Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • qısmaq

    qısmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • QISMAQ

    ...жаться (скупо расходовать), скупиться, жадничать ◊ quyruğunu qısmaq поджать хвост; boynunu qısmaq показать себя жалким

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QISMAQ

    f. 1. Sıxıb tutmaq, iki şey arasında bərk sıxmaq. [Şərəfnisə xanım] şəkil kağızlarını dişin-dişinə qısıb, əlində bərkbərk övkələyir, salır ayağı altın

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QISMAQ

    f. 1. to press (d.), to tighten (d.); quyruğunu (at, it və s.) ~ to put* the tail between the legs; 2

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • qısmaq

    kısmak

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • QISMAQ

    жать, нажимать, сжимать, поджимать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QISMAQ

    daraltmaq — azaltmaq — kiçiltmək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QISMAQ

    yatırmaq — basmaq — sıxmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QISMAQ

    sıxmaq — basmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QISMAQ

    gizlətmək — çəkmək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • qısmaq

    f. serrer vt ; quyruğunu ~ flancher vi, dégonfler (se)fam

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • QISMAQ

    гл. 1. чуькьвена (илисна) кьун, илисун (мес. сас-сарал); 2. чуькьуьн (мес. рикӀ); 3. илисна (алкӀурна) кьун, ттун (мес

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QUYRUĞUNU QISMAQ

    qorxmaq, çəkinmək.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin frazeologiya lügəti
  • QOŞMAQ₂

    f. Getmək, bir tərəfə üz tutmaq, yüyürüb getmək. Vaxta ki bu izdihamı gördüm; Mən də o yerə qoşub yüyürdüm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIZMAQ

    1. согреться, нагреваться; 2. горячиться, сердиться, злиться; 3. возбуждаться; 4. доверять, полагаться;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIYMAQ

    1. не жалеть (чего-то для кого-то), не скупиться; 2. позволить себе что-то в отношении кого-то; 3

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIŞLAQ

    1. зимовье, зимовище; 2. зимнее пастбище;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QISRAQ

    неплодовитая

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIRMAQ

    1. ломать, разбивать; 2. рубить, вырубить; 3. разрывать; 4. истреблять, уничтожать, уничтожить, переморить; 5

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QILMAQ

    делать, совершать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QUSMAQ

    f. Yediyini geri qaytarmaq, öyümək, sifraq etmək. Yediyi balığı qusdu. // Məc. mənada. Bu əmrdə hakimi-vilayətlər şəbihdirlər zəlilərə ki, qan sorub ş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIYMAQ

    gözlərini qıymaq – gözlərini yarım yumaraq və kirpiklərini qısaraq baxmaq. Kərim baba iri, sallaq dodaqlarını geniş-geniş açaraq gözlərini daha da qıy

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QOŞMAQ₁

    ...etmək, bağlamaq. Qatara əlavə vaqon qoşmaq. Vaqonları parovoza qoşmaq. Kotanı traktora qoşmaq. 3. Birləşdirmək, qatmaq. Mən də qoşdum səsimi; Bu gənc

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIZMAQ₂

    ...arxayın olmaq (çox vaxt “ürəyi” sözü ilə bərabər). Ona heç qızmaq olmur. – [Şəhrəbanı xanım:] De görüm, ürəyim dürüst qızasıdırmı? Çünki bu iş çox çə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIZMAQ

    ...Qızışmaq, coşmaq. Çırmanırıq keçməyə çay gəlməmiş; Başlayırıq qızmağa yay gəlməmiş. M.Ə.Sabir.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIYMAQ₁

    f. Heyfi gəlməmək, əsirgəməmək; bir şeyi başqasına rəva görmək. Könül rəva görməz səni yad görə; Səni özgəsinə qıyan deyiləm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIŞLAQ

    ...mötədil havalı və otlaqlı qışlama yeri. Heyvanlar yaylaqdan qışlağa köçdü. // Qışı keçirmək üçün bina və s. olan yer; oba, kənd. Əvvəlinci məclis Qar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QUSMAQ

    рвать, изрыгать, блевать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QISNAQ

    ...yer. 2. sif. Tələsik, təcili, təxiredilməz. Qısnaq iş. □ Qısnağa salmaq – tələsdirmək, sıxışdırmaq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIRMAQ

    bax qarmaq1. Üst-başı toztorpaq içində qısaboylu … iri çopur burnu qırmaq kimi əyri bir topal, yumaq kimi yumalana-yumalana içəri girdi. M.Rzaquluzadə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIRMAQ₁

    ...vurmaqla, toxundurmaqla, yaxud yerə salmaqla parçalamaq, sındırmaq. Güzgünü qırmaq. Qabları qırmaq. – Qız … [müəllimi] görüncə şaşırıb üzünü örtməyə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QOŞMAQ

    1. запрягать; 2. присоединять, приобщить, прицеплять, сопрягать; 3. сочинять, сложить;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QISNAQ

    1 прил. тесный, стеснённый 2 прил. диал. срочный, неотложный. Qısnaq iş срочное дело; qısnağa salmaq торопить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • GEİŞMAĞ

    (Quba) bax ganaşmax. – Büyüglərnən hər şeyi geişmağ yaxşı şeydü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • QIŞLAQ

    сущ. зимовье, кишлак: 1. стоянка зимовщиков 2. место, где зимуют животные, зимнее пастбище

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QUSMAQ

    глаг. 1. безл. рвать, вырвать. Xəstə qusur больного рвёт; o, qusmağa başladı его начало рвать 2. изрыгать, изрыгнуть (пищу) 3. перен. понести наказани

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIZMAĞ

    (Bakı, Kürdəmir) etibar etmək. – O, mə: hər şeyini qızır (Kürdəmir)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • QIZMAQ

    ...доверяться, довериться кому; полагаться, положиться на кого. Ona qızmaq olar ему можно довериться

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIYMAQ

    1 глаг. 1. не жалеть чего-л. для кого-л., не скупиться 2. желать. Sən bunu uşağa necə qıyırsan? как ты можешь желать такого ребенку? 2

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QOŞMAQ

    ...запрягать, запрячь. Atları qoşmaq запрячь (впрячь) лошадей, arabanı qoşmaq запрячь телегу 2. прицеплять, прицепить. Vaqonu qatara qoşmaq прицепить ва

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QISRAQ

    прил. яловый. Qısraq madyan яловая кобыла

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QILMAQ

    f. köhn. Etmək, görmək, yerinə yetirmək, əda etmək, icra etmək. Çün gəldi özünə, qıldı nalə; Yağdırdı xəzanı üzrə jalə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QIRMAQ

    ...сломать что (на куски) 2. разбивать, разбить что. Bardağı qırmaq разбить кувшин, şüşəni qırmaq разбить стекло 3. травить, истреблять, применяя отраву

