Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ХЪША

    хтун глаголдин буйругъдин форма. Кил. ХТУН. Хь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪША

    хъфин, хтун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ХЪША

    хъфин, хтун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ХЪША

    “хтун”-un əmr forması; bax хтун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪША

    “хтун”-un əmr forması; bax хтун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • хъша

    повел. ф. от хтун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АЛАД-ХЪША

    ...get-gəl; süründürməçilik; 2. buyruqçu, buyruq icra edən işçi; bax вач-хъша.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ВАЧ-ХЪША

    1. buyruqçu, buyruq icra edən işçi; bax алад-хъша; 2. get-gəl; süründürməçilik; вач-хъшада тун get-gələ salmaq, işini qəsdən uzatmaq, gecikdirmək, sür

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • алад-хъша

    1. беготня, хождение (бесцельное). 2. человек на побегушках (у кого-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХЪСАН-ХЪСАН

    1. zərf yaxşı-yaxşı, yaxşı, diqqətlə, lazımınca, ətraflı, dərindən; 2. sif. yaxşı-yaxşı, yaxşı.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪСАН-ХЪСАН

    1. zərf yaxşı-yaxşı, yaxşı, diqqətlə, lazımınca, ətraflı, dərindən; 2. sif. yaxşı-yaxşı, yaxşı.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • HAŞA

    ...eləməsin, Allah göstərməsin, iraq olsun. ...uzaq. 2. Əsla, qətiyyən, heç vaxt. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu çəkər haşani, Bəylər edər tamaşa

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • HAS

    to have felinin indiki zaman forması (III şəxs tək)

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ХНА

    ж мн. нет 1. xına; 2. xına rəngində saç boyağı; 3. saç yumaq üçün duru sabun.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • HAŞA

    ə. bizdən uzaq olsun! Allah göstərməsin!

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • HAS

    xas, məxsus, saf

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HAŞA

    tövbə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • HAŞA

    ...usanmaz haşa! M.P.Vaqif. Dolandım dünyanı, gəzdim baş-başa; Sənin kimi gözəl görmədim haşa. Aşıq Ələsgər.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • HAŞA

    iraq — uzaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • HAŞA

    I межд. не дай бог! не приведи господи! II нареч. никогда, ни в коем случае

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HAŞ

    ...шахматной доске. Haş iki (h2) xanasındakı piyada пешка на h2 (аш два), haş beş xanasında (h5) şahı mat etmək заматовать короля на поле h5 (аш пять)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HAŞA

    никогда, боже упаси

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ХНА

    мн. нет хине (гъилер, чIарар ранг ийидай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • HAA

    (Qax) kirşə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • HAŞA

    ...Goranboy) iraq, uzaq. – Haşa üzdən, sürü itsiz olmaz (Borçalı); – Haşa sizdən, xəstə döysünüz kü? (Goranboy)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ХАС

    ...тайин лишанрив, хесетрив кьадай. АтӀлас, дере хупӀ хас я ваз... Е. Э. Вун хвашгелди, сафагелди... Гьар са халкьдихъ кьетӀен адетар ава. Лезгийрихъ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • HASA

    ...с посохом, опираясь на посох (трость и т.п.); см. əsa

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ПРИСЛУЖНИК

    къуллугъчи (алад-хъша, ялтахвалзавайди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХЪСАН

    ...жедай ери авай, лишанар квай, нетижаяр авай. "Пуд паб гъунугъ хъсан кар я лагьайтӀа, Течир гъейри кесибдиз хабар жеди. Е. Э. ТӀварун стхадиз. Н

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪСАН

    ...гзаф рикӀ алай семен балкӀан авай. И балкӀан хъсан хуьн Кьиличал тапшурмишна.. А. И. Къиргъин. Къазимегъамедаз и крар вири хъсан чизвай. А. И. Сам

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • BUYRUQÇU

    ...2. хидметчи, буйругъар кьилиз акъуддайди; вач-хъша, алад-хъша (рах.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • хьра

    акт., местн. п. от хьар.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хас

    ...свойственный (кому-чему-л.) : халкьдиз хас - присущий народу. || хас тӀвар(грам.) - собственное имя.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХАСА

    куьгь., нар. гьеле. Итим я лугьуз вич хаса, Эхир чуни гуд на маса. С. С. Кавхадиз.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАШ

    ...кӀанивили къванни хъиткьинарда лугьуда. Абаса вичин гардандиз хаш вегьена. Гьа икӀ ам урус Абас хьана. З. Э. КУТВ-диз фена. Сад хушунин, сад хашунин

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАЯ

    хун глаголдин формайрикай сад. Кил. ХУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАЯ

    нугъ., сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра инсандиз вич дуьньядиз акъудай дишегьли. Синоним: диде.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХВА

    сущ.; хци, хце; рухваяр, рухвайри, рухвайра 1) диде-бубадиз чпин эркек аял. Къул ацӀай рухваяр хьуй, Рак ацӀай шаламар хьуй, Хадайбур рухваяр х

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЦИ

    ...вилериз затӀни акунач. А. Исм. Алукьдай ахвар. * хци хьун вуч хци гьалдиз атун. Жегьилдин вилер хци жеда, агьилдин - рикӀ. З. Къ. Чардахдик межлис г

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЦӀУ

    прил. 1) кьелечӀ, таза. Суьруь хуьзва дагълара, ХцӀу таза чӀурара. Ф. Шарвилидикай риваят. ХупӀ абад я вун, сал, Дамахзава чна вал - Агакьна ви майв

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХШКА

    нугъ., прил. викӀегь. И гада я гзаф хшка; КичӀе хьанач йифиз рука. А. Къ. ВикӀегь гада.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪИЯ

    авун глаголдин буйругъдин форма. Кил. АВУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЬРА

    хьар существительнидин падежрин формаяр. Кил. ХЬАР.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЦИ

    ХЦИЗ, ХЦИН хва сушествительнидин падеждин форма. Кил. ХВА.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • хаш

