Lüğətlərdə axtarış.

Nurnus - İrəvan əyaləti, Qırxbulaq nahiyəsi, İrəvan xanlığı, Qırxbulaq mahalı, İrəvan quberniyasının İrəvan qəzası, sovet dövründə Ellər rayonu (Kotayk, Abovyan) rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 13 km şimal-şərqdə yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Kəndin adı erməni mənbələrində Nornus formasında da qeyd edilir. Toponim monqol dilində «göl» mənasında işlənən nur//nor sözündən və ərəb dilində «ucu şiş minarəli tikinti» mənasnda işlənən naus (>nus), sözündən əmələ gəlib «göl, arx, kənarında tikinti» mənasını bildirir. Toponim tərkibindən nur / nor sözü Azərbaycan dilində nohur (arx, gölməçə) formasında işlənir. Hidrotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. == Əhalisi == Kənddə 1873 - cü ildə 372 nəfər, 1886-cı ildə 416 nəfər, 1897-ci ildə 550 nəfər, 1904 - cü ildə 457 nəfər, 1914 - cü ildə 512 nəfər, 1916-cı ildə 642 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə azərbaycanlılar erməni təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuş və Türkiyədən ermənilər köçürülərək kənddə yerləşdirilmişdir.

Ejen Bürnuf (12.8.1801, Paris – 28.5.1852, Paris) — fransız şərqşünası. == Həyatı == Xartiyalar məktəbində (1822) və Hüquq məktəbində (1823–24) təhsil almışdır. Kollej de Fransın professoru (1832) və Fransa İnstitutu Kitabələr Akademiyasının üzvüdür. == Fəaliyyəti == Pali dilinin elmi tədqiqinin əsasını qoymuş, buddizm problemləri ilə məşğul olmuş, Avesta ədəbiyyatı və dilini araşdırmışdır. "Bhaqavat-purana"nı fransız dilinə tərcümə etmişdir (1–5 cildlər, 1840–98).

Fəthilisalam Burnaşev (tam adı: Fəthilisalam Zakir oğlu Burnaşev, Фәтхелислам Закир улы Бурнашев, Фатхелислам Закирович Бурнашев; təxəllüsü: Fəthi Burnaş, Фәтхи Бурнаш, Фатхи Бурнаш; 13 yanvar 1898, Kır Bikşege[d], Çuvaşıstan MSSR[d] – 1 avqust 1942 və ya 1946, Kuybışev) — tatar əsilli SSRİ dramaturqu, şairi, nasiri, publisisti, tərcüməçisi, teatr aktyoru və ictimai xadimi. == Həyatı == Fəthilisalam Zakir oğlu Burnaşev 13 yanvar 1898-ci ildə SSRİ-nin respublikalarından olan RSFSR-nın daxilindəki Çuvaşıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Batır rayonunun Kır Bikşege kəndində anadan olmuşdur. O, Kazan şəhərinə köçmüş və mədrəsədə təhsil almışdır. 1919-cu ildə RKP (b) üzvü olmuşdur. Oktyabr inqilabından sonra yazıçı və ictimai xadim olaraq fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. O bir neçə tatardilli qəzet və jurnallarının tərtbatçısı və redaktoru olmuşdur. Bunlardan biri də «Çayan» («Чаян», «Skorpion») jurnalıdır. Fəthi Burnaş Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvü seçilmişdir. O, 1927–1928-ci illərdə Kazan şəhərindəki Əliəsgər Kamal adına Tatar Dövlət Akademik Teatrının rəhbəri idi. Fəthi Burnaş 24 avqust 1940-cı ildə repressiyaya məruz qalmışdır.

Tenaron (yun. Ακρωτήριο Ταίναρο) və ya Matapan burnu — Peloponnes yarımadasının cənub qutaracağında yerləşən burun. Yunanıntanın materik hissəsinin ən cənub nöqtəsidir. Mani yarımadasının ucunda yerləşir və Messiniakos körfəzini Lakonikos körfəzindən ayırır. Burada ehtimal ki, Tenaron burnunda Poseydonun məbədi var idi. Əvvəllər bura sığınacaq rolunu oynayırdı. Yaxınlıqdakı bir mağarada, yer kürəsinin girişi hesab olunan bir uçurum var idi. Antik dövrdə Tenaron burnunda həm fərdi əsgərləri, həm də bütün dəstələri komandirləri ilə işə götürmək mümkün olan böyük bir muzdlu bazar var idi. 27 mart - 29 mart 1941-ci il tarixində burun yaxınlığında İngilis donanması İtalyan donanmasına qarşı vuruşur. Döyüş İtalyanın əhəmiyyətli bir məğlubiyyəti ilə başa çatır.

