Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

OBASTAN VİKİ
Fəxri Kazımov
Fəxri Xanhüseyn oğlu Kazımov — Azərbaycan Respublikası İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun İdarə Heyətinin sədri, iqtisadiyyat üzrə fəlsəfə doktoru. == Həyatı və fəaliyyəti == Fəxri Kazımov (Fəxri Xanhüseyn oğlu Kazımov) 23 oktyabr 1970-ci ildə Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub. 1992-ci ildə Azərbaycan Dövlət İqtisad İnstitutunu fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1994-1995-ci illərdə İstanbul Mərmərə Universitetinin Bankçılıq və Sığortaçılıq İnstitutunda aspirant təhsili almışdır. 1993-1995-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının kommersiya banklarında çalışıb. 1995-ci ildə Azərbaycan Respublikası Milli Bankı Pul-kredit siyasəti departamentinin makroiqtisadi şöbəsində baş iqtisadçı vəzifəsində işləyib. 1995-2000-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Bankı İdarə Heyəti Sədrinin baş müşaviri vəzifəsində çalışıb. 2000-2002-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Bankının Daxili Audit departamentinin direktoru vəzifəsində işləmişdir. 2002-2008-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Bankının İdarə Heyəti Sədrinin Ofisinin rəhbəri, daha sonra Milli Bankın İcra Aparatının rəhbəri vəzifəsində çalışıb. 2008-2016-cı illərdə Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı nəzdində Azərbaycan İpoteka Fondunun İcraçı direktoru vəzifəsində çalışmışdır.
Fəxri Korutürk
Fəxri Sabit Qorutürk (türk. Fahri Sabit Korutürk; 3 avqust 1903, Fateh – 12 oktyabr 1987, İstanbul) — Türkiyə Respublikasının 6-cı prezidenti (1973–1980). Qorutürk soyadını ona Mustafa Kamal Atatürk vermişdir. Fəxri Korutürk 1901-ci ildə İstanbulda anadan olub. Atası Osman Sabit Əfəndi, anası Əminə Nəsrin xanımdır. 1916-cı ildə Hərbi məktəbə daxil olmuş, 1923-cü ildə isə leytenant rütbəsi ilə Dəniz Qüvvələrinə qəbul olunmuşdur. Müxtəlif hərbi məktəblərdə oxumuş, 1933-cü ildə Dəniz Hərb Akademiysından məzun olmuşdur. Roma, Berlin və Stokholmda Dəniz Attaşeliyi vəzifələrində çalışmış, 1936-cı ildə Montrö Boğazlar Konfransına hərbi mütəxəssis kimi qatılmış, nəhayət, Dəniz Hərb Akademiyasının komandanı olmuşdur. 27 may çevrilişindən sonra Moskva səfirliyindən istefa vermiş, 7 iyun 1968-ci ildə prezident tərəfindən senator təyin edilmişdir. 6 aprel 1973-cü ildə TBMM tərəfindən prezident seçilmişdir.
Fəxri Müslüm
Quliyev Fəxri Müslüm oğlu (10 aprel 1948, Düzrəsullu, Gədəbəy rayonu) — Azərbaycanlı şair, publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (2003), Prezident mukafatçısı (2010–2011), Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü (2003), iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru (2012), Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının dosenti (2015) == Həyatı == Quliyev Fəxri Müslüm oğlu 10 aprel 1948-ci ildə Gədəbəy rayonunun Şınıx bölgəsinin Düz Rəsullu kəndində anadan olmuşdur. Düz Rəsullu kənd orta məktəbində 8-ci sinifə qədər həmin məktəbin dəyərli müəllimlərindən dərs almış, sonradan təhsilini Tovuz rayonunda A. S. Puşkin adına şəhər orta məktəbində davam etdirmiş və 1966-cı ildə həmin məktəbi bitirmişdir. 1967–1969-cu illərdə hərbi xidmətdə olmuşdur. Hərbi xidmətdən qayıtdıqdan sonra 1971-ci ildə Bakı Yeyinti Sənaye Texnikumunu bitirmişdir. 1976-cı ildə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı (hal-hazır ki, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti) insitututnun maliyyə fakültəsini bitirmişdir. Fəxri Müslüm, Tovuz rayonunun Yekallar kəndinin sakini, XIX əsrin axırlarında Xankəndinin pristavı olmuş Tanrıverdi kişinin qız nəvəsidir. Uşaqlıq dövrünün əksər hissəsini Yekallarda Tanrıverdi kişinin qardaşı (Tanrıverdi kişi 1913-cü ildə dünyasını dəyişmişdir) Qulam kişinin, eləcə də onun oğlu Həmid Suleymanovun evində keçirmişdir. == İş fəaliyyəti == Fəxri Müslüm Quliyev, əmək fəaliyyətinə Bakı Yeyinti Sənaye Texnikumunda oxuyarkən 1970-ci ildən gözətçi vəzifəsilə başlamışdır. O,1971–1973-cü illərdə Bakı Tütün Kombinatında "Texnoloq", 1973–1977-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Naziriyinin Normativ Tədqiqat İdarəsində "Böyük iqtisadçı", 1977–1997-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Əmanət Bankında "Təftişçi", "Böyük təftişçi", "Kassalarla hesablaşma şöbəsinin rəisi", "Nağdsız hesablaşmalar və yığım idarəsinin rəis müavini", "Pul dövriyyəsi və kassa əməliyyatı idarəsinin rəisi", 1997–1999-cu illərdə "AZAL" Səhmdar Kommersiya Bankında şöbə rəisi, 1999–2005-ci illərdə Azərbaycan Hava Yolları QSC-də müfəttiş-mühasib və baş mühasib vəzifələrində çalışmışdır. == Pedaqoji fəaliyyəti == Fəxri Müslüm Quliyev pedoqoji fəaliyyətə 2005-ci ildən Milli Aviasiya Akademiyasının "Beynəlxalq İqtisadi Münasibətlər" kafedrasının müəllimi kimi başlamışdır.
Fəxri Məmmədov
Fəxri Habil oğlu Məmmədov (27 iyul 2000, Bakı – 27 sentyabr 2020, Nüzgar, Cəbrayıl rayonu) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsinin şəhidi. == Həyatı == Fəxri Məmmədov 2000-ci il iyulun 27-də Bakı şəhərində anadan olub. Əslən Laçın rayonunun Şamkənd kəndindəndir. İlk təhsilini 2007-ci ildə Bakı şəhəri Cəlal Məmmədyarov adına 155 nömrəli tam orta məktəbdə almışdır. 2016-cı ildə qəbul olduğu təhsil müəsisəsində kompüter mühəndisliyi ixtisası üzrə təhsil almışdır. Fəxri Məmmədov musiqi ilə məşğul olmuş, gitarada ifa etməyi bacarırdı. == Hərbi xidməti == Azərbaycan Ordusunun əsgəri olan Fəxri Məmmədov 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Cəbrayılın rayonunun azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak etmişdir . Fəxri Məmmədov sentyabr 27-də Cəbrayıl rayonun Nüzgar kəndi uğrunda gedən döyüşlər zamanı həlak olub. Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirdiyinə, düşmənin əsas qruplaşmalarının məhv edilməsi ilə qoşunların döyüş qabiliyyətinin qorunub saxlanılmasında fərqləndiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 18.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Fəxri Məmmədov ölümündən sonra "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Fəxri Məmmədov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Fəxri Məmmədov ölümündən sonra "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Fəxri Məmmədov ölümündən sonra "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Fəxri Məmmədov ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Şuşa rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Fəxri Məmmədov ​ölümündən sonra "Şuşanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.
