Lüğətlərdə axtarış.

Laklar (lak. лак, гъази-гъумучи) — Şimali Qafqazda yaşayan xalq. Laklar tarixən Mərkəzi Dağlıq Dağıstan ərazisində yayılmışlar. Lakların etnik-mədəni ərazisi Lakiya adlanır. == Etimologiya == === Endomin === «Lak sözü lakların öz-özlərini adlandırmasıdır. «Ju lak buru» — biz laklarıq; «ju lakral xalk buru» — biz lak xalqıyıq; «lakssa» — lak, laklar; «lakkuçu» — lak kişi, laklı; «lakku maz» — lak dili; «lakku bilayət» — Lak ölkəsi; «Lakkuy» — Lakiya; «lakral rayon» — lak rayonu; «lakral kıanu» — lak yeri; «lak naççaxıluq» — lak dövləti. Laklar "lak" adını etnonim və toponim kimi istifadə edirlər. Lak dilində «lak» sözü «laxsaa» (yüksək) və «laq» (qala) sözlərinə yaxındır. === Ekzomin === Lakları digər xalqlar müxtəlif adlarla adlandırırlar. Avarlar laklara tumal, qumeq; darginlər — vuluquni, vuleqi, suluquni; ləzgilər — yaxular, yaxulşu; qumuqlar — qazıqumuqlar; çeçenlər — qıazıumki; ruslar — laklar, qazıqumuxlar adlandırırlar.

Lak dili (лакку маз, lakːu maz) — lakların ana dili. Dağıstanın 14 rəsmi dilindən biri, Qafqaz dillərinin Nax-Dağıstan dilləri qrupuna daxildir. 2010-cu ildə keçirilən Rusiya siyahıyaalınmasına əsasən bu dildə 145.895 nəfər danışır. Lak dilində qəzet nəşr edilir, Dağıstan radiosunda veriliş səslənir. == Əlifba == == İstinadlar == == Mənbə == Начальные уроки лакского и словари, самоучители и словари в формате djvu Lak Grammar by Wolfgang Schulze Материалы для изучения лакского языка. Книги на лаксом языке. Русско-лакский школьный словарь == Ədəbiyyat == Хайдаков С. М. Лакско-русский словарь. — М.: Государственное издательство национальных и иностранных словарей, 1962. Джидалаев Нурислан Сиражутдинович. Русско-лакский словарь.

Lak rayonu — Rusiya Federasiyasının subyekti olan Dağıstan Respublikasının rayonlarından biri. == Coğrafiyası == Rayonun sahəsi 750 km², inzibati mərkəzi Qumux kəndidir. == Əhalisi == Rayonun əhalisi 11.984 nəfərdir (2015-ci il).

Savin-le-Lak (fr. Savines-le-Lac, oks. Savina lo Lac) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Alplar. Kommunanın dairəsi — Qap. Savin-le-Lak kantonuna daxildir. INSEE kodu — 05164. 2008-ci ildə əhalinin sayı 1136 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 651 nəfər (15-64 yaş arasında) 465 nəfər iqtisadi cəhətdən, 186 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 71,4%, 1999-cu ildə bu 67.7%). Fəal olan 465 nəfərdən 429 nəfər (222 kişi və 207 qadın), 36 nəfər işsiz (15 kişi və 21 qadın) idi.

Yapon lak məmulatı (漆器, şikki) – yapon lak ağacından əldə olunan şirə ilə hazırlanan Yaponiya dekorasiya məmulatları. Lak bu cür incəsənət məhsullarına gözəllik verməklə yanaşı onları nəmdən və zədələnmələrdən qoruyur. Yapon lak məmulatları minlərlə il salamat qala bilər. Yaponiyada tapılmış ən qədim parçalar Comon dövrünə aiddir. Ən qədim yapon lak rəsmləri isə VII əsrə aid olub Horyuci məbəd kompleksində tapılmışdır. Bir çox antik parça Narada yerləşən VII əsrdə aid Şosoin anbarında saxlanılmışdır. Lak məmulatlarının ən çox istehsal olunduğu dövr XVI-XVIII əsrlərdir. Həmin dövrdə daymyolar lak məmulatlarının böyük sifarişçiləri idilər. Honami Koetsu və Korin həmin dövrün ən tanınmış lak sənətçiləri idi. Müasir dövrdə isə lak sənətçisi Qenroku Matsuda Yaponiyada "Yaşayan milli xəzinə" elan olunmuşdur.

"Qazıqumuq" Lak Xalq Hərəkatı — lak etnik və milli hərəkatı. İlkin olaraq Novolak rayonunun köçürmə problemləri fonunda yaranmışdır. 1992-ci ildən hərəkata Maqomed Xaçilayev rəhbərlik edir. == Tarixi == 1990-cı ilə qədər Dağıstanın ayrı-ayrı xalqları arasında ziddiyyətlər xüsusilə aydın olmuş və 1991-ci ildə Dağıstan çox təhlükəli münaqişə zonasına çevrilmişdir. Burada etnik qarşıdurma özü çox vaxt birbaşa xalqlararası toqquşmalara çevrilə bilərdi. Nəzərdən keçirilən dövrdə milli maraqların əsas təmsilçiləri mahiyyətcə milli siyasi partiyalara çevrilən, demək olar ki, monomilli olan etnik təşkilatlar idi. Qumuq xalqının və "Tənglik" hərəkatının etirazı Xalq Deputatlarının III Qurultayının "Aux rayonunun bərpası" haqqında qərarı ilə səbəb olmuşdur. Bu qərara əsasən Novolak rayonunun lak əhalisinin Mahaçqalanın şimalına köçürülməsi qərara alınmışdır. 1992-ci ilin yazında bu, qumuq-lak ziddiyyətlərinin kəskinləşməsinə gətirib çıxarmışdır ki, bu da təkcə laklar və qumuqların deyil, həm də avarların, çeçenlərin və digər millətlərin nümayəndələrinin iştirakı ilə Dağıstanda ciddi münaqişəyə çevrilə biləcək toqquşmalara səbəb ola bilərdi. Qarşıdurmaya səbəb Xumtorqala rayonunun bərpası və yeni ərazidə Novolak rayonunun yenidən qurulması olmuşdu.