    ...крест : хаш чӀугун - а) крестить (кого-что-л.); б) креститься; хаш чӀугунвай стха - крёстный брат. 2. (карт.) трёфы : хашарин тек - трефовый туз.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хъия

    повел. ф. от хъувун и хъиягъун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хва

    (хци, хце, рухваяр) - сын : амледин хва - двоюродный брат; бубад хва (обращение) - батюшка; тахай хва - пасынок; хайи хва - родной сын; чан хва (ласк.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хъсан

    ...(о чём-л.). 1.2. добрый, славный, хороший, милый (о ком-л.) : хъсан дуст пис юкъуз герек къведа (погов.) - хороший друг пригодится в беде (букв. в пл

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХАШ

    ...structure (symbol of Christianity); mark, symbol (usually an X); хаш чӀугун a) v. baptize, christen, immerse in water, sprinkle with water (Christian

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • хцӀу

    ломкий, хрупкий : хцӀу хьун - становиться ломким, хрупким.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хци

    Ӏ - акт. п. от хва. ӀӀ - 1. острый, отточенный, заострённый : хци чукӀул - острый нож; хци карандаш - отточенный карандаш. 2. (перен.) острый, ожесточ

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хце

    Ӏ - повел, ф. от хгун. ӀӀ - местн. п. от хва.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • aşa-aşa

    aşa-aşa

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ПЕШКА

    ...къугъунра лап агъуз тир тIама). 2. пер. разг. алад-хъша, вач- хъша, са кесерни авачир гьакIан кас; масадан гафуна авай кас.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İSA

    Allahın köməyi, Tanrının yardımı, mərhəməti (y."Yexoşua", yun. "İisus" adının ərəbləşmiş forması)

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ОСА

    хуз (чIуру чIиж).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ƏSA

    ə. əlağacı; çomaq. Əsayi-Musa Musa peyğəmbərin ilana dönə bilən çomağı.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • əsa

    is. bâton m, canne f, bourdon m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • FSA

    ...tərəfindən təyin olunmuş daşıyıcıya, razılaşdırılmış yerdə və ya məntəqədə təhvil verdikdə çatdırılma üzrə öz öhdəliyini yerinə yetirmiş olur

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • İSA

    İsus sözünün islam aləmindəki formasıdır, “qeybolma” deməkdir. Qədim yəhudi dilində “Allahın sevimlisi” deməkdir

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ОСА

    ж zool. eşşəkarısı, arı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВСЯ

    мест. bax весь I; ◊ всё и вся, все и вся hər şey, hər şeyi; от радости он забыл всё и вся şadlığından hər şeyi yadından çıxartdı.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • İŞA

    İŞA’ ə. axşam.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ASA

    ASA1 f. kimi, bənzər, oxşar. ASA2(Y) f. dinc, rahat.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ƏHŞA

    ƏHŞA’ ə. «həşa» c. t. bağırsaq.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ВСЯ

    местоим. вири (см. весь).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İSA

    иисус

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • EHSA

    EHSA’ ə. sayma, hesablama.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ƏSA

    i. staff (pl. staves or staffs) hand-stick

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ƏSA

    ƏSA (yeriyərkən dirənmək üçün əldə tutulan ağac) Birinci qocanın əlində qara qəhvəyi rəngdə əyriboyun əsa var (Q.Xəlilov); AĞAC (dan.) Əfsus qocaldım,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ASA

    жезл, посох, палка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏSA

    is. [ər.] Əl ağacı. Çiyninə aldı bir lətif əba; Əlinə aldı bir zərif əsa. S.Ə.Şirvani. Molla Kərim də dişlərini qıcırdıb, əsasının şiş ucu ilə çuvalın

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AHŞA

    daxili orqanlar, içalat

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ƏSA

    сущ. трость, клюка, посох (палка с загнутым концом для опоры при ходьбе). Əsaya söykənmək опираться на посох

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ƏSA

    ağac

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • АСА

    ...Гъиле кьуна къукъвад аса, Им чи винел хьана кескин. С. С. Жеч ина ресед-салагьа. Бутай гъиле авай аса вилик пата акӀуриз-акӀуриз, дирибашвилелди ре

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛАДУН-ВЕЛЕДУН

    v. be born; issue. АЛАД-ХЪША n. running; scurry, scamper. АЛАЖ алажун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ПОБЕГУШКИ

    быть на побегушках садан алад-хъша яз хьун, садан буйругъар бегьемардайди яз хьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • GET-GƏL

    сущ. вач-хъша, алад-хъша, са чкадиз гзаф физ-хтун; ** get-gələ salmaq вач-хъшада ттун, са кӀвалах кьасухдай яргъи авун, гежарун, галчӀурун, са кардин

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • тадидаказ

    ...спешно, срочно; немедленно, безотлагательно; быстро; скорее : тадиз хъша— скорее приходи; тадиз фена - быстро пошёл.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХЪ²

    ...tərzi); хъхьун (“хьун”un təkr. tərzi); хъфена (фена); хъвач (вач); хъша (ша).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХТУН

    Ӏ (хквез, хтана, хъша) 1) v. return, go back, come back; revert; re join; 2) v. come, arrive; get in, come in; pull-in, land; wax.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЧУЬХВЕНА

    ...keçm. zam.: bax чуьхуьн; 2. “чуьхуьн”-dən f.bağl. гъилер чуьхвена хъша əllərini yuyub gəl; 3. lazımlıq, vaciblik bildirir; хер чуьхвена кӀанда yaranı

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЧУЬХВЕНА

    ...keçm. zam.: bax чуьхуьн; 2. “чуьхуьн”-dən f.bağl. гъилер чуьхвена хъша əllərini yuyub gəl; 3. lazımlıq, vaciblik bildirir; хер чуьхвена кӀанда yaranı

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • БЕЙЧАРА

    ...Ажузарна Зулжалалди. С. К. Им вуч регъв я?... хъша, хъша, кьин тавур бейчара. Вун акваз зун жезва уьзуькьара. А. М. Тежедай аламатар. Синоним: чара