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIPMAQ

    глаг. см. qırpmaq 1

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QILMAQ

    глаг. в сочет. с нек. отвлеченными сущ.: səcdə qılmaq преклоняться перед кем-, ч ем; çarə qılmaq найти выход, решение какого-л. вопроса; namaz qılmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QASMAQ

    сущ. диал. сборки, складки (на платье)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIPMAQ

    bax qırpmaq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KISMAK

    azaltmaq, qısmaq

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • QIZMAQ

    istilənmək — hərarətlənmək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QIZMAQ

    hirslənmək — hiddətlənmək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QIZMAQ

    coşmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • QIZMAQ

    inanmaq — xatircəmlənmək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • TISMAQ

    f. İncimək, küsmək, narazı qalmaq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MISMAĞ

    I (Gəncə, Qazax, Tovuz) susmaq II (Gəncə, Qazax, Şəmkir) qısılmaq (bir küncə). – Gör nijə divə mısıf qalıf (Gəncə)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • MISMAQ

    глаг. диал. сникать, сникнуть (приходить, прийти в подавленное состояние под влиянием чего-л.)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TISMAQ

    глаг. диал. обижаться, обидеться

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QISMA

    сущ. от глаг. qısmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ОГРАНИЧИТЬ

    məhdud etmək, məhdudlaşdırmaq, hədd qoymaq, qısmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЖАТЬ

    1. sıxmaq, qısmaq; 2. yummaq; 3. qisaltmaq, ixtisar etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПОТИСКАТЬ

    сов. bir qədər sıxmaq, basmaq, qısmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЖАМКАТЬ

    несов. məh. 1. sıxmaq, qısmaq, basmaq; 2. ağzını marçıldatmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОГРАНИЧИТЬ

    сов. məhdud etmək, məhdudlaşdırmaq, hədd qoymaq; qısmaq; ограничить в правах hüququnu məhdudlaşdırmaq; ограничить себя в чём-нибудь özünü qısmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ИЛИСАРУН

    (-из, -на, -а) f. gizlətmək, qısmaq, daldalamaq, görünməz etmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • СЪЁЖИТЬ

    сов. dan. yığmaq, büzüşdürmək, qısmaq (dodaqlarını, çiyinlərini və s.).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СТИСНУТЬ

    сов. sıxmaq, basmaq, qısmaq; ◊ стиснуть в объятиях bərk-bərk qucaqlamaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SOXMAQ

    Sıxmaq, qısmaq, kəsmək kimi sözlərlə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ПОДЖАТЬ

    сов. büküb altına yığmaq, qısmaq; ◊ поджать под себя ноги bardaş qurmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПУЬРЧУЬКЬАРУН

    ...f. əzmək, əzik-əzik etmək, əzişdirmək, büzüşdürmək, bürüşdürmək; yığmaq, qısmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ПУЬРЧУЬКЬАРУН

    ...f. əzmək, əzik-əzik etmək, əzişdirmək, büzüşdürmək, bürüşdürmək; yığmaq, qısmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЗАЖАТЬ

    сов. 1. sıxmaq; qısmaq; 2. sıxışdırmaq; 3. məc. boğmaq; зажать критику tənqidi boğmaq; ◊ зажать рот ağzını yummaq, susdurmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MƏNGƏNƏ

    Türkmən dilində buna “qıstırğıc” deyirlər, qısmaq və sıxmaq sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • СЖАТЬ

    СЖАТЬ I сов. 1. sıxmaq, qısmaq; 2. yummaq; 3. məc. qısaltmaq, ixtisar etmək. СЖАТЬ II сов. biçmək, biçib qurtarmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЩЕМИТЬ

    несов. 1. sıxmaq, qısmaq (adətən dar geyim haqqında); 2. məc. ürəyini sıxmaq, qüssələndirmək; 3. безл. ağrımaq, sancmaq; щемит грудь döşüm sancır.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИПЕРЕТЬ

    сов. dan. 1. sıxmaq, basmaq, qısmaq; 2. dirəmək, dayamaq; 3. bağlamaq, kilidləmək; örtmək, çəkmək (qapını, pəncərəni); ◊ припереть к стене (к стенке)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • QISA

    “Gödəltmək” mənasında qısmaq feili olub (“sıxmaq” mənası da olub), ondan qısğa (короткий) sifəti əmələ gəlib. Qısıl (сжиматься) kəlməsi də buradandır.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ФУС

    dan.: фус акъуд тавун nəfəsini qısmaq, susmaq, səsini kəsmək, kirimək; фус акъудмир! sus! kiri! kəs səsini!; фусни акъат тавун qətiyyən səsi çıxmamaq,

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ПРИЩЕМИТЬ

    сов. basmaq, əzmək; sıxmaq, qısmaq; sıxıb əzmək, basıb əzmək, ... arasında qoymaq; прищемить собаке хвост itin quyruğunu basmaq; прищемить палец дверь

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • QIZIRĞANMAQ

    ...açıqlanıb. Qısqan sözü də həmin mənanı əks etdirib. Deməli, söz qısmaq kəl­mə­si ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • SIX

    ...ətəklərin; Ətirlidir küləklərin (Ə.Kürçaylı). SIX II f. Əzmək, qısmaq. Söyləyin, hər yandan sıxırmı sizi; Qalın daş divarlı hasar, a dostlar! (O.Sarı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • ИЛИСУН

    ...basmaq, vurmaq, qoymaq; тагъма илисун damğa basmaq, damğalamaq; 3. qısmaq, iki şey arasında bərk sıxmaq, sıxıb tutmaq; сас сарал илисун dişi-dişinə q

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АГАЖУН

    ...büzüşdürmək; пел агажун alnını qırışdırmaq; 2. büzüşdürmək, yığmaq, qısmaq; qıvrıltmaq, qıc etmək (ağrı, sancı, şaxta haqqında); 3. məc. qıymaq; виле

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬВЕХ

    ...arasındakı hissəsi); кьвехен кьил qasıq; * тум кьвехе тун quyruq qısmaq, qorxub özünü yığışdırmaq, yaxud qaçmaq, əkilmək; тум кьвехе хьун quyruğu paç

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬВЕХ

    ...arasındakı hissəsi); кьвехен кьил qasıq; * тум кьвехе тун quyruq qısmaq, qorxub özünü yığışdırmaq, yaxud qaçmaq, əkilmək; тум кьвехе хьун quyruğu paç

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • CLENCH

    ...sıxma (yumruğunu); 2. basma (dişlərini) clench2 v 1. sıxmaq, qısmaq; yummaq; He clenched his hands into hard fists O, yumruqlarını bərk-bərk sıxdı; 2

