Lüğətlərdə axtarış.

İrəc (fars. ایرج‎, Avesta: āiriyā) — Firdovsinın Şahnaməsinin epik personajlarından biridir. İran mifologiyasında Firidunun ən kiçik oğludur. Atası Firidun səltənətini övladları arasında bölüşdürdükdə İranı İrəcə verdi. Qardaşları Səlm və Tur İrəci qısqanclıqlarına görə öldürürlər. Firidun dəstəyi ilə İrəcin oğlu Mənuçö əmilərini öldürür və atasının qisasını alır.

Ərəd-İranın Fars ostanının Gəraş şəhristanının Ərəd bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 5,264 nəfər və 1,181 ailədən ibarət idi.

Gülüstani-İrəm — Abbasqulu ağa Bakıxanovun Şirvan və Dağıstanda yaşayan tayfa və xalqların tarixinə həsr etdiyi əsəri. "Gülüstani-İrəm"ə qədər Azərbaycan tarixinə aid yazılmış ümumi bir tarix əsərinə təsadüf edilmir. A. Bakıxanov bu sahədə birinci olaraq Azərbaycan tarixinə aid olan materialları toplamış, onları müəyyən bir sistemə salmış və təsviri yolla "Gülüstani-İrəm" əsərini yazmışdır. Abbasqulu Bakıxanov farsca yazdığı "Gülüstani-İrəm" əsərini rus dilinə də tərcümə etmişdir. Bu tərcümənin bəzi hissələri birinci dəfə 1846 və 1848-ci illərdə Tiflisdə "Qafqaz" qəzetində çap olunmuşdur. == Mənbələri == A. Bakıxanov "Gülüstani-İrəm" əsərini yazarkən təqribən yüzdən artıq mənbədən istifadə etmişdir. Bu məxəzlər içərisində Herodot, Strabon, Tasit Kornelli, Plutarx, Movses Xorenli, Təbəri, Məsudi, İbn-Hövqəl, İbn əl-Əsir, Yaqut Həməvi, Əbülfida, Həmdullah Qəzvini, Mirxond, Xondəmir, Şərəfəddin Yəzdi, Məhəmməd Pəfi Şirvani, Katib Cələbi, Qolikov, Karamzin, Ustryalov və s. bu kimi məşhur yunan, Roma, rus, erməni, Azərbaycan, ərəb və fars müəlliflərinin əsərləri vardır. A. Bakıxanov yalnız bu mənbələrlə kifayətlənməmiş, dövrünün tələbinə görə arxeologiya, epiqrafika, numizmatika, maddi mədəniyyət abidələri, xalq arasında yayılmış rəvayət və əfsanələrdən də istifadə etmişdir. Onun tətbiq etdiyi bu üsul Azərbaycan xalqının zəngin tarixini göstərməkdə birinci addım olmuşdur.

Təng Erəm— İranın Buşehr ostanının Dəştistan şəhristanının Erəm bəxşində şəhər və onun mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 2,928 nəfər və 637ailədən ibarət idi.

İrəm Yaman (türk. İrem Yaman) — türk taekvondoçusu. 62 kq çəki dərəcəsində ikiqat dünya çempionu (2015, 2019), ikiqat Avropa çempionu (2016, 2018). İrəm Yaman 4 avqust 1995-ci ildə Ankarada anadan olub. Taekvondo ilə 8 yaşında məşğul olmağa başlayıb. Hacettepe Universitetini İdman Elmləri Fakültəsini bitirib və universitetin taekvondo komandasının üzvü olub. Bakalavr dərəcəsi aldıqdan sonra Konyada Səlcuq Universitetinin idman bölməsində təhsilini davam etdirmiş, oranı bitirdikdən sonra magistr dərəcəsi almışdır. 2012-ci ildə Bratislavada yeniyetmələr və gənclər arasında kikboksinq üzrə dünya çempionatında Yaman 70 kq-dan yuxarı yeddi kontakt kateqoriyasında bürünc medal qazanmışdır. Bir il sonra o, Polşanın Krınisa-Zdruy şəhərində keçirilən kikboksinq üzrə gənclər arasında Avropa çempionatında gümüş medal qazanmışdır. Yaman beynəlxalq səviyyədə taekvondoda 2014-cü ildə İnsbrukda gənclər arasında keçirilən çempionatda iştirak etməsi ilə debüt edir və burada 67 kq çəki dərəcəsində qalib gəlir.

İrəc — Kişilərə verilən farsca mənşəli şəxsi ad. İrəc — İran mifologiyasında Firidunən kiçik oğludur. İrəc İsmayıl — Əslən Cənubi Azərbaycandan olan yazıçı, publisist, tərcüməçi, lüğətçi. İrəc Əfşar — Tədqiqatçı, iranşünas və biblioqraf. İrəc Əfşar Sistani — İranşünas və yazıçı. İrəc İskəndəri — İranlı kommunist siyasətçi idi. İrəc Mirzə — Məşhur İran şairi. İrəc Əhmədzadə — Teatr aktyoru. İrəc Hərirçi — İranlı siyasətçi və cərrahdır.

