Lüğətlərdə axtarış.

Son onilliklər böyük təbii ehtiyatlara malik olmayan ölkələr sürətlə inkişaf edirlər. Lakin bütün şərtlər daxilində, böyük təbii ehtiyatlara malik ölkələr əlavə üstünlüklər əldə edirlər. Bütün təbii ehtiyatların istifadəsi bir-birilə sıx əlaqədardır. Belə ki, torpaq ehtiyatları (kənd təsərrüfatı sahələri) yanacaqla (mineral ehtiyatlarla) hərəkətə gətirilən texnika vasitəsilə becərilir və məhsuldarlığı gübrələrlə (mineral ehtiyatlardan hazırlanan) artırılır. Bir sıra hallarda təbii-xammal ehtiyatları mineral ehtiyatlarla eyniləşdirilir. Əksər dünya ölkələrində faydalı qazıntıların ehtiyatlarının belə təsnifatı mövcuddur: kəşf olunmuş (çıxarıla bilən), yəni geoloji-kəşfiyyat işləri nəticəsində sübut olunmuş; həqiqi (texnikanın müasir inkişaf səviyyəsində çıxarılan); proqnozlaşdırılan və ya geoloji (mövcudluğu elmi proqnoz və ehtimallara əsasən söylənilən). Geniş mənada iqlim ehtiyatlarına oksigen, perspektivli və "təmiz" enerji mənbələrindən biri olan hidrogen (hələ ki, hidrogenin əldə edilməsi benzinə nisbətən 3 dəfə baha başa gəlir), külək və günəş enerjisi ehtiyatları aiddir. Kənd təsərrüfatı nda istifadəsinə görə aqroiqlim ehtiyatları — istilik, rütubət və işıq iqlim ehtiyatlarının xüsusi növünü əmələ gətirir. İqlim ehtiyatları kənd təsərrüfatı istehsalının əsas amillərindən biri olmaqla , həm də rekreasiya (istirahət, müalicə, turizm) ehtiyatlarının əsas elementlərindəndir. Günəş enerjisi olmadan insan həyatını təsəvvür etmək qeyri-mümkündür.

Genetik Ehtiyatlar İnstitutu - Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının strukturuna daxil olan elmi tədqiqat institutu. İnstitutun direktoru AMEA-nın müxbir üzvü Zeynal Əkpərovdur. == Tarixi == Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 12 saylı qərarı ilə 30 yanvar 2003-cü il Genetika və Seleksiya İnstitutunun bazasında Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Genetik Ehtiyatları İnstitutu yaradılmışdır. == Fəaliyyət istiqamətləri == İnstitutun əsas elmi istiqamətləri mədəni bitkilərin və onların yabanı əcdadlarının, qiymətli, nadir, itməkdə və nəsli kəsilməkdə olan cinslərin, növlərin, aborigen sort və formaların, kənd təsərrüfatı heyvanlarının yerli cinslərinin inventarlaşdırılaraq pasportlaşdırılması, toplanması, introduksiyası, bərpası, çoxaldılması, beynəlxalq deskriptorlar əsasında qiymətləndirilməsi, ex situ və in situ şəraitində mühafizəsi ilə bağlı elmi problemlərin araşdırılması və mühafizə işinin təşkili, davamlı, yüksək məhsuldar, keyfiyyətli nümunələrin aşkar edilərək seleksiya işinə cəlb edilməsi üzrə elmi tədqiqatların aparılmasından və müvafiq sahələrdə ölkə institutlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsindən ibarətdir. == Genetik banki == İnstitutda Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya regionunda ilk dəfə olaraq, orta (20-30 il) və uzun müddətli saxlama (50-100 il) şəraiti olan Milli Genbank yaradılmışdır Hazırda xarici ölkələrin genbanklarında toplanmış Azərbaycan mənşəli nümunələrin geriyə qaytarılaraq Genetik Ehtiyatlar İnstitutuna cəmlənməsi prosesinə başlanılmışdır. Bunun üçün ABŞ Kənd Təsərrüfatı Departamenti, Ümumrusiya Bitkiçilik İnstitutu, İCARDA, bir neçə digər beynəlxalq, regional və milli genbanklarla müvafiq razılaşmalar əldə edilmişdir. İnstitutun təcrübə sahələrində nadir, qiymətli bitkilərin, dünya miqyasında çox böyük dəyərə malik kolleksiyaların, eləcə də geriyə qaytarılmış nümunələrin bərpası və çoxaldılması həyata keçirilir.

Təbi ehtiyatlar iqtisadiyyatı və ya resurs iqtisadiyyatı — təbii ehtiyatlarının təchizatı, tələbi və paylanması ilə məşğul olur. Təbii resurslar iqtisadiyyatının əsas hədəflərindən biri də gələcək nəsillər üçün mövcudluğunu təmin etmək üçün bu ehtiyatların idarə olunmasının daha davamlı yollarını inkişaf etdirmək üçün təbii ehtiyatların iqtisadiyyatda rolunu daha yaxşı başa düşməkdir. Resurs iqtisadçıları iqtisadi və təbii sistemlərin davamlı və səmərəli iqtisadiyyat inkişaf etdirmək məqsədilə qarşılıqlı təsirini öyrənirlər. Təbii Resurs İqtisadiyyatı, insan iqtisadiyyatı ilə təbii ekosistemlər arasındakı əlaqələri və qarşılıqlı asılılıqları araşdırmağa çalışan iqtisadiyyatdakı bir disiplinlərarası akademik tədqiqat sahəsidir. Onun əsas diqqəti Yerin təbii ehtiyatlarının ekoloji məhdudluğu altında iqtisadiyyatı necə idarə etməkdir . Resurs iqtisadiyyatı, yer elmləri, insan iqtisadiyyatı və təbii ekosistemlər ilə əlaqəli təbii və sosial elmlər daxilində müxtəlif fənləri bir araya gətirir və birləşdirir. İqtisadi modellər təbii ehtiyatlardan istifadənin xüsusiyyətlərinə uyğunlaşdırılmalıdır. Təbii qaynaqlar iqtisadiyyatında ənənəvi tədris proqramı balıqçılıq modellərinə, meşə təsərrüfatı modellərinə və mədənçilik modellərinə (yəni balıq, ağac və filiz) yönəlmişdir. Bununla birlikdə, son illərdə digər mənbələr, xüsusən hava, su, qlobal iqlim və ümumiyyətlə “ətraf mühit qaynaqları” siyasət hazırlamaq üçün getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Akademik və siyasi maraqlar, digər məqsədlər üçün rəhbərliyi əhatə etmək üçün standart üçqat resursların sadəcə optimal ticarət istifadəsindən kənara çıxdı.

Təbii Ehtiyatlar İnstitutu — Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyinin strukturuna daxil olan elmi qurum. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölməsinin Təbii Ehtiyatlar Institutu ümummilli lider Heydər Əliyevin 7 avqust 2002-ci il tarixli "Azərbaycan MEA Naxçıvan Bölməsinin təsis edilməsi haqqında" sərəncamına müvafiq olaraq Naxçıvan Regional Elmi Mərkəzinin bazasında yaradılmışdır. Mineral xammalın kimyası və texnologiyası laboratoriyası. Sorbsiya prosesləri laboratoriyası. Fiziki tədqiqatlar laboratoriyası. Avtomatlaşdırma və seysmologiya laboratoriyası. Coğrafiya şöbəsi. İqtisadiyyat şöbəsi.

