Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • коврик

    см. ковёр 1); -а; м.; уменьш. Коврик для ванной. Вышить коврик. Ткать нарядные коврики. Домотканые коврики (половички).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КОВРИК

    гъвечIи халича

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОВРИК

    ж ковёр (1-ci mənada) söz. kiç

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KÖVRƏK

    sif. 1. Tez ovulan, tez dağılan, tez sınan. Kövrək kəsək. Kövrək buz. – O zaman qız qaratikan kolunun himayəsinə sığınmış xırdaca çiçəkli boyaqgülünün

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ковшик

    -а; м. см. тж. ковшиком 1) уменьш.-ласк. к ковш 1), 2) 2) разг. = ковш 1)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • kövrək

    kövrək

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KÖVRƏK

    прил. 1. кеврек, хцӀу; фад хадай (мес. мурк), фад авахьдай (мес. лаваш, печенье), фад чкӀидай (мес. къамбук); 2. пер. хцӀу, зурзадай хьтин, хъуьтуьл,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • kövrək

    sif. fragile, frêle, cassant, -e, friable ; mou (sait qarşısında mol) (f molle) ; meuble, veule ; ~ qız fille f sensible

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • KÖVRƏK

    ...sözünün törəmə kökü “kövrə”dir (müqayisə et: kövrə-k, kövrə-l), ondan da kövrəlmə sözü əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • КОВШИК

    м tayqulp, parç

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KÖVRƏK

    s. 1. fragile; frail; (metal) brittle; ~ uşaq a frail child*; 2. (kartof və s.) mealy; ~ kartof mealy potatoes; 3

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • KÖVRƏK

    KÖVRƏK – BƏRK Könlümdə həsrətin kövrək sazı var (“Ulduz”); Bizim canımız bərkdir (Ə.Haqverdiyev).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • KÖVRƏK

    zərif — yumşaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • KÖVRƏK

    ...хрупкий: 1) такой, который легко распадается на части, крошится. Kövrək buz хрупкий лед, kövrək metallar хрупкие металлы, kövrək gips хрупкий гипс 2)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KÖVRƏK

    рыхлый, рассыпчатый

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КЕВРЕК

    1. kövrək; tez sınan, tez ovulan, tez dağılan; кеврек мурк kövrək buz; 2. məc. titrək, yumşaq, həzin, zəif, ağlamsınan; кеврек ван kövrək səs; 3. məc.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЕВРЕК

    1. kövrək; tez sınan, tez ovulan, tez dağılan; кеврек мурк kövrək buz; 2. məc. titrək, yumşaq, həzin, zəif, ağlamsınan; кеврек ван kövrək səs; 3. məc.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • KORİK

    (Kəlbəcər) keçi balası. – Novriz, koriklər hanı?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • KÖVRİ

    (Qax, Zaqatala) ağzı enli saxsı qab, sərnic

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • КОВРИЖКА

    1. коврига söz. kiç.; 2. коврижка (pryanik növü); ◊ ни за какие коврижки heç bir vechlə, heç vaxt.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • коврижка

    ...прослойкой из повидла или варенья. Медовая коврижка Испечь коврижку. • - ни за какие коврижки

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КОВРИГА

    къалаж, элкъвей гуьмбе

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KÖVŞƏK

    хрупкий

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KOSMİK

    ...uçuşlar космические полеты, kosmik sürət космическая скорость, kosmik gəmi космический корабль, kosmik şüalar космические лучи, kosmik toz космическа

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KÖVRƏX’

    (Füzuli) böyrək. – Kövrəx’ kövrəx’lixdə olur

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • KOSMİK

    ...aid olan, kosmosda olan, kainatla bağlı olan. Kosmik uçuşlar. Kosmik fəza. İlk planetlərarası stansiyanın uçuşu uzaq kosmik rabitə mərkəzindən idarə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КОБЧИК

    чуьнуьруг (адан са жуьре)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КУБРИК

    кубрик (гимида адан команда яшамиш жедай чка).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОВКИЙ

    регьятдиз гатаз жедай, гатуниз ярамиш тир (мес. ракь ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KƏMRİK

    ...dişləri tökülmüş (adam). – Dişim düşüb olmuşam kəmrik (Kürdəmir); – Kəmrik olduğumnan xörəgin ləzzətin də bilmirəm (Əli Bayramlı)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • КОВРИЖКА

