Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • абур атун

    становиться благообразным; принимать приличный вид;

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • OTUZ-OTUZ

    I числ. по тридцать, по тридцати. Otuz-otuz paylamaq nəyi раздавать по тридцать что II нареч. тридцатками

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • OTUZ-OTUZ

    по тридцать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • OTUZ-OTUZ

    z. in thirties, thirty by thirty, thirty at a time

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • otuz-otuz

    zərf. par trente

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ACİZ-ACİZ

    беспомощно

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ACİZ-ACİZ

    нареч. покорно, беспомощно

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞIZ-AĞIZ

    нареч. у всех на устах. Ağız-ağız dolaşmaq быть у всех на устах

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ACİZ-ACİZ

    z. bax acizanə

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • aciz-aciz

    zərf. heumblement adv ; docilement adv ; avec résignation

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • АТӀУЗ-АТӀУЗ

    ...qırıq-qırıq, aramla, kəsmə-kəsmə, kəsilə-kəsilə; атӀуз-атӀуз рахун kəsik-kəsik danışmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АТӀУЗ-АТӀУЗ

    ...qırıq-qırıq, aramla, kəsmə-kəsmə, kəsilə-kəsilə; атӀуз-атӀуз рахун kəsik-kəsik danışmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АТӀУЗ²

    “атӀун¹”-un murad forması; bax атӀун¹; атӀуз тун (атӀуз гун) icb. kəsdirmək; тар атӀуз тун ağacı kəsdirmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АТӀУЗ²

    “атӀун¹”-un murad forması; bax атӀун¹; атӀуз тун (атӀуз гун) icb. kəsdirmək; тар атӀуз тун ağacı kəsdirmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АТӀУЗ¹

    bax тӀуз.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АТӀУЗ¹

    bax тӀуз.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • атун

    ...состояния по значению данного существительного : акьул атун - умнеть, становиться разумным; ахвар атун - спаться, хотеть спать; пенжердай гар атана -

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ажуз

    1. слабый. 2. беспомощный : ажуз ламрал кьвед акьахда (погов.) - на беспомощного осла двое садятся (т. е. беспомощного вдвойне угнетают); ажуз авун -

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • агъуз

    (нареч.) - низко : агъуз авун - а) понижать, опускать ниже (кого-что-л.); б) (перен.) понижать (кого-л. по службе); агъуз хьун - а) наклоняться, опуск

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЯЦӀУЗ

    нар. 1) яцӀу яз. 2) куьч. такабурлу яз. - Тарифун, яцӀуз къалурун туш, - суьгъбетзава Жафер Жалилова... ЛГ, 2004, 15. VӀӀ. * яцӀуз кьун гл., ни такабу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЯТУР

    кил. ЮТУР.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АТӀУН

    гл., -уда, -ана; -уз, -узва; -ун, -рай, -утӀ, -мир; ахтӀун, ахтӀумир, ахтӀун тавун, атӀун хъийимир чуьнуьхун. Я стхаяр, за квез гьикӀ лагьанай, а п

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АТӀУН

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра кьве никӀин, чилин участокдин арада авай сергьят. # ~ акахьун, ~ цӀийи хъувун, ~ дегишрун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АТӀУН

    ...тушни! Гь. М. Чи бахт чи гъиле ава. * атӀуз-атӀуз нар. ара гуз-гуз. КицӀи вичин тӀиш цавуз хкажна, ахпа атӀуз-атӀуз гъарайна... Лезги халкьдин махар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АТУН

    сущ.; -и, -а; -ар, -ри, -ра яхдиз ва я улакьда аваз са чкадив агакьун патал ийидай гьерекат. Буюр авуниз чухсагъул, амма зун атунихъ вуч метлеб ават

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АТУН

    ...къвезва; ша, алад, вач, фин, -урай, кьвемир; татун || атун тавун, атун тахвун 1) яхдиз ва я улакьда аваз са чкадив агакьун. Атана хьи, яр, ви чамар.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЖУЗ

    ...Антонимар: викӀегь, зирек, уьткем, зиринг, йигин. * ажуз (ажиз) авун гл., ни вуж-вуч къуват авачир гьалдиз гъун. Абуру хозяинар авуна ажуз, Ачух тӀа

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • AYÜZ

    Ay kimi işıqlı üzü olan; Ay kimi gözəl qız

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • АЖУЗ

    ...къуват авачир кас. Ажузри фикирда акъвазна кьилел, Хъухъваз незвай чӀавуз кьегьалри гъетер. И. Ш. Кьудар. Синоним: бейниван. Антоним: викӀегь.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АГЪУЗ

    ...кьиляй дуьзен чкадихъ. Галатнавай гьяркьуь къуьнер, Пелекай агъуз гьекь авахьда. А. Ф. Ракь хкуддайбур. Куьчедин кьулай агъуз итимар, папар алтӀ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АГЪУЗ

    ...ийимир ) вахкузвачир. И. В. "УстӀар". Антоним: виниз * агъуз авун гл., ни-куь вуч агъада авай гьалдиз гъун. ЧӀарчӀин гъайванди тум агъуз авун, ам

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • AĞUZ

    ...mənası “sarı” deməkdir. Yumurta sarısına da “ağuz” (ovuz, ouz) deyiblər. “Saralmaq” mənasında ağuz olmaq tərkibi feili də qeydə alınıb. Qu­badlıda ağ

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • AĞUZ

    ...doğduqda məmələrindən çıxan ilk süd. [Səba] camışı oxşaya-oxşaya sərnic dolusu ağuz sağdı. S.Rəhimov.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ARUZ

    ər uz, igid oğuz; q.t. tayfalarından biri; böyük; təcrübəli adam.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ATUF

    mərhəmətli, ürəyiyanan, şəfqətli

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • атӀутӀ

    повел. ф. от атӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • AĞUZ

    (Qubadlı) həddən artıq yetişmiş (meyvə) ◊ Ağuz olmax – yetişmək, yetişib ötmək. – Bizim bağda meyvələr lap ağuz olub

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ATUF

    (Qax) papiros

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AĞUZ

    сущ. молозиво (молоко, выделяющееся у млекопитающих в первое время после родов)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞÜZ

    прил. белолицый

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • атӀун

    Ӏ (атӀуз, -ана, атӀутӀ) - 1. резать (что-л.) : гафуни турунилайни пис атӀуда (погов.) - слово режет сильней меча. 2. рвать (что-л.). 3. рваться. 4. ср

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • AĞÜZ

    ağüz(lü) bax ağbəniz(li)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • AMUZ

    f. 1) öyrədən, öyrədici; 2) öyrənən

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • otuz-otuz

    otuz-otuz

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • duruxa-duruxa

    нареч. акъвазиз-акъвазиз; атӀуз-атӀуз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ятур

    см. ютур.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • otuz

    sy. trente ; yanvarın ~u le trente janvier ; ~ bir trente et un ; ~ iki trente deux ; ~ birinci trente et unième ; ~ ikinci trente deuxième ; ~ yerli

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • otuz

    otuz

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • OTUZ

    İki yozumu var: 1. Üç əvəzinə uz (uc) sözü işlədilib; on yerinə ot kəlməsindən də istifadə olunub. M.Kaşğaridə “ottuz içib qışqıralım” (on üç içib qış

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ВТУЗ

    м (высшее техническое учебное заведение) ali texniki məktəb

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • OTUZ

    ...birinci thirty-first, ~ ikinci və s., thirty-second, etc., Ona otuz yaş vermək olar He looks about thirty; Onun yaşı otuzdan keçib He is over thirty,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • OTUZ

    otuz

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • OTUZ

    ...(название числа и количества 30). Otuz nəfər тридцать человек, otuz manat тридцать манатов, otuz dəqiqə тридцать минут, otuz ildən sonra через тридца

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ВТУЗ

    _(высшее техническое учебное заведение) втуз (чIехи дережадин технический школа).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • OTUZ

    тридцать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • OTUZ

    say. İyirmi doqquzdan sonra gələn say – 30. Otuz manat. Otuz nəfər. – Altmış nisbi, otuz cüzi müttəsil; Doxsan min kəlmədə tamamı vardır. Aşıq Ələsgər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ЯЦӀУЗ

    also. яцӀудаказ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АГЪУЗ

    ...doğru, aşağıya doğru; üzüaşağı; 2. orta normadan az; * агъуз авун bax агъузун; агъуз аватун a) aşağı düşmək, enmək, azalmaq, əskilmək; b) məc. vəzifə

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ацуз

    повел. ф. от ацун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ЯЦӀУЗ

    also. яцӀудаказ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЯТУР

    also. ютур.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АЦУЗ

    ацун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АТӀУН

    ...n. outgrowth; overgrowth; excrescence; knot. АТӀУТӀ атӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АТӀУН

    Ӏ (атӀуз, -ана, атӀутӀ) 1) v. cut, clip; carve, slice; shear, cut off hair or fleece; chaff; engrave 2) v. tear, rip, rend; pull; pluck, pick; throw u

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АТӀУН

    ...n. outgrowth; overgrowth; excrescence; knot. АТӀУТӀ атӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АТУН

    (къвез, -ана, ша) 1) v. come, arrive; get in, come in; pull-in, land; wax; 2) v. carry; reach; greet; 3)

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АЖУЗ

    1) adj. weak, frail, feeble; faint; dilute, watery; limp, droopy; 2) adj. helpless, powerless, aidless, feckless

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АГЪУЗ

    adv. basely, meanly; low; агъуз хьун a) v. bend, incline; lean, slant; stoop; b) v. descend, fall, drop; deepen; dip, decrease; агъуз аватун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АГЪУЗ

    adv. basely, meanly; low; агъуз хьун a) v. bend, incline; lean, slant; stoop; b) v. descend, fall, drop; deepen; dip, decrease; агъуз аватун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • яцӀуз

    см. яцӀудаказ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АТӀУН

    Ӏ (атӀуз, -ана, атӀутӀ) 1) v. cut, clip; carve, slice; shear, cut off hair or fleece; chaff; engrave 2) v. tear, rip, rend; pull; pluck, pick; throw u

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ГАТУЗ

    ...жедай пуд вацран вахтунда. Садбуруз вун хъуьтӀуьз - аран, гатуз - дагъ... Е. Э. Девран, гьей! Гатуз жеда квев дамахар, Ахъайиз межлиера махар. С.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • kəsmə-kəsmə

    нареч. атӀуз-атӀуз, ара гуз; ара гана.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DƏRDİRMƏK

    icb. атӀуз тун, масадав атӀуз гун (мес. ичер).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • kəkələyə-kəkələyə

    ...мез (чӀалар) галкӀиз-галкӀиз, акахьиз-акахьиз, атӀуз-атӀуз (мес. рахун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • GETHAGET¹

    ...фена-фена, яргъи рехъ фена; физ-физ, чӀехи мензил атӀуз-атӀуз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QIRIQ-QIRIQ

    1. прил. атӀуз-атӀуз чӀугур (цӀар); 2. алакъа авачир, бегьем тушир (мес. фикирар); 3. нареч. кӀус-кӀус, кӀар-кӀар; qırıq-qırıq olmaq кӀус-кӀус хьун, к

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HIÇQIRIQ

    ...къекъягъун (рикӀ къекъягъиз-къеняй шедамаз туьтуьнай атӀуз-атӀуз акъатдай ванер); 2. хинкӀ; хъапӀ.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • PUNKTİR

    ...пунктир (нукьтайрикай ва я дефисрикай ибарат тир, атӀуз-атӀуз чӀугвадай цӀар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MİŞARLATMAQ

    icb. мишердалди атӀуз тун (гун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KƏKƏLƏMƏK

    ...галкӀиз рахун; 2. пер. мез галкӀун, чӀал кьун, атӀуз-атӀуз рахун; 3. кил. kəkələnmək.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TƏNGNƏFƏS

    ...ər. nəfəs] нареч. ял кьуна, каш кьуна, нефес атӀуз-атӀуз, каш-кашунихъ текъвез; фад.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KİŞMİŞİ

    ...тварарин, ширин, кишмишар ийидай); ** kişmişi gülmək атӀуз-атӀуз, яваш ванцелди хъуьруьн.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • АТӀУДА