Təbi ehtiyatlar iqtisadiyyatı və ya resurs iqtisadiyyatı — təbii ehtiyatlarının təchizatı, tələbi və paylanması ilə məşğul olur. Təbii resurslar iqtisadiyyatının əsas hədəflərindən biri də gələcək nəsillər üçün mövcudluğunu təmin etmək üçün bu ehtiyatların idarə olunmasının daha davamlı yollarını inkişaf etdirmək üçün təbii ehtiyatların iqtisadiyyatda rolunu daha yaxşı başa düşməkdir. Resurs iqtisadçıları iqtisadi və təbii sistemlərin davamlı və səmərəli iqtisadiyyat inkişaf etdirmək məqsədilə qarşılıqlı təsirini öyrənirlər. Təbii Resurs İqtisadiyyatı, insan iqtisadiyyatı ilə təbii ekosistemlər arasındakı əlaqələri və qarşılıqlı asılılıqları araşdırmağa çalışan iqtisadiyyatdakı bir disiplinlərarası akademik tədqiqat sahəsidir. Onun əsas diqqəti Yerin təbii ehtiyatlarının ekoloji məhdudluğu altında iqtisadiyyatı necə idarə etməkdir . Resurs iqtisadiyyatı, yer elmləri, insan iqtisadiyyatı və təbii ekosistemlər ilə əlaqəli təbii və sosial elmlər daxilində müxtəlif fənləri bir araya gətirir və birləşdirir. İqtisadi modellər təbii ehtiyatlardan istifadənin xüsusiyyətlərinə uyğunlaşdırılmalıdır. Təbii qaynaqlar iqtisadiyyatında ənənəvi tədris proqramı balıqçılıq modellərinə, meşə təsərrüfatı modellərinə və mədənçilik modellərinə (yəni balıq, ağac və filiz) yönəlmişdir. Bununla birlikdə, son illərdə digər mənbələr, xüsusən hava, su, qlobal iqlim və ümumiyyətlə “ətraf mühit qaynaqları” siyasət hazırlamaq üçün getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Akademik və siyasi maraqlar, digər məqsədlər üçün rəhbərliyi əhatə etmək üçün standart üçqat resursların sadəcə optimal ticarət istifadəsindən kənara çıxdı.

'Qeyri-Mümkün Missiya' - Impossible Missions Force (IMF) kimi tanınan qondarma gizli casusluq agentliyinə əsaslanan multimedia franşizidir. 1966-cı ildə çəkilən serial yeddi mövsüm çəkildi və 1988-ci ildə iki mövsüm üçün yenidən canlandı. O, 1996-cı ildən başlayaraq Tom Kruzun baş rolda çəkildiyi bir sıra teatr kinofilmlərinə ilham verdi. 2011-ci ilə qədər françayzinq 4 milyard dollardan çox gəlir əldə etdi Missiya: Mümkün olmayan bütün zamanların ən çox gəlir gətirən media françayzinqlərindən biri.

Qeyri-mümkün missiya (ing. Mission: Impossible) — 1996-cı ildə Brayan De Palmanın rejissorluğu ilə çəkilmiş, David Koepp və Robert Taunun ssenarisindən Tom Kruzun prodüseri və baş rolda oynadığı, Koepp və Stiven Zaillianın hekayəsidir. 1966-cı il eyniadlı televiziya seriyasının və onun 1988-ci il davamı seriyasının davamı (kanonik olaraq sonuncudan altı il sonra çəkilir), Missiya: Mümkün olmayan film seriyasının ilk hissəsidir. Filmdə həmçinin Con Voyt, Henry Czerny, Emmanüel Bear, Jan Reno, Ving Rhames, Kristin Scott Thomas və Vanessa Redgrave çəkilib. Filmdə Ethan Hunt (Kruiz) özünün Impossible Missions Force (IMF) komandasının əksəriyyətinin qətlində onu kimin ifşa etdiyini aşkar etməyə çalışır. Paramount Pictures-ın televiziya seriyasının film uyğunlamasını yaratmaq üçün çoxsaylı səyləri Kruz/Vaqner Productions-ı qurana və ilk layihəsi olaraq Qeyri-mümkün Missiyanı qərara alana qədər dayandı. İnkişaf ilkin olaraq kinorejissor Sidney Pollakla başladı, davam olaraq da De Palma, Steven Zaillian, David Koepp və Robert Towne işə götürüldükdən sonra son ssenarinin çoxu tamamlandı; De Palma, eyni zamanda, hərəkət ardıcıllığının əksəriyyətini tərtib etdi, Kruz isə kaskadyorların əksəriyyətini özü etdi. Əsas çəkilişlər 1995-ci ilin martında başladı və həmin avqust ayına qədər davam etdi, çəkiliş yerləri London, İngiltərədəki Pinewood Studios və Praqa olmuşdur. Qeyri-mümkün Missiya filmi 22 may 1996-cı ildə Paramount tərəfindən ABŞ-də kinoteatrlarda nümayiş etdirildi. Film tənqidçilərdən qarışıqdan müsbətə qədər rəylər aldı, hərəkət ardıcıllığı, De Palmanın rejissorluğu və Kruzun performansı tərifləndi, lakin mürəkkəb süjetə görə tənqid edildi.

Qeyri-mümkün missiya: Əks-təsir (ing. Mission: Impossible – Fallout) — Christopher McQuarrie tərəfindən yazılan və rejissorluq etdiyi 2018-ci il Amerika döyüş casus filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Rogue Nation (2015) filminin davamıdır və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının altıncı hissəsidir. Filmdə baş rolları Tom Kruz Ethan Hunt rolunda canlandırır, köməkçi heyətlə Ving Rhames, Simon Pegg, Rebecca Ferguson, Henry Cavill, Angela Bassett, Sean Harris, Michelle Monaghan və Alec Baldwin yer almışdır. Qeyri-mümkün missiya – Fallout filmində Ethan Hunt (Kruz) və onun Impossible Missions Force (IMF) komandası Sindikatın bioterrorçu qolu olan Apostles-ə nüvə silahı texnologiyasının çatmasının qarşısını almağa çalışır. Altıncı Missiya üçün danışıqlar: film 2015-ci ildə sələfi ekranlara çıxmazdan əvvəl başladı. Qeyri-mümkün missiya – Fallout 2015-ci ilin noyabrında rəsmi olaraq elan edildi, McQuarrie yazıb rejissorluğu təsdiqləndi və bununla da françayzaya qayıdan ilk rejissor oldu. Aktyorların geri dönüşləri az sonra elan edildi; Əvvəlki iki filmdə görünən Ceremi Renner 2017-ci ilin mart ayında Avengers: Endgame (2019) ilə planlaşdırma ziddiyyətləri səbəbindən CinemaCon-da iştirak etmədiyini təsdiqlədi. Əsas çəkilişlər 2017-ci ilin aprelində başladı və Paris, Yeni Zenlandiya, London, Norveç və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri daxil olmaqla çəkiliş yerləri ilə 2018-ci ilin mart ayına qədər davam etdi. İstehsal xüsusilə 2017-ci ilin avqustunda Kruz zədələndikdən sonra yeddi həftə dayandırıldı.

Qeyri-mümkün missiya 2 (ing. Mission: Impossible 2) — John Woo tərəfindən idarə olunan və Tom Kruzun prodüseri və baş rolda oynadığı 2000-ci ildə çəkilmiş cəsus filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya (1996) filminin davamı və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının ikinci hissəsidir. Filmdə həmçinin Duqray Skott, Tandive Nyuton, Riçard Roksburq, Con Polson, Brendan Qlison, Rade Şerbedzija və Vinq Rayms rol alıb. Filmdə Ethan Hunt (Kruiz) peşəkar oğru Nyah Nordoff-Hall (Nyuton) ilə birləşərək Nordoff-Hall-ın fırıldaqçı Mümkünsüz Missiya Qüvvələrinin (IMF) agenti Sean Ambrose (Scott) tərəfindən saxlanılan genetik cəhətdən dəyişdirilmiş xəstəliyi tapır, lakin onu məhv etmir. Buna səbəb Nordoff-Hallın keçmiş sevgilisi də bu işin içindı olur və mübarizəni daha da çətinləşdirir. Qeyri-mümkün missiya 2 2000-ci il mayın 24-də Paramount Pictures tərəfindən ABŞ-da kinoteatrlarda nümayiş olundu və dünya üzrə 546 milyon dollar gəlir əldə edərək, həmin ilin ən çox gəlir gətirən filmi oldu. Tənqidçilərin ilkin reaksiyası qarışıq idi, hərəkət ardıcıllığı və Woo-nun istiqaməti üçün tərif, lakin xarakteristikaya görə tənqid edildi. Qeyri-mümkün missiya 3 adlı davamı 2006-cı ildə buraxıldı. Tom Cruise Ethan Hunt rolunda: Impossible Missions Force (IMF) agenti.