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МУЬТӀУЬГЪВАЛУН

    ...хвеначир, Буьркьуьвална вил кьуначир, Усалвална чил ганачир... Жувал хъша, жувал, халкь! М. М. Жувал хъша.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БУЬРКЬУВАЛУН

    ...Буьркьуьвална вил кьуначир, Усалвална чил ганачир... Жувал хъша, жувал халкь! М. М. Жувал хъша.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПОМОЧИ

    ...подтяжкаяр). ♦ быть (ва я ходить) на помочах пер. масадан алад-хъша яз хьун, масадал алукь тавуна кар ийиз тежерди хьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОСЫЛКА

    ...ракъурдай посылка). ♦ быть на посылках у кого-нибудь садан алад-хъша хьун, иниз-аниз куьлуь крарал ракъурдайди яз хьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХТУН¹

    (хквез, хтана, хъша) f. 1. gəlmək; çatmaq, varmaq; yetişmək; почта хтана poçt gəldi; 2. qayıtmaq, geri dönmək, qayıdıb gəlmək; фад хъша tez qayıt; 3.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ВАЧ

    фин глаголдин эмирдин форма. Кил. ФИН. * вач-хъша сущ. -ди, -да; -яр, -йри, -йра куьлуь-шуьлуь тапшуругъар кьилиз акъуддайди. Гьа икӀ, кстахдаказ х

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВАЧ

    фин глаголдин эмирдин форма. Кил. ФИН. * вач-хъша сущ. -ди, -да; -яр, -йри, -йра куьлуь-шуьлуь тапшуругъар кьилиз акъуддайди. Гьа икӀ, кстахдаказ х

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • хтун

    Ӏ (хквез, хтана, хъша) - 1. возвращаться : рагъ акӀайла хтана - вернулся на закате солнца. 2. прибывать, поступать : туьквендиз мал хтана - товар пост

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КИЛИГНА

    ...səbəbindən, … üzündən; 3. “килигун”-dan f.bağl. baxıb, baxaraq; килигна хъша baxıb gəl; 4. keçm. zam.: bax килигун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • МАГЪЛУБ

    ...квай. Магьлуб тахьай, ТӀвар-ван авай Са халкь я! М. М. Жувал хъша.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХТУН

    гл.; хкведа, хтана; хьша, хьфин, хъфирай, хъфимир; хтун тавун, хтун тахвун 1) гьинай масаниз фенатӀа, гьаниз элкъвена агакьар хъувун. За Бакудиз тел

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • НЕХИРБАНВАЛ

    ...кутуг тавунвай пешеяр яз гьисабиз хьана. А. Эсетов. «Чи хуьруьз хъша!»

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ДАНАРБАН

    ...акьалтнавай. Ф. Акьуллу данарбан. Данарбан Ляметаз такуна амайбур я жеди? Хъша гьайванар, за куьн хутахин, лагьана ада данаяр вилик кутуна колхозд

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЖУЗВАЛУН

    ...Буьркьуьвална вил къуначир, Усалвална чил ганачир... Жувал хъша, жувал халкь! М. М. Жувал хъша.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЬЕЙ

    ...жегьилар рахадайла, эркекриз лугьудай ибара. - Хъша, хъша, кьей хва, ина гзаф недайвал я вуна. С. М. ЦицӀигъ-наме. - гьа, кьей хва, силисчи, вун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАМАДАВАЛ

    ...галаз тухудай. А. Къ. Нехирбанни лекь. Тамадавал ийиз заз хъша лагьанва... А. Къ. Нехирбанни лекь. Карч жагъун тахвур зи чӀехи бубади рекьидалди та

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЗАРЛУДИ

    ...азарлудакай инжиклу жедач! давамарна Гьасана, алад, тадиз галаз хъша! А. Сайд. «Алад, ваз югъур хьурай!»

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬАМБАЛ

    ...мад кӀулалай. А. Ал. Бендер. Синонимар: гъилибан, шакӀурт, вач-хъша. 2) са чкадилай масанал жуван къуватдалди пар тухудайди. Гьар атайдан жез вун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МАРГЪВ

    ...винидихъ, чна яна амукьнавай маргъвар ава. Гьабур кӀватӀ хъувуна хъша... Б. Къ. Къарачи. Гьабибуллагь халуди вичин езне Рзаханаз салай векь ягъун п

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШУКӀУРТ

    ...тайин себебралди, шукӀурт вариантдин терефдар я. Синоним: вач- хъша.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЪИЛИБАН

    ...са гаф раханач. Ш. Ю. «Кукудин» къимет. Синонимар: тумухъан, вач-хъша.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • цав

    ...оставаться ни с чем, оставаться у разбитого корыта; цавай фена, хъша! - сходи и быстро возвращайся!

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГРАДУС

    ...кӀевиз начагъ хьанва, адал яхцӀур градусдин ифин ала, рекьизва, къарагъ, хьша, тадиз кӀвализ хьфин. С. М. ЦицӀигъ-наме. Гузвай эрекь 30 градусдинди

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТӀУ

    ...кутазвай гаф - Я де! - ван акьалтна эверна руша. -Вун фад-фад хъша тӀун! Гь. Къ. Магьини Дилбер. Синоним: кван. Кимерал са ни ятӀани хипер чуьнуьхна

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЕЖЕ

    ...Къ. Пагь, Миграгърин гатун йифер... [Гуьлханум]. Сагърай, чамма. Хъша Розалия. Геже хийирар хьурай. Н. И. Гьакимрин папар.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КӀАНДАТӀА

    ...хьайила, кеф гуда, гьа къажгъандиз алуд. КӀандатӀа гьакӀ гваз хъша. Б. Гь. Заз эвера. - Чаз гудай са кило садакьадин як гана, жуван паб гьиниз кӀан