    АТӀУЗ, АТӀУРАЙ атӀун глаголдин формаяр. Кил. АТӀУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ODUNÇU

    сущ. тамай кӀарасар атӀуз маса гудай кас.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • kəsilə-kəsilə

    нареч. атӀуз-атӀуз, регъуьз-регъуьз, кичӀез-кичӀез (мес. жаваб гун); ** kəsilə-kəsilə qalmaq ккуз-ккуз амукьун, ккузни-хъукьуз амукьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DƏHRƏLƏTMƏK

    icb. дегьредалди атӀуз гун (тун), куьткуьниз тун (гун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ВЕШРЕШ

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра атӀуз-атӀуз ш-ш-ш-ш ийидай ванцин сесер. Вешрешдин ванци зун ахварай авудна. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВЕШРЕШ

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра атӀуз-атӀуз ш-ш-ш-ш ийидай ванцин сесер. Вешрешдин ванци зун ахварай авудна. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СУЬРЕ

    ...паюникай кьилдин. маналу са пай. Ада Къуръандай атӀуз-атӀуз суьреяр кӀелдай. ЛГ, 2003, 2. Х.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВИШРИШ

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра шуькӀуьдаказ, атӀуз-атӀуз ш-ш-ш-ш ийидай сес. кӀапӀалдихъай къати вишришрин ванер акъатна. Б. Гь. Заз эвера КӀвалин п

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВИШРИШ

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра шуькӀуьдаказ, атӀуз-атӀуз ш-ш-ш-ш ийидай сес. кӀапӀалдихъай къати вишришрин ванер акъатна. Б. Гь. Заз эвера КӀвалин п

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • kəsik-kəsik

    нареч. атӀуз-атӀуз, ара гуз; // kəsik-kəsik etmək (eləmək) кӀус-кӀус авун, кӀар-кӀар авун, куьткуьнун, вири патарихъай атӀун; кьацӀ-кьацӀ авун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QARAFATMA

    ...мукьва чими цлан тӀеквенра чуьнуьх жедай ва йифиз атӀуз-атӀуз жиркь-жиркьдин ванер акъуддай чӀулаввал алай са пепе.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ZUMMER

    ...электрикдин аппарат ва а аппаратдай, мес. телефондай атӀуз-атӀуз къведай ван).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • LALAPİTİ(K)

    прил. бегьем лал тушир, гафарин паяр атӀуз рахадай, лалакӀ (кас).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BUDATMAQ

    icb. (артух, кьуру) хилер атӀуз тун (гун); квайиз тун (гун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QAYÇILATMAQ

    гл. мукӀратӀдалди атӀуз тун (гун), ттваз тун, кьаз тун (мес. чӀарар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QAYIŞQIRAN

    сущ. нугъ. бот. гзаф кӀеви, атӀуз тежер дувулар авай са векь.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DİLİMLƏTMƏK

    icb. цӀил-цӀилиз тун (гун), цӀил-цӀил атӀуз (куьткуьниз) тун (гун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • FINXIRMAQ

    ...акъудиз-акъудиз къене авай гьава, бугъ, газ ара атӀуз-атӀуз къецел акъудун (мес. машинди).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QOPARTDIRMAQ

    icb. 1. акъудиз тун (гун); 2. атӀуз тун (гун); галудиз тун (гун); 3. алудиз тун (гун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BALTALATMAQ

    icb. нажахдалди атӀуз тун (гун), куьткуьниз (хаз) тун, ягъиз тун (мес. кӀарасдин къвал-къерех).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KƏSMƏCƏ

    нареч. атӀана, атӀуз гана, атӀана бегенмиш хьун шартӀуналди; kəsməcə almaq атӀана къачун (хали, хелер).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DİLİKLƏTMƏK

    icb. рав-рав атӀуз тун (гун), яргъишуькӀуь мецер (равар) хьиз ийиз тун (мес. ягълухдин къерех).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ВИШРИШУН

    ...вишриш тахвун, вишриш хъийимир шуькӀуьдаказ, атӀуз-атӀуз ш-ш-ш-ш ийидай сесер авун. Ашукь Саяд, булушкади вишришай, Чубан Магьмуд, зун ви рикӀел

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВИШРИШУН

    ...вишриш тахвун, вишриш хъийимир шуькӀуьдаказ, атӀуз-атӀуз ш-ш-ш-ш ийидай сесер авун. Ашукь Саяд, булушкади вишришай, Чубан Магьмуд, зун ви рикӀел

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • BALTAKƏSMƏZ

    прил. 1. нажахдив атӀуз тежер, нажах акат тийир, гзаф мягькем, гзаф кӀеви, гзаф къалин; 2. пер. хам яцӀу, кубут.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • XIRTILDATMAQ

    гл. сараривди хаз, кукӀвариз, атӀуз, шупӀиз тӀуьн; хирт-хирт (чӀирх-чӀирх, пӀакьракь) ацалтна тӀуьн (мес. шекер, газар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KƏSHAKƏS

    сущ. 1. са кьилихъай (гзафбур санал) атӀун, куьткуьнун; атӀуз вегьин; тукӀун; 2. пер. рах. агъавал авун, агъавалун (пис манада).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KƏSDİRMƏK

    1. icb. атӀуз тун, атӀуз гун (мес. ттар, яд, газ ва мс.); ağacı kəsdirmək ттар атӀуз тун; suyu kəsdirmək яд атӀуз тун; 2. icb. тукӀваз тун, тукӀваз гу

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ARABİR

    нареч. ара-ара, ара атӀуз, ара гуз, гагь-гагь, тек-тек, арум-арум; arabir ildırım çaxır ара-ара цӀайлапанар язава.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • NİKAH

    ...etmək (oxutmaq) некягь авун (некягьдин дуьа кӀелиз тун), кебин атӀуз тун; nikah kəsmək кебин атӀун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ДУГУН

    ...-ра дуьзенлух чил. Абур рехъ атӀуз, мензил атӀуз, дере атӀуз, тепе атӀуз, фена, агакьна са чӀехи дугуниз. Ф. Лайихлу паб. Ам Алкьвадрин дугунра, я к