Qeyri-mümkün missiya 3 (ing. Mission: Impossible III) — 2006-cı ildə C.J.Abrams tərəfindən rejissorluq debütündə çəkilmiş və Abrams, Alex Kurtzman və Roberto Orcinin ssenarisindən Tom Kruzun prodüseri olduğu və baş rolda oynadığı 2006-cı il Amerika döyüş casus filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya (1996) və Qeyri-mümkün missiya 2 (2000) filmlərinin davamı və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının üçüncü hissəsidir. Filmdə həmçinin Filip Seymur Hoffman, Vinq Rayms, Mişel Monaqan, Billi Krudup, Conatan Ris Meyers, Keri Rassel, Meqqi Q və Lorens Fişburn çəkilib. Qeyri-mümkün missiya 3 filmində təqaüdə çıxmış Impossible Missions Force (IMF) agenti və təlimçi Ethan Hunt (Kruiz) çətin silah satıcısı Owen Davian (Hoffman) ələ keçirmək üçün aktiv vəzifəyə qayıtmağa məcbur olur. Üçüncü Missiya üçün İnkişaf: Qeyri-mümkün missiya 3 film 2002-ci ildə başladı, rejissor David Fincher ilə; o və onun əvəzedicisi Joe Carnahan hər ikisi yaradıcı fərqlərə əsaslanaraq 2004-cü ilə qədər ayrıldılar. Abrams aylar sonra Abramsın ləqəbinin (2001-2006) pərəstişkarı olan Kruzun göstərişi ilə işə götürüldü, lakin bu, Abramsın Alias və Lost (2004-2010) üçün müqavilə öhdəlikləri səbəbindən filmin istehsalını daha da gecikdirdi və Kenneth Branagh, Carrie-Anne Moss və Scarlett Johansson-un filmdən ayrılmasına səbəb oldu. Əsas çəkilişlər 2005-ci ilin iyulunda başladı və həmin oktyabr ayına qədər davam etdi, çəkiliş yerləri Şanxay, Berlin, Roma, Los-Anceles və Vatikan da daxil olmaqla 5 ölkənin prestijli yerlərində çəkildi. Qeyri-mümkün missiya 3 filminin premyerası 26 aprel 2006-cı ildə Tribeca Film Festivalında baş tutdu və ABŞ-da Paramount Pictures tərəfindən 5 may 2006-cı ildə buraxıldı. O, tempi və kaskadyorları üçün təriflənən tənqidçilərdən ümumiyyətlə müsbət rəylər aldı və sələfi ilə müqayisədə irəliləyiş hesab olunur.

Qeyri-mümkün missiya: Fantom protokolu (ing. Mission: Impossible – Ghost Protocol) — 2011-ci ildə Bred Bird tərəfindən (canlı debütdə) rejissorluq etdiyi və Tom Kruz tərəfindən Coş Appelbaum və Andre Nemekin ssenarisi əsasında baş rolda oynadığı 2011-ci il Amerika döyüş casus filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya 3 (2006) filminin davamıdır və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının dördüncü hissəsidir. Filmdə həmçinin Ceremi Renner, Saymon Peqq və Paula Patton da çəkilib. Filmdə, İmkansız Missiya Qüvvəsi (BVF) Kremlin bombalanmasında ictimaiyyətin iştirakı ilə bağlandıqdan sonra bağlanır və bu, Ethan Hunt (Kruiz) və komandasının resurssuz və ya ehtiyatsız getməsinə səbəb olur və onların adlarını təmizləmək üçün həyati təhlükə yaradır. Qeyri-mümkün missiya - Ghost Protocol 2009-cu ilin avqustunda, Appelbaum və Nemec ssenarini yazmaq üçün işə götürüldükdə başladı (sonra serial rejissoru və yazıçısı Kristofer MakQuarrinin yenidən yazılarını ehtiva edirdi). Bird sələfi idarə edən J. J. Abramsın əvəzlənməsi elan edildikdən sonra Kruuzun geri qayıtması 2010-cu ilin mart ayına qədər təsdiqləndi. Filmin rəsmi adı 2010-cu ilin oktyabrında verildi, bundan sonra əsas çəkilişlər aparıldı və Banqalor, Mumbay, Budapeşt, Moskva, Dubay və Vankuverdəki Kanada Kino Parkı Studios daxil olmaqla çəkiliş yerləri ilə 2011-ci ilin mart ayına qədər davam etdi. Filmin hissələri IMAX-da çəkilərkən, franşizadakı əvvəlki girişlər kimi, aktyor heyəti də öz kaskadyorlarının əksəriyyətini tamamladı. Qeyri-mümkün missiya – Ghost Protocol filminin premyerası 7 dekabr 2011-ci ildə Dubayda baş tutdu və dekabrın 21-də Paramount Pictures tərəfindən ABŞ-da nümayiş etdirilməzdən əvvəl IMAX və seçilmiş geniş formatlı kinoteatrlarda dekabrın 16-da buraxıldı.

Genetik Ehtiyatlar İnstitutu - Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının strukturuna daxil olan elmi tədqiqat institutu. İnstitutun direktoru AMEA-nın müxbir üzvü Zeynal Əkpərovdur. == Tarixi == Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 12 saylı qərarı ilə 30 yanvar 2003-cü il Genetika və Seleksiya İnstitutunun bazasında Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Genetik Ehtiyatları İnstitutu yaradılmışdır. == Fəaliyyət istiqamətləri == İnstitutun əsas elmi istiqamətləri mədəni bitkilərin və onların yabanı əcdadlarının, qiymətli, nadir, itməkdə və nəsli kəsilməkdə olan cinslərin, növlərin, aborigen sort və formaların, kənd təsərrüfatı heyvanlarının yerli cinslərinin inventarlaşdırılaraq pasportlaşdırılması, toplanması, introduksiyası, bərpası, çoxaldılması, beynəlxalq deskriptorlar əsasında qiymətləndirilməsi, ex situ və in situ şəraitində mühafizəsi ilə bağlı elmi problemlərin araşdırılması və mühafizə işinin təşkili, davamlı, yüksək məhsuldar, keyfiyyətli nümunələrin aşkar edilərək seleksiya işinə cəlb edilməsi üzrə elmi tədqiqatların aparılmasından və müvafiq sahələrdə ölkə institutlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsindən ibarətdir. == Genetik banki == İnstitutda Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya regionunda ilk dəfə olaraq, orta (20-30 il) və uzun müddətli saxlama (50-100 il) şəraiti olan Milli Genbank yaradılmışdır Hazırda xarici ölkələrin genbanklarında toplanmış Azərbaycan mənşəli nümunələrin geriyə qaytarılaraq Genetik Ehtiyatlar İnstitutuna cəmlənməsi prosesinə başlanılmışdır. Bunun üçün ABŞ Kənd Təsərrüfatı Departamenti, Ümumrusiya Bitkiçilik İnstitutu, İCARDA, bir neçə digər beynəlxalq, regional və milli genbanklarla müvafiq razılaşmalar əldə edilmişdir. İnstitutun təcrübə sahələrində nadir, qiymətli bitkilərin, dünya miqyasında çox böyük dəyərə malik kolleksiyaların, eləcə də geriyə qaytarılmış nümunələrin bərpası və çoxaldılması həyata keçirilir.

