Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

OBASTAN VİKİ
Vizual analoji şkala
Vizual analoji şkala (VAŞ) — sorğu anketlərində istifadə edilən subyektiv şkaladır. Tibbdə ağrının intensivliyin qeyd edilməsi üçün istifadə olunur.
Anatoli
Anatoli Banişevski — Azərbaycan futbolçusu və məşqçisi. Anatoli Torkunov — Rusiya diplomatı, tarixçisi, akademik. Anatoli Davidoviç - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Anatoliy Lukyanov - Sovet partiya və dövlət xadimi Anatoli Karpov - şahmat üzrə 12-ci dünya çempionu Anatoli Lunaçarski - rus-sovet yazıçısı, tərcüməçi, akademik Anatoli Lyadov - rus bəstəkarı, dirijor, pedaqoq, Anatoli Papanov - sovet teatr və kino aktyoru Anatoli Rıbakov - Rusiya yazıçısı. Anatoli Kotenyov - Aktyor Anatoli Falkoviç - Aktyor Anatoli Smiranin — Aktyor Anatoli Ponomaryov - İsveç və Azərbaycan futbolçusu. Anatoli Aleksandrov - böyük sovet fiziki, üçqat Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Anatoli Solovyov - Aktyor. Anatoli Yabbarov — Aktyor Anatoli Tebloyev - Rusiya futbolçusu, Anatoli Borisov Anatoli Terpitski — Belarus aktyoru, Belarusun əməkdar artisti. Anatoli Solovyanenko — Dünya şöhrətli tenor. Anatoli Strekov - texnika elmləri doktoru Anatoli Miller — rus türkoloqu. Anatoli Ravikoviç - SSRİ və Rusiya teatr və kino aktyoru. Anatoli Quskov — Azərbaycan SSR daxili işlər naziri (1953-1954), Anatoli Novoseltsev – Sovet şərqşünası.
Analoq
Analogiya ( q.yun. ἀναλογία — "oxşarlıq", "uyğunluq") - 1)fikir, məfhum və hadisələr arasında oxşarlıq və uyğunluq, bənzəyiş; 2)müxtəlif əşya və hadisələr arasında qismən oxşarlıq və ya uyğunluq; 3)ümumilikdə müxtəlif olan əşyaların, hadisələrin və anlayışların müəyyən mənalarda oxşarlığı; 4)məntiqdə: iki əşya və ya hadisənin hər hansı cəhətdən bir-birinə bənzərliyinə əsaslanaraq, onların digər cəhətlərdən də bir-birlərinə bənzəmələri haqqında nəticə çıxarmaqdan ibarət mühakimə üsulu. Analogiya məfhumunu elmə Aristotel daxil etmişdir. Bu terminlə ilk dəfə yunan riyaziyyatçıları ədədlər arasındaki əlaqənin oxşarlıqlarını ifadə etmişlər. == Misal == Onluq kəsrlər üzərində əməllər bir çox cəhətdən natural ədədlər üzərində əməllərlə analogiya təşkil edir. Onluq kəsrlərin öyrənilməsində bu analogiya istifadə olunur; Ədədi və həndəsi silsilənin bir çox xassələri analogiya təşkil edir; Stereometriyanın bir çox məsələləri planimetriya məsələləri ilə analogiya öyrənilir: Sfera müstəvidə çevrənin fəza analogiya, Tusi piramidası müstəvidə Paskal üçbucağının fəza analogiya (Bax: Paskal üçbucağı, Tusi piramidası). == Həmçinin bax == Hipotez Aksiom Arqument Paradoks Anlayış Nəticə Fakt == Ədəbiyyat == Əliquliyev R.M., Şükürlü S.F., Kazımova S.İ., Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər // Bakı. İnformasiya Texnologiyaları nəşriyyatı. 2009. 201 s.
Anatoli Anatoli oğlu Nuriyev
Anatoli Anatoli oğlu Nuriyev (ukr. Анатолій Анатолійович Нурієв; 20 may 1996, Mukaçevo[d], Zakarpattya vilayəti) — Azərbaycanlı peşəkar futbolçu. Bakının "Sabah" klubunda hücumameyilli yarımmüdafiəçi və mərkəz hücumçusu kimi çıxış edir. Ukraynada anadan olub, Azərbaycan millisində çıxış edir. Atası əslən azərbaycanlı, anası isə ukraynalıdır. == Karyerası == === Klub === Anatoli futbolda ilk addımlarını 13 yaşında olarkən doğulduğu Mukaçevo şəhərinin uşaq idman məktəbində atıb. Bir müddət bir neçə əyalət turnirlərində iştirak edən komandalarda oynadıqdan sonra, 2016-cı ildə "Stal" klubuna qoşulur. Burada bir mövsum keçirtdikdən sonra, 2018-ci ildə "Minay" klubuna transfer edilir. 2021-ci ilin aprelində futbolçu klubla müqaviləsini daha bir il müddətinə uzadır. Ancaq mövsüm sonunda "Minay" klubunun Ukrayna yüksək Liqasını tərk etməsindən sonra klubla müqaviləsini pozur.