    1. пряник (ширин тIунутI). 2. гъвечIи къалаж, гъвечIи гуьмбе

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОЖНИК

    разг. хамунин (винел патан) азаррин доктор

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОЗЛИК

    гъвечIи кьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОНЧИК

    1. кIвенкI. 2. кьил. 3. эхир

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОПЧИК

    анат. дунбукьул, кьачахъан

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОРТИК

    кортик (гьуьлуьн ва гьавадин флотрин офицерри къвалалай вигьидай куьруь гуьтIуь гапур хьтинди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KUBRİK

    сущ. морск. кубрик: 1. жилое помещение на корабле для судовой команды 2. нижняя палуба на большом парусном корабле

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KIVRAK

    qıvraq

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • KOVMAK

    qovmaq

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • KOSMİK

    s. cosmic; space; ~ uçuş space flight; ~ gəmi spaceship, spacecraft, space vehicle; ~ fəza (cosmic / outer) space; ~ şüalar cosmic rays; ~ şüalanma co

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • КРОВНИК

    къанлу, (са касдин) ивидин душман

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • XALÇA

    ковер, коврик

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КОБЧИК

    м zool. müşgül, gərkincək (quş)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TÖVRİX

    ə. tarix qoyma, tarixini yazma

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • MÖVRİD

    ə. 1) səbəb; 2) yol, vasitə; 3) gəlinəcək yer; 4) yol. Mövridi-bəhs bəhs olunan mövzu; mövridi-ehtiyac ehtiyac üzündən, ehtiyac səbəbindən

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • BOBRİK

    i. (parça növü) castor

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DEVRİK

    çevrilmiş, döndərilmiş

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • BOBRİK

    I сущ. бобрик (род сукна с ворсом) II прил. бобриковый. Bobrik palto бобриковое пальто

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DOVRİŞ

    (Qax, Zaqatala) ağılsız

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • БОБРИК

    бобрик (халичадин хьтин чIичI авай магьут).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BÓBRİK

    [rus.] Xovlu mahud parça növü. // Bu parçadan tikilmiş. Bobrik palto. – Bu zaman Kərbalı tükü tökülmüş bobrik pencəyinin ətəyini dartışdırıb düzəldər…

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КОНЧИК

    м конец söz. kiç.; 1. uc; кончив карандаша karandaşın ucu; кончик веревки ipin ucu; 2. axır, son; застал лекцию на кончике leksiyanın axırına çatdım;

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КЛИРИК

    м bax клирошанин

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОМАРИК

    комар söz. kiç

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОЗЛИК

    козёл söz. kiç. və oxş. çəpiş

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОЖНИК

    м dan. dəri həkimi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОВРИГА

    ж 1. məh. bax каравай

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОВКИЙ

    прил. döyülə bilən, döyülməyə qabil olan (metal)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОННИК

    м atlı, süvari (əsgər)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TÖVRİS

    ə. varis təyin etmə

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • YAYĞI

    сущ. устар. подстилка, коврик

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • халича

    коврик; см. тж. гибе.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • KİLİMÇƏ

    сущ. уменьш. коврик без ворса

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • йигьерча

    коврик, служащий накидкой для седла.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • CECİM

    ...(домашней работы ковровая ткань из шелка или шерсти); полосатый коврик; yun cecim шерстяной коврик (джеджим)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • CANAMAZ

    сущ. джанамаз (специально сшитый четырехугольный коврик, предназначенный для совершения намаза)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SƏCCADƏ

    сущ. устар. коврик, специально предназначенный для совершения намаза на нем

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • очеретяный

    -ая, -ое. Сделанный из очерета. Очеретяный коврик. О-ая циновка.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • прикроватный

    ...-ое. Предназначенный для использования возле кровати. П-ая тумбочка. Прикроватный коврик.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тряпочный

    ...тряпка II -ая, -ое. = тряпичный 2), 3) Т-ая игрушка. Тряпочный коврик.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • гибе

    небольшой ковёр, коврик : чичӀед гибе - ворсистый ковёр; табунин гибе - ковёр без ворса; см. тж. халича.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • поролоновый

    см. поролон; -ая, -ое. Поролоновый коврик. П-ые прокладки для заделки окон. Поролоновый ёжик для мытья посуды.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • поролон

    ...эластичный пористый синтетический материал. Кусок поролона. Коврик из поролона. Куртка на поролоне.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • подножный

    ...ногами. Подножный лес. 2) Подстилаемый или подставляемый под ноги. Подножный коврик. П-ая скамейка. • - подножный корм

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • орлец

    ...м. 1) Старинное русское название родонита. 2) церк. Круглый коврик с вытканным изображением орла, который кладут под ноги архиерею в церкви.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • заследить

