Lüğətlərdə axtarış.

İdxal (en. import ~ ru. импорт ~ tr. ithal)– (lat. importo - daxil edirəm) görünən, görünməyən və kapitalın importu adlanan üç böyük kateqoriyaya ayrılır. Görünən import real əmtəələrin hərəkəti kimi xaricdən alınan məhsulların ölkəyə gətirilməsi və daxili bazarda satılmasını ifadə edir. Görünməyən import isə xidmətlər sferasında ehtiva olunur. Buraya konkret olaraq ölkə vətəndaşlarına xarici kompaniyaların xidmətlər göstərməsi, xarici banklara pul qoyuluşları, xarici firmalardan alınan turist yollanışlarının alınması və digər müvafiq təyinatlı xidmətlər aiddir. Kapital importuna isə xarici investorların milli müəssisələrin səhmdarlarına çevrilməsi, onların müvafiq istiqamətli müxtəlif layihələrdə investisiya qoyuluşları ilə çıxış etmələri şamil olunur. Bütün import kateqoriyaları eksportla birlikdə ölkənin tədiyyə balansını təşkil edirlər.

Dalat (vyet. Đà Lạt) — Vyetnamın mərkəzi dağlıq ərazilərində yerləşən şəhər, Lamdonq vilayətinin paytaxtı. Dəniz səviyyəsindən təqribən 1,475 metr yüksəklikdə Lanqbian platosunda yerləşir. Hanoydan 1,491 km, Hoşimin şəhərindən 300 km məsafədə yerləşir. Şəhərin adının lati dilindən yaranmışdır və mümkün tərcümələrdən biri də "lat tayfasının çayıdır". == İqtisadiyyatı == Şəhərin iqtisadiyyatını kənd təsərrüfatı (meyvə, gül, çiyələk, üzüm, qəhvə becərilməsi), şərabçılıq, turizm, elmi tərəqqi (Dalat Vyetnam elminin mərkəzlərindən biridir) təşkil edir.

Xələt — adətən bütün bədəni örtən uzunqol və uzunətək geyim növü. Xələt müxtəlif təyinatlı ola bilər: hamam xələti, çimmək xələti, həkim xələti, xan xələti və s. Xələt bir çox şərq xalqları arasında milli geyim olmuşdur. Hamam xələti adətən, məhrəba cinsindən və ya digər absorbent tekstildən hazırlanır.

İdxalın əvəzlənməsi — idxalın ölkə daxilində istehsal olunan mallarla əvəzlənməsi. İdxalın milli mallarla əvəz edilməsi üçün proteksionist tənzimləmə üsullarından istifadə edilə bilər: tarif və qeyri-tarif. İdxal əvəzediciliyi həm də şəhər azad bazar iqtisadiyyatının şəhərə idxal olunan malları şəhərdə istehsal olunan mallarla əvəz etmək meylini xarakterizə edir. İdeya Ceyn Ceykobs tərəfindən irəli sürülüb. 50-70-ci illərdə idxalı əvəz edən iqtisadi siyasətin həyata keçirilməsi mərhələsi. Yeni sənayeləşmiş ölkələrin əksəriyyəti XX əsri keçmişdir. 1960-cı illərin ortalarına qədər inkişaf etməkdə olan ölkələrdə əvvəllər ASİ-ni müdafiə edən bir çox iqtisadçı siyasətdən və onun nəticələrindən məyus oldu. Müharibədən sonrakı illərdə ISI siyasətlərini qəbul edən bir çox ölkələr 1980-ci illərin sonunda bu siyasətlərdən imtina edərək, hökumətin iqtisadiyyata müdaxiləsini azaldıb və Ümumdünya Ticarət Təşkilatının fəal iştirakçılarına çevriliblər. ASI siyasətindən fərqli olaraq, “dörd Asiya pələngi” (Honq-Konq, Sinqapur, Cənubi Koreya və Tayvan) “ixraca əsaslanan sənayeləşməni” təşviq etmək üçün hökumətin müdaxiləsi kimi xarakterizə olunur. İqtisadi artım Tirlvol qanununa əsasən ödəniş balansı məhdudiyyəti ilə məhdudlaşdırılır, buna görə də ixracı artırmaq və ya idxalı məhdudlaşdırmaq üçün tədbirlər görülməlidir.