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАГЬКИМАРУН

    ...Абуруз анжах уьткембур хуш жеда...» Б. Гь. Заз эвера. Жув яваш-яваш хъша, руш акъваз тавуна хьфена. Къафланова адаз кӀевелай тагькимнай... М. В. Гь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МИЛИ

    ...я вун, мили я вун, рикӀел хуьх на, Лезги я вун! М. М. Жувал хъша. * мили хьун гл., вуж-вуч мили гьалдиз атун. Гьи кас нек хьиз мили жеда, Гьадал даим

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЭВЕРУН

    ...акъвазмир, фад эвера -Халуйриз, чи кӀваляй хъфизвай, Кьулухъди хъша лагь, эхвера... М. Б. Дустарикай кьве шиир. 2) ктаб. са кар кьилиз акъудуниз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ФИН¹

    ...hərəkət, yeriş; 8. фена f.bağl. gedib, gedərək şəklində; фад фена хъша tez gedib qayıt; фена хтана gedib qayıtdı; 9. tərkib daxilində müxtəlif mənala

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АКЬАХУН

    ...балкӀандал акьах хъувуна гьа патахъ чукур хъувуна. А. Ф. Лянет. Де хъша, ахкьах машинда... Б. Гь. Хайи чилел. 3) агъада авай чкадилай вине авай ч

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КӀЕВИЗ

    ...кӀевиз начагъ хьанва, адал яхцӀур градусдин ифин ала, рекьизва, къарагъ, хъша, тадиз кӀвализ хъфин. С. М. ЦицӀигъ-наме. Синоним: кӀевидаказ. * кӀевиз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СУРАКЬ

    ...хьайитӀа, квахьда суракь, Жувал хъша, жувал, халкь!! М. М. Жувал хъша. Я хва, ви чӀехи буба Шабур, Аллагьди вичиз рагьмет авурай, мерд, кьегъал кас

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • хьун

    ...я смогу учиться; жезмай кьван - как можно; жезмай кьван фад хъша - возвращайся как можно скорее. 8. перебывать, побывать (во многих местах) : ам гзаф

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХЪФИН

    ...карвансара я; Илифиз хъфидай мугьман, дуьнья, гьей! Е. Э. Дуьнья, гьей! Ам хъша лугьуз гзаф алахъна. А. Ф. Бубадин веси. - Де ам хъфирай. Вуна их

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КӀАНИ

    ...Ж. Валай кӀани дуст авач... ТуькӀуьр да за Ви кар, шаксуз, Пака хъша кӀани чӀавуз. Арада затӀ аваз хьурай. Ж. Арада затӀ аваз хьурай. 3 ) са кар,

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪСАНДАКАЗ

    нар. хъсан тир тегьерда. За Азербайжандин машгьур академик Бекир Набиевахъ галаз хейлин суьгъбетар авуна

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪСАНДА

    || ХЪСАНЗАВА гьал. хъсан тир гьалда ава. - Ви кефияр хьсанзавани? - Пис туш, чан руш. Ви Мурсал халу пенсиядиз экъечӀнава

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪСАНВИЛЕЛДИ

    нар. хъсанвал хас яз. Синонимар: хъсандаказ, хъсандиз, хъсанз. вижевайдиз, вижевайдаказ, иердиз. иердаказ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪСАНВАЛУН

    гл., ни низ; -да, -на; -а, -ин, -рай, -мир; хъсанвач авун, хъсанвал тавун, хъсанвал тахвун, хъсанвал хъийимир хъсан гьал арадиз гъидай амал(ар) гъу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪСАНВАЛ

    сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера масадан гьал, гуьгьуьл хъсан патахъ дегишардай гьерекат, кар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪСАНБУР

    хъсанбур прилагательнидикай хьанвай существительное. Кил. ХЪСАНДИ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪСАНБУР

    прил.,; гзафв. кь. дишегьли вич хъуьрезва,... ада хълагьзава: - Абур хъсанбур я гъа-а... Абур муьтуьгъбур я гъа-а

