyasında solist kimi fəaliyyət göstərir.
Altı yaşında Moskvada keçirilən Ümumittifaq festivalın mükafatını almışdır.
Ulduz (1964)
Ulduz — rejissor Ağarza Quliyevin filmi. 1964-cü ildə bəstəkar Süleyman Ələsgərovun eyniadlı pyesi əsasında ekranlaşdırılıb. Böyük şöhrət qazanmış komediya dəfələrlə müxtəlif teatr səhnələrində tamaşaya qoyulub. 1965-ci il martın 29-da Nizami adına kinoteatrda “Ulduz” musiqili kinokomediyasına ilk baxış keçirilib. Ağarza Quliyevin quruluş verdiyi bu filmdə bir daha məşhur aktyorlar — Bəşir Səfəroğlu, Lütfəli Abdullayev, Nəsibə Zeynalova, Səyavuş Aslan, Məleykə Ağazadə, Hacıbaba Bağırov və digər sənətkarlar yer alıblar. Filmin əsas çəkilişləri Astara rayonunda aparılıb.
Kinokomediya iki sevən gəncin saf məhəbbətindən, eyni zamanda elmin həyatla əlaqəsindən, kəndin qabaqcıl ziyalılarının elmlə heç bir əlaqəsi olmayanlara, vəzifəpərəstlərə qarşı apardıqları mübarizədən danışır.
Film bəstəkar Süleyman Ələsgərovun eyniadlı operettasının motivləri əsasında ekranlaşdırılıb. Böyük şöhrət qazanmış komediya dəfələrlə müxtəlif teatr səhnələrində tamaşaya qoyulub. 1965-ci il martın 29-da Nizami adına kinoteatrda “Ulduz” musiqili kinokomediyasına ilk baxış keçirilib.
Ulduz (dəqiqləşdirmə)
Ulduz — kainatda ən çox yayılmış göy cismi.
Ulduz (jurnal) — Azərbaycanda nəşr olunan populyar bədii jurnallardan biri.
Ulduz (jurnal)
"Ulduz" jurnalı — Azərbaycanda nəşr olunan populyar bədii jurnallardan biri.
24 noyabr 1997-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərmanı ilə jurnalın dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına çap olunması qərara alınmışdır.
Baş redaktoru Qulu Ağsəsdir.
Nəsr və poeziya şöbəsinin redaktoru Vüsal Nuru
Dizayneri Təhmasib Mehdiyev
1967-ci ildən nəşr olunur.
Tirajı 300 nüsxədir.
Ulduz (opera)
“Ulduz” — məşhur Azərbaycan bəstəkarı Fikrət Əmirovun 1948-ci ildə bəstələdiyi birpərdəli operetta. Operettanın librettosu Azərbaycanın xalq artisti İsmayıl Hidayətzadəyə məxsusdur. “Ulduz” operettası Fikrət Əmirovun diplom işi idi. Bu operettayla o 1948-ci ildə Azərbaycan konservatoriyasının bəstəkarlıq fakültəsini bitirib.
Ulduz Həşimova
Ulduz Fayızi qızı Həşimova (5 dekabr 1951, Şamaxı) — Azərbaycan alimi, biologiya elmlər doktoru, AMEA-nın A. İ. Qarayev adına Fiziologiya İnstitutunun direktoru
Ulduz Həşimova 1951-ci il dekabrın 5-də Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. 1968-ci ildə Bakı şəhərindəki 134 saylı orta məktəbi bitirmiş, N. Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun (hazırda Azərbaycan Tibb Universiteti) daxil olmuşdur. 1973-cü ildə İnstitutunu fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. İnstitutu bitirdikdən sonra təyinatla Tibb İnstitutunun biologiya kafedrasında, daha sonra isə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunda baş laborant vəzifəsində işləmişdir. 1975-ci ildə antropologiya ixtisası üzrə SSRİ Elmlər Akademiyasının Etnologiya İnstitutunun antropologiya şöbəsinin aspiranturasına qəbul olunmuşdur.
1979-cu ildə M. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Antropologiya İnstitutunda Biologiya fakültəsinin antropologiya ixtisası üzrə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1985-ci ilədək dissertasiya müdafiə etdikdən sonra Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunda kiçik elmi işçi, elmi işçi, baş elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır.
1985-ci il aprelin 1-də Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Prezidiumunun Qərarı ilə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Fiziologiya İnstitutuna keçirilmiş və baş elmi işçi, daha sonra aparıcı elmi işçi vəzifələrində işləmişdir. 1996-cı ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Genetika İnstitutunda Genetika ixtisası üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.
1999–2004-cü illərdə Qərb Universitetində müəllim, daha sonra isə magistratura şöbəsinin dekanı vəzifəsində işləmişdir.
Ulduz Kəngərli
Ulduz Səttar oğlu Kəngərli (Kəngərlinski) (d. 28 sentyabr 1924, İrəvan, Ermənistan SSR) — texnika elmləri doktoru, professor.
Ulduz Səttar oğlu Kəngərli (Kəngərlinski) 1924-cü il sentyabr ayının 28-də İrəvanda anadan olmuşdur.
1941-ci ildə 9-cu sinfi bitirdikdən sonra, artilleriya hərbi məktəbinə daxil olmuş, sonra zabit rütbəsində Ukrayna cəbhəsinə göndərilmişdir.
1947-ci ildə ordu sıralarından qayıtdıqdan sonra, Azərbaycan Sənaye İnstitutuna daxil olmuş, 1952-ci ildə (indiki Neft Akademiyası) Energetika fakültəsini, 1958-ci ildə isə Azərbaycan EA-nın aspiranturanı bitirmiş, namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmiş və texnika elmləri namizədi alimlik dərəcəsini almışdır.