Teqethoff burnu — Frans-İosif Torpağına daxil olan Hall adasının cənubunda yerləşir. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. == Coğrafiya == Burun ərazisi bütünlüklə buzdan azaddır. Ərazisi qum və gildən təşkil olunmuşdur. Burnun cənub hissəsində hündürlüyü 25 və 60 metr olan qaya vardır. Burun cənubdan Barens dənizi, şimaldan isə Surovaya körfəzi ilə əhatələnir. == Tarixi == Frans-İosif Torpağı arxipelaqının kəşfi Teqethoff burnundan başlayır. Avstriya ekspedisiyası başda Karl Veyprext və Yulius Payer «Admiral Teqethoff» (alm. Admiral Tegetthoff‎) yelkənli-buxarlı şxununda Şimal dəniz yolunu aşkarlamaq məqsədi ilə Yeni Torpaq arxipelaqına üz tuturlar. Onların gəmiləri buzların arasında sıxılaraq qalır.

Terpeniya burnu — Saxalin adasının cənubunda, Oxot dənizi sahillərində yerləşən burun. İnzibati cəhətdən Saxalin vilayətinin Poranay şəhər dairəsi ərazisinə daxildir. Terpeniya burnu Terpeniya yarımadasının və Saxalin adasının şərq nöqtəsini təşkil edir. Burun qayalıqdan ibarət olduğundan burada bitki örtüyü əsasən ot və kollardan ibarətdir. Burada quş koloniyalarına rast gəlinir. Burunda mayak və meteostansiya yerləşir. Terpeniya burnu həmdə bir qoruqdur.

Tiqrovı burnu — Rusiya, Primorsk diyarı, Zolotoy Roq buxtası sahilində yerləşən burun. Burun 80.2 metrlik təpənin cənub-şərqində, Şkot yarımadasının cənub-qərbində yerləşir. Burun hündür, qayalı və sıldırımlıdır. Burada yerləşən təpənin üzərində 1960—1980-ci ci illərə aid arxitekturaya aid çoxmərtəbəli bina vardır. Şəhərin bu hissəsi vladivostoklular tərəfindən Eqerşeld rayonu adlanır. Burun sahili boyunca Vladivostok dəniz ticarət limanına aid priçal uzanır. Tiqrovı burnundan Şərqi Bosfor boğazına gözəl mənzərə açılır.

Tobizin burnu — Rusiyanın Primorsk diyarı, Ruskiy adasının cənubunda yerləşən burun. Burun rus generalı İvan Romanoviç Tobizinin şərəfinə adlandırılmışdır (1808—1878). Burun 30-50 metr hündürlüyə malikdir. Burunda mayak vardır.

Torinyan burnu (isp. Touriñán) — İspaniyanın Atlantik okeanı sahillərində yerləşən burun. Burnu İspaniyanın materikdə yerləşən ən ucqar qərb nöqtəsidir. Qalisiya muxtar regionunun La Korunya əvaləti, Muhia şəhəri yaxınlığında yerləşir. Maksimal hündürlüyü 93 metrdir.

Trafalqar burnu (ərəb. رأس الطرف الأغر‎, isp. Cabo Trafalgar)) — İspaniyanın Atlantik okean sahillərində, Kadis şəhəri və Cəbəllütariq boğazı yaxınlığında yerləşən burun. Burunun adı ərəb məşhəllidir. 'Tarf al-Gharb' (ərəb. طرف الغرب‎) tərcümədə "Qərb burnu" mənasını verir. 21 oktyabr 1805-ci ildə Trafalqar burnunda İspaniya və Fransa donanmaları ilə (I Napoleon qüvvələri) Böyük Britaniya donanması arasında Trafalqar döyüşü olmuşdur. 1860-cı ildə burunda hündürlüyü 34 metr və ümumi hündürlüyü isə (dəniz səviyyəsindən) (isp. faro de Cabo Trafalgar) 51 metr olan mayak ucaldılmışdır.

Trevos burnu (ing. Trevose Head) — Böyük Britaniyanın cənub-qərb hissəsində yerləşən burun. Padstou şəhərindən 8 km aralıda yerləşir. Burunun şimal-qərbində yerləşən eyni adlı mayak Trinity House tərfindən dəstələnir. Xilasetmə stansiyası isə burunun şərqbndədir. Burunda Müqəddəs Kostantin kilsəsinin qalıqlarını müşahidə etmək olar. Burada qayalıqlar üzərində Dərman qulançarı bitkisi bitir. Burun ərazisindəki qayalıqlar həmdə bir çox quş növlərinin qayayış məkanıdır:Ağılsızlar, qaraqka və Uria aalge.

