Lüğətlərdə axtarış.

Katun biosfer qoruğu — Rusiyanın dövlət təbiət qoruğu. 2000-ci ilin yanvarından biosfer statusunu almışdır. Qoruq 25 iyun 1991-ci ildə yaradılımış və Mərkəzi Altayın yüksək dağlıq ərazisində yerləşir. Sahəsi — 151 664 hektardır. Qoruğun idarə mərkəzi Ust-Koksa kəndindədir. Kutan və Alyat qoruqlarının ərazisi «Altayın Qızıl Dağları» adı altında UNESCO Ümumdünya irsinə daxil edilmişdir (1998). 2000-ci ildə qoruq UNESCO-un Ümumdünya biosfer ehtiyatları şəbəkəsinin «İnsan və biosfer» proqramına əlavə olunmuşdur. Altay-Sayan milli parkının və qoruqlar assosiasının tərkibə daxildir. == Fiziki-coğrafi xüsusiyyətləri == Katun qoruğu Mərkəzi Altay fiziki-coğrafi vilayətə aiddir. Qoruq özündə Katun silsiləsinin cənub, qismən şimal və Listvyaqa silsiləsini birləşdirir.

Batken (qırğız dilində: Batken) - Qırğızıstanda şəhər, Batken vilayətinin və Batken rayonunun inzibati mərkəzi. == Coğrafiyası == Batken şəhəri Qırğızıstanın cənub-qərbində, Oş şəhərindən qərbdə, 240 km. aralı məsafədə yerləşir. Şəhərin ümumi sahəsi 5180 hektardır. Şəhərətrafı ərazilər nəzərə alınmadan şəhərin xüsusi ərazisi 1143 hektardır. Şəhərətrafı ərazilərdə kənd təsərrüfatına yararlı ərazilər 4037 hektardır, bu ərazidən 1106 hektarı kəndli təsərrüfatlarının, o cümlədən, 918 hektarı becərilən torpaqların, 2400 hektarı otlaqların payına düşür. Şəhər idarəetmə orqanlarının sərəncamında olan ərazinin sahəsi 205 km².-dir, bu ərazidən 51,8 km².-i şəhərin, qalan 153 km²-i isə şəhərətrafı 3 kəndin ərazisini (onlardan ən böyüyü 3207 nəfər əhalisi olan Kızıl-Jol kəndidir) təşkil edir. == Əhalisi == Batken şəhərinin əhalisi 23 134 nəfərdir (2009) . 2009-cu ildə aparılmış əhalinin siyahıya alınmasına görə Batken şəhərində 14 millətin nümayəndələri yaşasa da, burada əhalinin mütləq əksəriyyətini - 99,5 faizini qırğızlar təşkil edirlər. == İnzibati-ərazi quruluşu == Şəhər inzibati-ərazi quruluşuna görə 6 kvartala - Aeroport, Bazar-Başi, Bulak-Başi, Keleçek, Kızıl-Don, və Kızıl-Jol kvartallarına bölünür.

Kaktuskimilər (lat. Cactaceae) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi. == Təbii yayılması == Təbiətdə 3 mindən çox kaktus növü var. Əksəriyyəti 500 il yaşayır və iri ölçülərə malik olurlar( hündürlüyə 10 m və eni bir neçə metr) Hazırda təbiətdə olan kaktus növlərinin 2/3 hissəsinə Cənubi Amerikada rast gəlinir. Quraqlıq iqlimin əlverişsiz mühitinə dözmək üçün bunlarda min illər ərzində bir sıra uyğunlaşmalar əmələ gəlmişdir. Onların yarpaqları tikana çevrilmiş və üzəri mum maddəsi ilə örtülmüşdür. Kaktuslar quraqlığadavamlı, həm də işıqsevən bitkilərdir. Gün ərzində onlara 3-4 saat gün işığı düşməlidir. Lakin qızmar günəş kaktusun cavan zoğlarını yandırır, onlar üzərində sarı ləkələr əmələ gəlir. Daha da təhlükəli olan yaz günəşidir.

