Əhali
Əhali — Yer kürəsində və ya dünyanın konkret hansısa hissəsində (ölkə, qitə, region, ölkələr qrupu) daima yenidən istehsal nəticəsində yenilənən və yaşayan insanların toplusu.
Bizim eranın əvvəlində Yer kürəsində təqribən 230 mln, birinci minilliyin sonunda — 275 mln, 1800-cü ildə — 1 mlrd, 1900-cü ildə — 1,6 mlrd, 1960-cı ildə — 3 mlrd, 1999-cu ildə 6 mlrd nəfər yaşayırdısa, 1 iyul 2009-cu ildə bu rəqəm 10 768 167 712 nəfər oldu. 2050-ci ilə proqnoz — 9,2 мilyard nəfər götürülür.
1970-ci ilədək əhali hiberbolik templə artırdı. Hal-hazırda Yer kürəsi əhalisinin artım tempinin azaldığı hiss edilir.
2016-cı ilin iyul ayına əhalisi 80 milyondan çox olan ölkələr:
əhalinin sayı və onun artım dinamikası
demoqrafik proseslərin intensivliyi: doğum, ölüm, təbii artım, kəbin
yerləşmə, urbanizasiya, miqrasiya
yaş-cins tərkibi və ailə göstəriciləri
təhsil səviyyəsi
irq, dil, etnos və din tərkibi
ac adamların sayı, onların kəmiyyət və keyfiyyət göstəriciləri.
Hayns fon Fyorster, Andrey Korotayev, Sergey Kapitsa və digərlərinin tədqiqatlarında isbat edildi ki, axırıncı 100 min ildə (XX əsrin 60–70-ci illərinə qədər), dünya əhalisinin artımı sayının kvadratı tempi ilə artırdı. Bu hiberbolik qanun adlandırıldı.
Əhali coğrafiyası
Əhali coğrafiyası - iqtisadi coğrafiyanın əhalinin tərkibini, yerləşməsini, məskunlaşmasını və yaşayış məntəqələrini öyrənən sahəsi.
Əhali iqtisadiyyatı
Əhali iqtisadiyyatı — demoqrafik proseslərin iqtisadiyyata təsirini araşdıran demoqrafiyanın bir qolu. İqtisadi demoqrafiya əvvəlcə həm sosial-iqtisadi şəraitin demoqrafik proseslərə təsirini, həm də demoqrafik amilin sosial-iqtisadi dinamikaya təsirini nəzərə alırdı. Hələ 1970-ci illərdə iqtisadi demoqrafiya, istehsal və istehlak prosesi ilə əlaqədar olaraq əhalinin yaş-cins quruluşunu araşdıran demoqrafik elmin bir hissəsi kimi başa düşülürdü . Bununla birlikdə, tədricən ilk istiqamət (tez-tez birbaşa təsir adlanır) "təmiz" demoqrafiyanın tədqiqat obyektinə çevrildi, iqtisadi demoqrafiyanın üstünlüyü isə demoqrafik proseslərin iqtisadi qiymətləndirilməsi (əks təsir) oldu.
İqtisadi demoqrafiya “demoqrafiya” termininin yalnız XIX əsrdə tətbiq olunduğunu nəzərə alsaq, nisbətən gənc bir elmdir. 1940-cı illərdə xarici elm adamları (əvvəlcə Amerikalı demoqraf S. Volfbayn) tərəfindən aparılan tədqiqatlar, sözdə iş dövrü cədvəllərinin və ya əhalinin iqtisadi fəaliyyət cədvəllərinin ortaya çıxmasına səbəb oldu. Fransız sosioloq Alfred Sovi ("üçüncü dünya" konsepsiyasının müəllifi) 1960-cı illərdə. çox ibtidai metodlarla da olsa nəslin "gəlirliliyini" tədqiq etdi. 1960-cı illərin əvvəllərində. Macar alimi E. Valkoviç iqtisadi yaş piramidalarının çox qiymətli metodu inkişaf etdirdi.
Rəy Əl Əhali (qəzet)
"Rəy Əl Əhali" (qəzet) — gündəlik, ictimai, siyasi qəzet.
Qəzetin ilk sayı 1959-cu il sentyabrın 6-sı ərəb dilində dərc edilib. Digər nömrələri isə həftəlik olaraq dörd səhifədə Kərkük Bələdiyyə mətbəəsində çap edilib. Bir müddət Kərkükdən kənarda Səlahəddin mətbəəsində çap edilib. Qəzetin təsisçisi Siddiq Bulukini, baş yazarı isə vəkil Mehmet Mərdan Qələmçi idi. İlk sayında dərc edilmiş “Əhdafuna”, yəni “Məqsədimiz” sərlövhəli məqalədə:
ifadəsi ilə demokratiya anlayışını ortaya qoyurdu.