Tupkaraqan burnu (qaz. Түпқараған) — Tupkaraqan yarımadasının qərbində, Xəzər dənizinin isə şərq sahilində yerləşən burun. Əvvəllər Xivə xanlığı ilə Rusiya arasında ticarət yolunun üzərində yerləşirdi. Belə ki, mallar Xivədən buruna dəvələrlə daşınır və oradan isə Volqa deltasına gəmilərlə yola salınırdı. 1716-cı ildə burunda eyni adlı rus qalası inşa edilmişdir. Ancaq köçəri türkmənlərin təhlükəsi və Xivə yürüşünün uğursuzluğu səbəbindən ruslar buranı tərk edirlər. Tupkaraqan yarımadası ərazisində paleolit dövrünə aid tapıntılar aşkarlanmışdır.

Tuzla burnu (rus. Тузла) — Krasnodar diyarının ucqar nöqtəsidir (36°36′ ş. u.; 2003-cü ildə Tuzla dilinin bərpa olunmuş hissəsini çıxmaqla). Burunun sahili sıldırımlıdır. Burada hündürlük 15 metrə çatır. Taman stansiyasından 8 km aralıda yerləşir. Burun əhəng daşından ibarətdir. Yerli əhali Tuzla burnunu Dəvə burnu adlandırırlar.

Uerinq burnu — Vrangel adasında yerləşən burun. İri qaya parçası olaraq kilometrlərlə Çukot dənizinin içərilərinə doğru uzanır.. Maksimal hündürlüyü 221 metr təşkil edir. 1881-ci ildə «Rocers» gəmisinin ekipajı tərəfindən leytenant Uerinqin şərəfinə adlandırılmışdır. Qayalıq üzərində quş bazarı geniş sahə tutur. Burada 200 min quş vardır. Burada Phalacrocorax pelagicus, Böyük qütb qağayısı, Sakit okean kütdimdiyi və Çəhrayı qağayı kimi quşlar yaşayır.. Burada Morjların yerləşim yeri vardlr.

Uqain burnu (bolq. нос Угаин, ‘Nos Ugain’ \'nos u-ga-'in\) — Antarktidanın Cənubi Şetland adalarının Raggid adası sahillərindən qərbdə yerləşən buzlaqlardan azad olan burundur. Boqomil buxtasından cənubda, Smyadovo buxtasından şimalda yerləşmişdir. Burun Bolqarıstan sülaləsi olan Uqainin (8-ci əsr) adını daşıyır. == Yerləşməsi == Benson burnundan 1.76 km şimal-qərbdə, Kokalyane burnundan 970 m şimalda, Şeffild burnundan 1.55 km cənubda yerləşmişdir. Britaniya xəritəsinə 1968-ci ildə, Bolqarıstan xəritəsinə 2005 və 2009-cu ildə daxil edilmişdir. == Xəritə == L.L. Ivanov et al. Antarctica: Livingston Island and Greenwich Island, South Shetland Islands. Scale 1:100000 topographic map. Sofia: Antarctic Place-names Commission of Bulgaria, 2005.

Uqarçin burnu (bolq. нос Угърчин, ‘Nos Ugarchin’ \'nos u-g&r-'chin\) — Antarktidanın Cənubi Şetland adalarının Robert adası sahillərindən şimalda yerləşən burundur. Burun Nelson boğazından 300 m aralıda yerləşmişdir. Burun şimali Bolqarıstanda yerləşən Uqarçin şəhərinin adını daşıyır. == Yerləşməsi == Burun Smirnenski burnundan 4.7 km qərbdə, Nevell burnundan isə 4.2 km cənub-şərqdə yerləşmişdir. Bolqarıstan xəritəsinə 2009-cu ildə daxil edilmişdir. == Xəritə == L.L. Ivanov et al. Antarctica: Livingston Island and Greenwich Island, South Shetland Islands. Scale 1:100000 topographic map. Sofia: Antarctic Place-names Commission of Bulgaria, 2005.

Bankarem burnu — elədə hündür olmayan burun Çukot dənizi sahilində, Vankarem laqunu yaxınlığında yerləşir. Otto Şmidt burnu ilə Kolyoçinski buxtası arasında qərarlaşır. İnzibati cəhətdən Çukot Muxtar Dairəsinin İultinski rayonu ərazisində yerləşir. İki km cənub-qərbdə Vankarem kəndi yerləşir. İki km şərqdə isə Karkarpko adası qərarlaşır. Adolf Erik Nordenşeld burun yaxınlığında Şimal maralı və Ayı qalıqları olan qədim yaşayış məntəqəsi aşkarlamışdır. Burunun sahilində Morj yerləşim yerləri vardır. Bir çox quşlar burunda yuxa qurur. Hündürlüyü 9 metrdir. 2007-ci ildə burun dairə əhəmiyyətli ovyekt elan edilmişdir.

