Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • YAQIN

    Yaxın. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • yağın

    yağın

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • YAĞIN

    bax yağıntı. Üç ay var ki, yağın yoxdur.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAĞIN

    кил. yağıntı.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏLİNDƏ YAĞI(N) DAŞSA DA

    əlindəki işi yarımçıq qoyaraq, tez-tələsik.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin frazeologiya lügəti
  • YIĞIN-YIĞIN

    грудами, кучками, массой

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YIĞIN-YIĞIN

    I нареч. 1. грудами, кучами, ворохами. Yığın-yığın tökmək бросать кучами, yığın-yığın yığmaq собирать в кучи (кучами) 2. кипами, пачками, стопками 3.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YIĞIN-YIĞIN

    topa-topa — dəstə-dəstə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • YIĞIN-YIĞIN

    I. s. mass of, crowd of; ~ uşaq crowd of children II. z. in pile, in heap; ~ tökmək to throw* in pile / heap, to make* a muddle of things

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • YIĞIN-YIĞIN

    прил. 1. гапӀал-гапӀал, десте-десте, кӀапӀал-кӀапӀал, кӀеретӀ-кӀеретӀ (мес. инсанар); 2. хара-хара, кӀунтӀ-кӀунтӀ, къунт-къунт; харайралди (мес

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • yığın-yığın

    yığın-yığın

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • YIĞIN-YIĞIN

    ...Topa-topa, dəstə-dəstə; qələbəlik, izdiham halında. Yığın-yığın insan kütləsi. // Qalaq-qalaq. Yığın-yığın odun.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YASİN

    сущ. религ. сура из Корана. Yasin oxumaq прочитать суру из Корана ◊ yasini oxunub kimin песня спета чья

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞIŞ

    1. дождь; 2. дождевой;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAYĞIN

    I прил. 1. расплывчатый, расплы вшийся, растёкшийся. Yayğın ləkə растёкшееся пятно 2. разг. распространённый, общеизвестный, популярный II нареч. разв

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAXIN

    ...или происходящий на небольшом расстоянии от кого-л., чего-л. Yaxın məsafə близкое расстояние, yaxın qonşuluq близкое соседство, yaxın qonşu близкий с

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞIR

    ...yara. [Eşşək] görməyib axurunda hərgiz co; Dalı yağır, dəxi ayağı cido. S.Ə.Şirvani. [Qurban:] Hər gün ölə-ölə qayıt, belin olsun yağır. Ə.Haqverdiye

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAĞIŞ

    ...atmosfer yağıntısı; yağmur. Güclü yağış. Yağış yağmaq. Yağış ara vermir. – Yağışın rütubəti səqfin uçan yerindən çəkilməmişdi. C.Məmmədquluzadə. Hələ

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAXIN

    ...çox uzaqda olmayan; yovuq (uzaq qarşılığı). Yaxın çay. Yaxın yer. Evimizə yaxın mağaza. Yaxın aptekdən dərman al. // Zərf mənasında. Yaxın otur. Yaxı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YALIN

    ...şeylə örtülü olmayan. Ayaqları yalın (ayaqqabısız). – [Uşaqların] yalın ayaqları dizlərinədək palçığa batmışdı. Çəmənzəminli. 2. Boş, heç bir şeysiz.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YANĞIN

    ...Yanğın baş vermək. Yanğını söndürmək. Meşə yanğını. Yanğına qarşı tədbirlər. – Kükrəyib əsdikcə uğursuz külək; Yanğının şöləsi yayılır göyə. S.Vurğun

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YASİN

    ...oxunan Quran surələrindən birinin adı. Doxsan min kəlmədə, “Yasin” içində; Neçə yerdə müttəsildi “dal” “dal”a? Aşıq Ələsgər. Yasini tərsə oxur, çünki

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YATQIN

    sif. Əyilmiş, yatırdılmış, yatıq, yatmış.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAYĞIN

    ...olan, tez yayılan; sıyıq. 2. məc. Konkret, dəqiq olmayan, lazımınca aydın olmayan; qeyri-müəyyən. Yayğın fikir.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAZIN

    zərf Yaz vaxtı, yaz zamanı, yazda, yaz mövsümündə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YƏQİN

    1. zərf Şəksiz, şübhəsiz, səhih, inamla. Yəqin demək olar ki, ramazan ayı müsəlmanlardan ötrü yemək ayıdır, qonaqlıq ayıdır, toy-bayram ayıdır. C.Məmm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YARIN

    устар. I сущ. 1. завтрашний, грядущий день 2. будущее, грядущее II нареч. завтра

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞIR

    ссадина, рана, натертая сбруей на спине ездовых или вьючных животных

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YIĞIN

    ...yığıntı halında olan şey. Ot yığını. Saman yığını. Şey yığını. Odun yığını. – Sarxan özü sağ tərəfdəki torpaq yığınının arxasında uzandı. M.Hüseyn. 2

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAXIN

    1. близкий, ближний, недалекий; 2. близко, приблизительно, около; 3. вхожий;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YALQIN

    (Dərbənd) kirşənin yan hissələrini birləşdirən ağaclar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • YANĞIN

    I сущ. пожар. Yanğını söndürmək тушить пожар, yanğını yatırtmaq (ram etmək) укротить пожар, yanğın vaxtı во время пожара, yanğın başladı начался пожар

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YALIN

    ...одеждой (о части человеческого тела). Yalın ayaqlar голые ноги, yalın çiyinlər обнажённые плечи, yalın kürək голая спина 2. ничем не закрытый (о пред

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞIŞ

    ...дождь: 1. атмосферные осадки в виде водяных капель. Yağış yağır идёт дождь, yağışlar başladı начались дожди (пошли дожди), yağış yağacaq собирается д

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞIR

    ...спине, холке ездовых или вьючных животных); намин. Qanlı yağır кровавая ссадина 2. мед. пролежень (у лежачих больных: омертвение кожных покровов той

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YALIN

    обнаженный, голый

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YIĞIN

    (Gədəbəy) taya. – Otu yığına vurdum dünənnəri

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • YAĞIR

    ...borcuηu? (Gədəbəy) II (Cəbrayıl, Tovuz) bax yağar II. – Atın beli yağır oluf (Cəbrayıl)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • YASİN

    "Quran" ayələrindən birinin adı

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • YAMİN

    gözəl, qəşəng; sağ

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • YIĞIN

    1. куча, груда, ворох; 2. сбор (урожая); 3. скопище, толпа; 4. масса, большое количество;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YƏQİN

    наверно, наверное, должно быть вероятно, наверняка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YATQIN

    прил. наклонный. Yatqın müstəvi наклонная плоскость

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YANĞIN

    1. пожар; 2. пожарный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAYĞIN

    расплывчатый

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞIN-DAĞIN

    ağın-dağın çıxarmağ: (Salyan) özbaşınalıq etmək, həddini aşmaq. – Sən də lap ağın-dağın çıxarmısan ha!

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SAĞIN

    is. 1. bax sağım. Sabah idi, gün çıxıb xeyli qalxmışdı, mallar yavaş-yavaş sağına gəlirdilər. A.Divanbəyoğlu. Günorta çağında olurdu sağın; Yox idi mi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SAĞIN

    удой, надой

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SAĞIN

    (Qafan, Şəki) sağılan heyvan

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SAĞIN

    сущ. см. sağım 1

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SAQIN

    устар. I прил. осторожный (предусматривающий возможную опасность); бдительный II нареч. осторожно (предусматривая возможную опасность); бдительно

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YIĞIN

    сущ. 1. куча, груда, ворох. Daş yığını груда камней, dəmir yığını груда железа; обычно в сочет. с числ. bir: bir yığın kərpic груда кирпичей, bir yığı

