Lüğətlərdə axtarış.

Martinika (fr. Martinique [maʀtiˈnik], Kreol. Matinik və ya Matnik) – Karib dənizi hövzəsində Kiçik Antil arxipelaqına daxil olan ada. Fransaya məxsusdur və onun Dənizaşırı departamentinə daxildir. Martinikanın qədim sakinləri onu "Çiçəklənən ada" – Madinina adlandırmışlar. Bu ada Fransanın ərazisi kimi Avropa Birliyinə inteqrasiya olunmuşdur. == Coğrafiyası == Martinika adası Atlantik okeanında, Karib dənizi hövzəsinə aid Kiçik Antil arxipelaqına aid olub Dominikan Respublikasından 25 km cənubda, Sent-Lüsiyadan 37 km şimalda yerləşmişdir. Adanın uzunluğu 73 km, eni isə 39 km-dir. Sahilinin uzunluğu təxminən 350 km-dir. Ada ilə Paris arasındakı məsafə 6850 km-dir.

Elizabet adası — Frans-İosif Torpağına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Ada Avstriyanın cənubunda yerləşən Klaqеnfurt şəhəri şərəfinə adlandırılmışdır. == Yerləşməsi == Ada arxipelaqın mərkəzində, Solsberi adasından 4.5 km qərbdə yerləşir. == Təsviri == Ada ovalvari formasına malikdir. Uzunluğu 3 km, eni isə 2 km-dir. Ada buzdan tam azaddır. Mərkəzində adanın maksimal hündürlüyü 120 m olan zirvə vardır. Şimalında kiçik göllərə sahibdir.

Ella adası (dan. Ella Ø) — Qrenlandiyanın şərqində, Kral Oskar fiordunun şimalında, Kempe fiordunu girəcəyində yerləşən ada. Ada Şimal-Şərqi Qrenlandiya Milli Parkı ərazisinə daxildir. Alfred Qabriel Nathorstın 1899-cu il ekspedisiyası zamanı həyat yoldaşı Emi Rafaella Vindalın (qısaca Ella) (1858–1936). == Tarixi == Laqe Kox adanın şimalında daxmaya sahib isi. Botanik Torvald Sorensen 1931–1934-cü illər ərzində burada yaşamışdır. O, öz müşahidələrini doktorluq işinin 1941-ci ildə müdafiyəsində istifadə etmişdir. İkinci dünya müharibəsi zamanı ABŞ ordusunun bölüyü yerləşdirilmişdi. 1971-ci ildə adada L-6 xondrit adı verilən meteorit tapılmışdır.

Eqlinton adası (ing. Eglinton Island) — Kanada Arktik arxipelaqına daxil olan ada. Kraliça Yelezaveta adaları qrupuna aiddir. Adada hazırda yaşayış yoxdur. == Coğrafiya == Adanın sahəsi 1541 km²-dir. Kraliça Yelezaveta adaları qrupuna daxil olan adalar arasında sahəsinə görə 13-cüdür. Ada Kanada Arktikasının qərbində, Kraliça Yelezaveta adaları qrupunun isə cənub-qərb qutaracağında yerləşir. Melvill adasının qərb sahillərindən 22 km aralıdadır. Bu iki adanı Kellett boğazı ayırır. Şahzadə-Patrik adası adasının cənub-şərq sahillərindən 23 km enə malik Korojer boğazı ilə ayrılır.

Eqq adası (ing. Egg Island, aleut. Ugalĝa;) — Aleut adaları qrupuna, Foks adalarına daxil olan ada. İnzibati baxımından Alyaska ştatı ərazisinə daxildir. Unalaşka adasının şərq ucunda və Sedanka adasının şimal-şərq ucundan çox uzaqda yerləşir. Aleut adalarının ən şərq adasıdır. Ada 1.259 km² ərazini əhatə edir və yaşayış yoxdur. Onun əsl adı leytenant Qavril Sarıçev tərəfindən verilmiş Yaiçnı (Yumurtalı) adı olur. Çağdaş ada rus dilindən tərcüməsidir. Onun indiki adı İmperator Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin leytenantı Qavril Sarıçev tərəfindən verilmiş rus adının tərcüməsidir.

Fil adası (ing. Elephant Island), Antarktida sahillərində, Cənubi Şetland adalarınındə yerləşən buzlarla örtülü bir adadır. == Yerləşmə == Koordinatları 61°08'C, 55°07'Q-dir. Cənubi Georgiyanın 1290 km cənub-qərbində, Folklend adalarının 940 km cənubunda və Horn Burnunun 890 km cənub-şərqində yerləşir. Şərqdən qərbə doğru uzanan adanın ən yüksək nöqtəsi, "Pardo Beli" adlanan 852 metr hündürlükdə olan təpədir.. == Flora və Fauna == Adada əhəmiyyətli bir flora və ya özünə məxsus bir faunası yoxdur. Fil Adasında pinqvinlər və dəniz ayıları tapmaq olar. Balina ovu və meteorologiya fəaliyyəti üçün uyğun bir nöqtədə yerləşməsinə baxmayaraq, etibarlı bir limanının olmamasından ötrü qalıcı olaraq insan məskunlaşması mümkün olmamışdır. == Coğrafiyası == Adanın havası əsasən dumanlı və qarlı olur. Küləyin sürəti saatda 180 km-ə qədər çata bilir.