Varniçi burnu (rus. Варничный) — Barens dənizinə daxil olan Kola körfəzinin şərqində yerləşən burun. Murmansk şəhərinin mərkəzi hissəsində yerləşir. Burunda 1575-ci ildə Yakov və Qriqori Stroqanovlar dəniz suyundan duz hasil edən müəssisəni işə salırlar. 1579-cu ildə duz sexi Peçenqski monastrına verilir. XVII əsrdə isə sex fəaliyyətini dayandırmışdır. 1916-cı ildə hərbi gəmilərin bura yan alması üçün priçallar mövcud idi. Burada emalatxanalar vardı. 1934-cü ildə həmin müsissələr Murmansk balıqçılıq limanına çevrilmişdir. Burunun cənub hissəsindən körfəzə Varniçi axarı tökülür (kollektrlaşdırılmış).

Vartop burnu (bolq. нос Въртоп, ‘Nos Vartop’ \'nos v&r-'top\) — Antarktidanın Antarktik yarımadasının Qreyam sahilinin Finayeus buxtası sahillərindən şimal-qərbdə yerləşən burundur. Burun şimal-qərbi Bolqarıstanda yerləşən Vartop şəhərinin adını daşıyır. == Yerləşməsi == Paraqon burnundan 3.85 km cənub-şərqdə, Eiykman burnundan 5.18 km cənub-şərqdə, Krasava burnundan 3.8 km şimal-qərbdə yerləşmişdir. Britaniya xəritəsinə 1976-cı ildə daxil edilmişdir. == Xəritə == British Antarctic Territory. Scale 1:200000 topographic map. DOS 610 Series, Sheet W 66 64. Directorate of Overseas Surveys, Tolworth, UK, 1976. Antarctic Digital Database (ADD).

Velikan burnu — Saxalin adasınin cənub-şərqində, Tonino-Aniv yarımadasının şərq sahillərində yerləşir. Saxalin vilayətinin yerli əhəmiyyətli təbiət abidəsi olaraq qorunur. Əsas təbiət cizgiləri onun əsrarəngiz dəniz terrasına sahib olmasıdır. Burada dəniz terrası üzərində olan iynəyarpaqlı ağaclar, qaya bitkiləri qorunur. Dənizə doğru çıxan qayalar üzərində suiti sürülərini və quş koloniyalarını müşahidə etmək olur.

Verblyuji burnu — Berinq dənizi sahillərində yerləşən burun. İnzibati cəhətdən Çukot Muxtar Dairəsinin Çukot rayonu ərazisinə daxildir. Buruna Sfinks adını 1920-ci illərdə coğrafiyaçı Leonid Dyomin, onun formmasına görə vermişdir. Hazırkı, ad isə 1950-ci illərdə möhkəmlənmişdir. Burunun eskimos adlı isə Нынлувак — «böyük daxma» məınasını verir. Əvvəllər burada eskimoslara aid yaşayış veri olmuşdur. bu müşahidə məntəqəsində balina ovçuları qalırdı.

Vild burnu — Kara dənizinin sahilində, inzibati cəhətdən Krasnoyarsk diyarı ərazisində yerləşir. Burun Taymır yarımadasının qərb qutaracağında qərarlaşır. Burundan iki km şimalda Myaçin adaları yerləşir. == Həmçinin bax == Şmitd burnu == Mənbə == William Barr, The Last Journey of Peter Tessem and Paul Knutsen, 1919.

Vokil burnu (bolq. нос Вокил, ‘Nos Vokil’ \'nos vo-'kil\) — Antarktidanın Cənubi Şetland adalarının Snou adası sahillərindən cənub-qərbdə yerləşən buzlaqlardan azad olan burundur. Boyd boğazından 300 m cənub-qərbdə, Barutin buxtasından şimalda yerləşmişdir. Burun Bolqarıstan sülaləsi olan Vokilin (8-ci əsr) adını daşıyır. == Yerləşməsi == Esteverena burnundan 2 km cənubda, Monroye burnundan 2 km şimalda yerləşmişdir. Britaniya xəritəsinə 1968-ci ildə, Bolqarıstan xəritəsinə 2005 və 2009-cu ildə daxil edilmişdir. == Xəritə == L.L. Ivanov et al. Antarctica: Livingston Island and Greenwich Island, South Shetland Islands. Scale 1:100000 topographic map. Sofia: Antarctic Place-names Commission of Bulgaria, 2005.