Kalkan — Türk soyadı. Murad Kalkan — idmançı. Yaşayış məntəqələri Kalkan (Uçalı) — Başqırdıstan Respublikasının Uçalı rayonunda yerləşən kənd.

Kation (yun. κατά káta "aşağı" və ἴον ion "gedən") müsbət yüklənmiş iondur. Elektrolizdə müsbət yüklənmiş ionlar həmişə katoda tərəf hərkət etdiyindən, onlara Kation adı verilmişdir. Bu atom və molekulaların elektron verməsi və ya Hidrogen ionu H+ alması nəticəsində yaranır. Duzlar həmişə kation və anionların birləşməsindən ibarətdir. Müxtəlif yüklü kationalar arasında baş verən elektron dəyişməsi Qapon düsturu ilə təsvir olunur. Kationların kimyvi təsdiqi üçün tətbiqi analitikaya aid laboratoriya cihazları, həmçinin sadə kolbalar tətbiq edilirlər. == Birləşmiş kationlar == Birləşmiş kationalar aid misallar: NH4+ (Ammonium]]-Ion) H3O+ (Oksonium]]-Ion) [NO]+ (Nitrosilbrləşməsi-Kation) == Sadə kationların birləşməsi == Na → Na+ + 1e− Natrium atomundan elektron verməsi nəticəsində sadə yüklənmiş Natriumionu yaranır. Tomda mənfi yükün az olması səbəbindən müsbət yüklər üstünlük təşkil edirlər. Mg → Mg2+ + 2e− İki elektronun verməsi nəticəsində maqnezium atomundan iki dəfə müsbət yüklənmiş maqnezium ionu yaranır.

Kürkün — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Alpan bələdiyyəsinin tərkibindədir. == Tarixi == Kürkün kəndi nəinki Qubanın, həm də Azərbaycanın ən qədim kəndlərindəndir. Tarixi Qafqaz Albaniyasına gedib çıxan Kürkün Qorqan, Qorkan və Kyurkan adlarından yaranma ehtimalı var. Dəniz səviyyəsindən 2500 metr yüksəklikdə yerləşən Kürkün kəndinin indiki əhalisi azərbaycanlılar və əslən Dağıstanın Miskincə rayonundan gəlmiş Cənubi azərbaycanlılardır.Ehtimal olunur ki Miskincə rayonuna Cənubi Azərbaycanın Meşgin şəhərindən gəlmişlər. Onların Azərbaycanda yerləşməsindən 150–200 il ötsə də burada qədim qəbristanlıqların və tarixi məlum olmayan başdaşılarından da onun tarixi haqqında dəqiq məlumat almaq olmur. == Toponimikası == Kürkün oyk., sadə. Quba r-nunun Alpan i.ə.v.-də kənd. Qusar maili düzənliyindədir. Tədqiqatçıların fikrincə, oykonim ləzgi dilindəki kürkün sözündən olub, "yüksəkliyin yamacı" mənasını bildirir.

Kakuy-i Sülfa (Qürvə) — İranın Kürdüstan ostanı Qürvə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. Kakuy-i Ülya (Qürvə) — İranın Kürdüstan ostanı Qürvə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd.

Karun — İranın ən şax-budaqlı və yalnız naviqasiya edilə bilən çayı. İran-İraq müharibəsindən sonra naviqasiya üçün istifadə ola bilmir. Əhvaz şəhərinin içməli suyu bu çaydan təmin olunur.