Anatoli Ado
Anatoli Vasilyeviç Ado (rus. Анато́лий Васи́льевич Адо́; 8 yanvar 1928, Kazan – 14 may 1995, Moskva) — SSRİ və Rusiya tarixçisi, Fransa tarixi üzrə mütəxəssis. == Həyatı == Anatoli Vasilyeviç Ado 8 yanvar 1928-ci ildə Kazanda anadan olmuşdur. Atası Vasili Ado, Kazan Universitetlərində tarix fənnindən dərs demişdir. O, Fransanın müasir tarixi üzrə mütəxəssisdir. Ado 1970-ci ildən Moskva Dövlət Universitetinin professorudur. O, ilk dəfə olaraq Fransa arxivlərinin sənədləri əsasında XVIII əsrin sonlarında Fransa inqilabı dövrünün kəndli üsyanlarının ümumi mənzərəsini vermiş, kəndliliyi inqilabın ən mühüm hərəkətverici qüvvəsi kimi göstərmişdir. Əsas əsərləri: "XVIII əsrin sonlarında Böyük burjua inqilabı zamanı Fransada kəndli hərəkatı", (1971), "Kəndlilər və Böyük Fransa inqilabı. 1789–1794-cü illərdə Kəndli Hərəkatı" (1987; fransızca nəşr – 1996). == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Бовыкин Д. Ю. А. В. Адо, профессор Московского университета // Французский ежегодник 2002.
Anatoli Adoskin
Anatoli Mixayloviç Adoskin (rus. Анатолий Михайлович Адоскин; 23 noyabr 1927, Moskva – 20 mart 2019, Moskva) — SSRİ və Rusiya aktyoru, Rusiyanın xalq artisti (1996). == Həyatı == Anatoli Mixayloviç Adoskin 23 noyabr 1927-ci ildə Moskva şəhərində anadan olmuşdur. O, 1942–1943-cü illərdə avtonəqliyyat texnikumunda təhsil almışdır. Adoskin 1948-ci ildə Mossovet adına teatrın nəzdində teatr studiyasını bitirmiş, 1961-ci ilə kimi burada çalışmışdır. O, 1961–1965-ci illərdə "Sovremennik" teatr studiyasında (baş rejissor Oleq Yefremov), 1965–1968-ci illərdə Lenin Komsomol teatrında aktyor olmuşdur (baş rejissor Anatoli Efros). Adoskin 1968-ci ildən yenidən Mossovet teatrının aparıcı aktyoru olmuş və Yuri Zavadskinin quruluşunda tamaşalarda iştirak etmişdir. Anatoli Adoskin filmlərdə əsasən ikinci plan rollarında çəkilmişdir: "Qızlar" filmində (1961) Dementyev, "TREST əməliyyatı" teleserialında (1967) Radkeviç, "Yeddi qoca və bir qız" komediyasında (1968) Sidorov, "Doktor Cekill və Cənab Haydin qəribə hekayəsi" filmində (1985) Atterson, "Axmaqlar evi" filmində qoca (2002) və başqaları. Anatoli Adoskin 20 mart 2019-cu ildə Moskva şəhərində vəfat etmişdir.
Anatoli Aleksandrov
Anatoli Aleksandrov (fizik) — SSRİ və Rusiya fiziki.
Anatoli Azolski
Anatoli Alekseeviç Azolski (rus. Анатолий Алексеевич Азольский; 27 iyul 1930, Vyazma, Qərb vilayəti[d] – 26 mart 2008, Moskva) — SSRİ və Rusiya yazıçısı. O, "Qəfəs" romanına görə Rusiyanın "Buker" mükafatına layiq görülmüşdür. == Həyatı == Anatoli Alekseeviç Azolski 27 iyul 1930-cu ildə Rusiya SFSR-nin Qərb vilayətinin Vyazma şəhərində hərbçi Aleksey Fyodoroviç Azolskinin ailəsində anadan olmuşdur. O, M. V. Frunze adına Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbini (indiki Sankt-Peterburq Hərbi Dəniz İnstitutu) bitirmişdir. Azolski 1952–1954-cü illərdə hərbi dəniz qüvvələrində zabit olmuş, ardınca dəniz topçusu kimi xidmət etmiş və "Rusiya Ordusuna, Hərbi Hava və Hərbi Dəniz Qüvvələrinə Yardım" Könüllü Cəmiyyətinin Kuntsevo Dəniz Klubunda işləmişdir. O, Moskva çayındakı xilasetmə məntəqəsində minaaxtaran komandir, daha sonra 1965-ci ilə qədər Moskva müəssisələrində mühəndis kimi xidmət etmişdir. Anatoli Azolski 26 mart 2008-ci ildə vəfat etmişdir. O, Moskvada, Xovanski qəbiristanlığında dəfn edilmişdir. == Yaradıcılığı == Anatoli Azolskinin əsərləri 1987-ci ildən nəşr olunur.