1958-1961-ci illərdə Sumqayıt şəhərindəki Elmi-Tədqiqat "Neftkimyaavtomat" Layihə İnstitutunda şöbə müdiri və Elmi-Tədqiqat Neft İnstitutunda laboratoriya rəhbəri işləmişdir.
1961-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunda (indiki Texniki Universitet) onun rəhbərliyi ilə radiotexnika, elektronika və rabitə kafedrası təşkil edilmişdir. Bu sahədə onun ilkin yaratdığı kafedra əsasında 7 yeni kafedra təşkil edilmiş və universitetdə iki radiotexnika və telekommunikasiya və rabitə fakültələri fəaliyyət göstərmişdir.
Alim radioelektronika sahəsində tədqiqatlar aparmış, 17 dərslik və dərs vəsaitinin 218 elmi əsərin, 12 ixtiranın müəllifidir. 1983-cü ildə çap olunmuş "Rusca-azərbaycanca-ingiliscə radioelektronika terminləri lüğəti"nin (Cəmilə Kəngərli ilə birlikdə) müəllifidir.
Ulduz Parkı
Ulduz Parkı — Ulduz Qoruğu olaraq da bilinir, İstanbulun, Beşiktaş rayonunda yer alan tarixi park. Balmumcuda Ortaköyə uzanan Şkiv prospektinin şimal və şərq sərhədini, Ortaköy Beşiktaşa uzanan Çırağan prospektinin cənub sərhədini təşkil edir. Biri Şkiv prospektinə, digəri də Çırağan prospektinə iki ayrı qapısı olan Ulduz Parkının içində Malta köşkü və Çadır köşkü adı altında iki köşk vardır.
Osmanlı dövründə, xüsusilə 1600-cü illərin əvvəllərində ön plana çıxmağa başlamışdı. O zamanlar Kazancıoğlu Bağçası adını daşıyan və bu ailənin mülkü olan torpaqlar padşah IV Murad tərəfindən satın alınaraq qızı Qaya Sultana hədiyyə edilmişdir. Lalə Dövrü dövründə bəzəmə zövqünə söykənən təşkil edilən çırağan aləmləri zamanı müxtəlif əyləncələrə məkan olmuşdur. Divarın dəniz tərəfindəki közülük və içindəki Çadır və Malta Köşkləri isə İstanbul Bələdiyyəsinə verildi. Əvvəl Çırağan Sarayının arxa bağçası, sonra da 1877-ci ildə etibarən genişləndirilməsinə başlanan Ulduz Sarayının çöl hissəsi olan yaşıllıq, 1940-cı ildən sonra Ulduzz Parkı olaraq adlandırıldı.
1925-ci ildə bir İtalyan iş adamın verilən və bir kazino olaraq istifadə Şəalə köşkü, Atatürkün müdaxiləsilə həmin iş adamından alınmışdır. 1930-cu illərdə üç yerə bölünərək, təpə qisimindəki strukturlar Hərb Akademiyasına verildi (1978-ci ildə Mədəniyyət Nazirliyinə buraxıldı), divarın arxasında şimal istiqamətində olan Şale köşkü Türkiyə Böyük Millət Məclisinə verildi.
Ulduz Quliyeva
Ulduz Əsgər qızı Quliyeva (Ulduz Sönməz; 16 iyun 1945, Kərimli, Gədəbəy rayonu) — Azərbaycanlı aşıq, şair, "Azərbaycanın Əməkdar mədəniyyət işçisi" (2008). Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü.
Ulduz Quliyeva 1945-ci il iyun ayının 16-da Gədəbəy rayonunun Kərimli kəndində anadan olub. Orta məktəbin 8-ci sinfindən Asəf Zeynallı adına Musiqi Məktəbinə daxil olmuş, 1969-cu ildə Muğam sinfini bitirmişdir. 1964–1971-ci illərdə Sumqayıt şəhər metallurqların C.Cabbarlı adına Mədəniyyət evində xalq çalğı alətləri ansamblının bədii rəhbəri işləyib. Eyni vaxtda Sumqayıt şəhər radio stansiyasında solist olub.
1971-ci ildən 1981-ci ilə kimi Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında solist kimi çalışıb. Hələ muğam sinfində oxuyarkən Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında radio verilişləri və televiziya komitəsinin solisti olub və bir çox görkəmli sənətkarlarla yanaşı fəal iştirak edib.
Ulduz xanım saz çalmağı Aşıq Sədi Ağstafalıdan öyrənib.
Aşıq Ulduz "Aşıq Pəri" məclisinin ilk üzvü və yaradıcılarından biridir.
Ulduz Rəfili
Ulduz Saleh qızı Rəfili (15 dekabr 1922, Goranboy, Gəncə qəzası – 8 yanvar 2006, Bakı) — rejissor, əməkdar incəsənət xadimi, professor
Ulduz Saleh qızı Rəfili 15 dekabr 1922-ci ildə Goranboy rayonunun Borsunlu kəndində doğulub. 12 yaşı olanda nəsilləri sovet repressiyasına məruz qalıb və o, böyük bacısı Səmayə xanımla 1934-cü ildə Bakıya köçüb.
Ulduz xanımın öz əli yazdığı avtobioqrafiyasında oxuyuruq: "Atam Saleh Əliyev hələ mən dünyaya gəlməmiş vəfat etmişdir.
Daha sonra Ulduz xanım Moskvada Dəmiryolu Nəqliyyatı üzrə Mühəndislər İnstitutuna daxil olmuş, orada oxumaqla yanaşı, Moskva metropolitenində stansiya növbə rəisi və elektrik qatarında maşinist kimi çalışmışdır.
Ulduz Rəfili müharibə bitdikdən sonra Bakıya qayıtmış, burada indiki Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin rejissorluq fakültəsinə daxil olmuş, 1951-ci ildə oranı bitirmişdir. Həmin müddətdə də təhsil almaqla yanaşı, C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında məsləhətçi və o zamankı Kitabxanaçılıq Texnikumunda pedaqoq kimi fəaliyyət göstərmişdir.