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ПРИЖАТЬ

    сов. 1. sıxmaq, basmaq, qısmaq; прижать к сердцу bağrına basmaq; 2. məc. əziyyət vermək, incitmək, sıxışdırmaq, qısnamaq; ◊ прижать к стене sıxışdırma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SIĞIŞDIR

    Sıxışdırmaq feilinin dəyişmiş formasıdır. Sıxmaq və qısmaq feilləri səslərin yerdəyişməsi nəticəsində müxtəlif forma kəsb etmiş kəlmələrdəndir. Hətta

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • QIZIRĞAN

    Qıs (maq) kəlməsi ilə bağlıdır. Qısmaq, sıxmaq kəlmələri eyni söz olub, səslərin yerdəyişməsi nəticəsində iki müxtəlif sözə çevrilib. İndi mənaları ta

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • QASIRĞA

    Bu söz qaynaqlarda qısırğa kimi verilib. Güman ki, qısmaq (qırışmaq, bu­rulmaq) feili ilə bağlıdır. Havada qasırğa olanda hərə bir tərəfə qaçır və sığ

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ТУМ¹

    ...тум галай гъед quyruqlu ulduz, kometa: тум илисун a) quyruğunu qısmaq (it və s. haqqında); b) məc. quyruq qısmaq, qorxub qaçmaq, əkilmək; тум гъиле т

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЯЛ¹

    ...tövşümək, təngnəfəs olmaq; c) məc. susmaq, dinməmək, nəfəsini qısmaq; ç) məc. susdurmaq, səsini kəsməyə məcbur etmək: ял яхъ! sus! dinmə! kəs səsini!

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • QISIR

    ...şəkilçisini dəqiq müəyyənləşdirə bilmədim. Güman ki, sözün etimonu qısmaq feili ilə bağlıdır, -ır isə ondan ad düzəldib: gəlmək və gəlir (доход) qəli

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • JAM

    ...bir az çiyələk cemi çəkdi / yaxdı jam2 v (-mm-) I 1. sıxmaq, qısmaq, sıxışdırmaq; əzmək; to ~ one’s fingers in the door barmaqlarını qapının arasında

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • QUYRUQ

    ...(it) to wag its tail; (at, inək) to swish its tail; quyruğunu qısmaq (həm müst., həm də məc.) to have* one’s tail between one’s legs; ~ bulamaq (it)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • NƏFƏS

    ...четинвилелди нефес къачун, каш ягъун, каш-кашахъ татун; nəfəsini qısmaq (gizləmək) ял кьун, рахун тавун, кисун; 3. пер. куьгьн. гаф, чӀал; 4. “ван” м

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SIXMAQ

    ...yoxlamaq. 2. Kip birləşdirmək, bir-birinin üstünə bərk basmaq, qısmaq. Cavan müəllim … susdu, dişlərini bir-birinə sıxdı, gözləri isə çox şeylər söyl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QUYRUQ

    ...кому; quyruğunu qaldırmaq задирать, задрать хвост; quyruğunu qısmaq поджимать, поджать хвост; quyruğunu əldən buraxmaq kimin упускать, упустить кого;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QUYRUQ

    ...акъатун, гъиле гьат тавун, гьилледалди хев хкудун (кьуникай); quyruq qısmaq ттум кьуьхве ттун, кӀичӀевиляй вичи-вич кӀватӀун ва я катун, арадай акъат

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • NƏFƏS

    ...halına qalmaq lazım idi, nəfəsi qaralmış idi. S.Hüseyn. Nəfəsini qısmaq (gizləmək) – susmaq, sükut etmək, dinməmək. [Cavahir xatunun] hər bir kəlməsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QUYRUQ

    ...keçməmək, tutulmaq qorxusundan hiylə və kələklə yaxasını qurtarmaq. Quyruq qısmaq – qorxub özünü yığışdırmaq, yaxud qaçmaq, əkilmək. …Qalan iki-üç at

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÜRƏK

    ...döndərmək) рикӀ чӀулаварун, руьгьдин азаб гун, инжиклу авун; ürəyini qısmaq кил. ürəyini sıxmaq; ürəyini qopar(t)maq рикӀ авудун, гзаф кичӀ кутун, ку

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÜRƏK

    ...qayğılı sözlər Dilavərin ürəyini qana döndərdi. V.Şıxlı. Ürəyini qısmaq – bax ürəyini sıxmaq. Leyla uşaqların ürəyini qısmamaq üçün Qəşəmlə olan müna