    ...Загрязнить следами ног; затоптать. Заследить пол. Заследить коврик.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обшарканный

    ...-ое.; разг.-сниж. 1) Истоптанный, истёртый хождением. Обшарканный коврик. О-ые ступеньки лестницы. Обшарканный паркет. 2) Загрязнённый ноской, длител

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • половик

    ...Плетёный, тканый или сшитый из разноцветных обрезков ткани узкий длинный коврик, дорожка, постилаемая на пол. Домотканый, суровый, полотняный половик

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • потрусить

    ...разг. 1) Трусить некоторое время. Потрусить яблоню. Потрусить коврик. 2) что, чего Натрусить немного чего-л. Потрусить сена. Сходи в сад, потруси ябл

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • растрёпанный

    ...потрёпанный от небрежного и длительного использования. Растрёпанный коврик. Р-ая книга.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • встряхнуть

    ...тряхнуть. Встряхнуть термометр. Встряхнуть остановившиеся часы. Встряхнуть коврик, простыню (очистить от чего-л. таким способом). Встряхнуть головой,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вышить

    ...вышивка что 1) что Украсить узорным шитьём. Вышить подушку, коврик. Платье, вышитое гладью. Рубашка, вышитая по подолу. Вышить шёлком, шерстью, бисер

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • стенной

    ...Предназначенный для помещения на стене. С-ые часы. Стенной коврик. С-ое зеркало. С-ая газета (рукописная или машинописная газета, являющаяся органом

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ковёр

    -вра; м. см. тж. ковровый, коврик 1) а) Изделие (обычно многоцветное, узорчатое) из шерстяной, шёлковой и другой пряжи, часто с ворсом, употребляемое

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • лежать

    ...горизонтальной поверхности (о предметах) На столе лежала книга. Коврик лежит на полу. 3) а) Покрывать собой что-л., какую-л. поверхность. Снег лежит

