Lüğətlərdə axtarış.

Qalasar, Qalasər, Qələsər Qalasar (Dərələyəz) — Dərələyəzdə kənd. Qalasər (Salmas) — Salmas şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Qələsər — Azərbaycanın Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənddir.

Abşeron istehkamları - Orta Əsrlərə aid müdafiə -fortifikasia qurğuları. == Yaranma tarixi == XI-XIII -cü əsrlərdə Şirvanşahların möhkəmlənməsi ilə Abşeron yarımadasının ərazisində böyük inşaat işləri aparılır. O dövrün qurğuları arasında bürclər və qəsrlər xüsusi yer tutur - onlar, ara müharibələrdə feodalların etibarlı sığınacağı, həm də xarici işğalçılardan müdafiə funksiyasını yerinə yetirirdilər. Xüsusi ilə kəskin olaraq bu məsələ XII-ci əsrdə rusların dənizdən hucumu zamanı qalxdı. == Strateji təyinatı == Rusların Azərbaycana və Xəzər hövzəsi ölkələrinə sonuncu böyük hucumu 1174-cü ildə şirvanşah I Axsitan İbn Mənüçöhrün dövründə baş vermişdi. Bu hucumda ruslarla birlikdə alanlar və qıpçaqlar da iştirak etmişdir. Ruslar 73 gəmi ilə Ruinas adasına yaxınlaşdılar, və lövbər salaraq Kür çayı ilə Lənbərana doğru qalxdılar. Eyni zamanda qıpçaqlar və alanlar Dərbəndi tutaraq, cənuba hərəkət etdilər və Şabran istehkamını tutdular. Ruslarla həlledici döyüş Bakı yaxınlığında dənizdə baş verdi. Bundan sonra ruslar Şirvandan qovuldular, onları donanması isə məhv edildi.

Azərbaycan qalaları — Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən qalalar.

Beyker qaydaları — Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tərəflərinin kim olduğunu müəyyənləşdirən danışıqlar prosesi prinsipləri. Ermənistan və Azərbaycan Respublikası əsas tərəflər, Qarabağdakı erməni icması və Azərbaycan icması maraqlı tərəflər kimi müəyyən edilir.Beyker qaydaları Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə son qoymaq üçün ATƏT-in vasitəçilik səyləri çərçivəsində ABŞ-nin baş danışıqçısı təyin olunan 61-ci ABŞ dövlət katibi III Ceyms Beykerin adını daşıyırdı. Danışıqlar zamanı münaqişə tərəflərinin necə təmsil olunacağına dair qaydalar Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri tərəfindən razılaşdırıldı. Yarandığı gündən bəri, Beyker qaydaları ATƏT-in Minsk Qrupunun vasitəçiliyi ilə aparılan danışıqlar prosesində əsas təməl olmuşdur.

Cek qayaları — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun Cek kəndi ərazisində təbii abidə. Qudyalçayın sağ qolu olan Ağçayın mənbəyinə doğru çayın sol sahilində, Baş Qafqaz silsiləsinin şimala doğru uzanmış qolunun suayrıcında şiş qayalar ucalır. Bunlar Cek kəndinin üstündə olduğundan Cek qayaları adlanır. Cek qayaları sanki Dubrar qayalarının qərb qurtaracağıdır. Ondan qərbə belə qayalar yoxdur. Böyük Qafqazın şərq qurtaracağında, dərələrin yamacında, suayrıclarında relyefdə aydın görünən sivri ucları olan konusvari bu Dubrar qayaları relyefə xüsusi gözəllik verir. Bir qrup geoloq bu qayaları "köksüz", digərləri isə "köklü" qayalar hesab edirlər.

Futbol qaydaları (ing. Laws of the Game; hərfi tərcümə "oyunun qaydaları") — futbol oyunun qaydalarını müəyyən edən reqlament, həm də buna əsasən futbol yarışları keçirilir. Bu qaydalara riayət edilən ilk oyun Kembric Universitetinin üzvləri keçiriblər (Parkers Pis, Kembric şəhəri, 1848-ci il). 26 oktyabr, 1863-cü ildə İngiltərə Futbol Assosiasiyası bu qaydaları rəsmən təsdiqləmişdi. Qaydaların müasir formasının isə futbol assosiasiyalarının beynəlxalq şurası düzəldib və FİFA tərəfindən dərc olunub, bu hadisə 1970 ildə baş vermişdi. Bu qaydalar futbolda bu məsələləri qaydaya salır: oyunçuların sayı, matçın davamlılığı, meydançanın ölçüsünü, futbol topuna aid tələblər, pozuntuların növləri və s. == Oyun Qaydaları == Qaydaların (1 iyun 2016-2017-ci il tarixindən) sonuncu redaksiyası 17 bənddən ibarətdir. Birinci qayda: Oyun meydanı İkinci qayda: Top Üçüncü qayda: Oyunçular Dördüncü qayda: Futbol geyimi Beşinci qayda: Baş hakim Altıncı qayda: Hakimin köməkçiləri Yeddinci qayda: Oyunun müddəti və davamiyyəti Səkkizinci qayda: Futbol oyunun başlaması və bərpa edilməsi Doqquzuncu qayda: Top oyunda olduqda və olmadıqda Onuncu qayda: Qol On birinci qayda: Ofsayd (oyundankənar vəziyyət) On ikinci qayda: Qayda pozuntuları və intizamsız davranışlar On üçüncü qayda: Cərimə və sərbəst zərbələri On dördüncü qayda: Penalti (11 metrlik zərbə) On beşinci qayda: Aut (topun yan xəttdən oyuna daxil edilməsi) On altıncı qayda: Qapıdan zərbə On yeddinci qayda: Korner (küncdən zərbə) == Maraqlı faktlar == 1992-ci ildə, 1990 ilin dünya çempionatında baxımlı futbol olmadığı üçün, qapıçının öz oyunçunun ayağla ötürməsindən sonra topu götürməsi qadağan olmuşdu.