Qəzetin kin, nifrət dolu məqalələri cəmiyyətdə toplumlar arasında bir-birinə pislik etməyə qədər gedib çıxan anlaşılmazlıq və uyğunsuzluq yaratmağa yönəlmişdi. Nəşrin təsisçisi tərəfindən reallaşdırılan bu ayrı-seçkilik yolunu təhlükəli hesab edən məsul redaktor Qələmçi vəzifəsindən ayrıldı, onun yerinə isə süleymaniyyəli vəkil Siddiq Abdullah Muxtar təyin edildi. Bu şəxs də qısa müddət sonra ağır və məsuliyyətli işi tərk etdikdən sonra onun əvəzinə təqaüddə olan kifrili bölgə üzrə dövlətin rəsmi səlahiyyətli rəhbəri, vəkil Nazim Vandavi bu vəzifəyə təyin edilib. Daha sonra qəzetin bu işini süleymaniyyəli vəkil Mahmud Tofiq aparıb, lakin qəzetin sahibi Siddiq Əli Bulukininin naməlum şəxslər tərəfindən qətlə yetirilməsi ilə 1963-cü il fevralın 8-i “Rəy Əl Əhali”nin rəsmi şəkildə fəaliyyəti dayandırılıb.
Türkiyə-Yunanıstan əhali mübadiləsi
Türkiyə-Yunanıstan əhali mübadiləsi — 1923-cü ildə Yunanıstan, Türkiyə və Bolqarıstan arasında məcburi əhali mübadiləsi. Yunanıstanın 1919-1922 İkinci Yunan-Türk müharibəsində məğlubiyyətinin və Lozanna Sülh Müqaviləsinin bağlanmasının nəticəsi idi.
Yunanıstan ilə Türkiyə Böyük Millət Məclisi arasında 30 yanvar 1923-cü il tarixində imzalanan Konvensiya və Protokola uyğun olaraq 1 may 1923-cü ildən həyata keçirilir. Mübadilə təxminən 2 milyon insanı əhatə edir və xüsusilə Kiçik Asiya və Şərqi Trakyanın yunan əhalisi ilə əlaqəli bir məcburiyyət xarakteri daşıyır. Mübadilənin əsas məqsədi keçmiş Osmanlı İmperiyası ərazisində formalaşmış dövlətlərin milli tərkibini homogenizasiyalaşdırmaq və potensial etnik-dini azlıqlar tərəfindən separatizmin inkişafının qarşısını almaq olur.
Yunanıstan ilə Türkiyə arasında mübadilə dini (etnik deyil) əsaslarla həyata keçirildi. Beləliklə yunan dilində danışan müsəlmanlar Yunanıstan ərazisini tərk etmək məcburiyyətində qaldı (xüsusən Krit - Krit müsəlmanları), yarımadanın içərisindən gələn xristianların əksəriyyətinin onsuz da yunan dilini itirərək türk dilini ana dili bilməsinə baxmayaraq Türkiyəni tərk etdi.
Yunanıstan və Bolqarıstan arasında mübadilə etnik xətt üzrə baş verdi. Bolqarıstan və Türkiyə məcburi əhali mübadiləsi aparmadı. Eyni zamanda, demək olar ki, bütün pravoslav bolqarlar Türkiyə ərazisini tərk etdi.
Türkiyə–Yunanıstan əhali mübadiləsi
Türkiyə-Yunanıstan əhali mübadiləsi — 1923-cü ildə Yunanıstan, Türkiyə və Bolqarıstan arasında məcburi əhali mübadiləsi. Yunanıstanın 1919-1922 İkinci Yunan-Türk müharibəsində məğlubiyyətinin və Lozanna Sülh Müqaviləsinin bağlanmasının nəticəsi idi.
Yunanıstan ilə Türkiyə Böyük Millət Məclisi arasında 30 yanvar 1923-cü il tarixində imzalanan Konvensiya və Protokola uyğun olaraq 1 may 1923-cü ildən həyata keçirilir. Mübadilə təxminən 2 milyon insanı əhatə edir və xüsusilə Kiçik Asiya və Şərqi Trakyanın yunan əhalisi ilə əlaqəli bir məcburiyyət xarakteri daşıyır. Mübadilənin əsas məqsədi keçmiş Osmanlı İmperiyası ərazisində formalaşmış dövlətlərin milli tərkibini homogenizasiyalaşdırmaq və potensial etnik-dini azlıqlar tərəfindən separatizmin inkişafının qarşısını almaq olur.
Yunanıstan ilə Türkiyə arasında mübadilə dini (etnik deyil) əsaslarla həyata keçirildi. Beləliklə yunan dilində danışan müsəlmanlar Yunanıstan ərazisini tərk etmək məcburiyyətində qaldı (xüsusən Krit - Krit müsəlmanları), yarımadanın içərisindən gələn xristianların əksəriyyətinin onsuz da yunan dilini itirərək türk dilini ana dili bilməsinə baxmayaraq Türkiyəni tərk etdi.