Le-Soz-dü-Lak (fr. Le Sauze-du-Lac, oks. Lo Sause dau Lac) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azür regionunda yerləşir. Yuxarı Alplar departamentinə aiddir. Qap dairəsinin tərkibindədir. Savin-le-Lak kantonuna daxildir. INSEE kodu 05163-dür == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 124 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 73 yaşda (15-64 yaş arasında) 48 nəfər iqtisadi cəhətdən, 25 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 65,8%, 1999-cu ildə 74,1%). Fəal olan 48 nəfərdən 42 nəfəri (25 kişi və 17 qadın), 6 nəfər işsiz (2 kişi və 4 qadın) idi. 25 hərəkətsiz 2 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 14 nəfər təqaüdçü, 9 nəfər digər səbəblərə görə hərəkətsizdir.

Le-Soz-dü-Lak (fr. Le Sauze-du-Lac, oks. Lo Sause dau Lac) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azür regionunda yerləşir. Yuxarı Alplar departamentinə aiddir. Qap dairəsinin tərkibindədir. Savin-le-Lak kantonuna daxildir. INSEE kodu 05163-dür == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 124 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 73 yaşda (15-64 yaş arasında) 48 nəfər iqtisadi cəhətdən, 25 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 65,8%, 1999-cu ildə 74,1%). Fəal olan 48 nəfərdən 42 nəfəri (25 kişi və 17 qadın), 6 nəfər işsiz (2 kişi və 4 qadın) idi. 25 hərəkətsiz 2 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 14 nəfər təqaüdçü, 9 nəfər digər səbəblərə görə hərəkətsizdir.

Savin-le-Lak (fr. Savines-le-Lac) — Fransada kanton , region — Provans-Alp-Kot-d'Azur, departament — Yuxarı Alplar. Qap dairəsinə daxildir. Kantonun INSEE kodu — 0521. Savin-le-Lak kantonuna cəmi 8 kommuna daxildir, onlardan ən əsası Savin-le-Lak kommunasıdır. 2007-ci ildə əhalinin sayı 1 911 nəfər təşkil edirdi.

Savin-le-Lak (fr. Savines-le-Lac) — Fransada kanton , region — Provans-Alp-Kot-d'Azur, departament — Yuxarı Alplar. Qap dairəsinə daxildir. Kantonun INSEE kodu — 0521. Savin-le-Lak kantonuna cəmi 8 kommuna daxildir, onlardan ən əsası Savin-le-Lak kommunasıdır. 2007-ci ildə əhalinin sayı 1 911 nəfər təşkil edirdi.

Dırnaq boyası — Əl və ayaq dırnaqlarına sürülən boya. == Tarixi == Misirlilər dırnaq rəngini ictimai sinifləri bir-birindən ayırmaq məqsədilə istifadə etmişdilər. Kral Axenatonun həyat yoldaşı Nefertitinin əl və ayaq dırnaqlarını yaqut rənginə, Kleopatranın isə gilanar rənginə boyadığı bilinməkdədir. Alt sinifləri təmsil edən qadınların yalnız donuq rəngləri istifadə edəbilmələrinə icazə verilmişdir.

Ernesto Laklau (isp. Ernesto Laclau; 6 oktyabr 1935, Buenos-Ayres – 13 aprel 2014, Sevilya) — Argentinalı siyasi nəzəriyyətçi, postmarksist, həyat yoldaşı Şantal Muff ilə birlikdə yazdığı Hegemoniya və Sosialist Strategiya kitanının müəllifi. Hər ikisi 1960-cı illərin sosial və tələbə hərəkatlarının üzvü olmuşlar, ancaq öz nəzəriyyələrində ənənəvi marksizmin iqtisadi determinizmini və sinfi mübarizə üzərində siyasəti inkar etmişdirlər. Öz nəzəriyyəsini diskursiv və post-strukturalist ənənəyə əsaslandıraraq, yeni sol populist hərəkatlarına (o cümlədən də Türkiyədə HPD-yə) ideoloji təsir göstərmişdir. == Əsərləri == 1985-ci ildə yazdıqları Hegemoniya və Sosialist Strategiya kitabı yeni solçu hərəkatlar ilə sosial və gender hərəkatlarını birləşdirməyə çağırır. Sosialist inqilab əvəzinə radikal demokratiya və aqonistik plüralizm ideyalarını dəstəkləmişlər. Tarixi materializmin yerinə Laklau diskursiv və dil strukturlarını qoymuşdur. Öz nəzəriyyəsində Laklau Mişel Fukonun diskurs və güc nəzəriyyəsinə əsaslanırdı. Daha sonra Laklau öz kitablarında Jak Lakanın psixoanalizinə müraciət edir və siyasi subyektivliklər, kimlik kimi məsələlərdə fantaziyaların və hisslərin rolunu izah edir. Yeni sol populist hərəkatları neoliberal hegemoniyanı dağıtmaları üçün işçi sinfi və digər qrupların hisslərinə müraciət etməyin vacibliyini izah edir.

Henrietta Laks (ing. Henrietta Lacks) (1 avqust 1920 - 4 Oktyabr, 1951) bir Afroamerikalı qadın idi ki, xərçəngvari tümörü olan hüceyrələri ki Corc Otto Qey tərəfindən becərildirilmişlər təsadüfi və gözlənilməz olaraq əbədi və ölümsüz hüceyrələr istehsalı üçün əbədi mənbə oldular ki, tibbi araşdırmalar üçün istifadə olunur. Hazırda bu hüceyrələr, HeLa hüceyrəsi kimi tanınırlar. Henrietta Laksın adı və soyadının ilk hərflərinin birləşməsindən meydana gəlib. Conas Salk, uşaq iflici vaksininin istehsalı üçün HeLa hüceyrələrindən istifadə edib.