O, ali məktəbi bitirdikdən sonra 1951-ci ildə ilk Azərbaycan qadın teatr rejissoru kimi Gənc Tamaşaçılar Teatrının rus bölməsində fəaliyyətə başlayıb.
1972–1975-ci illərdə Gənc Tamaşaçılar Teatrının baş rejissoru kimi fəaliyyət göstərib. Burada həm Azərbaycan, həm də rus bölmələrində tamaşalar hazırlayıb, onlara quruluş verib.
U.Əliyeva 50-dən artıq tamaşaya — "İkinci ailə" (1954), "Ayrılan yollar" (1957), "Durna qatarı" (1958), V.Hüqo "Qavroş" (1959), "Ümid nəğməsi" (1959), "Hünər" (1963), S.Qədirzadə "Şirinbala bal yığır" (1965), "Xoruz" (1965), X.Əlibəyli "Dovşanın ad günü" (1966), C.Məmmədov "Dan ulduzu" (1967), K.Qaldoni "İki ağanın bir nökəri" (1968), M.Təhmasib "Rübailər aləmində" (1968), Anar "Ötən ilin son gecəsi" (1968), S.Sani Axundov "Qaraca qız" (1971), X.Əlibəyli "Aycan" (1973), Ə.Əylisli "Mənim nəğməkar bibim" (1975) və s.
Yeni Ulduz
"Yeni Ulduz" — 2004-cü ildən 2010-cu ilə qədər Azərbaycanın ATV kanalında yayımlanan musiqi yarışma verilişi.
Veriliş Britaniyanın "Pop Idol" verilişi üzərində əsaslanıb.
Ulduz PFK
Ulduz PFK - və ya rəsmi adı ilə Ulduz Peşəkar Futbol Klubu. Təməli 1967-ci ildə qurulan, Azərbaycanın Mingəçevir şəhərini təmsil edən futbol klubudur. Klub 1967-ci ildə SSRİ-nin keçirdiyi, ümumittifaq "Dəri Top" yarışında, ilk iştirakı ilə ikincilik əldə etmişdir. Klubun təsisçisi Baba Mustafayevdir.
1965-ci ildə SSRİdə Ümumittifaq yarışları keçirilməyə başladı. Bu yarışların başlamasından sonra, 1966-cı ildə Baba Mustafayevin təklifi ilə futbol klubu yaradıldı və adı "Ulduz" olaraq qeydiyyatdan keçdi. Elə həmin il dünya kubokuna hazırlıq məqsədi ilə SSRİ gənclərindən ibarət yığma komanda Zaqafqaziyaya yoldaşlıq görüşlərini keçirmək məqsədiylə gəldi. Bu zaman Mingəçevir futbolçuları ciddi məşqlərə başladılar. SSRİ - Mingəçevir qarşılaşması 88-ci dəqiqədə Rafiq Kamalovun vurduğu qolla Mingəçevir klubunun qələbəsi ilə başa çatdı.
1967 - "Ulduz" klubu "Sevinc" kubokunu əldə etmişdir.
Ulduz dinamikası
Ulduz dinamikası astrofizikanın qarşılıqlı cazibə qüvvəsinə tabe olan ulduzların toplu hərəkətlərini statistik şəkildə təsvir edən bölməsidir. Göy mexanikasından əsas fərq cismin sayıdır
N
≫
10.
{\displaystyle N\gg 10.}
Tipik qalaktikalarda milyonlarla makroskopik cazibə qüvvəsi cisimləri və saysız-hesabsız neytrinolar və bəlkə də digər qaranlıq mikroskopik cisimlər var. Üstəlik, hər bir ulduz ümumi qravitasiya sahəsinə az-çox bərabər töhfə versə də, səma mexanikasında kütləvi cismin çəkisi istənilən peyk orbitində üstünlük təşkil edir.
Qalaktik nüvələrin dinamikası və təkamülü, D. Merritt (2013). Princeton Universiteti Nəşriyyatı .
Qalaktik dinamika , J. Binney və S. Tremaine (2008). Princeton University Press.
Qravitasiya N-Bədən Simulyasiyaları: Alətlər və Alqoritmlər, S. Aarseth (2003). Cambridge University Press.
Ulduz falı
Qoroskop, horoskop və ya ulduz falı (q.yun. ὥρα — saat (doğum) kimi tərcümə olunur, q.yun. σκοπός — müşahidəçi) — bürc işarələrinə görə müəyyən bir müddətdə ulduzlu səmada planetlərin qarşılıqlı mövqeyinin nizamlı təsviri. Astrologiyada insan taleyini proqnozlaşdırmaq üçün istifadə olunur.
Qədim mənbələrdə qoroskop həm də Assendent və ya Assendentin yerləşdiyi işarə adlandırılı. Həmçinin, ulduz falı el arasında Alan Leo tərəfindən dövriyyəyə daxil edilmiş müxtəlif günəş əlamətləri üçün astroloqlar tərəfindən birbaşa dərc edilən proqnozlar adlanır.
Elm baxımından qoroskop — psevdoelmi (yalançı elmi) proqnozdur . Belə ki, Mişel Qoklenin tədqiqatı astrologiyanın bir çox əsas prinsiplərini , xüsusən də ulduz falının icrasını təkzib etmişdir. Baxmayaraq ki, ömrünün sonlarına yaxın o, qənaətlərini bir qədər yenidən nəzərdən keçirmiş və astrologiyada islahat təklif etmişdir: ən çox yayılmış ənənələrdən imtina edilməli olduğunu hesab edərək yalnız obyektiv, statistik üsullarla təsdiqlənə bilən hadisələri əsas götürmüşdür. Qoklen onu "neoastrologiya" adlandırmış və ona eyni adlı kitab həsr etmişdir (Neo-Astrology, 1991).