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ALDIRMAQ

    ...къачуз тун, къачуз гун; 2. чӀугваз тун, ягъиз тун (мес. шикил); 3. тӀимил атӀуз гун, къачуз тун (мес. мукӀратӀдив спелрикай ва мс.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • АГЬАРАР

    ...Акьван агьарар чидай дишегьли заз анихъ амукьрай, и дагъ-дере атӀуз къвезвай Самурдизни акунач жеди. М. Б. Спелар.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БИБИ

    ...винидихъай гьисабайла, пуд лагьай хаш. Биби текдалди ва я шагьдалди атӀуз жеда. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Ateez
Ateez (kor. 에이티즈, tələffüz-"Ei-Teez") 2018-ci ildə KQ Entertainment tərəfindən yaradılan qrupudur. Qrupun üzvləri: Honcun, Sonqva, Yunho, Yosan, San, Minqi, Vuyon və Conqho. Olar rəsmi debütü "Treasure EP.1: All to Zero" ilə 24 oktyabr 2018-ci ildə etmişdirlər. == Tarixçə == === 2018: Debüt öncəsi, reallıq TV şousu və Treasure EP.1: All to Zero ilə debutu === İlk çıxışından əvvəl KQ Entertainment, bir sıra YouTube videolarını yayımladı, "KQ Fellaz 미국 미" (KQ fellaz American Training), burada məşq etmək üçün Kaliforniyanın Los Angeles şəhərinə getdilər. Bu şou zamanı KQ Entertainment qrupun doqquzuncu üzvü, stajyer Li Cun Yon-u təqdim etdi. Birlikdə, bir mahnı bəstələdilər və kareoqrafiya hazırladılar. Millennium Dance Kompleksində təlim keçdilər. Yunho, rəqs videolarından birində də yer aldı. Serialın finalı üçün KQ Fellaz, 3 iyul 2018-ci il tarixində "From" mahnısını yayımladı.
Atqız
Atqız — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indi Qafan rayonunda kənd. == Tarixi == Oxçu çayının sol sahilində, Oxçu kəndindən 2 km şimalda, Pirhəmzə dağının cənub-qərbində, Qafan-Gecalan avtomobil yolundan 2 km şimalda dağ döşündə yerləşirdi. 1959 - cu ildə Kecalan şəhəri ilə birləşdirilmişdir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Yerli tələffüz forması AtqizToponim oğuz türk tayfa adının fonetik forması olan qız etnonimi əsasında yaranmışdır. == Əhalisi == Kənddə 1831-ci ildə 37 nəfər, 1873 - cü ildə 105 nəfər, 1886-cı ildə 120 nəfər, 1897-ci ildə 242 nəfər, 1908-ci ildə 198 nəfər, 1914 - cü ildə 36 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1916-18-cı illərdə azərbaycanlılar deportasiya edilmişdir. İndiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra azərbaycanlılar öz kəndlərinə dönə bilmişlər. Burada 1926-cı ildə 74 nəfər, 1931-ci ildə 101 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1959-cu ilə Keçalan kəndinə birləşdirilmiş, əkin yerləri Kürdükan kəndinə verilmiş və kənd ləğv edilmişdir.1988-ci ilin noyabr ayında azərbaycanlılar tamamilə öz doğma ocaqlarından qovulmuşdur.
Ağduz
Ağdüz və ya Ağduz;
ATMU
Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti — Azərbaycan Respublikasında ali təhsilin bütün pillələrində turizm və menecment sahələri üzrə kadr hazırlığını həyata keçirən ali təhsil müəssisəsi. == Tarixi == === Azərbaycan Turizm İnstitutu === Universitetin tarixi Azərbaycan Turizm İnstitutunun yaranma tarixindən başlayır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 avqust 2005-ci il tarixli 972 saylı sərəncamına əsasən Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 13 fevral 2006-cı il tarixli 45 saylı qərarı ilə təsis edilmişdir. İnstitut dövlət təhsil sistemi standartına uyğun olaraq Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin nəzdində yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 5 iyul 2006-cı il tarixli, 1556 nömrəli Sərəncamına əsasən Cəfər Məmməd oğlu Cəfərov Azərbaycan Turizm İnstitutunun rektoru təyin edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 22 dekabr 2014-cü il tarixli, 945 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Turizm İnstitutunun bazasında ali təhsilin bütün pillələrində turizm və menecment sahələri üzrə kadr hazırlığını həyata keçirən Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin tabeliyində Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti yaradılmışdır. == Rektorlar == Universitetin ilk rektoru Cəfər Məmməd oğlu Cəfərov olmuşdur. O, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 dekabr 2014-cü il tarixli, 976 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin rektoru vəzifəsinə təyin edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 11 sentyabr 2017-ci il tarixli Sərəncamı ilə İlham İsa oğlu Mədətov Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin rektoru vəzifəsinə təyin edilmişdir.
Atuc