İmre Lakatos (9noyabr, 1922 - 2 fevral, 1974), elmi inkişafa bağlı araşdırma proqramlarıyla məşhurluq qazanmış olan müasir elm fəlsəfəçisi. Lakatos, eyni zamanda klassik elm anlayışına qarşı etirazları ilə tanınmışdır. Pozitivist elm idealı və anlayışını tənqid edən Lakatosun fikrincə, elmdə yekun doğrulama və yekun rədd etmə yoxdur. Elm səhvə yol verə bilər, xətaya düşə bilər . Elmdə dəqiq səhvlərlə düzlərin ola bilməyəcəyini söyləyən Lakatosun sözlərinə görə, həqiqəti qarantiya altına almaq və həqiqəti təmin etmək üçün ümumi-keçərli, universal və rasyonal üsullar yoxdur. Buna görə elm müəyyən və dəyişilməz bir metod ola bilməz. Bu baxımdan Pol Feyerabendə təsir etdi; Bilinir ki, onun məşhur İdarə etmə kitabı Lakatos ilə yazışmalarının məhsuludur. Bu yolla, Lakatos elmin rasional irəliləməsini sübut etməyə çalışır.

=== Kalsium laktat === === Alınması === Sənayedə preparatı almaq üçün süd turşusunun qıcqırma prosesindən istifadə edirlər. Şəkərli maddələr (nişasta, qlükoza) qıcqırma bakteriyaları təsirindən 50ºC-ə qədər temperaturda süd turşusuna çevrilir, alınan turşu isə kalsium-karbonatla neytrallaşdırılır. ( C 6 H 10 O 5 ) n → + nH 2 O nC 6 H 12 O 6 ⟶ 2 nCH 3 − CHOH − COOH {\displaystyle {\ce {(C6H10O5)_{n}->[{} \atop {\ce {+nH2O}}]nC6H12O6->2nCH3-CHOH-COOH}}} 2 CH 3 − CHOH − COOH + CaCO 3 ⟶ ( CH 3 − CHOH − COO ) 2 Ca + CO 2 + H 2 O {\displaystyle {\ce {2 CH3-CHOH-COOH + CaCO3 -> (CH3-CHOH-COO)2Ca{}+ CO2{}+ H2O}}} === Fiziki - kimyəvi xassələri === Preparat ağ narın tozvaridir. Havada kristallaşma suyunu tədricən itirir. Soyuq suda az, isti suda isə yaxşı həll olur. Spirtdə, efirdə, xloroformda çox az həll olur. === Tətbiqi === Preparat kalsium ionlarının mənbəyi və allergiyaya qarşı maddə kimi həblər və məhlullar şəklində tətbiq olunur. Kalsium xloriddən fərqli olaraq, selikli qişalara qıcıqlandırıcı təsir göstərmir.

Lakalm (fr. Lacalm, oks. La Calm) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Sent-Jenevyev-syur-Arjans kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Rodez. INSEE kodu — 12117. Kommuna təxminən Parisdən 460 km cənubda, Tuluza şəhərindən 175 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 55 km şimal-şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 211 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 124 yaşda olan (15-64 yaş arasında) 94 nəfər iqtisadi cəhətdən, 30 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 75,8%, 1999-cu ildə bu 67.3%).

Lakatnik burnu (bolq. нос Лакатник, ‘Nos Lakatnik’ \'nos la-'kat-nik\) — Antarktidanın Cənubi Şetland adalarının Smit adası sahillərindən şimal-qərbdə yerləşən qayalardan ibarət burundur. Neofit zirvəsinin qolunu əmələ gətirir. Burun qərbi Bolqarıstanda yerləşən Lakatnik şəhərinin adını daşıyır. == Yerləşməsi == Burun Lista burnundan 1.6 km şimal-şərqdə, Ceyms burnundan 11 km şimal-şərqdə, Qarmen burnundan 2.66 km cənub-qərbdə, Smit burnundan 22 km cənub-qərbdə yerləşmişdir. Britaniya xəritəsinə 1968-ci ildə, Bolqarıstan xəritəsinə 2005 və 2009-cu ildə daxil edilmişdir. == Xəritə == L.L. Ivanov et al. Antarctica: Livingston Island and Greenwich Island, South Shetland Islands. Scale 1:100000 topographic map. Sofia: Antarctic Place-names Commission of Bulgaria, 2005.

Lake Malawi — 2013-cü ildə Çexiyada qurulmuş indi pop qrupu. Qrup vokalist, gitaraçı və keybordist Albert Çerni, bassist və keybordist Yeronim Şubrt və barabançı Antonin Hrabaldan təşkil olunmuşdur. Lake Malawi Çerni tərəfindən Charlie Straight musiqi qrupunun parçalanmasından sonra yaradılmışdır. 2015-ci ildə qrupun We Are Making Love Again adlı mini-albomu, 2017-ci ildə isə Surrounded by Light adlı debüt studio albomu buraxılmışdır. Lake Malawi qrupu Çexiyanı İsrailin Tel-Əviv şəhərində keçirilən 2019 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil etmişdir. == Yaranma tarixi == Lake Malawi qrupun vokalisti Albert Çerni tərəfindən Charlie Straight musiqi qrupunun parçalanmasından sonra 2013-cü ilin sentyabr ayında qurulmuşdur. Qrupun adı Bon Iver qrupunun "Calgary" mahnısından ilhamlanaraq, qoyulmuşdur. 2014-cü ildə qrupun debüt sinqlı "Always June" təqdim olunmuşdur. Həmin ildə Lake Malawi Çexiyanın Colours of Ostrava, Rock for People festivallarında və Böyük Britaniyada isə The Great Escape Festivalında çıxış etmişdir. 2015-ci ildə qrupun We Are Making Love Again adlı mini-albomu buraxılmışdır.

Leyklend — Amerika Birləşmiş Ştatları nın Florida əyalətində yerləşən şəhər. Tampa vƏ Orlando şəhərlərinin arasında yerləşən Leyklendin 2006-cı ildə əhalisi 89,108 nəfər təşkil edirdi. Cənubi Florida Universitetinin bir kampusu da bu şəhərdə yerləşir.