Yunanıstan və Bolqarıstan arasında mübadilə etnik xətt üzrə baş verdi. Bolqarıstan və Türkiyə məcburi əhali mübadiləsi aparmadı. Eyni zamanda, demək olar ki, bütün pravoslav bolqarlar Türkiyə ərazisini tərk etdi.
Əhali prinsipi haqqında esse
Populyasiya haqqında esse - kitabı ilk dəfə 1798-ci ildə anonim olaraq nəşr olunub, lakin tezliklə müəllifin Tomas Robert Maltus olduğu müəyyən edildi. Kitabda əhalinin həndəsi irəliləyişlə artmasının (hər 25 ildən 2 dəfə artması) ilə bağlı gələcək çətinliklər barədə, qida istehsalının isə arifmetik irəliləyişlə artıb, qida çatışmazlığına səbəb olacağı, doğum nisbətləri azalmazsa aclıq ola biləcəyi ilə bağlı xəbərdarlıqlar yer alır.
Əhalinin sayı haqqında ilk kitab olmasa da, Maltusun kitabı Britaniyada əhalinin sayı ilə bağlı mübahisələri qızışdırdı və 1800-cü il siyahıyaalınması haqqında qanunun qəbul edilməsinə gətirib çıxardım Bu qanun İngiltərə, Uels və Şotlandiyada 1801-ci ildən başlayaraq bu günə qədər hər on ildən bir davam edən milli siyahıyaalınma aparmağa imkan verdi. Kitabın 1826-cı ildəki 6-cı nəşri həm Çarlz Darvin, həm də Alfred Russel Uollesə təbii seçmə nəzəriyyəsinin inkişafında əsas təsir göstərən əsərlərdən olmuşdur.
Kitabın əsas hissəsi indi Maltusun Əhali Qanunu kimi tanınan qanuna həsr edilmişdir. Nəzəriyyə iddia edir ki, artan əhali nisbəti əmək təklifinin artmasına kömək edir və istər-istəməz əmək haqqını aşağı salır. Əslində, Maltus əhalinin davamlı artımının yoxsulluğa səbəb olacağından qorxurdu.
1803-cü ildə Maltus eyni başlıq altında əsərinin əsaslı şəkildə yenidən işlənmiş ikinci nəşrini nəşr etdi. Onun son variantı, 6-cı nəşri 1826-cı ildə nəşr olundu. 1830-cu ildə, ilk nəşrdən 32 il sonra, Maltus daha geniş əsərin tənqidlərinə cavabları özündə əks etdirən Əhali Prinsipinə Xülasə Baxış adlı yığcam versiyanı nəşr etdi.
Əhali sayına görə ölkələrin siyahısı
Bu, əhalisinə görə ölkələrin siyahısıdır.
Qeyd: Bütün asılı ərazilər italiklə göstərilmişdir.
Əhali sıxlığına görə ölkələr siyahısı
Əhalinin dinamikası onun təbii artımını, doğum və ölüm göstəricilərinin fərqini müəyyən edir. Cəmiyyətin uzunmüddətli tarixi inkişafı əhalinin çox zəif artımı ilə xarakterizə olunur ki, bu da məhsuldar qüvvələrin inkişaf səviyyəsi ilə izah olunur. Demoqraflar əhalinin artım templərinin dəyişməsini 4 mərhələyə ayırırlar. Birinci mərhələ üçün yüksək doğum və nisbətən aşağı ölüm səciyyəvidir. Təbii artım bu mərhələdə kifayət qədər yüksəkdir. Bəzən bu mərhələni demoqrafik inqilab adlandırırlar. İnkişafda olan ölkələrin çoxunda vəziyyət demoqrafik keçidin bu mərhələsinə uyğun gəlir. Məhz bu demoqrafik partlayış adlanır. Bu ölkələrdə hər qadına 3–4 uşaq düşür.
İkinci mərhələ çoxuşaqlı ailələrdən az uşaqlı ailələrə keçid kimi səciyyələndirilir.
Əhali sıxlığına görə ölkələrin siyahısı
Əhalinin dinamikası onun təbii artımını, doğum və ölüm göstəricilərinin fərqini müəyyən edir. Cəmiyyətin uzunmüddətli tarixi inkişafı əhalinin çox zəif artımı ilə xarakterizə olunur ki, bu da məhsuldar qüvvələrin inkişaf səviyyəsi ilə izah olunur. Demoqraflar əhalinin artım templərinin dəyişməsini 4 mərhələyə ayırırlar. Birinci mərhələ üçün yüksək doğum və nisbətən aşağı ölüm səciyyəvidir. Təbii artım bu mərhələdə kifayət qədər yüksəkdir. Bəzən bu mərhələni demoqrafik inqilab adlandırırlar. İnkişafda olan ölkələrin çoxunda vəziyyət demoqrafik keçidin bu mərhələsinə uyğun gəlir. Məhz bu demoqrafik partlayış adlanır. Bu ölkələrdə hər qadına 3–4 uşaq düşür.