Anatoli Banişevski
Anatoli Andreyeviç Banişevski (23 fevral 1946, Bakı – 10 dekabr 1997, Bakı) — Ukrayna əsilli Azərbaycan futbolçusu və məşqçisi. Anatoli Banişevski UEFA-nın versiyasına görə 2004-cü ildə Azərbaycanda son 50 ilin ən yaxşı futbolçusu seçilib. == Həyatı == === Erkən illəri === Anatoli Banişevski 1946-cı il fevralın 23-də Bakıda kökü Polşaya gedib-çıxan ukraynalı ailəsində anadan olub. === Futbolçu karyerası === ==== Klub karyerası ==== Uşaq futboluna Bakının "Lokomotiv" klubunda başlayıb. Razində (indiki Bakıxanov qəsəbəsi) "Lenin komsomolu" adına stadionda "Lokomotiv"lə "Spartak"ın oyunu keçirilirdi. "Neftyanik" (indiki "Neftçi") baş məşqçisi Boris Arkadyev və Ələkbər Məmmədov da oyuna baxır, ən perspektivli oyunçuları seçirdilər. Lokomotiv 4:3 hesabı ilə qalib gəlsə də, rəqibin qapısına vurulan topun üçünü də Banişevski vurmuşdu. Banişevskinin böyük futbola sıçrayışı bax, həmin oyundan başladı. 16 yaşında "Neftyanik"ə cəlb olunan Banişevski 1963-cü ildə komandanın əsas heyətində debüt edib. O, peşəkar karyerası ərzində - 1963-cü ildən 1978-ci ilədək yalnız "Neftçi" klubunda çıxış edib.
Anatoli Boqdanov
Anatoli Boqdanov (1896 – 20 sentyabr 1918) — dövlət xadimi, 26 Bakı komissarından biri. == Həyatı == 1917-ci ildə yaranan Bakı kommunasında xidmətçi. Anatoli Boqdanov 1918-ci ildə ingilislər tərəfindən güllələnib.
Anatoli Davidoviç
Anatoli Nikolayeviç Davidoviç (belar. Анато́ль Мікала́евіч Давідо́віч; 28 mart 1965, Skabin[d], Minsk vilayəti – 13 iyun 1992, Bakı) — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Anatoli Davidoviç 28 mart 1965-ci ildə Belarus Respublikasının Minsk vilayətinin Kapıl rayonunun Skabin kəndində hərbçi ailəsində dünyaya göz açmışdır. Sonra ailələri ilə birlikdə Slutsk şəhərinə köçən Anatoli burada 10 saylı orta məktəbi bitirib. 1989-cu ildə Ukraynadakı Sumı Ali Hərbi Artilleriya Məktəbini bitirib, SSRİ-nin Almaniyadakı Qərb qoşun qrupunda, Zaqafqaziya hərbi dairəsində qulluq edib. 1991-ci ilin iyununadək SSRİ, sonra isə MDB ordusunda xidmət etmişdir. Mayor rütbəsinə yüksələn Anatoli sonrakı həyatını Azərbaycan ordusu ilə bağlayır. == Döyüşlərdə iştirakı == "N" saylı hərbi hissədə artilleriya qərargahının rəisi idi. O Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin möhkəmləndirilməsində böyük töhfələr verir. 1992-ci il Ağdam rayonunda qızğın döyüşlər gedirdi.
Anatoli Demyanenko
Anatoli Vasilyoviç Demyanenko (ukr. Анатолiй Васильович Дем'яненко, 19 fevral 1959, Dnepr) — keçmiş ukraynalı futbolçu və futbol məşqçisi. SSRİ milli futbol komandasında çıxış etmiş, uzun müddət "Dinamo Kiyev"in kapitanı olmuşdur. Beynəlxalq idman ustası (1980), SSRİ-nin əməkdar idman ustasıdır (1986). Kiyev Dövlət Bədən Tərbiyəsi İnstitutunu bitirib. == Bioqrafiya == 19 fevral 1959-cu ildə Dnepropetrovskda anadan olmuşdur. Uşaq ikən hokkey və futbolu eyni dərəcədə yaxşı oynayıb. Dnepr məktəbinin şagirdi olub (1971–1975). İlk məşqçiləri Mixail Kolomoets və Volodimir Anufrienko olub. "Mulya" ləqəbi Demyanenkoya uşaqlıqda qoyulub — yuxarı mərtəbədə yaşayan, soyadı Muravski və həyətdəki ləqəbi Murik olan qonşu, Anatolinin böyük qardaşını ziyarətə gəlib.