Fippsoya (norv. Phippsøya) — Şpitsbergen arxipelaqına daxil olan qayalıqdan təşkil olunmuş adalardan biri. Sjuoyane adaları qrupuna daxildir. Şimal-Şərq Torpağından şimalda yerləşir. Barens dənizi akvatoriyasına daxildir. Ada 1773-cü ildə Şpitsbergen ekspedisiyasında iştirak etmiş iki ingilis bombardımançı gəmisinin komandiri Konstantin Fippsin şərəfinə adlandırılmışdır. == Mənbə == Conway, W. M. 1906. No Man’s Land: A History of Spitsbergen from Its Discovery in 1596 to the Beginning of the Scientific Exploration of the Country. Cambridge: At the University Press.

Fiqurnıy adası — Sedov arxipelaqı qrupuna daxildir. İnzibati cəhətdən Krasnoyarsk diyarının Taymır Dolqan-Nenes rayonu ərazisində yerləşir. == Yerləşməsi == Arxipelaqın şərqində yerləşir. Fiqurnıy adasından qərbdə Sredniy adası və Strela adası yerləşir. Şərqdə Vostoçnıy adası yerləşir. Əslində isə bu bir adadır. Onlar uzunluğu 9 km, eni isə 250 m olan bərzəxlə birləşir. Bununla belə bir çox xəritələrdə adalar ayrı göstərilir. == Təsviri == Aypara formasına malikdir. Şərqdən qərbə uzunluğu 12 km, şimaldan cənuba isə 8 km təşkil edir.

Faraonlar adası (ərəb. جزيرة فرعون‎) — Qırmızı dənizə dail olan Akaba körfəzində yerləşən qayadan ibarət olan ada. Ada misirə məxsusdur. Adanın sahəsi 0.039 km²-dir. 2013-cü il məlummatına görə adada daimi yaşayış yoxdur. == Coğrafiyası == Sinay yarımdasından bir qədər aralıda, Ərəbistan yarımadasından isə qərbbdə yerləşir. Ada Tabadan 8 km cənubdadır. Adanı sinay yarımadasından ensiz boğaz ayırır. Ada ilə yarımada arasında ən qısa məsafə 190 metrdir. Adanın uzunluğu 350 m, eni isə 170 metrdir.

Foli adası (ing. Foley Island) — Kanada Arktik arxipelaqının bir hissəsidir. Adada hazırda yaşayış yoxdur (2012). == Coğrafiya == Foley adası Foks körfəzinin şimal-şərq küncündə, Baffin Torpağının sahillərində yerləşir. 12 km enində olan Koçram boğazı adanı cənubda Şahzadə-Çarlz adasından ayırır. Adanın cənub-şərqində Er-Fors adası, şimalda Baffin Torpağı adasının Berd yarımadası yerləşir. Adanın sahəsi 637 km²-dir. Sahil xəttinin uzunluğu 153 km-dir. Adanın əksər hissəsinin relyefi alçaqdır və dəniz səviyyəsindən 20 metrdən çox deyil, adanın ən yüksək nöqtəsi şimal-şərqdə yerləşir və hündürlüyü 65 metrdir.

Foqlaryo adası (isv. Fåglarö) — Saksarferden körfəzində, Stokholm arxipelaqının tərkibinə daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Stokholm leninin Esterokersuyu kommunasına daxildir. Ada ilə əlaqə "Vaksxolmsbulaqet" şirkətinin gəmiləri ilə yaradılır. Qışda adada demək olar ki, insan yaşamır. Yayda isə insanlar adanı sadəcə gəzirlər. Yollar gəzinti cığırlarından ibarətdir.

Gil adası — Xəzər dənizində, Bakı arxipelaqında Azərbaycana məxsus ada. Uzunluğu 2.5 km, ən enli yeri isə 0,3 km təşkil edir. Məskunlaşma yoxdur. Adaya ən yaxın yaşayış məntəqəsı Ələt qəsəbəsidir. Adanı sahildən 3,5 km-lik məsafə ayırır. Bakı şəhərı Qaradağ rayonun inzibati ərazisinə aiddir. Ərazisi 0,9 km² təşkil edir. Ada Ələt körfəzində yerləşir.Suxurlar əsas etibarı ilə gildən təşkil olmuşdur. Hündürlüyü 6 metr təşkil edir. == Ekologiyası == Ada 1964 ildən yasaqlıq elan edilib.