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Qışlaq
Qışlaq (yataq) — sığırxana, yataq və yaşayış məskəni.Yaşayış məntəqələri AzərbaycandaQışlaq (Cəbrayıl) — Cəbrayıl rayonunda kənd. Qışlaq (Xocalı) — Xocalı rayonunda kənd. Qışlaq (Laçın) — Laçın rayonunda kənd. Qışlaq (Kələxan, Lerik) — Lerik rayonunun Kələxan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Qışlaq (Piran, Lerik) — Lerik rayonunun Piran kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Qışlaq (Tülüconu, Lerik) — Lerik rayonunun Tülüconu kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.Oxşar toponimlərAşağı Qışlaq — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahbuz rayonunda kənd. Aydınqışlaq — Qəbələ rayonunda kənd. Böyük Qışlaq — Tovuz rayonunda kənd. Kolqışlaq — Ağdam rayonunda kənd. Qımılqışlaq Qızıl Qışlaq Nohurqışlaq — Qəbələ rayonunda kənd.
Aşağı Qışlaq
Aşağı Qışlaq — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahbuz rayonunda kənd. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 55-XII saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahbuz rayonunun Aşağı Qışlaq kəndi Kolanı kənd Sovetindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Aşağı Qışlaq kənd Soveti yaradılmışdır. == Toponomikası == Dağətəyi ərazidədir. Tədqiqatçıların fikrincə, oykonimin ikinci komponenti olan qışlaq sözünü "qışlama" mənasında qəbul etmək olmaz. Çünki ərazidəki Aşağı Qışlaq və Yuxarı Qışlaq kəndləri qışlaq üçün əlverişli deyil. Bu ad kəngərlilərin qızıl qışlaq tayfasının tirələrindən (orta qışlaq, güllü qışlaq, yazlı qışlaq, yazı qışlaq və ya düz qışlaq) birinin adı ilə bağlıdır. Aşağı Qışlaq oykonimi etnotoponim kimi "adı çəkilən tayfanın, tirənin məskunlaşdığı ərazinin aşağı hissəsi" anlamındadır. == Əhalisi == Əhalisi 916 nəfərdir.
Baş Qışlaq
Baş Qışlaq (Zəncan) —
Böyük Qışlaq
Böyük Qışlaq — Azərbaycan Respublikasının Tovuz rayonunun Böyük Qışlaq kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Toponimikası == Yerli əhalinin verdiyi məlumata görə, kəndi XVIII əsrin sonu, XIX əsrin əvvəllərində Qarabağdan köçüb gəlmiş ailələr qışlaq yerində salmışlar. Ona görə də kənd belə adlandırılmışdır. Böyük sözü isə kəndi eyniadlı digər yaşayış məntəqələrindən fərqləndirməyə xidmət edir. == Tarixi == === Tarixi abidələri === Böyük Qışlaq kəndində aşağıdakı daşınmaz tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmışdır: == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Əsrikçayın (Axıncaçayın qolu) sol sahilində, Murğuz silsiləsinin (Kicik Qafqaz) ətəyində yerləşir. == Əhalisi == == İqtisadiyyatı == == Mədəniyyəti == Kənddə Böyük Qışlaq kənd kitabxana filialı, Böyük Qışlaq kənd Mədəniyyət Evi, Böyük Qışlaq poçt şöbəsi (AZ6019) fəaliyyət göstərir. == Təhsil == Kənddə Gəray Nəsibov adına Böyük Qışlaq kənd tam orta məktəbi və Böyük Qışlaq Şamlıq kənd ümumi orta məktəbi fəaliyyət göstərir. == Din == Kənddə dini ibadət yeri və ya dini icma qeydə alınmamışdır. == Səhiyyə == Kənddə Böyük Qışlaq kənd xəstəxanası yerləşir.
Cəliq (Qışlaq)
Cəliq (fars. جاليق‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Əhər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 16 nəfər yaşayır (6 ailə).
Dağ Qışlaq
Dağ Qışlaq — Azərbaycan Respublikasının Xocalı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. 1992-ci ildən Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altındadır. == Tarixi == Burada ilkin yaşayış XVI əsrə aid olduğu deyilir. Dağ Qışlaq kəndi Qışlaq qəsəbəsindən hündürdə yerləşdiyi üçün (kənd dağın ətəyində yerləşir) bura Dağ Qışlaq adlandırılıb. 1988-ci ilədək Xankəndi şəhərinin tərkibində olub. 1992-ci il martın 2-si kəndə hücum edilib. Hücum Xankəndidəki 366-cı moto-atıcı alay tərəfindən həyata keçirilib. Əvvəlcə şəhər istiqamətindən kəndə qradlar atılıb. Sonra isə əsgərlər kəndi tam mühasirəyə alıblar. Kənd camaatı isə onlarca kilometr qəth edərək Harov kəndinə pənah gətiriblər.
Güney Qışlaq
Güney Qışlaq (əvvəlki adı: Yuxarı Remeşin) — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahbuz rayonunda kənd. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 55-XII saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahbuz rayonunun Kükü kənd Sovetinin tərkibindəki Yuxarı Remeşin kəndi Remeşin kənd Sovetinin tərkibinə verilmişdir. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1 mart 2003-cü il tarixli, 423-IIQ saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şahbuz rayonunun Qızıl Qışlaq kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Yuxarı Remeşin kəndi Güney Qışlaq kəndi adlandırılmışdır. == Tarixi == == Əhalisi == İvan İvanoviç Şopenin rəhbərliyi 1829-cu ilin aprel ayında başladılmış və 1832-ci ilin may ayında sona çatdırılmış əhalinin kameral siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən Erməni vilayətinin Naxçıvan əyalətinin Naxçıvan mahalında yerləşən Yuxarı Remeşin kəndində 9 evdə 17 nəfəri kişilər 18 əfəri isə qadınlar olmaqla 35 nəfər müsəlman yaşayırdı. Kənd əhalisinin sayı 544 nəfərdir.
Kor qışlaq
Kor qışlaq-coğrafi adı Ağcabədi rayonunun Boyat kəndi yaxınlığında qeydə alınıb. == Tarixi == Yaşlı nəslin dediklərinə görə bir il çox bərk soyuq olur. Nəticədə qızılca xəstəliyi yayılır. Qışlaqda yaşayanların hamısı bu xəstəlikdən ölür. Elə o zamandan da həmin qışlaq el arasında Kor qışlaq adlanır. Qışlaq-mal-qaranın qışladığı əraziyə, otlağa deyirlər. O, maldarlıq təsərrüfatının meydana çıxması ilə əlaqədar yaranmışdır. Qarabağın ərazisi qoyunçuluğun qədim qışlaqları hesab edilir. Soyuqlarla bağlı olaraq mal-qara 7-8 ay qışlaqda qorunub saxlanır, otarılır.Qışlaqların təxminən 6 min illik yaşı var. Onlardan indi də heyvandarlıq təsərrüfatında geniş istifadə edilir.