Ağ xalat — tibb sahəsində həkimlər tərəfindən istifadə olunan geyim növü. == Tarixi == Ağ xalatın demək olar ki, 150 ildən çox yaşı var. Bu xalatlar pasiyentləri infeksiyalardan və yoluxucu bakteriyalardan qorumaq məqsədilə düşünülmüşdür. Ağ xalatların yaranması ilə bağlı iki əsas versiya mövcuddur. Bir versiyaya görə, ağ xalatın ilk yaradıcısı ingilis həkimi Cozef Lister (1827–1912) olmuşdur. Digər bir versiyaya görə isə, ilk dəfə həkimlərə ağ xalat geyməyi məşhur rus cərrahı Nikolay Piroqov (1810–1881) təklif etmişdir. Həmkarları öz xatirələrində Piroqov haqqında yazırdılar ki, -"o, o qədər təmizkar və təmizliyi sevən bir həkim idi ki, əməliyyatlardan əvvəl hətta sarğı materiallarını da mikroskopla yoxlayarmış". == Tənqidlər və qadağalar == === Tənqidlər === 20 il bundan öncə onlar müxtəlif sahələrdə çalışan həkimlərin 100 ədəd xalatlarını mikroskop altında analizdən keçirmişlər. Xalatların əksəriyyətində "qızılı stafilokok" (üzüm salxımına oxşar qruplar şəklində yerləşmiş bakteriya) aşkarlanmışdır. Merilend Universitetindən olan alimlər isə bundan bir neçə il sonra məhz elə ağ xalatlar vasitəsilə xəstəliklərin bir pasiyentdən digərinə keçdiyini iddia etdilər.

İdxal inflyasiyası — idxal qiymətlərinin artması və ölkəyə əhəmiyyətli xarici valyuta axını nəticəsində baş verən inflyasiya. İdxal olunan inflyasiya ölkənin milli valyutasının xarici valyutalara nisbətdə məzənnəsinə təsir edir. Qiymət artım sürətinə təsir göstərir. Hazırda neft məhsullarının dünya qiymətlərinin artması ilə əlaqədar Rusiyada idxal inflyasiyası artıb. İstehsal xərclərinin artması dünya qiymətlərinin qiymət formalaşmasına təsir göstərmişdir. İdxal olunan mallar istehlak bazarının yarısını təşkil edir, onların qiymətləri olması lazım olduğundan daha yüksəkdir ki, bu da inflyasiyanın sürətini artırır. Xarici investisiyaların artması pul kütləsinin artmasına səbəb olur. ABŞ dollarının ucuzlaşması və qlobal valyuta bazarında avronun möhkəmlənməsi rublun məzənnəsinin dinamikasına təsir edib. Bu, ölkə daxilində qiymətlərin formalaşmasına təsir etdi Rusiyaya inflyasiya idxalı əsasən ABŞ-dan gəlir. Bu proses II Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra, Bretton-Vuds pul sisteminin prinsiplərinə uyğun olaraq dollar ehtiyat valyuta kimi rəsmi status aldıqdan sonra fəal inkişaf etməyə başladı.