Giresun adası (türk. Giresun Adası) ― Qara dənizin cənub-şərq sahilində, Türkiyənin Giresun şəhərindən 1,2 km məsafədə yerləşən kiçik ada. Adanın sahəsi 4 hektardır. Giresun adası Türkiyənin Qara dəniz sahilindəki ən böyük adasıdır. == Tarix == Adanın qədim adlarına Aretias (yun. Ἀρητιάς), Areos Nesos (yun. Ἄρεος νῆσος; Ares adası deməkdir), Xalserit (yun. Χαλκερίτις) və Puqanı nümunə göstərmək olar. Tarixi dövrlərdə ada, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 6-cı və ya 5-ci əsrdə materik şəhəri Kerasousdan (indiki Giresun şəhəri) olan yunan kolonistləri tərəfindən istifadə edilmişdir. Adada damı olmayan daş məbədin xarabalıqları, istehkam və qalalar və iki şərab və ya yağ presi var.

Hemskerk adası — Yeni Torpaq arxipelaqına daxil olan iri bir ada. İnzibati cəhətdən Rusiyanın Arxangelsk vilayəti ərazisinə daxildir. Kara dənizinə daxil olan Murmans buxtasınfda, Şimal adasının şərq sahillərində yerləşir. Ada 1596-cı ilin avqustunda holland dənizçiləri tərəfindən gəmi kapitanı Yakov van Hemskerkin şərəfinə adlandırılmışdır. Adada morjların daimi dayanacaq yeri olan yataq vardır. Burada Böyük sahilqağayısına aid yuvalama yerləri vardır.

Hendorabi (fars. هِندُرابی‎ , ing. Hendorabi) — İran körfəzində İrana mənsun olan ada. Henderabi adası Kiş adasından bir qədər aralıda, Hörmüzqan ostanlığının Bənder Lanq şəhristanına daxildir. İranın cənubunda yerləşən ada Çiru adasından 9 km cənub-qərbdə qərarlaşır. Adanın uzunluğu 8 mil, eni isə 4 mildir. Henderabi adası Kiş adası ilə Lavan adaları arasında yerləşir. Hendurbi ilə Kiş adası arasında məsafə 28 km, Lavan adası ilə məsafə isə 1333 kilometrdir. Adanın səthi hasmardır, demək olar ki, hündür əraziyə rast gəlinmir. Adanın şərq və şimal hissələrində hamar enişlər vardır ki, onlarda dənizin dibinə doğru irəliləyir.

Herald afası — Çukot dənizi ərazisində, Vrangel adasından 70 km şərqdə yerləşir. Ada qranit-gneys suxurundan ibarətdir və yerin təkindən üzə çıxmışdır. Sahəsi 11.3 km² təşkil edir. Ən hündür nöqtəsi dəniz səviyyəsindən 364 metrdir. Ada Vrangel Dövlət Təbiət Qoruğu ərazisinin 0,05% təşkil edir. == İqlim == İqlimi sərtdir. İlin böyük qismi soyuq hava kütləlırinin təsiri dairəsindədir. Yayda Sakit okean istiqamətindən isti və rütubətli hava kütlələri adanın iqliminə təsir göstərir. Əsasən isə Sibirdən quru və isti hava kütlələri gəlir. Qütb gündüzləri — mayın ikinci yarısından iyulun 20-ə qədər, Qütb gecələri isə noyabrın ikinci yarısından yanvarın sonlarına qədər davam edir.

Herbert adası (ing. Herbert Island) — Aleut adaları qrupuna, Dörd Dağ adalarına daxil olan ada. == Coğrafiya == Yaşayışı olmayan, diametri 10 km olan ada. Adada sönmüş vulkan vardır. Soyuq dəniz iqliminə sahibdir. Duman və atmosfer yağıntıları adi haldır.

Heys adası — Frans-İosif Torpağına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. Ən hündür nöqtəsi — 242 m. Ada 1901-ci ildə Bolduin-Siqler ekspedisiyası tərəfindən kəşf edilmişdir və amerikan qütb araşdırmaçısı Ayzek Heysin şərəfinə adlandırılmışdır. Ən böyük gölü — Kosmiçeskoe. Adanın şərqindən Romantikov çayı axır. == Maraqlı faktlar == 2005-ci ildə ada ərazisində Şimal qütbünə ən yaxın "Arxangelsk 163100" poçt bölməsi açılmışdır. Bölmə həftənin 2,3,4 və 5-ci günlər gündə cəmi bir saat fəaliyyət göstərməli idi (10:00; 11:00). Ancaq onun indi 3-cü günlər işlədiyini deyirlər. Heys adasında Vladimir Sanin özünün ən məşhur kitabı olan "Sən Arktikaya sağ ol demə" əsərini yazmışdır.

Martinika (fr. Martinique [maʀtiˈnik], Kreol. Matinik və ya Matnik) – Karib dənizi hövzəsində Kiçik Antil arxipelaqına daxil olan ada. Fransaya məxsusdur və onun Dənizaşırı departamentinə daxildir. Martinikanın qədim sakinləri onu "Çiçəklənən ada" – Madinina adlandırmışlar. Bu ada Fransanın ərazisi kimi Avropa Birliyinə inteqrasiya olunmuşdur. == Coğrafiyası == Martinika adası Atlantik okeanında, Karib dənizi hövzəsinə aid Kiçik Antil arxipelaqına aid olub Dominikan Respublikasından 25 km cənubda, Sent-Lüsiyadan 37 km şimalda yerləşmişdir. Adanın uzunluğu 73 km, eni isə 39 km-dir. Sahilinin uzunluğu təxminən 350 km-dir. Ada ilə Paris arasındakı məsafə 6850 km-dir.

