Andorra

Andorra (kat. Andorra) və ya rəsmi adı ilə Andorra Knyazlığı (kat. Principat d'Andorra) — Cənubi Avropada mikrodövlət. Andorra dənizə çıxışı olmayan ölkələrdən biridir və Pireney yarımadasının şərqində yerləşir. Şimalda Fransa, cənubda isə İspaniya ilə həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Andorra la Vella, ümumi sahəsi 467,63 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 79000 (2021) nəfərdir. İdarəetmə forması konstitusiyalı monarxiya olan ölkə Fransa Respublikasının prezidenti və Urjel yepiskopu tərəfindən birgə idarə olunur. Andorranın sahəsi 465 kv. km-dir. Ölkə Şərqi Pireneyin cənub yamacında, Ebro hövzəsinə aid Cerpe çayının qolu Valiranın orta və yuxarı axını boyu dağ dərəsində yerləşir.

Andorra (kat. Andorra) və ya rəsmi adı ilə Andorra Knyazlığı (kat. Principat d'Andorra) — Cənubi Avropada mikrodövlət. Andorra dənizə çıxışı olmayan ölkələrdən biridir və Pireney yarımadasının şərqində yerləşir. Şimalda Fransa, cənubda isə İspaniya ilə həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Andorra la Vella, ümumi sahəsi 467,63 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 79000 (2021) nəfərdir. İdarəetmə forması konstitusiyalı monarxiya olan ölkə Fransa Respublikasının prezidenti və Urjel yepiskopu tərəfindən birgə idarə olunur. Andorranın sahəsi 465 kv. km-dir. Ölkə Şərqi Pireneyin cənub yamacında, Ebro hövzəsinə aid Cerpe çayının qolu Valiranın orta və yuxarı axını boyu dağ dərəsində yerləşir.

Andorra Universiteti (kat. Universitat d'Andorra) - Andorranın 1997-ci ildə yaradılmış dövlət universiteti. Olkənin yeganə ali məktəbi. Universitet sisteminə universitetin özü, idarəetmə və informatika məktəbi və onlayn-tədqiqatlar mərkəzi daxildir. Cant-Juliya-Loriya vilayətində yerləşir. 427 tələbəsi, 94 əməkdaşı vardır. Bəzi fakültələrində distans təhsil almaq mümkündür. Universitet Avropa Universitetlər Assosasiyasına, Beynəlxalq Universitetlər Assosasiyasına və Con Luis Vives İnstitutuna daxildir.

Andorra bayrağı — Andorranın Dövlət bayrağı Andorranın dövlət bayrağı 3 bərabər şaquli zolaqdan ibarətdir: göy, sarı və qırmızı. Sarı zolağın mərkəzində Andorranın gerbi həkk olunub. Bu üçrəngli bayraq XIX əsrdən etibarən Andorranın bayrağıdır. Bayraqdakı mavi və qırmızı rəng Fransanın, sarı rəng isə İspaniyanın rəngi hesab edilir. Onlar birlikdə Andorra üzərindəki Fransa-İspaniya hakimiyyətini əks etdirir. Bayraq 1866-cı ildə qəbul edilmişdir.

Andorra (kat. Andorra) və ya rəsmi adı ilə Andorra Knyazlığı (kat. Principat d'Andorra) — Cənubi Avropada mikrodövlət. Andorra dənizə çıxışı olmayan ölkələrdən biridir və Pireney yarımadasının şərqində yerləşir. Şimalda Fransa, cənubda isə İspaniya ilə həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Andorra la Vella, ümumi sahəsi 467,63 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 79000 (2021) nəfərdir. İdarəetmə forması konstitusiyalı monarxiya olan ölkə Fransa Respublikasının prezidenti və Urjel yepiskopu tərəfindən birgə idarə olunur. Andorranın sahəsi 465 kv. km-dir. Ölkə Şərqi Pireneyin cənub yamacında, Ebro hövzəsinə aid Cerpe çayının qolu Valiranın orta və yuxarı axını boyu dağ dərəsində yerləşir.

Andorra Polis Korpusu (gürc. El Cos de Policia d’Andorra) — Andorra Knyazlığının milli polis qüvvəsi. 2007-ci ildə verilən məlumatlara əsasən, ölkənin təxminən 85 minlik əhalisinə xidmət göstərən 240 zabit var idi.

Andorra tarixi — Andorranın yaranması tarixi haqda ilk məlumatlar 805-ci ilə istinad edir. Orta əsrlərdə əvvəl mavrlardan, sonra isə ispan və fransız feodallarından öz müstəqilliyini qoruyan çoban qəbilələri burada yaşamışlar. Bu ərazidə ağalıq üstündə ispan və fransız feodalların rəqabəti yüz illərlə davam etmişdir. 1278-ci ildən başlayaraq Andorra bəzi fasilələrlə İspaniya və Fransanın ikili protektoratı altında olur. 1278–1288-ci illərdə Urxel yepiskopu ilə (İspaniya) qraf de Fua (Fransa) bu ölkəni bölüşdürmək aktını imzalayırlar. Bu ikili asılılıq indi simvolik xarakter daşıyır. 1866-cı ildə Andorra konstitusiya qəbul edir.