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞIR

    yara

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • YAZIN

    1 нареч. устар. летом 2 сущ. устар. литература

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞIŞ

    yağmur

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • YAYĞIN

    dağınıq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • YƏQİN

    ...вероятно, наверно, наверное, должно быть, видимо, по-видимому. Yəqin, onun bundan xəbəri yoxdur очевидно, он об этом не знает, yəqin, məni kimləsə də

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • XILTA

    (Bakı) torta. – Yağın xıltası çox çıxdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • XİLTƏ

    (Lənkəran) torta. – Yağın xiltəsin xəmirə qat

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AĞSOĞALAĞI

    (Bolnisi) sarımsaqlı qatıqla ərinmiş yağın qarışığından ibarət yemək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ВЫСОКОМАСЛИЧНЫЙ

    прил. çox yağlı, tərkibində yağın faizi çox olan.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SİLƏ:Ş

    (Şəmkir) əl dəsmalı, salfet. – Silə:şi ver, əlimin yağın silim

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ЛАКТОСКОП

    м xüs. laktoskop (süddə yağın miqdarını təyin edən cihaz).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KİRŞƏN

    (Zaqatala) kükürdlə yağın qarşığından hazırlanmış dərman. – Osman barmağına kirşən sürtmüşdü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ÇÖKÜNTÜ

    is. Mayenin dibinə çökən şeylər; torta. Çaxırın çöküntüsü. Ərimiş yağın çöküntüsü.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BAXACAĞ

    ...– Baxacağı ver görüm yağ olub?; – Baxacağı nehriyə salallar, yağın olmasını bilməgə (Salyan)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • GAUGE-COCK

    n yanacağın və ya yağın səviyyəsini yoxlamaq üçün kran / lülək (avtomobillərdə və s.)

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • QARTDAMAX

    (Kürdəmir, Şəmkir, Tovuz) qazımaq, qaşımaq. – Yağın qazan divi qartdıyıfsaη, o:nçun toyunda yağış yağdı (Şəmkir)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DIPSTICK

    n tex. ölçü mili; səviyyə göstəricisi (motorun içərisində yağın, çənlərdə mayenin səviyyəsini ölçmək üçün alət)

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • XOR

    ...xorda qurt gördi II (Ucar) ərinmiş yağın tortası. – Sən verən yağın xoru az oldu III (Çənbərək, Qax) çürük. – Biyilki ot xordu de:yn adı dammır (Çənb

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ÇÖKÜNTÜ

    ...кӀане ацукьнавай затӀар); çaxırın çöküntüsü чехирдин хиртер; ərimiş yağın çöküntüsü кфар (цӀурай гъеридин алцифар).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • XIRXA

    ...kəserix’ II (Cəbrayıl) xirtdək. – Qoyunun xırxasınnan tutuf yerə vurdım III (Zaqatala) ərinmiş yağın tortası

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • BİRİNC

    is. [fars.] məh. Düyü. Nə birincin, əgər nə yağın var; Şükr qıl, sağ əlin, ayağın var. S.Ə.Şirvani.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ACILAŞMAQ

    f. Acı olmaq, dadı tündləşmək, dadı xarab olmaq. Yağın duzu az olduğuna görə acılaşıbdır. İstidən kərə çox tez acılaşır.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • RUF

    I (Salyan, Yardımlı) ruh. – Yağın onun rufu tutub səi. (Salyan) II (Cəbrayıl, Salyan, Yardımlı) sirsifət. – Rəngin, rufun no:ş qaralıb? (Salyan)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ƏRİDİLMƏ

    ...стали 2. разг. разведение (в воде) 3. растворение 4. топление. Yağın əridilməsi топление масла

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TORTA

    ...выделяющиеся из раствора жидкости и осевшие на дно), отстой, гуща. Yağın tortası осадок масла

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • cızıltı

    is. grésillement m, raclement m, crépitement m ; yağın tavada ~sı le grésillement du beurre dans la poêle ; ocağın ~sı le crépitement du feu