Martini (ing. "Martini" və ya "Dry Martini") ənənəvi olaraq cin və vermut əsasında hazırlanmış aperitif (yeməkdən öncə) kokteyldir. Beynəlxalq Barmenlər Assosiasiyasının (BBA) rəsmi kokteyllərinə, "Unudulmazlar" kateqoriyasına daxildir. == Adı == Martininin dəqiq mənşəyi məlum deyil, bir-birindən uzaq yerləşən Amerika şəhərləri Yonkers, New Orleans və San Francisco onun ixtira edildiyini iddia edir. Ənənəvi olaraq martininin mənşəyi San-Fransiskoya aid edilir və adı əvvəlki ingilis adı "Martinez"-dən götürülüb. İngilis adı Martinez 1880-ci illərin yazılı mənbələri tərəfindən təsdiqlənir, lakin onun mənşəyi öz növbəsində müxtəlif əfsanələrlə izah olunur. Peter Tamony hesab edir ki, sonuncu samit itkisi ya praktiki səbəblərə görə baş verib. Məsələn, ingiliscə Martinez sözünün cəmini sifariş etmək mümkün deyil. Ya da çox güman ki, vermut adı "Martini"-nin təsiri altında baş verib. == Tərkibi == Orijinal martini şirin idi — 1887-ci il resepti, müştəri daha şirin içki istəsə, şərbət əlavə etməyi tövsiyə edir.

Helena adası (ing. Helena Island) — Kanada Arktik arxipelaqının bir hissəsidir. Adada hazırda yaşayış yoxdur (2012). == Coğrafiyası == Helena böyük Baterst adasının sahillərində yerləşən çoxsaylı adalardan biridir. Ada Baterst adasından 7 kilometr şimalda, Mey və Yanq körfəzlərin əmələ gətirdiyi yarımada ilə üzbəüz yerləşir. Kiçik Seymur adası adanın qərb sahilində yerləşir. Adanın sahəsi 326 km², sahil xəttinin uzunluğu 98 km-dir. Ada düzbucaq formalıdır, uzunluğu 39 km, eni 11 km-dir. Adanın cənub sahili sıldırım, şimal sahili daha düzdür. Hündürlük sahil zolağına qədər zərif şəkildə enir.

Henriett adası — De-Lonq adaları qrupuna daxil olan, Şərqi Sibir dənizində yerləşən ada. Adanın sahəsi 12 km², hündürlüyü isə 315 metrdir. İnzibati cəhətdən Yakutiya ərazisinə daxildir. Şərqi Sibir dənizi şimal qutaracağında yerləşir. == Geologiya == Henriett adası De-Lonq adalarına daxil digər adalar kimi Verxoyan-Çukot qayalıq zonasında yerləşir. Paleozoy və Mezazoy dövrünə aid bazalt suxurlardan ibarətdir. == İqlimi == De-Lonq adaları qrupuna daxil adalar arasında ancaq Henriett adasının iqlimi öyrənilmişdir. Qımda küləklər cənubdan, yayda isə şimaldan əsir. Ən isti ayın orta temperaturu (iyul) +0,3°, soyuq ayın temoeraturu isə (mart) −26,5° təşkil edir. == Buzlaqlar == Buzlaqlar əsasən adanın cənub-şərqində 6 km² sahəyə malikdir.

Herşel adası (ing. Herschel Island) — Yukon ərazisinin ən ucqar şimal nöqtəsidir. Adada hal-hazırda yaşayış yoxdur (2012). == Coğrafiya == Şimal Buzlu okeana daxil olan Bofort dənizində 69-cu paralel daxilində yerləşir. Materikdən 2 km aralıda yerləşir. Adanın uzunluğu 14,5 km, eni 8 km, ən hündür nöqtəsi 183 metr təşkil edir. Yerli əhali adanı kee keek ta ruk və ya Qi kiq daryuk adlandırırlar. Mənası "bu — ada" deməkdir. Noyabrdan iyula qədər ada buzla örtülü olur. Adadan 90 km aralıda daimi buzlaqlar yerləşir.

Hestur adası (far. Hestoy/Hestur) — Farer adalarına daxil olan ada. 2013-cü il məlumatına görə adada 21 nəfər yaşayır. Sahəsi 6.1 km²-dır. Farer dilindən tərcümədə Hestoy sözü anlamını verir. Ən yüksək nöqtəsi hündürlüyü 421 m-dir. Adanın cənub qutacağında mayak vardır.