Genetik Ehtiyatlar İnstitutu - Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının strukturuna daxil olan elmi tədqiqat institutu. İnstitutun direktoru AMEA-nın müxbir üzvü Zeynal Əkpərovdur. == Tarixi == Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 12 saylı qərarı ilə 30 yanvar 2003-cü il Genetika və Seleksiya İnstitutunun bazasında Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Genetik Ehtiyatları İnstitutu yaradılmışdır. == Fəaliyyət istiqamətləri == İnstitutun əsas elmi istiqamətləri mədəni bitkilərin və onların yabanı əcdadlarının, qiymətli, nadir, itməkdə və nəsli kəsilməkdə olan cinslərin, növlərin, aborigen sort və formaların, kənd təsərrüfatı heyvanlarının yerli cinslərinin inventarlaşdırılaraq pasportlaşdırılması, toplanması, introduksiyası, bərpası, çoxaldılması, beynəlxalq deskriptorlar əsasında qiymətləndirilməsi, ex situ və in situ şəraitində mühafizəsi ilə bağlı elmi problemlərin araşdırılması və mühafizə işinin təşkili, davamlı, yüksək məhsuldar, keyfiyyətli nümunələrin aşkar edilərək seleksiya işinə cəlb edilməsi üzrə elmi tədqiqatların aparılmasından və müvafiq sahələrdə ölkə institutlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsindən ibarətdir. == Genetik banki == İnstitutda Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya regionunda ilk dəfə olaraq, orta (20-30 il) və uzun müddətli saxlama (50-100 il) şəraiti olan Milli Genbank yaradılmışdır Hazırda xarici ölkələrin genbanklarında toplanmış Azərbaycan mənşəli nümunələrin geriyə qaytarılaraq Genetik Ehtiyatlar İnstitutuna cəmlənməsi prosesinə başlanılmışdır. Bunun üçün ABŞ Kənd Təsərrüfatı Departamenti, Ümumrusiya Bitkiçilik İnstitutu, İCARDA, bir neçə digər beynəlxalq, regional və milli genbanklarla müvafiq razılaşmalar əldə edilmişdir. İnstitutun təcrübə sahələrində nadir, qiymətli bitkilərin, dünya miqyasında çox böyük dəyərə malik kolleksiyaların, eləcə də geriyə qaytarılmış nümunələrin bərpası və çoxaldılması həyata keçirilir.

Qeyri-mümkün missiya: Fantom protokolu (ing. Mission: Impossible – Ghost Protocol) — 2011-ci ildə Bred Bird tərəfindən (canlı debütdə) rejissorluq etdiyi və Tom Kruz tərəfindən Coş Appelbaum və Andre Nemekin ssenarisi əsasında baş rolda oynadığı 2011-ci il Amerika döyüş casus filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya 3 (2006) filminin davamıdır və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının dördüncü hissəsidir. Filmdə həmçinin Ceremi Renner, Saymon Peqq və Paula Patton da çəkilib. Filmdə, İmkansız Missiya Qüvvəsi (BVF) Kremlin bombalanmasında ictimaiyyətin iştirakı ilə bağlandıqdan sonra bağlanır və bu, Ethan Hunt (Kruiz) və komandasının resurssuz və ya ehtiyatsız getməsinə səbəb olur və onların adlarını təmizləmək üçün həyati təhlükə yaradır. Qeyri-mümkün missiya - Ghost Protocol 2009-cu ilin avqustunda, Appelbaum və Nemec ssenarini yazmaq üçün işə götürüldükdə başladı (sonra serial rejissoru və yazıçısı Kristofer MakQuarrinin yenidən yazılarını ehtiva edirdi). Bird sələfi idarə edən J. J. Abramsın əvəzlənməsi elan edildikdən sonra Kruuzun geri qayıtması 2010-cu ilin mart ayına qədər təsdiqləndi. Filmin rəsmi adı 2010-cu ilin oktyabrında verildi, bundan sonra əsas çəkilişlər aparıldı və Banqalor, Mumbay, Budapeşt, Moskva, Dubay və Vankuverdəki Kanada Kino Parkı Studios daxil olmaqla çəkiliş yerləri ilə 2011-ci ilin mart ayına qədər davam etdi. Filmin hissələri IMAX-da çəkilərkən, franşizadakı əvvəlki girişlər kimi, aktyor heyəti də öz kaskadyorlarının əksəriyyətini tamamladı. Qeyri-mümkün missiya – Ghost Protocol filminin premyerası 7 dekabr 2011-ci ildə Dubayda baş tutdu və dekabrın 21-də Paramount Pictures tərəfindən ABŞ-da nümayiş etdirilməzdən əvvəl IMAX və seçilmiş geniş formatlı kinoteatrlarda dekabrın 16-da buraxıldı.

Qeyri-mümkün missiya: Quldurlar qəbiləsi (ing. Mission: Impossible – Rogue Nation) — McQuarrie və Drew Pearce'in hekayəsindən Christopher McQuarrie tərəfindən yazılan və rejissorluq edilən 2015-ci il Amerika döyüş casus filmidir. Bu, "Qeyri-mümkün missiya 4" (2011) filminin davamı və "Qeyri-mümkün missiya" film seriyasının beşinci hissəsidir. Baş rolda Tom Kruz, Ceremi Renner, Saymon Peqq, Vinq Rayms, Rebekka Ferqyuson, Şon Harris və Alek Bolduin çəkilib. Mümkün olmayan Missiyalar Qüvvələrinin agenti Ethan Hunt (Kruz) və onun komandası, dağıldıqdan və Hantın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi tərəfindən təqib edilməsindən sonra gizli şəkildə dünyanın hər yerindən fırıldaqçı hökumət agentlərindən ibarət beynəlxalq qara əməliyyat terror qruplaşması olan The Syndicate ilə mübarizə aparmalı olurlar. Qeyri-mümkün missiya – Ghost Protocol filminin təkrar yazılarını tamamlayan McQuarrie 2013-cü ilin avqustunda Qeyri-mümkün missiya – Rogue Nation filminin direktoru elan edildi. Kruz, Renner, Pegg və Rhames filmlərinin qayıdışları 2014-cü ilin iyulunda təsdiqləndi, eyni zamanda ekran işi də çəkildi. Ferguson, Harris və Baldwin həmin ilin oktyabrında aktyor heyətini tamamladılar. Əsas çəkilişlər 2014-cü ilin avqustundan 2015-ci ilin martına qədər Vyana, Kasablanka, London və Hertfordşirdəki Leavesden Studios da daxil olmaqla yerlərdə aparılmışdır. Filmin rəsmi adı 2015-ci ilin martında açıqlanıb.

Qeyri-mümkün missiya: Əks-təsir (ing. Mission: Impossible – Fallout) — Christopher McQuarrie tərəfindən yazılan və rejissorluq etdiyi 2018-ci il Amerika döyüş casus filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Rogue Nation (2015) filminin davamıdır və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının altıncı hissəsidir. Filmdə baş rolları Tom Kruz Ethan Hunt rolunda canlandırır, köməkçi heyətlə Ving Rhames, Simon Pegg, Rebecca Ferguson, Henry Cavill, Angela Bassett, Sean Harris, Michelle Monaghan və Alec Baldwin yer almışdır. Qeyri-mümkün missiya – Fallout filmində Ethan Hunt (Kruz) və onun Impossible Missions Force (IMF) komandası Sindikatın bioterrorçu qolu olan Apostles-ə nüvə silahı texnologiyasının çatmasının qarşısını almağa çalışır. Altıncı Missiya üçün danışıqlar: film 2015-ci ildə sələfi ekranlara çıxmazdan əvvəl başladı. Qeyri-mümkün missiya – Fallout 2015-ci ilin noyabrında rəsmi olaraq elan edildi, McQuarrie yazıb rejissorluğu təsdiqləndi və bununla da françayzaya qayıdan ilk rejissor oldu. Aktyorların geri dönüşləri az sonra elan edildi; Əvvəlki iki filmdə görünən Ceremi Renner 2017-ci ilin mart ayında Avengers: Endgame (2019) ilə planlaşdırma ziddiyyətləri səbəbindən CinemaCon-da iştirak etmədiyini təsdiqlədi. Əsas çəkilişlər 2017-ci ilin aprelində başladı və Paris, Yeni Zenlandiya, London, Norveç və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri daxil olmaqla çəkiliş yerləri ilə 2018-ci ilin mart ayına qədər davam etdi. İstehsal xüsusilə 2017-ci ilin avqustunda Kruz zədələndikdən sonra yeddi həftə dayandırıldı.

