Lüğətlərdə axtarış.

Aynular (アイヌ), Aino (アイノ), və tarixi mətnlərdə Ezo (蝦夷), Yaponiya və Rusiyada var yerli xalq və ya qruplar.Tarixən, onlar Aynu dili və əlaqədar sortlarıyla danışıb və Hokkaydo, Kuril adaları, Kamçatka və Saxalində yaşamış.Aynu (Aynu dilində insan) sözü Yaponiyada uzun bir zaman etnik bir təhqir olaraq istifadə edildiyi üçün hələ də bəzi Aynular özlərinə Utari (yoldaş) deməyi üstün edir.

Aynular (アイヌ), Aino (アイノ), və tarixi mətnlərdə Ezo (蝦夷), Yaponiya və Rusiyada var yerli xalq və ya qruplar.Tarixən, onlar Aynu dili və əlaqədar sortlarıyla danışıb və Hokkaydo, Kuril adaları, Kamçatka və Saxalində yaşamış.Aynu (Aynu dilində insan) sözü Yaponiyada uzun bir zaman etnik bir təhqir olaraq istifadə edildiyi üçün hələ də bəzi Aynular özlərinə Utari (yoldaş) deməyi üstün edir.

Arzular… Arzular… qısametrajlı cizgi filmi rejissor Vahid Talıbov tərəfindən 1988-ci ildə çəkilmişdir. Film "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Burada insanın hansısa məqsədə, ideala təbii olaraq can atmasından və mənəviyyat korlanarsa, bu səyin, bu arzunun da pozula biləcəyindən danışılır. Burada insanın hansısa məqsədə, ideala təbii olaraq can atmasından və mənəviyyat korlanarsa, bu səyin, bu arzunun da pozula biləcəyindən danışılır. Fəlsəfi-poetik pritça bir fikir ətrafında birləşmiş "Yük", "Çevrə", "Qəribə adam" adlı üç novelladan ibarətdir. Film böyüklər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Ssenari müəllifi: Yefim Abramov Rejissor: Vahid Talıbov Operator: Ramiz Ağayev Rəssam: Nikolay Koşkin Bəstəkar: Mobil Babayev Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm".

Annallar — qədim dövrdə və orta əsrlərdə nisbətən əhəmiyyətli hadisələrin illər üzrə yazılışı. Qədim misirlilərdə, assurlarda, farslarda, çinlilərdə, romalılarda və b. xalqlarda illər üzrə yazı olmuşdur. "Annal" məfhumu latın mənşəlidir (latınca "annus" - "il" deməkdir). Orta əsrlərdə annallar adətən monastırlarda aparılırdı. Annallar "Tarix"lərlə birlikdə tarixi xronikanın inkişafının əsasını təşkil etmişdir.

Anqllar (lat. Anglii, ing. Angles, alm. Angeln‎) — bizim eranın başlanğıcında Almaniyanın şimal-şərq sahilində və Yutlandiya yarımadasının mərkəzi hissəsində məskən salmış qədim alman tayfası. Yazılı mənbələrdə adı ilk dəfə Qədim Roma tarixçiləri Tasit və Ptolemey tərəfindən qeyd edilib. Anqlların ehtimal edilən tarixi vətəni kimi elədə böyük olmayan yarımada Angeln hesab edilir (Yutlandiya yarımadasının bir hissəsi), müasir Almaniyanın şimal-şərqində yerləşən Şlezviq-Holşteyn vilayəti. Xalqların böyük köçü dövründə, III əsrdən başlayaraq V əsrin ortalarına kimi qonşu alman tayfaları sakslar, yutlar, frizlər o zaman əsasən xristianlaşdırılmış Roma kelt qəbilələri ilə birlikdə Britaniya adalarına köçürüldülər. Yerli əhalini sıxışdıran anqllar orada üç krallıq yaratdı: şimali anql — Nortumbriya, orta anql — Mersiya və Şərqi İngiltərə. Eramızın VII—X əsrlərində anqllar və sakslar vahid anqlosaks adı altında müasir ingilis milləti üçün birləşdi.

