i. order, rule, regulation; ~ qoymaq to introduce proper order (in); ~a riayət etmək to keep* the rules / regulations; ~a dəvət etmək to call to order (d.); müəssisənin daxili ~ları the regulations of an establishment
Qayda
Qayda – 1)nizam, səliqə; bir şeyin düzgün vəziyyəti, nizamda olması. Məsələn, qaydaya salmaq, şeyləri qaydada saxlamaq, qayda yaratmaq; 2)bir şeyin yerinə yetirilməsi üçün müəyyən üsullar göstərən qərar və s. Məsələn, seçki qaydaları, intizam qaydaları; 3)üsul.
Ədəbiyyat
R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.
Deyilməmiş qayda
Deyilməmiş qayda və ya yazılmamış qayda — təşkilatlar və ya cəmiyyətlərdə qəbul edilən, ancaq heç vaxt deyilməmiş və ya bir yerə yazılmamış davranış ilə bağlı məhdudiyyətlər. Onlar adətən deyilmiş və ya yazılmış formatda deyillər, çünki dinməz ehtimallardan məntiqi bir arqumentin və ya hərəkətlərin gedişində bir hissə formalaşdırırlar. Deyilməmiş qaydalara yazılmamış və ya qeyri-rəsmi təşkilati iyerarxiyalar, təşkilati mədəniyyətlər və təşkilat üzvləri arasındakı qəbul edilmiş davranış normaları aiddir.
Nümunə olaraq, bir gəminin kapitanı bir faciə əsnasında gəmini tərk edəcək son şəxsiyyət olur. Başqa bir nümunə, Vins Ualdronun yazdığı kimi, "bir ev heyvanına ad verilirsə, o, dərhal ailənin ayrılmaz bir üzvünə çevrilir".
Yazılmamış qayda
Deyilməmiş qayda və ya yazılmamış qayda — təşkilatlar və ya cəmiyyətlərdə qəbul edilən, ancaq heç vaxt deyilməmiş və ya bir yerə yazılmamış davranış ilə bağlı məhdudiyyətlər. Onlar adətən deyilmiş və ya yazılmış formatda deyillər, çünki dinməz ehtimallardan məntiqi bir arqumentin və ya hərəkətlərin gedişində bir hissə formalaşdırırlar. Deyilməmiş qaydalara yazılmamış və ya qeyri-rəsmi təşkilati iyerarxiyalar, təşkilati mədəniyyətlər və təşkilat üzvləri arasındakı qəbul edilmiş davranış normaları aiddir.
Nümunə olaraq, bir gəminin kapitanı bir faciə əsnasında gəmini tərk edəcək son şəxsiyyət olur. Başqa bir nümunə, Vins Ualdronun yazdığı kimi, "bir ev heyvanına ad verilirsə, o, dərhal ailənin ayrılmaz bir üzvünə çevrilir".
Qanun
Qanun — hüquq normalarının sistemli toplusu olub, cəmiyyətdə yaranan ictimai münasibətləri tənzimləyir və insanları hüquq pozuntusundan qoruyur həmçinin, qoyulan qadağalara əməl etməyən şəxslərin cəzalandırılmasını müəyyən edir.
Qanunlar qanunvericilik orqanları tərəfindən qəbul olunur. Vaciblik dərəcəsinə və tənzimlənən ictimai münasibətlərin xarakterinə görə qanunlar konstitusiya qanunlarına, məcəllələrə və adi qanunlara bölünür.
Konstitusiya qanunları ali hüquqi qüvvəyə malikdir. Onların içərisində ilk növbədə əsas insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarını təsbit edən, ictimai quruluşun əsaslarını, dövlətin formasını tənzimləyən, dövlət orqanlarının təşkili və fəaliyyətinin prinsiplərini müəyyən edən konstitusiya adlananları qeyd etmək lazımdır. Bəzən onu əsas qanun adlandırırlar.
Konstitusiya qanunları konstitusiyanın ayrılmaz tərkib hissəsi sayılır və hüquqi qüvvəsinə görə adi qanunlardan üstündür.
Məcəllə ictimai münasibətlərin müəyyən sahəsini tənzimləyən vahid sistemləşdirilmiş qanunvericilik aktıdır. Məcəllələşdirmə ictimai münasibətlərin müəyyən sahəsini tənzimləyən qanunların sistemləşdirilməsi formasıdır. Məcəllələrin hüquqi qüvvəsi adi qanunlardan üstündür.
Qayda pozan! Qayda pozan! (film, 1977)
Qayda pozan! Qayda pozan! (ing. Breaker! Breaker!) — 1977-ci ildə istehsal olunmuş ABŞ filmidir.