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪСАНАРУН

    гл., ни вуч; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; хъсанар авун, хъсанар тавун, хъсанар тахвун, хъсанар хъийимир хъсан лишандиз, гьалдиз гъун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
HSL və HSV
HSL (hue, saturation, lightness) və HSV (hue, saturation, value) rəng tonu-doyma-parlaqlıq – kompüter qrafikasında rəngləri təsvir etmək üçün istifadə olunan rəng modeli. Rəng tonu (HUE), əslində rəngin özüdür və rəng dairəsindəki yeri ilə təyin olunur: 0º – qırmızı, 60º – sarı, 120º – yaşıl, 180º – mavi, 240º – göy, 300º – bənövşəyi. Doyma (SATURATION), verilmiş çalarlı rəngin qatılığıdır və çox zaman 0–100 aralığında faizlə ifadə olunur; məsələn, yangınsöndürən maşının qırmızı rəngi yüksək doymuş rəngdir, çəhrayı rəng isə zəif doyub. Parlaqlıq (BRIGHTNESS), verilmiş rəngdə ağ rəngin miqdarıdır: 0 – qara rəngə, 100 isə ag rəngə uyğundur. HSB modelinə HLS (hue-lightness-saturation) modeli və ya HSV (hue-saturation-value) modeli də deyilir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
Aşa
Əşə (tatar. Әшә, Əşə, başq. Әшә, Əşə, rus.
HSK
Hanyu Shuiping Kaoshi (HSK; Çincə: 汉语水平考试), Çin dili səviyyəsi imtahanı olaraq tərcümə edilir, xarici tələbələr və xaricdəki Çinlilər üçün standart Çin (Mandarin Çin növü) dil biliklərinin standart imtahanıdır. İmtahan Çin Xalq Respublikası Təhsil Nazirliyinin bir qurumu olan Hanban tərəfindən aparılır. == Tarixi == HSK imtahanı ilk dəfə ÇXR-də 1990-cu ildə keçirilmişdir. Bir il sonra bir neçə xarici ölkədə keçirildi. TOEFL-in Çin ekvivalenti olan bu imtahanın nüfuzu dünyada durmadan artır. 2005-ci ildə Beynəlxalq Çin Dili Öyrənmə Cəmiyyətinin Yeddinci Konqresinin İkinci Plenar iclasında, ÇXR Xaricdə Tanıtma üzrə Dövlət Departamentinin (Hanban) Baş Katibi Xu Ling HSK imtahanını sadələşdirmək və populyarlaşdırmaq üçün islahatlar aparmağa başladı. 2009-cu ildə yeni imtahanın qurulması başa çatdı və 2010-cu ilin martından etibarən dünyada yeni HSK imtahanı keçirilməyə başladı. 2009-cu ilin sonunda dünyanın 41 ölkəsində HSK ixtisas imtahanı üçün 106 imtahan mərkəzi fəaliyyət göstərirdi. 2010-cu ilin əvvəlinə qədər onu keçən əcnəbilərin ümumi sayı 1 milyonu keçdi. 2010-cu ildən bəri dünya Konfutsi İnstitutları sisteminə HSK imtahanını vermək hüququ verilmişdir.
Hsia
Hsia imperiyası, Sya (407-431) — öz adını əfsanəvi Hsiadan alan hun dövləti.
NSA
Milli Təhlükəsizlik Agentliyi (ing. National Security Agency) — Milli Kəşfiyyat Direktorunun (DNI) səlahiyyəti altında olan ABŞ Müdafiə Nazirliyinin milli səviyyəli kəşfiyyat orqanı. MTA, siqnal kəşfiyyatı (SIGINT) kimi tanınan bir intizam üzrə ixtisaslaşmış xarici və yerli kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat məqsədləri üçün məlumat və məlumatların qlobal monitorinqi, toplanması və işlənməsinə cavabdehdir. O həmçinin ABŞ rabitə şəbəkələrinin və informasiya sistemlərinin mühafizəsi ilə məşğuldur. MTA öz missiyasını yerinə yetirmək üçün müxtəlif tədbirlərə güvənir, lakin onların əksəriyyəti gizlidir. Agentliyin mövcudluğu 1975-ci ilə qədər gizli saxlanılıb. Təxminən 32.000 əməkdaşı var.İkinci Dünya Müharibəsində kodlaşdırılmış kommunikasiyaları deşifrə etmək üçün yaradılmış, daha sonra 1952-ci ildə prezident Harri Trumen tərəfindən rəsmi olaraq yaradılmışdır. O zaman və Soyuq Müharibənin sonu arasında, personal və büdcə baxımından ABŞ kəşfiyyat təşkilatları arasında ən böyüyü olmuşdur, lakin 2013-cü ilə qədər mövcud olan məlumatlar Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (CIA) 14,7 milyard dollarlıq büdcə ilə bu mövzuda irəlidə olduğunu göstərir. MTA hazırda bütün dünyada kütləvi məlumatların toplanması ilə məşğuldur və bu məqsədlə bir üsul olaraq elektron sistemləri fiziki olaraq səhv salması məlumdur. MTA-nın həmçinin İranın nüvə proqramına ciddi ziyan vuran Stuxnet kimi hücum proqramlarının arxasında olduğu iddia edilir.
Osa
== Yer adları == Osa (Perm) - Rusiyanın Perm diyarında şəhər Osa yarımadası — Kosta-Rikada yarımada. == Hərbi == 9K33 Osa - özüyeriyən zenit raket kompleksi.
Tsa
Ծ, ծ (Adı: tsa, erm. ծա) - erməni əlifbasının 14-cü hərfi. Transkripsiya "s". Tələffüzü "ts". Rəqəm işarəsi "50".Mesrop Maştots tərəfindən 405-406-ci illərdə yaradılıb. Orta əsrlərdə "erkatagir", "qrçagir", "notrgir", "şhagir" yazı növləri istifadə olunub.
USA