İrəc Mirzə (farsca: ایرج میرزا), Cəlalülməmalik (جلال‌الممالک) ləqəbiylə də tanınırdı (oktyabr 1874, Təbriz – 14 mart 1926, Tehran) — məşhur İran şairi. İrəc Mirzə şair Qulam Hüseyn Mirzənin oğlu olub və Qacar şahlarının nəslindən idi. O, təhsilini ev şəraitində almış və 15 yaşında ikən fars dilində sərbəst danışırdı. Sonralar fransız və rus dilləri ilə də maraqlanmağa başlayır. 1893-cü ildə atasının və həyat yoldaşının vəfatından sonra "şairlər sədri" adına layiq görülür. XX əsrin əvvəllərindən İran konstitusiya islahatında iştirak edir. Sonralar nazirlik və digər hökumət idarələrində çalışmışdır. İrəc Mirzənin poeziyası həm romantik eşq, həm də satirik mövzuları əhatə edir. Klassik fars ədəbi üslublarına sadiq qalsa da, İrac Mirzə yaradıcılığında bir sıra yeniliklərə də imza atmışdır. Bu yeniliklər əsasən şairin siyasi və mədəni islahatlarda iştirak etməsinin səbəbi idi.

İrəc İskəndəri (fars. ایرج اسکندری‎; d. 1908, ö. 1985) - İranlı kommunist siyasətçi idi. Qacar şahzadəsi olaraq fransız təhsili almışdı. O, İran Tudə Partiyasının baş katibi və parlamentin bir üzvü idi. 1946-cı ilin yayında o, Qəvam koalisiya kabinetində Ticarət və Sənaye naziri seçildi.

İrəc İsmayıllı (15 oktyabr 1961, Urmiya) — Əslən Cənubi Azərbaycandan olan yazıçı, publisist, tərcüməçi, lüğətçi. İrəc İsmayıllı 1961-ci ilin oktyabr ayının 15-də Cənubi Azərbaycanın (İran) Urmiya şəhərində anadan olmuşdur. İbtidai və orta təhsilini Urmiyada almışdır. Erkən yaşlarından milli azadlıq mübarizəsinə qoşulmuşdur. Ötən əsrin 80-ci illərin ortalarından siyasi səbəblər üzündən vətəni tərk etməyə məcbur olmuş, Norveçə mühacirət etmişdir. Hal-hazırda Norveçin Stavanger şəhərində yaşayır. 1991–1995-ci illərdə Norveçin Stavanger Universitetinin bakalavr, (1995–1996) Böyük Britaniyanın Heriott-Watt Universitetinin magistratura pillələrini bitirmişdir. Bir müddət Stavanger şəhərində Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinə rəhbərlik etmişdir. Həmin şəhərin mərkəzi kitabxanasında Azərbaycan dilində kitablardan ibarət bölmənin yaradılmasında mühüm rol oynamışdır. Müxtəlif illərdə Norveçdə neft şirkətində mühəndis kimi fəaliyyət göstərmişdir.

İrəc Əfşar (8 oktyabr 1925, Tehran – 9 mart 2011, Tehran) — Tədqiqatçı, iranşünas və biblioqraf. Yəzddə dünyaya gəlmişdir.

İrəc Əhmədzadə - teatr aktyoru. İrəc Əhmədzadə 1903-cü ildə Təbrizdə doğulub. Yeniyetmə yaşlarında "Arşın mal alan" operettasına baxıb və bununla da qəlbində teatr sənətinə coşğun ehtiras alovlanıb. Teatrla ilk tanışlığından sonra həvəskarların dram dərnəyinə üzv olub. Az sonra müəyyən təcrübə toplayaraq "Ariyen" teatr dəstəsinə üzv olub. Şirin və zil səsi, xoş zəngulələri, xalq folklorundan şirələnən məzəli və dadlı yumoru ilə könülləri oxşayan İrəc Əhmədzadə musiqi tamaşalarında daha cazibəli sənət uğurları qazanıb. Aktyor Üzeyir bəyin operettalarında həm əsas partiyaları şövqlə oxuyub, həm də ən komik rollara maraqlı səhnə ömrü verib. Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Arşın mal alan" (Əsgər və Soltan bəy), "Məşədi İbad" (Sərvər və Məşədi İbad, Rza bəy) operettalarında, "Şah Abbas və Xurşid banu" (Odunçu), "Leyli və Məcnun" (Məcnunun atası) operalarında, Hüseyn Cavidin "Xəyyam" (Xacə Nizamülmülk və Məlik şah), Səməd Vurğunun "Fərhad və Şirin" (Xosrov) mənzum romantik pyeslərinin tamaşalarında, Süleyman Sani Axundovun "Eşq və intiqam" (İbad və Əlimərdan) faciəsində, Cəlil Məmmədquluzadənin "Anamın kitabı" (Mirzə Baxşəli) dramında bir-birindən fərqli rollar oynayıb. İrəc Əhmədzadə savadlı ziyalı idi və Azərbaycan, həmçinin dünya dramaturgiyasından çoxlu nümunələri mütaliə etmişdi. O, Təbrizin səhnə həvəskarları arasında dəstə bağlayıb qastrollar təşkil edən ilk aktyorlardan biridir.