Dəniz ulduzları
Dəniz ulduzları (lat. Asteroidea) — heyvanlar aləminin dərisitikanlılar tipinə aid heyvan sinfi. Təqribən 1600 müasir növü var.
Ulduz şəkilli və ya beşguşəli dərisitikanlıdır. Əksəriyyətinin uzunluğu 12–25 sm olsa da, sinfin nümayəndələrinin ölçüləri 2 sm-lə 1 m arasında dəyişir.
== Həyat tərzi və xarici quruluşu ==
Dəniz ulduzu dənizdə yaşayır. Suyu nisbətən az duzlu olan dənizlərdə yaşaya bilmir. Dəniz ulduzu sahilə yaxın yerlərdə dənizin dibində sürünür, dəniz çəkildikdə isə çox zaman daşların yosunların altında qalır. Bədən formaca beşguşəli ulduza oxşayır. Bədən mərkəzi diskdən və ondan çıxan beş şüadan təşkil olunmuşdur ki, bu şüalara qollar da deyirlər.
Dəniz ulduzu
Dəniz ulduzları (lat. Asteroidea) — heyvanlar aləminin dərisitikanlılar tipinə aid heyvan sinfi. Təqribən 1600 müasir növü var.
Ulduz şəkilli və ya beşguşəli dərisitikanlıdır. Əksəriyyətinin uzunluğu 12–25 sm olsa da, sinfin nümayəndələrinin ölçüləri 2 sm-lə 1 m arasında dəyişir.
== Həyat tərzi və xarici quruluşu ==
Dəniz ulduzu dənizdə yaşayır. Suyu nisbətən az duzlu olan dənizlərdə yaşaya bilmir. Dəniz ulduzu sahilə yaxın yerlərdə dənizin dibində sürünür, dəniz çəkildikdə isə çox zaman daşların yosunların altında qalır. Bədən formaca beşguşəli ulduza oxşayır. Bədən mərkəzi diskdən və ondan çıxan beş şüadan təşkil olunmuşdur ki, bu şüalara qollar da deyirlər.
Dəyişən ulduzların tərifləri
Dəyişən ulduzlar — ulduzun yalan olduğu bürcün adı olan latın hərfi ilə birlikdə (aşağıda göstərildiyi kimi) müəyyən bir etiketin Bayer təyin olunmuş formatında bir dəyişikliklə təyin olunur. Bürclər siyahısı və onların adlarının həssas formaları üçün bürclər siyahısına baxın.
Cari adlandırma sistemi:
Bayerin mövcud Yunanıstandakı məktubları olan ulduzlara yeni təyinatlar verilmir.
Əks halda, hərfi R ilə başlayın və Z.-dən keçin.
RZ ilə davam edin … RZ, SS istifadə edin … ZZ qədər SZ, TT … TZ və s.
QZ-ə çatana qədər AA, BB … BZ, CC … CZ və s. İstifadə edin, həm birinci, həm də ikinci mövqelərdə J-ni atın.
334 kombinasiya məktubundan sonra Latin yazılarını tərk edin və V335, V336 və s. İlə ulduzları adlandırmağa başlayın.
İkinci məktub alfabenin başlanğıcından heç bir zaman asla yaxınlaşmır, məsələn, heç bir ulduz BA, CA, CB, DA və s.
Endor (Ulduz müharibələri)
Endor — "Ulduz müharibələri" kainatında uydurma peyk. Endor sıx meşələr, yüksək dağlar və savannalarla örtülüdür. Peykdə evoklar, duloklar və yuzzumlar kimi sayıqlı, eləcə də qoraks kimi yarı-sayıqlı növlər də yaşayır. Endordakı ağacların bəzilərinin hündürlüyü min metrdən çoxdur. Tərkibində insanların nəfəs ala biləcəyi atmosfer və 8% səth suyu var. Onun da iki ulduzu mövcuddur: Endor I və Endor II.
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
Endor — Vukipediya saytında.
Eyni ulduzun altında
Eyni ulduzun altında (ing. The Fault in Our Stars; hərf. Günah ulduzlarımızdadır) — Con Qrinin 2012-ci ilin yanvarında nəşr olunmuş 6-cı romanı. Romanın adı Uilyam Şekspirin "Yuli Sezar" faciəsinin birinci aktının ikinci səhnəsindən götürülmüşdür: bu səhnədə Qay Kassi Lonqin Bruta deyir: "Günah, əziz Brut, ulduzlarımızda deyil, özümüzdədir". Hekayə 16 yaşlı xərçəng xəstəsi Hazel Qreys Lankasterin dilindən nəql olunur. Hazel valideynləri tərəfindən dəstək qrupunda iştirak etməyə məcbur edilir. O, tezliklə 17 yaşlı keçmiş basketbolçu və xərçəngə görə bir ayağı kəsilmiş Aqust Vaterslə tanış olur və ona aşiq olur. Kitab uğur qazanmışdır.
== Məzmun ==
16 yaşlı ağciyər xərçəngi Hazel Qreys Lankester anasının təkidi ilə xərçəng xəstələri arasında keçirilən görüşlərə qatılır. Hazel dəstək qrupunun görüşlərində iştirak etməkdən məmnun deyil, lakin bir gün sümük xərçəngi üzündən sağ ayağı kəsilən, buna görə də protez ayaq taxan 17 yaşlı Aqust Vaterslə tanış olur.
Görünən ulduz ölçüsü
Ulduz ölçüsü — mənbəyin işıq şüalarına perpendikulyar qoyulmuş səthin həmin mənbə tərəfindən nisbi işıqlanmasının əsası 2,512 olan mənfi işarəli loqarifmidir.
Görünən ulduz ölçüsü və ya vizual ulduz ölçüsü-adi gözlə vizual fotometr adlanan qəbuledici vasitəsilə təyin olunan ulduz ölçüsüdür.