Conun qardaşı yük daşıyan maşında Los-Ancelesə gedir. Lakin bir müddət sonra Con qardaşının həmin şəhərdə gözlənilmədən yoxa çıxdığını eşidir. Bu zaman Con qardaşını axtarmaq üçün yola düşür. Yola düşdüyü yer Kaliforniyada Los-Anceles şəhərində yerləşən "Teksas siti" şəhərciyidir. Şəhərciyi qəddar hakim Trimminqs idarə edir.
Bill (qanun)
Bill (ing. "qanun") — Böyük Britaniya, ABŞ və bir sıra digər ölkələrin qanunverici orqanlarına hökumət və ya parlament üzvünün baxılmaq üçün təqdim etdiyi qanun layihəsi. Billin və ona edilən düzəlişlərin taleyi parlamentdə çoxluğa malik olan partiyaların mövqeyindən asılı olur. Parlament tərəfindən qəbul edilmiş və dövlət başçısı tərəfindən təsdiqlənmiş bill qanun qüvvəsinə malik olur.
Biogenetik qanun
Biogenetik qanun – orqanizmlərin fərdi inkişafı (ontogenez) və növlərin təkamül tarixinin (filogenez) qarşılıqlı münasibətlərini izah edən konsepsiya.
Biogenetik qanunun E. Hekkel (Haeckel) orqanizmlərin fərdi və tarixi inkişafı arasındakı asılılığı belə ifadə etmişdir: hər bir orqanizmin ontogenezi onun əcdadının filogenezinin qısa və yığcam təkrarını (rekapitulyasiya) təmsil edir. Hekkelə görə, təkamül prosesində yeni əlamətlərin yaranması orqanizmlərin fərdi inkişafının sonunda yeni mərhələlərin əlavə olunması yolu ilə baş verir, əvvəlki yaşlı vəziyyət isə ondan (sonuncudan) əvvəlki embrional mərhələyə çevrilir. Ontogenezdə əcdad əlamətlərinin təkrarlanması bununla əlaqədardır. Beləliklə, ontogenezin formalaşmasının səbəbi filogenezdir. Fərdi inkişaf sonsuz uzana bilməz, buna görə də filogenetik mərhələlərin embriogenezdə təkrarlanması tədricən qısalmış olur. Ç. Darvin (1859) göstərmişdir ki, təbii seçmə orqanizmlərin ontogenezinin bütün mərhələlərinə təsir edərək onların hər birinin xarici şəraitin xüsusiyyətlərinə uyğunlaşmasına səbəb olur. E. Hekkel rüşeym və sürfələrin spesifik uyğunlaşmasını senogenez adlandırmış, bunların arasında embrional rüşeymlərin formalaşma yerinin dəyişilməsini (heterotopiya), onların inkişafının müddət və templərini (heteroxroniya) ayırd etmişdir. Fərdi inkişafda senogenezin yaranması sayəsində konservativ əlamət və proseslərin təkrarlanma qaydası pozulur. E. Hekkel güman edirdi ki, bütöv filogenetik mərhələlər ontogenezdə ardıcıl təkrarlanır və bunun sayəsində növün tarixi inkişafının gedişini yenidən yaratmaq olar.
Dövri qanun
Dövri qanun — 1869-cu ildə Dmitri Mendeleyev tərəfindən o dövrdə məlum olan kimyəvi elementlərin xassələri və onların atom kütlələrinin qiymətləri müqayisə edilərkən kəşf edilmiş əsas təbiət qanunu.
== Təriflər ==
Dövri qanunun kəşfindən sonra Dmitri Mendeleyev iki il onun tərtibini təkmilləşdirdi və nəhayət, aşağıdakı formada rəsmiləşdirdi (1871):
Atom fizikası və kvant kimyasının inkişafı ilə Dövri Qanun ciddi nəzəri əsas əldə etdi. C.Rıdberqin (1897), A.Van den Brukun (1913), Q.Mozelinin (1913) klassik əsərləri sayəsində elementin sıra (atom) nömrəsinin fiziki mənası açılmışdır. Daha sonra kimyəvi elementlərin atomlarının nüvələrinin yükləri artdıqca elektron strukturunun dövri dəyişməsi üçün kvant mexaniki modeli yaradılmışdır. Hal-hazırda D. I. Mendeleyevin Dövri Qanunu aşağıdakı formadadır:
Dövri qanunun digər fundamental qanunlar arasında özəlliyi ondan ibarətdir ki, onun riyazi tənlik şəklində ifadəsi yoxdur. Dövri qanun Kainat üçün universaldır: məşhur rus kimyaçısı N.D.Zelinskinin obrazlı şəkildə qeyd etdiyi kimi, dövri qanun “kainatdakı bütün atomların qarşılıqlı əlaqəsinin kəşfi” idi. Qanunun qrafik (cədvəl) ifadəsi Mendeleyev tərəfindən işlənmiş kimyəvi elementlərin dövri sistemidir. Ümumilikdə dövri sistemin təsvirinin bir neçə yüzvariantı (analitik əyrilər, cədvəllər, həndəsi fiqurlar və s.) təklif edilmişdir.
