Qeza Qardoni

Qeza Qardoni (mac. Géza Gárdonyi, doğum adı: Géza Ziegler; 3 avqust 1863[1][2][…] – 30 oktyabr 1922[1][2][…], Eqer) — Macarıstan yazıçısı və jurnalisti.

Qeza Qardoni
mac. Gárdonyi Géza
Doğum adı Ziegler Géza
Təxəllüsü Don Vigole, Göre Gábor, Mummery Róbert, Nemeskéry Sándor
Doğum tarixi 3 avqust 1863(1863-08-03)[1][2][…]
Vəfat tarixi 30 oktyabr 1922(1922-10-30)[1][2][…] (59 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Uşağı 4
Təhsili
  • Sarospatak Kolleci[d] (1874–1875),
  • Eqer arxiyepiskop təlimi məktəbi[d] (1878–1882)
Fəaliyyəti jurnalist, yazıçı, dramaturq, şair, redaktor[d]
Əsərlərinin dili Macar dili
Üzvlüyü
gardonyigeza.hu
Vikimənbənin loqosu Qeza Qardoni Vikimənbədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qeza Qardoni Macarıstan krallığının Aqard rayonunda anadan olmuşdur. Atası Macarıstanın qərbində yerləşən aristokrat malikanəsində maşinits idi. Müəllimlər üçün kolleci bitirərək bir neçə il müəllim və katolik kantoru kimi çalışdı. 1885-ci ildə Maria Molnar ilə ailə həyatı qurdu, lakin onların evliliyi uğurlu alınmadı və 1892-ci ildə ayrıldılar.

1880-ci illərin ortalarında jurnal və qəzetlər üçün yazılar yazmağa başladı. Yaradıcılığının ilk dövrlərində kənd həyatına həsr olunmuş "Qöre Qabor" (mac. Göre Gábor) adlı satirik məktublarını yazaraq müvəffəqiyyət qazandı, sonra isə məktubları yazmaqdan imtina etdi. Əsrin sonlarına doğru öz romanlarında tarixi motivlərə daha çox yer verdi.

1897-ci ildə anasi ilə Eqer şəhərinə köçdü və ömrünün sonuna kimi burada yaşadı. Öldükdən sonra da bu şəhərdə dəfn olundu. Yaşadığı evi hazırda onun adına muzey kimi fəaliyyət göstərir.

Ən tanınmış əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Eqerin ulduzları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qardoninin ən tanınmış əsəri olan "Eqerin ulduzları" (mac. Egri csillagok) 1899-cu ildə nəşr edilmişdir. Əsərin adı ədəbi olaraq Eqerin ulduzları kimi tərcümə olunur, lakin ingilis dilinə Ayparanın tutulması kimi tərcümə edilmişdir.

Görünməz adam

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əksər insanların fikrincə onun ən məşhur əsəri 191-ci ildə nəşr olunan "Görünməz adam" romanıdır. Əsərin adı ədəbi olaraq "Görünməz adam" kimi tərcümə olunur, lakin ingilis dilinə Macarların qulları kimi tərcümə edilmişdir. Əsər Atillanın Macarıstan hökmdarı olduğu vaxtları özündə əks etdirir.

Əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Egri csillagok (Eqerin ulduzları / Eqerin ulduzları)
  • A láthatatlan ember (Görünməz adam / Macarların qulları)
  • Isten rabjai (Tanrının məhbusları)
  • A lámpás (Lampa)
  • A bor (Şərab)
  • Ida regénye (İdanın romanı)
  • Hosszúhajú veszedelem (Uzun saçlı iblis)
  • Az én falum (Mənim kəndim)
  • Az égre néző lélek (Ruh, səmaya baxarkən)
  • Állatmesék (Heyvanların taleləri)

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 3 4 Géza Gárdonyi // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Géza Gárdonyi ilə əlaqəli mediafayllar var.