Bantular (a-ba-ntu – “adamlar”) – Tropik Afrikada bantu dillərində danışan xalqlar qrupu. == Məlumat == Ümumi sayları təqribən 300 milyon nəfərdir (2004). Ekvatorial, Cənubi və Şərqi Afrikanın tarixi-etnoqrafik vilayətlərinin əsas əhalisini təşkil edirlər. Dindarları müsəlman və xristianlardır. Ənənəvi etiqadlarını saxlayanlar da var. Bantuların əksəriyyəti Böyük zənci irqinə mənsubdurlar. Bantuların yaşayış məskənləri müxtəlif planlı iri və kiçik kəndlər, ənənəvi yaşayış ev tipi isə, əsasən, gillə suvanmış hörmə divarları olan dairəvi evlərdir. Bantuların ənənəvi geyimi bel sarğısı, yaxud dəridən və ya otdan hörülmüş önlükdür. 19-cu əsrin sonlarından avropasayağı geyim yayılmışdır. Zəngin folklorları (etnogenetik rəvayətlər, heyvanlar haqqında nağıllar və s.) var.

Mannallılar — Azərbaycanda yaşayan yerli etnoslardan biri. Manna ərazisi er. əvvəl III minillikdən başlayaraq kuti və lulubelərin məskun olduqları ərazi olduğuna görə, mannalar (yaxud mannalılar) onların birbaşa varisləri sayılır. İ. M. Dyakonov yazır ki, Manna dövləti lulube-kuti dövlət qurumu idi. Tarixşünaslıqda Manna müəyyən bir etnosun adı kimi nəzərə alınır. Q. A. Melikişvili yazır ki, Manna yerli etnik addır. Ölkə orada yaşayan Manna etnosunun adı ilə adlanmışdır. Manna əvvəlcə konkret bir tayfanın, sonra tayfa birləşməsinin, daha sonra er. əv. IX əsrin 30-cu illərindən Azərbaycan ərazisində ilk dövlət qurumunun adıdır.

Nandular (lat. Rheidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin nandukimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.

ACCULAR — IMI Systems tərəfindən hazırlanmış və istehsal edilmiş və həm İsrail Müdafiə Qüvvələri, həm də beynəlxalq müştərilər tərəfindən istifadə edilməsi nəzərdə tutulan reaktiv artilleriya ailəsidir. Bu reaktiv artilleriya ailəsinin maksimum mənzili 40 km, döyüş başlığı 20-35 kq arasında olub, unitar nüfuzetmə və ya idarə olunan hissəcik döyüş başlıqları ilə təchiz olunurlar. Bu raketlər 10 m CEP dəqiqliyi ilə hədəflərini məhv etməyə qadir olan 2 müxtəlif kalibrdə istehsal olunurlar. ACCULAR raketləri IMI-nin LYNX (MRL) buraxma qurğusundan, eləcə də bir sıra digər mövcud buraxılış qurğularından istifadə edilməklə istifadə edilə bilər. YARS-ın dəqiqliyini yaxşılaşdırmaq üçün IMI ACCULAR (Accurate LAR- dəqiq LAR) təyinatına malik 122 mm-lik yeni raket versiyasını da hazırlayıb. Yeni LAR raketlərinin artan atəş məsafəsi, dəqiqliyi və aşağı qiyməti, idarəedilən 155 mm artilleriya mərmiləri ilə ciddi rəqabət aparmağa qadirdir. 4 metr uzunluğa malik ACCULAR raketi 35 kq ağırlıqdakı döyüş başlığı və 14- 40 km atəş məsafəsinə malikdir, tuşlama sistemi isə GPS-ə əsaslanır. Rəsmi olaraq maksimum hədəfdən yayınma əmsalı 10 metrdir, lakin IMI faktiki olaraq yayınmanın 2 ilə 3 metr arasında olduğunu iddia edir. Raket İsrail ordusu və adı açıqlanmayan xarici alıcı tərəfindən silahlanmaya qəbul edilib. Bu sursatlara malik YARS şassisinin iki konteyner paketinin hər birində 11 ədəd (cəmi 22 ədəd) raket yerləşdirilir.