Anatoli Falkoviç
Anatoli Solomonoviç Falkoviç (4 oktyabr 1923, Bakı – 1 noyabr 1994, Hayfa) — sovet teatr və kino aktyoru, Azərbaycan SSR xalq artisti (1972). == Həyatı == Anatoli Falkoviç 4 oktyabr 1923-cü ildə Bakıda anadan olub. Bakı Teatr Məktəbində (1943) təhsil alıb. S.Vurğun adına Rus Dram Teatrında (1941–1942, 1945–1968, 1970–1994), Rostov-na-Donu M.Qorki adına Teatrda (1968–1970) çalışıb. Kinoda 1957-ci ildən çəkilməyə başlayıb. 8 filmdə F.Dzerjinskinin rolunu canlandırıb (1965–1975). Dövlət mükafatı laureatı (1972), xalq artisti (1972) Anatoli Falkoviç 1 noyabr 1994-cü il tarixində qastrol zamanı İsraildə səhnədə vəfat edib . Anatoli Falkoviçin "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında ilk və ən yaddaqalan uğuru "Sehirli xalat" filmindəki İo-Kio adlı sehirbaz obrazıdır. Feliks Dzerjınski obrazının yaratması isə Falkoviçə SSRİ-də ümumittifaq tanınmasınıa səbəb oldu.
Anatoli Karpov
Anatoli Yevgenyeviç Karpov (rus. Анатолий Евгеньевич Карпов 23 may 1951, Zlatoust, Çelyabinsk vilayəti, SSRİ) — şahmat üzrə 12-ci dünya çempionu, PhD, Rus şahmat qrosmeysteridir. O, Harri Kasparov tərəfindən məğlub edilənədək 1975-ci ildən 1985-ci ilə qədər rəsmi olaraq dünya çempionu sayılıb. O, 1993-cü ildə Kasparova qalib gələrək yeniden FİDE dünya çempionu olmazdan öncə 1986–1990-cı illər arasında Kasparova qarşı 3 oyun oynayib. O, FİDE-nin yeni dünya çempionluğu qaydalarına etiraz edərək çempionluq adından imtina etdiyi üçün bu adı 1999-cu ilə qədər əlində saxlaya bilib. Karpov dünya şahmat elitası arasinda çempion adını 10 il qoruya bildiyi üçün tarixin ən böyük şahmatçılarından biri sayılır. Onun turnir uğurları 160-dan çox birinci yer ilə bitirməkdən ibarətdir. Karyerasının ən yüksək dövründə Karpov 2780 Elo reytinqi ilə FİDE-nin sıralamasında 1970-ci ildəki acıqlamadan sonra 90 ay boyunca birinci pillədə olub. Karpov 2005-ci ildən Rusiya İcimai Palatasının üzvüdür. O, son zamanlar humanitar layihələrin, eləcə də yodlaşdırılmış duzun istifadəsini müdafiə edib.
Faktor analizi
Faktor analizi — dəyişənlərin qiymətləri arasında qarşılıqlı əlaqələri öyrənmək üçün nəzərdə tutulan çoxölçülü metoddur. Qəbul edilir ki, məlum dəyişənlər naməlum dəyişənlərdən və təsadüfi səhvlərdən az asılıdırlar. == Faktor analizinin məqsədi == Dəyişənlər arasında qarşılıqlı əlaqənin müəyyən olunması (dəyişənlərin təsnifatı) Verilənlərin təsviri üçün vacib olan dəyişənlər sayının azaldılması Analiz zamanı öz aralarında korelyasiya olunmuş dəyişənlər bir faktorda birləşirlər. Nəticədə faktorların sadə və anlamlı strukturu əldə olunur. == Faktor analizinin tipləri == Determinə olunmuş (funksional) – nəticə göstəruicisi faktorların həndəsi cəmi kimi verilir Stoxastik (korelyasiya) – faktor və nəticəvi göstəricilər arasında əlaqə dəqiq deyil və ehtimala söykənir.