== Tarixi ==
Kimyəvi elementlərin təbii təsnifatı və sistemləşdirilməsi üçün əsasların axtarışı Dövri Qanunun kəşfindən çox əvvəl başlamışdır. Bu sahədə ilk dəfə işləyən təbiət alimlərinin qarşılaşdıqları çətinliklər eksperimental məlumatların olmaması ilə əlaqədar idi: XIX əsrin əvvəllərində məlum kimyəvi elementlərin sayı az idi və atomun qəbul edilən dəyərləri çoxlu elementlərin kütlələri yanlışdır.
Qanun (hüquq)
Qanun — hüquq normalarının sistemli toplusu olub, cəmiyyətdə yaranan ictimai münasibətləri tənzimləyir və insanları hüquq pozuntusundan qoruyur həmçinin, qoyulan qadağalara əməl etməyən şəxslərin cəzalandırılmasını müəyyən edir.
Qanunlar qanunvericilik orqanları tərəfindən qəbul olunur. Vaciblik dərəcəsinə və tənzimlənən ictimai münasibətlərin xarakterinə görə qanunlar konstitusiya qanunlarına, məcəllələrə və adi qanunlara bölünür.
Konstitusiya qanunları ali hüquqi qüvvəyə malikdir. Onların içərisində ilk növbədə əsas insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarını təsbit edən, ictimai quruluşun əsaslarını, dövlətin formasını tənzimləyən, dövlət orqanlarının təşkili və fəaliyyətinin prinsiplərini müəyyən edən konstitusiya adlananları qeyd etmək lazımdır. Bəzən onu əsas qanun adlandırırlar.
Konstitusiya qanunları konstitusiyanın ayrılmaz tərkib hissəsi sayılır və hüquqi qüvvəsinə görə adi qanunlardan üstündür.
Məcəllə ictimai münasibətlərin müəyyən sahəsini tənzimləyən vahid sistemləşdirilmiş qanunvericilik aktıdır. Məcəllələşdirmə ictimai münasibətlərin müəyyən sahəsini tənzimləyən qanunların sistemləşdirilməsi formasıdır. Məcəllələrin hüquqi qüvvəsi adi qanunlardan üstündür.
Qanun (nəşriyyat)
Qanun nəşriyyatı – 1995-ci il 6 oktyabr tarixindən fəaliyyət göstərir, hal-hazırda Tbilisi prospekti 76 ünvanında yerləşir. Nəşriyyat ilk illərdə, əsasən, hüquq ədəbiyyatı nəşr edirdi. Sonralar isə bədii və tərcümə ədəbiyyatının nəşrinə üstünlük vermişdir.
“Qanun” nəşriyyatı bütün sahələrdə: bədii ədəbiyyat, fəlsəfə, tarix, iqtisadiyyat, tibb, coğrafiya, elmi-fantastika, uşaq ədəbiyyatı, din, mətbəx və sağlamlıqla bağlı kitablar nəşr etməklə fəaliyyətini ilbəil genişləndirir. “Qanun” nəşriyyatının gənclərlə bağlı başladığı “birinci kitab” və “ən yeni ədəbiyyat” seriyası cəmiyyətdə populyarlıq qazanmışdır.
“Qanun” nəşriyyatı bir çox Nobel mükafatı laureatının: Gabriel Garcia Marquez, Orhan Pamuk, Herta Müller, J.M.G. Le Clezio, Jose Saramago, Albert Camus və s. ilə yanaşı, Bernhard Schlink, George Orwell, Marc Levy, Paulo Coelho, Dan Brown, Richard Branson, David Eagleman, Yuval Noah Harari, Eckhart Tolle, Salman Rushdie, J.R.R.Tolkien, Rhonda Berne, Stephen Hawking, Franz Kafka kimi dünyaca oxunan yazarların əsərlərini türk, rus, ingilis, alman, fransız dillərindən Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.
