Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • мат-перемат

    мата-перемата; м.; разг. Оскорбительная брань; отборный, изощрённый мат.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МАТ

    МАТ I м mat (şahmat oyununda: uduzma, məğlub olma). МАТ II м həsir, ayağaltı, payəndaz. МАТ III м мн. нет donuqluq, tutqunluq; навести мат на стекло ş

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАТ₀

    мат (шахматдин къугъуна шагь къачудай, чарасуз тир ва вичелди къугъун куьтягь жедай гьал).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАТ₂

    мн. нет рагъулвал (гуьзгуьдиз ядай, цIарцIар тагур, а пата авайди акван тийир элуьхъай хьтин экв акъатдай гьал).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАТ₁

    гьасир; векъи материалдикай храй бацIу

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАТ

    şahm. mat, məğlub olma, məğlubiyyət; мат авун mat etmək, məğlub etmək; мат хьун mat qalmaq, məğlub olmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • мат

    I -а; м. (перс.) см. тж. матовый 1) Проигрышное положение в шахматной игре, при котором король не может защититься от атакующей фигуры противника. Поставить мат. Закрыться пешкой от мата. Объявить мат

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • перемять

    -мну, -мнёшь; перемятый; -мят, -а, -о; св. см. тж. переминать, переминаться что разг. 1) Измять целиком или всё, многое. Перемять всё бельё. Перемять

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕРЕМЯТЬ

    сов. 1. tamamilə əzmək, hamısını əzmək, əzib tökmək; 2. təzədən əzmək, təkrar əzmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • mat-mat

    mat-mat, baxmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • MAT-MAT

    нареч.: mat-mat baxmaq къах хьайи гьалда секиндаказ килигун, мягьтелвилелди килигун, тажублудаказ килигун; mat-mat gözlərini döymək кил. mat-mat baxma

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MAT-MAT

    zərf : mat-mat baxmaq – donuxmuş halda sakit-sakit baxmaq, heyrətlə, təəccüblə baxmaq. Balaca dörd yaşında Cəbi atasına mat-mat baxardı, bir söz də sö

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MAT

    1 в сочет: mat qalmaq удивляться, удивиться, поражаться, поразиться, изумляться, изумиться; mat qoymaq kimi удивлять, удивить, поражать, поразить, изу

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAT-MAT

    z.: ~ baxmaq to look with great astonishment / surprise

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • mat-mat

    zərf. ~ baxmaq regarder vt avec étonnement

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • MAT-MAT

    təəccüblü — heyran

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • MAT-MAT

    нареч. удивлённо, с удивлением. Mat-mat baxmaq смотреть с удивлением

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAT-MAT

    удивленно, изумленно, в недоумении

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • МЯТЬ

    несов. 1. əzmək, bürüşdürmək; мять платье paltarı əzmək; 2. tapdalamaq, tapdalayıb əzmək (xarab etmək); мять траву otu tapdalamaq (basıb əzmək); 3. yo

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАТЬ

    ж (мн. матери) ana; ◊ в чем (как) мать родила lüt-madərzad (anadangəlmə lüt).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MAT

    i. (şahmat oyununda uduzma) checkmate, mate; ~ elan etmək to mate (d.); ~ olmaq (şahmatda) to lose* (d.); ~ qalmaq to be* surprised / astonished / thu

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • MAT

    MAT I is. [ ər. ] Şahmat oyununda: çıxılmaz vəziyyətdə qalma, uduzma. “Rəqib” də şahı kimi yol tapmayır; mat qalır (R.Rza). MAT II is. [ ər. ] Təəccüb

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • MAT

    məəttəl — təəccüblənmə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • MAT

    мат (проигрыш в шахматной игре)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAT

    (Əli Bayramlı, Kürdəmir) sakit, lal. – Kür bırda yap mat axır (Kürdəmir); – Su mat axan yerdə iri balığ olur (Əli Bayramlı)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • МЯТЬ

    ...шуьткьунрун. 3. гатана, чуькьвена михьун (канабар ва мсб).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАТЬ

    ж диде

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАТЬ

    ana

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MAT

    ...olan, təəccüblənmiş. Mən bu işə matam. □ Mat etmək – bax mat qoymaq. Yaşı on səkkizə yenicə yetmiş; Gözəllikdə tamam xəlqi mat etmiş. M.P.Vaqif. Fəqi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MAT

    Farscadır, “öldü” deməkdir (şahmat - “şah öldü” kimi başa düşülüb). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • mat

    is. şahm. mat \mat\] m ; ~ elan etmək faire échec et mat à qn ; şah və ~! Echec et mat! ~ qalmaq dan. être mat ; rester vi (ê) baba, ébahi, -e ; stupé

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • МАТӀ

    ...хьана тӀун, куьди вуч хабар я? Гъетер гьисабайла, гъилерал матӀар акьалтдайди я... Къ. Къайибханов. Йифен ахвар. Пелелни ченедал сад садалай феи

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • матӀ

    (-уни, -уна, -ар) - нарост, бородавка, родинка. || матӀан цуьк (бот.) - бородавник, чистотел (род многолетних травянистых растений семейства маковые);

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • MAT

    ...(1. пантӀ, пантӀ тир, тажуб тир; mat etmək кил. mat qoymaq; mat qalmaq мат хьун, пантӀ хьун, тажублу хьун, пагь атӀун, мягьтел хьун; mat qoymaq мат а

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • mat

    mat

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • mat-mat baxmaq 2021

    mat-mat baxmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • МАТӀ

    (-уни, -уна, -ар) xal, ziyil, ur (bədənin hər hansı bir yerində çıxan iltihabsız şiş).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • мать

    род. и дат.; матери, вин. мать, тв. матерью, предл.; о матери; мн. - матери, -ей; ж. см. тж. мать честная!, материнский, материн 1) а) Женщина по отношению к рождённым ею детям. Любовь матери. Лишитьс

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мять

    мну, мнёшь; мятый; мят, -а, -о. см. тж. мяться, мяльный, мятьё 1) (св. - размять) Давить, сжимать, делая мягким, размягчая. Мять глину, кожу, лён. 2) а) (св. - измять, смять, замять) Делать неровным,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МАТӀ

    (-уни, -уна, -ар) n. outgrowth; overgrowth; excrescence; knot, birthmark, mole, beauty spot.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • LAL-MAT

    нареч. изумлённо, в изумлении. Lal-mat baxmaq изумлённо смотреть 2. недоумённо, в недоумении. Lal-mat qalmaq находиться в недоумении, lal-mat qoymaq k

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAT-QUT

    i. matı-qutu qurumaq / çəkilmək d.d. to be* astonished; to be* open-mouthed with astonishment / surprise, to be* flabbergasted

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • MAT-QUT

    в сочет. matı-qutu qurumaq недоумевать, испытывать недоумение, быть предельно удивленным

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAT-MƏHBUT

    нареч. устар. недоумённо, в недоумении. Mat-məhbut durmaq стоять в недоумении

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAT-MƏƏTTƏL

    нареч. недоумённо, в недоумении. Mat-məəttəl qalmaq, dayanmaq быть в недоумении, стоять в недоумении