Kreyser qayaları — Yapon dənizində, adalar, kiçik qayalıqlardan və daşlardan ibarət olan arxipelaq. İnzibati baxımdan Rusiya Ferederasiyası Primorsk diyarı, Partizanski rayonu ərazisinə daxildir. Primorski diyarının cənub-şərqində yerləşir. Naxodka şəhərindən 30 km cənub-şərqdə qərarlaşır. Ada Okunyovaya və Triozyornaya buxtarara keçid üçün mayak rolunu oynayır. == Tarixi == Arxipelaq ilk dəfə 1860-cı ildə Vostok gəmisində Vasili Matveyeviç Babkinin rəhbərlik etdiyi ekspedisiya tərəfindən kəşf edilmişdir. Ekspedisiya üzvləri arxipelaqın adını onun ən böyük adasının şərəfinə vermişlər. == Coğrafiya == Arxipelaq bir neçə kiçik ada, qaya və su üstü adaşlardan təşkil olunmuşdur. Ümumilikdə 1,4 km məsafədə uzanır. Maksimal hündürlükləri: 44 və 51,5 m.

Mayski adaları — Şimal Torpağı arxipelaqına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən Krasnoyarsk diyarının Taymır Dolqan-Nenes rayonu ərazisinə daxildir. == Yerləşməsi == Starokadomski adasından şimalda yerləşir. Sahillərini Laptevlər dənizinin suları yuyur. Cənubdan şimala doğru 4 km məsafədə uzanır. == Təsviri == Arxipelaq 9 adadan ibarətdir: iki ada dili Styaq dili və Krılataya dili, Vesennıy adası və 6 adsız ada. Böyük hissəsi buzla örtülüdür. Aralarında qumlu saylar mövcuddur. Seçilən yüksəklik yoxdur.

Meşə kadastrı — Meşənin səmərəli istifadəsi, qorunması, mühafizəsi və meşə təsərrüfatının inkişafının planlaşdırılmasını təşkil etmək məqsədilə meşələrin dövlət uçotu və dövlət Meşə kadstrı aparılır. Dövlət Meşə kadastrı meşə quruluşu materialları əsasında yerinə yetirilir. Meşə təsərrüfatından səmərəli və effektli istifadə etmək məqsədilə dövlət Meşə kadastrına meşələrin kəmiyyət və keyfiyyət vəziyyəti haqqında məlumatlar, meşələrin qoruyucu kateqoriyalara bölünməsi və s. daxil edilir. Dövlət Meşə kadastrının sənədləşdirilməsi dövlət meşələrində, qoruq meşələrində və ayrı-ayrı müəssisə və təşkilatlara aid meşələrdə aparılmalıdır. Hazırda bəzi SNQ dövlətlərində Meşə kadastrı aparılır. Respublikamızda vaxtilə bu işə başlanmış, lakin sonra davam etdirilməmişdir. Onun aparılması respublikamızın meşə təsərüfatları üçün vacib məsələ hesab edilməlidir.

Torpaq kadastrı — torpaq istifadəçiliyinin (torpaq üzərində hüquqların) dövlət qeydiyyatı, torpaqların kəmiyyət və keyfiyyət uçotu, bonitirovkası və iqtisadi qiymətləndirilməsi üzrə məlumatların məcmusudur. == Torpaq istifadəçiliynin (sahələri üzərində hüquqların) dövlət qeydiyyatı == Torpaq sahələri üzərində hüquqların dövlət qeydiyyatı dövlət torpaq kadastrının hüquqi tərəfidir.O, Azərbaycan Respublikasının sərhədləri daxilində mövcud torpaq mülkiyyətçilərinin, istifadəçilərinin və icarəçilərinin torpaq üzərində hüquqlarının qorunması prinsipini təmin edir. Torpaq sahələri üzərində hüquqların dövlət qeydiyyatı Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi tərəfindən həyata keçirilən hüquqi akt olub, torpaq mülkiyytəçilərinə, istifadəçilərinə və icarəçilərinə torpaqla bağlı vəzifələrinin yerinə yetirilməsində yardım edir. Bu tədbir torpaq münasibətlərinin iştirakçılarının – dövlət orqanlarının, bələdiyyələrin, Azərbaycan respublikası vətəndaşlarının və hüquqi şəxslərin, habelə əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin, xarici hüquqi şəxslərin, beynəlxalq birliklərin və təşkilatların Azərbaycanın vahid torpaq fondundan istifadəsinin qanuniliyinin gözlənilməsinə xidmət edir. Torpaq sahələri üzərində hüquqların dövlət qeydiyyatı torpaq mülkiyyətçilərinin, istifadəçilərinin və icarəçilərinin hüquqlarını müxtəlif qanun pozuntularıdan qorumaqla yanaşı, onlar tərəfindən törədilə biləcək istənilən qanuna zidd hərəkətin qarşısını alır. Bu tədbir torpaq sahələrindən onların hüququ rejiminə və təyinatına uyğun olaraq istifadəsinə dövlətin nəzarəti hesab edilir. Torpaq sahəsi üzərində hüquqların dövlət qeydiyyatının uçot-qeydiyyat vahidi kimi torpaq sahəsi götürülür. Torpaq sahəsinin uçot-qeydiyyat vahidi kimi götürülməsi onun torpaq mülkiyyətçiləri, istifadəçiləri və icarəçiləri üçün həm torpaqdan istifadə hüququnun obyekti, həm də təsərrüfat və digər fəaliyyət növünün obyekti kimi çıxış etməsi ilə əlaqədardır. Torpaq sahələri üzərində hüquqlar o cümlədən hüquqi və fiziki şəxslərin, habelə dövlət orqanlarının və bələdiyyələrin hüquqları, onları yaradan əsaslar müdafiə olunmaq məqsədilə dövlət torpaq kadastrında və dövlət torpaq reyestrində qeydiyyatdan keçirilməlidir. Torpaq sahələri üzərində hüquqların dövlət qeydiyyatına alınması məcburi hesab edilir.