Nunivak adası (ing. Nunivak) — Berinq dənizində Alyaska yaxınlığında yerləşir. Sahəsi 4227 km² təşkil edir. Amerikaya məxsus olan sahəsinə görə səkkizinci adadır. Berinq dənizində Müqəddəs Lourens adasından sonra ikinci böyük adadır. Yukon çayının deltasından 48 km aralıda yerləşir. Şimaldan cənuba 76 km, şərqdən qərbə isə 106 km təşkil edir. == Təbiəti == Adan vulkan məşəllidir. Sahəsinin böyük qismi 160 metr hündürlüyə malik olan plato yerləşir. Adanın formalaşması Təbaşir dövrünə təsadüf edir.

Hörmüz adası (fars. جزیره هرمز‎) — Hörmüz boğazında yerləşən, İran İslam Respublikasının Hörmüzgan ostanının ərazisinə daxil olan ada. == Coğrafiyası == Hörmüz adası Hörmüz boğazının şimalında, Oman ilə İran körfəzləri arasında qərarlaşır. Ada materik sahilindən 8 km məsafədəfir. 7x8 km ölçüdə olan ölçüdə oval formaya malikdir. Adanın sahəsi 42 km² təşkil edir. Hörmüz adasından cənub şərqdə boğazın ən böyük adası olan Qeşm adası və Larek adası yerləşir. Ada vulkan mənşəlidir. Ərazisi təpələrlə örtülüdür. Maksimal hündürlüyü 186 metrdir.

Hıksando (kor. 흑산도) — Cənubi Koreyaya məsub olan ada. Ada Çolla-Namdo vilayətinə aid Mokpxo limanından 97 km cənub-qərbdə yerləşir. İnzibati cəhətdən Sinan qəzası ərazisinə aiddir. Sahəsi 19,7 km², ən hündür nöqtəsi isə 400 metr təşkil edir. Ərazisi dağlıqdır. 2001-ci ilə olan məlumata əsasən adada 3133 nəfər yaşayır.

Amblyseius martini (lat. Amblyseius martini) — phytoseiidae fəsiləsinin amblyseius cinsinə aid heyvan növü. == İstinadlar == Amblyseius martini Catalogue of Life saytında Mites GSDs: PhytoseiidBase.

Martin təklüləli tüfəng növüdür. Orijinal adı Martini-Henri idi və 1871-ci ildən İngilis ordusunda istifadə edilmişdir. Silah, özünü təkmilləşdirən Fridrix von Martini və Aleksandr Henrinin adını daşıyır. Osmanlı ordusu tərəfindən 93 müharibəsində ruslara qarşı istifadə edilmişdir. Martini-Henri Martin və Hekimoğlu da daxil olmaqla, bir çox xalq mahnısının mövzusu olmuşdur.

Jandira Martini (isp. Jandira Martini; 10 iyul 1945, Santos, San-Paulu ştatı – 29 yanvar 2024, San Paulo) — braziliyalı aktrisa, ssenari müəllifi. == Həyatı == 1945-ci il 10 iyul tarixində San-Paulu ştatının Santos şəhərində dünyaya gəlib. 2024-cü ilin yanvar ayında ağciyər xərçəngindən vəfat edib.

Sen-Pyer (fr. Saint-Pierre) — Fransanın Martinika regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — Martinika. Suprefektura — Sen-Pyer. Rayon əhalisi 2009-cı ildə 23 683 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 112,78 nəf / km². Rayon sahəsi — 210 km².

Bayam-Martin adası (ing. Byam Martin Island) — Kanada Arktik arxipelaqının Kraliça Yelezaveta adalarına daxildir. == Coğrafiya == Adanın sahəsi 1150 km²-dir, Kraliça Yelezaveta adaları arasında ərazisinə görə 17-ci yerdədir. Adanın maksimum uzunluğu 46 kilometr, eni isə 37 kilometrdir. Bayam Martin adası Vaykaunt-Melvill boğazının şimalında yerləşir. 27 km qərbdə yerləşən Melvil adasından Bayam boğazı ilə, 35 km şimal-şərqdə yerləşən Barest adasından isə Ostin boğazı ilə ayrılır. == Tarix == Ada 1819-cu ilin avqustunda ingilis dəniz səyyahı Uilyam Edvard Parri tərəfindən Atlantikadan Sakit Okeana Şimal-Qərb keçidini axtararkən ilk dəniz ekspedisiyası tərəfindən kəşf edilmiş və admiral Tomas Bayam Martinin (1773–1854) şərəfinə adlandırılmışdır.

Martin-Qarsiya adası (isp. Martín García) — Atlantik okeanın La-PLata estuarisində yerləşən ada. İnzibati cəhətdən Argentinanın Buenos Ayres vilayətinə daxildir. Sahəsi 1,84 km² təşkil edir. Lemer boğazı ilə Odlu Torpaqdan ayrılır. == Tarix == ada ilk dəfə 1516-cı ildə Sebastyan Kabot tərəfindən kəşf edilmişdir. XIX əsrin əvvəllərində strateji baxımından əhəmiyyətli olan ada uğrunda Braziliya və Argentina arasında mübarizə getmişdir. Ada yaxınlığında Argerntinanın donanması ilə İngiltərə, Fransa və Braziliya donanmaları marasında döyüşlər baş vermişdir. Adada Martin-Qarsiya türməsi yerləşir. Burada İpolito İriqoyen, Xuan Peron, Arturo Frondisi kimi siyasətçilər saxlanılmışdır == Çağdaş dövr == Adada eyni adlı hava limanı vardır.