İrəm Dərici (d. 21 mart 1987, İstanbul, Türkiyə) — türkiyəli müğənni, aparıcı və aktrisadır. İrəm Dərici 21 mart 1987-ci ildə İstanbulda anadan olmuşdur. Memar Sinan Gözəl Sənətlər Universiteti Dövlət Konservatoriyanın Piano bölməsini bitirmişdir. İstanbul Bilgi Universitetinin Sosiologiya bölməsini bitirdikdən sonra, O Ses Türkiye mahnı müsabiqəsinə qatılmışdır."Monopop" adlı qrupla bir müddət səhnə almışdır.2012-ci ildə "Bensiz Yapamazsın" ilk sinqlını, 2013-cü ildə isə "Düşler Ülkesinin Gelgit Akıllısı" sinqılını təqdim edir. 2013-cü ilin sentyabr ayında "2" adlı max-sinqılını təqdim edir. Max-sinqldan "Sevgi Olsun Taştan Olsun", "Zorun Ne Sevgilim" mahnılarına klip çəkdirir. Daha sonra türk müğənni Neşet Ertaşın "Neredesin Sen?" mahnısını yenidən ifa edərək təqdim edir. 2014-cü ildə "Kalbimin Tek Sahibine" sinqılını təqdim edir.Bu mahnı İrəm Dəricinin məşhurluğunu daha da artırır. 2014-cü ildə ikinci max-sinqılı "3"-ü təqdim edir.Max-sinqlda "Bir miyiz?", "Nabza Göre Şerbet" mahnılarına klip çəkdi.

İrəm (Ərəbcə:ارم) — Quranda Ahkəf adı ilə qeyd edilən, Yəmən ilə Umman arasında yerləşən çoxmərtəbəli evləri, möhtəşəm sarayları və məşhur İrəm bağlarıyla tanınan bir şəhərdir. Bu şəhərin adı Fəcr surəsinin 6 və 8. ayətlərində keçər və Əd qəbiləsininnin yaşadığı şəhər olarax tanımlanır. Köhnə mətinlərdə şəhər və topluluq haqqında, hökumdarlarının Cənnətə bənzətmək məqsədilə bir bağ inşa elətdirdiyi və bağa "İrəm Bağı" deyildiyi ifadə edilir. Quranda yazılanlara görə bu şəhər və Əd qəbiləsi ilahi cəzaya uğradılmış və yerlə bir olmuşdur. Quranda İrəm şəhərindən "diyarlar içərisində bənzəri yaradılmamış və yüksək binalarla dolu" şəklində bəhsedilir. Quran xaricindəki müqəddəs kitablarda bu şəhərdən və xalqından bəhsedilməz. Arxeoloq Nicholas Clapp tərəfindən 1990-cı illərin əvvəlində Yəməndə tapılan və Ubar adı verilən şəhərin İrəm olduğuna inanılır. İbn Xəldun "Müqəddimə" adlı əsərində İrəm haqqında belə deməktədir: "İrəm Şəhəri, İrəm oğlu Avs oğlu Adındı. Şədid və Şəddad deyə iki oğlu vardı.

13-cü surə ər-Rə’d (Göy gurultusu) surəsi (Məkkədə, bə’zi təfsirçilərə görə isə tamamilə, yaxud qismən Mədinədə nazil olmuşdur, 43 ayədir). Surə adını 13-cü ayədə işlədilən və göy gurultusu mənasını verən rad sözündən almışdır.

İrəc Əfşar Sistani (24 oktyabr 1940, Zabul, Sistan və Bəlucistan ostanı) — İranşünas və yazıçı. Sistan və Bəlucistan ostanının Zabul şəhərində dünyaya gəlib.

IREX (International Research & Exchanges Board) — beynəlxalq qeyri-kommersiya təşkilatı olub təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, müstəqil medianın gücləndirilməsi və plüralist vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı məqsədilə liderlik və innovativ proqramlar təklif edir.

Wired («Ethernet ilə bağlıdır») — San-Fransisko (ABŞ) və Londonda (Birləşmiş Krallıq) nəşr olunan aylıq jurnal. Kompüter texnologiyalarının mədəniyyətə, iqtisadiyyata və siyasətə təsiri barədə yazır. İngilis dili versiyası istifadəyə verildikdən daha sonra 14 il müddətinə dayandırıldı. 2020-ci ildə buraxılmağa davam edir. Jurnalın ilkin maliyyə investorlarından biri Nicholas Nikolas Neqroponte olmuşdur. 1993-cü ildən 1998-ci ilə qədər həm də «Move bits, not atoms» sütununa rəhbərlik etmişdir. 1993-cü ilin yanvar ayından etibarən buraxılmışdır. 1998-2006-cı illərdə Wired jurnalının və Wired News veb saytının (wired.com) fərqli sahibləri var idi, lakin wired.com hazırda jurnalın – onlayn versiyasıdır. Bu beynəlxalq bir nəşrdir, aşağıdakı regional versiyalar verilir: Wired UK, Wired Italia, Wired Japan və Wired Germany (2011-ci ilin sentyabr ayından). Öz növbəsində Advance Publications media konqlomeratına daxil olan Condé Nast nəşriyyat evinə aiddir.