Fəxri Qorutürk
Fəxri Sabit Qorutürk (türk. Fahri Sabit Korutürk; 3 avqust 1903, Fateh – 12 oktyabr 1987, İstanbul) — Türkiyə Respublikasının 6-cı prezidenti (1973–1980). Qorutürk soyadını ona Mustafa Kamal Atatürk vermişdir. Fəxri Korutürk 1901-ci ildə İstanbulda anadan olub. Atası Osman Sabit Əfəndi, anası Əminə Nəsrin xanımdır. 1916-cı ildə Hərbi məktəbə daxil olmuş, 1923-cü ildə isə leytenant rütbəsi ilə Dəniz Qüvvələrinə qəbul olunmuşdur. Müxtəlif hərbi məktəblərdə oxumuş, 1933-cü ildə Dəniz Hərb Akademiysından məzun olmuşdur. Roma, Berlin və Stokholmda Dəniz Attaşeliyi vəzifələrində çalışmış, 1936-cı ildə Montrö Boğazlar Konfransına hərbi mütəxəssis kimi qatılmış, nəhayət, Dəniz Hərb Akademiyasının komandanı olmuşdur. 27 may çevrilişindən sonra Moskva səfirliyindən istefa vermiş, 7 iyun 1968-ci ildə prezident tərəfindən senator təyin edilmişdir. 6 aprel 1973-cü ildə TBMM tərəfindən prezident seçilmişdir.
Fəxri Qəribzadə
Fəxri Elmir oğlu Qəribzadə (10 yanvar 1994, Güloğlular, Bərdə; 10 oktyabr 2020; Ağdərə, Azərbaycan) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələri'nin MAXE əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Fəxri Qəribzadə 10 yanvar 1994-cü ildə, Bərdə rayon Güloğlular kəndində anadan olub. 2001–2011-ci illərdə Bakı şəhəri Suraxanı rayonunda Əmi Məmmədov adına məktəbdə təhsil alıb. Orta məktəbi başa vurduqdan sonra, 2012–2013-cü illərdə, Quru qoşunlarında həqiqi hərbi xidmətdə, əsgərlikdə olub. == Hərbi xidmətləri == 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Mahmud Cavadov Ağdərə döyüşlərində savaşıb. 10 oktyabr 2020-ci il tarixində Ağdərə istiqamətində şəhid olub. Bərdə Şəhidlər Xiyabanı'da torpağa tapşırılıb.Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı verilmiş tapşırıqları şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Fəxri Qəribzadə ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Suqovuşan qəsəbəsinin işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Fəxri Qəribzadə ölümündən sonra "Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirdiyinə, düşmənin əsas qruplaşmalarının məhv edilməsi ilə qoşunların döyüş qabiliyyətinin qorunub saxlanılmasında fərqləndiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Fəxri Qəribzadə ölümündən sonra "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edildi.
Fəxri Uğurlu
Fəxri Uğurlu (Əliyev Fəxri Ağa oğlu; 5 sentyabr 1968, Bakı) — Azərbaycanlı yazıçı, jurnalist, nasir. "Multikulturalizm" jurnalının baş redaktoru (2016), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1995). == Həyatı == Fəxri Uğurlu 5 sentyabr 1968-ci ildə Bakıda doğulub. 1987–1989-cu illərdə sovet ordusunda xidmət edib. 1993-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsini bitirib. == Yaradıcılığı == Dövri mətbuatda ilk yazısı 1986-cı ildə "Azərbaycan gəncləri" qəzetində çap edilib. Həmin vaxtdan müntəzəm olaraq mətbuatla əməkdaşlıq edib, "Ulduz", "Pioner", "Gənclik" jurnallarında, "İlham", "Səs", "Novruz", "Dədəm Qorqud" qəzetlərində yazıları çap olunub. 1991-ci ildən "Novruz" qəzetinin müxbiri, 1992-ci ildən "Yol" qəzetinin redaktoru, 1994-cü ildən "525-ci qəzet"in şöbə müdiri vəzifələrini tutub. 1996-cı ilin əvvəlindən iyul ayınadək "Müxalifət" qəzetinin şöbə müdiri vəzifəsində çalışıb. 1996-cı ilin iyul ayından yeni nəşr olunan "Rezonans" qəzetində baş redaktor müavini kimi fəaliyyətə başlayıb.
Fəxri Vəkilov
Fəxri Məmmədrza oğlu Vəkilov (11 oktyabr 1916, Qazax – 2 fevral 1987, Bakı) — səhiyyə təşkilatçısı, tibb alimi, bir neçə dəfə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı, 1947–1952-ci illərdə SSRİ Səhiyyə naziri olmuş Yefim İvanoviç Smirnovun (1904–1989) baş referenti, Azərbaycan SSR səhiyyə naziri (1963–1970). Azərbaycan SSR əməkdar həkimi, səhiyyə əlaçısı, tibb elmləri namizədi. Şair Mənsur Vəkilovun atasıdır. ADR Parlamentinin üzvü, Azərbaycanda səhiyyənin ilk təşkilatçılarından biri olan Məmmədrza ağa Vəkilovun oğludur. == Həyatı və fəaliyyəti == Fəxri Məmmədrza oğlu Vəkilov 1916-cı ildə oktyabr ayının 11də Qazax qəzasının Yuxarı Salahlı kəndində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. 1937–1941-ci illərdə Azərbaycan Tibb İnstitutunda təhsil almışdır. İkinci dünya müharibəsi illərində sovet ordusunda xidmət etmiş, tibb xidməti kapitanı rütbəsinə qədər yüksəlmişdir. 1946-cı ildə müharibədən qayıtdıqdan sonra Tibb İnstitutunu bitirmişdir. Moskvada səhiyyə təşkilatçılarının ali kurslarını bitirdikdən sonra 1947–1952-ci illərdə SSRİ Səhiyyə naziri Yefim İvanoviç Smirnovun (1904–1989) şəxsi təşəbbüsü ilə həmin Naziirliyin aparatına işə dəvət edilmiş, nazirin baş referenti kimi 1952-ci ilə qədər orada çalışmışdır. 1952-ci ildən Azərbaycan SSR səhiyyə nazirinin müavini, 4-cü Baş İdarənin rəisi vəzifəsini daşımışdır.