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAT-QUT

    (Çənbərək) fərsiz. – Şıxalı mat-qut adamdı (Çənbərək) ◊ Matı-qutu qurumax (Ağcabədi). Matı-qutu çekilmək (Bakı) – 1

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • MAT-MƏƏTTƏL

    bax mat-məbhut. Bəlli Əhməd mat-məəttəl dayanmışdı. “Koroğlu”. Fatma bir müddət mat-məəttəl ətrafına baxır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MAT-MƏBHUT

    zərf [ər.] Heyrət içində, böht içində, çox təəccüblə. Mat-məbhut durmaq. – Hamı mat-məbhut bir-birinə baxırdılar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MAT-QUT

    is. : matı-qutu qurumaq (çəkilmək) – donub qalmaq, heyrət içində olmaq. Qorxudan matı-qutu çəkildi. – Atanın matı-qutu qurudu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • LAL-MAT

    zərf Heyrət içərisində; susaraq. Arvad belə rəftarı gördükdə lal-mat geri dönüb qayıtdı. B.Talıblı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕРЕМЫТЬ

    сов. 1. təzədən yumaq; 2. yumaq (hamısını)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПЕРЕДАТЬ

    ...вугун, гъиле вугун, тапшурмишун. 2. лугьун, ахъаюн; хабар гун; передай ему мой привет адаз зи патай саламар лагь. 3. гун, хабар гун (мес. радиодаи

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЕРЕКАТ

    1. см. перекатить. 2. вацIун кьери чка, даяз. 3. см. перекаты.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЕРЕМЕТ

    балугъар кьадай чил (къармахар галай, хкарал чIугуна кутадай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЕРЕМЫТЬ

    1. цIийи кьилелай чуьхуьн хъувун. 2. чуьхуьн (гзафбур, вири). ♦ перемывать косточки пер. разг. кьулухъай рахун, алачир чкадал рахун (садакай гъибе

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЕРЕНЯТЬ

    кьун; перенять чужую привычку масадан хесетар кьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЕРЕДАТЬ

    ...(müxtəlif mənalarda) vermək.; 2. ötürmək; передать мяч товарищу topu yoldaşına ötürmək; təslim etmək, təhvil vermək, tapşırmaq; передать инвентарь по

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПЕРЕЖАТЬ

    ПЕРЕЖАТЬ I сов. sıxmaq; пережать все бельё paltarın hamısını sıxmaq. ПЕРЕЖАТЬ II сов. 1. biçmək, biçib qurtarmaq (əkini); 2. ötmək, keçmək (biçində).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПЕРЕКАТ

    ПЕРЕКАТ I м gurultu, uğultu. ПЕРЕКАТ II м 1. yuvarlatma, diyirlətmə; diyirlədib gətirmə (aparma); 2. xüs. çay pilləsi, aşırım; 3. idm. bədənin ağırlığ

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПЕРЕМЁТ

    м xüs. qarmaqlı tor (payalara çəkilib bağlanan balıq toru).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • перенять

    ...и, (разг.), переняло; перенявший; перенятый; -нят, -а, -о; св. см. тж. перенимать, перениматься, перенимание что 1) Подражая кому-л., усвоить; заимст

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕРЕНЯТЬ

    сов. 1. mənimsəmək, götürmək, almaq, öyrənmək; əxz etmək; 2. tutmaq, zəbt etmək; 3. yolunu kəsmək, qabağını kəsmək, qabağını tutmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • передать

    -дам, -дашь, -даст, -дадим, -дадите, -дадут; передай; передал, -ла, -ло; переданный; -дан, -а, -о; св. см. тж. передавать, передаваться, передача 1) а

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пережать

    ...пережимать; -жму, -жмёшь; св. II -жну, -жнёшь; св. что разг. сжать II всё, многое. Пережать всю пшеницу.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • перекат

    -а; м. см. тж. перекатистый, перекатный 1) к перекатить - перекатывать и перекатиться - перекатываться. Перекат крокетного шара за ворота. Перекат вол

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • перемёт

    ...Рыболовная снасть с крючками, которую натягивают на колья. Ставить перемёт. 2) нар.-разг. Поперечная балка, служащая связью между стенами избы, сарая

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • перемыть

    -мою, -моешь; св. см. тж. перемывать, перемываться кого-что разг. 1) Вымыть заново, ещё раз. Перемыть пол. 2) Вымыть всё, многое или всех, многих. Пер

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕРЕДАТЬ

    ötürmək, nağıl etmək, xəbər vermək, danışmaq, söyləmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • mat-mut 2021

    mat-mut

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • КЕРЕМАТ

    ...гьакъикъат, дуьзвал. Са вахтунда - хабар я шад - Гъалиб хьана Керемат. Сад хъижеда, хьанвай кьве пад, Чи Кьубани Куьре мад. 3. Къ. ТӀал.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЕРЕМАТ

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра еке, залан гуьзлемиш тавунвай писвал. Ихьтин керематар гьар сана кьиле физвайдахъ чун халис Уьмуьрдини инанмишарзава.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЕРЕМАТ

    || КЕРЕМАТ(АР) ! межд. гуьзлемиш тавунвай кар, хабар, ван хьайила, мягьтелвал къалурдай гаф. – Вув-в, керематар!.. За им кицӀ ятӀа лугьузвай, вич

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЕРЕМАТ

    1. din. kəramət, xariqüladə hal; 2. möcüzə; * акурбур аламатар, аквазмайбур – керематар (л.х.м.) görəcəkli günlərim(iz) varmış.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЕРЕМАТ

    1. din. kəramət, xariqüladə hal; 2. möcüzə; * акурбур аламатар, аквазмайбур – керематар (л.х.м.) görəcəkli günlərim(iz) varmış.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • переминать

    ...нсв. см. тж. переминаться что 1) к перемять 1) 2) Мять, перебирая, теребя.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕРЕМИНАТЬ

    несов. 1. bax перемять; 2. əzmək, əzişdirmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • AMAZEDLY

    adv heyrətlə, təəccüblə, mat-mat, heyranlıqla

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • МЯГЬТЕЛВИЛЕЛДИ

    zərf heyrətlə, təəccüblə, heyranlıqla, mat-mat.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ANALI-BALALI

    мать с детьми, мать вместе с детьми, мать и дети все вместе

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QAYINANA

    I сущ. 1. теща (мать жены) 2. свекровь (мать мужа)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • flaqştoq

    is. mât m de pavillon ; mât de flèche

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ÜÇRƏQƏMLİ

    мат. трехзначный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DOQQUZRƏQƏMLİ

    мат. девятизначный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ONRƏQƏMLİ

    мат. десятизначный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • NƏNƏ

    1. бабушка; 2. мать;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İKİRƏQƏMLİ

    мат. двухзначный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • XIRDALAMA

    мат. раздробление

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • CİCİ

    мать (ласкательное)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇOXRƏQƏMLİ

    мат. многозначный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇOXHƏDLİ

    мат. многочлен

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇIXILAN

    мат. вычитаемое

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SƏKKİZRƏQƏMLİ

    мат. восьмизначный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BİRHƏDLİ

    мат. одночлен

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • REKTİFİKASİYA

    мат. ректификация

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TƏHLİLİ

    мат. аналитический

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VURMA

    мат. умножение

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • дроб

    (мат.) - дробь.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • VURULAN

    мат. множимое

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VURUQ

    мат. сомножитель

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YEDDİRƏQƏMLİ

    мат. семизначный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ВЫЧИТАЕМОЕ

    мат. хкудзавайди.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫЧИТАНИЕ

    мат. хкудун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДИФФЕРЕНЦИАЛ

    мат. дифференциал.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМЕНЬШАЕМОЕ

    мат. тIимиларзавайди.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • знаменател

    (мат.) - знаменатель.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • TƏNLİK

    мат. уравнение

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • множимое

    (мат.) - множимое.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • множител

    (мат.) - множитель.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • умножение

    (мат.) - умножение.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • уравнение

    (мат.) - уравнение.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • lal-mat

    lal-mat

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • mat-məbhut 2021

    mat-məbhut

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • TOPLANAN

    мат. слагаемое

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TOXUNAN

    мат. касательная

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ALTIRƏQƏMLİ

    мат. шестизначный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Fat Man
Gonbul adam ABŞ tərəfindən 9 avqust 1945-ci ildə Naqasakiyə atılan atom bombasına verilən addır.İkinci dünya müharibəsidə istifadə edilən atom bombasının ikincisidir və o günə qədər həyata keçirilmiş üçüncü atom partlayışıdır.Həyata keçirilmiş ilk atom partlayışı Triniti sınağı, ikinci partlayış isə Little Boyun partladılması olmuşdur.
Aylil mak Mata
Aylil mak Mata (irl. Ailill mac Máta) — İrlandiya mifologiyasında ailəsinin daha qədim və zəngin olması barədə onunla mübahisə edən kraliça Medbin əri. Aralarındakı çəkişmə qəhrəman Kuxulin haqqında "Kualngedən öküzün oğurlanması" silsiləsinin mərkəzi saqasının süjetinə çevrilmişdir. == Ailəsi == Aylil Laygin kralı Ross Ruad mac Ferqus Feyrgenin oğlu, Laygin kralı Fin mak Ross və Tara kralı Kayrbre Nia Ferin kiçik qardaşı olduğu qyed olunur. Kraliça Medb ilə evliliyindən bir oğul – Meyn Eytreamxeyl mak Oylioll dünyaya gəlmişdir. O da anasından sonra Konnaxt kralı olmuşdur.
Mat (şahmat)
Mat — Şahmat termini Müdafiəsi olmayan elan edilmiş şah.
Bat-bat
Batbat (lat. Hyoscyamus) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin batbat cinsinə aid bitki növü. == Qısa morfoloji təsviri == İkiillik, 30-80 sm hündürlükdə, yumşaq tüklü, vəzili, pis qoxulu, gövdəsi düz, budaqlı, bəzən sadə, düzdayanan, yuxarısı qövsvari əyilmiş, sıx yarpaqlanmış bitkidir. Yarpaqlarının uzunluğu 4-25 sm, eni 1,5-11 sm, aşağıda saplaqlı, uzunsov-yumurtavari, oyuqvari lələkvari dilimlidir, gövdə yarpaqları, gövdəyə sarılmış, yumurtavari və ya uzunsov, kənarları oyuqlu iri dişli, bəzən bütövdür. Çiçəkləri iri, oturaq, meyvəyanı kasacıqları 25–30 mm uzunluqda, zanbaqvari, bərk, dibi tüklü-yapışqanlıdır. Tac 25-45 mm uzunluqda, çirkli-açıq-sarı və ya çirklisarı, bənövşəyi damarcıqlarla örtülmüşdür. Toxumları 1-1,5 mm uzunluqda, böyrəkvari və ya yumru-böyrəkvari, boz-qonurdur. == Yayılması == BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Samur-Dəvəçi və Xəzər sahili ovalıqların rayonlarında arandan orta dağ qurşağına kimi yayılmışdır. Ruderal yerlərdə, bəzən alaq kimi bostanlarda, bağlarda və əkinlərdə bitir. == Növləri == Ağ batbat (Hyoscyamus albus L.) Qızılı batbat (Hyoscyamus aureus L.) Hyoscyamus desertorum (Asch.
BMAT
Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı və ya qısaca ICAO — BMT-nin agentliyi, qərargahı Monrealdadır (Kanada). 1947-ci ilin aprel ayında formalaşmışdır. 190 üzvü var, rəsmi dilləri ingilis, ərəb, çin, fransız, ispan və rus dilləridir. ICAO-nun məqsədi bütün dünyada Beynəlxalq Mülki aviasiyanın təhlükəsiz, nizamlı inkişafını və mülki aviasiyanın, o cümlədən beynəlxalq daşımaların bütün məsələləri üzrə beynəlxalq əməkdaşlığın təşkili və əlaqələndirilməsinin digər aspektlərini təmin etməkdir. ICAO-nun qaydalarına uyğun olaraq beynəlxalq hava məkanı uçuş informasiyasının rayonlarına və hava hərəkətinə nəzarət vasitələrinin imkanları nəzərə alınmaqla sərhədləri müəyyən edilən hava məkanına bölünmüşdür. ICAO-nun funksiyalarından biridə aeroportlara aeronaviqasiya və hava limanları üzrə meteoroloji məlumatların ötürülməsi üçün istifadə olunan dörd hərfli fərdi identifikator — kodların, uçuş planlarının (flight-plans), mülki aerodromların radionaviqasiya xəritələrində təyin olunması və s. təyin edilməsidir. 1992-ci ildə ICAO dekabrın 7-ni Mülki aviasiya günü elan edib. Gələcəkdə bu qərar BMT tərəfindən dəstəklənib. == ICAO nizamnaməsi == Hal-hazırda 190 deyil, 193 üzv vardır.(2022) Beynəlxalq Mülki Aviasiya Konvensiyası (həmçinin Çikaqo Konvensiyası adı ilə tanınır) zamanı təqdim olunan doqquzuncu redaksiya ICAO-nun rəsmi nizamnaməsi hesab olunur ki, bu da 1948-ci ildən 2006-cı ilə qədər olan dəyişiklikləri əhatə edir (ICAO Doc 7300/9).