“Qanun” nəşriyyatı “Dünya klassikləri” seriyasında Fyodor Dostoyevski, Lev Tolstoy, Toni Morrison, Anton Çexov, Victor Hugo, Theodore Dreiser, Jane Austen, John Steinbeck, Jack London, İvan Turgenev, Thomas Mann, Aleksandr Puşkin, Charles Dickens, “Azərbaycan klassikləri” seriyasında isə Məmməd Səid Ordubadi, Mikayıl Müşfiq, Cəfər Cabbarlı, İlyas Əfəndiyev, Hüseyn Cavid, Cəlil Məmmədquluzadə, Yusif Vəzir Çəmənzəminli, İsmayıl Şıxlı və digərlərinin əsərləri çap olunmuşdur.
Kitab satışı, əsasən, nəşriyyatın özündə yerləşən “Qanun” mağazada həyata keçirilir. Həmçinin nəşriyyat məşhur kitab mağazaları ilə – “Əli və Nino” kitab şəbəkələri, “Baku Book Center”, “Kitabevim.az”, “Kitabxana Kollektoru” və s.
Qanun Nəşriyyatı
Qanun nəşriyyatı – 1995-ci il 6 oktyabr tarixindən fəaliyyət göstərir, hal-hazırda Tbilisi prospekti 76 ünvanında yerləşir. Nəşriyyat ilk illərdə, əsasən, hüquq ədəbiyyatı nəşr edirdi. Sonralar isə bədii və tərcümə ədəbiyyatının nəşrinə üstünlük vermişdir.
“Qanun” nəşriyyatı bütün sahələrdə: bədii ədəbiyyat, fəlsəfə, tarix, iqtisadiyyat, tibb, coğrafiya, elmi-fantastika, uşaq ədəbiyyatı, din, mətbəx və sağlamlıqla bağlı kitablar nəşr etməklə fəaliyyətini ilbəil genişləndirir. “Qanun” nəşriyyatının gənclərlə bağlı başladığı “birinci kitab” və “ən yeni ədəbiyyat” seriyası cəmiyyətdə populyarlıq qazanmışdır.
“Qanun” nəşriyyatı bir çox Nobel mükafatı laureatının: Gabriel Garcia Marquez, Orhan Pamuk, Herta Müller, J.M.G. Le Clezio, Jose Saramago, Albert Camus və s. ilə yanaşı, Bernhard Schlink, George Orwell, Marc Levy, Paulo Coelho, Dan Brown, Richard Branson, David Eagleman, Yuval Noah Harari, Eckhart Tolle, Salman Rushdie, J.R.R.Tolkien, Rhonda Berne, Stephen Hawking, Franz Kafka kimi dünyaca oxunan yazarların əsərlərini türk, rus, ingilis, alman, fransız dillərindən Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.
“Qanun” nəşriyyatı “Dünya klassikləri” seriyasında Fyodor Dostoyevski, Lev Tolstoy, Toni Morrison, Anton Çexov, Victor Hugo, Theodore Dreiser, Jane Austen, John Steinbeck, Jack London, İvan Turgenev, Thomas Mann, Aleksandr Puşkin, Charles Dickens, “Azərbaycan klassikləri” seriyasında isə Məmməd Səid Ordubadi, Mikayıl Müşfiq, Cəfər Cabbarlı, İlyas Əfəndiyev, Hüseyn Cavid, Cəlil Məmmədquluzadə, Yusif Vəzir Çəmənzəminli, İsmayıl Şıxlı və digərlərinin əsərləri çap olunmuşdur.
Kitab satışı, əsasən, nəşriyyatın özündə yerləşən “Qanun” mağazada həyata keçirilir. Həmçinin nəşriyyat məşhur kitab mağazaları ilə – “Əli və Nino” kitab şəbəkələri, “Baku Book Center”, “Kitabevim.az”, “Kitabxana Kollektoru” və s.
Qanun naminə
Qanun naminə (film, 1968) — kinorejissor Muxtar Dadaşovun lentə aldığı Azərbaycan filmi.
Qanun naminə (teleserial, 2013) — rejissor Xanlar Ağayevin lentə aldığı Azərbaycan teleserialı.
Kor qanun
Kor qanun — hind filmi.
== Haqqında ==
Vicay Kumar faciəli keçmişlə yaşayan cavan insandır. Uşaqlıqda o bacısının üzərində zorakılığın və öz atasının qətlinin şahidi olub. Ona görə Vicay üç quldurdan qisasını alır. Onun ikinci bacısı Durqa polisdə xidmət edir və Vicaya ədaləti öz əlləriylə bərpa etməsinə icazə vermək istəmir.
Yan Nissar qaçaqmalçının qətli üçün müddəti gedib həbsxanadan çıxır. O aşkar edir ki, insan, hansının ki, qətli üçün o ittiham edilmişdi, əslində sağdır. Ədalətin axtarışları Yanın Vicaya və Durqanın talelərini itələyir. Sonda Vicay düşmənlərindan ata və bacısının qisasını alır.