Fəxri Xiyaban
I Fəxri Xiyaban — Bakı şəhərində Azərbaycan xalqına xidmətdə xüsusi fədakarlıq göstərmiş insanların bir qisminin dəfn olunduğu kütləvi məzarlıq. Fəxri Xiyaban Azərbaycan SSRİ Nazirlər Sovetinin 27 avqust 1948-ci il sərəncamı ilə yaradılıb. Hazırda Bakıda I və II fəxri xiyabanlar mövcuddur. == Tarixi == Birinci Fəxri Xiyabanın salınması Mir Cəfər Bağırovun adı ilə bağlıdır. 1948-ci il avqustun 27-də M.C.Bağırovun tapşırığı ilə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti aşağıdakı qərarı qəbul etmişdir: Bakı Şəhər İcraiyyə Komitəsinə (A.Buzdakov və T.Qasımov yoldaşlara) tapşırılsın ki, 1948-ci ildə ümumi dəyəri 180 min manat dəyərində Fəxri Xiyabanın tikintisinə başlasınlar və buraya Azərbaycanın böyük elm və incəsənət xadimlərindən 12-sinin qəbri köçürülsün (siyahı əlavə olunur), Fəxri Xiyabanın tikintisi 1949-cu ilin 1-ci yarısında başa çatdırılsın. Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti Yanında Arxitektura İşləri İdarəsinə təklif edilsin ki, bu il sentyabr ayının 20-dən gec olmayaraq, Azərbaycanın görkəmli elm və incəsənət xadimlərinin 12 nəfərinin qəbirüstü abidəsi daxil olmaqla, Fəxri Xiyabanın ilk model nümunəsini hazırlasın. Azərbaycan SSR Maliyyə Nazirliyinə bir vəzifə olaraq tapşırılsın ki, 1948-ci ildə Bakı Şəhər İcraiyyə Komitəsinə qəbirüstü abidə daşlarının hazırlanması məqsədilə neft çıxarılması üzrə vəsaitdən 90 min manat ayırsınlar, 1949-cu ildə də bu məbləğ nəzərdə tutulsun. Həmçinin Vidadinin qəbirüstü abidəsinin qoyulmasına Qazax rayon icraiyyə komitəsinə 15 min manat, Seyid Əzim Şirvaninin və Mirzə Ələkbər Sabirin qəbirüstü abidəsinin hazırlanması üçün Şamaxı rayon icraiyyə komitəsinə 30 min manat məbləğində vəsait ayrılsın. Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti Dövlət Plan Komitəsinə tapşırılsın ki, Fəxri xiyabanın tikintisi üçün Bakı Şəhər İcraiyyə Komitəsini lazım olan miqdarda sementlə təmin etsin. Nazirlər Sovetinin sərəncamına əsasən 1948-49-cu illərdə Çəmbərəkənd və şəhər qəbiristanlığında dəfn olunmuş bir neçə mərhumun nəşi Fəxri Xiyabanda yenidən torpağa tapşırılmışdır.
Fəxri ad
Fəxri ad - mədəniyyət, ədəbiyyat, elm, təhsil, səhiyyə, memarlıq, jurnalistika, mühəndislik, bədən tərbiyəsi və idman, mülki aviasiya, habelə dövlət qulluğu və hüquq sahəsində xüsusi xidmətlərə, yüksək peşə ustalığına və ictimai həyatda fəal iştiraka görə həm dövlət, həm ictimai təşkilat tərəfindən verilən xüsusi ad. Bəzi ölkələrdə tarixən gələn fəxri adlar sistemi də mövcuddur. Məsələn, lord, qraf, bəy, monarx nəsli və s. == Bəzi fəxri adlar == Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Azərbaycan Respublikasının Xalq Artisti Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Elm Xadimi Акаdemik Cəmiyyətin (biriliyin) fəxri üzvü == Fəxri adların verilmə qaydası == Azərbaycan Respublikasının fəxri adları Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarına verilir, lakin digər ölkələrin vətəndaşlarına da verilə bilər. Azərbaycanda fəxri adların verilməsi şərtləri "Azərbaycan Respublikasının fəxri adları haqqında Əsasnamə" ilə tənzimlənir və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı əsasında verilir. Eyni fəxri ad bir şəxsə təkrar verilmir.
Fəxri dəmiryolçu
Fəxri dəmiryolçu — SSRİ-nin dövlət mükafatlarından biri, 13 may 1933-cü ildə SSRİ-nin MSK tərəfindən dəmir yolu nəqliyyatı işçilərinin mükafatlandırılması üçün təsis edilmişdir. Dəmiryolunda əməyin ən yüksək və sabit nəticələrinin əldə edilməsi, hazırlanması, inkişafı və həyata keçirilməsinə, dəmiryol nəqliyyatının fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsinə, həmçinin qatarların hərəkətinin təhlükəsizliyinin təmin olunmasıyla bağlı fədakar hərəkətlərə görə, elmin, texnikanın və yeni texnologiyanın nailiyyətlərinin tətbiqinə, sərnişinlərin həyatları, yüklərin, yükün və başqa tapşırılmış əmlakın qorunmasına görə dəmir yolu işçiləri və eyni zamanda qeyriləri təltif edilir.
Səbah Fəxri
Səbah Fəxri (ərəb. صباح فخري‎, əsl adı Səbahəddin Əbu Qövs صباح الدين أبو قوس; 2 may 1933, Hələb – 2 noyabr 2021, Dəməşq) — Suriyanın ən məşhur müğənnilərindən biri hesab olunur.
Zakir Fəxri
Sabitov Zakir Mirsadıx oğlu — şair, tərcüməçi, 1988-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü. == Həyatı == Zakir Fəxri 1948-ci il aprelin 3-də Ağdam şəhərində anadan olmuşdur. Yevlax 1 saylı şəhər orta məktəbində səkkizinci sinfi, 2 saylı şəhər orta məktəbinin axşam fəhlə-gənclər şöbəsini gümüş medalla bitirmişdir (1955-1966). Əmək fəaliyyətinə çilingər kimi başlamışdır (1963-1965). Azərbaycan Dövlət Politexnik İnstitutunun nəqliyyat fakültəsinə daxil olmuş, institutu bitirdikdən sonra "Azərbaycan gəncləri" qəzeti redaksiyasında ştatdankənar müxbir işləmişdir (1972-1973). "Ulduz" jurnalı redaksiyasında ədəbi işçi (1985-1989), Azərbaycan Tərcümə Mərkəzi sədrinin müavini (1989-1991), əlaqələr şöbəsinin müdiri olmuşdur (1991-1992). Hazırda "Xəzər" jurnalının tərtibatçılarından biridir. "Azərbaycan gəncləri" qəzetində 1972-ci ildə çıxan "Unutmaram", "Yollar" şerlərindən sonra dövri mətbuatda müntəzəm çıxış edir. Şeirlərinə mahnılar bəstələnmişdir. "Xatirə çiçəyi", "Bir ömrün tarixi" kimi irihəcmli kitabların müəllifidir.