Astrofizikada işıqlanmanın fiziki analoqu olaraq ulduz ölçüsü adanlanan kəmiyyətdən istifadə edilir.
== Tarixi ==
Ulduz ölçüsü ilk astrofotometrik anlayışdır. Hələ Hipparx eramızdan əvvəl II yüzillikdə gözlə seçilən ulduzları işıqlanmalarına görə altı ulduz ölçüsünə ayırmışdı. O, qəbul etmişdi ki, ən parlaq (işıqlı) ulduzun ulduz ölçüsü 1, ən zəifinki isə 6-dır.
Parlaqlığın ulduz ölçüsü vasitəsilə qiymətləndirilməsi fiziki, daha doğrusu fizioloji və psixoloji əsasları yalnız Hipparxdan iki min il sonra XIX yüzillikdə Veber və Fexner tərəfindən müəyyən edilmişdir. Veber-Fexner qanunu: hər hansı qıcıqlandırıcı təsirin hiss olunmasındakı dəyişiklik həmin qıcıqlandırıcı amilin nisbi dəyişməsi ilə düz mütənasibdir. Bu qanunu ulduz ölçüsü anlayışına tətbiq etsək, Kainat obyektinə qıcıqlandırıcı, qəbulediciyə (gözə, fotoemulsiyaya, fotolentə və s.) hissiyat mərkəzi kimi baxa bilərik . Qıcıqlandırıcının obyektiv meyarı onun qəbuledicidə yaratdığı işıqlanmadır, ulduz ölçüsü isə bu işıqlanmanın qəbulediciyə təsiri deməkdir.
Gümüşü Ulduzlar
Gümüşü Ulduzlar (ərəb. النجوم الفضية) Misir Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus aerobatika eskadronudur. Komanda1974-cü ildə qurulub. Uçuşlar üçün Hongdu JL-8 təyyarəsinin K-8E versiyası istifadə olunur. Təyyarələr ağ, qırmızı və göy rənglərdən ibarət dizaynda boyanıb. Təyyarələr ağ, qırmızı və göy rəngli tüstü generatorları ilə təchiz olunub. 2010-cu ildən 10 təyyarədən ibarət komanda ilə uçuşlar həyata keçirilir: 9-u qrup şəklində düzülüş və 1 solo.
Günah ulduzlarımızdadır (film, 2014)
Günah ulduzlarımızdadır (ing. The Fault in Our Stars) — 2014-cü ildə ABŞ yazıçısı Con Qrinin eyniadlı əsəri əsasında rejissor Coş Bun tərəfindən çəkilmiş dram və melodram janrlı film
== Məzmun ==
16 yaşlı Hazel Qreys Lançester 3 ildir tiroid xərçəngindən əziyyət çəkir. Xəstəlik artıq ağciyərlərinədə yayıldığı üçün həmişə yanında oksigen balonu gəzdirir. Bu xəstəlikdən əziyyət çəkən insanlar üçün yaradılmış dəstək qurupunda seanslara gedərkən Aqustus Vaters adlı gənc bir oğlanla tanış olur. O da bir vaxtlar beyin şişi xəstəliyindən müalicə almış və ayağının birini itirmişdir. Bu iki cütlük bir müddətdən sonra bir-birlərinə aşıq olurlar. Xəstəliyə görə xəstəxanada yatan Hazelin yanından heç ayrılmayan Auqustus onun həmişə iştəmiş olduğu arzusunu reallaşdırmaq üçün onunla birgə səyahətə çıxır. Məqsəd isə, Amsterdama gedərək Hazelin ən çox sevdiyi yazıçı Piter van Houteni tapmaqdır.
== Rollarda ==
Şeylin Vudli — Hazel Qreys Lankaster
Lili Kenna — Hazelin uşaqlığı
Ansel Elqort — Aqustus Vaters
Nat Volff — İsaak, Aqustusun görmə qüsurlu dostu
Laura Dern — Frenni Lankaster, Hazelin anası
Sem Trammel — Maykl Lankaster, Hazelin atası
Uilyam Dafoe — Piter van Houten
Lotte Verbik — Lidewic Vlieqenthart, Piterin assistantı
Mayk Birbiqlia — Patrik
Emili Piçer — Monika
Emili Biç — Monikanın anası
Karole Veyers (səs) — Enn Frank
== Premyerası ==
Filmin premyerası 2014-cü ilin 2 iyun tarixində 300-dən artıq qonağın iştirakı ilə Nyu-Yorkun Ziegfeld teatrında baş tutdu. Kitabın müəllifi Qrin veriyi açıqlamasında bildirib: "Mən kitabın ekranlaşdırılmasına icazə vermək istəmədim.
Han Solo: Ulduz müharibələri. Hekayələr (film, 2018)
Han Solo: Ulduz müharibələri. Hekayələr (ing. Solo: A Star Wars Story; həmçinin sadəcə Solo) — Ron Hovardın rejissorluğu ilə 2018-ci ildə çəkilmiş, "Lucasfilm" tərəfindən istehsal olunmuş və "Walt Disney Studios Motion Pictures" tərəfindən yayımlanmış ABŞ kosmik vestern filmi. Alden Erenrayk tərəfindən canlandırılan "Ulduz müharibələri" personajı Han Solo haqqında olan film 2016-cı ildə çəkilmiş "İzqoy-bir"dən sonra yayımlanmış ikinci "Ulduz müharibələri" antologiya filmidir. Rollarda Vudi Harrelson, Emiliya Klark, Donald Qlover, Tandiv Nyuton, Fibi Voller-Bric, Yoonas Suotamo və Pol Bettani var. Filmin hadisələri orijinal "Ulduz müharibələri" filminin hadisələrində 10 il əvvəldə cərəyan edir, yeraltı soyğunda iştirak edən Han Solo və Çubakkanın ilk sərgüzəştlərini təsvir edir.
