сущ.
1. заработок, заработная плата (зарплата). Böyük qazanc большой заработок, ilk qazanc первый заработок (первая зарплата), öz qazancı ilə своим заработком, qazanca getmək уходить на заработки, aylıq qazanc месячный заработок
2. доход, прибыль, капитал. Xalis qazanc чистый доход, qazanc gətirmək приносить прибыль, böyük qazanc götürmək получить большую прибыль
3. нажива. Yüngül (asan) qazanc həvəskarı любитель легкой наживы, qazanc hərisliyi жажда наживы
4. польза, выгода. Qazancı nədir? какая выгода? az qazanc небольшая выгода
◊ qazanc qalmaq доставаться, достаться как прибыль; qazanc dalınca за длинным рублём; qazanc yeri тёплое местечко; qazanca çatmaq: 1. достичь самостоятельности (по возрасту), достичь возможности зарабатывать; 2. извлекать пользу, получать выгоду; qazancda olmaq быть в выигрыше; qazanc çıxarmaq извлекать пользу из чего-л.
Qazanc (iqtisadiyyat)
İqtisadi qazanc və ya mənfəət (ing. economic profit) — ümumi gəlir (mal və xidmətlərin satışından əldə olunan gəlir, alınan cərimələr və kompensasiya, faiz gəlirləri və s.) ilə mal və xidmətlərin istehsalı və ya alınması, saxlanması, daşınması, marketinq xərcləri arasındakı müsbət fərq. Müəssisənin fəaliyyətini qiymətləndirmək üçün əsas göstəricidir. Dividentlər mənfəət hesabına ödənildiyi üçün ilk növbədə səhmdarları maraqlandırır.
K. R. Makkonellu və S. L. Brüya əsasən iqtisadi qazanc — sahibkarın ixtiyarına verən müəssisənin ümumi gəlirindən iqtisadi xərclər çıxıldıqdan sonra qalanıdır:
İqtisadi mənfəət = Gəlir — İqtisadi xərclər,
burada İqtisadi xərclər = Açıq xərclər + Gizli xərclər.
İqtisadi mənfəət bir sahibkarın müəyyən bir işdə qalması üçün tələb olunan normal mənfəətdən artıq bir gəliri təmsil etdiyi üçün maya daxil deyil. İqtisadi mənfəət sıfıra bərabərdirsə, təşəbbüskar yenə də normal mənfəət daxil olmaqla bütün açıq və gizli xərcləri qarşılayır.
İqtisadi mənfəət qoyulmuş kapitalın gəlirliliyi (maddi ifadəsi xalis əməliyyat aktivləri olan) ilə kapitalın orta çəkili dəyəri qoyulmuş kapitalın məbləği ilə vurulan fərq arasında tapılır.
İqtisadi mənfəət müəssisənin qoyulmuş kapitalının gəlirliliyini investorların gözləntilərini qarşılamaq üçün tələb olunan minimum gəlirliliklə müqayisə etməyə və nəticədə pul vahidlərindəki fərqi ifadə etməyə imkan verir.
İqtisadi mənfəət mühasibat mənfəətinin göstəricisindən fərqlənir ki, onu hesablayarkən mühasibat mənfəətini hesablayarkən olduğu kimi yalnız borc vəsaitləri üçün faiz ödəmək dəyəri deyil, bütün uzunmüddətli və digər faizli öhdəliklərin istifadəsi dəyəri nəzərə alınsın.
Qazanc dərəcəsi
Qazanc dərəcəsi (ing. rate of return və ya ing. rate of profit) — müəyyən bir müddət (dövr) üçün mənfəətin bu dövrün əvvəlindən əvvəl irəliləmiş kapitala nisbəti olan iqtisadi xüsusiyyət (bir qayda olaraq, müddətin müddəti bir ilə bərabər götürülür). Mənfəət dərəcəsinin böyüklüyü, artıq dəyər dərəcəsindən, kapitalın üzvi tərkibindən və kapital dövriyyəsi vaxtından asılıdır. Sənayələrarası rəqabət milli iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinə ayrılan bərabər kapital üçün orta mənfəət dərəcəsinin yaradılmasına gətirib çıxarır.