Qanun layihəsi
Qanun layihəsi — qanunverici orqan tərəfindən qəbul edilmək və ya referendum üçün təklif olunan qanunun mətni olan sənəd.
Pozitiv qanun
Pozitiv qanun, pozitiv hüquq ,müsbət qanun, müsbət hüquq (lat. ius positivum) — dövlət tərəfindən rəsmiləşdirilən, suverenin (onun rolu xalq və ya monarx ola bilər) iradəsini ifadə edən və ya bu qanuna zidd olmayan, müəyyən bir ərazidə hüquq subyektlərinin həyatının tənzimləndiyi ümumi məcburi normalar sistemi; ictimai münasibətlərin tənzimləyicisi olan və dövlətin məcburiyyət gücü ilə dəstəklənən. “İnsan hüquqları” adlı əxlaqi anlayış mövqeyindən insanın mənəvi hüquqlarına həm hörmət edə, həm də onları poza bilər (təbii hüquq), belə hallarda insanın mənəvi hüquqlarına zidd olan hüquq normaları qeyri-qanuni və ya antiqanuni adlanır.
== Konsepsiyanın mənşəyi ==
Müsbət hüquq anlayışı təbii hüquq doktrinasının inkişafı sayəsində meydana çıxdı, o, əbədi və dəyişməz, bütün xalqlar üçün ümumi olan, insan təbiətinin özü tərəfindən təyin olunan və ya yuxarıdan verilən təbii hüququn süni qüvvədən fərqləndirilməsindən irəli gəlirdi. hər bir ölkədə təkcə fərqli deyil, həm də cəmiyyətin həyatında baş verən dəyişikliklərlə əlaqədar olaraq qanunvericinin istəyi ilə daim dəyişən qanun.
== Hüquqi pozitivizm ==
Təbii hüquq insana anadan olduğu andan onun iradəsindən asılı olmayaraq verilir, pozitiv hüquq isə dövlət qanunvericilik hakimiyyəti institutları tərəfindən normativ hüquqi aktlarla təsbit edilir.
Pozitivistlər və neopozitivistlər hüquqi anlayışın leqalist tipinə riayət edirdilər.
Hüququn hüquqi anlayışında pozitiv hüquq dövlətin normativ hüquqi aktlarının məcmusu kimi şərh olunur. Iering həmçinin hüququ “dövlətdə qüvvədə olan məcburiyyət normalarının məcmusu” kimi tərif etmişdir. Bununla belə, E. N. Trubetskoyun qeydinə görə, “dövlət, ilk növbədə, hüquqi təşkilatdır, ümumi hüquq prinsipləri ilə bağlı olan insanların birliyidir; Ona görə də aydındır ki, dövlət anlayışı artıq hüquq anlayışını nəzərdə tutur.
E-qanun.az
e-qanun.az — Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi normativ hüquqi və normativ xarakterli aktlarının rəsmi mətnini özündə əks etdirən elektron məlumat bazası. www.e-qanun.az ünvanında yerləşir.
Elektron baza ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi (USAID) və onun icraçısı — Ştat Məhkəmələri üzrə Milli Mərkəz (NCSC Inc.) tərəfindən Azərbaycan hökumətinin əməkdaşlığı ilə 2004–2005-ci illərdə işlənib hazırlanmış və 2006-cı ilin mart ayından Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin sərəncamına verilmişdir. 2009-cu ildə saytda axtarış sistemi yaradılmış və proqram təminatında zəruri işlər görülmüşdür.
Elektron məlumat bazasında Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi elan edildikdən sonra, yəni 1991-ci ildən başlayaraq bu günə kimi qəbul edilmiş 21 mindən artıq normativ-hüquqi aktlar və normativ xarakterli aktlar (Azərbaycan Respublikasının qanunları, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamları, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamları, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərarları, Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin qərarları, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının qərarları, təlimatları və izahları, yerli icra hakimiyyəti orqanlarının, yerli özünüidarə orqanlarının, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının normativ xarakterli aktları, Məhkəmə-Hüquq Şurasının qərarları, Tarif (qiymət) Şurasının qərarları, 17 məcəllə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə dair qətnamələri, İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsinin qərarları yerləşdirilmişdir və bazanın yenilənməsi daim təmin edilir.
Həmçinin, Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin kitabxanasına daxil olan sənədlər xüsusi kompüter proqramı vasitəsilə elektron variantda www.e-qanun.az saytında yerləşdirilir.
Sayt 2013-cü ilin oktyabr ayında qeyri-müəyyən səbəblərdən fəaliyyətini dayandırsa da, noyabr ayında yenidən fəaliyyətini bərpa etmişdir.