Amerika Birləşmiş Ştatları (ing. United States of America), ABŞ (ing. USA), Birləşmiş Ştatlar (ing. United States) və ya sadəcə Amerika (ing. America) — 50 ştatdan, bir federal dairədən, beş böyük özünüidarə edən ərazidən və müxtəlif mülklərdən ibarət ölkə. 3,8 milyon mil2 (9,8 milyon km2) əraziyə malik ABŞ dünyanın ərazisinə görə 3-cü və ya 4-cü ölkəsidir və bütün Avropa qitəsindən təxminən 3,9 milyon mil2 (10,1 milyon km2) kiçikdir. 327 milyon nəfərdən çox əhalisi olan ABŞ dünyanın ən çox əhaliyə malik üçüncü ölkəsidir. Paytaxtı Vaşinqton, ən çox əhaliyə malik şəhəri Nyu-Yorkdur. Qırx səkkiz ştat və federal ərazi kontinentaldır və Şimali Amerikada Kanada və Meksika arasında yerləşir. Paleohindilər ən azı 12 min il əvvəl Sibirdən Şimali Amerika materikinə köçmüşdürlər.
İsa
İsa (ən tezi e.ə. 6 və ən geci e.ə. 4, Beytləhm, Roma imperiyası – 7 aprel 30 və ya 3 aprel 33) — xristianlıqda Tanrının bədənli mücəssəməsi. Həmçinin Məsih, Nazaretli, İnsan Oğlu, Xilaskar, Rəbb və s. adlanır. Xristianlığa görə İsa Beytləhmdə doğulub. Qüdsdə çarmıxa çəkilib. Manixeistlər, qnostiklər, müsəlmanlar, bəhailər və başqaları dinlərində İsa üçün önəmli yerlər tapdılar. Quran İsanın müsəlman olduğunu iddia edir. Bəhai təlimləri İsanı "Tanrının təzahürü" hesab edir.
HSL
HSL (hue, saturation, lightness) və HSV (hue, saturation, value) rəng tonu-doyma-parlaqlıq – kompüter qrafikasında rəngləri təsvir etmək üçün istifadə olunan rəng modeli. Rəng tonu (HUE), əslində rəngin özüdür və rəng dairəsindəki yeri ilə təyin olunur: 0º – qırmızı, 60º – sarı, 120º – yaşıl, 180º – mavi, 240º – göy, 300º – bənövşəyi. Doyma (SATURATION), verilmiş çalarlı rəngin qatılığıdır və çox zaman 0–100 aralığında faizlə ifadə olunur; məsələn, yangınsöndürən maşının qırmızı rəngi yüksək doymuş rəngdir, çəhrayı rəng isə zəif doyub. Parlaqlıq (BRIGHTNESS), verilmiş rəngdə ağ rəngin miqdarıdır: 0 – qara rəngə, 100 isə ag rəngə uyğundur. HSB modelinə HLS (hue-lightness-saturation) modeli və ya HSV (hue-saturation-value) modeli də deyilir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
9K33 Osa
9К33 Osa (NATO təsnifatına görə: SA-8 Gecko (Gekkon)) — özüyeriyən zenit raket kompleksi. Kompleks motoatıcı diviziyanı və başqa qüvvələri aşağıdan uçan hava hücum silahlarından qorumaq üçün tətbiq edilir. SSRİ istehsalıdır, Belorusiya istehsalı olan yeni modifikasiyaları mövcuddur. 27 oktyabr 1960-cı ildə layihə işlərinə başlanmış və 4 oktyabr 1971-ci ildə orduda istifadəyə götürülmüşdür. Bu sistem indi də bir çox ölkələrdə tətbiq olunur və dəqiq vurma qabiliyyətinə malik olduğu bildirilir. "Osa" sistemində bərk yanacaq əsasında işləyən bir pilləli raketlər istifadə olunur. SA-8a tipli raketlər 10 km, SA-8b tipli raketlər isə 12 km məsafə qət edilə bilir. Raketin başlanğıc çəkisi 130 kq-dır. Raketin daşıdığı mərmi başlığı 19 kq olub yüksək partladıcı gücə malikdir. Maksimal əməliyyat hündürlüyü 5000 m-dir.
ASA təsnifatı
ASA təsnifatı — Amerika Anestezioloqlar Cəmiyyətinin (ing. American Society of Anesthesiologists) cərrahi müdaxiləyə ehtiyac olan xəstələrin sağlamlıq dərəcəsini müəyyənləşdirmək üçün tərtib və tövsiyə etdiyi bir sxemdir.
Asa Akira
Asa Akira (3 yanvar 1985, Manhetten, Nyu-York ştatı) — ABŞ pornoaktrisası və pornofilm rejissoru. Akira 2016-cı ilin may ayına qədər 505-dən çox pornofilmdə yer almışdır.
Asa Gray
Eysa Qrey (eləcə də Asa, və ya Eyza; ing. Asa Gray; 1810—1888) — XIX əsrin tanınmış ABŞ botaniklərindəın biri. 1862-ci ildən Peterburq EA-nın müxbir üzvü. == Əsas işləri == Gray A., Torrey J. A flora of North America, 1838—1843 Gray A., Engelmann G. Plantae Lindheimerianae: An enumeration of F. Lindheimer’s collection of Texan plants, with remarks and descriptions of new species, etc. // Boston Journal of Natural History, Band 5 + 6, Boston. 1845, 1850 Gray A. Genera florae Americae boreali-orientalis illustrate, 1848—1849 (lat.) Gray A., Sullivant W.S. A Manual of the Botany of the Northern United States, from New England to Wisconsin and South to Ohio and Pennsylvania Inclusive. — Boston: J. Monroe, 1848 Gray A. Plantae Wrightianae texano-neo-mexicanae, 1852—1853 (lat.) Gray A. Botany of the United States exploring expedition during the years 1838—1842 under the command of Charles Wilkes, Phanerogamia,1854 Gray A. Statistics of the flora of the Northern United States // American academy of arts and sciences. 2nd ser. 1856—1857. Vol.
Asa çayı
Asa çayı (浅川, Asa-kawa) – Yaponiyanın Tokio prefekturasında çay. Tama çayının qoludur. 30,15 kilometr uzunluğundadır. Haçiocidəki dağlardan başlayır və Hino şəhərində Tama çayına qovuşur.
Ayn-İsa