Asif Məhərrəmov və ya Fred Asif (tam adı: Asif Yusif oğlu Məhərrəmov; 26 iyul 1952, Ağdam – 1 iyul 1994, Yalta, Krım Muxtar Respublikası) — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Birinci Qarabağ müharibəsi iştirakçısı. == Həyatı == === Erkən illəri === Asif Yusif oğlu Məhərrəmov 1952-ci il iyulun 26-da Ağdam şəhərində anadan olub. On bir uşağı olan böyük bir ailənin ilki idi. Uşaqlığı yoxsulluq içində keçib. Uşaqlıqdan boks və futbolla məşğul olub. 1969-cu ildə Ağdam şəhər 1 saylı orta məktəbi bitirmiş, Ağdam Dəzgahqayırma Zavodunda fəhlə kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 1971-ci il 31 oktyabr ayında Ağdam kinoteatrında davada iştirakına görə, onu həbs edirlər. Asifə iki il iş kəsilir, və o, onun səkkiz ayını həbsxanada yatır. Asifin qardaşı Ədalət Məhərrəmov xatırlayır: 1976-cı ildə Asif qız qaçırıb və onunla qısa ömür sürəndən sonra qəfil avtomobil qəzasına tuş gəlir. Təsadüf nəticəsində "Təcili yardım" maşınını vurulmasına görə, ona 4,5 il iş veriblər.

Fred Aster (əsl adı: Frederick Austerlitz; d. 10 may 1899, Omaha, Nebraska - ö. 22 iyun 1987, Los-Anceles, Kaliforniya), ABŞ-lı rəqsçi, xoreoqraf, müğənni və aktyor. == Həyatı == Nümayiş və əyləncə dünyasıyla beş yaşlarındaykən tanış olan Aster rəqsə 1917-ci ildə bacısı Adele ilə Broadwayda Over the Top revüsünde başladı. Daha sonra London və Nyu-yorkda (Lady be Good, 1924) bir çox musiqili komediyada iştirak etdi. 1933-cü ildə "Dancing Lady" adlı filmlə kinoya keçid etdi. Eyni il "Flying down to Rio" adlı filmlə Ginger Rogers ilə birlikdə bir rəqs cütlüyü yaratdı. Birlikdə "Silindr şapka" (1935), "Rəqs vaxtı" (1936), "Carefree" (1938) kimi bir çox filmdə böyük müvəffəqiyyət qazandılar. 1945-ci ildə II Dünya Müharibəsinin sonunda iki il ara verdiyi səhnələrə və kamera qarşısına döndü. Fred Aster 1950-ci illərdə Eleanor Powell, Rita Hayworth, Yenə Kelly, Judy Garland, Cyd Charisse kimi qabaqcıl aktyorlarla yoldaşlıq edərək kinoda musiqili komediyanın bəzi əhəmiyyətli əsərlərində iştirak etdi: Broadway Melodiyası (1940), İnstrumental Never Get Rich (1941), Gözəllər Revüsü (1946), Əyləncələr Pərisi (1948), Müasir Aşiqlər (1953), İpək Corablar (1957), Yanğın Qülləsi (1974).

Fred Kilqur (ing.

Frederik Makfili Rocers (ing. Fred Rogers; 20 mart 1928 – 27 fevral 2003, Pitsburq, Pensilvaniya) — ABŞ aktyoru, "Oskar" mükafatı laureatı.

Fred Rompelberq (nid. Fred Rompelberg; d. 30 oktyabr 1945, Maastrixt) — bir neçə dünya rekordu əldə edən keçmiş holland velosipedçi. Əldə etdiyi 11 dünya rekorduna və bir neçə rekordu qırmaq üçün apardığı cəhdlərə görə tanınır. 3 oktyabr 1995-ci ildə ABŞ-nin Yuta ştatının Bonnevil ərazisində velosipedi ilə 268.831 km/saat sürət yığaraq dünya rekordu əldə etmişdir. Həmçinin dünyanın ən yaşlı peşəkar velosipedçisi idi. Onun bu rekordu heç kim tərəfindən hələ ki təkrarlanmayıb və Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb. Əvvəlki rekord isə 1985-ci ildə 245 km/saat sürət ilə Con Hovarda aid idi. O da bu rekordu Yuta ştatında əldə etmişdi. Rompelberq 1971-ci ildə peşəkar velosipedçi olmuşdur və bu onu dünyada ən yaşlı peşəkar velosipedçi etmişdir.

Frederick "Fred" Stoller (ing. Fred Stoller; 19 mart 1958 və ya 19 mart 1965, Çikaqo) — ABŞ aktyoru.

Frederik Krist Tramp (ing. Frederick Christ Trump; 11 oktyabr 1905, Bronks, Nyu-York ştatı – 25 iyun 1999) — ABŞ inşaatçısı, investoru və biznesmeni. Biznesmen və siyasətçi Donald Trampın və ABŞ Apelyasiya Məhkəməsinin hakimi Marianna Tramp Barrinin atasıdır.

İrek Ayratoviç Zaripov (başq. Ирек Айрат улы Зарипов, rus. Ирек Айратович Зарипов; 27 mart 1983, Sterlitamak, Başqırd MSSR) — Rusiya xizəkçi və biatlonçusi. Rusiya Əməkdar İdman Ustası, 2010-cu ildə Vankuverdə keçirilən Paralimpiya Qış Oyunlarının dördqat çempionu. İrek Zaripov 27 mart 1983-cü ildə Sterlitamak şəhərində anadan olmuşdur. Valideynlərinin adları Ayrat Qabdulhamatoviç və Vəsilə Mustafinovna Zaripovlar idi, onlar kərpic zavodunda işləyirdilər. Məktəbdə İrek xizək və basketbola həvəs göstərirdi, futbol oynayır, boks və güləşlə məşğul olurdu. 2000-ci ildə 17 yaşında ağır qəzaya düşdü: motosiklet sürərkən 9 tonluq "MAZ" avtomobilinə çırpıldı; xəstəxanaya çatdırıldıqdan sonra ayağlarını də amputasiya etdilər. Bundan sonra praktiki olaraq iki il hərəkət etmədi, amma sonra fiziki formasını bərpa etməyə başladı. Əlil olmasına baxmayaraq, peşə liseyi və Başqırdıstan İqtisadiyyat və Hüquq Kollecini bitirdi.