Katiu (fr. Katiu) — Tuamotu arxipelaqına daxil olan kiçik atoll (Fransa Polineziyası). Makemo atolundan 25 km şimal-şərqdə, Raevski adalarından 13 km şimalda yerləşir. == Coğrafiya == Atollun sahəsi 27 km²-dir. Daxilində laqun vardır. Laqun okeanla kiçik boğazla birləşir. == İnzibati bölgüsü == İnzibati baxımından Makemo kommunasına daxildir. == Əhali == 2007-ci il məlumatına görə adada 285 nəfər yaşayır. Hitianau əsas yaşayış məntəqəsidir. == Tarixi == Ada 1820-ci ildə rus dənizçisi Faddey Bellinshauzen tərəfindən kəşf edilir.

Xatun və ya xatın — türkdilli xalqlarda hökmdarın qadın həyat yoldaşına və ya şahzadə qızlara verilmiş ad. Sonralar digər Şərq xalqları arasında da yayılmışdır. Xatunlar dövlətin idarə olunmasında, siyasi və iqtisadi həyatında mühüm rol oynamışdılar. İndiki dövrdə qadın adı kimi istifadə olunur. == Etimologiyası == İslam Ensiklopediyasına görə, "Xatun Göytürklərin və sonrakı türk hökmdarlarının arvadları və qadın qohumları tərəfindən daşınan soqd mənşəli bir tituldur". Bruno de Nikolanın "Women in Mongol Iran: The Khatuns, 1206-1335" kitabına görə, "xatun" termininin linqvistik mənşəyi məlum deyil, lakin ehtimal olunur ki, qədim türk və ya soqd mənşəlidir. Piter Bencamin Qoldenin müşahidəsinə görə, "xatun" titulu Göytürklər arasında xaqanın qadın həyat yoldaşının titulu kimi yaranmışdır və soqdca "xwāten", yəni "hökmdarın arvadı" sözündən götürülmüşdür.

Batken rayonu (qırğ. Баткен району) — Qırğızıstan Respublikasının Batken vilayətinin üç rayonundan biridir. Rayonun inzibati mərkəzi Batken şəhəridir. == Coğrafiya == Batken rayonu Qırğızıstan Respublikasının Batken vilayətinin mərkəzi hissəsində yerləşir. Bölgənin şimal hissəsi Fərqanə vadisinin cənub hissəsində, qalan hissəsi Alay silsiləsinin dağətəyi və dağlıq hissələrindədir. Rayonun ən yüksək nöqtəsi 5621 metrdir. Qərbdə Leylek, şərqinddə Qırğızıstanın Batkən vilayətinin Kadamjay rayonu, şimalda Özbəkistan, cənubda isə Tacikistanla həmsərhəddir. Rayon daxilində Özbəkistanın Fərqanə vilayətinin Sox rayonuna aid 2 və Tacikistana məxsus Vorux eksklavı var. Batken rayonunun əsas çayları Sok (qolları Kojo-Aşkan, Arça-Başı və Akterek) və İsfara (orta axınında — Karavşin və Kşemış). Rayon ərazisində buzlaq dağ formasiyaları mövcuddur.

Batken Vilayəti (Qırğız dili: Баткен областы). Qırğızıstanda vilayət.

Batken Vilayəti (Qırğız dili: Баткен областы). Qırğızıstanda vilayət.

Içmanqol (başq. Ҡалҡан, rus. Калканово) — Başqırdıstan Respublikasının Uçalı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Uçalı kənd şurasının tərkibindədir. == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Uçalı): 26 km, kənd sovetliyindən (Uçalı): 16 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Uçalı stansiyası): 18 km.

Katban (fars. كتبان‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Salmas şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə‎ 232 nəfər yaşayır (41 ailə).