Andlar — şifahi poeziyanın arxaik janrlarından biridir. Şifahi poeziyanın ilkin janrlarından biri də andlardır. And qədim insanların müqəddəs hesab etdikləri varlıqlara inamı ilə yaranmışdır. Andiçmə müqəddəs hesab edilmiş, bir sıra xalqlarda andı pozmaq üstündə ən ağır cəzalar tətbiq edilmişdir. Hələ çox qədimlərdən anda inam qüvvətli olmuşdur. Əvvəllər insanın müxtəlif təsəvverləri ilə bağlı andlar yaranmışdır. İnsan yerə, göyə, suya, oda, Günəşə, Aya müqəddəs varlıq kimi baxmağa başladığı zamandan onun təsəvvürlərində və bədii yaradıcılığında ilk andlar yaranmışdır. "Ay haqqı", "Gün haqqı", "Torpaq haqqı", "Yer haqqı", "Göy haqqı", "İşıq haqqı", "Su haqqı" və s. Nisbətən sonralar insanların sitayiş etdikləri varlıqlara bərəkət və qüdsiyyətə andiçmə ənənəsi meydana gəlmişdir. "Duz haqqı", "Bərəkət haqqı", "Duz-çörək haqqı", "Çörək haqqı", "Un haqqı", "Nemət haqqı" və s.

Arzular… Arzular… qısametrajlı cizgi filmi rejissor Vahid Talıbov tərəfindən 1988-ci ildə çəkilmişdir. Film "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Burada insanın hansısa məqsədə, ideala təbii olaraq can atmasından və mənəviyyat korlanarsa, bu səyin, bu arzunun da pozula biləcəyindən danışılır. Burada insanın hansısa məqsədə, ideala təbii olaraq can atmasından və mənəviyyat korlanarsa, bu səyin, bu arzunun da pozula biləcəyindən danışılır. Fəlsəfi-poetik pritça bir fikir ətrafında birləşmiş "Yük", "Çevrə", "Qəribə adam" adlı üç novelladan ibarətdir. Film böyüklər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Ssenari müəllifi: Yefim Abramov Rejissor: Vahid Talıbov Operator: Ramiz Ağayev Rəssam: Nikolay Koşkin Bəstəkar: Mobil Babayev Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm".

"Annallar" (lat. Annales) orijinal başlığı – "İlahi Avqustun ölümündən" (lat. Ab excessu divi Augusti) — Roma tarixçisi və senatoru Tasitin Roma imperiyasının b.e. 14–68-ci illərindən, yəni Tiberinin hakimiyyəti dövründən Neronun hakimiyyəti dövrünə qədərki tarixi haqqında yazdığı əsər. "Annallar" b.e. I əsrində Roma imperiyasının tarixinin başa düşülməsi üçün mühüm mənbədir. Bu, Tasitin son əsəridir və müasir tarixçilər ümumiyyətlə onu onun ən böyük yazısı hesab edirlər. Tarixçi Ronald Mellor bunu "Roma tarixi yazısının zirvəsini" təmsil edən "Tasitin pik nailiyyəti" adlandırır. Tasit "Tarix" and "Annallar" birlikdə 30 kitabdan ibarət idi. Bəzi alimlər bəzi kitabların hansı əsərə aid edilməsi ilə bağlı fikir ayrılığına düşsələr də, ənənəvi olaraq 14-ü "Tarix"ə, 16-sı isə "Annallar"a aid edilir.