Lakerda uzun müddətli balıq turşusu. Təmizlənmiş palamut balıqlarından hazırlanmışdır. Adətən salat və ya mezze kimi yeyilir. Xidmətdən əvvəl duzunu buraxana qədər suda saxlanılır və balığın derisi fileto bıcağıyla soyulur. Sirkə də əlavə edilə bilər. İncə dilimlenmış balığın üzərində zeytunyağ gəzdirilər və qara bibər ilə səpilir. Qırmızı soğan ilə xidmət edilir.

Lakhnau — Hindistanda şəhərdir. Uttar Pradeş ştatının mərkəzidir. Əhalisi 4 milyona yaxındır.

Lakier binası— Rostov vilayəti Taqanroq şəhəri ərazisində yerləşən tarixi memarlıq binası. Bina Taqanroq şəhəri Turqenev xiyabanı ev 5 ünvanında yerləşir Bina XIX əsrin birinci yarısında inşa edilmişdir. Bina klassizm stilinə sahibdir. Fasadı yarımkolonnalar ilə işlənmişdir. == Tarixi == Taqanroq şəhəri Turqenev xiyabanı ev 5 ünvanında yerləşən bina XIX əsrin birinci yarısında inşa edilmişdir. Bina iki mərtəbədən ibarətdir. Bina ilk dəfə bir mərtəbəli kiçik bir binanın üzərində ucaldılmışdır. Bu kiçik bina Naxçıvan-na-Donudan olan L gildiya taciri Karp Markoviç Qayrabetova məxsus olmuşdur. 1839-cu ildə bina yunan taciri olan Manuilu Kumaniyə məxsus olmuşdur. 1860-cı illərdə binanın sahibi dəyişir.

Lakierovların binası — Rostov vilayəti Taqanroq şəhəri ərazisində yerləşən bina tarixi və mədəni bina olaraq yerli əhəmiyyətli mədəni irs obyekti siyahısına daxildir. Bina İvan Alekseyeviç Varvasinin mülkiyyətində olmuşdur. Bina 1830-cu illərdə inşa edilmişdir. Bina Qreçeskaya 42 ünvanında yerləşir. Bina klassizm stilinə stilinə sahibdir == Tarixi == XIX əarin əvvəllərindı inşa edilən bina kərpiç stilinə malik olmuşdur. Bina İvan Alekseyeviç Varvasinin mülkiyyətində idi. I Aleksadrın Taqanroqu ziyarəti zamanı burafa at tövləsi vardı. Onlar şəhər vəsaiti hesabına inşa edilmişdir. Burada kazaklata aid leyb qvardiya yerləşirdi. Bu binanın sahibləri baxımından zəngin tarixi vardı.

Lakierovun ikinci binası— Rostov vilayəti Taqanroq şəhəri ərazisində yerləşən tarixi arxitektur bina. Bina Taqanroq şəhəri Qreçeskaya küçəsi ev 44 ünvanında yerləşir. Bina XIX əsrin əvvəllərində inşa edilmişdir. Binanın hazır ki, vəziyyəti ideal vəziyyətdədir. Bina klassizm stilinə malikdir == Tarixi == XIX əsrin əvvələrində və ortalarında inşa edilən №42 və №44 ünvanlarında yerləşən binalar İvan Andreeviç Varvasiyə məxsus olmuşdur. Sonradan isə onun varisləri binaya sahiblənmişdir. 1906-1910-cu ildə bina 44 nömrəsi ilə Aleksandr Popudovoy və Yelena Likierə məxsus olmuşdur. Bu bina ilə əlaqəli bir çox taqanroqlu ailələrin soyadı hallandırılır. 1836-cı ildə Varvasi Sofiya Dmitrievna Alferaki ilə ailə həyatı qurmuşdur. Onların iki qızı doğulmuşdur:Akeksandra və Yelena.

Lakiya (həmçinin Lakistan; Lak: Lak, Lakral kanu, Lakku bilayat, Lakkuy) — Şərqi Avropada, Şimali Qafqazda, Dağıstandakı Lakların etnik ərazisinin adıdır. Kumux, Laki və Kulinskiy bölgələrindən ibarət Lakiyanın əsas tarixi, mədəni, mənəvi və siyasi mərkəzidir. == Ərazisi == === Coğrafi mövqeyi === Lakiya şimalda və qərbdə Avariya ilə, şərqdə Darqo, cənubda isə Aqul və Rutul ilə həmsərhəddir. Qafqazın o biri tərəfində Gürcüstan və Azərbaycandır (tarixi Tsaxur krallığı da daxil olmaqla). Lakiya, ucları şimalda, bazası cənubda olan bir az yuvarlaq tərəfləri olan üçbucaqdır. Bu üçbucağın zirvəsi Tsudaxar dərəsidir. Bu üçbucağın tərəfləri Qafqaz dağlarının eninə silsilələridir. Şərq tərəfinə Karinsko-Kundi dağları, Əli dağı, Şunudağ və Kulinsko-Xosrex silsiləsi daxildir. Yaylağın qərb tərəfinə Turçidağ, Şalı silsiləsi və Arçavar silsiləsi daxildir. Rus generalı və tarixçisi Komarov(1869) yazırdı: “Lak ölkəsi, Gümükün əsas kəndindən beş kilometr aşağıda bağlı olan bir çox kanyonlardan ibarətdir; Samur vadisindən yüksək bir silsilə ilə ayrılır.

Lakkadiv adaları (ing. Laccadive Islands) — Hind okeanında Hindistana məxsus olan adalar qrupu. Lakşadvil müttəfiq ərazisinə daxildir. 27 atolldan ibarətdir. Maksimal hündürlüyü 4 metrdir. Lakşadvilin inzibati mərkəzi Kavaratti şəhəridir və eyni adlı atollda yerləşir. == Coğrafiya == Lakkadiv adaları 18,65 km² ərtazini əhatə edir. Adalarda 32 229 nəfər yaşayır (2001). Arxipelaq dörd iri (Kavaratti — 4,22 km², Andrott — 4,84 km², Aqatti — 3,84 km² və Kalpeni — 2,79 km²) və bir necə kiçik adadan ibarətdir. Amindivi adalarından cənubda yerləşir və ondan Doqquzuncu Dərəcə boğazı ilə ayrılır.