"Sehrli xalat" — rejissor Əlisəttar Atakişiyevin filmi. Filmdə məşhur illüzionist İo Kionun (Anatoli Falkoviç) köməyi ilə uşaqlar bir növ keçmişə və gələcəyə səyahət edirlər. Burada hər iki dövrə həmin dövrün uşaqlarının gözü ilə baxılır. Rəşid rolunun ifaçısı Azər Qurbanov rusdilli olduğundan filmin Azərbaycan variantında onu Yusif Şeyxov səsləndirmişdir. Pioner rollarında çəkilmək üçün 500-600 uşaq sınaq çəkilişlərindən keçib. Filmin kinomusiqisi bəstəkar Arif Məlikovun yazdığı ilk kinomusiqidir. Film haqqında "50 illik sehr" adlı sənədli film çəkilmişdir. 2014-cü ildə filmin 50 illiyi qeyd olunmuşdur. Film Bakıda Maştağa qəsəbəsində və İçərişəhərdə, İsmayıllı rayonunun Cülyan kəndində, eləcə də Belorusiya SSR-in paytaxtı Minsk şəhərində pavilyonda çəkilmişdir. Ssenari müəllifi: Aleksandr Tarasov, Əlisəttar Atakişiyev Quruluşçu rejissor: Əlisəttar Atakişiyev Quruluşçu operator: Teyyub Axundov Quruluşçu rəssam: Məmməd Hüseynov, Cəbrayıl Əzimov Bəstəkar: Arif Məlikov Səs operatoru: Paşa İbrahimov Dirijor: Niyazi Geyim rəssamı: Qəzənfər Xalıqov Qrim rəssamı: V. Bereznyakov Montaj edən: Tahirə Babayeva Redaktor: Ədhəm Qulubəyov Operator: Əlihüseyn Hüseynov Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Sergey Klyuçevski Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Eduard Abdullayev Rejissor assistenti: Əşrəf Mamayev, Tələt Rəhmanov, Əli Məmmədov, A. Süleymanov Operator assistenti: İ. Qafarov, Ramiz Babayev Dekor rəssamı: T. Abdullazadə Filmin direktoru: V. Dudiyev, S. Kolpakov Azər Qurbanov — Rəşid Solmaz Hətəmova — Zərifə Kolya Loginov — Petya Yusif Şeyxov — Eldar Əliağa Ağayev — Xan Anatoli Falkoviç — İo Kio Möhsün Sənani — Möhsün Ağayev Ağahüseyn Cavadov — baş vəzir İsmayıl Osmanlı — vəkil Hüseynağa Sadıqov — vəzir Məmməd Sadıqov (Məmməd Sadıxov kimi) — münəccim başı Əfrasiyab Məmmədov — sərdar Ələkbər Hüseynzadə — qoca Mollağa Bəbirli — xəzinədar Bahadur Əliyev — yaraqlı Lütfi Məmmədbəyli — Eynulla müəllim Tələt Rəhmanov — milis işçisi A. Şükürov — məktəbli K. Nemətova — məktəbli Nazim Mustafayev — Arif T. Rəsulov — məktəbli Ə. Əhmədova — məktəbli Məmmədsadıq Nuriyev — tacir Əli Xəlilov — tacir Arif Mədətov — sirk artisti Almaz Mustafayeva — Səidə Zamiq Əliyev — tar çalan (titrlərdə yoxdur) Yusif Vəliyev — İo Kio (Anatoli Falkoviç) (titrlərdə yoxdur) Bahadur Əliyev — milis işçisi (Tələt Rəhmanov) (titrlərdə yoxdur) Müxlis Cənizadə — Eynulla müəllim (Lütfi Məmmədbəyli) (titrlərdə yoxdur) Yusif Şeyxov — Rəşid (Azər Qurbanov) (titrlərdə yoxdur) Əminə Yusifqızı — Eldar (Yusif Şeyxov) (titrlərdə yoxdur) Əlizaman Qasımov - Möhsün Ağayev (Möhsün Sənani) (titrlərdə yoxdur) Süleyman Ələsgərov (aktyor) - qoca (Ələkbər Hüseynzadə)(titrlərdə yoxdur) Ə.Azad.