Qanun (musiqi aləti)
Qanun (Kanon) — yatıq sazlar ailəsinə mənsub olub, dartımlı-simli musiqi alətidir.
Bəzi müasir musiqiçilər orqanı ərğənunla eyniləşdirirlər. Halbuki, orqan sıxılmış hava ilə işləyir, ərğənun isə Nizami Gəncəvinin dövründə simli alət idi. Məlum olduğu kimi, hazırda Azərbaycan xalq çalğı alətləri ansamblları tərkibində, eləcə də solo ifaçılığında istifadə olunan kanon, əslində elə ərğənundur. Ərğənun müxtəlif dövrlərdə bir neçə formada hazırlanmış və onlardan birinə qanun deyilmişdir. Təəssüf ki, qanun musiqi aləti rus ədəbiyyatlarında əvvəlcə qanon, sonra isə kanon kimi işlədilməyə başlamışdır. Hazırda kanon kimi istifadə etdiyimiz ərğənun simli alətinin telləri Nizaminin göstərdiyi kimi, cənglə dilləndirilirdi. Deməli, cəng bir neçə rola malik idi. Yəni həm ritmik ahəngi nizamlayır, həm də ərğənunu tellərinin dilləndirilməsində təzanə rolunu oynayırdı. Təəssüf hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, bu gün nəinki cəngdən istifadə olunmur, hətta ərğənunu əvəz edən kanonu dilləndirən və təzanə rolunu oynayan bu musiqi alətinin adı belə çəkilmir.
Qanun Naminə (1968)
Qanun naminə — Yazıçı Süleyman Rəhimov "Mehman" əsəri əsasında Rejissor Muxtar Dadaşovun çəkdiyi film.
Kinolentdəki hadisələr 1930-cu illərdə Azərbaycan rayonlarının birində cərəyan edir, o dövrün hüquq-mühafizə orqanlarının gərgin fəaliyyətindən danışır. Rayonların birinə işləməyə gəlmiş prokuror(Bimbolat Vatayev) qatı cinayətlər törədənlərə qarşı mübarizədə öz həyatını qurban verməli olur.
Film rejissor Muxtar Dadaşovun bədii kinoda ilk müstəqil işidir.
Film yazıçı Süleyman Rəhimovun "Mehman" povestinin motivləri əsasında ekranlaşdırılmışdır.
Əsərin müəllifi: Süleyman Rəhimov
Ssenari müəllifi: Muxtar Dadaşov
Quruluşçu rejissor: Muxtar Dadaşov
Quruluşçu operator: Əlihüseyn Hüseynov
Quruluşçu rəssam: Cəbrayıl Əzimov
Bəstəkar: Fərəc Qarayev
Səs operatoru: Əziz Şeyxov
Geyim rəssamı: Kazım Kazımzadə
Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Mirzə Mustafayev
Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Eduard Abdullayev
Qrim rəssamı: Telman Yunusov
Montaj edən: Yevgeniya Abdirkina
Operator: Fəraməz Məmmədov
Rejissor assistenti: Rauf Nağıyev, T.Məmmədov, Xamis Muradov, A.Süleymanov
Operator assistenti: R. Əmirov, Həmzə Əhmədoğlu
Redaktor: Y.Vəkilov, N.İbrahimova
Çalır: Kinematoqrafiyanın Dövlət Simfonik Orkestri
Dirijor: A.Roytman
Filmin direktoru: A.Dudiyev, Daniil Yevdayev
Bimbolat Vatayev — Mehman
Rza Təhmasib — Qaloş
Adil İsgəndərov — Kamilov
Mustafa Mərdanov — Murtuzov
Flora Kərimova — Züleyxa
Nəcibə Məlikova — Zərrintac
Rza Əfqanlı — Vahidov
Nəsibə Zeynalova — Şəhla xanım; Qarı nənə
Hacıbaba Bağırov — Arif
Əliağa Ağayev — Məmmədxan
Sədayə Mustafayeva — Xatun
Məmmədsadıq Nuriyev — Sərrafzadə
Rauf Qəniyev — Altay
Hökümə Qasımova — Yavər
Muxtar Maniyev — dustaq; Cəbirov
Tələt Rəhmanov — həkim