Qeyri-mümkün missiya: Fantom protokolu (ing. Mission: Impossible – Ghost Protocol) — 2011-ci ildə Bred Bird tərəfindən (canlı debütdə) rejissorluq etdiyi və Tom Kruz tərəfindən Coş Appelbaum və Andre Nemekin ssenarisi əsasında baş rolda oynadığı 2011-ci il Amerika döyüş casus filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya 3 (2006) filminin davamıdır və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının dördüncü hissəsidir. Filmdə həmçinin Ceremi Renner, Saymon Peqq və Paula Patton da çəkilib. Filmdə, İmkansız Missiya Qüvvəsi (BVF) Kremlin bombalanmasında ictimaiyyətin iştirakı ilə bağlandıqdan sonra bağlanır və bu, Ethan Hunt (Kruiz) və komandasının resurssuz və ya ehtiyatsız getməsinə səbəb olur və onların adlarını təmizləmək üçün həyati təhlükə yaradır. Qeyri-mümkün missiya - Ghost Protocol 2009-cu ilin avqustunda, Appelbaum və Nemec ssenarini yazmaq üçün işə götürüldükdə başladı (sonra serial rejissoru və yazıçısı Kristofer MakQuarrinin yenidən yazılarını ehtiva edirdi). Bird sələfi idarə edən J. J. Abramsın əvəzlənməsi elan edildikdən sonra Kruuzun geri qayıtması 2010-cu ilin mart ayına qədər təsdiqləndi. Filmin rəsmi adı 2010-cu ilin oktyabrında verildi, bundan sonra əsas çəkilişlər aparıldı və Banqalor, Mumbay, Budapeşt, Moskva, Dubay və Vankuverdəki Kanada Kino Parkı Studios daxil olmaqla çəkiliş yerləri ilə 2011-ci ilin mart ayına qədər davam etdi. Filmin hissələri IMAX-da çəkilərkən, franşizadakı əvvəlki girişlər kimi, aktyor heyəti də öz kaskadyorlarının əksəriyyətini tamamladı. Qeyri-mümkün missiya – Ghost Protocol filminin premyerası 7 dekabr 2011-ci ildə Dubayda baş tutdu və dekabrın 21-də Paramount Pictures tərəfindən ABŞ-da nümayiş etdirilməzdən əvvəl IMAX və seçilmiş geniş formatlı kinoteatrlarda dekabrın 16-da buraxıldı.

Qeyri-mümkün missiya: Quldurlar qəbiləsi (ing. Mission: Impossible – Rogue Nation) — McQuarrie və Drew Pearce'in hekayəsindən Christopher McQuarrie tərəfindən yazılan və rejissorluq edilən 2015-ci il Amerika döyüş casus filmidir. Bu, "Qeyri-mümkün missiya 4" (2011) filminin davamı və "Qeyri-mümkün missiya" film seriyasının beşinci hissəsidir. Baş rolda Tom Kruz, Ceremi Renner, Saymon Peqq, Vinq Rayms, Rebekka Ferqyuson, Şon Harris və Alek Bolduin çəkilib. Mümkün olmayan Missiyalar Qüvvələrinin agenti Ethan Hunt (Kruz) və onun komandası, dağıldıqdan və Hantın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi tərəfindən təqib edilməsindən sonra gizli şəkildə dünyanın hər yerindən fırıldaqçı hökumət agentlərindən ibarət beynəlxalq qara əməliyyat terror qruplaşması olan The Syndicate ilə mübarizə aparmalı olurlar. Qeyri-mümkün missiya – Ghost Protocol filminin təkrar yazılarını tamamlayan McQuarrie 2013-cü ilin avqustunda Qeyri-mümkün missiya – Rogue Nation filminin direktoru elan edildi. Kruz, Renner, Pegg və Rhames filmlərinin qayıdışları 2014-cü ilin iyulunda təsdiqləndi, eyni zamanda ekran işi də çəkildi. Ferguson, Harris və Baldwin həmin ilin oktyabrında aktyor heyətini tamamladılar. Əsas çəkilişlər 2014-cü ilin avqustundan 2015-ci ilin martına qədər Vyana, Kasablanka, London və Hertfordşirdəki Leavesden Studios da daxil olmaqla yerlərdə aparılmışdır. Filmin rəsmi adı 2015-ci ilin martında açıqlanıb.

Qeyri-mümkün missiya: Əks-təsir (ing. Mission: Impossible – Fallout) — Christopher McQuarrie tərəfindən yazılan və rejissorluq etdiyi 2018-ci il Amerika döyüş casus filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Rogue Nation (2015) filminin davamıdır və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının altıncı hissəsidir. Filmdə baş rolları Tom Kruz Ethan Hunt rolunda canlandırır, köməkçi heyətlə Ving Rhames, Simon Pegg, Rebecca Ferguson, Henry Cavill, Angela Bassett, Sean Harris, Michelle Monaghan və Alec Baldwin yer almışdır. Qeyri-mümkün missiya – Fallout filmində Ethan Hunt (Kruz) və onun Impossible Missions Force (IMF) komandası Sindikatın bioterrorçu qolu olan Apostles-ə nüvə silahı texnologiyasının çatmasının qarşısını almağa çalışır. Altıncı Missiya üçün danışıqlar: film 2015-ci ildə sələfi ekranlara çıxmazdan əvvəl başladı. Qeyri-mümkün missiya – Fallout 2015-ci ilin noyabrında rəsmi olaraq elan edildi, McQuarrie yazıb rejissorluğu təsdiqləndi və bununla da françayzaya qayıdan ilk rejissor oldu. Aktyorların geri dönüşləri az sonra elan edildi; Əvvəlki iki filmdə görünən Ceremi Renner 2017-ci ilin mart ayında Avengers: Endgame (2019) ilə planlaşdırma ziddiyyətləri səbəbindən CinemaCon-da iştirak etmədiyini təsdiqlədi. Əsas çəkilişlər 2017-ci ilin aprelində başladı və Paris, Yeni Zenlandiya, London, Norveç və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri daxil olmaqla çəkiliş yerləri ilə 2018-ci ilin mart ayına qədər davam etdi. İstehsal xüsusilə 2017-ci ilin avqustunda Kruz zədələndikdən sonra yeddi həftə dayandırıldı.

Qeyri-mümkün missiya: Ölümcül hesablaşma. 1-ci hissə (ing. Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One) — Erik Jendresen ilə birgə yazdığı ssenaridən rejissor Kristofer MakQuarrinin çəkdiyi 2023-cü il Amerika casus döyüş filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Əks-təsir (2018) filminin davamı və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının yeddinci hissəsidir. Ölülərin Hesabı: Birinci Hissə Tom Kruzun BVF komandasının "Müəssisə" kimi tanınan güclü yaramaz süni intellektə sahib olan Ethan Hunt rolunda qayıtdığını görür. Ansamblın heyətində həmçinin Heyli Atvel, Vinq Rayms, Saymon Peqq, Rebekka Ferqyuson, Vanessa Kirbi, Esai Morales, Pom Klementieff, Mariela Qarriqa və Henri Çerni də var. 2019-cu ilin yanvar ayında Kruz, yeddinci və səkkizinci Missiya: Qeyri-mümkün missiya filmlərin McQuarrie ilə birlikdə çəkəcəyini, həmçinin filmin ssenari müəllifi və rejissorluğunu da onunla birgə edəcəyini elan etdi. Tezliklə geri dönən əvvəlki heyət və yeni heyət üzvləri elan edildi və Fallout üçün musiqini bəstələyən Lorne Balfe filmə səs vermək üçün geri döndü. Çəkilişlər 2020-ci ilin fevralında İtaliyada başladı, lakin COVID-19 pandemiyası səbəbindən dayandırıldı. Həmin ilin sonunda yenidən başladı və 2021-ci ilin sentyabrında Norveç, Böyük Britaniya, İtaliya və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də daxil olmaqla digər çəkiliş yerləri ilə tamamlandı.