Bolnistıy burnu (rus. Волнистый) — Çukot yarımadasının şimalında yerləşir. Çukot Muxtar Dairəsinin Çukot rayonu ərazisinə daxildir. Çukot dənizi sahilində, Çequtun çayı mənsəbindən 10 km cənub-şərqində yerləşir. Sahilində bir çox quşlar yuva qurur.

Vorema burnu — burun Barens dənizinə daxil olan Varanger-Fiordun cənubunda, Murmansk vilayətinin şimal-qərbində yerləşir. Rusiyanın Şimal Buzlu okean regionunda sonuncu qərb nöqtəsidir. Vorema köefəzinin şərqində yüerləşir. Körfəzin qərbində yerləşən burun isə artıq Norveçə məxsusdur. Burun vulkanın suxurların səthə çıxmasından formalaşmışdır. Əsasən qranit və qneysdən təşkil olunmuşdur. Sahilə yaxın ərazilərdə su altı və su üstü adacıqlar vardır. Sahilləri sıldırımlıdır. Burunun maksimal hündürlüyü 48 metrdir. Burun sahillərində Kamçatka yengəcinin bir yarımnövü yayılmışdır ("Paralithodes camtschaticus Tilesius").

Adi şəmayı (lat. Alburnus alburnus) — Çəkiyəbənzərlər dəstəsinə, Şəmayılar cinsinə daxil olan növ. == Təsviri == Qarışıq rəngə sahibdir — beli tünd, boz-mavidən zeytuni yaşıla qədər, qarnı və ətrafları gümüşü. Bel və quyruq üzgəcləri tünd, digərləri isə sarı və ya qırmızımtıl olur. 20 sm uzunluğa (ortalama 12–15 sm, ən böyüyü 25 sm) və 60 q çəkiyə sahib olur. Bununla belə 80–100 çəkiyə sahib nümunələrinə də rast gəlinir. Ən sevimli qidası milçək tırtıllarıdır. == Yayılması == Adi şəmayılar Azov, Baltik, Qara, Xəzər (şimal hissəsinə aid hövzədə) və Ağ dəniz (qərb avkatoriyasında) sularında müşahidə edilirlər. == Həyat tərzi == Çaylarda, göllərdə, su anbarlarında və nisbətən duzlu olan çay mənsəblərində yayılırlar. Sürü halında yaşayırlar və əsasən suyun üst hissələrini üstün tuturlar.

Adi şəmayı (lat. Alburnus alburnus) — Çəkiyəbənzərlər dəstəsinə, Şəmayılar cinsinə daxil olan növ. == Təsviri == Qarışıq rəngə sahibdir — beli tünd, boz-mavidən zeytuni yaşıla qədər, qarnı və ətrafları gümüşü. Bel və quyruq üzgəcləri tünd, digərləri isə sarı və ya qırmızımtıl olur. 20 sm uzunluğa (ortalama 12–15 sm, ən böyüyü 25 sm) və 60 q çəkiyə sahib olur. Bununla belə 80–100 çəkiyə sahib nümunələrinə də rast gəlinir. Ən sevimli qidası milçək tırtıllarıdır. == Yayılması == Adi şəmayılar Azov, Baltik, Qara, Xəzər (şimal hissəsinə aid hövzədə) və Ağ dəniz (qərb avkatoriyasında) sularında müşahidə edilirlər. == Həyat tərzi == Çaylarda, göllərdə, su anbarlarında və nisbətən duzlu olan çay mənsəblərində yayılırlar. Sürü halında yaşayırlar və əsasən suyun üst hissələrini üstün tuturlar.

Şəmayılar (lat. Chalcalhurnus) — cinsə Xəzər dənizində bir növ Kür şəmayısı və bir yarımnöv - Lənkaran şəmayısı formasında mövcuddur. Kür şəmayısı Xəzər dənizinin əsasən cənubi-qərb hissəsində sahildən 3–5 km aralı, 30 m-dək dərinlikdə yaşayır. Şəmayı keçici balıqdır, noyabrın əvvəllərində kürü tökmək üçün Kür çayına girir. Maraqlıdır ki, suda temperatur aşağı düşdükcə şəmayının çaya girməsi sürətlənir. Belə ki, suda temperatur 12 °C olduqda çaya girmə başlayırsa, 10 °C-də maksimum həddə çatır, 8 °C-də prosses başa çatır.Şəmayı çox da böyük olmayan dadlı balıqdır. Uzunluğu 24-30 sm, kütləsi 125-610qolur.Kür şəmayısi 3-4 yaşında cinsi yetişkənliyə çatır, erkəklər arasında 2 yaşlı yetkin balıqlara da təsadüf olunur.Suyun temperaturu 18-25 °C olduqda Şamayı kuru tökməyə başlayır. Kürülərin inkubasiya dövrü 18,5-21,5 °C temperaturda 70-72 saat çəkir. Kürüdən çıxmış körpələr çayda çox qalmayaraq suyun axarı ilə dənizə aparılır.Şəmayı çox həssas və zərif balıqdır, odur ki, suda temperaturun, oksigenin aşağı düşməsi, mexaniki təsirlər, xüsusilə çirklənmə ona öldürücü təsir edir.Xəzərin Azərbaycan sektorunda şəmayının Lənkəran yarımnövü və Mingəçevir su anbarında şirinsu şəmayısı mövcuddur.Kür şəmayısı qiymətli vətəgə balığıdır. Əvvəlki illərdə hər il 41-348 sentnerə qədər şəmayı ovlanardı.