Bat
Bat (İngiltərə)
Cat
Cat - faylın içindəkiləri göstərmək üçün istifadə olunan *nix alətidir.
FAT
Fələstin Azadlıq Təşkilatı ( FAT ) (منظمة التحرير الفلسطينية) ya "Munəzzəmət əl-Təhrir əl-Filəstiniyyəh" , Ərəb Birliyi vasitəsilə 1964-cü ildə qurulmuşdur, Fələstinin azadlığı uğrunda, Qəzzə və Qərb sahili üzərində fəaliyyət göstərən bir təşkilatdır. Fələstin Azadlıq Təşkilatı (FAT) bir neçə fələstinli qrupları öz qanadı altına yığan bir qurumdur. Bütün fraksiyalardan həcmcə böyük olanı “Fəttah” qrupudur.
Hat
Hat — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun Başarat kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. Kənd 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad olunub. == Toponimikası == Hat kəndi Qarabağ silsiləsinin ətəyindədir. Keçmiş adı Böyük Hat olmuş, yaxınlığındakı Kiçik Hat kəndinin əhalisi buraya köçürüldükdən sonra, böyük komponenti ixtisara uğramışdır. Yaşayış məntəqəsini əliyanlı tayfasına mənsub ailələr salmışlar. Tədqiqatçılara görə, oykonim həd (kənar, qıraq) sözündəndir.
Lat.
Latın dili — Hind-Avropa dillərinə daxil dillərdən biri. Qədim Roma ərazisində işlədilmişdir. Əksər elmi terminlər bu dildən götürülmüşdür. Məsələn, "hydro" — su, "ferrium" — dəmir, "vita" — həyat deməkdir. Hazırda Vatikanda latın dili dövlət dilidir. == Tarixi == Latın dili hind-avropa dil ailəsinin italyan dil qrupunun bir üzvüdür. Latın dilinin əlifbası qədim italyan əlifbası əsasında yaranıb və kökləri daha qədimə yunan və finikya əlifbasına qədər gedir. Latin dilinin tarixi bizim eradan öncəsinə aiddir və Tiber çayı ətrafındakı Latium bölgəsinin əsas istifadə etdiyi dil olub. Eyni zamanda Latium bölgəsi hazirdada böyük bir coğrafiyada öz təsirini göstərən roman sivilizasiyasının (Cənubi Avropa, Latın Amerikası və.s) ilk inkişaf etdiyi bölgə olub. Günü gündən Romada elit təbəqənin istifadə etdiyi dilə çevrilən latin dili b.e.ə I və b.e I əsrləri arasinda şimaldan gallarin, etruryalıların, liquriyalıların, venediklilərin və cənubdan yunan dilli xalqların təsiri ilə latin xalqı tarix səhnəsindən çixmis və bununlada bu dilin məişət həyatında istifadəsi mümkünsüz olmuşdur.
MET
Budapeşt Metropolitan Universiteti (azərb. Budapeşt Metropolitan Universiteti"‎, mac. "Budapesti Metropolitan Egyetem", ing. "Budapest Metropolitan University") və ya qısaca Metropolitan Universiteti Macarıstanın ən böyük özəl ali məktəbidir. Tələbələrin sayı 6000 yaxındır. Unversitet, 2005-ci ilin yazında Erasmus Universitet nizamnaməsi ilə təltif olunub. Universitetdə biznes, marketinq, incəsənət, mediya, kommunikasiya və turizm sahələri üzrə geniş bakalavr və magistratura proqramları var. Metropolitan Universiteti UNESCO-nun Dünya İrsi departamenti ilə rəsmi qaydada əməkdaşlıq edir.Universitetin dörd kampusu var: üç kampus Budapeştdə, biri isə Macarıstanən cənubundə yerləşən Hödmezörveşerhey (Hódmezővásárhely) bölgəsindədir. == Tarixi == 2000-ci il – Buapeşt Kommunikasiya Kollecinin əsası qoyuldu və ona dövlət akkeditasiyası verildi. Kollec, ali təhsil, böyükləriüçün təhsil və mütərəqqi peşə təhsil kurslarını beynəlxalq və Avropa Birliyi standartları əsasında tədbiqi rabitə və biznes elmləri sahələrində 2001-ci ildən bəri təmin etməyə başladı.
.қаз
.қаз (punycode: .xn--80ao21a; Қазақстан Республикасы) — Qazaxıstan Respublikası üçün yuxarı səviyyəli milli domenidir. Kiril əlifbasında olan üçüncü domendir (birinci .рф, ikinci .срб). .рф və .срб domenlərin əsas fərqi hərfin qazax əlifbasında olmasıdır. == Tarix == 2012-ci ilin martında Qazaxıstan .қаз yuxarı səviyyəli milli kiril domenini fəaliyyətə buraxdı. Fəaliyyətin yoxlaması üçün test saytı ТЕСТ.ҚАЗ yaradılmışdır. == Domenin fəaliyyətə verilməsı == Qeydiyyat bir neçə mərhələdə oldu. Birinci mərhələ (2012-ci il aprelin 1-dən 30-dək) — hökumət orqanları və dövlət təşkilatları, qeydiyyat şöbəsinin texniki ehtiyacları üçün domen qeydiyyatı. İkinci mərhələ (1 may-30 iyul 2012-ci il tarixləri arasında) — 31 dekabr 2011-ci ilə qədər Qazaxıstan Respublikası qanunvericiliyə uyğun olaraq qeyd edilmiş ticarət markalarının və firma adlarının sahibləri üçün domen adlarının prioritetli qeydiyyatıdır. Üçüncü mərhələ (2012-ci ilin 15 avqustundan) — domen adlarının qeydiyyatı azad şəkildə aparıldı. .қаз domen zonasında domen adlarının qeydə alınması təyin edilmiş registratorlar vasitəsilə olar.
MAL
MyAnimeList (azərb. Mənim anime siyahım‎) və ya qısaca MAL — istifadəçilərə animanqa siyahıları yaratmaq və animanqa forumlarında iştirak etmək kimi imkanlar təklif edən sosial şəbəkə və məlumat bazası. 2004-cü ildə Qarret Qissler tərəfindən şəxsi sayt kimi yaradılmış, 2006-cı ildə ictimai sayta çevrilmişdir. Sayt 2019-cu ildə satılana qədər mobil tətbiq istehsalçısı DeNA-nın budaq şirkəti olan MyAnimeList LLC tərəfindən idarə olunmuşdur. Saytda 4,4 milyon anime başlığı və 775.000 manqa başlığı var. 2015-ci ildə saytı ayda 125 milyon nəfər ziyarət etmişdir. == Tarix == Qarret Qissler tərəfindən (istifadəçi adı Xinil) AnimeList adı ilə 2004-cü ildə şəxsi sayt kimi yaradılmışdır. O daha sonra Myspace sosial şəbəkəsindən ilhamlanaraq saytın adını MyAnimeList olaraq dəyişdirmiş və 2006-cı ildə saytın indiki domen adını əldə etmişdir. Qisslerin dediyinə görə sayt qurulanda cəmi 228 istifadəçisi var idi. Əvvəlcə saytda ancaq anime başlıqlarının məlumat bazası vardı.