İrek Haydaroviç Zinnurov (11 yanvar 1969, Yakutsk) — Rusiya idmançısı və siyasətçisi. Su polosu üzrə ikiqat Olimpiya medalçısı (2000, 2004). Dünya və Avropa çempionatlarının mükafatçısı. Rusiyanın əməkdar idman ustası. VII çağırış Rusiya Federasiyası Dövlət Dumasının deputatı. MDB üzrə komitənin üzvü. «Vahid Rusiya» fraksiyasının üzvü . 8 nömrəli Kazan Uşaq-gənclər idman məktəbinin yetirməsidir. İrekin ilk məşqiçisi V. Qoryunov olmuşdur. Simferapol dövlət universitetini bitirmişdir (1992).

İrem Karamete (20 iyun 1993, İstanbul) — Türkiyə rapira qılıncoynatması idmançısı. 2013 Aralıq dənizi Oyunlarının bürünc medalçısı. 2016 Yay Olimpiya Oyunlarının iştirakçısı. İrem idmançı ailəsində anadan olmuşdur, atası Mehmet Karamete, Almaniyanın qılıncoynatma komandası və 1976 və 1984 Olimpiadalarında çıxış edən həyat yoldaşı Niliyə məşqçilik etmişdir. İremin böyük bacısı Merve qılıncoynatma ilə məşğul olmuş və millinin heyətində çıxış etmişdir. İstanbulda yerləşən Özyeğin Universitetini bitirmişdir. İrem 10 yaşında qılıncoynatma ilə məşğul olmağa başladı. 2008-ci ildə beynəlxalq yarışlarda debüt etdi. 2013-cü ildən qılıncoynatma dünya çempionatlarında müntəzəm olaraq çıxış edir. 2014-cü ildə o, Türkiyə çempionu oldu.

İren Adler (ing. Irene Adler) — Artur Konan Doylun “Bohemiyada qalmaqal” hekayəsinin personajı. İren Adler “Şəxsiyyətin müəyyən edilməsi”, “Mavi korbunkul”, “Beş portağal tumu” və “Onun vida işi” hekayələrində də xatırlansa da, bu xatırlamalar “Bohemiyada qalmaqal” hekayəsindəki şantaj işi ilə bağlıdır. “Bohemiyada qalmaqal” hekayəsinə görə, İren Adler 1858-ci illərdə Nyu-Cersidə anadan olmuşdur. O məşhur opera müğənnisi (kontralto) kimi əvvəlcə Milandakı “La Skala” teatrında, sonralar isə primadonna kimi Varşava İmperiya teatrında çıxış etmişdi. Məhz Varşavada o gələcək Bohemiya kralı Cassel-Felstein hersoqu şahzadə Vilhelm Gottsreich Sigizmund fon Ormsteinlə tanış olaraq onun məşuqəsinə çevrilir. Daha sonra Adler Londona köçür və əlində olan məktublar və şəkillərlə kralı şantaj etməyə başlayır. 20 mart 1888-ci ildə kral gizlicə Londona gəlir və Şerlok Holmsa görüşdə bildirir ki, o evlənməyə hazırlaşır, lakin Adlerdə olan məktublar və şəkillər üzə çıxsa, nikah baş tutmaya bilər. Kral onları oğurlamaq üçün bir neçə dəfə cəhd göstərsə də, heç nə alınmamışdı. Holmsla görüşdə kral İren Adleri belə təsvir edir: “Onun sərt xarakteri var.

İren Jakob (ing. Irène Marie Jacob; 15 iyul 1966[…], Süren, Fransa) — Dünyada məşhur olan İsveçrəli-Fransız aktrisadır. Üç Rəng: Qırmızı filmi və Véronique'in İkili Həyatı filmləri ilə məşhurlaşmışdır.

İren Kondaçi (malta Irene Condachi 7 iyun 1899, Valletta, Malta – 1970, Malta) — Malta əsili həkim, ikinci Dünya müharibəsi dövründə adada çalışan iki qadın həkimdən biri. Məktəbin tibb xidmətinin qurucularından biri, bir hökumət məktəbində tibb işçisi olur və məktəblərdə qaşıntı xəstəliyinin aradan qaldırılması böyük qidmətləri olur. İren Kondaçi 7 iyun 1899-cu ildə Valletta şəhərində anadan olub. Ailəsi yunan adasından köçmüşdü. Atası Konstantin Kondaçi tacir idi. Evdən kənarda işləyən qadınlara daha dözümlü olan Yunan Pravoslav ənənəsində tərbiyə edilmişdir. 1916-cı ildə tibbi təhsilini Malta Universitetində başlayır, ancaq bir il sonra oranı tərk edir. 10 il sonra Neapol Universitetini bitirir. Təhsilini davam etdirən Kondachi 1928-ci ildə Pavia Universitetində pediatriya üzrə mütəxəssis dərəcəsi almışdır. Təhsilini bitirdikdən sonra Maltaya qayıdan Kondaçi Vallettanın Malta Universitetində mamalıq və ginekologiya professoru Cozef Ellulun köməkçisi olur.