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Kövrək
Kövrək, oxlov ya da vərdənə ilə açılan, yumru və incə xəmir yarpağı. Un, su və az miqdarda yağ ilə edilər. Kövrək ilə edilən yeməklərə nümunə olaraq paxlava, piroq, güllaç və kövrək çörəyi verilə bilər.
Kövrək palıd
== Təbii yayılması: == Qafqazda və Şərqi Zaqafqaziyada yayılmışdır. İlk dəfə Oğuz rayonunda qeydə alınıb. == Botaniki təsviri: == Hündürlüyü 20 m, diametri 20 sm olan ağacdır. Zoğları sıx, boz tüklü, ikinci ilə yaxın yavaş-yavaş tüksüzləşən, bozumtul-qonur və ya çılpaq, bəzən parıldayan, qırmızımtıl-qonur, tünd qəhvəyi rəngdədir. Yarpaqların uzunluğu 4-9 sm, eni 3-6 sm olub, uzunsov - oval və ya ovalşəkillidir. Üst tərəfdən yaşıl, çılpaq, altdan açıq yaşıl, sıx, qısa, nazik tükcüklərlə örtülmüşdür. Qaidə hissədən az ürəkvari və ya pazvaridir. Yarpaq qurtaracağı bir qədər sivriləşmiş və ya kütdür. Kənarlarında 6-8 cüt uzun, nadir hallarda qısa, azca burulmuş, 1-2 dişli dilimləri vardır. Dilimlərarası oyuqlar 1-2 sm-ə qədərdir.
Kövrək söyüd
== Təbii yayılması == Pakistan, Kaşmir, Əfqanıstan, Mərkəzi Asiya, Çin, İran, İraq, Türkiyə, Livan, Suriyada yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 30 m-dək olan ağacdır. Cavan budaqları çılpaq və ya seyrək tükcüklü, qonur və ya sarımtıldır. Yarpaqları lansetvari və ya yumurtavari üçkünc, əvvəlcə ağımtıl-gümüşü, sonradan parlaq, uzunluğu 5–8,5 sm, eni 1,3–2 sm, bünövrəsinə tərəf daralmış, kənarları dişlidir. Tumurcuqları əvvəlcə tükcüklü, sonra çılpaq, yumurtavari-lansetvari və ya yumurtavari-üçküncdür. Erkək çiçəyin uzunluğu 3–4,5 sm, eni 4–5 mm-dir. Çiçək yanlığı yumurtavari, erkəkcikləri 2, bünövrəsində tükcüklü, uzunluğu 5–7(9) mm, tozluğu 0,8–0,9 mm, yumurtavari 0,5 sm-dir. Dişi çiçəyin uzunluğu 1,5–3 sm, eni 0,5 sm-dir. Yumurtalığı yumurtavari-konusvari, uzunluğu 3 mm, çılpaqdır. == Ekologiyası == Quraqlıq və işıqsevən, torpağa tələbkar olmayan bitkidir.
Kövrək çörək
Kövrək çörəyi paxlava, piroq istehsalında istifadə edilən kövrəkdən fərqlidir. Oxlov ilə açılmış xəmirin saç üzərində bişirilməsi ilə əldə edilər. Kövrək çörəyinin ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti dayanıqlı olmasıdır. Türk mədəniyyətində köməkləşərək bir səfərdə qonşu və qohumların da iştirakıyla edilər. Edildiyi zaman isə hər kəs üçün çox miqdarda edilər. Üst üstə düzülərək lay halında anbarlanar və üzəri örtülər. İstifadə ediləcəyi zaman üzərinə su səpilər bir az gözlədilərək yumşalması təmin edilər. yeyilməyə hazır hala gələn kövrək, eləcə yenilə bildiyi kimi, müxtəlif yemək vəsaiti olaraq da istifadə edilə bilər.
Kövrək çörəyi
Kövrək çörəyi paxlava, piroq istehsalında istifadə edilən kövrəkdən fərqlidir. Oxlov ilə açılmış xəmirin saç üzərində bişirilməsi ilə əldə edilər. Kövrək çörəyinin ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti dayanıqlı olmasıdır. Türk mədəniyyətində köməkləşərək bir səfərdə qonşu və qohumların da iştirakıyla edilər. Edildiyi zaman isə hər kəs üçün çox miqdarda edilər. Üst üstə düzülərək lay halında anbarlanar və üzəri örtülər. İstifadə ediləcəyi zaman üzərinə su səpilər bir az gözlədilərək yumşalması təmin edilər. yeyilməyə hazır hala gələn kövrək, eləcə yenilə bildiyi kimi, müxtəlif yemək vəsaiti olaraq da istifadə edilə bilər.
Kövrək şoran
Kövrək şoran - (lat. Salsola futilis Iljin.) Tərəçiçəkkimilər – (Chenopodiaceae Vent.) fəsiləsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür. Qafqaz endemikidir. == Qısa morfoloji təsviri == Gövdəsiz, kövrək, qonur qabıqla örtülü, çılpaq, 15-20 sm hündürlükdə yarımkolcuqdur. Yarpaqları 15–25 mm uzunluqda, 2-2,5 mm enində, yarımsilindrik, xətvari, göyümtül, kütdür. Çiçəkləri tək-tək, çiçəkaltlığı yarpaqlarının qoltuğunda sünbülvari çiçək qrupunda toplanmışdır. Qanadları tünd –qırmızı rəngdədir, aşağı üç qanadı bir qədər genişdir, böyrəkvari-dairəvi, digərləri tərs - yumurtavaridir. Tozcuq cıxıntıları lansetvaridir.
