...verilən ad, titul. Xəzər xaqanı. – [Cəllad:] Xaqan, ulu xaqan! Əfv et onu, ver qətlimə fərman! H.Cavid. // köhn. Padşah, hökmdar, sultan. Xaqanlar ba
Полностью »...yabqu, o isə kağan, nəhayət, xaqan formasını kəsb edib. Deməli, xaqan “ulu” deməkdir. O, Göy Tanrının yerdə təmsilçisi hesab olunurmuş. (Bəşir Əhmədo
Полностью »сущ. истор. каган: 1. титул главы государства у тюркских народов в средние века 2. лицо, носившее этот титул 3. наименование Хазарского хана в VIII-X
Полностью »i. 1. Khakan (the title of Mongolian, Chinese and Turkish rulers); 2. arx. sovereign, ruler, monarch
Полностью »сущ, ист. хакъан (къадим туьрк ва монгол гьукумлдарриз ганвай тӀвар, титул); // куьгьн. пачагь, султан, гьукумдар.
Полностью »Qədim türk xalqlarında hökmdarlara verilən ad, titul. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Düşmanın üstünü quştək aldıran, Aslanlar dişindən ovlar saldıran,
Полностью »...Şahbuz, Şuşa) baxımsız, boş. – Kotan dünənnən xapandı (Çənbərək) ◊ Xapan qalmax – boş qalmaq (Hamamlı, Şahbuz, Şuşa). – Evin xapan qalsın (Qazax); –
Полностью »(Qax, Zaqatala) ərzaq saxlamaq üçün iri qab. – Saqanda buğda varmı?; – Bizim saqanimiz yüz put buğda tutur; – Anam saqandan çörəy aldı (Zaqatala)
Полностью »(Qax) bax laqan. – İt qabağına lağan tulla:n kimi honu da menin qabağına qoyıp nara gedipsin?
Полностью »(Lənkəran, Meğri) 1. igid (Meğri) 2. qüvvətli (Lənkəran). – Qardaş, o day qağandı, adam-madam saymır
Полностью »...Öküzün ağzı yoxuşa tüşəndə qırılmadımı kağan qəfil (Gədəbəy); – Kağan keşmişdə olordu (Qazax)
Полностью »(Göyçay, Kürdəmir, Ucar) dolaşa (quş adı). – Ta: <daha> dağan az-az görünür (Kürdəmir); – Dağda dağannar, Bir-birini boğannar, Oğlan doğ
Полностью »...Göyçay, Mingəçevir, Oğuz, Şəki) yabanı ağac adı. – Bizdər cağan deirix’, ama yuxarı kətdərdə ulas deillər (Ağdərə); – Cağannan qayrılan şey tez sınır
Полностью »...içinə dürüst bax! Bu naqanı görürsənmi? N.Vəzirov. Dəmirov … naqanı götürüb, topunu hərlədi, sonra qobura qoydu… S.Rəhimov.
Полностью »(Füzuli, Oğuz) bax vağam. – Piçilmə vaxtınnan bir az keçənə vağan de:ilir (Füzuli)
Полностью »pagan1 n 1. bütpərəst; 2. məc. ateist, allaha inanmayan (adam) pagan2 adj bütpərəstlik
Полностью »...dastanının lüğəti) Bəylər, biz səhra qurduyuq, Quzu qapmaq işimiz. Qağan aslanlar yatağı, Sərp qayadır daşlarımız. (Gürcü əlifbası i
Полностью »...və ruscaya “переспевать” kimi tərcümə edilib. Güman edirəm ki, vağan alınma sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »Bu silahın adı Belçikada onu kəşf etmiş konstruktor Naqanın adı ilə bağlıdır (silahların çoxu öz müəllifinin adını daşıyır: Kalaşnikov, Mauzer və s
Полностью »Mənbələrdə bu sözün yerinə bağan kəlməsi işlədilib və “halqa” kimi izah olunur. Ehtimal ki, boğmaq, bağlamaq feili zəminində yaranıb. Kağan boyundur
Полностью »сущ. диал. ремень из кожи буйвола или быка, используемый в дышловой запряжке быков и буйволов
Полностью »...механизмах и узлах машин). Barmaq çağanı сухарь пальца, fiksator çağanı сухарь фиксатора II прил. сухарный (относящийся к сухарю как детали). Çağan d
Полностью »bax xatın. İtirilən gənclik üçün artıq həsəd və qısqanclıq xanla xatunu qəribə bir təbə salırdı. S.Rəhimov. // bax xanım 4-cü mənada. Atabəy verdiyi ə
Полностью »is. İri torba (kisə), bardan. Nənəm qarala, qoyun! Bənzər marala, qoyun! Çoban yununu qırxıb; Basar xarala, qoyun! (Bayatı)
Полностью »sif. dan. Sallaq (yekə) qarın, şişman. Burnu biz, qarnı xaşal; Bu pis, löyün başdı birə. Aşıq Ələsgər. Qarnı xaşal, qurşağı örkən kimi; Gözləri göy, s
Полностью »is. [fars.] köhn. Çör-çöp, zirzibil, xırım-xırda. Çarparaq cari olan bunca məarif seylinin; Qarşısın sədd etməyə qabilmidir xaşaklər?! M
Полностью »...bağlanan yüngül üst geyimi. Həkim xalatı. Çit xalat. – Ağ xalat bürünər, zərnişan geyməz; Heç kəsi dindirib keyfinə dəyməz. Aşıq Ələsgər. Poladın arv
Полностью »...tutsun… C.Məmmədquluzadə. [Əvvəlinci kəndli:] Həkim birgünlük yolda olur; yollarımız xarab, azarlını nə arabada aparmaq olur, nə at ilə… Ə.Haqverdiye
Полностью »...zəmilər payızın xəzanına bir bəzək və zinət verirdi. S.Rəhimov. Nə tez xəzan görür çöllər, çəmənlər; Arzular sərt daşa dəyir dünyada; Axşam kor-peşma
Полностью »is. Türk xalqlarından birinin adı və həmin xalqa mənsub olan adam. Xakaslar xristianlığı qəbul etsələr də, faktiki olaraq şamanizmə etiqad edirdilər.