Xarəzm qalaları və ya özbək dilində Elliq Qala - Özbəkistanın Xarəzm vilayəti və Qaraqalpaqıstanda 50-dən çox səhra qalası. Onlar Qədim Xarəzmin Səhra Qalaları kimi UNESCO-nun Ümumdünya irsinə aiddir. == Coğrafiya == Xarəzm oazisi Mərkəzi Asiyanın qərbindəki Amu Dərya çayının deltasındakı ərazidir. Bura şimaldan Aral gölü, şərqdən Qızılqum səhrası, qərbdən Üstyurd platosu və cənubdan Qaraqum səhrası ilə sərhəddir. Bu gün bu ərazi Özbəkistan (Qaraqalpaqıstan Respublikası) və Türkmənistan arasında bölünür. == Tarixi == Xarəzmdə Paleolist dövründən insanlar məskunlaşıb.İlk istehkam ərazilərinin tarixi e.ə 7-ci əsrə gedib çıxır və bu ərazilərin sayı Xarəzmin Əhəmənilər imperiyasının vassal dövləti olduğu vaxtdan sonra, e.ə 6 - 4-cü əsrlərdə daha da artmışdır.Xarəzm e.ə 4-cü əsr və eramızın 1-ci əsrində müstəqil dövlət olmuşdur. Yunan tarixçi Arriyan qeyd edir ki, Xarəzmin kralı Farasmenes Səmərqənddə Böyük İskəndəri ziyarət etmiş və ona Xarəzmə qonşu olan əraziləri birləşdirmədə öz köməyini təklif etmişdi. İskəndərin ölümündən sonra yaranan boşluq Mərkəzi Asiyanın böyük hisssində stabilliyi pozdu və kuşanlar daxil olmaqla qəbilələr yerlərini dəyişdirdi və qərbə köçdü. Kuşanlar böyük ehtimalla Xarəzmə təsir etmişdi, baxmayaraq ki, Xarəzmin onların imperiyasının bir hissəsi olması qeyri-müəyyən idi.4-cü əsrdən Xarəzm hun, türk və sonralar ərəblərin hücumlarına məruz qalmağa başladı.

İbar qayaları — Cənubi Şetland adalarında, Bonert qayasından 0,4 km şərqdə, Qrinviç adasından Kanto nöqtəsindən isə 1 km cənub-şərqdə yerləşən iki qaya. "Islote Ibar" və "Islote Teniente Ibar" ifadələri 1950-ci illərdə Çili hidroqrafik cədvəllərində görünmüşdü və daha böyük və qərbdə yerləşən qayanı bildirmək üçün istifadə olunmuşdu. Leytenant Mario İbar P. 1947-ci ildə Qrinviç adasında Çili Kapitan Arturo Prat Bazasının açılışının rəsmi aktını imzalayan şəxsdir. == Xəritələr == L.L. Ivanov. Antarctica: Livingston Island and Greenwich, Robert, Snow and Smith Islands. Scale 1:120000 topographic map. Troyan: Manfred Wörner Foundation, 2009.

İmperiya qadağası (alm. Reichsacht‎) Müqəddəs Roma İmperiyasında kiminsə qanundan kənar olduğunu elan etməyin bir növü idi. Müxtəlif vaxtlarda bu, Müqəddəs Roma İmperatoru, Reyxstaq və ya digər məhkəmələr tərəfindən elan edilə bilərdi.alm. Geächtete‎ (təxminən 17-ci əsrdən etibarən, danışıq dilində Vogelfreie, "quş kimi azad") kimi tanınan imperiya qadağası altında olan insanlar bütün hüquqlarını və mülklərini itirdilər. Onlar qanuni olaraq ölü sayılırdılar və hər kəsə hüquqi nəticələr olmadan onları soymağa, yaralamağa və ya öldürməyə icazə verilirdi. İmperiya qadağası avtomatik olaraq bir insanın aforoz edilib kilsədən xaric edilməsindən sonra tətbiq edilirdi, habelə imperiya qadağası altında olan bir şəxsə kömək təklif edən hər kəsə şamil edilirdi. Qadağan edilmiş şəxslər qanuni orqana müraciət edərək qadağanı geri götürə bilərdilər. İmperiya qadağasının daha güclü versiyası olan Aberacht (Mənfurluq) geri qaytarıla bilməzdi. İmperiya qadağası bəzən bütün feodal əraziyə tətbiq edilirdi. Bu halda, digər feodallar onlara hücum edə və onları fəth etməyə çalışa bilərdilər.

Etika (yunanca: ἠθικόν, qədim dilində isəŞ ἦθος — əxlaq, ənənə mənalarını verir. Fəlsəfənin ən böyük hissələrindən biri olub insan mənəviyyatını əhatə edir. Çiçero (3 yanvar, b.e.ə. 106; † 7 dekabr b.e.ə. 43) ilk dəfə olaraq "etikanı" tərcümə edərək öz dövründə "fəlsəfə mənəviyyatı" anlayışını daxil etmişdir. Etika – [yun. ethika, ethos – adət, xasiyyət] İctimai şüur formalarından biri kimi əxlaq, tərbiyə və mənəviyyat haqqında fəlsəfi nəzəriyyə. Məsələn, materialist etika, Hegel etikası. Hər hansı sinfin, cəmiyyətin, ictimai təşkilatın əxlaq qaydaları.Etika və ondan yaranan fənlər (hüqüq, dövlət və sosial fəlsəfə) praktiki fəlsəfə qrupuna daxil edilirlər. Çünki onlar insan davranışı ilə bağlıdırlar.