Corc Lukas 2012-ci ildə "Han Solo" prikvelinin istehsalına başlamış və ssenarinin yazılması üçün Lourens Kezdanı işə götürmüşdür. Lukas 2012-ci ildə "Lucasfilm"i "Disney"ə satdıqdan sonra Kasdan "Ulduz müharibələri: VII Epizod – Gücün oyanması" (2015) filminin ssenarisini yazması üçün işə götürülmüş, oğlu Conatan isə "Solo" filminin ssenarisini yekunlaşdırmışdır. Əsas çəkilişlər 2017-ci ilin yanvarında "Pinewood Studios" studiyasında Fil Lord və Kristofer Millerin rejissorluğu ilə başlamışdır. Onların hər ikisi 2017-ci ilin iyununda "Lucasfilm" ilə "yaradıcı fikir ayrılıqları" səbəbindən işdən çıxarılmış və Hovard onların yerinə işə götürülmüşdür.
Kvark ulduzu
Kvark ulduzu — varlığı sübut edilməmiş və mövcud olma ehtimalı çox az olan ulduz növüdür.
== Tarixi ==
Kvark ulduzu ilə bağlı ilk fərziyyə 1965-ci ildə sovet fiziklər Dmitri İvanenko və D. Kurdqelaidze tərəfindən irəli sürülüb. Lakin, bu ulduzun mövcudluğu haqqında olan bütün fərziyyələr indiyə kimi sübut edilməyib.
== Xüsusiyyətləri ==
Kvark-qluon plazmasından ibarət olan kvark ulduzun mövcud olması üçün ulduz ölərkən baş verən cazibə içə çökməsi zamanı, protonları çox yüksək təziq altında kvarklara parçalanmalıdır. Amma, bu hadisənin baş vermə ehtimalı çox azdır, çünki protonun kvarklara parçalanması üçün lazım olan təziq və istilik o qədər yüksəkdir ki, ifratnəhəng ulduzlarda belə bunu ödəyəcək təziq və istilik yoxdur. Nəzəri olaraq, bu ulduzun plazmasının çoxu s-kvarklardan (qəribə kvark) ibarət olmalıdır, ona görə də, kvark ulduzu həm də qəribə ulduz adlandırılır. Bundan başqa, ölən ulduz ağ cırtdan ola bilməyəcək qədər böyük, qara dəlik ola bilməyəcək qədər də kiçik olmalıdır. Əgər bu ulduz varsa, sıxlığı neytron ulduzlarına nəzərən daha çox olmalıdır. Orta hesabla 5–10 km radiusunun, 7–10 milyon il ömürünün olduğu təxmin edilir. Öləndən sonra kvark ulduzunun qara dəliyə çevriləcəyi fərz edilir.
Kürəvi ulduz topaları
Kürəvi ulduz topaları- sferik və elliptik formada olurlar. Hər bir kürəvi topada yüz minlərlə, hətta milyonlarla ulduz olur. Bu topaların orta diametrləri 30 ps-dir. Günəşətrafı fəzada hər 8 ps3 həcmcə bir ulduz düşdüyü halda kürəvi ulduz topasında, xüsusilə onun mərkəzi hissəsində bir kub parsek həcmə on minlərlə ulduz düşür. Kürəvi ulduz topaları parlaq olduqlarından onlar çox uzaq məsafədən görünürlər. İndiyədək Bizim Qalaktikada 130 kürəvi topa kəşf olunub. Kürəvi ulduz toplarında nəhəng ulduzlara o cümlədən RR Lira tipli dəyişənlərə çox rast gəlirik.
== Yerləşməsi ==
Kürəvi ulduz topaları qalaktik ekvatordan hər iki tərəfə simmetrik paylanıblar. Qalaktika müstəvisində uducu qaz-toz mühiti sıx olduğundan kürəvi topalar burada az görünürlər. Kürəvi toplar əsasən Qalaktikanın mərkəzində toplanıblar.
Kürəşəkilli ulduz topası
Kürəşəkilli ulduz topaları və ya sadəcə kürəşəkilli topa – çoxlu sayda ulduzlardan ibarət olan, qravitasiya ilə bir-birinə sıx bağlı olan və qalaktik mərkəzin ətrafında peyk olaraq fırlanan ulduz topalarıdır.
Maqnit ulduzlar
Maqnetar və ya maqnitar — neytron ulduzu, çox güclü maqnit sahəsinə malik olan bir obyekt(10 üstü 11 Tesla və ya 10 üstü 14 Qaussa qədər).
Maqnetarların mövcudluğu ilə bağlı ilk fərziyyələr 1992-ci ildə astronom Robert Dunkan və Kristofer Tompson tərəfindən irəli sürülmüşdür, lakin 1998-ci ildə Qartal bürcündə yerləşən SGR 1900+14 maqnetarından alınan qamma-rentgen şüalar maqnetarların mövcudluğunu təsdiqlədi.5 mart 1979-cu ildə əldə olunan qamma-şüaların da bir maqnetar mənbəyindən gəldiyi güman olunur. Maqnetarların orta ömür müddəti 1 milyon ildir. Bu obyektlər kainatda ən güclü maqnit sahəsinə malikdirlər.
== Haqqında ==
Maqnetarların diametri adi neytron ulduzlarında olduğu kimi ortalama 10–20 km-dir, lakin bir maqnetarın kütləsi Günəşin kütləsindən ortalama 2 dəfə çoxdur. Bir qaşıq maqnetar maddəsinin çəkisi Yer kürəsində 1000 milyard tona bərabər olacaqdır. Bir maqnetarın maqnit sahəsinin gücü Günəşin maqnit sahəsinin gücündən 1000 trilyon dəfə çoxdur. Formalaşdıqdan 10.000 il sonra maqnetarların maqnit sahələri yox olur və onların aktivliyi və rentgen şüalanması dayanır. Bu hesabla Süd Yolu qalaktikasında 30 milyon aktiv olmayan maqnetarın mövcud olduğu düşünülür.