Kövrək şorangə
Şərq şorangəsi (lat. Salsola orientalis) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin şorangə cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir. VU D2 Azərbaycanın nadir bitkisidir. == Bioloji xüsusiyyətləri == Hündürlüyü 15-20 sm, çılpaq, qonur qabıqla ör tülmüş, tez sınan budaqları olan yarımkoldur. Yarpaqları yarımsilindrik, xətvarı, uzunluğu 15–25 mm, eni 2-2,5 mm, göyümtül, kütdür. Çiçəkləri tək olub, çiçəkaltlığı yarpaq qoltuqlarında sünbülvari çiçək qruplarında toplanmışdır. Qanadları tündal qırmızı və ya bənövşəyi rənglidir və aşağı üç qanadı daha enli, yumru, digərləri əks-yumurtavarıdır. Tozluqların çıxıntısı lansetvarıdır. == Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsussiyyətləri == May ayında çiçəkləyir və oktyabr ayında isə meyvə verir.
Kövrək şorəngə
Kövrәk palıd
Hündürlüyü 20 m-ə qədər olan ağacdır.Budaqları çılpaqdır. == Yarpaq == Yarpaqlarının uzunluğu 4-9 sm, eni 3-6 sm-dir, uzanmış əksinəoval və ya uzunsovdur,üst tərəfdən yaşıl, çılpaq, alt tərəfdən tutqunyaşıl,sıx ,qısa, nazik tüklərlədir; qaidə hissəsi zəif ürəkşəkilli və ya zəif pazşəkillidir, yuxarı hissədə qısa, küt və ya az sivriləşmiş ensiz bölümlərə; hər tərəfdən 6-8 ədəd uzun, bəzən qısa, az buruqlu 1-2 ədəd dişli bölümlərlədir;bölümlər arasındakı oyuq yarpağın eninin 1/3 hissəsindən 1/2 hissəsinə qədərdir. Yarpaqların saplağının uzunluğu 0,5-1 sm-dir. == Meyvə == Meyvə saplağı 1-3, bəzən 5 sm olur.Qoza kasaşəkilli olub, xırda, dəyirmi-üçbucaqlı,yastı, çılpaq və ya boz-tüklü, sıx pulcuqlarladır və balaca qurtaracaqlıdır.Azərbaycanda yayılması:BQ (Quba), BQ şərq, KQ mərkəzi. == Yaşayış mühiti == Meşələrdə az təsadüf edilən qarışıq kimi 500-1300 (1500) m d.s.y. zonada rast gəlinir. == Təsərrüfat əhəmiyyət == Az yayıldığına görə məhdud təsərrüfat əhəmiyyətinə malikdir.
İriyarpaq kövrək mürdəşər
İriyarpaq kövrək mürdəşər (lat. Frangula grandiflora) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin murdarçakimilər fəsiləsinin mürdəşər cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısna görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssəs olanlar" kateqoriyasına aiddir - VU A2.c. Azərbaycanın nadir növüdür. == Qısa morfoloji təsviri == 4-5 (6) m hündürlükdə kol va ya alçaqboylu ağacdır.Tumurcuqları iri olub, tüklüdür. Yarpaqları 7-22 sm uzunluğunda, 4-10 sm enindədir, nazik, tökülən, ellipsşəkilli və ya enli-ellipsşəkilli, təpə hissədə sivriucluvə ya üçbucaq formasında sivriləşmiş, qaidədə dəyirmi və ya azacıq ürəkvari, kənarları xırda mişardişli, üst tərəfdən tünd-yaşıl, çılpaq, tutqun, alt hissədən sarımtıl, damarlar boyunca tüklüdür. Çiçəkləri xırda, sarımtıl, uzunayaqlı boş 6-14 (1-2) çiçəkli qoltuq yarım çətirlərində toplanmışdır. Meyvələri şarabənzər, tünd-qırmızı, 6-8mm diametrində çəyirdəkdir, çəyirdəkləri 8 sayda, mərciyə bənzər, qəhvəyi rəngdə, enli şəffaf buruncuqludur. == Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri == Çiçəkləməsi aprel-iyun, meyvə əmələ gətirməsi iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Mezofitdir.
Uorvik
Uorvik (ing. Warwick) — İngiltərədə şəhər. Eyvon çayı üzərində yerləşir. Əhalisi 25 434 nəfərdir (2001).
Kolik