Etika (yunanca: ἠθικόν, qədim dilində isəŞ ἦθος — əxlaq, ənənə mənalarını verir. Fəlsəfənin ən böyük hissələrindən biri olub insan mənəviyyatını əhatə edir. Çiçero (3 yanvar, b.e.ə. 106; † 7 dekabr b.e.ə. 43) ilk dəfə olaraq "etikanı" tərcümə edərək öz dövründə "fəlsəfə mənəviyyatı" anlayışını daxil etmişdir. Etika – [yun. ethika, ethos – adət, xasiyyət] İctimai şüur formalarından biri kimi əxlaq, tərbiyə və mənəviyyat haqqında fəlsəfi nəzəriyyə. Məsələn, materialist etika, Hegel etikası. Hər hansı sinfin, cəmiyyətin, ictimai təşkilatın əxlaq qaydaları.Etika və ondan yaranan fənlər (hüqüq, dövlət və sosial fəlsəfə) praktiki fəlsəfə qrupuna daxil edilirlər. Çünki onlar insan davranışı ilə bağlıdırlar.

Etika (yunanca: ἠθικόν, qədim dilində isəŞ ἦθος — əxlaq, ənənə mənalarını verir. Fəlsəfənin ən böyük hissələrindən biri olub insan mənəviyyatını əhatə edir. Çiçero (3 yanvar, b.e.ə. 106; † 7 dekabr b.e.ə. 43) ilk dəfə olaraq "etikanı" tərcümə edərək öz dövründə "fəlsəfə mənəviyyatı" anlayışını daxil etmişdir. Etika – [yun. ethika, ethos – adət, xasiyyət] İctimai şüur formalarından biri kimi əxlaq, tərbiyə və mənəviyyat haqqında fəlsəfi nəzəriyyə. Məsələn, materialist etika, Hegel etikası. Hər hansı sinfin, cəmiyyətin, ictimai təşkilatın əxlaq qaydaları.Etika və ondan yaranan fənlər (hüqüq, dövlət və sosial fəlsəfə) praktiki fəlsəfə qrupuna daxil edilirlər. Çünki onlar insan davranışı ilə bağlıdırlar.

Koçani qalaları — Şimali Makedoniyanın Koçani şəhərində yerləşən memarlıq abidələri kompleksi. Qalaların XVII əsrin ikinci yarısında tikilməsinə baxmayaraq, onları xalq arasında “orta əsr qalaları” da adlandırırdılar. == Tarixi == Koçana qalaları şəhər Osmanlı imperiyasının hakimiyyəti altında olduğu dövrdə tikilmişdir. Yaxın Şərq memarlığı qalaların dizayn və üslubuna böyük təsir göstərmişdir. Bugünkü tapıntılara görə, Koçani şəhərində və onun ətrafında üç qüllə də tikilib ki, onlardan ikisi şəhərdə - Koçana çayının hər iki sahilində, üçüncüsü isə Dolni-Podloq kəndində yerləşir. Qalalar eyni anda iki funksiyanı: həm yaşayış, həm də müdafiə funksiyasını yerinə yetirirdi. XIX əsrdə tikilmiş qalalardan birinin başında saat da var idi. 1957-ci ildə iki şəhər qalası mədəniyyət abidəsi statusunu aldı. Bu gün onlar Koçani şəhərində XVII əsrə aid yeganə tikililər olaraq qalır. == Təsviri == Şəhərin mərkəzində Koçan çayının sağ sahilində yerləşən qala sıx yaşayış massivində yerləşir və hündürlüyü 15,35 metrdir.

Abako adaları (ing. Abaco Islands) — Baham adalarının şimal hissəsində adalar qrupu. Əsas adalar Böyük Abako və Kiçik Abakodur.

Akteon adaları (fr. Groupe Actéon) — Tuamotu arxipelaqının cənub hissəsində yerləşən adalar qrupu (Fransa Polineziyası). Manqareva atollundan 225 km məsafədə yerləşir. == Coğrafiya == == Tarixi == Akteon adaları ilk dəfə 1606-ci ildə portuqal əsilli ispan dənizçisi və səyyahı Pedro Fernandes Kiros tərəfindən kəşf edilmişdir. O, adaları kokos palmalı ağacları olan olaraq təsvir edir. Göyərtə qeydlərində onlar bu cür təsvir edilir: «Cuatro Coronadas», «Cuatro Hermanas» (dörd bacı) və «Anegadas» (su basmış). Adalar 1983-cü ildə baş vermiş siklondan əziyyət çəkmişdir. == İnzibati bölgüsü == İnzibati baxımından Qambe kommunasına daxildir. == Əhali == 2007-ci il məlumatına görə adada yaşayış yoxdur.

Aland adaları (isv. Åland — Oland) və ya Ahvenanmaa fin Ahvenanmaa) — Finlandiyaya aid muxtar vilayət. Aland adaları Baltik dənizində yerləşən 8 000 adadan ibarət arxipelaqdır. Bu adaların əhalisi lap qədimdən İsveç dilində danışıb və 1808-ci ilədək İsveç krallığının tərkibinə daxil olub. 1808-1809-cu illər savaşının yekunlarına görə İsveç Finlandiyanı və Aland adalarını Rusiyaya verməyə məcbur olub, Sonuncu isə 1856-cı il Aland müharibəsində (Krım müharibəsinin bir hissəsi) məğlub olandan sonra Aland adalarını hərbsizləşdirilmiş zona kimi tanımaq zorunda qalıb. XX əsrin əvvəllərində ümumxalq səsverməsi keçirilib və Norveç dinc yolla İsveçdən ayrılıb. 1917-ci ildə Rusiya Finlandiyanın müstəqilliyini tanıyıb. Bu zaman Aland adalarının İsveç əhalisi öz qədim vətənləri olan İsveçlə birləşmək arzusunda bulunub. İsveç kralına adaların bütün yaşlı əhalisinin imzaladığı xahişnamə təqdim olunub. 1917-ci ilin dekabrında Finlandiya Aland əhalisinin arzusu əleyhinə gedərək onların öz müqəddəratlarını təyinetmə şərtlərini onunla razılaşdırmağı təklif edib.