İren Məlikova (fr. Irène Mélikoff; 8 dekabr 1917, Petroqrad – 8 yanvar 2009[…], Strasburq) — Fransada fəaliyyət göstərmiş, əslən azərbaycanlı türkoloq alim, professor. İren Məlikova 1917-ci il noyabrın 7-də Sankt-Peterburqda ziyalı ailəsində anadan olub. O, neft sahibkarı İskəndər bəy Məlikovun qızıdır. Bolşeviklər hakimiyyəti ələ aldıqdan iki il sonra, 1919-cu ildə ailə Finlandiyaya köçüb. Özü bu hadisəni belə ifadə etmişdir: Finlandiyada bir qədər qaldıqdan sonra Danimarkaya, oradan da həmişəlik Fransaya köçərək Parisdə yaşayıblar. Atasından qismən Azərbaycan dilini, anasından rus dilini öyrənmişdir. İren ilk təhsilini Paris şəhərində alıb. Orta məktəbi qurtardıqdan sonra da təhsilə böyük maraq göstərən İren məşhur Sorbonna Universitetində ingilis dili və ədəbiyyatı fakültəsinə qəbul olmuşdur. Bununla paralel, École Nationale des Langues Oriantales Vivantes-də (Şərq Dilləri Dövlət Məktəbi) türk və fars dillərini öyrənmişdir.

İren Məlikova (fr. Irène Mélikoff; 8 dekabr 1917, Petroqrad – 8 yanvar 2009[…], Strasburq) — Fransada fəaliyyət göstərmiş, əslən azərbaycanlı türkoloq alim, professor. İren Məlikova 1917-ci il noyabrın 7-də Sankt-Peterburqda ziyalı ailəsində anadan olub. O, neft sahibkarı İskəndər bəy Məlikovun qızıdır. Bolşeviklər hakimiyyəti ələ aldıqdan iki il sonra, 1919-cu ildə ailə Finlandiyaya köçüb. Özü bu hadisəni belə ifadə etmişdir: Finlandiyada bir qədər qaldıqdan sonra Danimarkaya, oradan da həmişəlik Fransaya köçərək Parisdə yaşayıblar. Atasından qismən Azərbaycan dilini, anasından rus dilini öyrənmişdir. İren ilk təhsilini Paris şəhərində alıb. Orta məktəbi qurtardıqdan sonra da təhsilə böyük maraq göstərən İren məşhur Sorbonna Universitetində ingilis dili və ədəbiyyatı fakültəsinə qəbul olmuşdur. Bununla paralel, École Nationale des Langues Oriantales Vivantes-də (Şərq Dilləri Dövlət Məktəbi) türk və fars dillərini öyrənmişdir.

Tred (ing. thread) və ya axın — kompüter proqramında çoxaxınlılıqdan istifadə edən tapşırıq və ya proses. İnformatikada işin icrasının tredi adətən əməliyyat sisteminin bir hissəsi olan zamanlayıcı tərəfindən müstəqil şəkildə idarə oluna bilən proqramlaşdırılmış təlimatların ən kiçik ardıcıllığıdır. Əksər hallarda tred prosesin bir hissəsi olur. Müəyyən bir prosesin çoxsaylı tredləri eyni vaxtda yerinə yetirilə bilər (çoxaxınlılıq vasitəsilə), yaddaş kimi resursları paylaşa bilər, ancaq müxtəlif proseslər isə resursları paylaşmır. Xüsusilə, prosesin tredləri istənilən vaxt onun icra oluna bilən kodunu və dinamik olaraq yer ayrılmış dəyişənlərin və tredin özündə olmayan qlobal dəyişənlərin dəyərlərini paylaşır. Tredlərin və proseslərin həyata keçirilməsi müxtəlif əməliyyat sistemləri arasında fərqlənir. Endrü Tanenbaum "Müasir Əməliyyat Sistemləri" kitabında prosesin təşkilinin bir çox fərqli modellərinin mümkün olduğunu göstərir.

Wired («Ethernet ilə bağlıdır») — San-Fransisko (ABŞ) və Londonda (Birləşmiş Krallıq) nəşr olunan aylıq jurnal. Kompüter texnologiyalarının mədəniyyətə, iqtisadiyyata və siyasətə təsiri barədə yazır. İngilis dili versiyası istifadəyə verildikdən daha sonra 14 il müddətinə dayandırıldı. 2020-ci ildə buraxılmağa davam edir. Jurnalın ilkin maliyyə investorlarından biri Nicholas Nikolas Neqroponte olmuşdur. 1993-cü ildən 1998-ci ilə qədər həm də «Move bits, not atoms» sütununa rəhbərlik etmişdir. 1993-cü ilin yanvar ayından etibarən buraxılmışdır. 1998-2006-cı illərdə Wired jurnalının və Wired News veb saytının (wired.com) fərqli sahibləri var idi, lakin wired.com hazırda jurnalın – onlayn versiyasıdır. Bu beynəlxalq bir nəşrdir, aşağıdakı regional versiyalar verilir: Wired UK, Wired Italia, Wired Japan və Wired Germany (2011-ci ilin sentyabr ayından). Öz növbəsində Advance Publications media konqlomeratına daxil olan Condé Nast nəşriyyat evinə aiddir.