İkinci mərhələ çoxuşaqlı ailələrdən az uşaqlı ailələrə keçid kimi səciyyələndirilir.
Cənubi Koreya əhalisi
Cənubi Koreya əhalisi — Koreya Respublikasının əhalisinin demoqrafik xüsusiyyətləri. 2017-ci ilə olan məlumata görə Cənubi Koreya əhalisinin sayı 51,446,201 nəfərdir.
2016-cı ilin aprel ayındakı siyahıyaalma hesablamalarına görə Cənubi Koreya əhalisinin ümumi sayı 50.8 milyon nəfər olaraq hesablanmışdır.
2015-ci ildə ərazinin hər kvadrat kilometrinə 505 nəfər düşürdü ki, bu da dünya üzrə orta göstəricidən 10 dəfə çoxdur.
Ölkənin sürətli inkişaf keçirdiyi illərdə, yəni, 1970-1990-cı illərdə əhalinin əksəriyyəti kəndlərdən böyük şəhərlərə köçmüş və nəticədə, urbanizasiya səviyyəsi yüksəlmişdir. Ölkənin ən böyük şəhəri olan paytaxt Seul, həm də ölkənin əsas sənaye mərkəzi hesab olunur. 2005-ci ildə qeydə alınmış hesablamalarına əsasən Seulda 10 milyon nəfər əhali yaşayırdı. Seul metropolisi hal-hazırda 24.5 milyon nəfər əhalisi ilə (Cənubi Koreya əhalisinin yarısı) dünyanın ən çox məskunlaşmış 2-ci metropolisi hesab olunur. Digər böyük şəhərlər sıra ilə bunlardır: 3.5 milyon əhalisi olan Busan, 2.5 milyon əhalisi olan İnçeon və Daequ, 1.4 milyon əhalisi olan Daejeon.
Əhalinin kəndlərdə yaşayan az bir hissəsi əsrlər əvvəlki kimi geyinir və yaşayırlar.
Dağıstan əhalisi
1 yanvar 2013-cü il tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən Dağıstan Respublikasının daimi əhalisi 2.946.303 nəfərdir. Onların 1.328.915 nəfəri şəhərlərdə, 1.617.388 nəfəri isə kəndlərdə yaşayır.
Dağıstan əhalisinin etnik tərkibi
1 yanvar 2013-cü il tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən Dağıstan Respublikasının daimi əhalisi 2.946.303 nəfərdir. Onların 1.328.915 nəfəri şəhərlərdə, 1.617.388 nəfəri isə kəndlərdə yaşayır.
Dünya əhalisi
Dünya əhalisinin demoqrafiyası heç bir tarixi dövrdə sabit qalmamış, hər zaman dəyişikliyə məruz qalmışdır. Kapitalizmdən əvvəlki dövrdə dünya əhalisinin sayı çox yavaş artırdı. Bu hadisə daha çox aramsız müharibələr, epidemiyalar, insanların həyat səviyyəsinin aşağı olması ilə əlaqədardır. 1900-da dünya əhalisi 1.6 mlrd., 1960-da 3 mlrd., 2000-də 6 mlrd. olmuşdur. Demoqrafların hesablamalarına görə dünya əhalisi bu sürətlə artmağa davam etsə 2040-cı ildə dünyamızda 10 milyard insan yaşayacaq. 2022-ci il noyabr ayında dünya əhalisi 8 milyardı keçmişdir. Dünyada ən sürətli təbii artım 1950–1970 illərində müşahidə olunmuşdur. Bu zaman təbii artım 1,8 %-in üstündə olmuşdur. Ən çox təbii artım 1963-cü ildə olmuşdur.
Ermənistan Respublikasının əhalisi
Ermənistan Respublikası Milli Statistika Xidmətinin (erm. Հայաստանի Հանրապետության Ազգային վիճակագրության) 1 yanvar 2011-ci ilə olan rəsmi məlumatına əsasən Ermənistan Respublikasının əhalisi 3,262,600 nəfərdir. Ancaq 12–21 oktyabr 2011-ci il tarixində həyata keçirilmiş Ümumermənistan əhali siyahıyaalınmasının ilkin yekunlarına əsasən Ermənistanın ölkədə yaşayan və qeydiyyatda olan faktiki əhalisi (ölkə vətəndaşları və əcnəbilər) 2.871.509 nəfər, xaricdə yaşayan Ermənistan vətəndaşları da daxil olmaqla de-yuri əhalisi isə 3.285.767 nəfər olmuşdur.
1979-cu il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən Ermənistanda qeyd alınmış 2.724.975 etnik ermənidən 2.709.591 nəfəri, 160.841 nəfər azərbaycanlıdan 159.709 nəfəri, 70.336 rusdan 69.840 nəfəri, 50.822 kürddən 43.019 nəfəri, 6.183 assuriyalıdan isə 3.516 nəfəri öz millətinin dilini ana dili olaraq göstərmişdi.