Şəmsi Fəxri
Şəmsi Fəxri — XIV əsr İran lüğətçisi və filoloqu. O, ən çox 1344-cü ildə Fars vilayətinin son incuid hakimi Əbu İşaq İncuya (hak. 1343–1357) həsr olunmuş "Miyar-i Cəmali və-miftə-yi Bu İşaki" nin ("Camala təklif olunan quş tələsi və Əbu İshaqa həvalə edilən açar") əsərinin müəllifi kimi tanınır.Şəmsi Fəxri gəncliyi dövründə Luristanda hökmranlıq sürən həzarəspilər sülaləsinin sarayında xidmət etmişdir. O, 1313-cü ildə hökmdar Nüsrətəddin Əhmədə (hak. 1296–1330) həsr etdiyi "Miyar-i nüsrəti" şeirini ərsəyə gətirmişdir. Monqol Elxanilərin fars əsilli vəziri olan Qiyasəddin ibn Rəşidəddinin sarayına qoşulmuş, ondan sonra incuidlərin sarayına qatılmışdır. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Boroujerdi, Mehrzad. Mirror For the Muslim Prince: Islam and the Theory of Statecraft (ingilis). Syracuse University Press. 2013.
Fəcr Surəsi
89-cu surə
Fəri Cansel
Feri Cansel (7 iyul 1944, Lefkoşa – 2 sentyabr 1983, İzmir) – Türkiyə aktrisasıdır. Erotik filmlərdə populyarlıq baxımından Zerrin Egeliler, Arzu Okay, Zerrin Doğan, Figen Han kimi aktrisalar sırasındadır. Feri Cansel aktrisa olan Zümrüt Canselin anasıdır. == Həyatı == Feri Cansel 7 iyul 1944-cü ildə Türkiyənin Lefkoşa (Nikosiya) şəhərində doğulmuşdur. Bir müddət sonra ailəsi ilə birgə Böyük Britaniyaya köçmüşdür. Türkiyəyə gələndən sonra asan iş tapmaq üçün saxta evlilik edir. 1960-cı illərin sonu 1970-ci illərin əvvəllərində bir sıra filmlərə rol aldıqdan sonra bir çox erotik məzmunlu filmlərdə iştirak edərək populyarlıq qazanır. Əsasən, bu janrlı filmlərdə 1974-1978-ci illər arası iştirak edir. Feri Cansel 1983-cü ildə nişanlısı Melik Ük tərəfindən öldürülmüşdür.
"Fəxri Legion" ordeni
Fəxri Legion ordeni (fr. Ordre national de la Légion d'honneur) — Fransanın ən yüksək hərbi və mülki dövlət mükafatı. 19 may 1802-ci ildə Napoleon Bonapart tərəfindən təsis edilmişdir. Bu ordenlə təltif olunmuş azərbaycanlılar arasında müharibə veteranı Əhmədiyyə Cəbrayılov, dahi rəssam Tahir Salahov, prezident İlham Əliyev və YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva da var. == Rütbələri və dərəcələri == Mükafat 3 rütbə və 3 dərəcəyə bölünür. === Rütbələr === Baş magistr (fr. Grand maître) — yalnız Fransa prezidentlərinə verilir. Böyük xaç (fr. Grand`croix) Böyük zabit (fr. Grand officier) === Dərəcələr === Komandor (fr.
Azərbaycanın fəxri adları
Azərbaycanın fəxri adları — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. Fəxri ad bir fəxri nişan ilə birlikdə təltif olunur. == Azərbaycan SSR-də == Sovet Azərbaycanında ümumittifaq miqyasında fəxri adlarla yanaşı, müxtəlif fəaliyyət sahələrində fəxri adlar verilmişdir. Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 26 avqust 1983-cü il tarixli Fərmanı ilə isə 45 fəxri ad müəyyən edilmişdir. Əməkdar incəsənət xadimi (25 mart 1928 – 5 fevral 1991) Əməkdar elm xadimi (25 mart 1928 – 5 fevral 1991) Əməkdar elm və texnika xadimi (25 mart 1928 – 5 fevral 1991) Xalq artisti (28 iyul 1928 – 5 fevral 1991) Əməkdar artist (28 iyul 1928 – 5 fevral 1991) Əməkdar həkim (28 fevral 1940 – 5 fevral 1991) Əməkdar məktəb müəllimi (28 fevral 1940 – 18 may 1959) Pambıq ustası (23 may 1940 – 26 avqust 1983) Neft ustası (19 avqust 1940 – 26 avqust 1983) Xalq rəssamı (2 avqust 1944 – 5 fevral 1991) Əməkdar baytar həkimi (11 iyul 1949 – 5 fevral 1991) Əməkdar zootexnik (11 iyul 1949 – 26 avqust 1983) Əməkdar aqronom (10 dekabr 1951 – 5 fevral 1991) Əməkdar kitabxanaçı (23 dekabr 1955 – 26 avqust 1983) Xalq şairi (23 yanvar 1956 – 5 fevral 1991) Əməkdar peşə-texnika təhsili ustası (19 sentyabr 1956 – 26 avqust 1983) Əməkdar texniki təhsil müəllimi (19 sentyabr 1956 – 18 may 1959) Əməkdar kənd təsərrüfatı mexanizatoru (6 iyun 1957 – 5 fevral 1991) Əməkdar kollektiv (13 iyun 1958 – 5 fevral 1991) Əməkdar müəllim (18 may 1959 – 5 fevral 1991) Əməkdar metallurq (18 may 1959 – 26 avqust 1983) Əməkdar mühəndis (18 may 1959 – 5 fevral 1991) Əməkdar irriqator (18 may 1959 – 26 avqust 1983) Əməkdar ixtiraçı (9 oktyabr 1959 – 5 fevral 1991) Əməkdar səmərələşdirici (9 oktyabr 1959 – 5 fevral 1991) Əməkdar inşaatçı (18 may 1959 – 5 fevral 1991) Tütün ustası (3 fevral 1960 – 26 avqust 1983) Çay ustası (3 fevral 1960 – 26 avqust 1983) Suvarma ustası (3 fevral 1960 – 26 avqust 1983) Tətbiqi incəsənət ustası (7 may 1960 – 5 fevral 1991) Xalq yazıçısı (26 mart 1960 – 5 fevral 1991) Maşınla pambıq yığımı (yığma) ustası (26 noyabr 1960 – 26 avqust 1983) Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi (26 mart 1962 – 26 avqust 1983) Əməkdar rəssam (15 aprel 1964 – 5 fevral 1991) Usta-üzümçü (Üzümçülük ustası) (14 may 1964 – 26 avqust 1983) Usta-qarğıdalıçı (Qarğıdalı ustası) (14 may 1964 – 26 avqust 1983) Usta-tərəvəzçi (Tərəvəzçilik ustası) (14 may 1964 – 26 avqust 1983) Əməkdar qoyunçu (14 may 1964 – 26 avqust 1983) Əməkdar bağban (14 may 1964 – 26 avqust 1983) Əməkdar heyvandar (14 may 1964 – 5 fevral 1991) Əməkdar iqtisadçı (9 iyun 1964 – 5 fevral 1991) Əməkdar rabitəçi (16 iyul 1965 – 5 fevral 1991) Əməkdar poliqrafçı (20 oktyabr 1966 – 26 avqust 1983) Əməkdar ticarət işçisi (28 iyun 1966 – 5 fevral 1991) Əməkdar hüquqşünas (hüquqçu) (28 yanvar 1966 – 5 fevral 1991) Əməkdar mədəniyyət işçisi (27 fevral 1967 – 5 fevral 1991) Əməkdar arxitektor (14 avqust 1974 – 5 fevral 1991) Əməkdar geoloq (20 iyul 1977 – 5 fevral 1991) Əməkdar kommunal və əhaliyə məişət xidməti işçisi (20 iyul 1977 – 26 avqust 1983) Əməkdar səhiyyə işçisi (16 mart 1978 – 5 fevral 1991) Əməkdar kənd təsərrüfatı mühəndisi (16 iyun 1978 – 5 fevral 1991) Əməkdar nəqliyyat işçisi (1 sentyabr 1978 – 5 fevral 1991) Əməkdar balıqçı (8 yanvar 1980 – 26 avqust 1983) Əməkdar ali məktəb işçisi (20 may 1980 – 5 fevral 1991) Gənclərin əməkdar hami tərbiyəçisi (12 avqust 1980 – 5 fevral 1991) Əməkdar təbliğatçı (21 oktyabr 1980 – 5 fevral 1991) Əməkdar balıqçılıq təsərrüfatı işçisi (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar energetiki (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar sənaye işçisi (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman işçisi (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar texniki peşə təhsili işçisi (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar neft və qaz sənayesi işçisi (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar meliorator və irriqator (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar kənd təsərrüfatı işçisi (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar meşə təsərrüfatı işçisi (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar mənzil-kommunal təsərrüfatı və əhaliyə məişət xidməti işçisi (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar təbiəti mühafizə işçisi (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar maşınqayıran (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar jurnalist (26 avqust 1983 – 5 fevral 1991) Əməkdar konstruktor (16 sentyabr 1985) Əməkdar texnoloq (16 sentyabr 1985) Əməkdar əczaçı (provizor) (9 aprel 1987 – 5 fevral 1991) == Azərbaycan Respublikasında == === 1991–1993-cü illərdə === 5 fevral 1991-ci ildə Azərbaycan SSR-in Azərbaycan Respublikası adlandırılmasından, daha sonra isə Azərbaycanın müstəqillik əldə etdikdən sonra fəxri adlar barədə heç bir hüquqi sənəd qəbul olunmamışdı. Buna baxmayaraq, 1991–1993-cü illərdə sovet dövrünün bir sıra fəxri adlarının verilməsi davam etmişdi. 1993–1998-ci illərdə isə heç bir fəxri ad təqdim olunmamışdır. Əməkdar incəsənət xadimi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar elm xadimi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar elm və texnika xadimi (5 fevral 1991-ci ildən) Xalq artisti (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar artist (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar həkim (5 fevral 1991-ci ildən) Xalq rəssamı (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar baytar həkimi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar aqronom (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar kənd təsərrüfatı mexanizatoru (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar kollektiv (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar müəllim (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar mühəndis (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar ixtiraçı (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar səmərələşdirici (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar inşaatçı (5 fevral 1991-ci ildən) Xalq yazıçısı (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar rəssam (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar heyvandar (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar iqtisadçı (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar rabitəçi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar ticarət işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar hüquqşünas (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar mədəniyyət işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar arxitektor (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar geoloq (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar kənd təsərrüfatı mühəndisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar səhiyyə işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar nəqliyyat işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar ali məktəb işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Gənclərin əməkdar hami tərbiyəçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar təbliğatçı (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar balıqçılıq təsərrüfatı işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar energetik (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar sənaye işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar texniki peşə təhsili işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar neft və qaz sənayesi işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar meliorator və irriqator (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar kənd təsərrüfatı işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar meşə təsərrüfatı işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar mənzil-kommunal təsərrüfatı və əhaliyə məişət xidməti işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar təbiəti mühafizə işçisi (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar maşınqayıran (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar jurnalist (5 fevral 1991-ci ildən) Əməkdar provizor (5 fevral 1991-ci ildən) === Hazırkı dövrdə === 22 may 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasının fəxri adları yenidən təsis edilmiş, əsasnaməsi isə 14 may 1999-cu ildə təsdiq edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının xalq yazıçısı (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının xalq şairi (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının xalq rəssamı (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamı (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi (22 may 1998) Azərbaycan Respublikasının əməkdar memarı (19 aprel 2000) Azərbaycan Respublikasının əməkdar dövlət qulluqçusu (22 noyabr 2005) Azərbaycan Respublikasının əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi (4 mart 2005) Azərbaycan Respublikasının əməkdar jurnalisti (14 iyul 2005) Azərbaycan Respublikasının əməkdar mühəndisi (21 iyul 2005) Azərbaycan Respublikasının əməkdar hüquqşünası (22 noyabr 2005) Azərbaycan Respublikasının əməkdar kənd təsərrüfatı işçisi (9 oktyabr 2008) Azərbaycan Respublikasının əməkdar pilotu (3 may 2010) Azərbaycan Respublikasının əməkdar tibb işçisi (6 iyul 2012) == Ədəbiyyat == Фәхри ад // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә ]. IX ҹилд: Спутник—Фронтон.