Atuc — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Toponimikası == Toponimik tədqiqatlarda bu oykonim belə izah olunur: Atuc mənbələrdə və bəzi müasir türk dillərində rast gəlinən "iki arx arası əkin sahəsi", "suvarma üçün ayrılan lək və ya şum sahəsi" mənalı "atız" sözünün "c" dialekt variantını əks etdirir. Yaşayış məntəqəsi XIX əsrdə Qonaqkənddən gəlmiş ailələrin burada məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Baş Qafqaz silsiləsinin yamacında yerləşir. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 19 nəfər əhali yaşayır.
Atum
Atum — Atum bəzən Atem və ya Tem kimi tərcümə olunur, Misir mifologiyasında mühüm tanrıdır. == Adı == Atumun adının "tamamlamaq" mənasını verən tm felindən törədiyi güman edilir. Beləliklə, o, xaosa çevrilən dünyanı yaratmaqla yanaşı, "mükəmməllik timsalı" kimi şərh edilmişdir. Yaradıcı kimi o, dünyanın əcdadı hesab olunurdu. Dünyanın əsas substansiyası, tanrılar və başqa hər şey onun təbiətindən yaranmışdır. == Mənşəyi == Atum ən qədim dövrlərdən bəri ən mühüm və tez-tez xatırlanan tanrılardan biridir, bunu padşahın yaradıcısı və atası kimi təsvir olunduğu Piramida Mətnləri də sübut edir. Bir neçə müqəddəs kitab Atumun necə yarandığı ilə ziddiyyət təşkil edir. Bəziləri Atumun öz adını çəkərək yaratdığını, bəziləri isə onun mavi lotus çiçəyindən və ya yumurtasından gəldiyini iddia edir. == Rolu == Heliopolit yaratma mifində Atum kurqanda ilkin sulardan özünü yaradan ilk tanrı hesab olunurdu. İlk miflərdə deyilir ki, Atum Şu tanrısı və ilahə Tefnutu ağzından tüpürərək yaradıb.
Ağuz
Ağuz — sağmal heyvanlar bala verdikdə ilk sağılan süd. Ağuz heyvanların ilk bala vermə anından - onlardan sağılan süddür. Lakin ağuz adi süddən sarı rəngi və qatılığı ilə seçilir. Ağuz qatı olduğundan süzmək olmur. Ona görə də sağılacaq heyvanın süd vəzləri (yelini və əmcəkləri) yaxşıca yuyulduqdan sonra sağılır. Ağuz bişirildikdə qatılaşır, çox dadlı olduğundan yavanlıq kimi istifadə olunur. Ağuz südündən suluq, qıyma çörəyi, kətəməz, şan-şan, bulama və s. hazırlayırlar.
Otuz
Otuz — say sistemində ədədlərdən biridir. İyirmi doqquzdan sonra, otuz birdən əvvəl gəlir. == Riyaziyyatda == === Əsas hesablamalarda === === Say sistemində === Otuz ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir. Belə ki, 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15 və 30 ədədlərinə qalıqsız bölünür.
Atauzı (Əbyəlil)
Atauzı kəndi (başq. Атауҙы) - Rusiyanın Başqırdıstan Respublikası Əbyəlil rayonu Yangil kənd sovetliyinə daxil olan kənd. == Əhali == == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Askar): 52 km., kənd sovetliyindən (Yangil): 15 km., ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Maqnitoqorsk): 60 km. == İstinadlar == == Mənbə == Совет муниципальных образований Республики Башкортостан.
Atauzı gölü
Atauzı gölü (başq. Атауҙы) — Başqırdıstan Respublikası Əbyəlil rayonu ərazisində yerləşən göl. Göl İşkul kəndindən 6,5 km şərqdə yerləşir. Gölün sahəsi 8,3 km², uzunluğu — 4 km, maksimal eni — 2,1 km, orta dərinliyi 3,4 km, maksimal dərinliyi 6,5 km, hövzəsi 28,6 mln m³; su toplayıcı sahəsi — 69,8 km² təşkil edir. Tektonik xüsusiyyətə malikdir. dibi hamardır. Lilli-qumli suxurlardan ibarətdir. Göl atmosfer yağıntıları və yeraltı sularla qidalanır. Döldə çoxlu sayda balıq növləri yaşayır. Lanşaftı çöl və yaylalardan ibarətdir.
Atsız Xarəzmşah
Əlaəddin Əbülmüzəffər Atsız ibn Məhəmməd Xarəzmşah (1097 - 1156)—Xarəzmşahlar dövlətinin hökmdarı (1128-1156). == Həyatı == Səlcuqlu hökmdarı Sultan Səncərin Xarəzm valisi Qütbəddin Məhəmmədin oğlu və I Məlikşahın ibrikçibaşısı Anuş Təkinin nəvəsidir. Hicri 490-cı ilin rəcəb ayında (iyun-iyul 1097-ci ildə) dünyaya gəlmişdi. Vəliəhdliyi sırasında atasına yardımçı olur, onun təzimlərini ərz etmək üzrə iki ildə bir Mərvə, Sultan Səncərin yanına gedərdi. Hətta İbn əl-Əsirin verdiyi bilgiyə görə Atsız, türkmənlərin məskunlaşdığı Manqışlağı vəliəhd ikən fəth etmişdir . Ayrıca onun, Sultan Səncərin 512-ci (1118-ci) ildə qardaşı oğlu Mahmud ibn Məhəmməd Təpərə qarşı apardığı səfərə qatıldığı da bildirilir . Atsız 1128-ci ildə, ciddi bir çətinliklə qarşılaşmadan atasının yerinə keçdi. Hökmdarlığının ilk ilərində Sultan Səncərə sədaqətlə xidmət etdi. Bu münasibətlə, Qaraxanlı Tamgac xanın üsyanı dolayısıyla Sultan Səncərin 524-cü (1129-1130-cu) ildə Mavəraünnəhrə, 1132-ci ildə İraqa, 1135-ci ildə də Qəznəyə apardığı səfərlərə qatıldı. Bununla bərabər bir tərəfdən Sultan Səncərə xidmət edərkən digər tərəfdən də ölkəsini genişlədib, qüvvəsini artırmaq üçün qonşu Türk ölkələrinə səfərlər düzənlədi.