Qeyri-mümkün missiya: Ölümcül hesablaşma. 1-ci hissə (ing. Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One) — Erik Jendresen ilə birgə yazdığı ssenaridən rejissor Kristofer MakQuarrinin çəkdiyi 2023-cü il Amerika casus döyüş filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Əks-təsir (2018) filminin davamı və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının yeddinci hissəsidir. Ölülərin Hesabı: Birinci Hissə Tom Kruzun BVF komandasının "Müəssisə" kimi tanınan güclü yaramaz süni intellektə sahib olan Ethan Hunt rolunda qayıtdığını görür. Ansamblın heyətində həmçinin Heyli Atvel, Vinq Rayms, Saymon Peqq, Rebekka Ferqyuson, Vanessa Kirbi, Esai Morales, Pom Klementieff, Mariela Qarriqa və Henri Çerni də var. 2019-cu ilin yanvar ayında Kruz, yeddinci və səkkizinci Missiya: Qeyri-mümkün missiya filmlərin McQuarrie ilə birlikdə çəkəcəyini, həmçinin filmin ssenari müəllifi və rejissorluğunu da onunla birgə edəcəyini elan etdi. Tezliklə geri dönən əvvəlki heyət və yeni heyət üzvləri elan edildi və Fallout üçün musiqini bəstələyən Lorne Balfe filmə səs vermək üçün geri döndü. Çəkilişlər 2020-ci ilin fevralında İtaliyada başladı, lakin COVID-19 pandemiyası səbəbindən dayandırıldı. Həmin ilin sonunda yenidən başladı və 2021-ci ilin sentyabrında Norveç, Böyük Britaniya, İtaliya və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də daxil olmaqla digər çəkiliş yerləri ilə tamamlandı.

Qeyri-mümkün missiya: Ölümcül hesablaşma. 1-ci hissə (ing. Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One) — Erik Jendresen ilə birgə yazdığı ssenaridən rejissor Kristofer MakQuarrinin çəkdiyi 2023-cü il Amerika casus döyüş filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Əks-təsir (2018) filminin davamı və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının yeddinci hissəsidir. Ölülərin Hesabı: Birinci Hissə Tom Kruzun BVF komandasının "Müəssisə" kimi tanınan güclü yaramaz süni intellektə sahib olan Ethan Hunt rolunda qayıtdığını görür. Ansamblın heyətində həmçinin Heyli Atvel, Vinq Rayms, Saymon Peqq, Rebekka Ferqyuson, Vanessa Kirbi, Esai Morales, Pom Klementieff, Mariela Qarriqa və Henri Çerni də var. 2019-cu ilin yanvar ayında Kruz, yeddinci və səkkizinci Missiya: Qeyri-mümkün missiya filmlərin McQuarrie ilə birlikdə çəkəcəyini, həmçinin filmin ssenari müəllifi və rejissorluğunu da onunla birgə edəcəyini elan etdi. Tezliklə geri dönən əvvəlki heyət və yeni heyət üzvləri elan edildi və Fallout üçün musiqini bəstələyən Lorne Balfe filmə səs vermək üçün geri döndü. Çəkilişlər 2020-ci ilin fevralında İtaliyada başladı, lakin COVID-19 pandemiyası səbəbindən dayandırıldı. Həmin ilin sonunda yenidən başladı və 2021-ci ilin sentyabrında Norveç, Böyük Britaniya, İtaliya və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də daxil olmaqla digər çəkiliş yerləri ilə tamamlandı.

Aqroiqlim ehtiyatları — dedikdə hər bir ərazinin aldığı günəş enerjisi, isti və rütubətin miqdarı və onların kənd təsərrüfatında istifadə edilməsi imkanları nəzərdə tutulur. Onu qiymətləndirmək üçün havanın orta sutkalıq temperaturunun müəyyən hədləri keçməsi tarixləri, həmin dövrdə temperatur cəmi, atmosfer yağıntılarının miqdarı kimi iqlim amilləri dəqiq öyrənilməlidir === İsti ehtiyatları === Havanın temperaturu kənd təsərrüfatı bitkilərinin böyüməsini, inkişafını, məhsuldarlığını, məhsulun keyfiyyətini müəyyən edən əsas həyati amillərdən biridir. Müxtəlif torpaq – iqlim şəraitinə malik olan ərazilərdə çoxsaylı tədqiqatçıların apardığı coğrafi və bioloji tədqiqatlar göstərir ki, havanın orta sutkalıq temperaturunun yazda O°C-dən yuxarı keçməsi ilə bir sıra bitkilərdə ilkin vegetasiya elementləri müşahidə edilir, payızda isə temperaturun həmin həddən aşağı keçməsi ilə bitkilərdə qış sakitliyi dövrü başlayır. Dağlıq ərazilərə doğru getdikcə ərazinin hündürlüyündən, yamacların makro- və eləcə də mikro istiqamətindən asılı olaraq temperaturun 0o-dən keçməsi tarixləri dəyişir. Yüksək dağlıq ərazidə (3000 m-ə qədər) havanın temperaturunun 0o-dən yuxarı keçməsi mayın ortalarına qədər baş verir.

Balıq ehtiyatları — su hövzələrində məskunlaşan, istifadə olunan və ya istifadə oluna bilən balıq növlərinin, digər su heyvanları və bitkilərinin mütləq kütləsi. Ayrı-ayrı dəniz növlərinin ehtiyatları bir-biri ilə əlaqəli və kompensasiya yolları ilə "yüksələ və düşə" bilər. Məsələn, 1960-cı illərdə Atlantik okeanında mavi marlin şüaüzgəclisinin ovunda azalma müşahidə olunmuşdur. Bunun əvəzinə, yelkəntikən balıqların ovunda artım müşahidə olunmuşdur. Daha sonra 1970-ci illərin sonundan 1980-ci illərin sonlarına qədər yelkəntikən balıqların ovunda azalma yaşanmış, qılınc balıqlarının ovunda artım baş vermişdir. Nəticədə, marlinin ümumi ovlanma səviyyəsi kifayət qədər sabit qalmışdır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Begg GA, Friedland KD and Pearce JB (1999) "Stock identification and its role in stock assessment and fisheries management: an overview." Fisheries Research, 43:1–8. Booke HE (1999) "The stock concept revisited: perspectives on its history in fisheries" Fisheries Research, 43 (1–3): 9–11. DOI:10.1016/S0165-7836(99)00063-6 Cadrin SX, Friedland KD and Waldman JR (2004) Stock Identification Methods : Applications in Fishery Science.

Qızıl ehtiyatları — dövlət pul qurumlarının nəzarəti altında yüksək likvidli aktivlər . Pul qızılından və xarici valyuta fondlarından, xüsusi çəkilmə hüquqlarından, BVF-dəki ehtiyat mövqeyindən ibarətdir. Xarici valyutada olan fondlara aşağıdakılar daxildir: nağd xarici valyuta; müxbir hesablardakı qalıqlar, o cümlədən qızılda bölünməmiş metal hesablar; 1 ilədək ilkin vadəsi olan əmanətlər, o cümlədən - qızıl depozitlər, əks geri satın alma müqavilələri çərçivəsində verilən kreditlər, * * xaricdəki mərkəzi banklarla, Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı və ən azı uzunmüddətli kredit reytinqi olan digər qeyri-rezident kredit təşkilatları ilə. "Fitch Ratings" və "Standard & Poor's" reytinq agentliklərinin təsnifatına görə "A" (və ya "Moody's" reytinq agentliyinin təsnifatına görə "A2"); "Fitch Ratings" və "Standard & Poor's" reytinq agentliklərinin təsnifatına əsasən "AA-" dan aşağı olmayan borc qiymətli kağızları (və ya borc qiymətli kağızları emitentləri) reytinqi olan qeyri-rezidentlər tərəfindən buraxılmış borc qiymətli kağızları »), Qeyri-rezidentlərə orijinal ödəmə müddəti 1 ilə qədər olan digər maliyyə tələbləri. Əvvəllər dövlət ehtiyatları qızılla yaradılmışdı, lakin Bretton Woods konfransı nəticəsində Amerika Birləşmiş Ştatları, ABŞ dolları və qızıla çevrilmə öhdəliyi ilə ABŞ dollarına dünya valyutası olaraq dəstək verdi. Qızıl Standartdan sərbəst konversiyaya keçmə müddətində ABŞ dolları qızılla birlikdə dünya pulu növünə çevrildi. Ardından, 1971-ci ildə Bretton-Vuds sisteminin çökməsindən sonra, ABŞ dollarının qızıla çevrilməsindən imtina etdi, lakin qlobal əməliyyatlarda ABŞ dollarının üstünlük payını nəzərə alaraq, ABŞ dolları əsas ehtiyat valyutası olaraq qalır və əksər mərkəzi banklar böyük valyuta saxlamağa davam edir ABŞ dollarındakı beynəlxalq ehtiyat həcmi. Dünyadakı beynəlxalq ehtiyatların valyuta quruluşundakı dəyişiklik göstərir ki, XX və XIX əsrin əvvəllərində ABŞ və Böyük Britaniya valyutalarını ən çox möhkəmləndirdilər. Yalnız avronun yaradılması ilə Avropanın aparıcı kontinental ölkələri Rusiyanın fəal şəkildə qarşı çıxdığı bu qədər həddindən artıq möhkəmlənmə meylinə müqavimət göstərə bildilər. Qeydlər: Çin məlumatları üç ayda bir yeniləyir.