Annallar məktəbi (fr. École des Annales), həmçinin "Yeni tarix elmi" (fr. La Nouvelle Histoire) — Lüsyen Fevr və Mark Blok tərəfindən qurulan tarixi istiqamət. "Annallar" jurnalı ətrafında formalaşan bu tarixi məktəb XX əsrin bütün dünya tarixşünaslığının inkişafına mühüm təsir göstərmişdir. 1929-cu ildə Lüsyen Fevr və Mark Blok bu gün də nəşr olunan "İqtisadi və sosial tarixi annallar" (Fr. Annales d'histoire économique et sociale) jurnalını yaratdılar. Bu jurnalda tarixçilər "bütövlükdə" tarixi xarakterizə edən məqalələr, tarixin təkcə siyasi, hərbi və diplomatik aspektləri ilə məhdudlaşmayan məqalələr dərc etməyə çalışırdılar. Beləcə yeni istiqamət yarandı və Annallar jurnalı ətrafında qruplaşdı. Onların təqdimatında klassik "tarix-hekayə" janrı "tarix-problem" ilə, eyni zamanda "ümumi" tarix, yəni cəmiyyətdə mövcud olan bütün əlaqələri ilə – iqtisadi, sosial, mədəni əvəz olundu. Alimlər tədqiqatlarının mərkəzinə görkəmli şəxsiyyətlərin fəaliyyəti, hadisələrin təsvirini deyil, bütövlükdə cəmiyyəti qoymağa, uzun zamanlar ərzində mövcud olan dərin strukturları üzə çıxarmağa çalışmağa başladılar.

Arzular Dənizi — Ayın görünməyən hissəsindəki hamar ovalıqlardan biri. Astronomiyada ay üzərindəki belə ovalıqlar şərti olaraq "dəniz" adlandırılır. Ayın cənub yarımkürəsində 20–45 en dərəcələri arasında və 140–180 uzunluq dairəsində yerləşir. Yaxınlığında Leybnits, Norman, Puankare, Kok, Jül Vern, Pavlov, Qaqarin və Van de Qraaf kraterləri, daxilində isə Tomson krateri yerləşir.

Əynular və yaxud Abdallar — Uyğurların subetnik qruplarından biri. Çinin Sincan bölgəsində yaşayan türk xalqları. Tyanşanın cənub yamacları, Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunun Xotan, Lop, Qarakaş, Yarkənd, Yenihisar, Yenişar mahallarında məskunlaşıblar. Onlar əynu dilində danışırlar və əsasən ələviliyə sadiqdirlər. Təxminən 30.000-50.000 əynu olduğu təxmin edilir. Təkləməkan səhrasının ətrafı onların daha sıx məskunlaşma yeridir. Çinlilər onları əynu, uyğurlar isə abdal adlandırır. Əynuların əcdadlarının İrandan və ya daha çox qərb bölgələrindən gəldiyi ehtimal olunur. Digər bir fərziyəyə xalqın və danışdıqları əynu dilinin yaranması farsca lüğəti İran dillərinin bir vaxtlar bölgənin əsas ticarət dilləri olmasının və ya fars tacirlərinin yerli qadınlarla evlənməsinin nəticəsidir. Uyğurlar onlara qaraçılar deyirlər.

"Dözülməz qanunlar" (ing. Intolerable Acts ) və ya "Məcburiyyət aktları" (ing. Coercive Acts) — Britaniyanın Amerikada On üç koloniyasının bəzi sakinləri tərəfindən 1774-cü ildə Britaniya Parlamenti tərəfindən qəbul edilmiş beş qanuna verilən ad. Qanunlar əsasən Amerika koloniyalarını idarə etməkdə Britaniyanın rolunu gücləndirməyə yönəlmişdi. Beş qanundan dördü Boston çay qonaqlığına cavab xarakterini daşıyırdı. Bu qanunlarla kral və parlament koloniyalarda artan müqavimət hərəkatını dayandırmaq niyyətində idi, lakin bu tədbirlər vəziyyəti daha da pisləşdirmişdi, çünki müstəmləkəçilər onları öz hüquqlarının despotcasına pozulması hesab edirdilər. "Dözülməz qanunlar" Birinci Kontinental Konqresin keçirilməsinə təkan vermişdir.