MAN
MAN — alman avtomobil markası. == Tarixi == "MAN" avtomobil markası təməli 1908-ci ildə qoyulmuşdur. Onun yaranması 19-cu əsrlə 20-ci əsrin qovşağında Auqsburq və Nürnberq maşınqayırma müəssisələri birləşərək adlarını dəyişdikdən sonra baş vermişdir. Yeni ad, yəni MAN (Maschinen-fabrik Augsburg-Nurnberg) bu müəssisələrin ittifaqının rəmzi olmuşdur. Əslində konsernin tarixi bundan xeyli əvvəl 1758-ci ildə Rur vilayətində ilk ağır sənaye müəssisəsi olan St. Antony (Oberhauzen) metallurgiya zavodu istismara verildiyi vaxtdan başlanmışdır. 1915-ci ildən zavod yük avtomobilləri istehsalına başladı. Zavodun istehsal etdiyi ilk avtomaşınlar Avstriyanın Saurer firmasının lisenziyası ilə buraxılan, mühərriki benzinlə işləyən yük maşınları idi. Lakin tezliklə hər şey kökündən dəyişdi. Belə ki, məhz Auqsburq maşınqayırma zavodunda 1893–1897-ci illərdə Rudolf Dizel öz məşhur mühərrikini hazırladı.
MAR
Mərkəzi Afrika Respublikası (fr. République Centrafricaine) yerli dillərin birində (Ködörösêse tî Bêafrîka) — Mərkəzi Afrikada dövlət. 6 ölkə — Kamerun, Çad, Sudan, Cənubi Sudan, Konqo Demokratik Respublikası, Konqo Respublikası ilə həmsərhəddir. Dənizə çıxışı yoxdur. Paytaxtı Bangi şəhəridir. == Coğrafiyası == Ölkə dənizə yüksəkliyi 600 metr olan bir platonun üzərindədir. Xüsusilə ölkənin şimal bölgələrinin yerləşdiyi 216.000 km²-lik bir sahədə Çad hövzəsi içərisində yerləşir. Ölkənin şimal-şərq bölgəsində yerləşən Bongo sıradağlarında ən yüksək nöqtə 1.330 m olduğu halda, Kamerun sərhədinə yaxınlığında olan Yade sıradağlarıda ölkənin 1.420 m-lik ən yüksək nöqtəsi olaraqan Ngaoui Dağı var. Ən alçaq yeri isə 335 metr ilə Ubangi çayıdır. Ölkənin ümumilikdə sahib olduğu 5.203 km sərhədin 797 km-i Kamerun, 1.197 km-i Çad, 1.577 km-i Demokratik Konqo Respublikası, 467 km-i Konqo Respublikası, 483 km-i Sudan və 682 km-i isə Cənubi Sudan ilədir.
MATİ
Rusiya Dövlət Texnologiya Universiteti (tam adı: K.E.Siolkovski adına Moskva Aviasiya Texnologiya İnstitutu (MATİ) - Rusiya Dövlət Texnologiya Universiteti; rus. ФГБОУ ВПО «МАТИ — Российский государственный технологический университет им. К. Э. Циолковского») — Rusiyada aviasiya və informasiya texnologiyaları üzrə ixtisaslaşan ali təhsil müəssisəsi. Müasir kosmonavtikanın əsasını qoyan rus alimi Konstantin Siolkovskinin adını daşıyır. == Tarixi və fəaliyyəti == Hal-hazırda universitetdə 6 000-dən artıq tələbə, təqribən 400 aspirant təhsil alır, 200-dən artıq elmlər doktoru və 450-dən çox elmlər namizədi maarifləndirici proqramların və elmi araşdırmaların həyata keçirilməsində iştirak edirlər. Ali təhsil ocağında avia - texnoloji, aerokosmik konstruksiyalar və texnologiyalar, informasiya sistemləri və texnologiyalar, materialşünaslıq və materiallar texnologiyası, tətbiqi riyaziyyat, mexanika və informatika,V.B.Rodinov adına mühəndislik – iqtisadi fakültələri, Gənclər siyasəti və sosial texnologiyalar İnstitutu fəaliyyət göstərir. Bununla yanaşı, universitetin tərkibinə Stupinski filialı, Yeni maarifləndirici texnologiyaların inkişafı İnstitutu, Təlimin elektron formaları İnstitutu, Hərbi hazırlıq İnstitutu, ixtisasın artırılması fakültəsi, avia-kosmik materiallar və texnologiyaların kollektiv istifadə resurs mərkəzi daxildir. Universitetin ilk yaradılan fakültələrindən biri olan avia-texnoloji fakültənin əsası 1940-cı ildə qoyulub. Fakültə aviasiya sənayesində metalların soyuq və isti emalı üzrə mühəndis-texnoloqların hazırlığının təşkili məqsədilə yaradılmışdı. Bu gün 1800 tələbənin təhsil aldığı fakültədə təzyiqlə metalların emalı texnologiyası, avtomatlaşdırılmış planlaşdırma sistemləri və tökmə istehsalı texnologiyaları, qaynaq istehsalı texnologiyası, elektronika və informatika, fizika, qeyri-üzvi toz, kompozisiya materialları və örtülər, Rosoboronstandart əsasında texniki nizamlama və xüsusi təyinatlı məmulatların keyfiyyət təminatı kafedraları fəaliyyət göstərir.
MAU
Mərkəzi Avropa Universiteti (ing. Central European University (CEU), mac. Közép-európai Egyetem) Macarıstanın paytaxtı Budapeşt şəhərində yerləşən və dünyanın ən nüfuzlu universitetlərindən biridir. Universitet 1991-ci ildə Corc Sorosun maliyyə dəstəyi ilə bir qrup ziyalı tərəfindən Mərkəzi və Şərqi Avropa, eləcə də keçmiş SSRİ ölkələrində açıq cəmiyyət və demokratiyanın inkişafına töfhə məqsədilə yaradılmışdır. Universitetin kampusları Varşava və Budapeştdə yerləşir. Bu gün MAU – 110-dan çox ölkədən olan 1600 nəfər tələbənin oxuduğu beynəlxalq universitetdir. Universitetin təsisçisi Corc Soros tərəfindən maliyyələşdirilən və 400 milyon avroya qədər büdcəsi olan MAU fondu sayəsində bir çox istedadlı və fərqlənən tələbələr bütün kurs boyu maliyyə dəstəyi alır. Mərkəzi Avropa Universiteti daimi ianə fondunun eksklüziv benefisiarıdır. MAU İanə Fondu Avropada ən böyük akademik ianə fondlarından biridir və universitetin uzunmüddətli maliyyə səmərəliliyini təmin etmək üçün yaradılmışdır. Bu, Budapeştdə yerləşən universitetin əsas əməliyyat xərcləri üçün illik maliyyəni təmin edir.
MIT