Katlin və ya Katlinq – uzun, iki tərəfli cərrahi bıçaq . 17-ci əsrdən 19-cu əsrin ortalarına qədər, xüsusən də amputasiya üçün istifadə edilmişdir; bundan sonra mexaniki idarə olunan (daha sonra elektriklə idarə olunan) mişarlar istifadə olunmağa başlandı. Cərrah William Clowes 1596-cı ildə yazılmış tibbi traktatında alət haqqında yazırdı ki, amputasiya üçün "çox yaxşı bir katlin və kəsik bıçağı" istifadə edilməlidir 1639-cu ildə cərrah John Woodall bir əsərdə "catlinge" haqqında danışdı. 1693-cü ildə İngilis donanmasının cərrahı Con Moyl düzgün amputasiya üsullarını təsvir edərkən yazırdı ki, "Katlinqinizlə əti və damarları sümüklərin ətrafında və arasında bölün və katlinqinizin arxası ilə periosteumunu çıxarın ki, bu, sümüklərin işləməsinə mane olmasın. gördü, nə də əməliyyatda daha böyük əzablara səbəb ola bilməz". Daha sonralar bu terminin sümüklərarası bıçağa aid olduğu anlaşıldı.

Katlin və ya Katlinq – uzun, iki tərəfli cərrahi bıçaq . 17-ci əsrdən 19-cu əsrin ortalarına qədər, xüsusən də amputasiya üçün istifadə edilmişdir; bundan sonra mexaniki idarə olunan (daha sonra elektriklə idarə olunan) mişarlar istifadə olunmağa başlandı. Cərrah William Clowes 1596-cı ildə yazılmış tibbi traktatında alət haqqında yazırdı ki, amputasiya üçün "çox yaxşı bir katlin və kəsik bıçağı" istifadə edilməlidir 1639-cu ildə cərrah John Woodall bir əsərdə "catlinge" haqqında danışdı. 1693-cü ildə İngilis donanmasının cərrahı Con Moyl düzgün amputasiya üsullarını təsvir edərkən yazırdı ki, "Katlinqinizlə əti və damarları sümüklərin ətrafında və arasında bölün və katlinqinizin arxası ilə periosteumunu çıxarın ki, bu, sümüklərin işləməsinə mane olmasın. gördü, nə də əməliyyatda daha böyük əzablara səbəb ola bilməz". Daha sonralar bu terminin sümüklərarası bıçağa aid olduğu anlaşıldı.

Katrin Denöv (Catherine Deneuve) (22 oktyabr 1943) — məşhur Fransa aktrisası. == Həyatı == Katrin Denövü "Fransanın meqaulduzu" adlandırırlar. 1943-cü il Paris doğumlu olan 67 yaşlı aktrisa çoxdan dünya kinematoqrafının incisinə çevrilib. Aktrisa musiqili "Şerbur çətirləri" (1964) filminin Kann uğurundan sonra ulduz statusu alıb. Növbəti ildə o, Roman Polanskinin "Nifrət" psixoloji trillerində baş rolu ifa etmişdir. Sonrakı illərdə Luis Bunyuel ("Tristana", 1970) və Fransua Tryuffo ("Sonuncu metro", 1980) kimi rejissorlarla işləyib. Onun ən cəsarətli ifalarından biri Bunyuelin "Günorta gözəli" (1967) filmi sayılır. == Filmoqrafiya == Şerbur çətirləri (film, 1964) / Les Parapluies de Cherbourg Roşforlu qızlar (film, 1967) / Les Demoiselles de Rochefort Axırıncı metro (film, 1980) / Le Dernier Métro 8 qadın (film, 2002) == İstinadlar == == Həmçinin bax == == Xarici keçidlər == Katrin Denöv — IMDb səhifəsi Катрин Денев: Мое первое культурное потрясение. Интервью актрисы на интернет-канале ИСКУССТВО ТВ Отрывки из книги Плахова про Катрин Денёв Катрин и Франсуаз Дорлеак.

Katrin Hoffmann (5 iyul 1978) — Almaniyanı təmsil edən bədii gimnast. == Karyerası == Katrin Hoffmann Almaniyanı 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və qrup turnirində 8-ci pillənin sahibi olub.