Rekreasiya ehtiyatları— Rekreasiya ehtiyatlarına (istirahət) rekreasiya və turizmin təşkili üçün istifadə edilə bilən,nadir tarixi və bədii dəyərə malik olan, estetik cazibədarlığı və müalicə-sağlamlıq əhəmiyyətinə malik olan təbii və antropogen obyektlər daxildir.Rekreasiya ehtiyatları dörd əsas qrupa ayrılır.Onlardan birincisi olan rekreasiya-müalicə ehtiyatlarına müalicə əhəmiyyətli mineral sular aiddir. İkinci qrupa rekreasiya-sağlamlıq sahələri daxil edilir.(çimərliklər). Üçüncü qrupa rekreasiya-idman mərkəzləri, məsələn, dağ-xizək idman mərkəzləri aid edilə bilər.Rekreasiya-tanışlıq obyektlərinə tarixi abidələr daxildir. Bir çox hallarda rekreasiya ehtiyatları iki böyük qrupa ayrılır: 1. Təbii rekreasiya-turizm ehtiyatları istirahət,müalicə və turizm üçün istifadə edilir. Onlara okeanlar,dənizlər,çaylar və göllərin sahilboyu əraziləri,dağlar meşə massivləri,mineral suların mənbələri aiddir. Belə təbii landşaftlara yaxın istirahət,idmanla məşğul olmaq,ov etmək,balıq tutmaq üçün əlverişli imkanlar vardır. 2. Mədəni-tarixi obyektlərə tarixi, arxeoloji,şəhərsalma,arxitektura,incəsənət abidələri daxildir.Bu qrupa aid olan abidələrə Londonda Vestminster, Moskvada Kreml,Romada Kolizey,Hindistanda Tac-Mahaldır.

Əmək ehtiyatları — əmək bazarında işçi qüvvələrin ehtiyatları. Planlı iqtisadiyyat sistemində "əmək bazarı" anlayışı mövcud deyildi. Bazar iqtisadiyyatına keçidlə əlaqədar olaraq bazarlar, o cümlədən tələb və təklif münasibətlərinin fəaliyyət göstərdiyi əmək ehtiyatları bazarı meydana çıxdı və əmək ehtiyatlarının bölüşdürülməsi vacib problemlərdən birinə çevrildi. Əmək bazarında insan resursları artıq dövlətin və ya onun strukturlarının qərarı ilə işə düzəlmirlər, tələb və təklif münasibətlərinə daxil olurlar və təbii ki, burada əmək ehtiyatları arasında rəqabət yaranır. Azərbaycanda əmək bazarında kəskin şəkildə işsizlik problemi yoxdur. Amma əmək bazarının keyfiyyət problemləri var, əmək ehtiyatları iqtisadiyyatımızın tələblərinə cavab vermir və bu problemlər həll edilməlidir. Bir ixtisas üzrə kifayət qədər kadrlar olur ki, onlara ehtiyac yoxdur, amma başqa bir sahədə kadrlar çatışmır. Buna görə də Azərbaycana xaricdən əmək ehtiyatlarının axını davam edir. Kifayət qədər düşünülməmiş kadr siyasəti əmək məhsuldarlığının azalmasına və gəlir itkisinə səbəb ola bilər. Məhz buna görə də hazırda müəssisələrin kadr ehtiyatlarının ixtisas səviyyəsi və peşəkarlıq getdikcə daha böyük əhəmiyyət kəsb edir.

İstehsal ehtiyatları — müəssisənin qəbul etdiyi, lakin hələ iş yerinə köçürülməmiş ehtiyatlar. Böyük Rusiya Ensiklopediyasının məlumatına görə, istehsal ehtiyatları müəssisəyə daxil olmuş, lakin hələ də iş yerlərinə köçürülməmiş xammal, materiallar, alınmış yarımfabrikatlar və komponentlər, yanacaq, alətlər və digər istehsal vasitələridir. Ehtiyatlar təbii və pulla ölçülən maddi ehtiyatların bir hissəsidir.

Azərbaycanda su ehtiyatları−Azərbaycanda 8359 çay var, onlardan ikisinin (Kür və Araz çaylarının) uzunluğu 500 kilometrdən artıqdır. Daha 22 çayın uzunluğu 101–500 km arasında, 40 çayın uzunluğu 51–100 km, 107 çayın uzunluğu isə 26–50 km arasındadır. Kür çayı hövzəsində 5141, Araz çayı hövzəsində 1177 çay var. Qolları ilə birlikdə birbaşa Xəzər Dənizinə tökülən çayların sayı 3218-dir. Ümumilikdə çay şəbəkəsinin sıxlığı 0,36 km/km2 -dir. == Hidroloji müşahidə şəbəkəsi == Azərbaycanın əsas transsərhəd çayları (21 çay) Kür, Araz, Qanıxçay, Qabırrıçay, Samurçay, Astaraçay çayları və Kür, Araz çaylarının qollarını təşkil edən, kiçik çaylardır. Respublikanın su obyektlərində — çaylarda, göllərdə və su anbarlarında stasionar hidroloji müşahidələr Milli Hidrometeorologiya Departamenti tərəfindən 59 hidroloji məntəqədə aparılır. Həmin məntəqələrdə təlimata uyğun olaraq su obyektlərinin vəziyyəti, suyun səviyyəsi, temperaturu, su sərfləri, dalğalanma və su rejiminin başqa elementləri üzərində standart hidroloji müşahidələr aparılır. == Yerüstü su ehtiyatları == Azərbaycanın su ehtiyatları Cənubi Qafqazın digər ölkələri ilə müqayisədə məhduddur və bütöv regiondakı su ehtiyatının yalnız 15 faizini əhatə edir. Qafqazda cəmi 310 milyard kubmetr su ehtiyatı var ki, bunun da Azərbaycan üzrə adambaşına düşən su payı qonşu respublikalarla müqayisədə ən aşağı səviyyədədir.

== Aqroiqlim ehtiyatları == Aqroiqlim ehtiyatları dedikdə hər bir ərazinin aldığı günəş enerjisi, isti və rütubətin miqdarı və onların kənd təsərrüfatında istifadə edilməsi imkanları nəzərdə tutulur. Onu qiymətləndirmək üçün havanın orta sutkalıq temperaturunun müəyyən hədləri keçməsi tarixləri, həmin dövrdə temperatur cəmi, atmosfer yağıntılarının miqdarı kimi iqlim amilləri dəqiq öyrənilməlidir == İsti ehtiyatlar == Ərazinin isti ehtiyatları. Havanın temperaturu kənd təsərrüfatı bitkilərinin böyüməsini, inkişafını, məhsuldarlığını, məhsulun keyfiyyətini müəyyən edən əsas həyati amillərdən biridir.