Maliyyə analizi
Maliyyə analizi — (maliyyə hesabatının təhlili, mühasibat təhlili və ya maliyyənin təhlili kimi də istinad edilir) biznesin, sub-biznesin və yaxud layihənin həyat qabiliyyətinin, sabitliyinin və gəlirliliyinin qiymətləndirilməsinə aiddir. Bu, maliyyə hesabatlarından və başqa hesabatlardan alınan məlumatlardan istifadə edən əmsallar və başqa metodlardan istifadə edərək hesabat hazırlayan mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilir. Adətən bu hesabatlar biznes qərarlarının qəbul edilməsində əsaslardan biri kimi yuxarı rəhbərliyə təqdim olunur. Maliyyə analizi müəssisənin aşağıdakıları edə biləcəyini müəyyən edə bilər: Əsas fəaliyyətinizi və yaxud fəaliyyətinizin bir hissəsini davam etdirmək və ya tam əksinə dayandırmaq; Öz məhsulunu hazırlamaq üçün müəyyən materiallar istehsal etmək və yaxud əldə etmək; Öz mallarınızın istehsalında müəyyən maşın və avadanlıqları əldə etmək və yaxud icarəyə vermək; Səhmləri buraxmaq və yaxud dövriyyə kapitalının artırılması üçün bank krediti haqqında danışıqlar aparmaq; İnvestisiya və yaxud kredit kapitalı ilə əlaqəli qərarlar qəbul etmək; Rəhbərliyə öz biznesinin həyata keçirilməsində müxtəlif alternativlər üzrə məlumatlı seçim etməyə imkan verən digər qərarlar qəbul etmək; == Şirkət səviyyəsində analiz == Maliyyə analitikləri tez-tez şirkətinin elementlərini aşağıdakı kimi qiymətləndirlər: Gəlirlilik – həm qısamüddətli, həm də uzunmüddətli perspektivdə gəlir əldə etmək və artımı saxlamaq qabiliyyətidir. Adətən, şirkətin gəlirlilik dərəcəsi şirkətin fəaliyyət nəticələri haqqında hesabat verən mənfəət və zərər hesabatına əsaslanır; Ödəmə qabiliyyəti – uzunmüddətli perspektivdə kreditorlar və başqa üçüncü şəxslər qarşısında öhdəliklərini ödəmək qabiliyyətidir; Likvidlik – təcili öhdəliklərin yerinə yetirilməsi zamanı müsbət pul axınını dəstəkləmək bacarığıdır; Stabillik – firmanın və yaxud şirkətin öz fəaliyyətini həyata keçirərkən əhəmiyyətli itkilərə məruz qalmadan, uzunmüddətli perspektivdə biznesdə qalmaq qabiliyyətidir. Şirkətin sabitliyinin qiymətləndirilməsi həm mənfəət və zərər hesabatının, həm də mühasibat balansının, həmçinin, başqa maliyyə və qeyri-maliyyə göstəricilərinin istifadəsini tələb edir. Həm ikinci, həm də üçüncü verilmiş şərtlər mühasibat balansına əsaslanır ki, bu da müəyyən bir vaxtda biznesin maliyyə vəziyyətini göstərir. == Üsullar == Maliyyə analitikləri tez-tez maliyyə göstəricilərini (ödəmə qabiliyyəti, gəlirlilik, artım və s.) müqayisə edirlər: Keçmiş göstəricilər – eyni şirkət üçün tarixi dövrlər üçün (məsələn, son 5 il ərzində) Gələcək göstəricilər – Tarixi şəxsiyyətlərdən və müəyyən riyazi və statistik üsullardan, o cümlədən indiki və gələcək dəyərlərdən istifadə etmək yolu ilə, bu ekstrapolyasiya üsulu maliyyə təhlilində səhvlərin əsas mənbəyidir, çünki keçmiş statistik məlumatlar gələcək perspektivlərin zəif proqnozlaşdırıcıları ola bilər. Müqayisəli göstəricilər – oxşar şirkətlər arasında müqayisə Maliyyə əmsallarının müqayisəsi maliyyə analizinin aparılmasının yalnız bir üsuludur. Maliyyə analitikləri faiz analizindən də istifadə edə bilərlər ki, bu da bir sıra rəqəmlərin bir baza məbləğindən faizlə azaldılmasını nəzərdə tuturdu.