Atsız məcmuə
Atsız məcmuə - adını tarixçi, yazıçı, şair, türk millətçiliyinin ideoloqlarından olan Hüseyn Nihal Atsızdan alan jurnal. Fasiləsiz olaraq 17 sayı çıxmışdır. Jurnalda ədəbiyyat, tarix, millətçilik, türk xalq ədəbiyyatı, sosial mövzular və müxtəlif fikirlərlə bağlı yazılar nəşr edilmişdir. Jurnalın əsas mövzusu kommunizmə qarşı yazılar ilə Ülküçülük və Turançılıq düşüncəsidir. Yazı heyətinə Mehmed Fuad Köprülü, Zəki Validi Toğan kimi şəxslərin də olduğu bu jurnal, 25 sentyabr 1932-ci ildə qapadılmışdır. == Haqqında == Jurnalın ilk sayı 15 may 1931-ci ildə nəşr edilmişdir, bu sayıda jurnalın məqsədi "Bir quş baxışı" adlı məqalədə açıqlanmışdır. Bu yazıda I Dünya müharibəsi və Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsindən sonrakı ictimai həyatdan bəhs edilmiş, jurnalın xalqın içinə girəcəyini, xalqdan yana əsərlər verəcəyini, kəndlini və kəndləri qurtarmağa və ucaltmağa çalışacaq gənclərin jurnalı olduğu vurğulanmışdır. Bu məqalə jurnalın 17 saylıq həyatının əsas fikir mövzusu olmuşdur. Jurnalda ən çox Səbahətdin Əli və Hüseyn Nihal Atsızın şerləri nəşr edilmişdir. Şerləri nəşr edilən digər şəxslər isə Fevziyə Abdullah və Nihad Sami Banarlıdır.
Ağdüz (Qəzvin)
Ağdüz (fars. اق دوز‎) — İranın Qəzvin ostanının eyniadlı şəhristanının Kuhin bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı ildə əldə edilən məlumatına görə, kənddə 35 nəfər yaşayır (9 ailə).
Ağdüz (Çaldıran)
Ağdüz (fars. اق دوز‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Çaldıran şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 290 nəfər yaşayır (57 ailə). == Coğrafi yerləşməsi == Maku şəhristanının Siyahçeşmə bölgəsinin Çaldıran kəndistanında, Siyahçeşmə qəsəbəsindən 18 km şimal-qərbdədir.
Buğra Atsız
Buğra Atsız (14 iyul 1946, Kadıköy, İstanbul ili) — türk tarixçi və yazıçıdır. Hüseyn Nihal Atsız və Bədriyə Atsızın kiçik oğlu, Nejdət Sançarın qardaşı oğlu, Yağmur Atsızın qardaşıdır. Türkçü və Turançı düşüncələri ilə məşhurdur. == Həyatı == 1946-cı ilin 14 iyulunda İstanbul şəhərində anadan olmuşdur.Uzun illər Almaniyada yaşamışdır, hal-hazırda Kanada yaşayır. === Təhsili === İstanbulda yerləşən Avstriya liseyində təhsil almışdır. Bundan sonra ali təhsil almaq üçün Almaniyaya getmiş və orada Türkologiya üzrə təhsil almışdır. Doktarantura təhsilini də burada tamamlayan Buğra Atsızın araşdırma mövzusu Osmanlı sultanlarından IV Murad olmuşdur. == Ailəsi == Hüseyn Nihal Atsızla Bədriyyə Atsızın ailəsində anadan olmuşdur. Yağmur Atsızın kiçik qardaşı, Nejdət Sançarın qardaşı oğludur. 2 övladı vardır: Çiftçioğlu Aydolu Atsız, Maya Atsız.
Mühiddin Akyüz
Mühiddin Akyüz — Mühiddin Paşa (1870, Konstantinopol – 11 noyabr 1940, Ankara) Türk hərbçi, diplomat, siyasətçi. Qurtuluş müharibəsində iştirak edən yüksək dərəcəli komandirlərdən biridir. Müharibədən sonra diplomat və millət vəkili kimi çalışmışdır. == Həyatı == 1870-ci ildə İstanbulda dünyaya gəlib. Atası, Ədirnə Evkaf mühasibi Şövqü bəy, anası Fatmatüzzəhra xanımdır. 1885–1888-ci illərdə Ali Hərb məktəbini bitirib. Leytenant rütbəsi ilə hərbi xidmətə başlayıb. 1888-ci ildə Ali Hərbi Məktəbində müəllim köməkçisi işinə başladı. 1897-ci ildə Türk-Yunan müharibəsinə qatıldıqdan sonra təkrar Ali Hərbi Məktəbində müəllimliyə qayıdıb və 1905-ci ildə sürgün edilənə qədər bu işi davam etdirib. Tələbələrə padşah II Əbdülhəmid əleyhinə fikirlər aşıladığı səbəbilə 1905-ci ildə rütbəsi geri alındı və əvvəl Fizana, sonra Diyarbəkirə və Ərzuruma sürgün edilib.
Nihal Atsız
Hüseyn Nihal Atsız (12 yanvar 1905; Kadıköy – 11 dekabr 1975; İstanbul)— Türk yazıçısı, şair, tarixçi və ideoloqdur. Nejdət Sançarın böyük qardaşıdır. Yağmur Atsız və Buğra Atsızın atasıdır. Rza Nurun mənəvi oğludur. Özünü Türkçü və Turançı olaraq tanıtmışdır. O, İslama nifrət edirdi və onu “Ərəblər tərəfindən ərəblər üçün yaradılmış bir din” kimi təyin edirdi. == Ailəsi == Atsızın atası Gümüşhanenin Torul qəzasının Midi kəndinin Çiftçioğulları ailəsindən Deniz Güverte Binbaşısı Mehmet Nail bey, anası Trabzonun Kadıoğulları ailəsindən Deniz Yarbayı Osman Fevzi bəyin qızı Fatma Zəhra xanımdır.Çiftçioğulları ailəsindən müəyyənləşdirilə bilən ən böyük babası, XIX əsrin əvvəllərində yaşadığı hesab edilən Əhməd ağadır. Əhməd ağanın İsmayıl, Süleyman, Hüseyn və Şakir adlı dörd oğlu olmuşdur. İsmayılın övladları Mididən, Yozğadın Ağdağmədəni bölgəsinin Dayılı kəndinə köşmüşdür. Şakir ağanın övladlarının olub-olmaması bilinmir.
Yağmur Atsız
