III. Mustafa (Divan ədəbiyyatındakı adıyla Cahangir; 28 yanvar 1717[1][2][…], Konstantinopol – 21 yanvar 1774[1][3], Konstantinopol), 26. Osmanlı padşahı və 105. İslam xəlifəsi.
III Mustafa | |
---|---|
31 oktyabr 1757 – 21 yanvar 1774 | |
Əvvəlki | III Osman |
Sonrakı | I Əbdülhəmid |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 28 yanvar 1717[1][2][…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 21 yanvar 1774[1][3] (56 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Atası | III Əhməd |
Anası | Əminə Mehrişah Sultan |
Həyat yoldaşları | |
Uşaqları | |
Ailəsi | Osmanlı sülaləsi |
Dini | islam |
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Atası Sultan III. Əhməd, anası Əminə Mihr-î-şâh Sultandır. Atasının 1730'da taxtdan çəkilməsindən sonra 27 il qəfəs həyatı yaşamışdır. Əmisinin oğlu III. Osmanın ölümü üzərinə 1757'də taxta keçmişdir.
Başa keçdikdən sonra sədrəzəm Qoca Raqif Paşanı vəzifədə saxladı. Maliyyə vəziyyətini düzəltmək üçün sarayın xərclərini azaltdı və sui-istifadələrin üstünə getdi ancaq müvəffəqiyyətli ola bilmədi. Orduda artilleriya sinifini düzəltmək üçün Baron de Tott'a "Sürət topçuları" adında hərbi bir birlik qurdurdu. Rusların 1770'də Çeşmə'də Osmanlı donanmasını yandırmaları üzərinə yeni bir donanma hazırlanmasına çalışdı. Bu donanmanın əsgərlərini yetişdirmək üzrə 1773-cü ildə Mühəndisxaney-i Bahr-i Hümayunu qurdurdu. Laləli məscidini tikdirdi. Bundan başqa zəlzələdə yıxılan Fateh məscidini yenidən tikdirdi.
Səltənətinin son dönəminə 1768–1774 Osmanlı-Rus müharibəsi hakim oldu. III. Mustafa ordusunun zəifliyini bilməklə birlikdə II. Yekaterina dövründə Rusiyanın Lehistana etdiyi müdaxilələr ucbatından Rusiyaya qarşı müharibə elan etdi. Döyüş əsnasında Baltik dənizindən yola çıxan Rus Donanması Çeşmə'də Osmanlı donanmasını yandırdı. III. Mustafa savaşı bitirmək üçün cəhdlər etdi ancaq müvəffəqiyyətli ola bilmədi. Savaş davam edərkən öldü. Laləlidə öz tikdirdiyi Laləli Külliyyəsinin içindəki III. Mustafa türbəsində yatmaqdadır.
III Mustafa Doğum: 28 yanvar 1717 Vəfat: 21 yanvar 1774
| ||
Hakimiyyət titulları | ||
---|---|---|
Sələfləri III Osman |
Osmanlı İmperiyası (دولت عالیه عثمانی) Sultanı 31 oktyabr 1757-21 yanvar 1774 |
Xələfləri I Əbdülhəmid |
Sünni İslam titulları | ||
Sələfləri III Osman |
İslam Xəlifəsi (خلافة إسلامية) |
Xələfləri I Əbdülhəmid |