PEST analizi
PEST təhlili (siyasi, iqtisadi, sosial-mədəni və texnoloji) strateji idarəetmənin ətraf mühitə nəzarət komponentində istifadə olunan makro ekoloji amillərin çərçivəsini təsvir edir. Strateji təhlil apararkən və ya bazar araştırması apararkən xarici təhlilin bir hissəsidir və nəzərə alınması lazım olan müxtəlif makro ətraf mühit amilləri haqqında məlumat verir. Bazarın inkişafı və ya tənəzzülü, iş mövqeyi, potensial və fəaliyyət istiqamətlərini anlamaq üçün strateji bir vasitədir. PEST çərçivəsində qurulan variantlara aşağıdakılar daxildir: Hüquqi və ekoloji amillər özündə birləşdirən PESTEL və ya PESTLE . Bu amil Birləşmiş Krallıqda məşhurdur. SLEPT, hüquqi faktorlar STEPE, ekoloji faktorlar. STEEPLE və STEEPLED etik və demoqrafik (bəzən PESTLEE kimi göstərilir ) amillər. DESTEP, demoqrafik və ekoloji amilllər SPELIT, 2000-ci illərin ortalarından bəri ABŞ-da məşhur olan hüquqi və mədəniyyətlərarası amilləri. PMESII-PT, hərbi baxımdan siyasi, hərbi, iqtisadi, sosial, informasiya, infrastruktur, fiziki mühit və zaman aspektlərinə baxan ekoloji təhlil formasıdır. Həmçinin, sosial-mədəni, texnoloji, iqtisadi, ekoloji və tənzimləyici amilləri nəzərə alan, lakin siyasi amilləri özündə əks etdirməyən STEER də var.
Radiokarbon analizi
Radiokarbon tarixləndirmə - (həmçinin karbonla tarixləndirmə və ya C14 təyini də deyilir) karbonun radioaktiv izotopu olan radiokarbonun xüsusiyyətlərindən istifadə etməklə tərkibində üzvi material olan obyektin yaşını təyin etmək üçün bir üsuldur. 1939-cu ildə Berklidəki Radiasiya Laboratoriyasında Martin Kamen və Samuel Ruben, üzvi maddələr üçün ortaq olan elementlərdən hər hansısa birinin biotibbi tədqiqatlarda əhəmiyyətli olacaq qədər uzun ömrü olan izotoplara malik olub-olmadığını müəyyən etmək üçün təcrübələr həyata keçirmişlər. Onlar bu istiqamətdə C14 sintezində laboratoriyanın siklotron sürətləndiricisini istifadə edərək atomun yarı ömrünün əvvəllər düşünüldüyündən çox daha uzun olduğunu kəşf etmişlər. Bunun ardınca o zaman Filadelfiyadakı Franklin İnstitutunda işləyən Serj A. Korffun termik neytronların N14 ilə qarşılıqlı təsiri nəticəsində C14-ün yaranacağı barəsində ideyası irəli sürüldü. Əvvəllər isə belə hesab olunurdu ki, C13-ün deytronlarla qarşılıqlı əlaqədə olması nəticəsində C14-ün yaranma ehtimalı daha yüksəkdir. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Korffun tədqiqatı ilə tanış olan Willard Libby tarixləndirmədə radiokarbon üsulundan istifadənin mümkün ola biləcəyi haqqında düşünmüşdür. 1945-ci ildə Libbi Çikaqo Universitetində işləməyə başladığı dövrdən radiokarbon tarixləndirmə üsulu üzərində işləməyə başlamışdır. O, 1946-cı ildə canlı maddədəki karbonun C14 elementi, eləcə də radioaktiv olmayan karbon ehtiva edə biləcəyini yazdığı məqalə nəşr etdirdi. Libby və bir neçə əməkdaş Baltimorda kanalizasiya işləri zamanı toplanmış metan qazı ilə təcrübə aparmağa davam etmiş və nümunələrini izotopik zənginləşdirmədən sonra onların tərkibində C14 olduğunu sübut etmişlər. Bunun əksinə olaraq neftdən yaranan metan yaşına görə heç bir radiokarbon aktivliyi göstərməmişdir.
Reqressiya analizi
Reqressiya analizi — bir və ya bir neçə asılı olmayan dəyişənin digər asılı dəyişənə təsirinin statistik analiz üsulu. Məqsədi bir asılı olan, və bir və ya bir neçə asılı olmayan dəyişənlər arasındakı münasibəti araşdırmaqdır. Burada asılı dəyişənlərin sistematik təsiri nəticəsində asılı olmayan dəyişənlərin özlərini aparmasını izah etmək və onları təsadüfi təsirlərdən ayırd etmək əsas məsələlərdəndir. Asılı olmayan dəyişənlərə reqressorlar və ya prediktorlar, asılı olan dəyişənlər isə kriterial dəyişənlər adlanır. Tədqiqatda yalnız riyazi asılılıq nəzərdə tutulur. Araşdırılan prosesə misal kimi mexaniki emalda kəsmə qüvvəsinin dəyişməsi (asılı olan dəyişən) ilə prosesin gedişini müəyyənləşdirən kəsmə parametrləri (asılı olmayan dəyişən) arasındakı asılılığın təyinini göstərmək olar. Dəyişənlər arasındakı münasibət birölçülü halda y = f ( x ) + e {\displaystyle y=f(x)+e\quad } , formada, n-ölçülü halda isə y = f ( x 1 , x 2 , … , x n ) + e {\displaystyle y=f(x_{1},x_{2},\dotsc ,x_{n})+e\quad } formada axtarılır. Burada y asılı olan dəyişən (parametr), x isə asılı olmayan dəyişənlərdir (parametrlər). f axtarılan və ya qəbul olunmuş funksiyadır. e ilə xətanı təsvir edirlər.