Kolik (yun. κωλικη (νόσος) — "bağırsaq sancıları/ağrıları", lat. cōlicus) — bir-birinin ardınca sancı şəkilli kəskin ağrılar. Qarın boşluğu üzvlərinə müvafiq öd kisəsi daş(lar)ının öd axacaqlarını tutması nəticəsində meydana çıxan qaraciyər və pankreas, böyrək daş(lar)ının sidik axarlarını tutması nəticəsində meydana çıxan böyrək, bağırsaq keçməzliyi nəticəsində meydana çıxan bağırsaq sancıları ya kolikləri mövcuddur.
Komik
Komediyaçı — insanları mimika, hərəkətlərlə və danışıqla güldürən şəxslərdir. O bunu müxtəlif zarafatlarla, komik hallar və "axmaqlıqlarla" əldə edir. Buna oxşar olan yumorist anlayışı da mövcuddur. İkincisi daha çox ədəbiyyat janrına və yumoristik esselərə aid eidlir. Komediyaçı isə bundan fərqli olaraq kino janrına, filmlərə, televiziyaya və dramaturgiyaya aiddir.
Konik
Konik və ya Polşa koniki — Polşada yetişdirilən elə də iri olmayan atlar cinsinə daxildir. Belə hesab edilir ki, Polşa konikləri daha çox XIX əsrdə nəsli kəsilmiş Tarpanların təsirinə məruz qalmışdır. == Tarixi == Polşada 20-ci əsrin əvvəllərində təsərrüfat işlərində "Konik" adlı cinsdən istifadə edilirdi. Hansı ki, bu cinsin ərsəyə gəlməsinə qədər Tarpandan istifadə olunmuşdur. Bu cins struktur baxımından (Fenotip) Tarpana bənzər idi. Tarpanın yox olmasından sonra, Polşanın Belovejskaya Puşa adlı bölgəsində kəndli təsərrüfatlarından atlar yığılırdı (onların çoxu ya Tarpan idi və ya onun törəmələri olurdu). Süni şəkildə də olsa belə demək olarsa Tarpanoid at cinsi bərpa edilir. Birinci Dünya müharibəsi dövründə bu atlar rus və alman qoşunları üçün mühüm nəqliyyat heyvanları hesab edilirdi və Panje atları adlandırılırdı. Onlar xarici görünüş baxımından Tarxanlara bənzəyir və Avropanın meşə-çöl şəraitinə uyğunlaşdırılmışdılar. Nümunələrin bir hissəsi təbiətə buraxılmışdır.
Kovak
Şovri
Şovri (fr. Chauvry) — Fransada bələdiyyə, region — İl-de-Frans, departament — Val-d'Uaz, rayon — Pontuaz, kanton — Taverni. Əhalisi — 278 nəfər (1999).Bələdiyyə Paris şəhərinin təxminən 23 km şimalında, Serji bələdiyyəsinin 15 km şərqində yerləşir.
Dani Rodrik
Dani Rodrik (14 avqust 1957[…], İstanbul) — Türk iqtisadçı. Hazırda Harvard Universitetinin Con Kennedi adına Dövlət idarəçiliyi məktəbində beynəlxalq siyasi iqtisadiyyat üzrə professor kimi fəaliyyət göstərir. == Həyatı == Dani Rodrik 1957-ci ildə İstanbulda yəhudi əsilli ailədə doğuldu. 1976-cı ildə İstanbulda Robert Kollecindən məzun oldu. Dövlət idarəçiliyi üzrə bakalavr və magistr təhsilini ABŞ-nin Harvard Universitetində aldı. Ardınca Prinston Universitetində iqtisadiyyat üzrə doktorantura təhsili aldı. 1990-cı ildə professor olan Rodrik, 1982-ci ildən Harvard Universitetinin Con Kennedi adına Dövlət idarəçiliyi məktəbində beynəlxalq siyasi iqtisadiyyat sahəsi üzrə pedaqoji fəaliyyətlə məşğuldur. Dani Rodrik ehtiyatda olan türk general Çətin Doğanın qızı, Harvard Universitetinin müəllimi Pınar Doğanla evlidir. == Elmi fəaliyyəti == Dani Rodrikin tədqiqat sahəsi qloballaşma, beynəlxalq iqtisadiyyat, siyasi iqtisadiyyat, iqtisadi inkişaf, iqtisadi artım, gəlir və tədiyyə balansı bərabərsizliyi kimi mövzuları əhatə edir. Nəşrləri də əsasən bu mövzulardadır.
Kosmik biologiya
Kоsmik biоlоgiya (kosmobiologiya) - kоsmik fəzada, kosmik gəmilərdə uçuşlar zamanı canlılarda gedən prоsesləri, оnların Yer şəraitindən fərqini, çəkisiz mühitin orqanizmə üzərində təsirini, insanın qida və оksigenlə təchiz оlunmasını, tullantılardan təkrar istifadə etmək kimi prоblemləri öyrənir. Kosmobiologiya insanın kоsmоsu tədqiqi ilə əlaqədar XX əsrdə yaranmış bir elm sahəsidir.
Kosmik fəza