Birinci Fəxri Xiyaban
I Fəxri Xiyaban — Bakı şəhərində Azərbaycan xalqına xidmətdə xüsusi fədakarlıq göstərmiş insanların bir qisminin dəfn olunduğu kütləvi məzarlıq. Fəxri Xiyaban Azərbaycan SSRİ Nazirlər Sovetinin 27 avqust 1948-ci il sərəncamı ilə yaradılıb. Hazırda Bakıda I və II fəxri xiyabanlar mövcuddur. == Tarixi == Birinci Fəxri Xiyabanın salınması Mir Cəfər Bağırovun adı ilə bağlıdır. 1948-ci il avqustun 27-də M.C.Bağırovun tapşırığı ilə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti aşağıdakı qərarı qəbul etmişdir: Bakı Şəhər İcraiyyə Komitəsinə (A.Buzdakov və T.Qasımov yoldaşlara) tapşırılsın ki, 1948-ci ildə ümumi dəyəri 180 min manat dəyərində Fəxri Xiyabanın tikintisinə başlasınlar və buraya Azərbaycanın böyük elm və incəsənət xadimlərindən 12-sinin qəbri köçürülsün (siyahı əlavə olunur), Fəxri Xiyabanın tikintisi 1949-cu ilin 1-ci yarısında başa çatdırılsın. Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti Yanında Arxitektura İşləri İdarəsinə təklif edilsin ki, bu il sentyabr ayının 20-dən gec olmayaraq, Azərbaycanın görkəmli elm və incəsənət xadimlərinin 12 nəfərinin qəbirüstü abidəsi daxil olmaqla, Fəxri Xiyabanın ilk model nümunəsini hazırlasın. Azərbaycan SSR Maliyyə Nazirliyinə bir vəzifə olaraq tapşırılsın ki, 1948-ci ildə Bakı Şəhər İcraiyyə Komitəsinə qəbirüstü abidə daşlarının hazırlanması məqsədilə neft çıxarılması üzrə vəsaitdən 90 min manat ayırsınlar, 1949-cu ildə də bu məbləğ nəzərdə tutulsun. Həmçinin Vidadinin qəbirüstü abidəsinin qoyulmasına Qazax rayon icraiyyə komitəsinə 15 min manat, Seyid Əzim Şirvaninin və Mirzə Ələkbər Sabirin qəbirüstü abidəsinin hazırlanması üçün Şamaxı rayon icraiyyə komitəsinə 30 min manat məbləğində vəsait ayrılsın. Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti Dövlət Plan Komitəsinə tapşırılsın ki, Fəxri xiyabanın tikintisi üçün Bakı Şəhər İcraiyyə Komitəsini lazım olan miqdarda sementlə təmin etsin. Nazirlər Sovetinin sərəncamına əsasən 1948-49-cu illərdə Çəmbərəkənd və şəhər qəbiristanlığında dəfn olunmuş bir neçə mərhumun nəşi Fəxri Xiyabanda yenidən torpağa tapşırılmışdır.
Fəxri Kazım-Nicat
Fəxri Kazım-Nicat (d. 13 may 1985, Gəncə) — azərbaycanlı müğənni, Rəşid Behbudov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı Teatrının solisti, Azərbaycan Milli Konservatoriyası nəzdində Musiqi Kollecinin vokal müəllimi, "Tərəqqi" medalı laureatı. == Həyatı == === Erkən illəri və təhsili === Fəxri Fəxrəddin oğlu Kazım-Nicat 13 may 1985-ci ildə Gəncə şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. İlk musiqi təhsilini 1995-2000-ci illərdə Gəncə şəhər Fikrət Əmirov adına 1 nömrəli Uşaq Musiqi Məktəbində Xalq artisti Şahnaz Haşımovanın sinfində almışdır. İlk vokal təhsilini Gəncə Dövlət Universiteti nəzdində yaradılan məktəb-studiyada Xalq artisti Sevinc İbrahimovadan almışdır. Orta məktəbi və hərbi xidmətini bitirdikdən sonra ailəsiylə Bakıya köçmüşdür. Musiqi təhsilini davam etdirərək Azərbaycan Milli Konservatoriyası nəzdində Musiqi Kollecinə estrada vokal ixtisası üzrə daxil olmuş və fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Daha sonra Bakı Musiqi Akademiyasına daxil olmuş, akademiyanın dosenti Sevda Məmmədovanın sinfində opera ifaçılığı ixtisası üzrə bakalavr, Kamera ifaçılığı və Xor dirijorluğu ixtisası üzrə magistr təhsili almış və fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. === Fəaliyyəti === Səhnə fəaliyyətinə 1997-ci ildə Fikrət Əmirov adına Gəncə Dövlət Filarmoniyasının səhnəsində başlamışdır. İlk iştirak etdiyi konsert 31 dekabr Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi gününə həsr olunmuş tədbir, ilk ifa etdiyi mahnı isə "Göy-göl" Dövlət Mahnı və Rəqs ansamblının müşayiəti ilə "Almanı atdım xarala" mahnısı olmuşdur.
Fəxri Keşikdə (1938)
== Məzmun == Film Azərbaycanda yanğından mühafizə dəstələrinin yaradılmasının XX ildönümünə həsr edilmişdir.
Fəxri Legion Ordeni
Fəxri Legion ordeni (fr. Ordre national de la Légion d'honneur) — Fransanın ən yüksək hərbi və mülki dövlət mükafatı. 19 may 1802-ci ildə Napoleon Bonapart tərəfindən təsis edilmişdir. Bu ordenlə təltif olunmuş azərbaycanlılar arasında müharibə veteranı Əhmədiyyə Cəbrayılov, dahi rəssam Tahir Salahov, prezident İlham Əliyev və YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva da var. == Rütbələri və dərəcələri == Mükafat 3 rütbə və 3 dərəcəyə bölünür. === Rütbələr === Baş magistr (fr. Grand maître) — yalnız Fransa prezidentlərinə verilir. Böyük xaç (fr. Grand`croix) Böyük zabit (fr. Grand officier) === Dərəcələr === Komandor (fr.
Fəxri Mirzə Abbas
Fəxri Mirzə Abbas (1776, İrəvan – 1849, İraq) — tərbiyəçi-müdərris, Ağa Məhəmməd Şah Qacarın müəllimi və baş vəziri. == Həyatı == 1776-cı ildə İrəvan şəhərində doğulmuşdur. Atasından təhsil və həyat təcrübəsini əldə etdikdən sonra, təhsilini davam etdirmək üçün İsfahana getmiş. Təhsilini başa vurduqdan sonra tərbiyəçi-müdərris kimi tanınmışdır. O, Ağa Məhəmməd Şah Qacarın müəllimi olmuşdur. Onun etimadını qazanmış Hacı Mirzə Ağası A.M.Qacarın 14 il şahlığı dövründə onun baş vəziri olmuşdur və hicri-qəməri 1265-ci ildə İraqda vəfat etmişdir. Diplomatik fəaliyyətlə yanaşı Hacı Mirzə Ağası ərəb və fars dillərində şeirlər yazmışdır: == Mənbə == Ziyəddin Məhərrəmov, "İrəvanda məktəbdarlıq və maarifçilik", Bakı, Nurlan nəşriyyatı, 2010.