Massaçusets Texnologiya İnstitutu (ing. Massachusetts Institute of Technology – MIT) — ABŞ-nin Massaçusets ştatında, Kembric şəhərində yerləşir. Bu ali təhsil ocağına ənənəyə görə institut deyilir, əslində Massaçusets Texnologiya İnstitutu böyük bir universitetdir. "Kompüter texnologiyalarının mərkəzi" adlandırılan universitet elm və texnologiya, robot texnikası və süni intellekt sahələri üzrə dünya lideridir. İnstitut menecment, iqtisadiyyat, linqvistika, siyasi elmlər, fəlsəfə və s. sahələr üzrə də məşhurdur. Məhz bu elmi-tədqiqat mərkəzində bugünkü kompüter sivilizasiyasının bir çox nailiyyətləri əldə olunub. Hətta bununla bağlı "Massaçusets Texnologiya İnstitutu mədəniyyəti" adlı anlayış da mövcuddur. İnstitutun ən tanınmış bölmələri Linkoln, İnformatika və Süni İntellekt laboratoriyaları, İdarəçilik Məktəbidir. == Tarixi == 1861-ci ildə Massaçusets Birliyi Uilyam Berton Rocersin "Massaçusets Texnologiya İnstitutu və Boston Təbiət Elmləri Cəmiyyəti"nin yaradılması haqqında xartiyasını təsdiqlədi.
Maat
Mae
Mae (fr. Mahé) — Seyşel arxipelaqına daxil olan ada. Hind okeanında yerləşən Seyşel adalatına məxsus adadır. == Coğrafiyası == Seyşel arxipelaqının ən böyük adasıdır. Adanın ölçüləri 25–8 km-dir. Ən hündür nöqtəsi 905 metrdir. Adanın sahəsi 155 km² təşkil edir. Adada 72 000 nəfər insan yaşayır ( 2009.), bu isə ölkə əhalisinin 80% təşkil edir. Adada ölkənin paytaxtı olan Viktoriya şəhəri yerləşir. Ticarət dəniz limanına və beynəlxalq hava limanına malikdir.
Maf
Mart
Mart — Qriqorian təqvimi ilə ilin üçüncü ayıdır. 31 gündən ibarətdir.Yaz fəslində mövcud aydır. Yuli Sezarın təqvim islahatından əvvəl Qədim Romada ilin birinci ayı sayılırdı. Mart sözü Qədim Roma mifologiyasında müharibə tanrısı olan Marsın adı ilə bağlıdır. Görünür əkin işləri başladığından romalılar bu ay Marsa xüsusi ehtiram göstərirdilər ki onların üzərinə müharibə göndərməsin. Onun şərərfinə qurbanlar kəsirdilər.
Mate
Mate — Mate içkisi 1924-cü ildə Almaniyada yaranıb. Bəzi Asiya və Cənubi Amerika ölkələrində mate milli içki sayılır və onu dəmir qab vasitəsilə 70 dərəcə istilikdə içirlər. Və bu regionların çoxunda qida borusunun xərçəng xəstəliyinə yoluxanlar üstünlük təşkil edir. Soyuq mateni analiz etdikdə əldə olunan nəticəyə görə, onun xərçənglə heç bir əlaqəsi yoxdur. Lakin İARC isti mate ilə bağlı dəqiq tədqiqatın aparılmadığı üçün məlumat verə bilmir. Lumisin dediyinə görə, bunlar hələ ki, sual altındadır. Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, insanların yaşayış tərzi aparılmış tədqiqatların nəticəsinə təsir göstərə bilər. Belə ki, spirtli içki və siqaret çəkən insanlarda qida borusunun xərçənginə tutulma riski çoxdur. Argentina, Boliviya, Peru, Çili kimi ölkələrdə “soyuq çay” kimi içilən Mate gecə həyatı mədəniyyətinin ən vacib parçasıdır. Kafein kimi oyandırıcı təsiri olan soyuq çayı gecə klublarında verərkən, vodka üçün yer açacaq qədər içirsiniz, sonra üzərinə alkol əlavə edilir.
Max
Max ədədi
May
May lat. Majus — Qriqorian təqviminin beşinci ayı . Adını qədim Roma tanrısı Mayyadan götürüb. 31 günü var. "May" sözü bəşəriyyətə Bizans İmperiyasından keçib. Maia yaz ilahəsi olan və yaşlı Romalı Faokugotnup və onun həyat yoldaşı Vulcanın qızı olduğu fərziyyə edilir. == Bayramlar == === Beynəlxalq === 1 may — Yaz və əmək bayramı 17 may — Beynəlxalq elektrorabitə günü 18 may — Beynəlxalq muzeylər günü 21 may — Beynəlxalq kosmos günü 31 may — Beynəlxalq tütünsüz həyat günü === Azərbaycan bayramları === 9 may — Qələbə Günü 28 may — Respublika günü.
SAT
SAT (Türkiyə)
Мир ПК
"PC World" — ABŞ aylıq kompüter texnologiyası jurnalı. Jurnal 1983-cü ildən 2013-cü ilə qədər "International Data Group" tərəfindən nəşr olunmuşdur. 2013-cü ilin avqust ayından başlayaraq jurnalın çap versiyası dayandırılmış və onun redaksiya heyəti tamamilə onlayn formata keçmişdir. Jurnalın məqalələri fərdi kompüterlər, serverlər və iş stansiyaları üçün aparat və proqram təminatının işlənib hazırlanması, onların həm istehlakçı şəraitində, həm də müəssisələrdə tətbiqi məsələlərinin geniş spektrini əhatə edirdi. Publikasiyanın məzmunu müxtəlif ixtisaslara malik olan oxuculara yönəlmişdir == Tarixi == Jurnal 1982-ci ilin noyabrında "COMDEX"də elan edilmiş və ilk növbədə "Personal Computer World" adlandırılmışdır. Jurnal "VNU" və "Ziff Davis Publishing" daxil olmaqla naşirlər tərəfindən bir neçə dəfə yenidən satılmışdır. 1999-cu ilin fevralında jurnal rekord tirajla 1 milyon nüsxə ilə nəşr olunmuşdur. Bu, o zaman belə rəqəmlərə nail olan ilk və yeganə kompüterlə bağlı jurnal idi. 2013-cü ildə jurnalın sahibi "International Data Group" şirkəti "PC World" jurnalının 30 il davam etmiş nəşriyyatının dayandırıldığını elan etmişdir. 2013-cü ilin avqust nömrəsi "PC World" jurnalının çap olunan sonuncu nömrəsi idi.
ПМА "В-1" və ПМА "В-2" aşqarları
АМГ-10 aviasiya yağı
Bərəvat
Bərəvat— İranın Kirman ostanının Bəm şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 15,388 nəfər və 3,950 ailədən ibarət idi.
Hərəkat
Hərəkət sözünün aşağıdakı izahları vardır : obyektin məkanda yerini dəyişməsi Fizikada Mexaniki hərəkət — maddi obyektin digər maddi obyektlərə nisbətən fəzada vəziyyətinin daimi dəyişməsi. Broun hərəkəti Bir stasionar vəziyyətdən digərinə keçidin nəticəsi (Kvant fizikası). Yol hərəkəti Fəlsəfədə Hərəkət (fəlsəfə) — fəzada istənilən dəyişikliyi göstərən fəlsəfi kateqoriya. Biologiyada Hərəkət (biologiya) Təqribən eyni mənanı verən Hərəkat sözünün izahları: mütəşəkkil insan qrupunun məqsədli hərəkatı, məsələn: Muharibə əleyhinə hərakat Yaşıllar hərəkatı Gənclər hərəkatı və s.
Pərəməç