2001-ci il siyahıyaalınmasına əsasən Ermənistan Respublikası əhalisinin 97,9%-ni ermənilər, qalan 2,1%-ni isə ruslar, yunanlar, ukraynalılar və s. etnik qruplar təşkil edir. Erməni Ortodoksluğu əsas dindir.
Qeyd: Ö.m.d.a.d.s.-Öz millətinin dilini ana dili sayanlar./E.d.a.d.s.-Erməni dilini ana dili sayanlar./Y.d.a.d.s.-Yezidi dilini ana dili sayanlar./R.d.a.d.s.-Rus dilini ana dili sayanlar./U.d.a.d.s.-Ukrayna dilini ana dili sayanlar.
2019-cu ildə Ermənistanda proqnozlaşdırılan 40.583 uşaq əvəzinə 35.448 uşaq dünyaya gəlib.
"Всесоюзная перепись населения 1989 года.
Ermənistan SSR əhalisinin siyahıyaalınması (1926)
1 yanvar 1926-cı il tarixinə Ermənistan SSR inzibati cəhətdən paytaxt İrəvan şəhərindən, 9 qəzadan və qəzaları təşkil edən 36 dairədən ibarət idi. Ümumi əhalinin sayı 880.464 nəfər idi.
1 yanvar 1931-ci ilə olan məlumata əsasən Ermənistan SSR-nin əhalisi 1.032.700 nəfər idi. Onlardan 220.400 nəfəri şəhərlərdə, 812.300 nəfəri isə kəndlərdə yaşayırdı, əhalinin ölkə üzrə orta sıxlığı 1 km²-də 35 nəfər idi. Ümumi əhalinin 84,70%-ini ermənilər, 8,80%-ini azərbaycanlılar, 2,20%-ini ruslar, 4,30%-ini isə digərləri təşkil edirdi. 1 oktyabr 1931-ci ilə olan məlumata əsasən ölkənin ərazisi 29.660 km² idi, dövlət inzibati cəhətdən 2 müstəqil inzibati-ərazi vahidinə (İrəvan və Gümrü şəhərləri) və 26 rayona bölünürdü.
Административное деление республик, областей, губерний, уездов и волостей Союза ССР на 1 января 1926 года (в алфавитном порядке). — Армянская ССР, стр. 194–195. // Территориальное и административное деление Союза ССР на 1–е января 1926 года.
Ermənistan SSR əhalisinin siyahıyaalınması (1939)
"Армянская ССР (Национальный состав населения по переписи 1939 года) — Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly". Archived from the original on 2015-07-17. İstifadə tarixi: 17 iyul 2015..
"Армянская ССР: город Ереван (Национальный состав населения по переписи 1939 года) — Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly". Archived from the original on 2015-07-17. İstifadə tarixi: 17 iyul 2015..
"Анийский район Армянской ССР (Национальный состав населения по переписи 1939 года) — Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly". Archived from the original on 2015-07-17. İstifadə tarixi: 17 iyul 2015..
"Азизбековский район Армянской ССР (Национальный состав населения по переписи 1939 года) — Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly".
Fransa əhalisi
Əhalinin 94%-ni fransızlar, 5%-ni portuqallar, əlcəzairlilər, italyanlar, mərakeşlilər, türklər təşkil edir.
Gürcüstan əhalisi
Gürcüstan əhalisi (tanınmamış Cənubi Osetiya və Abxaziya siyahıya daxil deyil) 1 yanvar 2020-ci il məlumatına görə 3 716 900 nəfər təşkil edir.
2014-cü ilin 5 noyabr tarixli açıqlamaya görə ölkə əhalisi 3 713 804 təşkil etmiş, bunun 2 122 623 nəfəri şəhər (57,15 %), 1 591 181 nəfəri isə kənd əhalisi təşkil etmişdir (42,85 %). 2014-cü ildə şəhər əhalisi Gürcüstanın ümumi əhalisinkn 57,4%, kənd əhalisi isə 42,6% (2002-ci ildə — müvafiq olaraq 52,3 % və 47,7 %). təşkil etmişdir.
Kişilər ümumi əhalinin 47,7 %, qadınlar 52,3 % təşkil edir. Kişilərin orta ömür müddəti 70,1 il, qadınlarda isə 78,6 il təşkil edir. Orta göstərici isə 74,4 ildir.
Ölkə əhalisinin yaş tərkibinə görə 2020-ci ildə 0–14 yaşlı şəxslər ümumi əhalinin 20,4%-ni, 15–64 yaşlı şəxslər 64,5%, 65 və ondan yuxarı yaşlı şəxslər isə 15,1%-ni təşkil edir.