Janna Smelyanskaya - Balış
Ələkbər Seyfi — qoca
Sadıq Həsənzadə — Mirzə
Məryəm Seyidbəyli — Solmaz
Ceyhun Mirzəyev — Absalam
N.Məmmədov — Salamatov
Almaz Əsgərova (Almaz Ələsgərova kimi) — Salamatovun arvadı
Məmməd Sadıqov — dustaq
Ramiz Məlikov — gənc prokuror
Hacıməmməd Qafqazlı — kəndli
Abbas Rzayev — kəndli
Habil Əliyev — kamançaçı
Mustafa Süleymanov — kəndli
Xamiz Muradov — banda başçısı
Arzu Hüseynov - kəndli uşaq (titrlərdə yoxdur)
Bikəxanım Rzazadə - kənd sakini (titrlərdə yoxdur)
Muxtar Maniyev - məhbus (titrlərdə yoxdur)
Nadir Əsgərov (aktyor) - kənd sakini (titrlərdə yoxdur)
Məcid Abdullayev - kənd sakini (titrlərdə yoxdur)
Arif Həbibi - teatr işçisi (titrlərdə yoxdur)
Əminə Yusifqızı — Züleyxa (Flora Kərimova) (titrlərdə yoxdur)
Şahmar Ələkbərov — Mehman (Bimbolat Vatayev) (titrlərdə yoxdur)
Əli Zeynalov — Vahidov (Rza Əfqanlı) (titrlərdə yoxdur)
Dadaş Kazımov — qoca;məhbus (Ələkbər Seyfi) (titrlərdə yoxdur)
Amaliya Pənahova — Balış (Janna Smelyanskaya) (titrlərdə yoxdur)
Bahadur Əliyev — Salamatov (N.Məmmədov) (titrlərdə yoxdur)
Ətayə Əliyeva — Xatun (Sədayə Mustafayeva) (titrlərdə yoxdur)
Sadıq Hüseynov — Mirzə (Sadıq Həsənzadə) (titrlərdə yoxdur)
Əzizağa Qasımov — banda başçısı (Xamiz Muradov) (titrlərdə yoxdur)
А. Минский. "Призыв на подвиг". Газета "Советская Татария", 1 июня 1969 г.
М. Бельявский. "Именем закона".
Ailə və qanun (dəqiqləşdirmə)
Ailə və qanun (film, 1995) — rejissoru və ssenari müəllifi Anees Bazmi olan 1995-ci ildə hind dilində çəkilmiş döyüş dram filmidir.
Ailə və qanun (film, 2004) — Priyadarşanın rejissorluğu ilə 2004-cü ildə hind dilində çəkilmiş romantik komediya dram filmidir.
Kor qanun (film, 1983)
Kor qanun — hind filmi.
== Haqqında ==
Vicay Kumar faciəli keçmişlə yaşayan cavan insandır. Uşaqlıqda o bacısının üzərində zorakılığın və öz atasının qətlinin şahidi olub. Ona görə Vicay üç quldurdan qisasını alır. Onun ikinci bacısı Durqa polisdə xidmət edir və Vicaya ədaləti öz əlləriylə bərpa etməsinə icazə vermək istəmir.
Yan Nissar qaçaqmalçının qətli üçün müddəti gedib həbsxanadan çıxır. O aşkar edir ki, insan, hansının ki, qətli üçün o ittiham edilmişdi, əslində sağdır. Ədalətin axtarışları Yanın Vicaya və Durqanın talelərini itələyir. Sonda Vicay düşmənlərindan ata və bacısının qisasını alır.
Qanun naminə (film, 1968)
Qanun naminə — Yazıçı Süleyman Rəhimov "Mehman" əsəri əsasında Rejissor Muxtar Dadaşovun çəkdiyi film.
Kinolentdəki hadisələr 1930-cu illərdə Azərbaycan rayonlarının birində cərəyan edir, o dövrün hüquq-mühafizə orqanlarının gərgin fəaliyyətindən danışır. Rayonların birinə işləməyə gəlmiş prokuror(Bimbolat Vatayev) qatı cinayətlər törədənlərə qarşı mübarizədə öz həyatını qurban verməli olur.
Film rejissor Muxtar Dadaşovun bədii kinoda ilk müstəqil işidir.
Film yazıçı Süleyman Rəhimovun "Mehman" povestinin motivləri əsasında ekranlaşdırılmışdır.