Bred Pitt (Uilyam Bredli Pitt, 18 dekabr 1963[…], Şauni[d], Oklahoma) – məşhur ABŞ kinoaktyoru, prodüseri, film səsləndiricisi. 1995-ci ildə "12 Meymun" kinofilmindəki 2-ci planda canlandırdığı obraza görə Qızıl qlobus mükafatına, "12 İllik əsarət" filminə görə 2014-cü ilin ən yaxşı prodüseri Oskar Mükafatına və 2020-ci ildə Bir vaxtlar Hollivudda filmindəki ən yaxşı 2-ci plan kişi roluna görə Oskar mükafatına layiq görülmüşdür. Həyat yoldaşları – Ancelina Coli (2014–2016); Cennifer Eniston (2000–2005). Üçü bioloji olmaqla altı uşaq atasıdır. == Həyatı == Pitt 1963-cü ilin Dekabrın 18-də Oklahoma ştatının Şauni şəhərində anadan olub. Atası Ulliam Pitt yükdaşıma şirkətinin birində menecer, anası isə məktəbdə müəllimə vəzifəsində çalışıb. Bred anadan olduqdan bir müddət sonra Pitt ailəsi Missuri ştatının Sprinqfild şəhərinə köçür və o burada özündən yaşca kiçik olan qardaşı və bacısı ilə birlikdə böyüyür. Məktəbdə Bred bir neçə idman növü ilə məşğul olur. Bir neçə intellektual klubların aktiv üzvünə çevrilir. Məktəbi bitirdikdən sonra təhsilini 1982-ci ildə qəbul olduğu Missuri Universitetinin jurnalistika fakültəsində davam etdirir, lakin universitetdən məzun olmağa az müddət qalmış Bred öz gələciyini jurnalistika sahəsində görməyərək,Hollivud ulduzu olmaq kimi bayağı bir istəklə filmlərin vətəninə-Los Angeles şəhərinə üz tutur.

ESƏD və ya "Erməni soyqırımına ədalət döyüşçüləri" (ing. Justice Commandos against Armenian Genocide) — erməni terror təşkilatı. 1975–1982-ci illərdə fəaliyyət göstərib, məqsədi erməni soyqırımının tanınmasına nail olmaq və müstəqil erməni dövlətini qurmaqdır. Təşkilat əsasən Avropa və Şimali Amerika ölkələrində fəaliyyət göstərmişdir. Təşkilat bir sıra türk diplomatına hücumlar və onların qətllərini törədmişdir. Bəzi tədqiqatçıların fikrinə görə, təşkilat Daşnaktutyun partiyası ilə sıx əlagədə olub. 1982-ci ildə təşkilatın rəhpəri Abram Asçan qətlə yetiriləndən sonra, təşkilat öz fəaliyyətini dayandırmışdır. İstisnə etmək olmaz ki, təşkilat "Erməni inqilab ordusu" adı altında fəaliyyətini davam etdirmişdir. ESƏD-in əsas aksiyaları: (bəzi hallarda terror aktına görə məsuliyyəti ASALA öz boynuna götürürdü). 1975-ci il Oktyabr, Türkiyənin Fransadakı səfiri İsmail Erezin öldürülməsi.

Fərd— bir şəxs. == Ümumi məlumat == Fərd anlayışı bir cəhətdən də maraqlıdır: eyni növlü bitki ve heyvanlar bir-birinden müəyyən xüsusiyyətlərə görə fərqlənsələr də, onların arasında oxşarlıq daha çoxdur. İnsanlar isə belə deyildir: psixoloji baxımdan onlar bir-birlərinə oxşamırlar. Biz insanı fərd kimi xarakterizə edərkən məhz bu cəhətləri nəzərə çatdırıq. Fərd özünəməxsus psixoloji xüsusiyyətləri olan, heç kəsə oxşamayan tebii varlıq deməkdir. Fərd anlayışının evristik mənası da elə bundan ibarətdir. Bu baxımdan hər bir adam - həm təzə doğulmuş uşaq, həm də hər hansı bir yaşlı adam fərddir.

Girdə — Azərbaycan Respublikasının Ağsu rayonunun Xanbulaq kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == Dağ yaylasındadır. Kənd yaxınlığındakı Girdə dağın adı ilə adlandırılmışdır.

Gərd (Ermənistan)

iPod (azərb. ay-pod‎) — Apple şirkəti tərəfindən hazırlanmış portativ media oxuducularının ticarət nişanıdır. Verilənlərin saxlanılması üçün iPod-da sərt disk və ya fləş yaddaş istifadə edilir. Brendin debütü 21 oktyabr 2001-ci il tarixində baş verib. 5 sentyabr 2007-ci il tarixinə olan məlumata əsasən, bütün dünya üzrə 110 milyondan çox iPod pleyeri satılmışdır. İndiki zamanadək iPod bir neçə seriyadan olan məhsullar istehsal etmişdir:iPod classic,iPod touch və iPod nano. Həmçinin bura ekranı olmayan iPod shuffle modelini də əlavə etmək olar.