Lakkadiv dənizi malaya. ലക്ഷദ്വീപ് കടല്‍- Hind okeanı akvatoriyasında, Hindustan yarımadası ilə Şri-Lanka, Lakkadiv adaları və Maldiv adaları arasında yerləşir. Cənub hissəsi Addi atolu ilə sərhədlənir. Sahəsi 786,000 km², orta dərinlik 1929 m, ən dərin yeri 4131 metr təşkil edir. Sahilləri əsasən qumsallıq, dibi isə şelf relyefi üstünlük təşkil edir. Sularında çoxlu sayda mərcan məşəlli riflər və adalar vardır. Zəngin balıq, molusk və digər dəniz canlıları ilə zəngindir. Əsas limanları Tuttukudi, Monqaluru (Hindistan), Kolombo (Şri-Lanka). == Hidrologiyası == Dəniz sularında demək olar ki temperatur sabit qalır, bəzi yerlərdə yayda 26-28 S, qışda isə 25 S təşkil edir. Duzluğu 34‰, şimal və mərkəz hissələrdə isə 35,5‰ olur.

Lakkolit (rus. лакколит, ing. laccolith) — yer səthinə yaxın yatan göbələkvarı intruziv kütlə. Maqmanın çökmə süxur layları arasına soxulması və üstə yatan layı tağvari qaldırması nəticəsində əmələ gəlir. Bəzən denudasiya prosesləri lakkolitin səthinin açılmasına və relyefdə əks olunmasına səbəb olur. (Pyatiqorsk və Kislovodsk ətrafındakı lakkolitlər, Krımda Ayudağ və s.).

Laklar (lak. лак, гъази-гъумучи) — Şimali Qafqazda yaşayan xalq. Laklar tarixən Mərkəzi Dağlıq Dağıstan ərazisində yayılmışlar. Lakların etnik-mədəni ərazisi Lakiya adlanır. == Etimologiya == === Endomin === «Lak sözü lakların öz-özlərini adlandırmasıdır. «Ju lak buru» — biz laklarıq; «ju lakral xalk buru» — biz lak xalqıyıq; «lakssa» — lak, laklar; «lakkuçu» — lak kişi, laklı; «lakku maz» — lak dili; «lakku bilayət» — Lak ölkəsi; «Lakkuy» — Lakiya; «lakral rayon» — lak rayonu; «lakral kıanu» — lak yeri; «lak naççaxıluq» — lak dövləti. Laklar "lak" adını etnonim və toponim kimi istifadə edirlər. Lak dilində «lak» sözü «laxsaa» (yüksək) və «laq» (qala) sözlərinə yaxındır. === Ekzomin === Lakları digər xalqlar müxtəlif adlarla adlandırırlar. Avarlar laklara tumal, qumeq; darginlər — vuluquni, vuleqi, suluquni; ləzgilər — yaxular, yaxulşu; qumuqlar — qazıqumuqlar; çeçenlər — qıazıumki; ruslar — laklar, qazıqumuxlar adlandırırlar.

Laknau Paktı — Hindistan Milli Konqresi ilə Pakistan Müsəlman Liqası arasında, 1916-cı ilin oktyabrında Lakhnauda keçirilmiş hər iki tərəfin sonrakı birgə iclasında əldə edilən bir razılaşma idi. Pakt vasitəsilə iki tərəf əyalət qanunverici orqanlarında dini azlıqların təmsil olunmasına icazə verməyə razılıq verdilər. Müsəlman Liqası liderləri Hindistan muxtariyyətini tələb edən Konqres hərəkatına qoşulmağa razı oldular. Alimlər bunu hind siyasətində əlaqəli bir təcrübənin nümunəsi kimi göstərirlər. Razılaşma hazırlayarkən Mahajan Konqresə rəhbərlik etdi, Fəzlul Haq (1916-cı ildə həm Konqresdə, həm də Müsəlman Liqasında iştirak etmiş) və Mahatma Qandi də bu tədbirdə iştirak etdilər. == Haqqında == İngilislər hindlilərin məmnuniyyətini təmin etmək üçün hinduların böyük təzyiqləri altında İcraiyyə Şurası üzvlərinin ən azı yarısının seçilmələrinə və Qanunverici Şuranın çoxluğuna sahib olmasına səbəb olacaq bir sıra təkliflərə baxacaqlarını elan etdilər. Həm Konqres, həm də Müsəlman Liqası bunları dəstəklədi. Hər iki partiya başa düşdülər ki, gələcək güzəştlər üçün daha böyük əməkdaşlıq tələb olunur.

Laknau gözəli (film, 2006) – 2006-cı ildə orijinalı urdu və hind dillərində çəkilmiş Hindistan bədii filmidir. Laknau gözəli (film, 1981) – 1981-ci ildə çəkilmiş hind bədii filmidir.

Laknau gözəli və ya Sevimli Umrao (urduca: امراؤ جان‎, hindcə: उमराव जान, İngiliscə: Umrao Jaan) — 1981-ci ildə çəkilmiş hind bədii filmidir, filmin orijinalı urdu dilində çəkilmiş, sonradan isə hind dilinə dublyaj olunmuşdur. Filmin süjet xətti XIX əsrin məşhur hind şairəsi və rəqqasəsi Umrao-Can-Adanın həyatından bəhs edən və real hadisələrə əsaslanan və Mirzə Məhəmməd Hadi Rusvanın qələmə aldığı “Rəqqasə” (1899) romanının ekranlaşdırılmış versiyasıdır.