Kosalar (Qışlaq)
Kosalar (fars. كوسالار‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Əhər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 127 nəfər yaşayır (26 ailə).
Orta Qışlaq
Orta Qışlaq — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Üçoğlan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Qara Qışlaq
Qaraqışlaq (Zəngibasar) Qaraqışlaq (Soyuqbulaq) Qaraqışlaq (Salmas) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Salmas şəhristanının Mərkəzi bəxşinin Ləkistan qəsəbəsində yerləşib. Qaraqışlaq — Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistanda) kənd.
Qışlaq (Culfa)
Qışlaq (fars. قشلاق‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 674 nəfər yaşayır (187 ailə).
Qışlaq (Cəbrayıl)
Qışlaq — Azərbaycan Respublikasının Cəbrayıl rayonunun inzibati-ərazi vahidində kənd. == Tarixi == 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 9 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Ordusunun uğurlu əks-hücum əməliyyatı nəticəsində düşmən işğalından azad edilmişdir. == Toponimikası == Qışlaq oyk., sadə. Cəbrayıl rayonunun Süleymanlı inzibati ərazi vahidində kənddir. Qarabağ silsiləsinin ətəyindədir; Xocalı rayonunun Təzəbinə inzibati ərazi vahidində kənddir. Dağətəyi ərazidədir. Yaşayış məntəqəsi keçmiş qışlaq yerində salındığı üçün belə adlandırılmışdır; Laçın rayonunun Köhnəkənd inzibati ərazi vahidində kənddir. Qarabağ silsiləsinin c.-q. yamacındadır; Lerik rayonunun Siyov inzibati ərazi vahidində kənddir.
Qışlaq (Germi)
Qışlaq (fars. قشلاق‎) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 20 nəfər yaşayır (6 ailə).
Qışlaq (Laçın)
Qışlaq — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Köhnəkənd kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == Kənd Qarabağ silsiləsinin cənub-qərb yamacındadır.1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir. == Coğrafiyası və iqlimi == İki dağın arasındakı dərədə yerləşir. Kirs dağına çox yaxındır. Ətrafında sıra armudlar, qılıncdaş təpəsi yerli sakinlər arasında məşhurdur. == İqtisadiyyatı == Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq idi. == Əhalisi == 2006-cı ilin statstikasına görə kəndin əhali sayı 170 nəfər olmuşdur.
Qışlaq (Lerik)
Qışlaq (Kələxan, Lerik) — Azərbaycanın Lerik rayonunun Kələxan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Qışlaq (Piran, Lerik) — Azərbaycanın Lerik rayonunun Piran kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Qışlaq (Tülüconu, Lerik) — Azərbaycanın Lerik rayonunun Tülüconu kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Qışlaq (Loru)
Qışlaq, Jdanov — Loru mahalında qışlaq, kənd.
Qışlaq (Marağa)
Qışlaq (fars. قشلاق‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Marağa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 409 nəfər yaşayır (106 ailə).
Qışlaq (Miyanə)
Qışlaq (fars. قشلاق‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Miyanə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 84 nəfər yaşayır (35 ailə).
Qışlaq (Qəzvin)
Qışlaq — İranın Qəzvin ostanının Abyek (Oba) şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. == Əhalisi == 2016-cı ilin məlumatına görə şəhərdə 3,798 nəfər yaşayır (1,215 ailə). === Milli tərkibi === Əhalisi Azərbaycan türklərindən ibarətdir və Azərbaycan türkcəsində danışırlar.
Qışlaq (Sultaniyə)
Qışlaq (fars. قشلاق‎) — İranın Zəncan ostanı Sultaniyə şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 18 nəfər yaşayır (8 ailə).
Qışlaq (Sərab)
Qışlaq (fars. قشلاق‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 137 nəfər yaşayır (26 ailə).
Qışlaq (Xocalı)
Qışlaq — Azərbaycan Respublikasının Xocalı rayonunun Təzəbinə kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.Ermənilər tərəfindən həm də Çağqaşat adlandırılır. 1992-ci ildən 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olub. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Qışlaq kəndi Rusiya Sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. == Toponimikası == Kənd dağətəyi ərazidədir. Yaşayış məntəqəsi keçmiş qışlaq yerində salındığı üçün belə adlandırılmışdır. Qışlaqlar maldar ellərin müvəqqəti mövsümü yaşayış məntəqəsi olub kəndlərdən kənarda salmır, müəyyən vaxtdan sonra əhali burada məskunlaşır və daimi yaşayış məntəqəsinə çevrilirdi. Bəzən belə məntəqəlarin adı dəyişir, çox vaxt köhnə ad saxlanilirdi. == Əhalisi == 2005-ci ildə Dağlıq Qarabağda keçirilən əhalinin siyahıyaalmasına əsasən Qışlaq kəndinin əhalisinin faktiki sayı 202 nəfər, qeydiyyatdakı əhalinin sayı 200 nəfər təşkil edirdi.
Qışlaq (Xoy)
Qışlaq (fars. قشلاق‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,287 nəfər. yaşayır (302 ailə).
Qışlaq (yataq)
Qışlaq — sığırxana, yataq və yaşayış evlərini ozundə birləşdirən müvəqqəti yaşayış məskəni olmuşdur. Adından məlum olduğu kimi qışlaq, əsasən, qış aylarında yaşayış ucun nəzərdə tutulan ərazi, otlaq sahəsi deməkdir. İlin 8-9 ayını qışlıqlarda kecirən Azərbaycanın maldar elatları, əsasən də tərəkəmələr yalnız yay aylarında yaylaqlara qalxırdılar. Qışlaq digər muvəqqəti yaşayış məskəni tiplərindən xeyli daimiliyi ilə fərqlənir və kəndə kecidin son mərhələsi hesab olunurdu. Qışlaq yerinin daimi məskənə-kəndə keçid təşkil etdiyini bəzi kəndlərinin adlarının tərkibində “qışlaq” sözünün işlənməsi də təsdiq edir. Oğuz rayonunun Xaçmazqışlaq, Xalxalqışlaq, Tovuz rayonunun Böyükqışlaq, Laçın rayonunun Köhnəqışlaq, Qışlaq, Qazax rayonunun Köhnəqışlaq, Düzqışlaq, Daşkəsən rayonunun Yayqışlaq, Zəngilan rayonunun Günqışlaq, Qəbələ rayonunun Aydınqışlaq, Goranboy rayonunun Başqışlaq kimi kənd adları buna misal ola bilər. Müvəqqəti yaşayış məskənlərinin daimi məskənə-kəndə keçid təkil etdiyini XIX-XX əsrin əvvələrinin ədəbiyyat materialları da təsdiq edir. == Mənbə == Azərbaycan etnoqrafiyası. Üc cilddə. II cild.