Yenidənqurma və SSRİ dövlətinin dağılma dönəmində Gürcüstanda yaşayan ruslar (1989-cu ildə 266 min rusdan 2002-ci ildə cəmi 65 min rus qalmışdı), yahudi (1989-cu ildə 100 min yahudidən 2002-ci ildə cəmi 17 min yunan qalmışdı), yunanlar (1989-cu ildə 25 min yunandan 6 min yunan qalmışdı) emiqrasiya etmişlər.
Hərbi münaqişə zamanı osetinlərin böyük qismi ölkəni tərk etmişdir.
Həmədan şəhristanlarının əhalisi
Həmədan şəhristanlarının əhalisi — 2006-cı il (1385-ci günəş ili) siyahıya almasının açıqlanmış yekunlarına əsasən əhalisi 1,703,267 nəfər olmuşdur.
Kabarda-Balkariya əhalisi
Kabardin-Balkariya əhalisi 859 min nəfərdir. Əhalinin orta sıxlığı hər km² 62.9 nəfərdir. Respublika əhalisi ərazi üzrə qeyri-bərabər məskunlaşmışdır. Əhalinin çox hissəsi qədimdən respublikanın düzənlik və dağətəyi hissəsində yerləşib. Buda burada təbii-tarixi mühitin əhalinin təsərrüfat fəaliyyəti üçün əlverişli olması ilə izah olunur. Urban, Bakson, Moysk, Terek və Qroxladnı əhalinin ən çox məskunlaşdığı rayonlardır. Dağ ərazilərində əhali seyrək məskunlaşmışdır. Yaşayış məntəqələri burada çay vadiləri boyunca yerləşmişdir. Yerli əhali əsasən Kabardinlər (48%) və balkarlardan (12%) ibarətdir. Digər xalqlardan ruslar, ukraynalılar, osetinlər, tatarlar, gürcülər və s.
Kabardin-Balkariya əhalisi
Kabardin-Balkariya əhalisi 859 min nəfərdir. Əhalinin orta sıxlığı hər km² 62.9 nəfərdir. Respublika əhalisi ərazi üzrə qeyri-bərabər məskunlaşmışdır. Əhalinin çox hissəsi qədimdən respublikanın düzənlik və dağətəyi hissəsində yerləşib. Buda burada təbii-tarixi mühitin əhalinin təsərrüfat fəaliyyəti üçün əlverişli olması ilə izah olunur. Urban, Bakson, Moysk, Terek və Qroxladnı əhalinin ən çox məskunlaşdığı rayonlardır. Dağ ərazilərində əhali seyrək məskunlaşmışdır. Yaşayış məntəqələri burada çay vadiləri boyunca yerləşmişdir. Yerli əhali əsasən Kabardinlər (48%) və balkarlardan (12%) ibarətdir. Digər xalqlardan ruslar, ukraynalılar, osetinlər, tatarlar, gürcülər və s.
Kanada əhalisi
1 oktyabr 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Kanada əhalisi 34.915.516 nəfərdir.
Kipr əhalisl
Küveyt əhalisinin sayına görə region ölkələri içərisində 14-cü yerdədir. 1957-ci ildə ölkədə 995 min, 2005-ci ildə isə 2,3 mln, nəfər əhali yaşayırdı. Ölkə əhalisinin 60 faizi başqa ölkələrdən gələnlərdir. Küveytdə digər ərəb ölkələri, Pakistan, Hindistan və Asiyanın başqa ölkələrindən olan immiqrantlar çoxdur. Əhalinin təbii artım sürəti 1957-ci ildə 11 faizdən 2005-ci ildə 3,0 faizə qədər azalmışdır. «Ailənin planlaşdırılması» adlı demoqrafik siyasət aparan «üçüncü dünya» dövlətlərindən fərqli olaraq Küveyt uşaq doğumunu artırmaq məqsədi ilə müxtəlif tədbirlər həyata keçirir. Proqnozlara görə 2015-ci ildə ölkə əhalisinin sayının 3,4 mln. nəfərə çatması gözlənilir.
1930-cu ildə Küveytdə neft yataqlarının kəşfi və xüsusilə İkinci Dünya müharibəsindən sonra onun istismarına başlanılması ölkəyə digər ölkələrdən, əsasən müsəlman dövlətlərindən əhali axınına səbəb olur. Hazırda ölkə əhalisinin 90 faizi yerli və gəlmə ərəblərdir.
Kosovo əhalisi
Kosovo əhalisi — Kosovo Statistika Agentliyi Kosova əhalisinin sıxlığı, etnik mənsubiyyəti, təhsil səviyyəsi, əhalinin sağlamlığı, iqtisadi vəziyyəti, dini mənsubiyyəti və əhalinin digər cəhətləri kimi müxtəlif demoqrafik xüsusiyyətlərini izləyir. Adətən on illik fasilələrlə aparılmış siyahıyaalmalarla əhalinin demoqrafik xüsusiyyətlərini qeyd edir. 2008-ci ildə Kosovo müstəqillik elan edildikdən sonra aparılan ilk siyahıyaalmaya əsasən Şimali Kosovodan başqa Kosovonun daimi əhalisi 1.739.825 nəfərə çatmışdı.