İmrə , Yaz başlanğıcında Cemreyi (yeddi gün ara ilə əvvəl hava, sonra su və torpaqda meydana gəldiyi sanılan istilik artımını) təşkil edən cin. Türk və altay xalq mədəniyyətində və mifologiyasında İmrə (İmere və ya Əmrə) yazda görünüb titrək işıqlar saçaraq göyə yüksəlir. Sonra buzların üzərinə düşərək onları əridir. Oradan da yerə girər. Bundan sonra istilənmiş torpaqdan buxar yüksələr. İmrə baharın gəlişini təmsil edir. Bulqarlarda Zemire olaraq iştirak edər. Anadolu Türkcəsində, Ərəbcədən gəlmə Cemre sözcüyünün əslində bu adın bənzətmə ilə dəyişmiş halı olduğu deyilə bilər. İlk Cemre 20 Fevralda havaya və yeddi gün ara ilə də suya və torpağa düşər. Zemre isə Qumuq Türkcəsində nəm, buxar kimi mənalara gəlir.

Bos taurus taurus (lat. Bos taurus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin boşbuynuzlular fəsiləsinin əsl öküz cinsinin bos taurus növünə aid heyvan yarımnövü. İnək təsərrüfatı ətraf mühit üçün çox böyük gərginlik yaradır. Bu barədə BMT-nin Elm və İctimai Maraqlar Mərkəzin məlumat verir. Birincisi, ət emalı sənayesinin mənfi nəticələrindən biri meşələrin məhv edilməsidir. Amazon cəngəlliklərində əvvəllər mövcud olan sahənin təqribən 70 faizi indi iribuynuzlu mal-qara üçün otlaq kimi istifadə edilir. ABŞ-də ət emalı məqsədilə heyvanların yemlənməsi üçün becərilən qarığdalının 80 faizi, soyanın 90 faizi və taxılın təqribən 70 faizə yaxını məsrəf olunur. İkincisi, kənd təsərrüfatı heyvanları planetdə bütün içməli suyun 58 faizini mənimsəyir, belə ki, bir litr südün istehsalı üçün 9 litrə yaxın su sərf edilir. Bu heyvanlar həmçinin eroziya hallarının 55 faizinə, pestisidlərdən istifadə hallarının 37 faizinə səbəb olur. İnəklər qlobal istiləşməyə gətirib çıxardan buxar qazlarından biri olan metan buraxır.

Kədər və ya qəm — mənfi duyğu və ya bədbəxt olmaq hissi.

İradə — subyektin fəaliyyət və davranışının tənzimlənməsini həyata keçirən fenomen. İradə əsasən məqsədlərin yaradılması (formalaşdırılması) və onlara nail olmaq üçün daxili səylərin cəmlənməsinə cavabdehdir. İradə nə fiziki, nə emosional, nə də həmişə şüurlu insan fəaliyyəti deyil; lakin seçilmiş fəaliyyətin məqsədinin dəyər xüsusiyyətlərini göstərən fəaliyyətdir. Könüllü hərəkətlər edən insan impulsiv istəklərə müqavimət göstərir. İradi davranış iki əsas komponentə bölünür — qərar qəbul edilməsi və onun sonrakı həyata keçirilməsi. Lakin hərəkətin məqsədilə qərar qəbul etmək ehtiyacı arasında uyğunsuzluq varsa, bu vəziyyət çox vaxt seçim aktı ilə müşayiət olunur və ya psixoloji ədəbiyyatda adət olduğu kimi, bu vəziyyəti motivlərin mübarizəsi adlandırmaq olar. Şəxs tərəfindən seçilmiş qərar sonradan müxtəlif psixoloji şəraitdə həyata keçirilir. Belə şərtlərin spektri qərar qəbul etmək üçün kifayət olan anlardan başlaya bilər və bu seçimdən sonra sonrakı hərəkət sanki öz-özünə baş verir. Bu psixoloji model üçün boğulan uşaq nümunəsini göstərə bilərik, onu xilas etmək üçün yalnız cəsarət toplamaq lazımdır və yalnız bundan sonra vəziyyət "avtomatik" rejimə keçir. Könüllü davranış və seçimin həyata keçirilməsinə bəzi güclü ehtiyacın qarşı çıxdığı şərtlər də var.

CRUD — məlumat bazalarında və proqram təminatında istifadə olunan əsas əməliyyatları ifadə edən bir abbreviaturadır. CRUD aşağıdakı dörd əməliyyatı təmsil edir: Create (Yaratma) — məlumat bazasında yeni bir qeyd (məlumat) yaratmaq. Məsələn, yeni istifadəçi hesabı əlavə etmək. Read (Oxuma) — məlumat bazasından mövcud olan məlumatı oxumaq və ya əldə etmək. Məsələn, istifadəçi siyahısını görmək. Update (Yeniləmə) — mövcud məlumatı yeniləmək və ya dəyişdirmək. Məsələn, bir istifadəçinin profil məlumatlarını yeniləmək. Delete (Silmə) — məlumat bazasından mövcud bir məlumatı silmək. Məsələn, bir istifadəçi hesabını tamamilə sistemdən çıxarmaq. == İstifadəsi == === Verilənlər bazaları === CRUD abbreviaturası verilənlər bazası tərəfindən həyata keçirilən əsas əməliyyatlara aiddir.