təql. Ağrı, qorxu, ürkmə və s. hissləri ifadə edir. [Şeyx Nəsrullah] … birdən “uyuy” eləyib, sol əlini qoyur böyrünə. C.Məmmədquluzadə.
Tam oxu »Abır sözünün qədim sinonimidir, utanmaq da uy kökü ilə bağlıdır, güc-ən-mək qəlibi üzrə əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »I (Goranboy) bax iv I II (Balakən, Gədəbəy, Xanlar, Qazax, Yevlax) oynaq, buğum. – Barmaxda üç üy olur (Yevlax); – Baramağımın üyləri yaman sızılde:ir
Tam oxu »...üyləri...), “aşıq”, “birləşmə”, “buğum” deməkdir. Həm üy, həm də oynaq eyni kökə malikdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...Alı atın qabaq ayaqlarının üylərini bərk sıxdı, at nə diksindi, nə qırpındı. (“Alı kişi”)
Tam oxu »zool. dial. cücüyeyən quş növü (böyələk, arı, çibin və b. cücülərlə qidalanan quş).
Tam oxu »zool. dial. cücüyeyən quş növü (böyələk, arı, çibin və b. cücülərlə qidalanan quş).
Tam oxu »zərf Hər dəfə üç dənə, hər adama üç dənə. Üç-üç sıraya düzmək. – Həsənqulu bəy, Rza, Əsgər, Həsən və xor daxil olurlar. Sonra səhnənin ortasında üç-üç
Tam oxu »нареч. по три, по трое. Üç-üç gəzişirlər прогуливаются по трое, üç-üç almaq покупать по три, üç-üç paylamaq раздавать по три
Tam oxu »...işlədilir, uyxu (yuxu), uyumaq sözləri ilə qohumdur. Kök uy hissəsidir, uy+u feilidir; uyğok (uy yox, yəni “yuxu yox”) “oyaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədo
Tam oxu »прич. xüs. yonulub düzəldilmiş, yonulub quraşdırılmış, yonulub uy durulmuş, yonulub keçirilmiş (taxılmış).
Tam oxu »...порицания, насмешки. Как же это вам не дали отпуска, ай-ай-ай... 2) употр. как выражение испуга, боязни чего-л.
Tam oxu »сущ. ах-уф, угь-цӀугь, айхь-уйхь, гьайиф чӀугун, суза авун; ax-uf eləmək ах-уф авун, угь-цӀугь авун, суза авун.
Tam oxu »межд.; разг. = ей-богу Ей-ей, не так уж это и плохо! Едва держится, упадёт ведь, ей-ей, упадёт! Догоню, ей-ей, догоню! Борщ отличный, ей-ей!
Tam oxu »...темно! 2) употр. как выражение удивления, восхищения и т.п. Ой-ой-ой, сколько здесь народу! 3) употр. как выражение внезапно замеченного упущения, оп
Tam oxu »...во что-л.); надуть (что-л.). ӀӀ (межд.) - ох!, ух!, ой!, ай! : уф аладарун - вздыхать.
Tam oxu »(Salyan) üstün. – Gəl qapışağ, görəg kim kimə üs gələcəg Üs eləməx’ (Oğuz) – oxşamaq, sığallamaq
Tam oxu »...Südün üzün alıflar, altının kəndo:u qalıf (Ağdam); – Qavaxdan da üz çox olurdu (Borçalı); – Südün üzün yığıf satajam (Bərdə); – Sütün üzünü yığıf hey
Tam oxu »...sallam ki, a:ləm yığılar (İsmayıllı); – Mədət kişi dağadaşa ün salıf (Gədəbəy); – Gejə-gündüz ünüm göyə qalxır (Laçın); – Uzağdan ün gəldi, baxdım gö
Tam oxu »...üçün deyilir (bəzən təkrar edilməklə: ay, ay, ay). Ay, ay, ay! Nə gözəl səs gəlir! // Narazılıq, məmnunsuzluq və s. ifadə edən xitab bildirir. Boşla,
Tam oxu »...görünməməsi. Bəzən şəhərə belə bir səs düşərdi ki, gün və ya ay tutulmuşdur. H.Sarabski. Boz ay – qışın axırıncı ayı, mart ayı. Artıq Qarabağ düzənli
Tam oxu »...çaxnaşmaya düşən adamların çıxardığı səs. Nə gurultu, nə küy, nə səs vardır; Bir neçə ruhsuz qəfəs vardır. A.Səhhət. [Hacı Mehdi:] Səsiniz, küyünüz q
Tam oxu »is. Pambıqdan, yundan və s.-dən iplik əyirmək üçün ortası şiş, iki ucu sivri ağac alət. Qərənfil bacı gözünü əlindəki iydən çəkib hirsli-hirsli … baxd
Tam oxu »...Almurad baba bizi başa saldı. İ.Əfəndiyev; 2) xörək, gül və ya xarab olan bir şeyin qoxusunu hiss etmək. …Leylək bir qədər gedəndən sonra, cızbız iyi
Tam oxu »bax eyi. Ey Füzuli, odlara yansın büsati-səltənət; Eydir ondan həq bilir bir guşeyi-gülxan mənə. Füzuli. Haq bilir, deyiləm mən ziyanlıqdan; Ölüm eydi
Tam oxu »nida. Müraciət, çağırış üçün işlənir. Ey oğul! Ey dost! Ey mənim əziz qardaşlarım! – Sizi deyib gəlmişəm, ey mənim müsəlman qardaşlarım!… C.Məmmədqulu
Tam oxu »[fars.] klas. İy, qoxu. Bənövşə tək ənbər zülfün buy verir; Hər yuyub sərəndə havaya, Zeynəb! M.P.Vaqif. İntizar çəkərəm ta ki sübhdəm; Ol badi-səbadə
Tam oxu »...Heyrət, təəccüb bildirir (bəzən qoşa şəkildə işlənir). [Qəmərbanu:] Buy, niyə ay Xavər xanım, sənin kimi cavan, göyçək xanıma bu tulanbar yaraşmır. M
Tam oxu »is. astr. İlin on iki hissəsindən biri. 8-i 31, 4-ü 30, 1-i 28 (hər dörd ildən bir 29) gündən ibarətdir.