Analar Günü — anaların şərəfinə keçirilən beynəlxalq bayramdır. Həmin gün Beynəlxalq Qadınlar Günündən fərqli olaraq, anaları və hamilə qadınları təbrik etmək qəbul olunub. Bir çox ölkələrdə bu gün müxtəlif günlərə təsadüf edilir. Ümumiyyətlə, dünyada "Analar Günü" may ayının ikinci bazar günü qeyd edilir. İngiltərədə XVII əsrdən XIX əsrədək "Anaların Bazar Günü" adlı bayram qeyd olunurdu. Anaların təbrik edilməsinə həsr edilmiş bu bayram Böyük pəhriz adlanan dini bayramın dördüncü bazar günündə keçirilirdi. ABŞ-də "Analar Günü" ilk dəfə 1872-ci ildə məşhur ingiltere pasifisti Culiya Uord Houv tərəfindən dəstəklənmişdir. C. Uordun qənaətinə görə, həmin gün anaların Yer kürəsində sülh naminə mübarizədə birliyi günüdür. Lakin onun bu konsepsiyası nə ABŞ-də, nə də digər ölkələrdə öz təsdiqini tapmamışdır. 1907-ci ildə ABŞ-nin Filadelfiya ştatından olan Anna Carvis anaların təbrik olunması təşəbbüsü ilə çıxış etmişdir.

Antula Milonaki (d. 10 iyun 1984) — Yunanıstanı təmsil edən su poloçusu. Antula Milonaki, Yunanıstan yığmasının heyətində 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Final görüşündə İtaliya yığmasına 10:11 hesabı ilə məğlub olan Yunanıstan yığması, Afina Olimpiadasını gümüş medalına sahib oldu.

Qədim Yunanıstanın idarə edilməsində istifadə olunan qanunlar toplusuna verilən ad. Qədim Yunanıtan qanunlarının, hazırlanmasında Qədim Roma qanunlarının böyük rolu olmuşdur. Qədim Yunanıstan qanunlarının bu günə qədər böyük bir qisminin tarixə məlum olmasının səbəbi, qanunların German tayfaları tərəfindən əsrlər boyu qorunması olmuşdur. Qədim Yunanıstan qanunlarının yaranması haqqında bir sıra fikirlər vardır. Ən geniş yayılmış ehtimala görə, iki böyük şəhər arasında olan anlaşılmazlıqları aradan qaldırmaq üçün toplanan şura tərəfindən qanunların yaradılmasıdır. Qədim Yunanıstan qanunları əsasən miraslar üzərində olan mübahisələr, siyasət və ticarət sahəsində olan məsələlər, qulların azad edilməsi və ya edam edilməsi barədə olan məsələləri əhatə etmişdir. Qədim Yunan qanunlarının ilk nümunələri günümüzə qədər qəlib çatmamışdır. Yunan qanunlarının ilkin nümunələrinə, dahi yunan şairi Homer nəğmələrində rast gəlinir. Həmin nəğmələrdə, Yunanıstanda boşanma və qullar haqqında olan qanunlardan bəhs edilir. Yunanıstanda ilk konstitusiya e.ə II əsrdə Aristo tərəfindən yaradılmışdır.

Tikanlı lantana (lat. Lantana camara) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin minaçiçəyikimilər fəsiləsinin lantana cinsinə aid bitki növü. Vətəni Amеrikadır (trоpik və subtrоpikləri). Hündürlüyü 1,5-3 m-ə çatan, 4 tilli zоğları оlan, üzəri хırda tikanlarla örtülü kоldur. Yarpaqları оval və ya yumurtavari, bоz-yaşıl rəngli, üzbəüz düzülüşlü, kənarları dişlidir. Bir kоl üzərində оlan sarı, çəhrayı, qırmızı, bənövşəyi, narıncı rəngli хırda çiçəklər çətirşəkilli çiçək qrupuna yığılmışdır. Maydan оktyabra qədər çiçəkləyir. Mеyvələri isə ardıcıl оlaraq avqustdan dеkabra qədər yеtişir. Tохumlarla və yarım оduncaqlaşmış qələmlə çохaldılır. Bitki işıq və istisеvən, rütubətə tələbkardır.

Lonas (lat. Lonas) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Lonas annua (L.) Vines & Druce Sinonim Achillea inodora L. Athanasia annua L. Lonas annua (L.) Grande Lonas inodora (L.) Gaertn.

Birillik zöhrəotu (lat. Mercurialis annua) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin zöhrəotu cinsinə aid bitki növü.