Fəxri Mədəniyyət İşçisi
Fəxri Mədəniyyət İşçisi — Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən dövlət qulluğunda və ya mədəniyyət sahəsində xüsusi xidmətlərə, yüksək peşə ustalığına və ictimai həyatda fəal iştiraka görə fərqlənən şəxslərə təqdim olunan döş nişanı. == Tarixi və əsasnaməsi == Döş nişanı ilk dəfə 10 dekabr 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin "Fəxri Mədəniyyət İşçisi" adı altında təsis edilmişdir. 20 aprel 2018-ci ildə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin ləğv edilməsi səbəbindən döş nişanın təqdim olunması dayandırılmış, əvəzində 3 oktyabr 2018-ci ildə təsdiq edilmiş əsasnamə ilə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin "Fəxri Mədəniyyət İşçisi" döş nişanı təsis olunmuşdur.Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin "Fəxri Mədəniyyət İşçisi" döş nişanı dövlət qulluğunda və ya mədəniyyət sahəsində xüsusi xidmətlərə, yüksək peşə ustalığına və ictimai həyatda fəal iştirakına görə 10 ildən az iş stajı olmayan mədəniyyət, ədəbiyyat, incəsənət, mədəniyyətşünaslıq və s. sahəsində yüksək bədii estetik dəyərə malik olan ədəbiyyat, musiqi, dram, rəngkarlıq, kino, teatr, ifaçılıq əsərləri yaradan, eyni zamanda mədəniyyət sahəsində elmi-ədəbi araşdırmalara nail olan yaradıcı insanlara, mədəniyyətin inkişafında xüsusi xidmətlərinə görə mədəni-maarif müəssisələrinin qəzet və jurnal redaksiyalarının, nəşriyyatlarının, kitab ticarətinin, poliqrafiya müəssisələrinin, televiziyaların, kinonun, radio verilişlərinin işçilərinə, mədəniyyət sahəsində çalışan, Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənətinin inkişafında kadrların hazırlanmasında və tərbiyə edilməsində xidməti olan şəxslərə verilir.Döş nişanı Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin Kollegiyası tərəfindən Nazirliyin döş nişanlarının verilməsi üzrə Komissiyasının qərarına əsasən verilir. Mükafata layiq görülmüş şəxslərə döş nişanı və vəsiqə təqdim edilir. Döş nişanı təqdim edilmiş təqdimatlara əsasən il ərzində bir neçə dəfə verilir və təltif edilmə haqqında qərar "Mədəniyyət" qəzetində dərc edilərək Nazirliyin saytında yerləşdirilir. Döş nişanından məhrum etmə Nazirliyin Kollegiyasının qərarı əsasında həyata keçirilir.
II Fəxri Xiyaban
II Fəxri Xiyaban — 1960-cı illərin sonlarında salınan və Azərbaycan xalqına xidmətdə xüsusi fərqlənən insanların bir qisminin dəfn olunduğu məzarlıqdır. == Tarixi == 1960-cı illərin sonlarında salınıb. II Fəxri Xiyaban I Fəxri Xiyabandan aralıda salınıb. == 2020-ci ildə salınan hissə == II Fəxri Xiyabanın yeni hissəsi Yasamal rayonunun ərazisində, Maşın Bazarı və Yasamal qəbiristanlığının "Qurd Qapısı" adlandırılan hissəsinin arasında yerləşir. 2019-cu ilin avqust ayında sosial mediada şəhər ərazisində yeni qəbiristanlığın salındığına dair video yayıldı. Videoda özünü qəbiristanlıq işçisi olaraq təqdim edən bir nəfər buranın növbəti illərdə baş verməsi gözlənilən müharibə zamanı şəhid olanların dəfn olunacağı Şəhidlər Xiyabanının olacağını bildirdi. Xiyaban üç bölmədən ibarətdir və ümumi olaraq 630 qəbir var. Uzun müddət ərzində həmin ərazi barədə ictimaiyyətə rəsmi məlumat verilmədi. 2020-ci ilin 12–16 iyulunda Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Tovuz rayonu istiqamətində törətdiyi təxribat nəticəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 8-i zabit olmaqla 12 hərbçisi şəhid oldu. Şəhid olanlardan general-mayor Polad Həşimov və polkovnik İlqar Mirzəyev iyulun 15-də II Fəxri Xiyabanda dəfn olundu.
Pavoniya Ferri
Pavoniya Ferri ― Hudzon çayı üzərində Nyu-York və Cersi-Siti arasında sərnişinləri daşıyan keçmiş bərə xidməti. İstifadə üçün 1854-cü ildə təhvil verilmişdir. 1854-cü ilin fevral ayında Nyu-York ratuşasında aşağı qiymət sayılan $9.050-yə Cersi-Sitinin Pavoniya Ferri şirkətinə satıldı. Bərənin adı Pavoniya yaşayış məntəqəsindən götürür, hansı ki 1633-cü ildə ilk öncə Yeni Niderlandın bir hissəsi olaraq Hudzon çayının qərb sahilində salınmışdır və daha sonra Bergen kimi tanınan regionu qədər genişlənmişdir. 1859-cu ilin fevral ayında "Erie Railroad" şirkətini təmsil edən Nataniyel Marş bərəni icarəyə götürdü. Onun başlatdığı bərə marşrutu Manhettenin Çeymbers küçəsindən Hudzon sahilinin digər tərəfindəki Pavoniya prospektinin ətəyinə qədər davam edirdi. Hüquqi problemlər Pavoniya Ferri şirkətinə bu marşrut üzrə bərənin hərəkət etməsinə maneə oldu. "The New York and Erie Railroad" şirkəti sərnişinləri irəli-geri daşımaq üçün illik 9.050 dollar icarə haqqı ödəyirdi. Sonunda dəmir yolu öz terminalını Harsimus adlı keçmiş buxtada qurdu. Şəhərətrafı və uzun məsafəli səyahətçilər çaydan keçmək üçün qatarlardan düşüb qayıqlara keçirdilər.
Feri Cansel
Feri Cansel (7 iyul 1944, Lefkoşa – 2 sentyabr 1983, İzmir) – Türkiyə aktrisasıdır. Erotik filmlərdə populyarlıq baxımından Zerrin Egeliler, Arzu Okay, Zerrin Doğan, Figen Han kimi aktrisalar sırasındadır. Feri Cansel aktrisa olan Zümrüt Canselin anasıdır. == Həyatı == Feri Cansel 7 iyul 1944-cü ildə Türkiyənin Lefkoşa (Nikosiya) şəhərində doğulmuşdur. Bir müddət sonra ailəsi ilə birgə Böyük Britaniyaya köçmüşdür. Türkiyəyə gələndən sonra asan iş tapmaq üçün saxta evlilik edir. 1960-cı illərin sonu 1970-ci illərin əvvəllərində bir sıra filmlərə rol aldıqdan sonra bir çox erotik məzmunlu filmlərdə iştirak edərək populyarlıq qazanır. Əsasən, bu janrlı filmlərdə 1974-1978-ci illər arası iştirak edir. Feri Cansel 1983-cü ildə nişanlısı Melik Ük tərəfindən öldürülmüşdür.
Cəhri
Cəhri — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Cəhri qəsəbə inzibati ərazi dairəsində qəsəbə. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 12 iyun 2020-ci il tarixli, 128-VIQ saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Cəhri kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Cəhri kəndinə qəsəbə statusu verilmiş, Cəhri kənd inzibati ərazi dairəsi Cəhri qəsəbə inzibati ərazi dairəsi hesab edilmişdir. == Toponimikası == Oykonim xalq toponimik termini olan cəhir/cühür sözünün fonetik dəyişməsi olub, "çayın alçaq sahili" deməkdir. == Tarixi == Cəhri qəsəbəsi çox qədim yaşayış məskəni olmuşdur. Bunu onun hazırda yerləşdiyi ərazidə aparılan qazıntılar nəticəsində aşkar olunmuş kurqanlar və 2-3 min ilə qədər yaşı olan küp qəbirlər və qəbirlərdən çıxan gildən hazırlanmış qablar və müxtəlif məişət əşyaları sübut edir. 1904-1905 ci illərdə erməni soyğunlarına məruz qalmış, Araz-Türk Cumhuriyyətinin yaradılmasında əsas dayaq nöqtələrindən və stratejik mərkəzlərindən biri olmuşdur. 1921-ci il inzibati ərazi bölgüsünə görə Cəhri Naxçıvan qəzasının rayonlarından biri olmuşdur. Bu rayonun mərkəzi Cəhri kəndi olmuş, onun tərkibində 1 qəsəbə 20 kənd olmuşdur. 1929-cu ildə Ermənistan SSR-ə verilən kəndlərdən (Sultanbəy, İtqıran, Almalı, Ağxaç) 1921-ci ildə bu rayonun tərkibində olmuşdur. 19 iyun 2020-ci ildə Cəhri kəndinə qəsəbə statusu verilib.