"Sehrli xalat" — rejissor Əlisəttar Atakişiyevin filmi. Filmdə məşhur illüzionist İo Kionun (Anatoli Falkoviç) köməyi ilə uşaqlar bir növ keçmişə və gələcəyə səyahət edirlər. Burada hər iki dövrə həmin dövrün uşaqlarının gözü ilə baxılır. Rəşid rolunun ifaçısı Azər Qurbanov rusdilli olduğundan filmin Azərbaycan variantında onu Yusif Şeyxov səsləndirmişdir. Pioner rollarında çəkilmək üçün 500-600 uşaq sınaq çəkilişlərindən keçib. Filmin kinomusiqisi bəstəkar Arif Məlikovun yazdığı ilk kinomusiqidir. Film haqqında "50 illik sehr" adlı sənədli film çəkilmişdir. 2014-cü ildə filmin 50 illiyi qeyd olunmuşdur. Film Bakıda Maştağa qəsəbəsində və İçərişəhərdə, İsmayıllı rayonunun Cülyan kəndində, eləcə də Belorusiya SSR-in paytaxtı Minsk şəhərində pavilyonda çəkilmişdir. Ssenari müəllifi: Aleksandr Tarasov, Əlisəttar Atakişiyev Quruluşçu rejissor: Əlisəttar Atakişiyev Quruluşçu operator: Teyyub Axundov Quruluşçu rəssam: Məmməd Hüseynov, Cəbrayıl Əzimov Bəstəkar: Arif Məlikov Səs operatoru: Paşa İbrahimov Dirijor: Niyazi Geyim rəssamı: Qəzənfər Xalıqov Qrim rəssamı: V. Bereznyakov Montaj edən: Tahirə Babayeva Redaktor: Ədhəm Qulubəyov Operator: Əlihüseyn Hüseynov Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Sergey Klyuçevski Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Eduard Abdullayev Rejissor assistenti: Əşrəf Mamayev, Tələt Rəhmanov, Əli Məmmədov, A. Süleymanov Operator assistenti: İ. Qafarov, Ramiz Babayev Dekor rəssamı: T. Abdullazadə Filmin direktoru: V. Dudiyev, S. Kolpakov Azər Qurbanov — Rəşid Solmaz Hətəmova — Zərifə Kolya Loginov — Petya Yusif Şeyxov — Eldar Əliağa Ağayev — Xan Anatoli Falkoviç — İo Kio Möhsün Sənani — Möhsün Ağayev Ağahüseyn Cavadov — baş vəzir İsmayıl Osmanlı — vəkil Hüseynağa Sadıqov — vəzir Məmməd Sadıqov (Məmməd Sadıxov kimi) — münəccim başı Əfrasiyab Məmmədov — sərdar Ələkbər Hüseynzadə — qoca Mollağa Bəbirli — xəzinədar Bahadur Əliyev — yaraqlı Lütfi Məmmədbəyli — Eynulla müəllim Tələt Rəhmanov — milis işçisi A. Şükürov — məktəbli K. Nemətova — məktəbli Nazim Mustafayev — Arif T. Rəsulov — məktəbli Ə. Əhmədova — məktəbli Məmmədsadıq Nuriyev — tacir Əli Xəlilov — tacir Arif Mədətov — sirk artisti Almaz Mustafayeva — Səidə Zamiq Əliyev — tar çalan (titrlərdə yoxdur) Yusif Vəliyev — İo Kio (Anatoli Falkoviç) (titrlərdə yoxdur) Bahadur Əliyev — milis işçisi (Tələt Rəhmanov) (titrlərdə yoxdur) Müxlis Cənizadə — Eynulla müəllim (Lütfi Məmmədbəyli) (titrlərdə yoxdur) Yusif Şeyxov — Rəşid (Azər Qurbanov) (titrlərdə yoxdur) Əminə Yusifqızı — Eldar (Yusif Şeyxov) (titrlərdə yoxdur) Əlizaman Qasımov - Möhsün Ağayev (Möhsün Sənani) (titrlərdə yoxdur) Süleyman Ələsgərov (aktyor) - qoca (Ələkbər Hüseynzadə)(titrlərdə yoxdur) Ə.Azad.