Əyn-İsa (bəzi mənbələrdə Eyn-İsa, Ayn-İsa Ayn İssa; ərəb. عين عيسى‎‎, kürd. Bozanê‎, türk. Ayn İsa) — Suriyanın Raqqa mühafəzəsinin Təll-Abyad rayonunda qəsəbə. Qəsəbə Təll-Abyad ilə Raqqa şəhərləri arasında yerləşir. == Tarix == Eyn-İsa 2015-ci ilin iyun ayında Xalq Qoruma Dəstələri (YPG), Qadın Qoruma Dəstələri (YPJ) və Raqqa İnqilabçılar Briqadası tərəfindən ələ keçirilmişdir. Baxmayaraq ki, çox keçməmiş İraq Şam İslam Dövləti döyüşçüləri tərəfindən yenidən zəbt edilmişdir, YPG qəsəbənin iyul ayının əvvəllərində yenidən ələ keçirmişdir. Suriya Ərəb Respublikasına tabe qoşunlar Əsəd rejiminin Suriya Demokratik Qüvvələri ilə apardığı danışıqlardan sonra 14 oktyabr 2019-cu ildə Eyn-İsanın nəzarətini ələ keçirmişdir ki, qəsəbənin Sülh Bulağı əməliyyatı çərçivəsində Türkiyə nəzarətinə düşməsinin qarşısını alsın. === Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi === 2016-cı ilin aprel ayından bəri qəsəbənin yaxınlıqlarında Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi fəaliyyət göstərir, hansı ki, 2018-ci ilin iyul ayında 9.000 məcburi köçkünə ev sahibliyi edirdi. Bu məcburi köçkünlərin əksəriyyəti Deyr əz-Zövr və Rəqqə mühafəzələridən gəlirdi.
Aşa Bhosle
Aşa Bhosle (ing. Asha Bhosle, marathi आशा भोसले; 8 sentyabr 1933, Sanqli[d], Britaniya Hindistanı) — Hindistanın ən məşhur və hörmətli kadrarxası ifaçılarından biri, söz yazarı və aktrisasıdır, Lata Mangeşkarın kiçik bacısıdır. Bhoslenin musiqi fəaliyyəti 1943-cü ildə başlamışdır. 60 ildən artıq karyerası dövründə o, 13.000-ə yaxın mahnı yazıb. Onun ifa etdiyi mahnılar 1000-dən çox filmdə səslənmişdir. 2009-cu ildə Dünya Rekordlar Akademiyası onu rəsmi olaraq "dünyada ən çox qeyd olunan sənətçi" kimi tanıdı. 2008-ci ildə Aşa Bhosle Hindistanda ikinci ən yüksək mülki dövlət mükafatı olan Padma Vibhuşan ordeni ilə təltif edilib.
Dolkun Isa
Dolkun Isa (Uyğurca: دولقۇن ئەيسا) (2 sentyabr 1967, Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu) — Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunda yaşayan Uyğur xalqının insan haqqları üçün mübarizə edən Uyğur aktivist.
Eyn-İsa
Əyn-İsa (bəzi mənbələrdə Eyn-İsa, Ayn-İsa Ayn İssa; ərəb. عين عيسى‎‎, kürd. Bozanê‎, türk. Ayn İsa) — Suriyanın Raqqa mühafəzəsinin Təll-Abyad rayonunda qəsəbə. Qəsəbə Təll-Abyad ilə Raqqa şəhərləri arasında yerləşir. == Tarix == Eyn-İsa 2015-ci ilin iyun ayında Xalq Qoruma Dəstələri (YPG), Qadın Qoruma Dəstələri (YPJ) və Raqqa İnqilabçılar Briqadası tərəfindən ələ keçirilmişdir. Baxmayaraq ki, çox keçməmiş İraq Şam İslam Dövləti döyüşçüləri tərəfindən yenidən zəbt edilmişdir, YPG qəsəbənin iyul ayının əvvəllərində yenidən ələ keçirmişdir. Suriya Ərəb Respublikasına tabe qoşunlar Əsəd rejiminin Suriya Demokratik Qüvvələri ilə apardığı danışıqlardan sonra 14 oktyabr 2019-cu ildə Eyn-İsanın nəzarətini ələ keçirmişdir ki, qəsəbənin Sülh Bulağı əməliyyatı çərçivəsində Türkiyə nəzarətinə düşməsinin qarşısını alsın. === Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi === 2016-cı ilin aprel ayından bəri qəsəbənin yaxınlıqlarında Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi fəaliyyət göstərir, hansı ki, 2018-ci ilin iyul ayında 9.000 məcburi köçkünə ev sahibliyi edirdi. Bu məcburi köçkünlərin əksəriyyəti Deyr əz-Zövr və Rəqqə mühafəzələridən gəlirdi.
HESA Azarakhsh
HESA Azarakhsh (fars. آذرخش‎ Âzarakhš, "Şimşək") İran Təyyarə İstehsalı Zavodu (HESA) tərəfindən istehsal edildiyi bildirilən reaktiv təyyarə. Əsasən ABŞ istehsalı olan Northrop F-5 Freedom Fighter ("Azadlıq döyüşçüsü")/Tiger II ("Pələng II") qırıcılarının modernləşdirilmiş və yenidən adlandırılmış olan versiyası kimi qəbul edilir. İranın rəsmi nümayəndələri isə bu təyyarənin ölkədə istehsal edilmiş olan ilk yerli təyyarə olduğunu iddia edirlər.Azarakhsh İsfahanda İran Silahlı Qüvvələri, İran Müdafiə Nazirliyi və İran Təyyarə İstehsalı Zavodu (HESA) tərəfindən yaradılmışdır. == İnkişafı == 1997-ci ildə İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahının rəisinin müavini postunu tutan iranlı briqadir Arasteh, İranın ilk təyyarəsini uğurla konstruksiya etdiyini, inşa etdiyini və test etdiyini bildirmişdir. 1997-ci ilin sonlarında isə İranın təyyarənin kütləvi şəkildə istehsalına başlaması haqqında xəbərlər yayılmışdır və 2000-ci ilin ortalarına kimi dörd təyyarənin operativ testlərdə iştirak etdiyi, istehsalın isə ildə təxmini olaraq on təyyarə olacağı bildirilmişdir. 17 may 2000-ci ildə İran HHQ komandiri Azarakhsh reaktiv qırıcılarının artıq kütləvi istehsal mərhələsinə çatdığını bildirmişdir. 5 avqust 2007-ci ildə Azarakhsh uğurlu bir test uçuşunu reallaşdırmağı bacarmışdır. 6 avqust 2007-ci ildə Müdafiə Nazirliyindən Mostafa Mohammad-Najjar, "Azarakhsh indi sənaye istehsalı mərhələsindədir və tezliklə kütləvi istehsalına başlanılacaqdır" dedi. == Dizayn == === Azarakhsh === İstehsalına 1997-ci ildən başlanılmış və 2001-ci ildə aktiv şəkildə xidmətdə olan 6 ədəd reaktiv qırıcı təyyarənin olduğu bildirilmişdir.