Şirbit (lat. Barbus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. == Təsviri == Şirbitlər əsasən Cənubi və Cənub-Şərqi Asiya, Afrika, Avropada yayılmışdır. bədənləri uzadılmış formadadır, quyruq üzgəcləri iki tirəlidir. Dişilər iri qarınları səbəbiylə daha böyük görünür. kürüləmə dövründə erkəklər daha parılaq görünür.

Kokos yengəci; Hindqozu yengəci (lat. Birgus latro) — Buğumayaqlılar tipinin, birgus cinsinə aid heyvan növü. Bu növə daxil olan canlıların yetkin fərdləri quru həyat tərzi keçirir. Kokos yengəcləri əsasən Sakit okeanın qərb hissəsinin və Hind okeanının tropik adalarında yayılmışdır. Onların əti qida kimi istifadə edilir. == Adı == Növ adı olan lat. latro «quldur» mənasını verir. Bu buğumayaqlı canlı həm də "Palma oğrusu" adlandırılır. Səbəb isə onun keçmişdə kokosun içini yeməkdən ötrü palma ağacından hindqozunu kəsmək qabiliyyətinə olduğu düşünülürdü. Üstəlik onların kokosların qabıqlarını sındırmaları düşünülürdü.

Burdun — İrəvan xanlığının Gərnibasar mahalında kənd adı 1828–1832-ci illərdə Azərbaycan türklərindən ibarət əhalisi qovulmuş və kənd dağıdılmışdır (yenə orada). Türk dillərində bor, bur boz və ton təpə sözlərindən ibarətdir.

Burduq — Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası) Gərnibasar mahalı ərazisində kənd.

Burdur — Türkiyənin Burdur ilinin inzibati mərkəzi.

Burqas — Bolqarıstanda şəhər. Bolqarıstanın cənub-şərqində yerləşən Burqas ölkənin ən mühüm iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzlərindən biri və böyüklüyünə görə dördüncü şəhərdir. Burada ilk beynəlxalq hava limanı və Bolqarıstan ən yüksək trafik həcmi ilə busiest limanıdır. Balkan yarımadasında ən böyük kimya və neft emalı – Burqas rayonu ərazisində, şəhər şimal bir neçə mil və "Lukoil Neftochim" dir. Burgas inkişaf etmiş dəniz turizm mədəniyyət mərkəzidir. == Əhalisi == Əhalisi 206 min nəfərdir (2013). == Coğrafiyası == Qara dənizin Burqas körfəzi sahilindədir. Ölkənin ən iri dəniz portudur (yük dövriyyəsi 12,4 min. t; 2004). Dəmiryolları və avtomobil yolları qovşağı.

Pərttəgöz (lat. Burhinus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin çovdarçıkimilər dəstəsinin pərttəgözlər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Burjuaziya (fr. Bourgeoisie fr. bourg; alm. burg‎ - şəhər) — kapitalist cəmiyyətinin mülkiyyətə (pul vəsaiti, istehsal vasitələri, torpaq,patent) malik olan və ondan gələn gəlirlə yaşayan sosial sinfi. == Tarixi == Orta əsrlərdə cəmiyyət şəhərlilərə və kəndlilərə bölünürdü. Burjuaziya isə seçilmiş şəhər sakinləri adlanırdı. Feodalizm dövründə isə azsaylı şəhər əhalisini kəndli kütləsindən ayırmaq üçün onları burjuaziya, tək halda isə burjua adlandırırdılar. Tezliklə "Burjuaziya" termini öz əhəmiyyətinə görə "üçüncü təbəqə" anlayışına yaxın idi. "Üçüncü təbəqə" XV əsrdən imkanlı şəhər əhalisi təbəqəsini nəzərdə tuturdu. Fransada feodalizmin dağılması ilə burjuaziya (tacirlər, sənətkarlar, imkanlı kəndlilər) cəmiyyətin sosial cəhətcə ən fəal hissəsinə çevrilməyə başladılar.