Qaymaq
Qaymaq — süd məhsulu. Yağ əldə etmək və yemək üçün istifadə olunur. Qaymaq almaq üçün qaynanmış südü qablara (teşt, tabaq və s.) töküb 15—20 saat saxlayırlar. Bu müddətdə südün qaymaq adlanan yağlı hissəsi üzə çıxır. Buna görə də qaymaq xalq arasında bəzən üz adlanır. Süd məhsullarının, o cümlədən qaymağın alınması gil qabların hazırlandığı Neolit dövrünə aiddir. Hazırda qaymaq sənaye üsulu ilə də alınır. Standarta görə tərkibində 20% yağ olan qaymaq adi, 35% yağ olanı isə yağlı qaymaq adlanır. Qaymağın tərkibində A, B, E, C vitaminləri, həmcinin şəkər və zülal var. 1 kq qaymaqdan 5000 kalori alınır.
Quymaq
Qıpçaq
Qıpçaq (Qax) — Azərbaycanın Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Qıpçaq bələdiyyəsi — Qax rayonunda bələdiyyə. Qıpçaq (Şörəyel) — Şörəyel mahalının inzibati ərazi vahidində (indiki Ermənistanın Şirak mərzində) kənd. Qıpçaq (Qoşaçay) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Miyandoab (Qoşaçay) şəhristanında kənd. Qıpçaq (Üskü) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Üskü şəhristanında kənd. Qıpçaq (Bostanabad) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Bostanabad şəhristanında kənd. Qıpçaq (Həmədan) — İranın Həmədan ostanının Həmədan şəhristanında kənd. Qıpçaq (Əlborz) — İranın Əlborz ostanının Nəzərabad şəhristanında kənd. Qıpçaq (Tehran) — İranın Tehran ostanının Mələrd şəhristanında kənd. Qıpçaq (Qaqauziya) — Moldovanın Qaqauz Muxtar Regional Torpağında kənd.
Qıvraq
Qıvraq — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Kəngərli rayonunda qəsəbə, Kəngərli rayonunun inzibati mərkəzi. == Tarixi == Bu gün Kəngərli rayonunun mərkəzi sayılan Qıvraq ərazisində də monqollar dövründə məskunlaşma olmuşdur. Bu mənada “Qıvraq” adının monqol tayfalarının Qaraqorumdan əvvəlki mərkəzi olmuş və 1228-ci il Qurultayının keçirildiyi Auraqdan gəldiyini ehtimal etmək olar. Monqol torpaqlarındakı Auraq şimal istiqamətində dağ bölgələrinə gedən yolda yerləşirdi. Mənası qaynaq olan, əski monqolca “Auraq” adlandırılan və qədim zamanlardan məşhur olan şəfa ocaqları buranı dövrələmişdi . Ərazinin cənubundan Kerulen çayı axır, çayın cənub sahilində isə bozqır çölləri uzanırdı. Naxçıvan ərazisindəki Qıvraqın yerləşdiyi mövqeyə də baxarkən bu iki ərazi arasındakı açıq-aşkar oxşarlıq sezilməkdədir. Mümkündür ki, bu bənzərlik səbəbindən monqollar bu əraziyə “Auraq” adını vermiş, zamanla bu söz dilimizdə “Qıvraq” formasına düşmüşdür. Kənd Əmanulla xan Naxçıvanski nin (1845–1891) məxsus olmuşdur. == Əhalisi == 1 yanvar 1914-cü il tarixinə olan məlumata əsasən Qıvraq kəndində əsasən etnik tatarlardan ibarət hər iki cinsdən toplam 1.661 nəfər əhaliyaşayırdı.Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsinin 1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumatına əsasən Qıvraq qəsəbəsinin 5,4 min nəfər əhalisi vardır.
Qusma
Qusma(vomitus) — ağız vasitəsilə mədə məzmunu püskürmə prosesi. İnsanlar, meymunlar, itlər, pişiklər, donuzlar, balıqlar və quşlar qusa bilir. Ancaq siçanlar, siçovullar, dovşanlar və atlar qusa bilmir. Çünki onların uzun və dar qida boruları var. Bundan başqa onlarda qusma bacarığı olan sinirlər çatırmır. Bu akt tənəffüs əzələləri və abdominals əlaqəli mədə əzələlərin daralma, eləcə də hərəkət əlaqələndirir xüsusi qusma mərkəzi ilə tənzimlənir. Qusmadan bir neçə saniyə əvvəl tüpürcək vəziləri böyük ölçüdə ağız yuxu ifraz edir ki, mədə turşusu dişlərə ziyan verməsin. "Qusma" - ən yaxşı qusma ilə mədə və ağız vasitəsilə yayılan məzmunu və xüsusiyyətləri müəyyən etmək üçün istifadə bir dövr. Qusma səbəbiylə kompleks refleks aktıdır Vol. n ötürülür müxtəlif orqanların (dil kökü, yumşaq damaq, mədə mukoza, öd kisəsi, balans və digər bir orqan.) reseptorları qıcıqlanma.
Anal qarmaq
Anal qarmaq - anal cinsi əlaqə və ya digər cinsi fəaliyyətlər üçün istifadə olunan, görünüşcə balıq qarmağına bənzəyən seks oyuncağı. Anal qarmaqlar daha çox paslanmaz poladdan hazırlansa da, müxtəlif materiallardan hazırlana bilər. Anal qarmağın dizaynı adətən bir ucunda metal top, digər tərəfində halqa olan əyri çubuqdur. Dildolar və anal muncuqlar kimi penetrasiya üçün nəzərdə tutulmuş digər oyuncaqlardan fərqli olaraq anal qarmaqlar daha sərt materiallardan hazırlandıqları üçün doğru istifadə olunmadıqları təqdirdə ciddi yaralanmalara səbəb ola bilər.
Dəşti-Qıpçaq
Dəşt-i Qıpçaq (fars. دشت قپچاق‎ Dašt-i Qipčaq), tam adı - Dəşt-i Qıpçaq və Kuman — Qıpçaq çölü - Qıpçaqların yaşadığı tarixi ərazi və eyniadlı imperiya. == Tarixi == Hunların, göytürklərin, хəzərlərin ardınca qıpçaqlar Avrasiya çöllərinin hakiminə çеvrildilər. Bu günə qədər "qıpçaq" еtnоniminin işləndiyi ilk mənbə 759-cu ilə aid оlan "Sеlеnq kitabəsi" hеsab оlunur. Gürcü mənbələri оnları "yеni" və "əski" qıpçaqlara bölür. Оrta əsr tariхçisi Fəzlullah Rəşidəddin qıpçaqları Oğuz xaqanın başçılıq еtdiyi türk ulusunun bеş qоlundan biri hеsab еdir. Tariхdə "Dəşti Qıpçaq" (Qıpçaq çölü) adlanan ərazi Qara dənizin şimalını və Qafqazları əhatə еdirdi. XI-XV yüzillərdə Tyan Şanın qərb ətəklərindən Dunaya qədər torpaqlar türkdilli qıpçaqların (rus mənbələrində-polovəslər) adını daşıyırdı. Qıpçaq ölkəsi dedikdə, ilk növbədə Şimali Qafqaz və Şimali Qaradəniz çöllərini əhatə edən ərazi başa düşülür. Bəzi tədqiqatçılar Attilanı qıpçaq kökənli hesab edirlər.
Mixail Qusman
