“Gül kimi (gül tək)” olan deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Gül və varı (bənzəyən) sözlərindən əmələ gəlib, “gülə bənzəyən” deməkdir. Qadın adıdır. (Bəşir Əhmədov
Gül farscadır, zar (əsli: əzar) isə ərəb sözüdür (mənası “yanaq” deməkdir). Gülzar “gülyanaqlı” mənasını verir
El sözünün sinonimidir, “xalq” deməkdir. El-gün (el-güz, el-cir, el-car kimi də olub) sinonimlər birləşməsi “aləm” mənasını verir
Gün sözünün təkrarından və bə bağlama vasitəsindən törəyib. Gün bizim sözdür, bə isə farscadır. Necə gəlib girib araya? Niyə dəlmədeşik, az-maz, qar
Ərdəm qəlibi üzrə əmələ gəlib. Yeldəm kəlməsi də mövcud olub (bərk qaçan), yelbə variantında da işlədilib -dəm şəkilçisi təqribən “olan” mənalı söz y
Qədim mənbələrdə bu kəlmənin gündün variantı da qeydə alınıb. Aydın qəlibi üzrə (ay və dan, yəni “ay işığı”), gündün (gün və dan, yəni “gün işığı”) s
Türk dillərində ey sözünün əsas mənası “tərəf” demək olub. Qabaq tərəf yerinə, iləy (müqayisə et: iləri, yəni irəli) işlədilib
Mozd farsca “haqqın pulla ödənilməsi” deməkdir. Günəmuzd “haqqın gündəlik ödənilməsi”dir. (Bəşir Əhmədov
Ən qədim forması güyəş kimi olub. Kuy (küy, köy) sözü “işıq” (qaqauzlarda günəş sözünü ruscaya “свет” kimi tərcümə ediblər), “od”, “yanmaq” mənalarını
Mənası “paxıl” kimi açıqlanıb. Məncə, gün (od, yandırmaq) sözü ilə bağlıdır: günülər, adətən, bir-birini yandırmaqla, hirsləndirməklə (od qoymaqla) in
Farscadır, ərəblər ona əfi deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Yunu yeyən bu varlığın adı gövşəmək (çeynəmək, doğramaq, yemək) sözü zəminində əmələ gəlmişdir (rus dilində də моль размельчать sözü ilə kökdaşdır)
Bax. küz (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farscadır, güzar (əsli: qozər) sözünün cəmidir. Farsca qozaştən məsdəri ilə bağlıdır, mənası “keçib-gedən”, “daimi olmayan” deməkdir
Farsca qozəştən, yəni keçmək (əsası: qozər) feili ilə bağlıdır. Başqa bir qozəştən isə (əsası: qozar) “qoymaq” deməkdir (müq
Görmək feili zəminində yaranıb. Əvvəlcə görgü, sonra gözgü, nəhayət, güzgü şəklində olub. Maraqlıdır ki, rus dilində olan зеркало kəlməsi зрачок sözü
ing. hub – mərkəz
Ərəbcədir, ehtiyac sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Anadolu türkləri buna “Hacı-baba” deyirlər, farslarda hacıleylək kimi işlədilir. Bizdə bəzən, sadəcə, “ley” deyirlər
Əsli yunanca olan və rus dilində işlədilən мандрагора adlı bitkiyə bizdə hacıotu deyiblər (“sığınotu”, “maralotu” da deyiblər)
Tovuz rayonunun ən dilbər guşələrindən birində müqəddəs ziyarətgahdır. Rəvayətə görə, İmam Əli qılıncını yoxlamaq üçün qayaya vurmuş və qaya iki yer
Hansı və çağ kəlmərinin birləşməsindən əmələ gəlib. Haçağ olub, sonra haçan formasına düşüb. (Bəşir Əhmədov
Quranı əzbər bilənlərə deyirlər. Ərəbcədir, mühafizə, hifz tipli sözlərlə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
“Filankəsi hal aparıb” deyirlər. Bu söz, əslində,hal deyil, “al”dır (hiylədir), mənası da “demon” deməkdir
Sinonimlər birləşməsidir. Hal sözünün bir mənası “indi” (hazırda) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Yunan mənşəlidir, “halqa” (aura) deməkdir. Bizə ərəb dilindən keçib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
yun. hals – duz
Ərəbcədən alınma sözdür. Türk aləmində həmin mənada aylav (aylayu), yəni “dəyirmi olan” sözü işlədilib
Halqa məlumdur, varı isə farsca “oxşayan” deməkdir. Halqavarı “halqaya oxşayan” mənasını əks etdirir
yun. haIs – duz + yun. sphaira – kürə
Təqlidi sözdür, itin çıxardığı səslə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca həmvar sözünün dəyişilmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb sözüdür (əsli həmmal), hamilə (yüklü) sözü ilə eyni kökə malikdir. Bizdə tarixən hambal yerinə yükçü sözü işlədilib
Ərəbcə “yük götürən” deməkdir. Dəyirmanda oxun oturacaq hissəsində, evdə döşəmənin altında qoyulur. (Bəşir Əhmədov
Farsca həm və pa sözlərindən əmələ gəlib. Ehtimal ki, “ayağı güclü” demək olub. Osman Sarıvəllidə “hampıllı kəl” ifadəsi var
Ərəb sözüdür, hambal sözü ilə kökdaşdır.Mənası “yük” deməkdir.Türk dillərində həmin sözün yerinə yüklü, içlənmə və boğaz kimi sözlərdən istifadə olunu
Hansı yer kəlməsinin dəyişmiş və sadələşmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, mənası “qadağa” deməkdir.Antonimi “halal” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcədir, haram “qadağa” deməkdir. Hərami (harami) isə “qadağanı pozan, quldurluq edən şəxs”dir. (Bəşir Əhmədov
Har hissəsi farslarda “qudurğan” anlamında işlədilir. -ın şəkilçisi üst-ün, sər-in sözlərindəki ilə qohumdur
Müəyyən mənada qudurmaq sözünün sinonimidir. Mənşəyi iki ehtimalla bağlıdır: 1. Qədim İsraildə Harun (Qarun) adlı ən varlı, lakin xəsis adam olub, heç
Ərəbcədir, el arasında hətəm kimi də işlədilir. Hərfi mənası “problemləri həll edən” deməkdir. Ad kimi, Hatəm-Tai (səxavət simvolu olan adamın adı) il
Ərəb sözüdür, “воздух” mənasında işlədilir. Bundan başqa “istək”, “həyəcan”, “məhəbbət” mənaları da var
-cat(-at) ərəbcə cəm şəkilçisidir. Saitlə bitən sözlərə -cat (hava-cat, meyvə - cat), samitlə bitənlərə -at (avaz-at, mövhum - at) artırılır
Hava (əsli:havi) ərəbcədir,ehtiva sözü ilə kökdaşdır, “əhatəyə alan”, “sevən” deməkdir; -dar farscadır, daştən(malik olmaq) məsdərinin əsasıdır
“Həyəcanlanmaq”, “göyə qalxmaq” deməkdir. Deməli, hava sözü ilə bağlıdır. “Xəyalən göylərdə olmaq” anlamını əks etdirir
Hava sözü ilə bağlıdır, isimdən düzəlmiş sifətdir. “Bəxşiş” (havayı vermək) və “boş” (havayı söhbətdir), “pulsuz” mənasında işlənir
Hansı yan ifadəsindən əmələ gəlib (xatırla; hayana,ceyran?). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Şair Həsən yazır: “Pərvanə Hasan olacam, bu hayfı onnan alacam...” heyif sözünün həm forma, həm də mənaca dəyişilmiş formasıdır