Aleksandr adaları — Frans-İosif Torpağına daxil olan 5 adadan ibarət adalar qrupu. İnzibati cəhətdən Arxangelsk vilayətinin Primorski rayonu ərazisinə daxildir. == Yerləşməsi == Adalar arxipelaqın şimalında, Cekson adasının şimalında yerləşir. 5 km cənubda isə Pontremoli adaları qərarlaşır. == Xüsusiyyətləri == Arxipelaqa daxil olan ən iri adanın hündürlüyü 46 metrdir. Diametri isə 900 metr. Digərlərinin uzunluğu 100 metri keçmir. Digərlərində yüksəklik yoxdur. Onlar buzdan azaddır. Adalar Avstriya-Macarıstan imperator və hərb naziri, 1872–1874-cü illər ekspedisiyasını maliyyələşdirən Aleksandr fon Krobatininin şərəfinə adlandırılmışdır.

Amakusa adaları (yap. 天草諸島) — Kyuşu adasının qərb sahili yaxınlığında Şərqi Çin dənizində yerləşən yapon arxipelaqı. İnzibati cəhətdən Kumamoto və Kaqoşima prefekturalarına aiddir. Arxipelaqda ümumi sahəsi təxminən 900 km² olan 70-ə yaxın ada var.

Amami (yap. 奄美群島) — Sakit okeanda, Nansey arxipelaqına daxil olan adalar qrupu. Ryukyu adalarından fərqli olaraq Okinava prefekturasına deyil Kaqoşima prefekturasına daxildir. Əhalisi Ryuku dilinin dialektində danışır. == Coğrafiyası == Amami arxipelaqı ümumilikdə 13 adadan ibarətdir: Oşima adası (奄美大島) Üdatekkuşima (枝手久島) Kikayşima (喜界島) Kakaeromaşima (加計呂麻島) Eniyabanareşima (江仁屋離島) Sukoimocima (須子茂島) Yoroşima (与路島) Ukecima (請島) Kiyamaşima (木山島) hamyyaşima (ハンミャ島) Tokunoşima (徳之島) Okinoerabu (沖永良部島) Yoronşima (与論島), həçmcinin bir necə qayalıq.Adalarda hazırda belə unikal endemik calıları müşahidə etmək olar: Dırmanan dovşan (lat. Pentalagus furnessi) və Amami çilingdimdyi (lat. Scolopax mira). == Tarixi == 1945 - 1953-ci illər arası adalar ABŞ işğalında olmuşdur. 1953-cü ilin milad bayramı günü ABŞ daları Yaponiyaya qaytarmışdır. == Mənbə == VikiSəyahətdə Amami Islands haqqında səyahət məlumatları var.

Amindivi adaları (ing. Amindivi Islands) — Hind okeanında Hindistana məxsus olan adalar qrupu. Lakşadvil müttəfiq ərazisinə daxildir. == Coğrafiya == Amindivi adaları Lakkadiv adalarından şimalda yerləşir. Arxipelaqa atollar, 3 rif və 4 bankə daxildir. Amindivi adaları həmcinin sutka ərzində rekord miqdarda yağıntının düşməsi ilə tarixə keçmişdir. 6 may 2004-cü ildə adalara 1168 mm yağıntı düşmüşdür. == Tarix == Oda məlumdur ki, 1498-ci ildə Vasko da Qama adalarda olmuşdur. == Əhalisi == Adalarda 18 876 nəfər yaşayır (2001). Əhalinin 7340 nəfəri Amini adasında cəmlənmişdir.

Adreyanov adaları (ing. Andreanof Islands, aleut. Niiĝuĝin tanangis) — Aleut arxipelaqında yerləşən bir qrup ada. Qərbdə Amçitka boğazı ilə Siçovul adalarından, şərqdə Amukta boğazı ilə Dörd Dağ adalarından ayrılır. == Coğrafiya == Adaların uzunluğu təxminən 440 km-dir. Qrupa 46 vulkanik ada və bir çox kiçik qayalıq daxildir. Delarov adaları da daxil olmaqla ümumi sahəsi 3924,737 km²-dir. Ən yüksək nöqtəsi Tanaqa vulkanıdır (1806 m). Delarov adaları Adreyanov adalarının alt qrupudur və arxipelaqın ən qərb adalarını əhatə edir. Qrupun ən böyük adaları bunlardır: Qorelı, Tanaqa, Kanaqa, Adak, Kaqalaska, Bolşoy Sitkin, Atka, Amlia və Siquam.

Arval qardaşları (ing. Arval Brethren; lat. Fratres Arvales) - Qədim Romada aqrar kultu həyata keçirən 12 nəfərdən ibarət kahinlər kollegiyası; üzvləri ömürlük seçilirdi Arval qardaşlarının fəaliyyəti qismən qorunub saxlanmış protokollardan məlumdur; Oktavian Avqust dövründən onları mərmər lövhələrə yazırdılar. Arval qardaşlarının əsas vəzifəsi məhsulun yetişməsinə yardım edən bayramların keçirilməsi idi. Bayramlar Tiber çayının sağ sahilində, mayın sonu - iyunun əvvəllərində 3 gün ərzində keçirilirdi. Yalnız imperator Vespasianın dövründə Arval qardaşlarına yığıncaqlarını keçirmək üçün Forumda ilahə Konkordiyanın məbədində yer verilmişdi. Bayram mərasimləri ciddi nizama salınmış, vacib dua və andlar xüsusi kitablara yazılmışdı. Günlərə bölüşdürülmüş mərasim hərəkətləri şərabın, qurbanlıq heyvanların (donuz, öküz, qoyun) içalatının qurban gətirilməsindən, mərasim ləvazimatının, fetiş-küpələrin tullanmasından, sıyığın, çörəklərin yeyilməsindən ibarət idi. Arval qardaşlarının zahiri əlaməti ağ lentlə hörülmüş sünbül çələngi sayılırdı. Rəvayətə görə, kollegiya ilk dəfə Romulun süd anası Akka Larensiyanın 12 oğlundan təsis olunmuşdu; onlardan biri öldükdən sonra yerini süd qardaşı Romul tutmuşdu.