2004-cü ildə Avstraliya radioteleskopları böyük enerji axını aşkar etdilər.
Mavi ulduz əməliyyatı
Mavi ulduz əməliyyatı — 1981-ci il 1-8 iyun tarixlərində Amritsar şəhərində Harmandir Sahib (Qızıl məbəd) kompleksinin binalarından dini lider Carnail Sinqx Bindranval və onun ardıcıllarını aradan qaldırmaq üçün keçirilən əməliyyat. Hücuma başlama qərarı baş nazir İndira Qandi tərəfindən verildi.
Mir Ulduz Qarayev
Qarayev Mir Ulduz Ağabəy oğlu - texnika elmləri doktoru, professor
Qarayev Mir Ulduz Ağabəy oğlu 1923-cü ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1946-cı ildə "Neft-mədən avadanlığı" ixtisası üzrə AzSİ-nun neft-mexanika fakültəsini fərqlənmə ilə bitirmişdir. İkinci Dünya müharibəsinin iştirakçısıdır. İnstitutu bitirdikdən sonra, 1954-cü ilə qədər "Azərneftkəşfiyyat" İB sistemində müxtəlif vəzifələrdə işləmişdir. 1959-cu ildə "Struktur-axtarış qazıması prosesində qazıma nasoslarının hidravlik göstəricilərinin tədqiqi" mövzusunda namizədlik, 1982-ci ildə isə "Vurulan mühitin təsirini nəzərə almaqla, neft-mədən nasoslarının hidravlik göstəricilərinin tədqiqi" mövzusunda doktorluq dissertasiyaları müdafiə etmişdir. 1982-1997-ci illərdə AzNKİ-nun "Hidravlika və hidravlik maşınlar", "Hidromaşınlar və hidrointiqallar" kafedralarına rəhbərlik edib.
Hazırda Qarayev M.A. ADNA-da "Hidravlika" kafedrasının professorudur. O hidravlika və hidromaşınlar sahəsində tanınmış alimdir.
Elmi tədqiqatların sahəsi: neft hidravlikası; həmçinin özlü mayelərlə iş zamanı pərli nasosların işinin tədqiqi; porşenli qazıma nasosları.
Qarayev M.A. 140-dan artıq elmi məqalənin, 17 monoqrafiyanın, tədris vəsaiti və broşüraların müəllifdir.
Mənim xoşbəxt ulduzlarım (film)
Mənim xoşbəxt ulduzlarım (ing. My Lucky Star, kantonca: Fuk sing go jiu) – 1985-ci ildə döyüş-komediya janrında kanton dilində çəkilən Honkonq filmidir.
İki Honq Konq polisi brilliantları oğurlayan şəxsi tapmaq üçün Tokioya yollanırlar. Lakin həmin şəxs burada nindza klanının idarəsi altında keçmişdir. Polislərdən biri Riki Funq onu izləyən zaman klan tərəfindən oğurlanılır. "Əzələlər" ləqəbli polis isə klanın izini itirir. Bu səbəbdən bir müddət keçdikdən sonra "Əzələlər" ləqəbli polis keçmiş dostlarını köməyə çağırmağa məcbur olur. Həmin dostlar onunla birlikdə yetimxanada böyümüş və "Yetimxana bandası" adı altında dəstə yaratmışlar...
Mənim xoşbəxt ulduzlarım — Internet Movie Database saytında.
Mənim xoşbəxt ulduzlarım (film, 1985)
Mənim xoşbəxt ulduzlarım (ing. My Lucky Star, kantonca: Fuk sing go jiu) – 1985-ci ildə döyüş-komediya janrında kanton dilində çəkilən Honkonq filmidir.
İki Honq Konq polisi brilliantları oğurlayan şəxsi tapmaq üçün Tokioya yollanırlar. Lakin həmin şəxs burada nindza klanının idarəsi altında keçmişdir. Polislərdən biri Riki Funq onu izləyən zaman klan tərəfindən oğurlanılır. "Əzələlər" ləqəbli polis isə klanın izini itirir. Bu səbəbdən bir müddət keçdikdən sonra "Əzələlər" ləqəbli polis keçmiş dostlarını köməyə çağırmağa məcbur olur. Həmin dostlar onunla birlikdə yetimxanada böyümüş və "Yetimxana bandası" adı altında dəstə yaratmışlar...
Mənim xoşbəxt ulduzlarım — Internet Movie Database saytında.
Mənim xoşbəxt ulduzlarım 2 (film,1985)
Mənim xoşbəxt ulduzlarım 2 (ing. My Lucky Stars 2:Twinkle Twinkle Lucky Stars) — 1985-ci ildə çəkilmiş döyüş filmi. "Mənim xoşbəxt ulduzlarım" filminin davamıdır.
Honq Konq polis qrupu oğurlanmış brilyantlara görə Tokionu dolandırır. Yapon mafiyası, Yakuza, yollarına davam edir. Sonra köhnə yoldaşları köməyə gəlir.
Samma Hunq — Fəstbak
Jackie Chan — Maskalar
Yuen Biao — Ricky Fung
Rosamund Kwan — Chi Chi Wang
Richard Ng — Sandy
Sibelle Hu — Barbara Wu
Eric Tsang — Mordaty
Tong Stanley — Rawhide
Richard Norton — Killer Avropa
Michael Mu — Pagoda
Andy Lau — Polis məmuru
John Sham — Johnny
Mişel Yeo — Cüdo müəllimi
Charlie Chin — Ot
Dik Wei — Honq Konqda narkotik satıcısıdır.
Mənim xoşbəxt ulduzlarım 2 (film, 1985)
Mənim xoşbəxt ulduzlarım 2 (ing. My Lucky Stars 2:Twinkle Twinkle Lucky Stars) — 1985-ci ildə çəkilmiş döyüş filmi. "Mənim xoşbəxt ulduzlarım" filminin davamıdır.