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • XODKAR

    Bax: xotkar. Milçək vızıldadı, uçdu havaya, Yağın süzdüm üç yüz altmış tavaya, Yüklədim ətini doxsan dəvəyə, Xodkar üçün göndərdim mən leşini.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • ÖZLÜLÜK

    I сущ вязкость; клейкость, тягучесть. Yağın özlülüyü вязкость масла, qanın özlülüyü вязкость крови, özlülüyün azalması понижение вязкости, özlülük yam

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • CIZILTI

    ...üstünə düşən yağ, su və s.-dən hasil olan səs. Kababın cızıltısı. Yağın cızıltısı. – Közün üstünə düzülmüş göbələklərin cızıltısından özgə səssəda eş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • CIZILTI

    сущ. 1. шипение чего-л. при жарении на сковороде. Yağın cızıltısı шипение масла, cızıltı ilə qızarmaq жариться с шипением 2. гудение, шум, слышимый пе

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • Depresator

    ...yağının donma temperaturunun aşağı düşməsi zamanı götürülən yağın növündən, eləcə də D.-un təbiəti və miqdarından asılıdır.

    Tam oxu »
    Neft terminlərinin izahlı lüğəti
  • TORTA

    ...Şuşa) kərə yağını dağ etdikdən sonra qabın dibində qalan çöküntü. – Yağın tortasını qatdım xəmirə, elə yaxşı fətiri çıxmışdı kin (Ağdam); – Yağdan to

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • YAĞLIQARA

    ...olmaz II (Qazax, Mingəçevir, Şuşa) qanaxmanı kəsmək üçün parça yanığı ilə yağın qarışığından hazırlanmış dərman. – Yağlıqara türkəçarə dərmanıdı (Şuş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • TORTA

    is. Yağ və s. əridilərkən qabın dibinə çökən çöküntü. Kərə yağın tortası; Qızıl kəmər ortası; Allah muradın versin; Gələn bazar ertəsi. (Bayatı). [Mol

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • PUD

    ...qoyun ətinin girvənkəsi dörd qəpik, çörəyin girvənkəsi iki qəpik, yağın pudu dörd manat idi. Ə.Haqverdiyev. [Yusif Şahmara:] Azarbezardan qorusan, bu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DÜYÜ

    ...arıtladı (B.Bayramov); BİRİNC (məh.) Nə birincin, əgər nə yağın var; Şükr qıl, sağ əlin, ayağın var (S.Ə.Şirvani); ÇƏLTİK (qabığı çıxarılmamış düyü)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • XILT

    ...mayenin qabın dibinə çökən və ya ondan ayrılan lazımsız hissəsi. Yağın xıltı. Sirkənin xıltı. – Avtomobil 300 km yol getdikdən sonra süzgəcdə olan xı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ƏRİMƏ

    ...тепла). Qarın əriməsi таяние снега, buzun əriməsi таяние льда, yağın əriməsi таяние масла, ərimə nöqtəsi физ. точка таяния 2. плавление (превращение

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BƏDƏN

    ...işlədilib (ətuz forması da mövcud olub). Belə bir cümlə də var: yağın boldı ersə, etuz cangüdaz (düşmənin varsa, bədənini və canını qoru). Sonra bədə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ACILIQ

    is. 1. Acı şeyin halı; acı dadma. Ağız acılığı. Yağın bir az acılığı var. Ağzımda acılıq var. 2. məc. (bəzən cəm şəklində işlənir). Uğursuzluq, fəlakə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAĞ

    ...göstəricisi указатель температуры масла, yağ ehtiyatı запас масла, yağın bərkiməsi застывание масла, yağın özlülüyü вязкость масла, yağın çirklənməsi

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇÖRƏK

    ...bazarda ucuzluq idi; yaxşı qoyun ətinin girvənkəsi dörd qəpik, yağın pudu dörd manat, çörəyin girvənkəsi iki qəpik idi. Ə.Haqverdiyev. Ortalığa bal,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AXTARMA