HESA Karrar
İranın HESA şirkəti tərəfindən 2010-cu ildən istehsal olunana “Karrar” PUA-ları 1970-ci illərdə ABŞ-də istehsal olunan “Beechcraft Streaker” hədəf tipli pilotsuz vasitənin törəməsidir. Onun üzərinə, əlavə olaraq Cənubi Afrika istehsalı elementlərin və silah asqılarının yerləşdirildiyi ehtimal edilir. Bu PUA-lar Mahmud Əhmədinejadın prezidentliyi dövründə inkişaf etdirildi. Pilotsuz uçuş aparatı hava hədəfini təqlid edərək hava hücumundan müdafiə qruplarına təlim vermək üçün istifadə olunur. Onlar müntəzəm olaraq İranın hava hücumundan müdafiə təlimlərində diqqəti cəlb edir. Onların İranın köhnə ABŞ istehsalı “Beechcraft Streaker” (DMK-107) pilotsuz hədəflərini əvəz etdiyi bildirilir. Ənənəvi olaraq parlaq narıncı rəngli “Karrar” hədəf dronlarının kiçik üçkünc qanadlarının aşağısında, silindrik və küt burun hissəli füzelyaj yerləşir. Mühərrikin hava qəbuledicisi arxa tərəfdə yerləşir. Mərkəzi asqıda Mk 82 bombası yerləşdirilə bilər. “Karrar” buraxılmaq üçün raketlə təchiz edilən sistemdən, enmək üçün isə paraşütdən istifadə edir.
HESA Saeqeh
HESA Saeqeh (fars. : صاعق‎ azərb. : “ildırım”‎), həmçinin Sa'eqeh; Saegheh, və ya Saeqeh-80, adı ilə də tanınır. ABŞ istehsalı olan təkoturacaqlı Northrop F-5 reaktiv qırıcı hərbi təyyarəsinin İran versiyasıdır. Təyyarə İran İslam Respublikasının Hərbi Hava Qüvvələri və İran Müdafiə Nazirliyinin ortaq məhsulu olub, HESA Azarakhsh qırıcısının ikinci nəsilidir. Saeqeh 20 sentyabr 2007-ci ildə İranda uğurla sınaqdan keçirilmişdir. == İnkişaf == Reaktiv təyyarənin ilk prototipinin sınaq uçuşunun görüntüləri 2004-cü ilin iyul ayında nümayiş etdirilmişdir. İran İslam Respublikasının Xəbərlər Şəbəkəsində verilmiş bir məlumatın mərkəzi Vaşinqton şəhərində yerləşən Yaxın Şərq üzrə Media Tədqiqatları Mərkəzinin etdiyi tərcüməyə görə, Saeqeh 6 sentyabr 2006-cı ildə İranda təşkil edilmiş olan “Zülfüqarın zərbəsi” adlı hərbi xarakterli oyunlarda iştirak edərkən fəaliyyətə başlamışdır. 19 avqust 2006-cı ildə başlayan bu təlimdə, yeni qırıcı “virtual düşmən hədəflərini bombalama missiyası” və “saxta bombalama missiyası” olaraq xarakterizə edilən vəzifələri həyata keçirmişdir. Daha əvvəl nümayiş etdirilənlərdən fərqli görünən iki prototip 20 sentyabr 2007-ci ildə Tehranın Mehrabad hava limanında uçuş keçirmişdir.
HESA Əbabil
İranın HESA şirkətinin istehsal etdiyi "Ababil" PUA-ları tək mühərrikli çoxməqsədli taktiki pilotsuz uçuş aparatıdır. "Ababil" PUA-ları əsasən "Ababil-2" və "Ababil-3" versiyalarında istehsal edilir. "Ababil-2"-nin özü isə bir neçə variantda buraxılır. Bu PUA-lar uzunmənzilli və aşağı texnologiyaya malik pilotsuz vasitə sayılır. . "Ababil" proqramı İran-İraq müharibəsi zamanı başlayıb. 1990-cı illərdə inkişaf etdirilən "Ababil-2" adi müşahidə imkanlarına malikdir və yüngül döyüş sursatı kimi də tətbiq edilə bilər, lakin daha çox HHM sistemləri üçün pilotsuz hədəf olaraq istifadə olunur. 2000-ci illərdə təqdim edilən daha böyük və daha geniş qabiliyyətli "Ababil-3" kəşfiyyat və müşahidə məqsədilə hazırlanıb və bunun üçün imkanlarını da inkişaf etdirib. Ümumilikdə, "Ababil" olduqca sadə, ucuz və istifadəsi asan bir sistemdir. "Ababil-2" və "Ababil-3" Orta Şərq və digər ölkələrin hökumət qüvvələrinə və qeyri-dövlət iştirakçılarına geniş şəkildə ixrac edilib.
Hsia imperiyası
Hsia imperiyası, Sya (407-431) — öz adını əfsanəvi Hsiadan alan hun dövləti.
Hua Mulan
Hua Mulan, Fa Mulan və ya sadəcə Mulan-yarıəfsanəvi, yarıhəqiqi Çin xalq "qəhrəmanı". Çin xalqı onun şərəfinə "Mulan haqqında mahnı" yazmışlar. lakin bayatının orijinal variantı günümüzə qədər gəlib çatmamışdır, amma daha sonra, XII əsrdə Qo Maodzan eyniadlı və eyni süjetli bi bayatı yazmışdır və Qo Maodzanın bayatısı indidə çinlilər arasında çox oxunmaqdadır. Hua Mulan haqqında bir çox cizgi filmi və kino çəkilmişdir. Misal olaraq Walt Disney Pictures tərəfindən çəkilən Mulan və Mulan 2 çizgi filmlərini, və yenədə Walt Disney Pictures tərəfindən çəkilən Mulan filmini gətirmək olar. == Həyatı == Bir dəfə, Çin imperatoruna xəbər verirlər ki, Şimallı işğalçılar (türklər) Çinə hücüm etmək istəyir. İmperator əmr edir ki, hər bir ailədən bir kişi əsgərliyə gəlib türklərlə savaşmağa kömək etsin. Əsgərlər Mulangilin qapısını döyürlər və bu xəbəri Hua Mulanın ailəsinə çatdırırlar, lakin Mulanın qardaşı olmur, odur ki, Mulanın atası Hua Co savaşa getməli olur. Ancaq, Hua Co xəstə olur və savaşa getmək əhval-ruhiyyəsində olmur. Mulan özünü kişi yerinə qoyur və savaşa gedir.