Yağmur Atsız (d. 4 noyabr 1939, İstanbul) - türk tarixçi, şair, türkoloq və türk millətçiliyinin ideoloqlarından olan Hüseyn Nihal Atsızın oğlu, türkoloq Buğra Atsızın böyük qardaşı. == Həyatı == 1939-cu ilin noyabr ayının 4-də İstanbul şəhərində Nihal Atsızın ailəsində anadan olmuşdur. === Təhsili === Heydərpaşa liseyində orta təhsilini başa vurduqdan sonra İstanbul universitetinin Hüquq fakültəsinə qəbul olmuşdur. Buradakı təhsilini bitirdikdən sonra Almaniyanın Bonn Universitetinə təhsil almaq üçün getmişdir. == Fəaliyyəti == 1967-ci ildə buradakı təhsilini bitirdikdən sonra bir müddət Türkiyədə Mətbuat-Nəşriyyat İdarəsində işləmişdir. 1971-ci ildə Almaniyaya geri dönən Atsız, televiziya və radio qurumlarında film çəkilişi və siyasi şərhçiliklə məşğul olmuşdur. 1977-ci ildən etibarən 2 il müddətinə Türkiyənin Bonn şəhərindəki konsulluğunun mətbuat katibliyini etmişdir. === Mətbuat sahəsindəki fəaliyyətləri === Nöqtə, Bazar postası, Yeni yüz il, Tərcüman, Milliyyət, Maya, Türk ədəbiyyatı kimi qəzet və jurnallarda yazılar yazmışdır. 31 dekabr 2014-cü il tarixinə qədər Star qəzetində köşə yazıları yazmışdır.
Əlaəddin Atsız
Əlaəddin Əbülmüzəffər Atsız ibn Məhəmməd Xarəzmşah (1097 - 1156)—Xarəzmşahlar dövlətinin hökmdarı (1128-1156). == Həyatı == Səlcuqlu hökmdarı Sultan Səncərin Xarəzm valisi Qütbəddin Məhəmmədin oğlu və I Məlikşahın ibrikçibaşısı Anuş Təkinin nəvəsidir. Hicri 490-cı ilin rəcəb ayında (iyun-iyul 1097-ci ildə) dünyaya gəlmişdi. Vəliəhdliyi sırasında atasına yardımçı olur, onun təzimlərini ərz etmək üzrə iki ildə bir Mərvə, Sultan Səncərin yanına gedərdi. Hətta İbn əl-Əsirin verdiyi bilgiyə görə Atsız, türkmənlərin məskunlaşdığı Manqışlağı vəliəhd ikən fəth etmişdir . Ayrıca onun, Sultan Səncərin 512-ci (1118-ci) ildə qardaşı oğlu Mahmud ibn Məhəmməd Təpərə qarşı apardığı səfərə qatıldığı da bildirilir . Atsız 1128-ci ildə, ciddi bir çətinliklə qarşılaşmadan atasının yerinə keçdi. Hökmdarlığının ilk ilərində Sultan Səncərə sədaqətlə xidmət etdi. Bu münasibətlə, Qaraxanlı Tamgac xanın üsyanı dolayısıyla Sultan Səncərin 524-cü (1129-1130-cu) ildə Mavəraünnəhrə, 1132-ci ildə İraqa, 1135-ci ildə də Qəznəyə apardığı səfərlərə qatıldı. Bununla bərabər bir tərəfdən Sultan Səncərə xidmət edərkən digər tərəfdən də ölkəsini genişlədib, qüvvəsini artırmaq üçün qonşu Türk ölkələrinə səfərlər düzənlədi.
Atsız (Xarəzm hökmdarı)
Əlaəddin Əbülmüzəffər Atsız ibn Məhəmməd Xarəzmşah (1097 - 1156)—Xarəzmşahlar dövlətinin hökmdarı (1128-1156). == Həyatı == Səlcuqlu hökmdarı Sultan Səncərin Xarəzm valisi Qütbəddin Məhəmmədin oğlu və I Məlikşahın ibrikçibaşısı Anuş Təkinin nəvəsidir. Hicri 490-cı ilin rəcəb ayında (iyun-iyul 1097-ci ildə) dünyaya gəlmişdi. Vəliəhdliyi sırasında atasına yardımçı olur, onun təzimlərini ərz etmək üzrə iki ildə bir Mərvə, Sultan Səncərin yanına gedərdi. Hətta İbn əl-Əsirin verdiyi bilgiyə görə Atsız, türkmənlərin məskunlaşdığı Manqışlağı vəliəhd ikən fəth etmişdir . Ayrıca onun, Sultan Səncərin 512-ci (1118-ci) ildə qardaşı oğlu Mahmud ibn Məhəmməd Təpərə qarşı apardığı səfərə qatıldığı da bildirilir . Atsız 1128-ci ildə, ciddi bir çətinliklə qarşılaşmadan atasının yerinə keçdi. Hökmdarlığının ilk ilərində Sultan Səncərə sədaqətlə xidmət etdi. Bu münasibətlə, Qaraxanlı Tamgac xanın üsyanı dolayısıyla Sultan Səncərin 524-cü (1129-1130-cu) ildə Mavəraünnəhrə, 1132-ci ildə İraqa, 1135-ci ildə də Qəznəyə apardığı səfərlərə qatıldı. Bununla bərabər bir tərəfdən Sultan Səncərə xidmət edərkən digər tərəfdən də ölkəsini genişlədib, qüvvəsini artırmaq üçün qonşu Türk ölkələrinə səfərlər düzənlədi.
Hüseyn Nihal Atsız
Hüseyn Nihal Atsız (12 yanvar 1905; Kadıköy – 11 dekabr 1975; İstanbul)— Türk yazıçısı, şair, tarixçi və ideoloqdur. Nejdət Sançarın böyük qardaşıdır. Yağmur Atsız və Buğra Atsızın atasıdır. Rza Nurun mənəvi oğludur. Özünü Türkçü və Turançı olaraq tanıtmışdır. O, İslama nifrət edirdi və onu “Ərəblər tərəfindən ərəblər üçün yaradılmış bir din” kimi təyin edirdi. == Ailəsi == Atsızın atası Gümüşhanenin Torul qəzasının Midi kəndinin Çiftçioğulları ailəsindən Deniz Güverte Binbaşısı Mehmet Nail bey, anası Trabzonun Kadıoğulları ailəsindən Deniz Yarbayı Osman Fevzi bəyin qızı Fatma Zəhra xanımdır.Çiftçioğulları ailəsindən müəyyənləşdirilə bilən ən böyük babası, XIX əsrin əvvəllərində yaşadığı hesab edilən Əhməd ağadır. Əhməd ağanın İsmayıl, Süleyman, Hüseyn və Şakir adlı dörd oğlu olmuşdur. İsmayılın övladları Mididən, Yozğadın Ağdağmədəni bölgəsinin Dayılı kəndinə köşmüşdür. Şakir ağanın övladlarının olub-olmaması bilinmir.