Burnək — 1728-ci ildə İrəvan əyalətinin Maku nahiyəsində kənd adı Əsli Purnək. XVI əsrdə Qızılbaş tayfalarının birinin adıdır. Mənşəcə Ağqoyunluların Purnək tayfasının (34, 160) adındandır.

Burqas — Bolqarıstanda şəhər. Bolqarıstanın cənub-şərqində yerləşən Burqas ölkənin ən mühüm iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzlərindən biri və böyüklüyünə görə dördüncü şəhərdir. Burada ilk beynəlxalq hava limanı və Bolqarıstan ən yüksək trafik həcmi ilə busiest limanıdır. Balkan yarımadasında ən böyük kimya və neft emalı – Burqas rayonu ərazisində, şəhər şimal bir neçə mil və "Lukoil Neftochim" dir. Burgas inkişaf etmiş dəniz turizm mədəniyyət mərkəzidir. == Əhalisi == Əhalisi 206 min nəfərdir (2013). == Coğrafiyası == Qara dənizin Burqas körfəzi sahilindədir. Ölkənin ən iri dəniz portudur (yük dövriyyəsi 12,4 min. t; 2004). Dəmiryolları və avtomobil yolları qovşağı.

Burqos (isp. Burgos) — Kastiliyanın keçmiş paytaxtı, indi isə İspaniyada şəhər və bələdiyyə. Burqos vilayətinə daxildir. Əhalisinin sayına görə (178 966 nəfər, 2009-cu il ) Burqos İspaniyada 37-ci yeri tutur.

Bursut — Azərbaycan Respublikasının Astara rayonunun Asxanakəran kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Bursut Astara rayonunun Asxanakəran inzibati ərazi vahidində kənd. Dağətəyi ərazidədir. Oykonimi tədqiqatçılar "alış-veriş yeri, bazar" mənasında izah edirlər. Altayda Bursol adlı yaşayış məntəqəsi, Türkiyədə Bursal şəhəri var. == Etimologiyası == Burs talış dilində "alqı-satqı yeri", ut komponenti isə qədim türk dillərində sözdüzəldici şəkilçidir.

Buruni (mald. ބުރުނީ) - yaşayışı olan ada, inzibati baxımdan Maldiv adalarının Txaa atoluna daxildir. == Coğrafi yerləşmə == Buruni adası Txaa atoluna daxil olan 66 adadan biridir. Lakkadiv dənizində yerləşən ada ölkənin paytaxtı Male şəhərindən 196 km cənub-qərbdə yerləşir. == Əhali == 2006-cı il məlumatına əsasən Burunidə 1130 nəfər yaşayır: 48,84 % kişi və 51,15 % qadın. Əhalinin yaş strukturu: 44,69 % — 18 yaşından aşağı; 14,07 % — 19 - 25 yaş arası; 35,57 % — 26 - 64 yaş arası və 5,66 % — 65 yaş və yuxarı. Savadlılıq səviyyəsi — 98, 93 %.

Burzum — 1991-ci ildə Norveçdə qurulan metal musiqi qrupu. Hazırkı fəaliyyəti elektronik və ambient janrdadır. == Haqqında == Varq Vikernes (Qraf Grishnackh) tərəfindən qurulan və hələ də tək fərd proyekti olaraq davam edən Burzum, 1991-ci ildə Bergen, Norveçdə qurulmuş və Norveç black metalının ilk illərində gözə batmağı bacarmışdır. 1992 və 1993 illəri boyunca Burzum dörd albom yayımlamışdır; lakin Vikernes, gitarist Öysteyn "Yuronimus" Orşeti öldürməsi və bir neçə kilsə yandırma hadisəsinə qarışdığı üçün həbs olunmuşdur. Həbsdə iki albom daha yayımlayan Vikernes; bass gitara, gitara və bateriya kimi alətlər olmadığı üçün sintezator istifadə edərək dark ambient tərzində iki albom daha yayımlamışdır. Burzum, black metal tarixində ən əhəmiyyətli qruplardan biri olmuşdur. == Qrup üzvləri == Varq Vikernes – Bergen şəhərində anadan olub. 1991-ci ildə qurduğu fərdi musiqi proyekti Burzum, erkən Norveç black metal səhnəsində sürətlə yüksəlişə keçdi. 1992-ci ildə Mayhemə qoşulan Vikernes, Count Grishnackh olaraq tanınmağa başladı. Bu vaxt ərzində musiqiçi, paqanizm ilə yaxınlaşdı və German neopaqanizmi ilə əlaqədar yazılar nəşr etdirdi.