Albanlar Kosovoda ümumi əhalinin 93% -dən çoxunu təşkil edir. Əhəmiyyətli milli azlıqlara bosniyalılar (1.6%), serblər (1.5%) və digərləri daxildir. 2015-ci ilin hesablamalarına görə, Kosovonun əhalisi 1.870.981 nəfərdir.
Kosovo Avropada ən gənc əhalisi olan ölkədir. BMT İnkişaf Proqramının son hesabatına görə, 2 milyon əhalisi olan ölkə əhalisinin yarısı 25 yaşdan kiçikdir. Hökumət məlumatlarına görə, əhalinin 65 faizdən çoxu 30 yaşdan kiçikdir. Kosovoda doğuş nisbəti Avropada ən yüksək olaraq qalsa da, əhali artımı olan yeganə bələdiyyələr Kosovodan cənubdakı alban azlığının anklavlarıdır.
Krım əhalisi
Krım əhalisi üç əsr ərzində əsasən Krım tatar çoxluqdan çox millətli tərkibə dəyişirdi:
XVIII əsrin birinci rübü — 467 000 nəfər (95,1 % Krım tatarları, 2,6 % yunanlar, 2,1 % ermənilər, 0,2 % krımçaklar və karaimlər)
1760–70-ci illər — 454 700 nəfər (92,6 % Krım tatarları, 4 % ermənilər, 3,1 % yunanlar, 0,3 % krımçaklar və karaimlər)
1795-ci il — 156 400 nəfər (87,6 % Krım tatarları, 4,3 % ruslar, 1,9 % yunanlar, 1,7 % qaraçılar, 1,5 % karaimlər, 1,3 % ukraynalılar, 0,8 % yəhudilər, 0,6 % ermənilər, 0,1 % almanlar, 0,1 % bolqarlar)
1816-cı il — 212 600 nəfər (85,9 % Krım tatarları, 4,8 % ruslar, 3,7 % ukraynalılar, 1,4 % karaimlər, 1,3 % ermənilər, 0,9 % yəhudilər, 0,8 % yunanlar, 0,7 % almanlar, 0,4 % bolqarlar)
1835-ci il — 279 400 nəfər (83,5 % Krım tatarları, 4,4 % ruslar, 3,1 % ukraynalılar, 2,4 % qaraçılar, 2 % yunanlar, 1,5 % ermənilər, 1,1 % karaimlər, 0,9 % yəhudilər, 0,7 % almanlar, 0,4 % bolqarlar)
1850-ci il — 343 500 nəfər (77,8 % Krım tatarları, 7 % ukraynalılar, 6,6 % ruslar, 2 % yunanlar, 1,9 % qaraçılar, 1,3 % karaimlər, 1 % ermənilər, 1 % almanlar, 0,9 % yəhudilər, 0,5 % bolqarlar)
1858-ci il — 331 300 nəfər (73 % Krım tatarları, 12,6 % ruslar, 4 % ukraynalılar, 2,4 % yunanlar, 2 % qaraçılar, 1,8 % yəhudilər, 1,5 % almanlar, 1,3 % ermənilər, 0,8 % karaimlər, 0,6 % bolqarlar)
1864-cü il — 198 700 nəfər (50,3 % Krım tatarları, 28,5 % ruslar və ukraynalılar, 6,5 % yunanlar, 5,3 % yəhudilər, 2,9 % ermənilər, 2,7 % almanlar, 1,7 % karaimlər, 1,6 % bolqarlar)
1897-ci il — 546 700 nəfər (35,6 % Krım tatarları, 33,1 % ruslar, 11,8 % ukraynalılar, 5,8 % almanlar, 4,4 % yəhudilər, 3,1 % yunanlar, 1,5 % ermənilər, 1,3 % bolqarlar, 1,2 % polyaklar, 0,3 % türklər)
Водарский Я. Е., Елисеева О. И., Кабузан В. М. Население Крыма в конце XVIII — конце XX веков (Численность, размещение, этнический состав). — Москва, 2003
Результаты переписи 2001
Krım etnosları
Крым и его жители Журнал "Вокруг Света" № 5 (5).
Küveyt əhalisi
Küveyt əhalisinin sayına görə region ölkələri içərisində 14-cü yerdədir. 1957-ci ildə ölkədə 995 min, 2005-ci ildə isə 2,3 mln, nəfər əhali yaşayırdı. Ölkə əhalisinin 60 faizi başqa ölkələrdən gələnlərdir. Küveytdə digər ərəb ölkələri, Pakistan, Hindistan və Asiyanın başqa ölkələrindən olan immiqrantlar çoxdur. Əhalinin təbii artım sürəti 1957-ci ildə 11 faizdən 2005-ci ildə 3,0 faizə qədər azalmışdır. «Ailənin planlaşdırılması» adlı demoqrafik siyasət aparan «üçüncü dünya» dövlətlərindən fərqli olaraq Küveyt uşaq doğumunu artırmaq məqsədi ilə müxtəlif tədbirlər həyata keçirir. Proqnozlara görə 2015-ci ildə ölkə əhalisinin sayının 3,4 mln. nəfərə çatması gözlənilir.