Adams (ing. Adams) — yaşayışı olmayan, Oklend adalarının cənubunda yerləşən ada. Yeni Zelandiyaya məxsusdur. UNESCO Ümumdünya irsi siyahısına daxildir == Coğrafiya == Adanın şərqdən qərbə uzunluğu 17 km, şimaldan cənuba edi 9 km, sahil xəttinin uzunluğu 61,3 km, sahəsi — 97,3 km². Ən hündür nöqtəsi Dik zirvəsidir 668 metrdir. Oklend adasından eni 2,3–0,57 km olan boğaz ayırır. Adada çoxlu sayda endemik canlılar yaşayır: Oklend çay ördəyi, Oklend Snipe Auckland Shag və Auckland Rail.

Martinya (fr. Monthieux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Şampan-an-Valrome kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Belle. INSEE kodu — 01097. == Coğrafiyası == Kommuna Paris şəhərinin 420 km cənub-şərqində, Lion şəhərindən 70 km şərqdə yerləşir və Burk-an-Bres şəhərindən 55 km cənub-şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2010-ci ildə əhalinin sayı 199 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2010-cu ildə əmək qabiliyyətli 131 nəfər (15-64 yaş arasında) 93 nəfər iqtisadi cəhətdən, 38 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi 71.0%, 1999-cu ildə 68.8%). Fəaliyyət göstərən 93 sakindən 90 nəfəri (40 kişi və 50 qadın), 3 nəfər işsiz (3 kişi və 0 qadın) idi.

Martunis (2 may 1997, Banda-Açex[d]) — Portuqaliyanın "Sportinq" (Lissabon) klubunun indoneziyalı futbolçusu; == Həyatı == İndoneziyada 2004-cü ildə meydana gələn zəlzələ və sunamidə zərər çəkmişdir. Yaşanan fəlakətlər zamanı anasını və 2 bacısını itirən 7 yaşındakı Martunis, 21 gün boyunca aclıq və susuzluqla mübarizə apardıqdan sonra xilas edilmişdir. Kanadalı xilasedicilər tərəfindən aşkarlanarkən əynində Portuqaliya milli futbol komandasının 10 nömrəli oyunçusu Ruy Koştanın forması var idi. Fəlakətin "möcüzə uşağı" olaraq xatırlanan Martunis necə sağ qalması ilə bağlı suallara, "Heç qorxmadım; çünki ailəmi yenidən görmək və futbolçu olmaq istəyirəm" cavabını vermişdi. Bundan sonra Portuqaliya Futbol Federasiyası onların evinin yenidən inşa edilməsi üçün 40 min avro yardım etmiş və "Real" Madridin portuqaliyalı ulduzu Kriştiano Ronaldo isə 2005-ci ildə təbii fəlakətdən zərər çəkənləri ziyarət edərkən onunla da görüşmüşdür. Martunisun təhsil xərclərini qarşılayan Ronaldo, gənc futbolsevərin "Sportinq" (Lissabon) klubunun bazasına gəlməsini təmin etmişdi. == Karyerası == === Yeniyetməlik dövrü === O, 2015-ci ilə qədər İndoneziyanın PSAP Sigli komandasında oynamışdır. == "Sportinq" (Lissabon) == 2015-ci ilin iyul ayında Portuqaliyanın "Sportinq" (Lissabon) klubuna keçmişdir. İmza mərasiminin ardından duyğularını dilə gətirən Martunis belə demişdir: "Röyalarım reallaşdı. Mənə verilən bu fürsət səbəbiylə inanılmaz bir həyəcan duyuram." Klubun prezidenti onun U-19 komandasında oynayacağını bildirmişdir.

Artinit — mineral, Mg2[(OH)2|CO3]× 3H2O. == Haqqında == Artinit - Monoklinik. Habitus iynəvari. Ayrılma {100} üzrə mükəmməl, {001} üzrə orta. Aqreqat: qabıqcıqlar, çəplifli, damarcıqlar, kürəvi, radial-şüavi. Rəngi ağ. Sərtliyi 2,5. Xüsusi çəkisi 2,03. Aşağı temperaturlu hidrotermal; serpentinləşmiş hiperbazitlərdə brusit, araqonit, kalsitlə birgə. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006, 679 səh.