SWOT analizi
SWOT analizi— şəxs və ya təşkilat üçün biznes rəqabəti və ya layihənin planlaşdırılması ilə bağlı Güclü (ing. Strengths), Zəif (ing. Weaknesses) tərəfləri, İmkanları (ing. Opportunities) və Təhdidləri (ing. Threats) müəyyən etməyə kömək etmək üçün istifadə edilən strateji planlaşdırma və strateji idarəetmə texnikası. SWOT analizi ilk dəfə Albert Humphrey tərəfindən 1960–1970-ci illərdə Stanford Universitetində aparılan bir araşdırma layihəsini idarə edərkən istifadə edib. Hazırda bir çox şirkətlər güclü və zəif yönləri anlamaq, eyni zamanda ətrafda olan fürsət və təhlükələrin fərqinə varmaq üçün SWOT analizindən istifadə edirlər. Güclü tərəfləri müəyyən etmək üçün aşağıdakı sualları cavablamaq lazımdır: Rəqiblərər nəzərən hansı üstünlüklər mövcuddur? Xərclərin keçən ilə nəzərən azalıbmı? Uğursuz olunan layihələr və uğusuzluğa aparan səbəblər nələrdir?
Anatoli Avdiyevski
Anatoli Timofeyeviç Avdiyevski (rus. Анато́лий Тимофе́евич Авдие́вский; 16 avqust 1933, Podlesnoye[d], Odessa vilayəti – 24 mart 2016, Kiyev) — SSRİ və Ukrayna xor dirijoru, bəstəkar və pedaqoqu. Ukrayna Qəhrəmanı (2003), SSRİ xalq artisti (1983), SSRİ Dövlət mükafatı laureatı (1978). == Həyatı == Anatoli Timofeyeviç Avdiyevski 16 avqust 1933-cü ildə Fyedvar (indiki Ukraynanın Kirovoqrad vilayəti, Kropivnitski rayonu, Podlesnoye kəndi) kəndində anadan olmuşdur. 1953-cü ildə Odessa Musiqi Texnikumunun (indiki Konstantin Dankeviç adına Odessa İncəsənət və Mədəniyyət Məktəbi), 1958-ci ildə Antonin Nejdanova adına Odessa Konservatoriyasının (indiki Antonin Nejdanova adına Odessa Dövlət Musiqi Akademiyası) dirijor və xor şöbəsini bitirmiş, Dmitri Zaqretski və Konstantin Piqrov ilə oxumuşdur. 1951–1958-ci illərdə 58 saylı orta məktəbdə musiqi və xanəndəlik müəllimi, Odessada xor dərnəyinin rəhbəri olmuşdur. 1958–1963-cü illərdə Lenok Polesye Mahnı və Rəqs Ansamblının (Jitomir) yaradıcısı, bədii rəhbəri və baş dirijoru olmuşdur. Viktor Kosenko adına Jitomir Musiqi Kollecində xor dirijorluğundan dərs demişdir. 1963–1966-cı illərdə Çerkası xalq xorunun bədii rəhbəri və baş dirijoru olmuşdur. 1966-cı ildən Qriqori Veryovka adına Milli Əməkdar Akademik Ukrayna Xalq Xorunun bədii rəhbəri, baş dirijoru, baş direktoru.