Təxti-Tavuz yurdu
Qaraköpəktəpə və ya Taxtı-Tavus — Azərbaycanın Füzuli rayonu ərazisində qədim yaşayış yeri. Yaşayış yeri Köndələnçayın sağ sahilində yerləşir. Abidə konusvari təpə formasındadır. Abidənin üzərindən toplanan yerüstü materiallar Eneolit dövründən başlayaraq Orta əsrlərə qədər uzun bir dövrü əhatə edir. Yaşayış yerində 1967-ci ildən başlayaraq 300 m2 sahədə tədqiqat aparılmışdır. == Tədqiqi == Tarixçi Abbasqulu ağa Bakıxanovun “Gülüstani-İrəm” əsərində bu abidə Qaraköpəktəpə və Taxtı-Tavus adları ilə qeyd olunub. XIX əsr tarixçisi Mirzə Adıgözəl bəyin “Qarabağnamə” əsərində də Qaraköpəktəpənin adı bir neçə dəfə çəkilir və elmi məlumatlar verilir. Daha sonra burada araşdırmanı alman mənşəli həvəskar arxeoloq E.A.Resler, sonra isə Moskva İmperator Arxeoloji Cəmiyyətinin üzvü A.A.İvanovski aparıb. Tədqiqat nəticəsində rus arxeoloqu abidənin ölçüsünü dəqiq müəyyən edib. Amma onların tədqiqatları sistemli olmayıb.
İbrahim Ethem Atnur
İbrahim Ethem Atnur (türk. İbrahim Ethem Atnur) – Çağdaş Türkiyə tarixçisi, tarix elmləri doktoru, Atatürk Universitetinin tarix şöbəsinin professoru == Həyatı və fəaliyyəti == İbrahim Ethem Atnur 2 mart 1966-cı ildə Türkiyənin Ərzurum şəhərində doğulmuşdur. 1989-cu ildə Ərzurumdakı Atatürk Universiteti Fənn-Ədəbiyyat fakültəsinin tarix bölümün məzunu olmuşdur. 1990-cı ildə Atatürk Universitetində araşdırmaçı kimi çalışmağa başlamışdır. Həmin universitetdə 1991-ci ildə “Deportasiyadan dönən yunan və ermənilərin köçürülməsi” (“Tehcirden Dönen Rum ve Ermenilerin Yeniden İskânı”) adlı çalışması ilə yüksək lisansını, 1996-cı ildə “Osmanlı yönətimindən Sovet yönətiminə qədər Naxçıvan (1918-1921)” adli dissertasiyası ilə doktorasını tamamlamışdır. Uzun müddət Atatürk Universiteti Ədəbiyyat fakültəsi Tarix bölümü Cümhuriyyət tarixi şöbəsində mühaziərlər oxuyan professor İbrahim Atnur, 2009-2014-cü illər arasında Türk Tarix Qurumunda çalışmışdır. O, Türk Tarix Qurumunda Bilim Kurulunun və Türk Hərbi Tarix Komissiyası üzvü olmuşdur. 2002-ci ildə Türkiyə Yazarlar Birliyi tərəfindən Naxçıvan haqqındaki əsəri ilə araşdırma sahəsində ilin yazarı seçilmişdir. 2014-cü ildə İbrahim Atnura elmi fəaliyyətinə görə Naxçıvan Muxtar Cümhuriyyəti Ali Məclis Başkanlığı tərəfindən “Xidmət Nişanı” verilmişdir. TRT tərəfindən tarixi mövzuda çəkilən 3 sənədli filmə elmi məsləhətçi olmuş və ssenari yazmış İbrahim Atnur Türkiyə və xaricdə çox sayda konqres, simpozium və konfransa qatılmışdır.
Aruz Vartan
Aruz Vartan (23 iyun 1880 – 14 aprel 1945) — Azərbaycan əsilli alman film aktyorudur. O, karyerası ərzində əsasən dəstəkləyici rollar olmaqla 90-dan çox filmə çəkilmişdir. == Həyatı == Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasında anadan olan Aruz Vartan Gürcüstan irsinə sahibdir. O, 1898-ci ildə Tiflisdə orta məktəbi bitirmiş, daha sonra qısa müddətdə Xarkovda (indiki Ukrayna ərazisi) tibb təhsili almışdır. O, Sankt-Peterburqa köçməmişdən əvvəl bir müddət Yaponiyada yaşamışdır. == Fəaliyyəti == 1905-ci il inqilabı zamanı o, Almaniyada Saksoniyaya köçdü və Frayburq Mədən və Texnologiya Universitetində təhsil aldı. O, Almaniyaya qayıtmamışdan əvvəl Çilidə və Boliviyada mədən mühəndisi kimi işləmişdir, daha sonra isə səhnədə və ekranlarda aktyor və ifaçı kimi fəaliyyət göstərmişdir. Öz fəaliyyətinin ilk illərində o, əsasən aparıcı rollarda yer alırdı, lakin zaman keçdikcə xarakterik rolları ifa etməyə başladı. Faşizm dövründə o, kiçik rollarda yer aldı, xüsusilə də ruslarda, məsələn, Bakıya hücumlar (1942). Aruz Vartan İkinci Dünya Müharibəsinin son həftələrində təbii səbəblərdən dünyasını dəyişdi.
Attu adası
Attu adası (ing. Attu Island, aleut. Atan) — Aleut adaları arxipelaqına daxil olan Near adaları qrupunun ən qərb və ən böyük adası. İnzibati cəhətdən bütün Aleut adaları kimi o da ABŞ-nin Alyaska ştatının bir hissəsidir. == Coğrafiya == Attu Alyaskanın və bütün ABŞ-nin ən qərb nöqtəsidir. Adadan Kamçatkaya (Afrika burnu) ən qısa məsafə 690 km, Alyaskanın materik hissəsinə qədər olan məsafə 1534 km-dir. Attu təxminən 66 km uzunluğa və 28 km enə malikdir. Sahəsi 892.795 km²-dir. == Tarix == Brokhauz və Efronun ensiklopedik lüğətinin məlumatına görə, Attu adasını 1745-ci ildə Evdokim gəmisi ilə oraya gələn Mixail Vasilyeviç Nevodçikov kəşf edib. Bununla belə daha müasir araşdırmalara görə, ada 1742-ci ildə Vitus Berinqin İkinci Kamçatka ekspedisiyası zamanı kapitan-komandir Aleksey Çirikov tərəfindən kəşf edilmişdir ("yerini dəqiq aydınlaşdırmışdır").