Karamazov qardaşları (rus. Братья Карамазовы, /'bratʲjə karə'mazəvɨ/) — Rus yazıçısı Fyodor Dostoyevskinin romanı. Dostoyevskinin həyatının zirvə romanı olaraq bilinir. Romanın böyük bir hissəsi Staraya Russada yazılmışdır. Dostoyevski olduqca ağır bir dili olan roman üçün iki ilə yaxın zaman sərf etmiş və 1880-ci ilin noyabr ayında bitirmiştir. Kitabın yayımlanmasından dörd ay sonra yenə bu kitab üçün hazırladığı böyük bir layihə olan "Böyük bir günahkarın xatirələri" ilə məşğul olarkən vəfat etmişdir. Yazıçı bu əsərində oxucunun diqqətini mənəvi-fəlsəfi məsələlərə yönəldir. Əsərin personajları – İvan, Aleksey və Dmitri Karamazovlar varlığın ilkin səbəbi və son məqsədləri haqqında mühakimələrlə məşğuldur. Onlar Tanrı və ruhun ölümsüzlüyü məsələsinə müxtəlif cür yanaşır və öz seçimlərini edirlər. Dünya ədəbiyyatında xristian təfəkkürü təsvirinin ən dərin örnəklərindən olan Karamazov qardaşları XX əsrin ən paradoksal, fəlsəfi və psixoanalitik interpretasiyalarının obyekti olmuşdur.

Lümyer qardaşları — kinematoqrafın baniləri. İlk pullu kinoseans açılışı 28 dekabr 1895-ci ildə Parisdə Lümyer qardaşları tərəfindən həyata keçirilmişdir. Bu seanslarda natura şəklində çəkilən qısametrajlı filmlər göstərilirdi. Bu qısametrajlı filmlərdə musiqi səsləri xüsusilə seçilirdi. 1907-ci ildə Lümyer qardaşları rəngli fotoqraf adlandırılan "Avtoxrom" aparatı kəşf etmişdilər. Lui Lümyer — kiçik qardaş (daha çox ixtiraçı kimi tanınıb). Ogüst Lümyer — böyük qardaş (daha çox təşkilatçı kimi tanınıb).

Riçard Ceyms Makdonald (16 fevral 1909 – 14 iyul 1998) və Moris Ceyms Makdonald (26 noyabr 1902 – 11 dekabr 1971) — McDonald's-ın qurucusu olan amerikalı sahibkar iki qardaş. Onların qurduğu sürətli xidmət sistemi indi daha çox fastfud olaraq tanınır. == Erkən ailə həyatları == Makdonald qardaşları Mançester, Nyu-Hempşirdə Patrik və Marqarita Makdonaldın övladları olaraq dünyaya gəliblər. Valideynləri hələ uşaq olarkən ABŞ-yə gəlmiş irland immiqrantlar idi. == Sahibkarlıq fəaliyyətləri == Makdonald qardaşları 1937-ci ildə Monrovia, Kaliforniyada hot-doq stendi açaraq fəaliyyətlərinə başladılar. Onların ilham mənbəyi şəhərdə yarış pistində yerləşən hot-doq stendi idi. Lakin yarış mövsümü bitdikdən sonra onların müştəriləri azalmağa başlamışdı. Moris, təxminən 100.000 nəfər əhalisi olan və əhalisinin böyük qismi işçi sinfindən ibarət olan San Bernardino şəhərində daha böyük hot-doq restoranı açmağa qərar verdi. Bir çox bankın rədd təklifindən sonra nəhayət 1940-cı ildə Bank of Amerikanın verdiyi kreditlə o, restoranı aça bildi. Uğurlu fəaliyyətə başlayan yeni restoranın gəliri bir il ərzində 40 min dollar olmuşdu.

Marks qardaşları (ing. Marx Brothers) — ABŞ məşhur komediya kvinteti.

Mayılov qardaşları (erm. Մայիլյան եղբայրներ) — XIX əsrin sonları, XX əsrin əvvələrində Bakı şəhərində fəaliyyət göstərmiş erməni əsilli neft maqnatları. Qardaşlar filantropiya sahəsindəki fəaliyyətləri ilə də tanınmışdır. Bəzi mənbələrə görə Mayılov qardaşları Rusiya imperiyası ərazisində kürünün ilk istehsalçıları olmuşdular. Bakıda bir sıra mədəni işlərin həyata keçirlməsinə maddi yardım göstərən qardaşların əsas işi kimi 1910-cu ildə tikilmiş Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının binası göstərilir. Sözügedən bina Mayılov qardaşlarının vəsaiti hesabına inşa olunmuş və tikinti işləri 1911-ci ildə tamamlanmışdır. Qardaşların vəsaiti hesabına Ermənistanda bəzi ictimai obyektlərin tikintisi baş tutmuşdur. == Qardaşlar == Mayılyan qardaşları Daniel, İvan (Hovannes) və Lazardan ibarət olmaqla üç qardaş olmuşlar. Qardaşların əsas gəlirləri Bakı ətrafı kəndlərdə yerləşən neft mədənlərindən gəlməkdə idi və bununlada dövrünün varlı sənaye kapitalistlərinə çevirilmişdilər. Neft sənayesi ilə yanaşı Rusiya imperiyasının bazarındakı kürü biznesi də bir müddət Mayılov qardaşlarının nəzarəti altında olmuşdur.

