DESERT

Desert (fr. dessert-dən) — nahar və şam yeməyindən sonra verilən və xoş dad əhvalı yaratmaq üçün verilən meyvə, şirin şorba, şirin içkilər, dondurma və ya digər qənnadı məmulatlarıdır. Bir qayda olaraq şirin delikateslər verilir. Bəzi mədəniyyətlər desertlər yaratmaq üçün daha çox dadlı olan qidaları şirinləşdirir. Dünyanın bəzi yerlərində yeməyi bitirmək üçün desert kursu ənənəsi yoxdur. Şirniyyat termini peçenye, tortlar, peçenye, kremlər, jelatinlər, dondurmalar, xəmirlər, pirojnalar, pudinglər, makaronlar, şirin şorbalar, tortlar və meyvə salatı kimi bir çox şirniyyata aid edilə bilər (meyvə adətən desert kurslarında rast gəlinir) Tarixən, desert kursu tamamilə "anbardan" ( de l'office ) yeməklərdən ibarət idi, o cümlədən təzə, bişmiş, konservləşdirilmiş və qurudulmuş meyvələr; qoz-fındıq; pendir və digər süd yeməkləri; quru peçenye (peçenye) və vafli və dondurmalar. Mətbəxdən təzə hazırlanmış xəmir xörəkləri, beze, kremlər, pudinqlər və bişmiş meyvələr kimi şirniyyatlar desertdə deyil, entremetlərdə verilirdi. 20-ci əsrə qədər şirin entremetlər desertlər arasında yer almağa başladı. == Etimologiya == "Desert" termini fransızca desservir sözündən yaranıb, "süfrəni təmizləmək" mənasını verir və masa "təmizləndikdən" sonra təqdim olunan yeməyin son yeməyinə aiddir ( deservi ). Termin kulinariya kontekstində ən erkən istifadələrindən biri Menagier de Paris (1393)-dədir ki, bu da mətndəki menyuların üçündə " desert " kursunu ehtiva edir, onlardan birinə şirin xəmir və meyvələr daxildir.

Desert Eagle (azərb. Səhra Qartalı‎) — Böyük kalibrli özüdolan tapança. 1983-cü ildə ABŞ-də Magnum Research şirkəti və İsraildə Israel Military Industries şirkəti tərəfindən yaradılıb. == Populyar mədəniyyətdə == Desert Eagle 600-dən çox film, televiziya şousu və video oyununda nümayiş etdirilərək populyar mədəniyyətdə geniş rol alıb. Magnum Research CEO-su John Risdallın sözlərinə görə tapançanın kommersiya uğuru qismən onun filmlərdə istifadəsi ilə bağlıdır. == İstinadlar == == Mənbə == ↑U. S. Patent 4619184 (İngiliscə) ↑ 1 2 3 4 5 6 Magnum Research, Inc.

Laminqton (ing. lamington) — Avstraliya deserti, şokolad qlazuru və kokos yonqarı ilə örtülmüş biskvitli düzbucaq formasında təqdim olunur. Bəzən iki birləşmiş laminqton bir krem və ya çiyələkli cemin köməyi ilə bir pirojna olur. == Mənşəyi == Laminqton deserti Laminqtonun ikinci baronu, 1896-1901-ci illərdə Kvinslend ştatının qubernatoru Çarlz Uollis Aleksandra Napira Kokreyn-Beyllinin (Charles Wallace Alexander Napier Cochrane-Baillie) şərəfinə adlandırılıb. Bu desertin yaranmasına dair bir neçə versiya mövcuddur. Bir əfsanəyə görə, qubernatora gözlənilmədən qonaq gəlir, evdə bayat biskvitdən başqa heç nə olmur. Aşpaz şokolad biskvitini 4-5 sm-lik kubik şəklində doğrayır və doğranmış kokosla dilimləri örtür. Digər versiyada isə deyilir ki, biskvitin keçə forması Laminqton baronu Xomburqun sevimli forması olub. Qəribə təsadüfə görə, desert Laminqtonda bəyənilmir, o «acı, kobud, boş biskvit» adlandırılır. == Bu günkü gündə == Laminqton snek (yüngül qəlyanaltı) kimi Avstraliya və Yeni Zelandiyada populyar olaraq qalır.

Sandey (ing. sundae) — dondurmadan desert. Adətən meyvə şərbəti və ya jele, doğranmış qoz-fındıq, şokolad, çalınmış krem və giləmeyvə ilə bəzədilmiş dondurma toplarından hazırlanır. Dondurma Affoqato The Ice Cream Sundae’s Birthplace? That’s the 64,000-Calorie Question New York Times. 6 August 2006.

Anthemis deserticola (lat. Anthemis deserticola) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin anthemis cinsinə aid bitki növü.