Katrin Mansfild Boçamp Murri — Görkəmli modernist Yeni Zelandiyada doğulmuş İngilis qısa hekayə yazıçı.19 yaşında Katrin Yeni Zelandiyanı tərk etmiş və İngiltərdə məskunlaşmışdır.İngiltərədə o,modernist yazıçılar Oldes Haksli, David Lavrens və Virciniya Vulf ilə dostluq əlaqləri yaratmışdır.Onun qısa hekayələrində şüur axınından istifadə olunmuşdur.1917-ci ildə vərəm diaqnozu qoyulur.34 yaşında Fransada vəfat edir. == Həyatı == Mansfild 1888-ci ildə Vellinqtonda görkəmli ailədə dünyaya gəlmişdir.Atası Yeni Zelandiya bankının müdüri idi və cəngavər tituluna layiq görülmüşdü.1893-cü ildə Mansfild ailəsi Torndondan Karoriyə köçür.Katerina burada uşaqlığının ən xoşbəxt illərini keçirir.Sonralara Prelüd hekayəsində bu illərdən yazır. 9 yaşında "Enna Blake" adlı ilk hekayəsi çap olunur. 1903-cü ildə Queens College-ə daxil olur və bacıları ilə birgə Londonda köçür.Burada Cənubi Afrikadan olan yazıçı İda Beyker(Lesli Mur kimi də tanınır) ilə tanış olur və ömrünün axırına qədər dost qalır. Mansfild 1903-1906-cı illər arasında Belçika və AlmaniyayIa səyahət edir.Almaniyada olduğu müddətdə Anton Çexovun əsərləri ilə tanış olur.İngiltərədə təhsilini başa vurduqdan sonra Zelandiyaya qayıdır və qısa hekayələr yazmağa başlayır.2 il sonra yenidən Londona qayıdır.Atası ona illik 100 sterlinq göndərirdi. Həm qadınlar,həm də kişilərlə sevgi münasibətləri oldu.İlk qadın sevgilisi Maorili Maata Mahupuku(bəzən Marta Qreys kimi də tanınır) olmuşdur.Özü tez-tez Maatanı Şarlotta deyə çağırırdı.Maata haqqında bir neçə qısa hekayəsində də yazdı.Maata 1907-ci ildə evləndi.Katrinin ikinci belə münasibəti Edif Katlin Bendal ilə oldu.Bu münasibət 1906-1908-ci illər arasında davam etdi.Sonralar Beatris Hastinqslə sevgili olur. İlk evliliyini 1909-cu ildə Corc Braunla edir.Amma həmin gün Corcu tərk edir.1918-ci ildə Katrin Con Midlton Marri ilə evlənir. I Dünya Müharbəsində sevimli qardaşı "Çammi"nin ölümündən sonra yaradıcılığında Zelandiyadakı uşaqlıq illərinə sığındı.Daha çox nostalgiyaya yer verdi.Mansfildin ailəsi ilə bağlı xatirələri Bliss(1920) hekayələr kitabında yer alır.Həyatı boyu sadəcə 3 hekayələr kitabı nəşr olunur. Əsərlərinin çoxu ölümündən sonra ikinci həyat yoldaşı tərəfindən çap olunur,halbuki özü əsərlərinin yandırılmasını vəsiyyət etmişdi. Şəxsiyyətinin bəzi yönləri Lavrensin,Oldos Hakslinin,Fransis Karlonun və Konrad Aykenin bəzi əsərlərindəki obrazlar üçün ilham mənbəyi olmuşdur.

Katrin Pul (d. 4 aprel 1994) — Almaniyanı təmsil edən bədii gimnast. Katrin Pul 2012-ci ildə Almaniyanı XXX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Katrin Pul 2016-cı ildə Almaniya bayrağı altında Birləşmiş Krallığın London şəhərində XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. O, qrup yarışlarında komanda yoldaşları Mira Bimperlinq, Yudit Hauser, Nikola Müller, Kamilla Pfeffer və Sara Radman ilə birgə təsnifat mərhələsində 49.650 xal topladı və 10-cu yeri tutaraq mübarizəni dayandırdı.