Meşə Qardaşları (1905-1906)

Monqolfiye qardaşları - 1783-cü ilin 4 iyun tarixində dünyada ilk dəfə hava şarı ilə uçuş həyata keçirmiş fransız qardaşlar. Yozef Mikel Monqolfiye və Yakob Etyen Monqolfiye yaşadıqları Annonay kəndində, diametri 10.5 metr olan torbanın içərsinə isti su dolduraraq, ilk qeyri-rəsmi uçuşu həyata keçirmişdilər. Həmin uçuş zamanı hava şarı 450 metr hündürlüyə qədər yüksəlmiş, 10 dəqiqə ərzində 2 kilometr məsafə yol getmişdir. Bütün təlimlərdən sonra, Monqolfiye qardaşları şəhər mərkəzində, uçuş həyata keçirmək qərarına gəlirlər. 19 sentyabr 1783-cü ildə kütlə qarşısında, ilk uçuş icra edilir. Kütlənin arasında məşhur diplomat Bencamin Franklin də vardı. Uçuş Paris şəhərində, uğurla icra edilmişdir. Uçuş əsnasında, hava şarının səbətinə, bir xoruz, bir ördək və bir qoyun qoyulmuşdur.

"Branobel" və ya tam adı ilə "Nobel qardaşlarının neft istehsalı şirkəti" — Lüdviq Nobelin qardaşı Robert Nobel ilə birlikdə qurduğu şirkət. Onların sifarişi ilə İsveçdə tikilən və Xəzərə gətirilən "Zorastr" gəmisi dünyada ilk neft daşıyan tanker idi. Nobel mükafatının gəlirlərinin əsas mənbəyi "Branobel" şirkəti olub. Şirkət gəlirlərinin əsas hissəsini Bakı neftindən əldə edib. Nobellərin Bakıya gəlməsi XIX əsrin 70-ci illərinin əvvəlinə — iltizam sistemi buxovlarından azad olmuş neft sənayesinin tədricən inkişaf etməkdə olduğu vaxta təsadüf edir. Robert Nobel Lüdviq tüfəng zavodunda qundaq hazırlanmasında adətən istifadə edilən və xaricdən gətirilən qoz ağacını başqası ilə əvəz etmək üçün Azərbaycanın dağlıq rayonlarına yola düşdü. Lakin bu səfər uğursuz oldu, çünki az sonra hökumət bu məqsədlə daha asan başa gələn ağcaqayın ağacından istifadə etməyi qərara almışdı. Robert Nobel Bakıda neft sənayesinin vəziyyəti ilə yaxından tanış olmuş və başa düşmüşdü ki, yaxın gələcəkdə bu sahə yaxşı mənfəət gətirəcəkdir. 1873-cü ildə Peterburq a gələn Robert qardaşı Lüdviq Nobeli Bakı neft sənayesinə sərmayə qoymağa razı salmış və 1875-ci ildə onun razılığı ilə Sabunçu da bir neft sahəsi alaraq orada qazma işinə başlamışdı. Bundan əlavə, Robert Nobel 25 min rubla ağ neft istehsal edən kiçik zavod almış və neft emalçıları sırasına qoşulmuşdu.

Qasımov qardaşları — XIX əsrin sonları, XX əsrin əvvələrində Bakı şəhərində tikilmiş binaların əksəriyyətinin tikintisini həyata keçirmiş "Qasımov qardaşları və K" şirkətinin sahibləri. Qasımov qardaşları tərəfindən Bakıda İsmailiyyə Sarayı, Səadət Sarayı , Yeni Avropa otelinin binası, Mitrofanovun sarayı kimi monumental binalar tikilmişdir. Musa Nağıyevin Bakıda tikdirdiyi əksər binaların tikintisini həyata keçirən qardaşlar Fuad Axundova görə İstiqlaliyyət küçəsi və 28 May küçəsində yerləşən və həmin dövrdə tikilən bütün binaların tikinti işlərini həyata keçiriblər. Bundan başqa qardaşlar xeyriyyəçiliklə də məşğul olublar. == Qardaşlar == Qasımov qardaşlarının atası Hacı Məmməd Əli Molla Qasım oğlu Ordubadda yerləşən xalça yununun rənglənməsi üzrə emalatxananın sahibi olub. Qardaşlar Bakıya gələrək burada işləməyə başlayırlar.Böyük qardaş Hacı Qasımov 1867-ci ildə anadan olub. Bakıya gələrək xarratlıqla məşğul olub. O, qısa bir zamanda ətrafına peşəkar ustaları yığaraq tikinti arteli yaradır. Daha sonra Hacı Qasımov qardaşları ilə birgə tam tikinti işlərini yerinə yetirən şirkət yaradır. Sifarişçi layihə ilə tanış olduqdan sonra ödəniş edib və təyin olunmuş vaxtda işi təhvil alırdı.

Məşhur Qədim Roma islahatçıları Tiberi Semproni Qrakxus və Qay Semproni Qrakxus. == Tiberi Semproni Qrakxus == Tiberi Semproni Qrakxus (e.ə.162 - e.ə.133) — məşhur Qədim Roma siyasi xadimi. Qədim Romada torpaq islahatların təşəbbüskarı olan iki qardaşdan biri. Qay Semproniy Qraqxusun böyük qardaşı. == Qay Semproni Qrakxus == == Qrakxus qardaşlarının islahatlarının əhəmiyyəti == Qrakxların islahatlarının əhəmiyyəti böyük idi. Onların əsas nəticəsi siyasi böhranın və silahlı mübahisənin başlaması idi. Qrakxlar həll edilməsi vacib olan bir sıra qanun layihələri irəli sürdülər: müttəfiqlər məsələsi, aqrar məsələ, əyalətlərin idarəsi, məhkəmələrin yenidən təşkili və s. Qrakxlar hərəkatı demokratik hərəkatın təzahürü idi, ancaq onun zəif yerləri də aşkar olundu. Buna baxmayaraq romalıların və italiklərin geniş təbəqləri bu mübarizəyə cəlb olundular. Qrakxçı hərəkatı yeni siyasi stil yaratdı, xalq yığıncağına arxalanan siyasət.