Müasir şəraitdə obyektiv olaraq qaçılmaz olan kapitalın üzvi tərkibinin böyüməsi mənfəət nisbətinin düşmə meylini müəyyənləşdirir. Gəlirlik dərəcəsinin strukturu: firmanın öz kapitalının dəyəri; sənaye üçün orta gəlir dərəcəsi; müəyyən bir firmanın gəlir dərəcəsi. Gəlirlik dərəcəsi bazar iqtisadiyyatının əsas kateqoriyalarından biridir. Müasir şəraitdə funksional məqsədi bir tərəfdən inhisarların qiymətləri tənzimləmək üçün bu göstəricidən istifadə etməsidir; digər tərəfdən, cəmiyyət müxtəlif sənaye sahələrində mənfəət nisbətində böyük bir dəyişikliyin olmadığı hallarda meydana gələn tələb və təklif arasındakı ən böyük tarazlığı görər.
Mənfəət dərəcəsi qoyulmuş kapitalın tərifindən asılıdır.
Əyri yolla qazanc
Əyri yolla qazanc — "Azərbaycanfilm" Kinostudiyasında istehsal olunmuş bədii film.
Burada avtonəqliyyatda yol hərəkəti qaydalarını pozan sürücü haqqında, böyük sürətlə maşın sürməyin acı nəticələri, avtomaşından şəxsi məqsədlə istifadə olunması barədə danışılır.
Filmdə əyri yolla qazanc əldə etməyə və yüngül həyat sürməyə çalışan sürücülər tənqid olunur.
Əyri yolla qazanc (film, 1960)
Əyri yolla qazanc — "Azərbaycanfilm" Kinostudiyasında istehsal olunmuş bədii film.
Burada avtonəqliyyatda yol hərəkəti qaydalarını pozan sürücü haqqında, böyük sürətlə maşın sürməyin acı nəticələri, avtomaşından şəxsi məqsədlə istifadə olunması barədə danışılır.
Filmdə əyri yolla qazanc əldə etməyə və yüngül həyat sürməyə çalışan sürücülər tənqid olunur.
Qazancı (İğdır)
Kadıqışlaq — Türkiyənin İğdır ilinin İğdır ilçəsinə daxil olan kənd.
Kənd 1901-ci ildən bəri eyni adı daşıyır. 1919-cu ilin avqustunda ermeni daşnaq qüvvələrinin basqınına uğrayır. O zamanlar kişiləri öldürülən, qadınlarının namusuna toxunulan İğdırın 21 kəndindən biridir. 1920-ci ilin 11 noyabrdan 12-sinə keçən gecə 11-ci briqada komandanlığı ermənilərə qarşı hücuma keçmiş və elə həmin günün səhər saatlarında İğdır bələdiyə binasına Türkiyə bayrağı sancılmışdır. Bu olaylardan sonra 14 noyabr 1920-ci il tarixində 15-ci korpus komandanı Kazım Qarabəkir Paşanın başçılığı altında Türkiyə ordusu erməniləri Araz çayının qüzeyinə qovmuşdur. 3 dekabr 1920-ci ildə imzalanan Gümrü müqaviləsi ilə İğdır və ətrafı Türkiyə torpağı olması təsdiqlənmişdir.
İğdırdan 12 km uzaqlıqdadır.
1886-cı il məlumatına görə kənddə 608 nəfər azərbaycan türkü yaşayırdı.
Yusif Ziya Qazancıoğlu
Yusif Ziya Qazancıoğlu (türk. Yusuf Ziya Kazancıoğlu; 1914, Trabzon – 1987, Ankara) — Türkiyə siyasətçisi.
Yusif Ziya Qazancıoğlu 1914-cü ildə Trabzonda anadan olmuşdur. Ankara Universitetinin Hüquq fakültəsində və Belçika Leuven Universitetinin hüquq fakültəsində təhsil almışdır. Kadıköy hakim müavini kimi qanuni işlərdə çalışdıqdan sonra XVII çağırış Trabzon millət vəkili olmuşdur. O, "ANAP"ın deputatlarının oturduğu yerlərin ətrafında gəzişməsi ilə tanınırdı. O, deputat olduğu müddətdə Avropa Şurasının əvəzedici üzvü seçilmişdir. 1987-ci ildə Ankarada ürək tutması nəticəsində vəfat etmişdir. Onun cənazəsi dəfn olunmaq üçün İstanbula aparılmışdır. Qazancıoğlu fransızca danışırdı.