Tam oxu »...акьулдин иеси. ♦ любить без ума кIевиз ашукь хьун; взяться за ум акьул атун; в своѐм уме акьул кьиле аваз, кьил-кьилел алаз; в уме рикIяй, хуралай
Tam oxu »см. уже; уж поздно гила геж я; уж не он ли сказал? яраб гьада лагьанатIа? (гьада лагьана жал? гьаяман лагьайди гьам ятIа?); уж если ехать, так всем в
Tam oxu »...yavaş-yavaş kamança və udu hazırlayıb çalmağa başladılar. M.S.Ordubadi. Ud, ney, tar, kaman çaldırdıq; Qışqırıb həşir qopartdıq bu gecə! Ə.Nəzmi.
Tam oxu »...halına salınmış məhsulu. Buğda unu. Qarğıdalı unu. Un çuvalı. – Bu dəfə on pud unun çörəyi gərək yapılaydı. C.Məmmədquluzadə. Havada buğda ununun qox
Tam oxu »...qızarmışdı. M.İbrahimov. // Heyvan başının qabaq hissəsi. Qoyunun üzü. İtin üzü. 2. Toxunma şeylərin üst (avand) tərəfi (astar müqabili). Parçanın üz
Tam oxu »is. [ər.] Vətəni Hindistan sayılan, yandırılanda xoş iy verən bir ağac (xoş qoxu vermək üçün otaqlarda xüsusi qablarda – buxurdanlarda yandırılardı)
Tam oxu »Etimonu üy (молоть) sözüdür. Həmin feil, ehtimal ki, ovmaq (xırdalamaq) sözünün dəyişmiş formasıdır. Üy indi müstəqil işlədilmir (Bəniz, bənzə sözlər
Tam oxu »Əsli uy-u-luq kimi olub, dizlə bud arasındakı yerin adı olub. Çömbəlmək sözü belə açıqlanıb: qarnını uyluğa gətirib oturmaq. Utanmaq (uytanmaq) sözü i
Tam oxu »...feili var. Onun zəminində uydur, uyğun kimi sözlər əmələ gəlib. Uy kökü ad-feil omonimdir və ad anlamında “fikir” mənasını əks etdirir. Feil olan uym
Tam oxu »...“eşmək”) sözü ilə bağlıdır. Qabaqlar qazma evlər tikirdilər. Uy (yuy) “yatmaq” deməkdir, öy isə yatmaq yeri kimi də başa düşülə bilər. (Bəşir Əhmədo
Tam oxu »Üy (buğum, oynaq) kəlməsi ilə eyni kökə malikdir. Hər ikisi “birləşdirmə, bərkitmə” anlamı ilə bağlıdır. Çüy “ağacdan hazırlanan və deşiyə geydirilən
Tam oxu »...cinsi orqan) sözü də əmələ gəlib (indi işlədilmir). Görünür, uy ismindən uya feili yaranıb, onun da zəminində uyatan (uytan, utan) sözləri meydana çı
Tam oxu »Uy-uş-maq kimi olub, mənası “qatılaşmaq” deməkdir. Bişmiş südə çalası (maya) qatırlar, bir müddət sonra süd üyüşür, qatıq olur. Başıma üyüşüblər cüml
Tam oxu »sif. Yuxulamış, yatmış. Uyumuş uşaq. // Məc. mənada. [Rüstəm bəyin] çoxdan bəri uyumuş milli hissi qələyana gəldi
Tam oxu »f. 1. Yuxulamaq. Nəhayət, uyuyan (f.sif.) uşaq tərpənib gözlərini açdı. T.Ş.Simurq. // Məc. mənada. Rahat uyu, qəhrəman əsgər! – Uyuyur məncə məzarınd
Tam oxu »f. 1. bax qapılmaq2. Qərinələrlə məst olub cəhalətə uyduq! Hansı günümüzü xoş keçirdik? C.Məmmədquluzadə
Tam oxu »sif. 1. Çox yerindən əyilmiş, düz yeri olmayan. Əyri-üyrü ağac. Əyriüyrü məftil. – Müqim bəyin boynu qısa, qılçaları gödək, əyri-üyrü, qarnı qarpız ki
Tam oxu »bax əyri-üyrü. Əyrimüyrüm küçə. Kəndin arası ilə əyrim-üyrüm gedən bağ yoluna çıxdıq. – Elə bil əkin yerlərinə əyrim-üyrüm qara zolaqlar çəkmişdilər
Tam oxu »əyiş-üyüş olmaq dan. – əyilmək, əyri hala düşmək. Mollayevin … sifəti bozarıb əyiş-üyüş oldu. M.Hüseyn
Tam oxu »