    ...çağın, Kəsilməz çeşməndən gözəl yığnağın, Axtarmá motalın, yağın, qaymağın, Zənbur çiçəyindən bal alı dağlar. “Koroğlu” dastanında axtarma sözü yaln

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • DAĞ₂

    ...etməyə başladı. S.Rəhimov. Dağ olmaq – qızmaq, ərimək. Dağ olmuş yağın gözəl qoxusu bütün ev-eşiyi bürüməkdə idi. Ə.Vəliyev. 3. is. məc. Ağır dərd, q

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SAĞ

    ...edirlər. H.Zərdabi. // Salamat, zədəsiz. Nə birincin, əgər nə yağın var; Şükr qıl, sağ əlin, ayağın var. S.Ə.Şirvani. □ Sağ gün – xəstə olmayan gün (

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAĞINLIQ

    дождливость, обилие осадков

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞINTI

    атмосферные осадки

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞINTI

    I сущ. осадки, атмосферные осадки. Uzun yağıntılar продолжительные осадки, yağıntı gözlənilir ожидаются осадки, yağıntı düşmüşdür выпали осадки II при

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞINTILI

    прил. 1. с осадками, с сильными атмосферными осадками 2. дождливый. Yağıntılı ay дождливый месяц

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞINTILILIQ

    сущ. дождливость

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAĞINTILIQ

    bax yağıntı. Bu il yağıntılıqdır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAĞINTILI

    sif. Yağıntısı çox olan; yağmurlu. Yağıntılı il. Yağıntılı yer

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAĞINTI

    is. Yağış, qar, dolu və s. şəklində havadan yerə düşən su qətrələri; yağmur. Yeraltı suların mənbəyi atmosfer yağıntıları, çay sularıdır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • YAĞINLIQ

    1. is. Yağışın çox olması; yağıntı. Payız çox yağınlıq keçdi. – Bu il yağınlıq olduğundan, otlar vaxtından əvvəl göyərmiş, yazın ilıq nəfəsini duyanda