Kosmik fəza — Yerin atmosferindən kənarda və digər kosmik cisimlər arasında yerləşən, amma kosmik cismlər istisna olmaqla kainatın geri qalan hissəsində sonsuz olduğu düşünülən boşluğa verilən addır. Orta istiliyi −271 °C, mütləq sıfır nöqtəsi isə −274 santiqrad dərəcədir. Atmosfer ilə kosmos arasında qəti bir sərhəd yoxdur, lakin Yerin atmosferi yuxarı doğru qalxdıqca incəlməkdədir. Kosmosda təxminən milyardlarla qalaktika olduğu ehtimal edilir. Bu təxmini qalaktikaların içərisində təxminən milyonlarla ulduz sistemi, planetlər və asteroidlər var. Fizik Karl Saqanın "Kosmos" kitabında yazdığı kimi universal atom sabiti 1088 qədərdir yəni 10 üstü 88-dir, Karl Saqana görə kainatda təxminən 1-in yanında 88 sıfır dənə atom var (on oktoviqintilyon). Bu formada bir hesablama və insanlığın bildiyi hər növ qalaktika kosmik fəzanın böyüklüyünü sübut edir. Albert Eynşteynin Nisbilik nəzəriyyəsinə görə kosmos elastik bir toxumaya malikdir. Cismlərin bu elastik toxumanı bükmələrindən dolayı cazibə qüvvəsinin olduğunu irəli sürən bir nəzəriyyədir. Kosmosda zaman anlayışı yoxdur.
Kosmik geodeziya
Kosmik geodeziya geodeziyanın xüsusi sahəsidir; Yerin peyk sistemi və digər kosmik aparatlar və Ayı müşahidə etməklə elmi və praktiki problemləri həll edir. K. g.-nin əsas vəzifələri: beynəlxalq səviyyədə qəbul edilmiş proqram vasitəsilə Yer səthində nöqtələrin qarşılıqlı yerlərinin müəyyən edilməsi; Yerin ağırlıq mərkəzinə nisbətən istinad ellipsoidinin mərkəzinin müəyyən edilməsi; Yerin ağırlıq mərkəzinə nisbətən nöqtələrin mütləq koordinatlarının tapılması və vahid qlobal koordinat sisteminin yaradılması; bütün geodeziya sistemləri arasında əlaqənin təmin edilməsi; Yerin xarici qravitasiya sahəsinin və Yerin formasının təyini; geodeziyanın bəzi fundamental sabitlərinin davamlı təyini. K. g. haqqında ilk işlər 18-ci əsrin ikinci yarısında aparılmışdır. Lakin 20-ci əsrin 60-cı illərindən K. g. Problemlərin həlli üçün Yer peyklərindən istifadə edilir. K. g-nin həndəsi və dinamik məsələləri də var. Yer səthində və kosmik gəminin səthində nöqtələrin qarşılıqlı vəziyyətinin koordinat sistemində müəyyən edilməsi həndəsi məsələdir; Kosmik vasitələrin orbital elementləri əsasında Yerin cazibə sahəsinin parametrlərinin müəyyən edilməsi dinamik məsələdir.
Kosmik gəmi
Kosmik gəmi — kosmosa uçmaq üçün istifadə edilən nəqliyyat vasitəsi, gəmi və ya aparatdır. Kosmik gəmilərin məqsədlərinə kommunikasiya, Yerin müşahidəsi, meterologiya, naviqasiya, kosmosda koloniyaların yaradılması, planetlərin tədqiq edilməsi və insan və yüklərin daşınması daxildir. Əsas hərəkətverici element kimi adi raket mühərriklərindən istifadə edilir. Günəş şüaları ilə işləyən mühərriklərdən hələ istifadə edilmir. Kosmik gəmilər yerə enmə qabiliyyətinə görə fərqlənirlər. Onlardan bir qismi paraşütlərlə (Soyuz, Vostok), digərləri isə bir başa yerin atmosferini keçdikdən sonra adi təyyarə kimi yerə enə bilirlər (məsələn Spase Shutle, Buran). Paraşütlə düşən kosmik gəmi hissəsinə stabilləşdirici aerodinamik forma verilir. Bu onların atmosferə daxil oduqdan sonra hərəkətini tənzimləyir.
Kosmik körpü
Kosmik lift, kosmik körpü, ulduz nərdivanı və ya orbital lift — planetdən kosmosa çıxmaq üçün təklif olunmuş nəqliyyat sistemi. Elmi fantastikanın mövzularından biridir. Bu konsepsiyaya əsasən planetin səthinə toxunan kabel kosmosa qədər uzanır və mərkəzdənqaçma qüvvəsi vasitəsilə sabit qalır. Kosmik maşınlar bu sistem vasitəsilə kosmosa daha rahat çıxa bilərlər. Kosmik liftin həm yanacaq, həm də təhlükəsizlik baxımından raketlərdən daha əlverişli olacağı düşünülür. == Tarixi == Kosmik lift konsepsiyası ilk dəfə 1895-ci ildə rus raket alimi Konstantin Siolkovski tərəfindən təklif olunmuşdur. == Elmi fantastikada == Kosmik liftlər elmi fantastika ədəbiyyatının mövzularından biridir. Artur Klarkın "Cənnət fəvvarələri" (1979) və Çarlz Şeffildin "Dünyalar arasında tor" (1979) romanları bu konsepsiyanı populyarlaşdırmışdır. Robert Haynlaynın "Fraydi" (1982) romanı da kosmik liftlərdən bəhs edir.Kosmik lift konsepsiyasının istifadə olunduğu ən məşhur əsər Kim Stenli Robinsonun "Mars" trilogiyasıdır. Bu əsərdə Marsın bir peykindən Yerə qədər uzanan, asteroid qurşağındakı materiallardan hazırlanmış kosmik lift vasitəsilə mallar və insanlar daşınır.