Fabri
Fabrizio Aqusto Ramires (d. 31 dekabr 1987, Las-Palmas, İspaniya) - Türkiyə Super Liqası təmsilçilərindən olan Beşiktaş klubunda çıxış edən əslən Uruqvay’lı, ispan futbolçudur. == Karyerası == Fabri qapıçı mövqeyində çıxış edir. 33 yaşlı futbolçu peşəkar karyerasına İspaniyanın "Deportivo La-Korunya" klubunda başlayıb, daha sonra "Real Vayadolid", "Rekreativo" və "Real Betis" kimi klublarında çıxış edib. 2016-cı ilin yayında isə futbolçu "Beşiktaş" klubuna transfer olunub.
Fədai
Fədai (ərəb. الفدائي‎, əsli "fidai"dir, ərəbcədən din naminə, ideya naminə özünü qurban verən deməkdir) — əsasən Yaxın və Orta Şərqin müsəlman ölkələrinə işlədilən termindir. Fədai dedikdə sosial, sosial-dini xarakter, milli azadlıq və millətçilik xarakteri daşıyan şüarlar altında aparılan silahlı mübarizənin iştirakçısı başa düşülür. == Mənbə == İslam (qısa məlumat kitabı). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası. Bakı: 1989, səh.111.
Fəqir
Fəqir (ərəb. فقیر‎ — yoxsul) — Keçmiş Sufizm termini olub mənası kasıb deməkdir. == Ümumi məlumat == "Fəqr" (fəqirlik) anlayışı dini ədəbiyyatda bir neçə mənada işlədilir. Ərəb dilindən tərcüməsi "yoxsul, kasıb, möhtac" deməkdir. Mənaların birinə görə, bütün insanlar fəqirdirlər, çünki Allah-təalanın mərhəmətinə möhtacdırlar. Yalnız Allah qənidir (zəngindir, ehtiyacsızdır): "Allah zəngindir, siz isə yoxsulsunuz". Digər mənaya görə, fəqirlik – maddi yoxsulluq, kasıblıq deməkdir. Bəzi ayə və hədislərdə bu cür fəqirlik insanın imanına zərər yetirə biləcək pis bir hal kimi göstərilir: "Şeytan sizi yoxsulluqla qorxudaraq, alçaq işlərə sövq edər…". "Fəqirdənsə qəbir yaxşıdır" (İmam Əli (ə)). Fəqirliyin bu cür dəyərləndirilməsinin səbəbi budur ki, kasıb insan özünün və ailəsinin dolanışığını təmin etmək üçün başqalarına, hətta dinsiz və mənəviyyatsız şəxslərə də möhtac olar, bununla öz şəxsiyyətini, müstəqilliyini itirər, alçalar.
Fərxi
Fərxi — İranın İsfahan ostanının Xur və Biyabanək şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 4,600 nəfərdən ibarət idi.
Fərid
Fərid — kişi adı.
Fərim
Fərim — İranın Mazandaran ostanının Sari şəhristanının Dodangə bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 180 nəfər və 50 ailədən ibarət idi.
Fəzli
Fəzli (1543 – 1605) — azərbaycanlı şair. == Həyatı == XVI əsr Azərbaycan şairi olan Fəzli Məhəmməd Füzulinin oğludur. == Yaradıcılığı == Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu direktorunun müavini, filologiya elmləri doktoru Paşa Kərimov Ankara Milli Kitabxanasında dahi şairimiz Məhəmməd Füzulinin oğlu Fəzlinin iki qəzəlini, bir təkbeytini, iki misrasını aşkarlayıb. Fəzli Kərbəlada doğulub, mədrəsə təhsili görüb, ərəb, fars və Azərbaycan dillərində şeirlər yazıb. Lakin şairin divanı bizə gəlib çatmayıb. Müasirləri onun müəmma janrında şeirlər yazdığını, mənzum tarix söylədiyini bildiriblər. Fəzlinin yeni tapılmış şeirləri əlyazma qaynaqlarında onun yeni əsərlərinin üzə çıxarılacağına ümidləri artırır.
Gəbri
Gəbri (fars. گابري‎) — İranın Qəzvin ostanının eyniadlı şəhristanının Kuhin bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı ildə əldə edilən məlumatına görə, kənddə 44 nəfər yaşayır (14 ailə).
Derri
Derri (irlandiyaca: Doire ya da Doire Cholm Chille Scots : Derrie ya da Lunnonderrie) — Şimali İrlandiyanın Londonderri qraflığında şəhər. 2002-ci ildə Kraliçanın fərmanı ilə "Şəhər" statusunu qazanmışdır. Şəhər Foyle çayının qərbində qurulmuşdur. 2001-ci ildə əhalisi 90.663-ə çatmışdır. Şimali İrlandiyanın ikinci böyük şəhəridir. Derri adı İrlandiya dilində "meşəlik" mənasına gələn "doire" adından gəlməkdədir.
Fedra
Fedra (q.yun. Φαίδρα) — yunan mifologiyasında Krit hökmdarı Minosun və Pasifayanın qızı, Teseyin arvadı, Demofontun və Akamantın anası. Tesey onu Devkalionun köməkliyi ilə almışdı. Afinada Afrodita məbədgahı tikdirmişdir. Yunan əfsanəsinə görə Tesey Fedranın bacısı Minotavrı öldürməkdə ona kömək etmiş, Ariadnanı atıb gedəndən sonra onunla evlənmişdi. Fedra ərinin amazonkaların hökmdarı İppolitadan olan oğlu İppolitə aşiq olmuşdu. Bir varianta görə Fedra İppolitin ona cavab vermədiyini görəndə ərinə oğlunu günahlandıran bir məktub yazaraq özünü asmış, Tesey isə oğlunu ölkədən qovmuş, bir qədər keçəndən sonra İppolit arabada qəzaya uğrayıb həlak olmuşdu. Digər versiyaya görə Tesey oğlunu lənətləyib Poseydona onu öldürməsi üçün yalvarmış, Poseydon onun dualarını eşidib İppoliti öldürdükdən sonra Fedra özünü asmışdı. == İstinadlar == Mifologiya ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.