Martuni — sovet dövlət və partiya xadimi Aleksandr Fyodoroviç Myasnikovun təxəllüsü, həmçinin onun şərəfinə adlandırılan bir neçə toponimlərin adı: == Azərbaycan Respublikası == Martuni rayonu — Keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti tərkibinə daxil olan Azərbaycan rayonlarından biri. Martuni — Xocavənd şəhərinin əvvəlki adı. Martuni — Şəmkir rayonunda Günəşli kəndinin əvvəlki adı. == Ermənistan Respublikası == Martuni rayonu — Ermənistan Respublikası ərazisində mövcud olmuş rayon. Mərkəzi Martuni şəhəri olmuşdur. Martuni — Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistan Respublikası) Göyçə mahalı ərazisində rayon mərkəzi, şəhər. Martuni (Qaraqoyunlu) — Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistan Respublikası) Qaraqoyunlu mahalı ərazisində kənd.

Martin — ad. Bu soyadı olanlar Vilyam Martin — ingilis təbiətşünası. Bu adı olanlar Martin Haynriş Klaprot — Alman kimyaçısı. Martin Val — Danimarka botaniki.

Enzo Martinez (d. 15 avqust 1994) — Uruqvaylı üzgüçü. Enzo Martinez Uruqvayı 2017-ci ildə XXXVII Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında təmsil etdi. == Karyerası == Enzo Martinez birinci dəfə Dünya Çempionatına 2017-ci ildə qatıldı. O, Budapeştdə baş tutan XXXVII Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında kişilər 100 m sərbəst stildə, təsnifat mərhələsində iştirak etdi. 51.39 saniyəlik nəticəsi ilə 119 üzgüçü arasında 63-cü oldu və yarımfinala vəsiqə qazana bilmədi.

Estibaliz Martinez (9 may 1980) — İspaniyanı təmsil edən bədii gimnast. == Karyerası == Estibaliz Martinez İspaniyanı 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və qrup turnirində qızıl medalın sahibi olub.

Euphorbia martinae (lat. Euphorbia martinae) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü.

Karmen Martinez (26 dekabr 1982) — Paraqvaylı marafonçu. Karmen Martinez Paraqvayı 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Karmen Martinez birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında marafon yarışlarında qüvvəsini sınadı və məsafəni 2 saat 56 dəqiqə 43 saniyəyə qət edərək 157 marafonçu sırasında 115-ci yeri tutdu.

Lautaro Javier Martinez (22 avqust 1997) – İtaliya A Seriyasında çıxış edən İnterin argentinalı peşəkar futbolçusu. == Karyerası == === Racinq Klub === Racinq Klubda ilk matçına 1 noyabr 2015-ci ildə keçirilən Racinq Klub-Crucero del Norte FK matçının 80-ci dəqiqəsində çıxıb. Matç Racinq Klubun 3–0 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb. Racinq Klubun heyətində ilk qolunu isə 30 yanvar 2016-cı ildə keçirilən İndependiente-Racinq Klub matçında vurub. Matçın 74-cü dəqiqəsində meydana çıxan Martinez 75-ci dəqiqədə fərqlənməyi bacarıb. Matç Racinq Klubun 1–3 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.4 iyul 2018-ci ildə Racinq Klubdan ayrıldı. === İnter === 4 iyul 2018-ci ildə İnter ilə müqavilə imzaladı.İnterdə ilk matçına 14 iyul 2018-ci ildə keçirilən Luqano-İnter matçında çıxıb. Matça start heyətdə başlayan Martinez 46-cı dəqiqədə əvəzlənib. Eyni zamanda Lautaro Martinez matçın 16-cı dəqiqəsində fərqlənib. Matç İnterin 0–3 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.

Mardinin mühasirəsi — 1616-1517-ci illər arasında Süleyman bəy Ustaclı komandanlığı altındakı Səfəvi ordusu ilə Bıyıklı Mehmed Paşa komandanlığındakı Osmanlı ordusu arasında baş tutmuş mühasirə döyüşüdür. Mardinin sonda Osmanlı hakimiyyətinə keçməsinə nəticələnmiş mühasirədə Osmanlı ordusu qələbə qazanmışdır. == Arxa plan == Bıyıklı Mehmed Paşa komandanlığındakı Osmanlı ordusu 1516-cı ilin may ayında baş vermiş Qoçhisar döyüşündə Səfəvi ordusunu məğlub etdi. Bundan sonra da Mardindəki Səfəvi qarnizonu mühasirəyə alındı. Bu zaman Misir səfərinə çıxan Səlim Mardini mühasirəyə alan Osmanlı komandanı Bıyıklı Mehmed Paşanı da özünə qoşulması üçün çağırdı. Dəli Hüsrəv Paşanı mühasirəyə almış ordunun rəhbərliyinə buraxan Mehmed Paşa Səlimə qoşulmaq üçün yola düşdü və 3 avqustda ona qatıldı. 24 avqust 1516-cı ildə baş vermiş Mərcidabık döyüşündə sol qanad komandanı olan Bıyıklı Mehmed Paşa Osmanlı ordusunun Hələbi ələ keçirməsindən sonra Mardindəki mühasirəyə rəhbərlik etmək üçün sultanın ordusundan ayrıldı. == Döyüş == Səfəvi qarnizonu o qədər də çox olmayan Osmanlı ordusuna komandanlıq edən Hüsrəv Paşa tərəfindən iyun ayından etibarən mühasirədə idi. 1516-cı ilin sonunda və ya 1517-ci ilin əvvəlində Mardinə çatan Bıyıklı Mehmed Paşa özü ilə birlikdə xeyli sayda top gətirmişdi. Səfəvi qarnizonunun komandanı olan Süleyman bəy Ustaclının da sonu digər qardaşları kimi oldu.