Lük-la-Primob (fr. Luc-la-Primaube, oks. Luc) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Qərbi Rodez kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Rodez. INSEE kodu — 12133. Kommuna təxminən Parisdən 510 km cənubda, Tuluza şəhərindən 120 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 6 km cənub-qərbdə yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 5544 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 3483 yaşda olan (15-64 yaş arasında) 2728 nəfər iqtisadi fəal, 755 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 78.3%, 1999-cu ildə 74.0%).

Böyük adron sürətləndiricisi və ya Böyük adron kollayderi (ing. Large Hodron Collider, LHC) Avropa nüvə tədqiqatlar şurasının CERN (fr.Conseil Europeen pour la Recherche Nucleaire) hazırladığı dünyanın ən böyük proton sürətləndiricisidir. BAS-nin yaradılması ilk dəfə 1984-cü ildə nəzərdə tutulsa da onun reallaşması 2001-ci ildə həyata keçdi. Böyük adron sürətləndiricisində protonlar 14 TeV (14 teraelektronvolt- 14•10x12 elektronvolt) enerji ilə toqquşması nəzərdə tutulub. BAS Fransa ilə İsveçrə sərhəddində 26.7 km uzunluğu olan və 100 dərinlikdə bir sahəni əhatə edir. BAS-da proton dəstəsinin tutulması və korreksiyası üçün uzunluğu 22 km-i əhatə edən 1624 maqnitdən istifadə olunub. Maqnitlər absolyut 0-dan 1.9K yüksək, -271C temperaturda işləyəcək. BAS-da 4 detektorun işləyəcəyi bildirilir. ATLAS ( A Toroidal LHC- ApparatuS), CMS (Compact Muon Solenoid), LHCb (The Large Hadron Collider beauty experiment) və ALICE (A Large Ion Collider Experiment). ATLAS və CMS Hiqqsin bozonları və "standart olmayan fizika"-nı öyrənmək üçün təyin edilib.

Dünya Azərbaycanlıları Konqresi (qısaca "DAK"") — Dünyadakı Azərbaycan diasporunun bir hissəsini birləşdirən beynəlxalq təşkilat. == Haqqında == Dünya Azərbaycanlıları Konqresi (DAK) 1997-ci ildə ABŞ-də yaradılıb və Azərbayсanda, həmçinin ondan kənarda yaşayan azərbaycanlıların hüquqlarının bərpası və insan haqları uğrunda mübarizə aparan müstəqil, iсtimai və beynəlxlaq diaspor təşkilatıdır. DAK fəaliyyətə başladığı ilk gündən dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın birliyi, bərabərliyi istiqamətində müvafiq addımlar atıb, Azərbaycan diasporunun inkişafı üçün səylərini səfərbər edib. Təşkilat dünyaya səpələnmiş azərbaycanlıların bir araya gəlməsi, xüsusilə də adi insani hüquqlardan məhrum olan güneyli soydaşlarımızın səsinin beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılmasında aktivlik nümayiş etdirib. Bu sahədə DAK-ın gördüyü işlər dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın bir məqsəd ətrafında birləşməsinə, eyni zamanda Güney Azərbaycan probleminin dünya birliyinin gündəminə gətirilməsinə güclü təkan vermişdir. Təşkilatın rəhbərliyinin nüfuzlu beynəlxalq qurumların əsas şəxsləri, aparıcı ölkələrin dövlət rəsmiləri, parlament üzvləri ilə intensiv görüşləri, ictimaiyyət nümayəndələri qarşısında mütəmadi çıxışları artıq müəyyən konkret nəticələr vermiş, hətta BMT-nin Baş katibi səviyyəsində Güney Azərbaycanda yaşayan soydaşlarımızın dil, milli təhsil və milli mətbuat hüquqlarından məhrum olması faktı etiraf edilmişdir. == Parçalanmalar == DAK bununla belə fəaliyyəti dövründə əldə etdiyi uğurlarla yanaşı, problemlərlə də qarşılaşıb, müəyyən çətinliklərlə üzləşib. Təşkilatın üzləşdiyi ən ciddi problemlərdən biri zaman-zaman parçalanması, müəyyən insanların konqresdən ayrılmaları, bəzilərinin isə DAK-a alternativ qurumlar yaratması olub. Dünya Azərbaycanlıları Konqresi daxilində ilk parçalanma 2005-ci ilə təsadüf edib. Təşkilatın 2002-ci ildə Haaqada keçirilən qurultayından sonra bir qrup şəxslər adı çəkilən qurumdan ayrılaraq yeni konqres formalaşdırmaq istiqamətində fəaliyyət göstəriblər.

Eak (həmçinin Ayak və ya Oyak, q.yun. Αἰακός, lat. Aeacus) — qədim yunan mifologiyasında personaj, Zevsin oğlu və Egina adasının hökümdarı. O, güclü ədalət və dindarlıq hissləri ilə seçilirdi. Axilles və Ayaks Telamonidin də daxil olduğu Eakidlər sülaləsinin əcdadıdır. Bir mifə görə, vəfatından sonra axirət dünyasında hakim oldu. == Mifologiyada == Eakın anası Egina idi, hansı ki çay tanrısı Asopun qızı və Saronikos körfəzində yerləşən adanın eponimi olmuşdur (qədim müəlliflərindən yalnız biri Mavr Sevi Honorat Eakın anası kimi digər qadını Avropanı qeyd edir). Elə məhz bu adada Eak dünyaya göz açdı. Hesiod tərəfindən yazılmış mifin köhnə versiyasına görə, o, orada yeganə insan idi; Zevs onun istəyi ilə yerli qarışqaları insanlara çevirdi və beləliklə yeni Mirmidonlar xalqı yarandı və Eak onların hökümdarı oldu. Sonrakı dövrlərdə yaşayan müəlliflər yazırlar ki, qısqanc Hera Eginaya azar göndərdi, bunun nəticəsində bütün yerli sakinlər öldü.