Honq Konq polis qrupu oğurlanmış brilyantlara görə Tokionu dolandırır. Yapon mafiyası, Yakuza, yollarına davam edir. Sonra köhnə yoldaşları köməyə gəlir.
Samma Hunq — Fəstbak
Jackie Chan — Maskalar
Yuen Biao — Ricky Fung
Rosamund Kwan — Chi Chi Wang
Richard Ng — Sandy
Sibelle Hu — Barbara Wu
Eric Tsang — Mordaty
Tong Stanley — Rawhide
Richard Norton — Killer Avropa
Michael Mu — Pagoda
Andy Lau — Polis məmuru
John Sham — Johnny
Mişel Yeo — Cüdo müəllimi
Charlie Chin — Ot
Dik Wei — Honq Konqda narkotik satıcısıdır.
Neytron ulduzu
Neytron ulduzları — Supernova partlayışı zamanı ortaya çıxan çox sıx və öz oxu ətrafında sürətlə dövr edən obyektlərdir. Belə ki kütləsi 1,4 Günəş kütləsi ilə 3 Günəş kütləsi arasında olan bir ulduz öz nüvəsində termonüvə sintezini başa çatdırdıqdan sonra sıxılır, Supernova partlayışı nəticəsində ulduzun üst qatları kosmosa dağılır, ortada isə həmin ulduzun yalnız nüvəsi qalır. Bu supersıx və kütləli nüvəni Neytron ulduzu adlandırırlar.
Bu kütləyə sahib olan nüvə çökərkən yüksək təzyiq və temperatur altında nüvənin elektronları və protonları birləşərək neytronları əmələ gətirir.
Ortaya maddəsi sadəcə neytronlardan ibarət olan bir kürə çıxır və buna görə onlar Neytron ulduzları deyilir. Neytron ulduzunu daha da çökməyə qoymayan güc isə bu neytron qazının təzyiqidir.
Neytron ulduzlarının diametri ortalama 10–20 km-dir, kütləsi isə Günəşin kütləsindən ortalama 2 dəfə çoxdur. Bir qaşıq neytron ulduzu maddəsinin çəkisi Yer kürəsində 100 milyon tona bərabər olacaqdır.
Neytron ulduzları çox istidir və onların səth temperaturları 600.000 K-ə çatır. Onların maqnit sahələri Yer kürəsinin maqnit sahəsindən 10⁸-10¹⁵ dəfə daha güclüdür.
Nəhəng ulduzlar
Nəhəng ulduzlar — "Spektr-işıqlıq" diaqramında baş ardıcılıqdan üstdə nəhəng ulduzlar yerləşmişlər. Ötgün siniflərə (G-M) məxsus və təqribən M=+1m ulduz ölçüsünə malik olan az sayda ulduzlar nəhənglər qrupunu təşkil edirlər. Bu ulduzların işıqlığı Günəşinkindən 100–1000 dəfələrlə böyükdür. Nəhəng ulduzların effektiv temperaturları Günəşinkindən kiçik olduğundan onların işıqlıqlarının çox böyük olmasını əsasən radiuslarının çox böyük olması ilə izah etmək olar. Nəhənglərin radiusları Günəşinkindən 10, hətta 100 dəfəyədək böyükdür.
Qafqazın parlayan ulduzu - Azərbaycan
Qafqazın parlayan ulduzu — Azərbaycan — 2015-ci ildə Macarıstanda macar dilində Azərbaycanın mədəniyyəti, turizmi, tarixi və iqtisadiyyatı haqqında alim Borbala Obruzanski və Soyqırım Həqiqətlərinin Tanıdılması İctimai Birliyinin sədri Ceyhun Ələkbərovun birgə müəllifi olduğu kitab.
"Qafqazın parlayan ulduzu-Azərbaycan" adlı kitabın müəllifləri Macarıstanın tanınmış alimi, Borbala Obruzanskinin və Soyqırım Həqiqətlərinin Tanıdılması İctimai Birliyinin sədri Ceyhun Ələkbərovdur. Kitabda macar dilində ölkəmizin mədəniyyəti, turizmi, tarixi və iqtisadiyyatı, Azərbaycanın dünyada oynadığı rol və digər mövzular haqqında ətraflı məlumat verilib. Kitabın elmi məsləhətçisi "Macarıstan-Azərbaycan Qardaşlıq Cəmiyyəti"nin sədri Ramiz Əmirlidir. Kitabın redaktorları Azərbaycan Respublikasının Macarıstandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri, professor Vilayət Quliyev, Azərbaycan Diaspor Jurnalistlər Birliyinin idarə heyətinin üzvü, jurnalist Elnur Eltürkdir. Kitabın redaksiya heyətinə Azərbaycan Diaspor Jurnalistlər Birliyinin idarə heyətinin üzvü, jurnalist Əli Zülfüqaroğlu və macar alimləri daxildir.
Qamalı Xaç ilə Qızıl Ulduz arasında (film, 2006)
Qamalı Xaç ilə Qırmızı Ulduz arasında – 23 yanvar 2006-cı ildə TRT 2 kanalında nümayişə girən sənədli film.
İkinci Dünya müharibəsində ölən, itkin düşən, sürgünə göndərilən Sovet şərqi xalqlarının – qazaxların, kazanlıların, krımlıların, tatarların, qırğızların, türkmənlərin, Qafqaz xalqlarının, qaraçayların və balkarların həyatlarından bəhs edir.
Sənədli film 8 bölümdən ibarət olmuşdur. Hər bölüm isə 30 dəqiqədir.
Rejissor-prodüser: Neşe Sarısoy Karatay
Ssenari müəllifi: Neşe Sarısoy Karatay
Ümumi məsləhətçi: Zəfər Karatay
Məsləhətçi: Prof.