Kosmik latte
Kozmik latte - bir digər adı ilə kainatın rəngi Cons Hopkins Universitetinin astrofizika heyəti tərəfindən irəli sürülən proyekt. == Rənglərin adlandırılması == Hər keçən gün ovsunlayıcı kainatımızın fərqli bir rəsmi və ya fotoşəkili ortaya çıxır. Yaxşı kainatın fotoşəkilinə baxdığınız zaman nə görürsünüz? Ulduzlar, qalaktikalar, supernovalar və böyük qaranlıq. Bəs sizə bu qaranlığın qaranlıq olmadığını kainatın əsl rənginin “latte” olduğunu desək necə? Bəli kainatın bu anda əsl rəngi İtalyan dilində süd mənasını verən lattedir. Astronomlar uzun araşdırmalardan sonra kainatın “orta” bir rəngi olaraq latte rəngini ortaya qoydular. 2001-ci ildə Karl Glazebrook və Ivan Baldry kainatın rəngini yaşımtıl ağ olduğunu təyin etmişdi. Ancaq qısa bir müddət sonra öz araşdırmalarına kainatdakı bütün işığın rənginin yüngülcə ağ olduğunu əlavə edərək analizlərini düzətdilər. Bu araşdırmaya 200.000’dən çox qalaktika daxil edilərək kainatın böyük bir sahəsindən gələn işığın spektral aralığı qiymətləndirilərək edilib.
Kosmik lift
Kosmik lift, kosmik körpü, ulduz nərdivanı və ya orbital lift — planetdən kosmosa çıxmaq üçün təklif olunmuş nəqliyyat sistemi. Elmi fantastikanın mövzularından biridir. Bu konsepsiyaya əsasən planetin səthinə toxunan kabel kosmosa qədər uzanır və mərkəzdənqaçma qüvvəsi vasitəsilə sabit qalır. Kosmik maşınlar bu sistem vasitəsilə kosmosa daha rahat çıxa bilərlər. Kosmik liftin həm yanacaq, həm də təhlükəsizlik baxımından raketlərdən daha əlverişli olacağı düşünülür. == Tarixi == Kosmik lift konsepsiyası ilk dəfə 1895-ci ildə rus raket alimi Konstantin Siolkovski tərəfindən təklif olunmuşdur. == Elmi fantastikada == Kosmik liftlər elmi fantastika ədəbiyyatının mövzularından biridir. Artur Klarkın "Cənnət fəvvarələri" (1979) və Çarlz Şeffildin "Dünyalar arasında tor" (1979) romanları bu konsepsiyanı populyarlaşdırmışdır. Robert Haynlaynın "Fraydi" (1982) romanı da kosmik liftlərdən bəhs edir.Kosmik lift konsepsiyasının istifadə olunduğu ən məşhur əsər Kim Stenli Robinsonun "Mars" trilogiyasıdır. Bu əsərdə Marsın bir peykindən Yerə qədər uzanan, asteroid qurşağındakı materiallardan hazırlanmış kosmik lift vasitəsilə mallar və insanlar daşınır.
Kosmik məkik
Kosmik şattl — ABŞ-də NASA tərəfindən yaradılmış kosmik gəmi tipidir. ABŞ-də raket inkişafı ərəfəsində yerə geriyə qayıda bilən gəmi konsepti işlənilir. Bu bir dəfə tətbiq olunan raketlərə nisbətən xərclərə qənaət verməli idi. Ancaq bu məqsədi əldə etmək mümkün olmadı, belə ki, bu gün bir Kosmik şattl gəmisinin qiyməti yarım milyard dollara çatır. 1960-cı illərdə bir pilləli raket sistemi artıq öz imkanlarını tükətdiyindən bu gəminin hazırlanması zamanı çoxpilləli raket sistemindən istifadə edilmişdir. Kosmik şattl gəmisi xarici yanacaq çənləridnən və bərk yanacaq raketindən ibarət olan sistemlə təchiz olunmuşdur. Kosmosa raket kimi buraxılan bu gəmi geriyə təyyarə kimi qayıdır. Əsas məqsədi kosmosa faydalı yüklərin daşınması olan bu gəmilər azı 100 dəfə kosmosa və geriyə uçmalı idilər. Ancaq bu günə kimi ən çox kosmosa uçan məkik "Discovery" cəmi 33 dəfə bu səyahətdə olmuşdur.