Marianna Martines (d. 4.5.1744, Vyana, Avstriya - ö. 13.12.1812, Vyana, Avstriya) — avstriyalı müğənni, pianoçu və klassik dövr bəstəkarı.

Melani Adel Martines (ing. Melanie Adele Martinez; 28 aprel 1995, Astoriya, Kuins) — amerikalı müğənni-mahnı yazarı. O, 2012-ci ildə ABŞ-də yayımlanan "The Voice" müsabiqəsindəki uğurlu iştirakından sonra, Atlantic Records ilə müqaviə bağlamış və ilk sinqlı "Dollhouse", ardınca eyniadlı mini-albomunu yayımlamışdır. Melaninin 2014-cü ildə buraxdığı ilk studiya albomu "Cry Baby" Amerika Səsyazma Sənayesi Birliyi (RIAA) tərəfindən ikiqat platin sertifikatına layiq görüldü. Onun "Sippy Cup", "Mad Hatter", "Mrs. Potato Head", "Cry Baby", "Pacify Her" və "Soap" mahnılarının hamısı ABŞ-də qızıl sertifikata layiq görülmüşdür, həmçinin onun "Dollhouse" və "Pity Party" mahnıları RIAA tərəfindən platin sertifikatı almışdır. Melani ikinci studiya albomu "K-12" ilə birlikdə Cry Baby hekayə xəttini davam etdirdi. Onun 2020-ci ildə dördüncü mini-albomu "After School" buraxıldı. Melaninin üçüncü studiya albomu "Portals" 31 mart 2023-cü ildə işıq üzü gördü. Melani Adel Martines 28 aprel 1995-ci ildə Kuinsin Astoriya məhəlləsində Puerto-Riko və Dominikan kökənli Meri və Xose Martinesin ailəsində dünyaya gəlib.

Adsız adası — Bakı arxipelaqında Azərbaycana məxsus ada. Heç bir yaşayış əlaməti yoxdur. Maksimum uzunluğu 0,1 km təşkil edir. Sahildən 17,5 km uzaqlıqda yerləşir Ada Səngi-muğan və İqnat daşı (Daşlı adası) adasının arasında yerləşir.

Adsız adası — Laptevlər dənizidə, Krasnoyarsk diyarı ərazidində yerləşən elədə böyük olmayan ada. Taymır yarımadasının Pyotr boğazı, Şimal adasından isə Omulev boğazı ilə ayrılır. Adanın şərqində 11 metr olan ən hündür nöqtəsi yerləşir. Pyotr adaları qrupunun tərkibinə daxildir.

Anacamptis coriophora (lat. Anacamptis coriophora) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin bağ səhləbi cinsinə aid bitki növü. Çoxillik bitkidir. Kökyumrusu şar və ya ellipsvari, 1(2) sm uzunluqdadır. Gövdəsi 20-40 sm hündürlükdədir. Yarpaqları 4-7 sayda, lansetvari və ya xətvarilansetvari, 14 sm-ə qədər uzunluqda, 1 sm enindədir. Çiçəkqrupu çoxçiçəkli uzunsov-silindrik sünbül, 10 sm-ə qədər uzunluqdadır. Çiçəkaltlığı ensiz lansetvaridir. Çiçəkyanlığının xarici yarpaqları xətvari, lansetvari, qəhvəyitəhər-fırfır rənglidir. Dodaqcığı 3 dilimlidir.

Sergey Anatoleviç Martınov (belar. Сяргей Анатольевіч Мартынаў; doğ. 18 may 1968-ci il. Vereya, Moskva vilayəti) — sovet və belarus güllə atıcısı. 2012-ci ildə Olimpiya çempionu və 50 metrlik məsafədən yataraq tüfəng atışında iki qat olimpiya bürünc mükafatçısı (2000 və 2004), dəfələrlə dünya və Avropa çempionu. Müstəqil Belarus tarixində atıcılıq idman növü üzrə ilk olimpiya çempionu. Belarus Respublikasının əməkdar idman ustası (2000) . 15 il ərzində 6 dəfə tüfəngdən 50 metr məsafədən yataraq atışda (1997, 1998, 2000, 2005, 2006, 2012) mütləq dünya rekordunun (600 xal) sahibi. Qızı - Mariya (1997-ci il təvəllüdlü), Belarusiya milli tüfəng atıcılıq komandasının üzvü, dünya çempionatlarının iştirakçısıdır. Brestdə 12 nömrəli orta məktəbdə oxuyub.