Lokal şəbəkə yaxud LAN (ing. Local Area Network) — yaşayış yeri, məktəb, laboratoriya, universitet şəhərciyi və ya ofis binası kimi məhdud sahədə kompüterləri birləşdirən kompüter şəbəkəsi. Əksinə, genişmiqyaslı şəbəkə (WAN) sadəcə daha böyük coğrafi məsafəni yox, həm də ümumiyyətlə icarəyə götürülmüş telekommunikasiya sxemlərini əhatə edir. Ethernet və Wi-Fi lokal şəbəkələr üçün istifadə edilən ən çox yayılmış iki texnologiyadır. Tarixi şəbəkə texnologiyalarına ARCNET, "Token Ring" və "AppleTalk" daxildir. == Topologiyalar == === Şin topologiyası === Şin topologiyalı lokal şəbəkələr ən sadə struktura malikdirlər. Bu topologiyada bütün kompüterlər paralel olaraq şinə qoşulurlar. Şin, kompüterləri bir-birinə bağlayan kabel sistemidir. İnformasiya paketlər şəklində şinlə hər iki tərəfə ötürülür. İnformasiya göndərmək istəyən kompüter (şəbəkə adapteri) şinin boş olub-olmamasını (yəni şinlə digər kompüterlərin informasiya göndərib-göndərməməsini) yoxlayır.

Lab və ya Laap, Lap, Laab (laosca ລາບ; tail. ลาบ) Laos mətbəxinə məxsus salat növü. Tailandın laosluların üstünlük təşkil etdiyi İsan bölgəsində geniş yayılmışdır. Bu salat orada ət yeməyi kimi təqdim edilir.

Jan-Batist Lamark (fr. Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chevalier de Lamarck; 1 avqust 1744[…], Bazentin[d], Pikardiya, Fransa krallığı – 18 dekabr 1829[…], Paris, Burbon restavrasiyası) — Fransa alim-təbiətşünası. J. Lamark canlı dünyanın təkmil təkamül nəzəriyyəsini yaratmağa çalışırdı. Sonradan bu nəzəriyyə Lamark nəzəriyyəsi adlandırıldı. Öz dövründə diqqəti çəkməsə də sonradan müasir dövrədək qızğın mübahisə predmetinə çevrildi. Lamark indiyə qədər müasirliyini itirməyən "Zoologiyanın fəlsəfəsi" (1809) kitabının müəllifidir. == Həyatı == Jan-Batist Lamark varlı olmayan zadəgan ailəsində anadan olub. Ordu sıralarında döyüşlərdə iştirak edib, zabit rütbəsinə qədər yüksəlib. Parisdə tibb elmini öyrənib və təhsil dövründə təbiət elmlərinə, xüsusilə də botanikaya böyük maraq göstərib. 1778-ci ildə o üç cildlik "Fransız təbiəti" adlı kitab nəşr etdirir.

Lar — İranın Fars ostanının şəhərlərindən və Laristan şəhristanının mərkəzidir.2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 51,961 nəfər və 12,891 ailədən ibarət idi.Əhalisinin əksəriyyəti Əçomi xalqından ibarətdir, Açomi dilində danışırlar və müsəlmandırlar.

Latın dili — Hind-Avropa dillərinə daxil dillərdən biri. Qədim Roma ərazisində işlədilmişdir. Əksər elmi terminlər bu dildən götürülmüşdür. Məsələn, "hydro" — su, "ferrium" — dəmir, "vita" — həyat deməkdir. Hazırda Vatikanda latın dili dövlət dilidir. == Tarixi == Latın dili hind-avropa dil ailəsinin italyan dil qrupunun bir üzvüdür. Latın dilinin əlifbası qədim italyan əlifbası əsasında yaranıb və kökləri daha qədimə yunan və finikya əlifbasına qədər gedir. Latin dilinin tarixi bizim eradan öncəsinə aiddir və Tiber çayı ətrafındakı Latium bölgəsinin əsas istifadə etdiyi dil olub. Eyni zamanda Latium bölgəsi hazirdada böyük bir coğrafiyada öz təsirini göstərən roman sivilizasiyasının (Cənubi Avropa, Latın Amerikası və.s) ilk inkişaf etdiyi bölgə olub. Günü gündən Romada elit təbəqənin istifadə etdiyi dilə çevrilən latin dili b.e.ə I və b.e I əsrləri arasinda şimaldan gallarin, etruryalıların, liquriyalıların, venediklilərin və cənubdan yunan dilli xalqların təsiri ilə latın xalqı tarix səhnəsindən çıxmış və bununla da bu dilin məişət həyatında istifadəsi mümkünsüz olmuşdur.

Lay (təbəqə)

Lək — Bostanda bitkilərin əkildiyi cərgə. Lək (Bərdə) — Azərbaycanın Bərdə rayonunda kənd. Lək (Samux) — Azərbaycanın Samux rayonunda kənd. Lək (Ucar) — Azərbaycanın Ucar rayonunda kənd. Lək (Şamaxı) — Azərbaycanın Ucar rayonunda kənd. Ləki — Azərbaycan Respublikasının Ağdaş rayonu inzibati ərazi vahidində qəsəbə.

Yak (lat. Bos grunniens) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin boşbuynuzlular fəsiləsinin əsl öküz cinsinə aid heyvan növü. Yakların hündürlükləri 2 metrə, çəkiləri 1000 kiloqrama çatır. Bədənləri uzun tüklərlə örtülü olur. Ayaqlarında, yanlarında da uzun tüklər olur. Yaklar Tibetdə dəniz səviyyəsindən 4000-6000 metr yüksəklik ərazilərdə çox az ərazidə yaşamaqdadır.

𐕐 (səslənməsi /ʃ/, transkripsiyası Ş, ş) — Alban əlifbasının 33-cü hərfi. Matenadaran MS 7117 əlyazmasında hərfin adı erm. Շաք (Şakʿ) kimi verilmişdir. Tədqiqatçılar Jost Gippert və Wolfgang Schulze'nin fikrincə bu hərfin adı doğrudur və sadə Ş səsini bildirir. Bu səs özünü udi dilində əsasən qoruyub saxlamışdır.