Katrin Yakobsdouttir (isl. Katrín Jakobsdóttir; 1 fevral 1976, Reykyavik) — 2017-ci ildən etibarən İslandiyanın Baş naziri vəzifəsini icra edən island siyasətçi. == Həyatı == Katrin Reykyavikdə anadan olub. 1999-cu ildə İslandiya Universitetini bitirib, bakalavr dərəcəsini island və fransız dilləri üzrə alıb. 2004-cü ildə eyni universitetdən island ədəbiyyatı üzrə magistr dərəcəsini məşhur island cinayət yazarı Adnaldyur İndridason haqqında tezisi ilə aldı. Katrin Qunnar Siqvaldason ilə evlidir və üç oğul anasıdır. İslandiya siyasətində, akademiyasında və ədəbiyyatında bir çox görkəmli insanlar yetişdirən ailədəndir. İslandiya Universitetində humanitar elmlər professoru olan əkiz qardaşlar Armann Yakobsson və Sverrir Yakobssonun kiçik bacısıdır. Katrin siyasətçi və hakim Skuli Toroddsen və şair Teodora Toroddsen və mühəndis və millət vəkili Siqurdur Toroddsenin nəvəsidir. Şair Daqur Siqurdarson onun dayısıdır.

Katrin adası (ing. Catherine adası) — Aleksandr arxipelaqına aid olan, Alyaskanın cənub-şərqində yerləşən ada. Ada Baranov adasının şimal-şərq sahillərində yerləşir. İnzibati cəhətdən Sitka şəhərinin bir hissəsidir. 1935-ci ildə ABŞ Meşə Xidməti adanı Rus İmperatriçəsi Yelizaveta Petrovnanın şərəfinə Katrin adlandırır. Təxminən 16 km uzunluğundadır. Adanın sahəsi 86,94 km²-dir. Daimi əhalisi yoxdur.

Katsuo Kanda (d. 21 iyun 1966) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 1 oyun keçirib.

Katvan döyüşü (çin. 卡特萬之戰) ― Səlcuqlar, onların vassal dövləti Qərbi Qaraxanilər dövləti və Qarakitaylar dövləti arasında 9 sentyabr 1141-ci ildə baş vermiş döyüş. Səlcuqlar bu döyüşdə qəti şəkildə məğlub oldular və nəticədə Böyük Səlcuq imperiyası çökməyə başladı. == Döyüşdən əvvəlki vəziyyət == Qərbi Lyao imperatoru Yelü Daşinin Balasaquna qədər gələrək Qaşqar, Beşbalıq və Xücənd şəhərlərini tutaraq paytaxtı Balasaqun şəhəri olan Qaraxitaylar dövlətini yaratması ilə Qaraxanlı-Qarakitay mübarizəsi ciddiləşmişdi. 1137-ci ildə Qarakitay ordusu Səlcuq vassalı olan Qərbi Qaraxanlı hökmdarı Mahmud b. Məhəmməd Arslan Xanın qüvvələrini Xücənd yaxınlarında məğlub etdi. Xarəzmşahlar ilə Böyük Səlcuq imperiyası arasındakı mübarizədən faydalanan Qarakitaylar, Qaraxanlı torpaqlarına olan hücumlarını gücləndirmişdilər. Qaraxanlılar ilə onlara tabe olan Qarluqlar arasında mövcud olan ziddiyyətlərdə, Qaraxanlıların, Səlcuq hökmdarı Sultan Səncərdən kömək istəmələri ilə birgə Qarluqlar da Qarakitaylara sığınmışdırlar. == Döyüş == Yelü Daşi, Qarluqların bağışlanması məqsədi Sultan Səncərə müraciət etmiş, ancaq bu tələbi müsbət qarşılamayan Səncər ordusu ilə birgə yürüşə davam etmişdir. İki ordu Səmərqəndin şimal hissəsində yerləşən Katvan çölündə qarşılaşmışdır.