Mixail Qusman (Mixail Solomonoviç Qusman; 23 yanvar 1950, Bakı) — SSRİ və Rusiya jurnalisti, tərcüməçi. Yuli Qusmanın kiçik qardaşı, "Qızıl çinar" beynəlxalq mükafatı laureatı (2018). == Həyatı == Mixail Qusman 23 yanvar 1950-ci ildə Bakı şəhərində hərbi həkim, Böyük Vətən müharibəsi illərində Xəzər Dəniz Donanmasının baş terapevti, polkovnik-leytnant Solomon Moiseyeviç Qusmanın ailəsində anadan olmuşdur. Anası Lola Yuliyevna Barsuk əvvəlcə aktrisa, daha sonra tərcüməçi, Azərbaycan Xarici Dillər İnstitutunun professoru olmuşdur. 1970 - Azərbaycan Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutunu bitirmişdir. 1973 - Bakı Ali Partiya Məktəbini bitirmişdir. 1973-1986-cı illərdə - Azərbaycan SSR Gənclər Təşkilatları Komitəsinin sədr müavini (Bakı); 1986-1991-ci illərdə - SSRİ Gənclər Təşkilatları Komitəsinin informasiya şöbəsinin müdiri - mətbuat mərkəzinin rəhbəri; 1991-1995 - "Infomol" İnformasiya Əməkdaşlıq Baş İdarəsinin direktoru; 1995-1998-ci illərdə - ANKOM-TASS beynəlxalq analitik agentliyinin vitse-prezidenti; 1998-1999-cu illərdə - İTAR-TASS Beynəlxalq Əməkdaşlıq, İctimaiyyətlə Əlaqələr və Xüsusi Layihələr Baş İdarəsinin rəisi; 1999-cu ilin yanvar-noyabr aylarında - İTAR-TASS-ın baş direktor müavini; 1999-cu ilin noyabrından - TASS xəbər agentliyinin baş direktorunun birinci müavini (1 oktyabr 2014-cü ilədək - İTAR-TASS). == Mükafatları == "Dostluq" ordeni — 22.01.2010 "Qızıl çinar" beynəlxalq mükafatı laureatı — 11.05.2018 "Şərəf" ordeni — 23.01.2020 == Filmoqrafiya == Qorxma, mən səninləyəm!
Moisey Qusman
Qusman Moisey Timofeyeviç - texnika elmləri doktoru, professor == Həyatı == Qusman Moisey Timofeyeviç Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Erkən əmək fəaliyyətinə başlayaraq, 1931-1034-cü illərdə o "AzİNMAŞ"da texnik, mühəndis-konstruktor işləyib. 1934-1942-ci illərdə eksperimental turbin qazıması kontorunda mühəndis, baş mühəndisin müavini işləmişdir. 1937-ci ildə "Neft və qaz quyularının qazılması" ixtisası üzrə AzSİ-nun neft-mədən fakültəsini bitirmişdir. 1942-1948-ci illərdə Narkomneftin turbin qazıması şöbəsinin müdiri təyin edilib. 1949-1953-cü illərdə SSRİ Neft sənayesi nazirliyi XKB-2-də baş konstruktor, rəis müavini işləyib. 1953-1983-cü illərdə Ümumittifaq qazıma texnikası elmi-tədqiqat institutunda "Turbin qazıması" şöbəsinin rəhbəri olub. 1963-cü ildə "Neft və qaz quyularının turbin üsulu ilə qazılması" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. 1983-1992-ci illərdə Ümumittifaq qazıma texnikası elmi tədqiqat institutunda böyük elmi işçi işləyib. == Elmi fəaliyyəti == Qusman M.T. tanınmış alim, turbin qazıması sahəsində mütəxəssisdir.
Qılman Musayev
Qılman İlkin (doğum adı: Qılman İsabala oğlu Musayev; 28 aprel 1914, Mərdəkan, Bakı qəzası – 6 noyabr 2009, Bakı) — Azərbaycan yazıçısı, nasir, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikasının xalq yazıçısı (2003), Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1989), M. F. Axundov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1967). == Həyatı == Musayev Qılman İsabala oğlu (Qılman İlkin) 28 aprel 1914-cü ildə Bakı qəzasının Mərdəkan kəndində anadan olmuşdur. O, ilk təhsilini burada almış, 1926–1929-cu illərdə şəhər pedaqoji texnikumunda və 1932–1936-cı illərdə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun dil-ədəbiyyat fakültəsində oxumuşdur.Qılman İlkin əmək fəaliyyətinə Xaçmaz rayonunun Əhmədoba kəndində məktəb müəllimi olaraq başlamışdır. 1931–1932-ci illərdə "Gənc işçi" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi olmuş, burada əsərləri çap olunmuş, 1938-ci ildən "Uşaqgəncnəşr"də məsləhətçi, baş redaktor və direktor vəzifələrində çalışmışdır. Azərbaycan Dövlət Universitetində müəllim işləyən yazıçı Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmiş və müharibə illərində Sovet Ordusu tərkibində Qafqaz cəbhəsində və İranda hərbi qəzetlərdə müxbir işləmiş, Təbrizdə nəşr olunan "Vətən yolunda" adlı əsgər qəzetinin redaksiyasında çalışmışdır.Müharibədən qayıtdıqdan sonra Qılman İlkin Nizami Gəncəvi yubileyi komitəsində elmi katib və Azərbaycan Dövlət Universitetində baş müəllim vəzifələrini tutmuş, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə üzv qəbul olunmuşdur. Azərbaycanda ədəbi prosesin təşkilatçısı, jurnal redaktoru, nəşriyyat rəhbəri kimi çoxtərəfli fəaliyyət yazıçı 1960–1963-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatının baş redaktoru, 1963–1967-ci illərdə "Azərbaycan" jurnalının baş redaktoru, 1967–1971-ci illərdə isə yenidən Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında direktor vəzifələrində işləmişdir. 1974-cü ildən fərdi təqaüdə çıxmışdır.Qılman İlkin 6 noyabr 2009-cu ildə Bakı şəhərində ürək çatışmazlığından vəfat etmiş və II Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur. == Yaradıcılığı == Qılman İlkin ədəbi yaradıcılığa 1943-cü ildə "Yaralı şahin" adlı hekayəsi ilə başlamışdır. Onun Nəcəf bəy Vəzirovun uşaqlıq illərinə həsr etdiyi "Həyat yollarında" adlı povesti 1947-ci ildə çapdan çıxmışdır. Bundan əlavə, onun yaradıcılığında "Qalada üsyan" (1959), "Şimal küləyi" (1962), "Hədiyyə" (1969), "Dağlı məhəlləsi" (1978), "Dəniz qapısı" (1984), "Madam Qədri" (1988), "Bakı və bakılılar" (1998) əsərləri də yer alır.
Qılman Salahov