Buynuz — Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Kənd Qalacıq turizm zonasında, İsmayıllı-Qəbələ şossesinin 20-ci km-dən 4 km sağ tərəfdə Göyçay çayının sol tərəfində yerləşir. Əhalisi 594 nəfərdir. Əhali bağçılıq, bostançılıq, taxılçılıq və heyvandarlıqla məşğul olur. Kənd işıqla təmin olunur. Kənddə yalnız yay mövsümündə fəaliyyət göstərən yeməkxana vardır. Kənddən Göyçay çayı boyunca istisu, Çayqovşan və Qalacıq kəndlərinə piyada və ya atla getmək üçün yol (cığır) vardır. == Əhalisi == Şair Musa Yaqub bu kənddəndir. Əhalisi 619 nəfərdir ki onunda 310 nəfəri kişi, 309 nəfəri qadındır. == İnfrastruktur == 2013-cü ildə kənd ərazisində Şahdağ milli parkının nəzarət-buraxılış məntəqəsi inşa edilmişdir.

Bürünc — mis və sinkin ərintisindən alınan metal. Mis əsaslı ikiqat və ya çoxkomponentli ərintidir, burada əsas ərinti komponenti sinkdir (50%-ə qədər), bəzən qalay (sinkdən daha az, əks halda ənənəvi qalay bürünc), nikel, qurğuşun, qurğuşun, dəmir və digər elementlər əlavə olunur. Bürüncdə mövcud olan bəzi digər elementlər, qalay, qurğuşun, nikel, manqan, dəmir, alüminium, arsen, stibium və fosfordur. Tərkibində manqan olan bəzi bürünclərə tunc da deyilir. Əslində tunc (və ya bronz) mis-qalay ərintisidir. Mis-sink ərintiləri orijinal metallardan daha çox sərtliyə malikdir. Onlar cihazların, maşın hissələrinin və ev əşyalarının istehsalı üçün istifadə olunur. == Xüsusiyyətləri və növləri == Bürünc istehsalında istifadə edilən sinkin 50%-dən çoxu tullantılardan əldə edilir. Texniki bürünc adətən 48-50%-ə qədər sink təşkil edir. Sink tərkibinə görə Alfa bürünc və alfa+beta bürünc ilə fərqlənir.

Zoğal (lat. Cornus) — bitkilər aləminin zoğalçiçəklilər dəstəsinin zoğalkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Zoğal Böyük və Kiçik Qafqaz dağlarının ətəklərindəki meşəliklərdə yabanı halda yayılmışdır. Azərbaycanda Şəki – Zaqatala, Quba – Qusar zonalarında, eləcə də Kür – Araz çayları ətrafındakı rayonlarda ona çox təsadüf olunur. Bundan başqa, zoğal respublikamızın bir çox rayonlarının həyatyanı bağlarında becərilir. Zoğal ağacının ən çox meyvələrindən istifadə olunur. Meyvələrini tam yetişəndə yığır, həm təzə-təzə, həm də qurudub istifadə edirlər. Zoğalın meyvəsində 20-25 % şəkər (qlükoza, fruktoza, saxaroza), 10-11 % üzvi turşular (limon, alma, kəhraba və s.) 8-8 % aşı maddəsi, karotin və C, B vitaminləri, boyayıcı və pektin maddələri və s. vardır. Zoğalın təzə dərilmiş meyvəsindən və şirəsindən xalq təbabətində şəkər xəstəliyi zamanı sərinlədici və ürək yanğısının qarşısını alan vasitə kimi istifadə edirlər.

Aureus və ya aurey (lat. aureus) — qədim Roma qızıl sikkəsi. Adı latın dilindəki "aurum" – qızıl sözündən gəlir. İkinci Pun müharibəsi zamanı dövriyyəyə buraxılmışdır. Bu, ilk növbədə qələbələrə görə mükafat olaraq qoşunlara paylanmaq üçün yalnız mükafatlı sikkə kimi istifadə edilmişdir. Beş yüz ildən artıq dövriyyədə olmuş və bu müddət ərzində dəfələrlə devalvasiyaya uğramışdır İmperator Konstantin tərəfindən həyata keçirilən son devalvasiyadan sonra bu, solid (lat. solidus) kimi tanınmışdır == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Cohen. Description historique des monnaies frappé essous l’Empire Romain. Paris-London, 1859—1868 Cohen. Description générale des monnaies de la République Romaine Paris-London, 1857 Lenormant.