Laik (fr. Laïc) — Türkiyədə sekulyarizmə verilən ad. Türk Dil Qurumunun lüğətində olan tərifə görə, "dini işlərlə dövlət işini qarışdırmayan, dövlət işlərini dindən ayrı tutan şəxs və ya qurum". Türkiyə laik dövlət hesab edilir. Bu anlayış Türkiyədə laisizm, kamalçılıq və solçuluq ilə assosiasiya olunur. Hər halda, müxtəlif müşahidəçilərə görə, Türkiyədə AKP hökumətinin siyasəti ölkənin laik dövlət statusunu sual altına qoymuşdur. Odur ki, Ərdoğan hökumətinin hakimiyyətə gəlməsindən sonra Türkiyənin quruluş ildönümlərində mühafizəkarlar və dindar hökumət qüvvələri arasında fikir ayrılıqları ön plana çıxmışdır. 2016-cı ildə parlamentin spikeri İsmayıl Qəhrəman İstanbulda bir toplantıda etdiyi çıxış zaman "yeni Konstitusiyada laiklik olmamalıdır" və yenə eyni çıxışında "yeni, dindar bir Konstitusiya olmalıdır" sözlərindən istifadə etmişdir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Laiklik Konusunda Kavram Kargaşası, Prof. Dr.

Lazlar (meqrel ლაზეფი lazepi, gürc. ლაზები lazebi) — ana dili Laz dili olan, Kartvel dil ailəsinə daxil olan xalq. == Sayları == SSRİ və Rusiya FR linqvisti, qafqazşünası Georgi Andreyeviç Klimovun 1986-cı ildə Moskvada nəşr etdirdiyi "Qafqaz dilçiliyinə giriş" adlı kitabında verdiyi məlumata əsasən Türkiyə Lazistanında həmçinin bu ölkənin digər hissələrində anklavlar şəkilndə və Gürcüstanla sərhəddə yayılmış laz dilində təxminən 45 min nəfər danışırdı. Müəllifi Deyvid Levinson olan və 1998-ci ildə ABŞ-nin Arizona ştatının Finiks şəhərində nəşr edilmiş "Bütün dünyada etnik qruplar: hazır istinadlar kitabı"ına görə Gürcüstanda 1.500 nəfər, Türkiyədə isə 200.000 nəfər laz yaşayırdı. === Türkiyədə === Türkiyədə lazların sayına dair bütün hazırkı rəqəmlər müəyyən hesablamalar əsasında alınmış təxminlərdən ibarətdir. 1965-ci ildə aparılmış siyahıyaalmada laz dilini ana dili kimi 26.007 nəfər (ana dilini laz dili olaraq qeyd edənlərin 3.943 nəfəri laz dilindən başqa dil bilməmişdir), "ikinci ən yaxşı bildiyi dil" kimi isə 55.158 nəfər göstərmişdir, yəni Türkiyənin qeyd edilən iki göstəriciyə əsasən laz dilini bilən əhalisi 81.165 nəfər olmuşdur. Beləliklə, 1965-ci ildə 31.391.421 nəfər olan Türkiyə əhalisinin ən yüksək ehtimalla 0,26%-ni lazlar təşkil edirdi. Türkiyə Statistika Qurumunun 31 dekabr 2013-cü il tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən Türkiyə Cümhuriyyəti əhalisi 76.667.864 nəfərdir . Əgər 1965-ci ildəki nisbət payı (0.26%) olduğu kimi qalsaydı onda 2013-cü ilin sonuna olan təxmini hesablamalara əsasən Türkiyədə ən çoxu 198.2 min nəfər laz yaşamalıdır. Konda : Araştırma ve Danışmanlık tərəfindən Türkiyə hökumətinin sifarişi ilə 1993-cü ildə Türkiyə Respublikasının etnik və sosial quruluşunu öyrənmək məqsədiylə apardığı araşdırmanın yekunları əsasında 2006-cı ilə verdiyi təxminə əsasən 73.975 milyon nəfər qəbul edilən Türkiyə əhalisinin 220 min nəfərinin (0.297%) etnik laz olması təxmin edilmişdir.

Lav — soyad. Ərcümənd Behzad Lav — Türkiyə şairi. Aleksis Lav — ABŞ modeli və pornoaktrisası. Cennifer Lav Hyuitt — ABŞ aktrisası və müğənnisi. == Həmçinin bax == LAV 3 — yüngül piyada döyüş maşını.

"Lək-lək" jurnalı (az.-əski. لک‌لک‎) — 1914-cü ildə İrəvanda nəşr olunmuş həftəlik satirik jurnal. "Lək-lək" jurnalı həm də İrəvanda Azərbaycan türkcəsində nəşr edilmiş ilk jurnaldır. Fəaliyyət göstərdiyi 5 ay ərzində jurnalın 12 sayı nəşr edilib. == Haqqında == Gürcüstan Mərkəzi Dövlət Tarix Arxivində saxlanılan senzura sənədinə əsasən İrəvan qubernatoru "Lək-lək" jurnalının nəşri üçün 1914-cü il yanvarın 21-də Mir Məhəmməd Mir Fətullayevə və Cabbar Əsgərzadəyə şəhadətnamə verib. Şəhadətnamədə qeyd olunub ki müəlliflər jurnalda məqalələr, şeirlər, şəhər işləri haqqında xəbərlər, teleqramlar, xarici və daxili xəbərlər, felyetonlar, təmsillər və elanlar çap edə bilərlər. Jurnalının ilk nömrəsi 1914-cü il fevralın 22-də İrəvanda çap edilib. Bununla "Lək-lək" jurnalı İrəvanda Azərbaycan türkcəsində nəşr edilmiş ilk jurnal oldu. İrəvandakı "Luys" mətbəəsində çap olunan jurnalın naşiri və redaktoru Mir Məhəmməd Mir Fətullayev və Cabbar Əsgərzadə idi. "Lək-lək" (əslində senzura sənədlərində "Leylək" jurnalının ərəb qrafikalı əlifbadan transliterasiyasıdır.