Полностью »is. Yəhudilərdə baş kahin, ruhani başçısı. Sən indi bu gün Gəncədə bir adlı xaxamsan! Ə.Nəzmi
Полностью »is. Qadın, xanım. Ağam bir xatın aldı; Davanı satın aldı. (Ata. sözü). [Qazan xan:] A üzü qaralı, başı qadalı, xatınları, oğul-uşağı nə deyə dustaq et
Полностью »Xaqan sözü ilə bağlıdır. Yerlərdə, qismən kiçik ərazilərə başçılıq edən rəhbərlər özlərini xaqana bənzətmək üçün xan adından istifadə ediblər (Qızıl O
Полностью »...mənim zarafatımdan həslədi. Çəmənzəminli. [Pənah:] Haqqın qabağında həslədi xaqan. M.Rahim. // Atı-arabanı geri sürmək, geri çəkmək.
Полностью »1. QAPIÇI (binanın qapısında durub gözətçilik edən xidmətçi) Xaqan qapıçıya işarə verdi: – Əsiri gətirin (Anar); DƏRBAN (köhn.) Bir sübh dərban şəhəri
Полностью »...MƏHBUS Xacə Müfid: Məhbuslar buradadır oğlum (M.S.Ordubadi); ƏSİR Xaqan qapıçıya işarə verdi: – Əsiri gətirin (Anar); HƏBSƏ ALINAN Həbsə alınanların
Полностью »ƏDALƏTLİ [Ərəstu:] Ey ədalətli, möhtərəm xaqan! Nə gərək bu döyüş, bu fitnə, bu qan? (A.Şaiq); ADİL Səbr elə, dərdə döz, adildir qəni (M.Rahim); İNSAF
Полностью »...söyləmək; bəyənmək, təsdiq etmək, alqışlamaq, tərifəlayiq bilmək. [Çopo:] Xaqan hər kəsi dinlədikdən sonra mənim rəyimi təsvib etdi. Çəmənzəminli.
Полностью »...(əsli: ölgə) “cəmiyyət” deməkdir. Ölkə (ölgə) sözü ilə bilgə (bilgə Xaqan..) sözü eyni qəlib üzrə yaranıb: bilgə “bilən” deməkdir, ölkə isə “birləşən
Полностью »...(“çaxnaşma”da). [Çopo:] Sabaha qədər davam edən qanlı vuruşmadan sonra xaqan ordusuna çaxnaşıq düşdü… Çəmənzəminli. Çaxnaşıq salmaq – bax çaxnaşma sa
Полностью »...ərbabi-qinadır. M.Ə.Sabir. Yoxsullar boğulurkən; Bu qanlı, yaslı vayda; Xaqan dalmışdı eyşə; Bağlardakı sarayda. Ə.Cavad. [Xanlar] badələri qaldırıb,
Полностью »...görünməsin. H.Hüseynzadə. 2. məc. Yırtıcı, vəhşi mənasında. [İskəndər:] Ey xaqan, mən hara, İskəndər hara? O igid qartalı bənzətmə sara. A.Şaiq. Bir
Полностью »...[ər.] köhn. 1. Arvad, zövcə. [Çopo:] Qəbir torpaqla örtülmədən əvvəl xaqan, onun hərəmi və dayə gəldi. Çəmənzəminli. [Həsən:] Ah … mənim hərəmim. Qar
Полностью »...Qazaxıstan, Ukrayna birlikdə Qıpçaq çölü adlanıb. Kiyevin böyüyü xaqan sözü ilə əks etdirilib. Kiyevlilər türklər olublar. Kiyev sözü də türkcədir: g
Полностью »...HÖKMDAR [Qacar Vaqifə:] Şair, hökmdarın hüzurundasan! (S.Vurğun); XAQAN Burada şahlar, dərəbəylər, xanlar; Şəni-şöhrət keçirən xaqanlar (S.Vurğun); Q
Полностью »...kimi qoduqluğa basmazlar (H.Abbaszadə); MƏHBƏS Nə xan vardı, nə xaqan, nə zülmkar, nə yoxsul; Nə məhbəs, nə əsarət, nə zəncir, nə kəniz, qul (M.Rahim
Полностью »сущ. истор. каганат (государство, глава которого носил титул кагана). Xəzər xaqanlığı Хазарский каганат
Полностью »is. 1. Hökmdarlıq, padşahlıq. [Çopo:] Okabayın bu hərəkətini xaqanlıq eşqinə düşməsi ilə mərbut görürlər
Полностью »