Pərəməç və ya bəleş (tatar. пәрәмәч, pәrәmәç , başq. бәрәмес, noq. паьремеш; başq. ваҡ бәлеш, tatar. бәлеш) — tatar və başqırd mətbəxlərində bir tərəfdən deşik ilə hazırlanan ət pirojkisi.
Prelat
Prelat — katolik kilsələrdə yüksək ruhani vəzifələrdən biri.
Primat
Primatlar (lat. Primates) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Bu dəstəyə meymunlar və insan da daxildir. Dəstədə 400-dən çox növ mövcuddur. == Yarımdəstə və fəsilələri == Yaşburunlar (Strepsirrhini) Cırtdan lemurlar (Cheirogaleidae) Lemurlar (Lemuridae) Lepilemurlar (Lepilemuridae) İndrilər (Indridae) Əlayaqlılar (Daubentoniidae) Lorilər (Lorisidae) Qalaqolar (Galagidae) Quruburunlar (Haplorhini) Uzuntopuqlar (Tarsiidae) Oynağanlar (Callitrichidae) İlməquyruqlar (Cebidae) Gecə meymunları (Aotidae) Sakolar (Pitheciidae) Hörümçəyəbənzərlər (Atelidae) Əntərmeymunlar (Cercopithecidae) Hibbonlar (Hylobatidae) Hominidlər (Hominidae) == Primatların xarakterik xüsusiyyətləri == Primatkimilər dəstəsinə daxil olan canlılar formasına və boyuna görə müxtəlifdir. Müasir primatlar Asiya, Afrika və Amerikanın tropik və subtropik ərazilərində, Zond və Filippin adalarında yaşayırlar. Ətrafları 5 barmaqlıdır, bu da onlara ağacdan möhkəm tutmağa imkan verir. Beyin yarımkürələri iri olur. Göz çuxurları kəllənin ön tərəfində yerləşir. Müəyyən edilmişdir ki, primatlar cücüyeyən məməlilərin qədim qruplarından əmələ gəlmişdir.
Dаn yeri Оrtа əsr qəbirstаnlığı
Peret
Peret — Qədim Misir təqvimində bir mövsüm, səpin vaxtı və ya məhsul mövsümü analmını verir. Yuxarı Misir üçün bu müddət oktyabr ayının əvvəllərinə, Nilin mənsəbində isə ortalarına dəlalət edir. Peret mövsümünə Ka-her-ka (oktyabrın əvvəli - noyabrın əvvəli), Şef-bedet (noyabrın əvvəli - dekabrın əvvəli), Rekeh-ver (dekabrın əvvəli - yanvarın əvvəli) və Rekeh-neces (yanvarın əvvəli - fevralın əvvəli) ayları daxildir.
Leonid Perelman
Leonid Perelman — SSRİ yazıçısı.
Petimat Petirova
Petimat Petirova (12 fevral 1982) — Çeçen şairəsi və jurnalisti, Çeçenistan Respublikası Yazıçılar Birliyinin və Çeçenistan Respublikası Jurnalistlər Birliyinin üzvü, 2017-ci ilin oktyabrından " Qoç" ədəbi-bədii jurnalının baş redaktorudur. == Bioqrafiya == 1998-ci ildə Elistanjinski orta məktəbini, 2004-cü ildə Çeçenistan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini bitirir. == Karyera == Bir neçə il Xattuni kəndində rus dili və ədəbiyyatı müəllimi işləyir. 2006-cı ildən Qroznıda kitab nəşriyyatında işləmişdir. Petimat Petirova işdən asudə vaxtlarında sevdiyini edir — şeir yazır. Şairə ilk şerlər toplusunu 2009-cu ildə buraxır. Petimat yalnız Çeçen dilində yazır. 2008–2017 Petimat "Zori İslam" qəzetində baş redaktor müavini vəzifəsində çalışmışdır. 2006–2008-ci illərdə Qroznı şəhərində kitab nəşriyyatında çalışır. Petimatın şeirləri "Nana", "Orqa", "Vaynax", "Stelaqad" (Göyqurşağı) jurnallarında və "Islaman zanarsh", (Zori Islam) "Daimoxk", "Hiekharxo" qəzetlərində, "Zluqa" (Arı) yumoristik jurnalında nəşr olunur. .
Qriqori Perelman
Qriqori Perelman (rus. Григо́рий Я́ковлевич Перельма́н; 13 iyun 1966[…], Leninqrad) — Rusiya riyaziyyatçısı, Puankare hipotezini isbat etmiş şəxs. == Həyatı == Qriqori Perelman 1966-cı ildə Leninqradda yəhudi ailəsində doğulmuşdur. Onun atası Yakop mühəndis-mexanik idi,1993-cü ildə İsrailə emiqrasiya etmişdir. Anası Lubov Leybovna Sankt-Peterburqda qalıb riyaziyyat müəllimi işləmişdir. Alimin anası skripka ifa edə bildiyindən, məhz o gələcək riyaziyyatçıda klassik musiqiyə həvəs oyatmışdır. 1982-ci ildə Budapeştdə keçirilən Beynəlxalq riyaziyyat olimpiadasında sovet məktəblilərinin komandasının tərkibində iştirak edən Perelman bütün məsələləri tam həll ederək qızıl medal qazanmışdır. Perelman Leninqradda 239 saylı fizika-riyaziyyat təmayüllü məktəbi bitirmişdi. Perelman yaxşı stolüstü tennis oynayırdı, musiqi məktəbinə gedirdi. O, imtahansız Leninqrad Dövlət Universitetinin Mexanika-Riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuşdur.
REAL (hərəkat)
Respublikaçı Alternativ Partiyası və ya qısaca REAL (2020-ci ilədək ReAl) — Azərbaycan Respublikasında 25 dekabr 2008-ci ildə hərəkat olaraq təsis edilən, 31 avqust 2020-ci ildə dövlət qeydiyyatına alınan siyasi partiya. == Tarixi == 2009-cu ildə keçirilən referendumda dəyişdirilən konstitusiyaya görə "bir şəxsin iki dəfədən artıq prezident seçiləbilməsi" REAL-ı hərəkətə keçirdi. REAL bunu cümhuriyyət təməllərinə zərər və xəyanət kimi gördü. Facebook üzərində 2009-cu ildə REAL Hərəkatı quruldu. 2013-cü il prezident seçkilərinə qatılmaq istəyən İlqar Məmmədov İsmayıllıda təşkil olunan mitinqlərə qatıldı. İlqar Məmmədov ictimai asayişi pozma səbəbindən 7 il müddətinə həbs edildi. Birinci dəfə təsis qurultayının keçirilməsinə cəhd 29 oktyabr 2017-ci ildə olub. Bu haqda məlumat 24 yanvar 2014-cü ildən elan olunub. Lakin Bakı şəhəri icra hakimiyyəti REAL-ın qurultay üçün yer ayrılması müraciətinə rədd cavabı verdi. Təsis qurultayının keçirilməsi üzrə təşəbbüs qrupu yenidən hakimiyyət orqanlarına qurultay keçirilməsi üçün 4, 5, 11, 12, 18, 19, 25 və 26 noyabr və ya dekabr ayının birinci həftəsonunda yer verilməsi ilə bağlı müraciət etmişdir.
Sübhi Bərəkat
Sübhi Bərəkat (1889, Antioxiya – 1939, Antakya, Hatay ili) — Fransanın mandatı dövründə ilk Suriya prezidenti (1922–1925). == Ədəbiyyat == Şükrü Balcı. Suriye eski devlet ve meclis reisi Suphi Berekât'ın iştediği şehadet. 1949.
Vadim Perelman