Qılman Balaməmməd oğlu Salahov (16 mart 1906, Balaxanı, Bakı qəzası – 1974, Bakı) — azərbaycanlı kamançaçalan, bəstəkar, dirijor, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1940), Azərbaycan Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblının yaradıcılarından və ilk rəhbərlərindən biri. == Bioqrafiya == Qılman Salahov 16 mart 1906-ci ildə anadan olmuşdur. O, 1922–1926-cı illərdə Üzeyir Hacıbəyovun təşkil etdiyi Azərbaycan Dövlət Türk Musiqi Məktəbində, daha sonra isə musiqi texnikumunda kamança sinfində oxumuşdur. Üzəyir Hacıbəyovun təşkilatçılarından olduğu və 1939-cu ildə Moskvada keçirilən xalq çalğı alətləri ifaçılarının I Ümumittifaq müsabiqəsinin laureatıdır. 1931-ci ildən Üzəyir bəy Hacıbəyovun dəvəti ilə xalq çalğı alətləri orkestrində fəaliyyət göstərmiş, 1938–1964-cü illərdə illərdə Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasının mahnı və rəqs ansamblının bədii rəhbəri olmuşdur. Ansambl üçün bir sıra mahnılar və rəqslər hazırlamışdır. Bunlar arasında "Nəlbəki" və "Naz eləmə" rəqsləri var. Qılman Salahov 1974-cü ildə vəfat etmişdir..
Qılman İlkin
Qılman İlkin (doğum adı: Qılman İsabala oğlu Musayev; 28 aprel 1914, Mərdəkan, Bakı qəzası – 6 noyabr 2009, Bakı) — Azərbaycan yazıçısı, nasir, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikasının xalq yazıçısı (2003), Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1989), M. F. Axundov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1967). == Həyatı == Musayev Qılman İsabala oğlu (Qılman İlkin) 28 aprel 1914-cü ildə Bakı qəzasının Mərdəkan kəndində anadan olmuşdur. O, ilk təhsilini burada almış, 1926–1929-cu illərdə şəhər pedaqoji texnikumunda və 1932–1936-cı illərdə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun dil-ədəbiyyat fakültəsində oxumuşdur.Qılman İlkin əmək fəaliyyətinə Xaçmaz rayonunun Əhmədoba kəndində məktəb müəllimi olaraq başlamışdır. 1931–1932-ci illərdə "Gənc işçi" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi olmuş, burada əsərləri çap olunmuş, 1938-ci ildən "Uşaqgəncnəşr"də məsləhətçi, baş redaktor və direktor vəzifələrində çalışmışdır. Azərbaycan Dövlət Universitetində müəllim işləyən yazıçı Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmiş və müharibə illərində Sovet Ordusu tərkibində Qafqaz cəbhəsində və İranda hərbi qəzetlərdə müxbir işləmiş, Təbrizdə nəşr olunan "Vətən yolunda" adlı əsgər qəzetinin redaksiyasında çalışmışdır.Müharibədən qayıtdıqdan sonra Qılman İlkin Nizami Gəncəvi yubileyi komitəsində elmi katib və Azərbaycan Dövlət Universitetində baş müəllim vəzifələrini tutmuş, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə üzv qəbul olunmuşdur. Azərbaycanda ədəbi prosesin təşkilatçısı, jurnal redaktoru, nəşriyyat rəhbəri kimi çoxtərəfli fəaliyyət yazıçı 1960–1963-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatının baş redaktoru, 1963–1967-ci illərdə "Azərbaycan" jurnalının baş redaktoru, 1967–1971-ci illərdə isə yenidən Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında direktor vəzifələrində işləmişdir. 1974-cü ildən fərdi təqaüdə çıxmışdır.Qılman İlkin 6 noyabr 2009-cu ildə Bakı şəhərində ürək çatışmazlığından vəfat etmiş və II Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur. == Yaradıcılığı == Qılman İlkin ədəbi yaradıcılığa 1943-cü ildə "Yaralı şahin" adlı hekayəsi ilə başlamışdır. Onun Nəcəf bəy Vəzirovun uşaqlıq illərinə həsr etdiyi "Həyat yollarında" adlı povesti 1947-ci ildə çapdan çıxmışdır. Bundan əlavə, onun yaradıcılığında "Qalada üsyan" (1959), "Şimal küləyi" (1962), "Hədiyyə" (1969), "Dağlı məhəlləsi" (1978), "Dəniz qapısı" (1984), "Madam Qədri" (1988), "Bakı və bakılılar" (1998) əsərləri də yer alır.
Qılman İman
Qılman İman (tam adı: Həsənli Qılman İman oğlu; 15 fevral 1986, Yeni Daşkənd, Bərdə rayonu) — Azərbaycanlı şair-publisist, "goyce.az" saytının təsisçisi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (2010), Prezident təqaüdçüsü (2010). == Həyatı == Qılman İman 15 fevral 1986-cı ildə Bərdə rayonunun Yeni Daşkənd kəndində tanınmış şair Aqil İmanın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Əslən Göyçə mahalının Daşkənd kəndindəndir. 1992-ci ildə Bərdə rayonu Yeni Daşkənd kənd orta məktəbinin I sinfinə qəbul olmuş və 2003-cü ildə Bərdə rayonu Yasif Kərimov adına Yeni Daşkənd kənd orta məktəbinin ХI sinfini əla qiymətlərlə bitirmişdir. 2003-cü ildə Azərbaycan Beynəlxalq Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub və 2007-ci ildə həmin ixtisası bitirmişdir. 2004-cü ildə "İslahat" qəzetində poeziya şöbəsinin müdiri, 2005-ci ildə "Etiraf" qəzetində baş redaktorun müavini vəzifəsində çalışmışdır. 2000-ci ildən mətbuat səhifələrində şeir və publisistik yazıları ilə çıxış edir. İran, Türkiyə, Ukrayna, Fransa mətbuatında şeirləri çap olunub. Haqqında tanınmış şair və yazıçıların rəy və resenziyaları çap olunmuşdur. 2006-cı ildən 2008-ci ilə qədər Azərbaycan Televiziyasında çalışmışdır.
Qılman İmanlı
Qılman İman (tam adı: Həsənli Qılman İman oğlu; 15 fevral 1986, Yeni Daşkənd, Bərdə rayonu) — Azərbaycanlı şair-publisist, "goyce.az" saytının təsisçisi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (2010), Prezident təqaüdçüsü (2010). == Həyatı == Qılman İman 15 fevral 1986-cı ildə Bərdə rayonunun Yeni Daşkənd kəndində tanınmış şair Aqil İmanın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Əslən Göyçə mahalının Daşkənd kəndindəndir. 1992-ci ildə Bərdə rayonu Yeni Daşkənd kənd orta məktəbinin I sinfinə qəbul olmuş və 2003-cü ildə Bərdə rayonu Yasif Kərimov adına Yeni Daşkənd kənd orta məktəbinin ХI sinfini əla qiymətlərlə bitirmişdir. 2003-cü ildə Azərbaycan Beynəlxalq Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub və 2007-ci ildə həmin ixtisası bitirmişdir. 2004-cü ildə "İslahat" qəzetində poeziya şöbəsinin müdiri, 2005-ci ildə "Etiraf" qəzetində baş redaktorun müavini vəzifəsində çalışmışdır. 2000-ci ildən mətbuat səhifələrində şeir və publisistik yazıları ilə çıxış edir. İran, Türkiyə, Ukrayna, Fransa mətbuatında şeirləri çap olunub. Haqqında tanınmış şair və yazıçıların rəy və resenziyaları çap olunmuşdur. 2006-cı ildən 2008-ci ilə qədər Azərbaycan Televiziyasında çalışmışdır.