Andorra şəhərləri.

Ordino — Andorrada yerləşən şəhərlərdən biridir. Şəhər əhalisi 2005-ci il hesablamalarına görə 3309 (üç min üç yüz doqquz) nəfərdir.

Andorra la Vella (Andorra-la-Velya) — Andorranın paytaxtı. Şəhər Vellero-del-Nor və Vellero-del-Olira dağlarının arasında yerləşir. Şərqi Pireney dağlarında (1070 m yüksəklikdə) dağarası çökəklikdə, Valira çayı (Ebro hövzəsi) üzərindədir. Əhalisi 22,615 min (2014). İspaniya ilə Fransanı birləşdirən avtomobil yolu üstündə ticarət-nəqliyyat, bank fəaliyyəti və beynəlxalq turizm mərkəzidir. İqtisadiyyatında xidmət sahələri üstünlük təşkil edir. Suvenir və bəzək əşyalarının kustar istehsalı, ağac və daş üzərində oyma geniş yayılmışdır. Rəvayətə görə, ərəblərin şimala irəliləməsinin qarşısını almaq məqsədilə 9-cu əsrin əvvəlində Böyük Karl tərəfindən salınmışdır. Şəhərin memarlıq abidələri arasında Müqəddəs Armenqol kilsəsi (roman üslubu, 11–12-ci əsrlər), intibah dövrünə aid "Vadilər Evi" (Kassa-de-la-val, 1580, hazırda Andorra incəsənəti və tarixi muzeyinin binası), Ədliyyə sarayı, parlament binası (Sala-del-Konsell) və dövlət arxivi (Set-Panis); 19–20-ci əsrlərə aid binalar, Musiqi Akademiyası, Dövlət Teatrı var.

Andorra Polis Korpusu (gürc. El Cos de Policia d’Andorra) — Andorra Knyazlığının milli polis qüvvəsi. 2007-ci ildə verilən məlumatlara əsasən, ölkənin təxminən 85 minlik əhalisinə xidmət göstərən 240 zabit var idi.

Andorra la Vella (Andorra-la-Velya) — Andorranın paytaxtı. Şəhər Vellero-del-Nor və Vellero-del-Olira dağlarının arasında yerləşir. Şərqi Pireney dağlarında (1070 m yüksəklikdə) dağarası çökəklikdə, Valira çayı (Ebro hövzəsi) üzərindədir. Əhalisi 22,615 min (2014). İspaniya ilə Fransanı birləşdirən avtomobil yolu üstündə ticarət-nəqliyyat, bank fəaliyyəti və beynəlxalq turizm mərkəzidir. İqtisadiyyatında xidmət sahələri üstünlük təşkil edir. Suvenir və bəzək əşyalarının kustar istehsalı, ağac və daş üzərində oyma geniş yayılmışdır. Rəvayətə görə, ərəblərin şimala irəliləməsinin qarşısını almaq məqsədilə 9-cu əsrin əvvəlində Böyük Karl tərəfindən salınmışdır. Şəhərin memarlıq abidələri arasında Müqəddəs Armenqol kilsəsi (roman üslubu, 11–12-ci əsrlər), intibah dövrünə aid "Vadilər Evi" (Kassa-de-la-val, 1580, hazırda Andorra incəsənəti və tarixi muzeyinin binası), Ədliyyə sarayı, parlament binası (Sala-del-Konsell) və dövlət arxivi (Set-Panis); 19–20-ci əsrlərə aid binalar, Musiqi Akademiyası, Dövlət Teatrı var.

Andorra şəhərləri.

Andorra–Azərbaycan münasibətləri — Andorra Knyazlığı ilə Azərbaycan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1996-cı ilin aprel ayının 30-da qurulmuşdur.

Andorra Milli Kitabxanası — Andorranın ən böyük kitabxanası. == Ümumi məlumat == 1930-cu ildə yaradılmış, 1974-cü ildə yenidən qurulmuşdur. Kitabxana Andorranın paytaxtı Andorra la Vella şəhərindəki Casa Bauro malikanəsində yerləşir. Milli kitabxana Andorradakı bütün nəşrlərin qanuni depozitlərini alır və müəllif hüquqları ilə də məşğul olur. Bu kitabxanını məşhurlaşdıran onun antik kolleksiyasıdır. Bura giriş ödənişlidir. Andorra Milli Kitabxanasının Kolleksiyası 19-cu əsrin nadir nəşrlərinə və sonralar çap olunmuş nadir nüsxələrə əsaslanır. == Tarixi == 8 sentyabr 1930-cu ildə Andorra Vadisi (los Valles de Andorra) sakinlərinə oxu mədəniyyətini inkişaf etdirmək və məlumat vermək məqsədilə yaradılmışdır. Əvvəlcə kitabxana "Kasa de la Vall" hökumət binasındakı "itirilmiş addımlar zalında" yerləşirdi. Kitabxana Barselona Sakinlərinin Andorra Cəmiyyətinin (Sociedat Andorrana de Residents a Barcelona) və digər özəl cəmiyyətlərin təşəbbüsü ilə yaradılmışdır.