Əsərin müəllifi: Süleyman Rəhimov
Ssenari müəllifi: Muxtar Dadaşov
Quruluşçu rejissor: Muxtar Dadaşov
Quruluşçu operator: Əlihüseyn Hüseynov
Quruluşçu rəssam: Cəbrayıl Əzimov
Bəstəkar: Fərəc Qarayev
Səs operatoru: Əziz Şeyxov
Geyim rəssamı: Kazım Kazımzadə
Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Mirzə Mustafayev
Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Eduard Abdullayev
Qrim rəssamı: Telman Yunusov
Montaj edən: Yevgeniya Abdirkina
Operator: Fəraməz Məmmədov
Rejissor assistenti: Rauf Nağıyev, T.Məmmədov, Xamis Muradov, A.Süleymanov
Operator assistenti: R. Əmirov, Həmzə Əhmədoğlu
Redaktor: Y.Vəkilov, N.İbrahimova
Çalır: Kinematoqrafiyanın Dövlət Simfonik Orkestri
Dirijor: A.Roytman
Filmin direktoru: A.Dudiyev, Daniil Yevdayev
Bimbolat Vatayev — Mehman
Rza Təhmasib — Qaloş
Adil İsgəndərov — Kamilov
Mustafa Mərdanov — Murtuzov
Flora Kərimova — Züleyxa
Nəcibə Məlikova — Zərrintac
Rza Əfqanlı — Vahidov
Nəsibə Zeynalova — Şəhla xanım; Qarı nənə
Hacıbaba Bağırov — Arif
Əliağa Ağayev — Məmmədxan
Sədayə Mustafayeva — Xatun
Məmmədsadıq Nuriyev — Sərrafzadə
Rauf Qəniyev — Altay
Hökümə Qasımova — Yavər
Muxtar Maniyev — dustaq; Cəbirov
Tələt Rəhmanov — həkim
Janna Smelyanskaya - Balış
Ələkbər Seyfi — qoca
Sadıq Həsənzadə — Mirzə
Məryəm Seyidbəyli — Solmaz
Ceyhun Mirzəyev — Absalam
N.Məmmədov — Salamatov
Almaz Əsgərova (Almaz Ələsgərova kimi) — Salamatovun arvadı
Məmməd Sadıqov — dustaq
Ramiz Məlikov — gənc prokuror
Hacıməmməd Qafqazlı — kəndli
Abbas Rzayev — kəndli
Habil Əliyev — kamançaçı
Mustafa Süleymanov — kəndli
Xamiz Muradov — banda başçısı
Arzu Hüseynov - kəndli uşaq (titrlərdə yoxdur)
Bikəxanım Rzazadə - kənd sakini (titrlərdə yoxdur)
Muxtar Maniyev - məhbus (titrlərdə yoxdur)
Nadir Əsgərov (aktyor) - kənd sakini (titrlərdə yoxdur)
Məcid Abdullayev - kənd sakini (titrlərdə yoxdur)
Arif Həbibi - teatr işçisi (titrlərdə yoxdur)
Əminə Yusifqızı — Züleyxa (Flora Kərimova) (titrlərdə yoxdur)
Şahmar Ələkbərov — Mehman (Bimbolat Vatayev) (titrlərdə yoxdur)
Əli Zeynalov — Vahidov (Rza Əfqanlı) (titrlərdə yoxdur)
Dadaş Kazımov — qoca;məhbus (Ələkbər Seyfi) (titrlərdə yoxdur)
Amaliya Pənahova — Balış (Janna Smelyanskaya) (titrlərdə yoxdur)
Bahadur Əliyev — Salamatov (N.Məmmədov) (titrlərdə yoxdur)
Ətayə Əliyeva — Xatun (Sədayə Mustafayeva) (titrlərdə yoxdur)
Sadıq Hüseynov — Mirzə (Sadıq Həsənzadə) (titrlərdə yoxdur)
Əzizağa Qasımov — banda başçısı (Xamiz Muradov) (titrlərdə yoxdur)
А. Минский. "Призыв на подвиг". Газета "Советская Татария", 1 июня 1969 г.
М. Бельявский. "Именем закона".
Qanun naminə (teleserial, 2013)
"Qanun naminə" — Lider televiziya və radiosunun sifarişi ilə "ProMix Production" şirkəti tərəfindən lentə alınan teleserial.
"Qanun naminə" teleserialının məqsədi tamaşaçıları XX əsrdə törədilmiş və Azərbaycanın Dövlət Təhlükəsizlik orqanları əməkdaşlarının peşəkarlığı sayəsində açılmış cinayətlərin tarixi ilə tanış etməkdir.
Teleserialın ilk 8 seriyası XX əsrin 30-60-cı illərində baş verən hadisələrə həsr edilib. Bu teleserial tamaşaçıya keçən əsrin atmosferini dərindən dərk etməyə və həmin dövrdə baş verən hadisələri hiss etməyə kömək edəcək. Tamaşaçı həmçinin bu telerserial sayəsində iki müxtəlif dövrü müqayisə edə biləcək.
Teleserialda tarixi xronika və sənədlərdən, həmçinin arxiv materiallarından istifadə olunub. Teleserial stereomusiqidən istifadə etməklə HD formatında çəkilib.