Artemisia deserti (lat. Artemisia deserti) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.

Artemisia desertorum (lat. Artemisia desertorum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.

Tərxun (lat. Artemisia dracunculus) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Avrasiya və Şimali Amerikada vəhşi təbiətdə geniş yayılmışdır və kulinariya və tibbi məqsədlər üçün becərilir. == Botaniki təsviri == Çoxillik ədviyyəli bitkilərdəndir. Yerüstü hissəsi kolşəkillidir. Bütün bitki çılpaq, hamar, yaşıldır. Gövdələri düz dayanan, tək və ya bir neçə ədəddir, hündürlüyü 20–150 sm, buğumlu, az budaqlıdır. Yarpaqları bütöv, xətvari-neştərvari və ya xətvaridir, uzunluğu 1,5–8 sm, eni 1–10 mm-ə çatıb, aşağı gövdə yarpaqları 3 hissəlidir. Səbətləri çoxsaylı, şarşəkilli, sallaq, eni 2,5–4 mm, gövdənin və budaqların ucunda salxımlarla yığılmış və süpürgəvari hamaşçiçək əmələ gətirir. Təzə tərxunda 0,1–0,5%, qurudulmuşunda isə 0,2–0,8% efir yağı vardır.

Brickellia desertorum (lat. Brickellia desertorum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin brickellia cinsinə aid bitki növü.

Ağımtıl tərə (lat. Chenopodium album) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin tərə cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Anserina candidans (Lam.) Montandon Atriplex alba (L.) Crantz Atriplex viridis (L.) Crantz Blitum viride (L.) Moench Botrys alba (L.) Nieuwl. Botrys alba var. pauper Lunell Botrys pagana (Rchb.) Lunell Chenopodium agreste E.H.L.Krause Chenopodium album var. album album Chenopodium album subsp. bernburgense Murr Chenopodium album var. candicans Moq. Chenopodium album subsp. collinsii Murr Chenopodium album var.

Neoseiulus desertus (lat. Neoseiulus desertus) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin hörümçəkkimilər sinfinin mesostigmata dəstəsinin phytoseiidae fəsiləsinin neoseiulus cinsinə aid heyvan növü.

Paragigagnathus desertorum (lat. Paragigagnathus desertorum) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin hörümçəkkimilər sinfinin mesostigmata dəstəsinin phytoseiidae fəsiləsinin paragigagnathus cinsinə aid heyvan növü.

Picrothamnus desertorum (lat. Picrothamnus desertorum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin picrothamnus cinsinə aid bitki növü.

Soğanaqlı qırtıc (lat. Poa bulbosa) — qırtıckimilər fəsiləsinin qırtıc cinsinə aid bitki növü. Paneion bulbosum var. viviparum (Koeler) Lunell Poa alpina Pall. ex Roem. & Schult. [Invalid] Poa attenuata var. desertorum (Trin.) Griseb. Poa briziformis Trab. Poa bulbillifera Chrtek& Hadac Poa bulbosa subsp.

Soğanaqlı qırtıc (lat. Poa bulbosa) — qırtıckimilər fəsiləsinin qırtıc cinsinə aid bitki növü. Paneion bulbosum var. viviparum (Koeler) Lunell Poa alpina Pall. ex Roem. & Schult. [Invalid] Poa attenuata var. desertorum (Trin.) Griseb. Poa briziformis Trab. Poa bulbillifera Chrtek& Hadac Poa bulbosa subsp.

Quercus deserticola (lat. Quercus deserticola) — fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinə aid bitki növü.

Salvia deserta (lat. Salvia deserta) — dalamazkimilər fəsiləsinin adaçayı cinsinə aid bitki növü.

Hyoscyamus desertorum (lat. Hyoscyamus desertorum) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin batbat cinsinə aid bitki növü.

Aylacophora deserticola (lat. Aylacophora deserticola) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin aylacophora cinsinə aid bitki növü.

Astragalus nutans (lat. Astragalus nutans) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Phaca nutans (M.E.Jones) Rydb. === Heterotipik sinonimləri === Astragalus chuckwallae Abrams Astragalus deserticola Jeps.

Viola adunca (lat. Viola adunca) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin bənövşəkimilər fəsiləsinin bənövşə cinsinə aid bitki növü. Viola adunca subsp. typica M.S.Baker Viola canina var.

Ağqabıq xostək (lat. Caragana leucophloea) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin xostək cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Caragana pygmaea subsp. leucophloea (Pojark.) Polov. === Heterotipik sinonimləri === Caragana aurantiaca var. deserticola Kom.

Salvia deserta (lat. Salvia deserta) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin adaçayı cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Heterotipik sinonimləri === Salvia deserta var.