Məşhur Qədim Roma islahatçıları Tiberi Semproni Qrakxus və Qay Semproni Qrakxus. == Tiberi Semproni Qrakxus == Tiberi Semproni Qrakxus (e.ə.162 - e.ə.133) — məşhur Qədim Roma siyasi xadimi. Qədim Romada torpaq islahatların təşəbbüskarı olan iki qardaşdan biri. Qay Semproniy Qraqxusun böyük qardaşı. == Qay Semproni Qrakxus == == Qrakxus qardaşlarının islahatlarının əhəmiyyəti == Qrakxların islahatlarının əhəmiyyəti böyük idi. Onların əsas nəticəsi siyasi böhranın və silahlı mübahisənin başlaması idi. Qrakxlar həll edilməsi vacib olan bir sıra qanun layihələri irəli sürdülər: müttəfiqlər məsələsi, aqrar məsələ, əyalətlərin idarəsi, məhkəmələrin yenidən təşkili və s. Qrakxlar hərəkatı demokratik hərəkatın təzahürü idi, ancaq onun zəif yerləri də aşkar olundu. Buna baxmayaraq romalıların və italiklərin geniş təbəqləri bu mübarizəyə cəlb olundular. Qrakxçı hərəkatı yeni siyasi stil yaratdı, xalq yığıncağına arxalanan siyasət.

Qrimm qardaşları (alm. Brüder Grimm‎; Yakov Qrimm (1785–1863), Vilhelm Qrimm (1786–1859) — alman yazıçıları. == Həyatları == Qrimm qardaşları — böyük qardaş Yakov, kiçik qardaş Vilhelmdir. Onların taleyi təxminən eyni olmuşdur. Yakov 78 il, Vilhelm isə 73 il yaşamışdır. Böyük qardaş Yakov Qrimm 1785-ci il yanvarın 4-də, Vilhelm Qrimm 1786-cı il fevralın 24-də Hanau şəhərində anadan olmuşlar. Hər ikisi Marbuq Universitetində hüquq elmləri üzrə təhsil almış, 1837-ci ilə qədər Hottingen Universitetində professor vəzifəsində çalışmışlar. Həmin ildə Hannover kralına and içməkdən imtina etdiklərinə və demokratik görüşlərinə görə Universitetdən qovulmuşlar. Bir müddət işsiz qaldıqdan sonra 1841-ci ildə Berlin Universitetində iş tapmış, professor vəzifəsinə yüksəlmiş, Prussiya Elmlər Akademiyasının üzvü olmuşlar. İlk dəfə Alman mifologiyasını toplayıb mifologiya elminin əsasını qoyan Qrimm qardaşları 4 cilddən ibarət "Alman mifologiyası" əsərini yaratmışlar.

Uilber və Orvill Rayt qardaşları (ing. Wilbur Wright (1867–1912) və ing. Orville Wright (1871–1948)) — dünyanın əksər ölkələrində dünyanın ilk mühərrikli, ilk idarə olunan, uçuş qabiliyyətinə malik təyyarəsinin layihələndirilməsi və qurulmasında prioritet kimi tanınan amerikalılar. Bəlkə də qardaşlar eksperimental təyyarəni ilk uçuranlar deyildilər, lakin ilk olaraq təyyarənin uçuşunu idarə edənlər idilər. Onların işi dünyada təyyarə yaratmaq üçün bütün sonrakı cəhdlərə, bütün aparıcı ölkələrin aviasiya sənayesinə birbaşa təsir etdi. Rayt qardaşlarının əsas nailiyyəti, təyyarəni effektiv idarə etmək və uçuş zamanı tarazlığını qorumaq üçün təyyarənin üç fırlanma oxu boyunca praktiki idarəetmə və sabitlik sistemləridir. Onların yanaşması təyyarələrin dizaynı və qurulması üçün əsas oldu. Rayt qardaşları, digər eksperimentçilər kimi daha güclü mühərriklər quraşdırmaq imkanı tapmaq əvəzinə, daha çox uçuşun idarə edilməsi məsələlərinin öyrənilməsinə diqqət yetirdilər. Onların külək tuneli təcrübələri, səmərəli qanad və pərvanələrin istehsalında digər aviasiya qabaqcıllarından daha məhsuldar oldu. 22 may 1906-cı ildə onlar təyyarə səthlərindən istifadə etməklə həyata keçirilən aerodinamik idarəetmə sisteminin ixtirası üçün 821,393 saylı ABŞ patentini aldılar.Rayt qardaşları çap maşınları, velosipedlər, mühərriklər və digər mexanizmlərin satıldığı mağazalarında uzun illər çalışaraq texniki biliklər əldə ediblər.

The Statler Brothers - Amerikan musiqi qrupudur. Kvartet 1955-ci ildə yerli səhnədə çıxış edərkən yaradılıb. 1964-72-ci illərdə onlar Conni Keş üçün əsas və ehtiyat ifaçılar kimi oxuyublar. Əvvəlcə yerli kilsələrdə "Cənubi müjdə" musiqisini ifa edən qrup özlərini "Dörd Ulduzlu Kvartet", daha sonra isə "Krallar" kimi təqdim edirdi. 1963-cü ildə "The Kingsmen" adlı qaraj rok qrupunun "Louie, Louie" mahnısı məşhurlaşdıqda qrup özlərini "[he Statler Brothers" adlandırmaq qərarını verdi. Adına baxmayaraq, qrupun yalnız iki üzvü (Don və Harold Reid) əsl qardaş idi və heç bir üzvdə Statler soyadı yox idi. Qrup əslində özlərini otel otağında gördükləri üz toxumasının markasına görə adlandırdılar (daha sonra özlərini asanlıqla "Kleenex Brothers" adlandırılaraq lağ edilə bilinəcəyindən xəbərdar idilər). Don Reid aparıcı ifaçı, Harold Reid - Donun böyük qardaşı, bass oxudu; Phil Balsley bariton çaldı və Lew DeWitt tenor oxudu. O həm də 1982-ci ildə Cimmi Fortune tərəfindən səhhətindəki problemə görə dəyişdirilməzdən əvvəl gitaraçı idi. Qrupun üslubu onların tarixi kökləri ilə sıx bağlı idi.

Tadanari Li (d. 19 dekabr 1985) — Yaponiya futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 11 oyun keçirib, 2 qol vurub.