Vadim Perelman - amerikalı kinorejissor. == Həyatı == Vadim Perelman 1963-cü ildə Kiyev şəhərində anadan olmuşdur. 1977-ci ildə ailəsi ilə birlikdə Vyana şəhərinə, oradan da Kanadaya köçmüşdür. 1990-cı ildən Los-Ancelesdə yaşayır.
Radia Perlman
Radia Perlman (ing. Radia Perlman; 18 dekabr 1951[…]) — amerikalı proqramçı və şəbəkə mühəndisi. O, şəbəkə körpülərinin işləməsi üçün əsas olan Spanning Tree Protocol (STP)(en) ixtirası ilə məşhurdur və bununla da "İnternetin anası" ləqəbini qazanmışdır.
İnqilabçı Hərəkat
İnqilabçı Hərəkat (türk. Devrimci Hareket) və ya tam adı ilə İmperializmə və Oliqarxiyaya Qarşı İnqilabi Hərəkat (türk. Emperyalizme ve Oligarşiye Karşı Devrimci Hareket) — İnqilab yolu ənənəsinin davamı olaraq nəşr olunan aylıq siyasi jurnaldır. Bu günə kimi 49 sayı işıq üzü görüb, ilk nömrəsi 1 fevral 1997-ci ildə çap olunub. 2004-cü ildə jurnalın yazarlarından olan Öndər Babatın öldürülməsi 2007-ci ildə THKP-C/Dev-Yol əməliyyatı zamanı jurnalla əlaqəsi olan bir çox adamın məhkəməsi, 2010-cu ildə isə baş redaktorunun məhkəməsi ilə gündəmə gəlmişdir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Derginin sitesi Arxivləşdirilib 2016-01-20 at the Wayback Machine Twitter Arxivləşdirilib 2016-04-18 at the Wayback Machine Facebook Arxivləşdirilib 2016-02-04 at the Wayback Machine Dergi Sahibine "Anonim Örgüt Propagandası"ndan Ağır Ceza Devrimci Hareket Dergisi:Yazarımız Mehmet Yeşiltepe Bir Komployla Karşı Karşıya Yeşiltepe neden içeride?
Barnaul-Т
Sen-Jermen-аn-Le (rayon)
Sen-Jermen-ан-Le (fr. Saint-Germain-en-Laye) — Fransanın İl-de-Frans regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — İvelin. Suprefektura — Sen-Jermen-ан-Le. Rayon əhalisi 2006-cı ildə 546 627 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 1603 nəf / km². Rayon sahəsi — 341 km².
Sen-Julyen-de-Rа
Sen-Jülyen-de-Rа (fr. Izeaux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Vuaron kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38407. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 443 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 405 ilə 700 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 470 km cənub-şərqdə, Liondan 80 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 19 km şimal-qərbdə yerləşir.
Xəmsə əlyazması (М—156)
Xəmsə əlyazması М-156 — farsdilli epik ədəbiyyatın klassiklərindən biri olan Nizami Gəncəvinin poemalarının toplandığı tarixi əlyazma. Əlyazma Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılır. == Xüsusiyyətləri == Əlyazmasında "Xəmsə" poemalarından ikisinin ardıcıllığı pozulmuşdur. Belə ki, "Sirlər xəzinəsi"ndən (1b — 26b) sonra "Leyli və Məcnun" (128b — 77a), daha sonra isə "Xosrov və Şirin" (78b — 118a) gəlir. Əlyazmasında dördüncü poema olan "Yeddi gözəl", digər poemalardan daha əvvəl - XVI əsrin I yarısında yazılmışdır. Həmin poemanın mətni incə əl işi olan və qızıl suyu, açıq mavi və qara boyalarla işlənmiş nəbati naxışlarla bəzədilmiş ünvan səhifəsi ilə başlayır. Poemanın mətni noxud rəngli yüksək keyfiyyətli şərq kağızı üzərində dörd sütun şəklində kalliqrafik nəstəliq ilə yazılmış, səhifənin kənarı isə qızılı və mavi rəngli xətlərlə çərçivələnmiş, qızılı və qara çərçivələrə alınmışdır. Sütunlar iki incə qızılı xəttlə bir-birindən ayrılmışdır. Çərçivələr arasındakı boşluqlar qızıl suyu ilə çəkilmiş nəbati naxışlarla doldurulmuşdur. Səhifələrin bəzədilməsində də eyni formada, qızıl suyu ilə çəkilmiş nəbati naxışlardan istifadə olunmuşdur.
Xəmsə əlyazması (М—439)
Xəmsə əlyazması М-439 — Nizami Gəncəvi "Xəmsə"sinin iki poemasından ibrarət olan əlyazması nüsxəsi. Hazırda AMEA Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılır. == Xüsusiyyətləri == Əlyazmasında "Xəmsə"yə daxil olan "Leyli və Məcnun" və "Yeddi gözəl" poemaları vardır. Əlyazmanın bir çox yerlərində tikmə zamanı düzülüşün pozulması müşahidə edilir. Mətnlər kalliqrafik nəstəliq ilə dörd sütun şəklində yazılmış və müxtəlif rəngli xətlərdən çərçivəyə alınmışdır. Əlyazmasının kağızı Orta Asiya mənşəlidir. Əlyazmasında Herat miniatür məktəbinə məxsus üç miniatür vardır. Əlyazma mətninin başlanğıcında rəngli divan vardır. Şərq mənşəli üzləməsi qəhvəyi rəngli dəridən hazırlanmış və romb formalı medalyonla bəzədilmişdir. Ölçüləri 14 × 24 sm olan 84 səhifəli əlyazması hicri 1110-cu ildə (1698/1699) hazırlanmışdır.
Xəmsə əlyazması (М—500)
Xəmsə əlyazması М-500 — Nizami Gəncəvinin bütün poemalarını özündə birləşdirən və XVII əsrdə yazılmış əlyazma. AMEA Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılır. == Xüsusiyyətləri == Əlyazmanın siyahısı tam deyil və "İsgəndərnamə"nin "İqbalnamə" hissəsi yoxdur. Buna baxmayaraq, poemaların sıralanması ardıcıllığı ənənəvidir. Əlyazmasının səhifələrində dioqanal üzrə Əmir Xosrov Dəhləvinin "Xəmsə"si də yazılmışdır. Əlyazmasının mətni yüksək keyfiyyətli və krem rəngli parlaq şərq kağızı üzərində yaxşı keyfiyyətli nəstəliq xətti ilə iki sütun şəklində yazılmış və qızıl suyu ilə çəkilmiş iki xətlə çərçivəyə alınmışdır. Həmçinin səhifələrdəki yazı sütunları da oxşar iki sütunla bir-birindən ayrılmışdır. Başlıqlar isə qızıl suyu ilə süls xətti ilə yazılmışdır. Poemaların hər birinin başlanğıcında rəngarəng, çiçəkli bədii ünvan səhifəsi vardır. Ünvan səhifəsi qızıl suyu, lazur, kinovar və beyllərlə işlənmişdir.
Аş-Şаmiyyə
МR 1
ОТ-54
OT-54 — Sovet orta tipli tankı. 1955-1959 illər arasında kiçik bir sıra istehsalı oldu. == Xarici keçidlər == Огнемётные танки OT-54, TO-55 и ОБ. 483 Arxivləşdirilib 2009-01-06 at the Wayback Machine на сайте КП «ХКБМ им. А. А. Морозова».