Qazaxıstanın əmək ehtiyatları — Qazaxıstan Respublikasında iqtisadi cəhətdən aktiv əhali sayındadır (Qazaxıstan Respublikası Milli İqtisadiyyat Nazirliyinin Statistika Komitəsi 2016-cı ildən bəri "işçi qüvvəsi" terminindən istifadə edir). 2017-ci ilin iyul ayı etibarilə Qazaxıstanda iqtisadi cəhətdən fəal əhali 9.032.075 nəfərdi (ümumi əhalinin təqribən 49% -i), bunlardan 8.515.900 nəfəri ("özünəməxsus işləyənlər" də daxil olmaqla) məşğul, 437.000 nəfəri isə işsizdir. İyul 2017-ci il tarixinə rəsmi işsizlik nisbəti 4.9% -dir. Çoxsaylı mütəxəssislər həqiqi işsizlik nisbətlərinin çox aşağı olduğunu iddia edirlər. Müstəqil iqtisadçı Rəhim Oşakbayevin hesablamalarına görə Qazaxıstanda həqiqi işsizlik 15% -ə çatır . Eyni göstəricilər "Strateji" ictimai fondunun sosioloqu Serik Beisembayev tərəfindən verilir; tədqiqatçıya görə, qeyri-rəsmi işləyənlərin üst və alt təbəqələri var. Birincilər şüurlu şəkildə qeyri-rəsmi bazarı seçirlər, əhalinin sosial cəhətdən həssas qruplarına aid deyillər və potensial olaraq qanuni əsaslarla işlədiklərindən daha yüksək əmək haqqı alırlar. Qeyri-rəsmi işləyənlərin aşağı təbəqəsi son dərəcə həssasdır; ixtisas çatışmazlığı və ya digər səbəblərdən qanuni əsaslarla iş tapa bilmirlər. Qeyri-rəsmi sektorda ümumiyyətlə az maaşlı işlərlə qarşılaşırlar. Təhsilin aşağı keyfiyyəti problemi var, gənclər arasında aparılan sorğular zamanı insanların iki ali təhsilli olduqları, amma diplom alaraq öz ixtisası üzrə işə düzələ bilmədikləri üçün taksi sürücüsü kimi işlədikləri hallar olmuşdur.

Maslounun ehtiyaclar iyerarxiyası (ing. Maslow's hierarchy of needs) və ya Maslou nəzəriyyəsi – 1943-cü ildə nəşr olunan bir araşdırmada amerikalı psixoloq Abraham Maslou tərəfindən təqdim edilmiş və daha sonra inkişaf etdirilmiş insan psixologiyası nəzəriyyəsidir. Maslonun ehtiyaclar iyerarxiyası aşağıdakı kimidir: Fizioloji tələblər (tənəffüs, qida, su, seksuallıq, yuxu, sağlam maddələr mübadiləsi, ifrazat) Təhlükəsizlik tələbi (bədən, iş, qaynaq, əxlaq, ailə, sağlamlıq və əmlak təhlükəsizliyi) Mənsubluğa, sevgiyə, qayğıya ehtiyac (dostluq, ailə, cinsi yaxınlıq) Ləyaqətə ehtiyac (özünə hörmət, özünə inam, uğur, başqalarına hörmət, başqaları tərəfindən hörmət) Özünü dərk etmə ehtiyacı (fəzilətli, yaradıcı, səmimi, problem həll edən, qərəzsiz, həqiqəti qəbul edən) == istinadlar == Maslow, AH (1943). İnsan motivasiyası nəzəriyyəsi. Psixoloji icmal, 50,370–396. Maslow, AH (1965). Eupsychian İdarəetmə . Qeyd edək ki, bu kitabda yer alan Andy Kay, Kaypro'dan Andy Kaydır. Ciltli ISBN 0-87094-056-2, Ciltsiz ISBN 0–256-00353-X . Maslow, AH (1970).

Kürkün — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Alpan bələdiyyəsinin tərkibindədir. == Tarixi == Kürkün kəndi nəinki Qubanın, həm də Azərbaycanın ən qədim kəndlərindəndir. Tarixi Qafqaz Albaniyasına gedib çıxan Kürkün Qorqan, Qorkan və Kyurkan adlarından yaranma ehtimalı var. Dəniz səviyyəsindən 2500 metr yüksəklikdə yerləşən Kürkün kəndinin indiki əhalisi azərbaycanlılar və əslən Dağıstanın Miskincə rayonundan gəlmiş Cənubi azərbaycanlılardır.Ehtimal olunur ki Miskincə rayonuna Cənubi Azərbaycanın Meşgin şəhərindən gəlmişlər. Onların Azərbaycanda yerləşməsindən 150–200 il ötsə də burada qədim qəbristanlıqların və tarixi məlum olmayan başdaşılarından da onun tarixi haqqında dəqiq məlumat almaq olmur. == Toponimikası == Kürkün oyk., sadə. Quba r-nunun Alpan i.ə.v.-də kənd. Qusar maili düzənliyindədir. Tədqiqatçıların fikrincə, oykonim ləzgi dilindəki kürkün sözündən olub, "yüksəkliyin yamacı" mənasını bildirir.

Müskür sancağı

Ürkün (qırğ. Үркүн) — 1916-cı ilin iyulun 30-da Qırğızıstan ilə Çin sərhədinin yanında yerləşən Bedel aşırımında baş verən hadisə. Bəziləri onu qırğız xalqına qarşı törədilən soyqırım olduğunu hesab edir. Həlak olanların sayı ilə bağlı ziddiyyətli fikirlər mövcuddur. Bəziləri iddia edir ki, ölkənin şimalında yaşayan əhalinin təxminən yarısı öldürülüb. Brüs Pannyer ehtimal edir ki, ölənlərin sayı 100000-dan çoxdur. Rusiyanın bəzi mənbələri iddia edir ki, hadisənin nəticəsində 3000-ə yaxın adam ölüb. Ürkün haqqında kitabın müəllifi olan tarix professoru, Tınçtıkbek Çoroteqinin fikirinə görə, üsyanın səbəbi Boris Stürmer buraxdığı hərbi xidmətə çağırış idi: Fərman 1916-cı ilin iyunun 25-də verilib. O, əvvəl hərbi xidmətdən azad olan qeyri-rus əhalisi olan bir sıra vilayətlərdən 19-43 yaş arasında olan kişiləri xidmətə çağırıb. Rusiya imperiyasının hissəsi olan Qərbi Türkistandan sağ qala bilən on minlərlə qırğız və qazax Çinə qaçmağa məcbur oldular.

Mikun — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Komi Respublikasına daxildir

Mumlu — Azərbaycan Respublikasının Şabran rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 2 aprel 2010-cu il tarixli, 982-IIIQ saylı Qərarı ilə Dəvəçi rayonunun Mumlu kəndi Düz Bilici kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, mərkəzi Taxtalar kəndi olmaqla, Taxtalar kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmış və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin Dövlət reyestrinə daxil edilmişdir. Kənd 19 iyul 2013-cü ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin iştirakı ilə açılışı olmuş Şabran-Pirəbədil-Zeyvə avtomobil yolunun üstündədir.

Əbu Əl-Abbas Abdullah ibn Harun Ər-Rəşid (ərəb. أبو العباس عبد الله بن هارون الرشيد‎) (13 sentyabr 786, Bağdad – 9 avqust 833, Tarsus) — 7. Abbasi xəlifəsi. Harun ər-Rəşidin oğlu Məmun (813–833) atasının siyasətlərini davam etdirdi. Məmunun türklərdən ibarət ordu qurmasının ən böyük səbəblərindən biri dövlətdəki Fars (İran) təsirini qırmaqdı. Mərvdə ikən baş verən olaylar Məmunun farslara və ərəblərə olan güvənini sarsdı. Məmun sadəcə İran ünsürünə dayanmanın yanlışlığını anlamışdı. Atası Harun dönəmindəki Bərməkilər olayında İran əhlinə olan güvəni azalmışdı. Ərəblərin Əmini dəstəkləməsiylə də onlara güvəni qalmamışdı. O qardaşı Əmin ilə xilafət mübarizəsində — xəzinənin və ordunun Əminin tərəfində qalmasından çəkinərək- dayıları olan Türk xaqanlarına sığınmaq istəmişdi.