1930-cu ildə Küveytdə neft yataqlarının kəşfi və xüsusilə İkinci Dünya müharibəsindən sonra onun istismarına başlanılması ölkəyə digər ölkələrdən, əsasən müsəlman dövlətlərindən əhali axınına səbəb olur. Hazırda ölkə əhalisinin 90 faizi yerli və gəlmə ərəblərdir.
Latviya əhalisi
Latviya əhalisi - Bu məqalə Latviya əhalisinin sıxlıq, etnik mənsubiyyət, təhsil səviyyəsi, səhiyyə, iqtisadi durum, dini baxış və digər aspektlərdən demoqrafik göstəriciləri haqqındadır.
Latviyanın əhalisinin təbii artımı son illərdə mənfi rəqəmlər verir. 2050-ci ildə ölkə əhalisinin sayı 1,249,812 nəfər olacağı gözlənilir.
rəsmi: Latış
bəzi qanunvericilikdə yerli əhəmiyyəti var: Livon, Latqal
ən az 500 nəfərin danışdığı bu dillər 2011-ci il siyahıya alınmasında əsas dil olaraq qeyd edilib (azalan sırayla): Rus, Belarus, Ukrayn, Litva, Polish, Qaraçı, Tatar, İdiş və İvrit, Eston, Alman
geniş şəkildə danışılan digər dillər: İngilis (46%)
Latış işarət dili (qanuni olaraq tanınıb və dəstəklənir) və Rus işarət dili
Latviyada ən geniş yayılmış din xristianlıqdır (79%), ancaq əhalinin sadəcə 7%-i mütəmadi olaraq dini xidmətlərdə iştirak edir.
Latviyanın əhalisi
Latviya əhalisi - Bu məqalə Latviya əhalisinin sıxlıq, etnik mənsubiyyət, təhsil səviyyəsi, səhiyyə, iqtisadi durum, dini baxış və digər aspektlərdən demoqrafik göstəriciləri haqqındadır.
Latviyanın əhalisinin təbii artımı son illərdə mənfi rəqəmlər verir. 2050-ci ildə ölkə əhalisinin sayı 1,249,812 nəfər olacağı gözlənilir.
rəsmi: Latış
bəzi qanunvericilikdə yerli əhəmiyyəti var: Livon, Latqal
ən az 500 nəfərin danışdığı bu dillər 2011-ci il siyahıya alınmasında əsas dil olaraq qeyd edilib (azalan sırayla): Rus, Belarus, Ukrayn, Litva, Polish, Qaraçı, Tatar, İdiş və İvrit, Eston, Alman
geniş şəkildə danışılan digər dillər: İngilis (46%)
Latış işarət dili (qanuni olaraq tanınıb və dəstəklənir) və Rus işarət dili
Latviyada ən geniş yayılmış din xristianlıqdır (79%), ancaq əhalinin sadəcə 7%-i mütəmadi olaraq dini xidmətlərdə iştirak edir.
Livan əhalisi
Livan əhalisi — 2011-ci ilin iyul ayına olan məlumatlara görə 4 143 101 nəfərdir. Ölkə əhalisinin 95 %-i ərəblərdir. Etnik qruplar arasında ermənilər üstünlük təşkil edirlər. Rəsmi dili ərəb dilidir. Erməni və fransız dillərindən də istifadə olunur. Əhalinin təxminən 59,7 %-i müsəlman, 39 %-i xristiandır. 1,4 % əhali digər dinlərə mənsubdur. Şəhər əhalisi 87 %-dir.
Yaş strukturu:
15 yaşdan aşağı: 23 %
15-64 yaş arası: 68 %
64 yaşdan yuxarı: 9 %
Orta yaş həddi: 29,8 yaş (kişilərdə 28,7 yaş, qadınlarda 31 yaş)
Əhali artımı: 0,244 %
Doğum səviyyəsi: hər 1000 nəfərə 15,02
Ölüm səviyyəsi: hər 1000 nəfərə 6,54
Gender strukturu: hər 1000 qadına 960 kişi
Uşaq ölümü: hər 1000 nəfərə 15,85
Yaş səviyyəsi: 75,01 yaş (kişilərdə 73,48 və qadınlarda 76,62 il).
Fertillik: hər qadına 1,77 uşaq
Savadlılıq səviyyəsi: 87,4 % (kişilərdə 93,1 % və qadınlarda 82,2 %).
