i. tib. constipation; ~ olmaq to be* constipated; to constipate; tez-tez ~ olmaq to be* often constipated; Mən yenə qəbiz olmuşam I’m constipated again; Uşaq asan lıqla (tez-tez) qəbiz olur The child constipates very easily
Qəbiz
Qəbizlik — Qəbizlik nadir və ya çətin bağırsaq hərəkətlərinə aiddir. Nəcislər çox vaxt sərt və quru olur. Digər simptomlar arasında qarın ağrısı, şişkinlik və bağırsaqların tam boşalmadığı hissi ola bilər. Qəbizliyin ağırlaşmalarına hemoroid, anal fissura və ya nəcisin tıxanması daxil ola bilər. Böyüklərdə bağırsaq hərəkətlərinin normal tezliyi həftədə üç dəfədir. Körpələr gündə üç-dörd dəfə, kiçik uşaqlar isə gündə iki-üç dəfə nəcis edirlər.
Qəbizliyin bir çox səbəbi var. Ümumi səbəblərə nəcisin yavaş hərəkəti, bağırsaq sindromu və çanaq dibinin pozulması daxildir. Əsas müşayiət olunan xəstəliklərə hipotiroidizm, diabet, Parkinson xəstəliyi,, qeyri-qluten həssaslığı, kolon xərçəngi, divertikulit və iltihablı bağırsaq xəstəliyi daxildir. Qəbizliklə əlaqəli dərmanlara opioidlər, bəzi antasidlər, kalsium kanal blokerləri və antikolinerjiklər daxildir.
Qəbizdərə
Qəbizdərə — Azərbaycan Respublikasının Zaqatala rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Qəbizdərə kəndi Mazıx kəndinin şimalında, Böyük Qafqaz dağlarının cənub ətəyində, Katexçayın sağ sahilində yerləşir.
== Coğrafiyası və iqlimi ==
Ərazidə 15 metr hündürlükdən tökülən Respublikanın ən bol sulu şəlaləsi vardır.
== Əhalisi ==
Zaqatala şəhərindən 15 km aralıda yerləşən kənddə 49 ev vardır və burada 250 nəfərə əhali yaşayır, onların 98%-ni avarlar təşkil edir.
Əhalinin əsas məşğuliyyəti taxılçılıq, tütünçülük, fındıqçılıq, tərəvəzçilik, bağçılıq və maldarlıqdır.
Qəbizdərə kilsəsi
Qəbizdərə kilsəsi –Zaqatala rayonunun Qəbizdərə kəndindən şimalda, Kilsəçay və Maurovçay çaylarının birləşən yerində dağılmış bir məbəd var. Bu kilsə dağın düzənlik hissəsində, meşədə, Dağıstana gedən yolun üzərində yerləşir. Zaqatala rayonunun Qəbizdərə kəndində yerləşən bu kilsə VIII–IX əsrlərə aid "azad xaç" memarlıq formasına malikdir. Məbədin divar hörgüsündə mozaik ardıcıllıqla sıralanmış hündür və alçaq çaydaşılardan istifadə edilmişdir Pəncərə və qapı yerləri, həmçinin nişlər yaxşı yonulmuş daşlarla üzlənmişdir. Kilsə həm daxildən, həm də xaricdən xaçvari formaya malikdir. Xaçın tərəflərinin kəsişmə yerində, kilsənin mərkəzində günbəz ucalır. Şərq tərəfdən kilsə binasına xaricdən beşguşəli, daxildən isə yarımdairəvi formaya malik altar apsidası birləşir.
== Tarixi ==
Abidəni tədqiq etmiş professor G. Məmmədova qeyd edir ki, elementlərinin erkən orta əsrlər memarlığına xas formada müstəqil təsviri, həmçinin sadə memarlıq kompozisiyasını mürəkkəbləşdirən xüsusiyyətlərin olması Qəbizdərə kilsəsini VIII–IX əsrlərə aid etməyə imkan verir. V.Kərimov V-VI əsrlərə, M.Xəlilov isə VII-VIII əsrlərə aid edir.
== Memarlıq xüsusiyyətləri ==
Kilsə kiçik həcmli fəza quruluşuna malikdir.
Qəbizlik
Qəbizlik — Qəbizlik nadir və ya çətin bağırsaq hərəkətlərinə aiddir. Nəcislər çox vaxt sərt və quru olur. Digər simptomlar arasında qarın ağrısı, şişkinlik və bağırsaqların tam boşalmadığı hissi ola bilər. Qəbizliyin ağırlaşmalarına hemoroid, anal fissura və ya nəcisin tıxanması daxil ola bilər. Böyüklərdə bağırsaq hərəkətlərinin normal tezliyi həftədə üç dəfədir. Körpələr gündə üç-dörd dəfə, kiçik uşaqlar isə gündə iki-üç dəfə nəcis edirlər.
Qəbizliyin bir çox səbəbi var. Ümumi səbəblərə nəcisin yavaş hərəkəti, bağırsaq sindromu və çanaq dibinin pozulması daxildir. Əsas müşayiət olunan xəstəliklərə hipotiroidizm, diabet, Parkinson xəstəliyi,, qeyri-qluten həssaslığı, kolon xərçəngi, divertikulit və iltihablı bağırsaq xəstəliyi daxildir. Qəbizliklə əlaqəli dərmanlara opioidlər, bəzi antasidlər, kalsium kanal blokerləri və antikolinerjiklər daxildir.