Anatoli Zaqorodnı
Anatoli Qleboviç Zaqorodnı (ukr. Анатолій Глібович Загородній;29 yanvar 1951, Velikaya Baqaçka[d], Poltava vilayəti) — Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti, Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının Nəzəri Fizika İnstitutunun Plazma proseslərinin nəzəriyyəsi və modelləşdirilməsi şöbəsinin direktoru və müdiri, Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının akademiki (2006-cı ildən), Rusiya Elmlər Akademiyasının xarici üzvü (2011-ci ildən, 8 mart 2022-ci ildə Rusiya Elmlər Akademiyasının xarici üzvlərindən çıxmaq üçün ərizə verib). Professor, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universitetinin professoru, Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının akademik Vladimir Vernadskinin elmi irsi üzrə komissiyasının sədri. == Həyatı == Anatoli Zaqorodnı 29 yanvar 1951-ci ildə Poltava vilayətində anadan olub. 1972-ci ildə V.N.Karazin adına Xarkov Dövlət Universitetinin radiofizika fakültəsini bitirib. Bitirdiyi ildən bu günə qədər Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasının N.N.Boqolyubov adına Nəzəri Fizika İnstitutunda işləyir. === Elmi fəaliyyəti === Anatoli Zaqorodnı İ.P.Yakimenko və Y.L.Klimontoviçlə birlikdə məkan baxımından məhdud plazma-molekulyar sistemlərin statistik nəzəriyyəsini işləyib hazırlayıbla. Onlar bu kəşfin əsasında plazma və molekulyar altsistemlərin qarşılıqlı təsirinin belə sistemlərdə elektromaqnit dalğalanmalarına təsirini tədqiq ediblər. O, plazma-molekulyar sistemlərdə bremsstrahlung nəzəriyyəsini işləyib hazırlayıb. Bu nəzəriyyədə yüklü hissəciklər və molekulların iştirakı ilə bütün mümkün səpilmə prosesləri, eləcə də elektronların və molekulların kollektiv dalğalanmalara səpilməsi nəzərə alınır.
Anatoli Borisov
Anatoli Borisov (rus. Анатолий Викторович Борисов; 14 iyul 1949, Xanlar) — Sovet və rus fiziki, Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin professoru == Bioqrafiya == Moskva Dövlət Universitetinin fizika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib (1972). Fizika-riyaziyyat elmlər namizədi (1976). Namizəd dissertasiyasının mövzusu: "Güclü sahələrdə sinxrotron şüalanma". 1992-ci ildə fizika-riyaziyyat elmləri doktoru olub. Onun doktorluq dissertasiyasının mövzusu "Güclü xarici sahələrdə fermiyonlar və bozonların qarşılıqlı əlaqələrinin təsiri" olub. 1997-ci ildə Moskva Dövlət Universitetinin fizika fakültəsinin nəzəri fizika kafedrasının professoru olub. == Elmi fəaliyyət == Onun elmi maraq sahəsi elementar zərrəciklər fizikası olub. O, sinxrotron şüalanma nəzəriyyəsini və super güclü maqnit sahəsində elektron-pozitron cütlərinin yaradılması və yox edilməsinin tək foton proseslərini qurdu. O, qütbləşmə effektlərini nəzərə alaraq, birləşmə sabitində daha yüksək sıralarda xarici elektromaqnit sahələrində elektrodinamik proseslərin nəzəriyyəsini işləyib hazırladı.
Anatoli Zlenko
Anatoli Maksimoviç Zlenko (ukr. Анатолій Максимович Зленко; 2 iyun 1938 – 1 mart 2021) — Ukrayna dövlət xadimi. 1990-cı ilin iyulundan 1994-cü ilin avqustuna qədər və 2000-ci ilin oktyabrından 2003-cü ilin sentyabrınadək iki dəfə Ukraynanın Xarici İşlər naziri olub. == Təhsli == Anatoli Zlenko, Kiyev Mədən Kolleci və Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universitetində (tərcüməçi-referent) təhsil alıb. == Həyatı == Anatoli Zlenko, 1967-ci ildən diplomatik fəaliyyətdədir. 1967-ci ildə attaşe, Ukrayna SSR Xarici İşlər Nazirliyinin beynəlxalq təşkilatlar şöbəsinin ikinci katibi olub. 1973–1979-cu illərdə Parisdə YUNESKO Katibliyində çalışıb. 1979-cu ildə Ukrayna SSR Xarici İşlər Nazirliyinin Beynəlxalq təşkilatlar şöbəsinin müşaviri olub. 1979–1983-cü illərdə Ukrayna SSR YUNESKO üzrə Komissiyasının məsul katibi olub. 1983–1987-ci illərdə Ukrayna SSR-nin YUNESKO yanında daimi nümayəndəsi olub.
Anatoli Serdyukov
Anatoli Eduardoviç Serdyukov, (rus. Анатолий Эдуардович Сердюкóв; 8 yanvar 1962, Xolmskaya[d], Krasnodar diyarı, Krasnodar diyarı, Sovet İttifaqı ) — rusiyalı siyasətçi və iş adamı. O, 15 fevral 2007-ci ildən 6 noyabr 2012-ci ilə qədər Rusiyanın müdafiə naziri vəzifəsində işləmişdir. 2007-ci ilin noyabr ayında o, Corc KovalA verilmiş Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı mükafatını almışdır.