Andorra — 12–28 iyun tarixləri arasında Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində keçirilən 2015 Avropa Oyunlarındaki iştirakı. Andorra 2015 Avropa Oyunlarında 25 idmançı ilə qatıldı. Andorra 2015 Avropa Oyunlarında medal qazana bilmədi. == Ümumi məlumat == Andorra 2015 Avropa Oyunlarında 25 idmançı ilə 6 idman növündə qatıldı. Andorra bayrağını 2015 Avropa Oyunlarının açılış mərasimində Bakı Olimpiya Stadionuna atıcı Ester Barrugus Alvina gətirdi.

Andorra Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinə ilk dəfə 2004-cü ildə qoşulmuş və cəmi 6 dəfə müsabiqədə iştirak etmişdir. Andorra Avroviziya finalına heç vaxt vəsiqə qazana bilməyən yeganə ölkədir. 2004-cü ildən bəri müsabiqədə iştirak edən "cırtdan" ölkə bir-birini izləyən uğursuz cəhdlərin ardınca 2010-cu ildə müsabiqədə iştirakdan imtina etmişdir. == Təmsilçilər == == Səsvermə tarixçəsi == QEYD:Yuxarıdakı xallar yalnız finalda verilən xallardır.

Andorra Qırmızı Xaç Cəmiyyəti (ing. Andorra Red Cross, ARCS) — Andorra daxilində fövqəladə yardım, fəlakət yardımı və təhsil verən bir humanitar təşkilatdır. == Tarixi == Təşkilat 1980-ci ildə təsis edilib və 1994-cü il martın 24-də Beynəlxalq Qızıl Xaç və Qızıl Aypara Cəmiyyətləri Federasiyasının 162-ci Milli Cəmiyyəti üzvü olaraq rəsmən tanınmışdır. Onun mərkəzi Andorra la Vella şəhərində yerləşir.

Andorra milli futbol komandası Andorra knyazlığını futbol üzrə beynəlxalq yarışlarda təmsil edir. Andorra Futbol Federasiyası tərəfindən nəzarət edilir. 8 sentyabr 2011-ci il tarixinə FİFA reytinqində 203-cü yeri tutur.

== Kişilər ==

Andorra — 27 iyul-12 avqust tarixləri arasında Böyük Britaniyanın London şəhərində keçirilən 2012 Yay Olimpiya Oyunlarındaki iştirakı.

Andorra–Azərbaycan münasibətləri — Andorra Knyazlığı ilə Azərbaycan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1996-cı ilin aprel ayının 30-da qurulmuşdur.

Andorra–Yaponiya münasibətləri (kat. Relació entre el Japó i Andorra; yap. 日本とアンドラの関係) — Andorra ilə Yaponiya arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Tarixi == Andorra ilə Yaponiya arasında diplomatik əlaqələr 1995-ci ilin oktyabrında qurulmuşdur. Andorra baş naziri Mark Forne Molne 2005-ci ildə Yaponiyaya səfər etmişdir. Yaponiya siyasətçisi Kentaro Sonoura 2015-ci ildə Andorranı ziyarət etmişdir. == Əhali == 2021-ci ilin oktyabrına olan məlumata əsasən Andorrada 16 Yaponiya vətəndaşı yaşayır.

== Kişilər ==

Andorra - 14-26 avqust tarixləri arasında Sinqapurun eyni adlı şəhərində keçirilən 1-ci 2010 Yeniyetmələrin Yay Olimpiya oyunlarında.

Andorradə islam — Andorra xristianların çoxluq təşkil etdiyi ölkədir və İslam dininə sitayiş edən ölkədə azlıq təşkil edir. 2006-cı il ABŞ Dini Azadlıq Hesabatına əsasən, Andorra hazırda 2000-ə yaxın Şimali Afrikalıya malikdir və ölkədəki ən böyük müsəlman qrupudur. Ümumi 72000 əhalisi var. == Etnik tərkibi == Mərakeşlilər (515) Anadolu türkləri (112) Pakistanlılar (79) == Qurumlar == Müsəlman icması 50-yə yaxın tələbənin ərəb dilini öyrəndiyi İslam Mədəniyyəti Mərkəzini yaradıb və işini təşkil edir. Müsəlman dairələrində məktəblərdə ərəb dilinin tədrisi ideyasının fəal müzakirəsinə baxmayaraq, hazırda Andorra hökumətindən dəstək almayıb. Andorrada məqsədli şəkildə tikilmiş məscidlər yoxdur və Andorra hökuməti bu cür layihələr üçün torpaq ayırmaqdan imtina edir, ölkədə tikinti üçün ayrıla biləcək ucuz torpaq sahələrinin olmadığını bildirir. 2003-cü ildə yerli imam Mohamed Ragig yepiskop Con Marti Alanisdən məscid tikintisi üçün kilsə torpaqlarından hər hansı birini və ya müsəlman ibadətləri üçün məbəddə yer ayırmağı xahiş etdi.