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Yaxın Şərq
Yaxın Şərq — Cənub-qərbi Asiya və Misirin daxil olduğu tarixi-geosiyasi region. Əsas əhali: azərbaycanlılar, ərəblər, ermənilər, assuriyalılar, gürcülər, yunanlar, farslar, yəhudilər, misirlilər, kürdlər və türklər. Yaxın Şərqdə 350–360 milyon müsəlman (türklər, farslar, ərəblər, kürdlər və s.), 20 milyon xristian (ermənilər, yunanalar, gürcülər, aysorlar, qibtilər, marunilər və s.), 7 milyon yəhudi, 1 milyon dürzi, 1 milyon yezidi və s. İqlim əsasən quru, sulama üçün istifadə olunan bir neçə böyük çay var. Yaxın Şərq planetin əhəmiyyətli bir neft istehsal edən bölgəsidir.
Yayın balığı
Lota lota (lat. Lota lota) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin treskakimilər dəstəsinin lotidae fəsiləsinin lota (balıq) cinsinə aid heyvan növü.
Yaxın Dostlar (teleserial)
ABŞ və Kanada istehsalı olan serialdır. Serial xüsusilə çoxlu erotik səhnələrlə zəngindir və daha çox homoseksual həyatı əks etdirir. == Məzmun == İlk seria bir gey klubunda rastlaşan 4 dostla başlayır. Brayn 35 yaşlı bir gəncdir Castin isə 17 yaşlı yeniyetmə. Bir gün Castinlə sekslə məşğul olan Brayn üçün əvvəllər bu sadəcə həzz idi. Lakin zaman keçdikcə Castinə aşiq olan Brayn, hisslərinin ona qarşı güclü olduğunu görür.
Yaxın Şərq bəbiri
İran bəbiri (lat. Panthera pardus saxicolor) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin bəbir növünə aid heyvan yarımnövü. == Arealı == İran, Zaqafqaziya (Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan), Türkiyə, Türkmənistan, Özbəkistan, Pakistan, Tacikistan və Əfqanıstan.
Ölümə yaxın təcrübələr
Ölümə yaxın təcrübələr (ing. Near-death experience) - Tibbi baxımdan ürəyin dayanması və sonra təkrar işləməsi ilə müşahidə olunan təcrübələrə verilən ad. Ölümə yaxın təcrübələr, xüsusi ilə insanoğlunun ölümündən sonrakı həyata olan marağı səbəbindən tarixən maraq mövzusu olmuşdur.
Yayın 500 günü
Yayın 500 günü (ing. 500 Days of Summer, və ya Sammerin 500 günü) — Rejissor Mark Vebb tərəfindən ekranlaşdırılmış ABŞ istehsalı romantik komediya-dram filmi. Əsas rolları Cozef Qordon-Levitt və Zoui Daşanel canlandırıb. İlk dəfə 25-ci Sandens Film Festivalında nümayiş olunan filmin, paylanma hüquqları Fox Searchlight Pictures-ə məxsusdur. 7.5 milyon dollar büdcə ilə istehsal olunan film, beynəlxalq kinoteatrlarda 60 milyon dollardan artıq gəlir əldə edib. Bəzi tənqidçilər filmi 2009-cu ilin ən yaxşı filmlərindən biri hesab edirlər.Film ən yaxşı sserariyə görə Peyk və Spirit mükafatına layiq görülüb, həmçinin Qızıl qlobus mükafatına namizəd olub.. == Məzmun == Tom Hansen təbrik kartlarının hazırlandığı şirkətdə işləyən memardır. Günlərin birində o, yeni işçi olan Sammer ilə tanış olur. Onlar musiqi zövqlərinin oxşar olduğunu aşkar edirlər. Bir müddətdən sonra onlar karaoke gecəsində sevgi haqqında danışırlar.
Monqolların Yaxın Şərq yürüşü
Monqolların Yaxın Şərq yürüşü (1256-1260) - Hülaku xanın komandanlığı altında, ismailli-nizarilərə, Abbasilər xilafətinə, Şam Əyyubilərinə və Misir məmlüklərinə qarşı yürüş. Yürüşün Yaxın Şərq müsəlmanlarına qarşı olmasında Mərkəzi Asiya nestorian xristianlarının böyük rolu olduğundan bəzən(R.Qrusse, Q.V.Vernadski, L.N.Qumilyov) Sarı səlib yürüşü adlandırılır. == Yürüş hazırlığı == 1251-ci ildə Monqol İmperiyasının xaqanı elan edilən Möngkə, Sun İmperiyasına və Yaxın Şərq dövlətlərinə qarşı savaşı davam etdirmək qərarına gəldi. Qəzvin və İranın dağlıq rayonlarının əhalisinin, onlara zərər yetirən ismaillili-nizarilərdən şikayəti bəhanələrdən biri oldu. Fəzlullah Rəşidəddinə görə, "kafirlərin haqsızlıqlarından ədalət axtaran bir çoxlarının, buğa ilində Mönqkə xaqana şikayətlərinə cavab olaraq, o həmin kafirlərə qarşı öz kiçik qardaşı Hülakunu göndərdi". Azərbaycanda və İranın şimalında yerləşən monqol sərkərdəsi Baycu da ismaillilərdən və Abbasilərdən şikayət edirdi. Mönkge Hülakuya ismaillilərin dağ qəsrlərini dağıtmaq, lor və kürdlərin tabe edilməsini, və tabe olmasa, xəlifənin mülklərini də zəbt etməyi əmr etdi. == Qoşunların sayı == Şəmsəddin Cüveyni və onun ardınca Rəşidəddin xəbər verirlər ki, hər ulus Hülaku ordusuna hər on nəfər döyüşçüdən ikisini verməliydi. Lakin bu ancaq, "çox böyük qoşun" anlamında ifadə forması ola bilər, çünki həmin ifadəyə 1246-cı il üçün Cüveynidə, Güyükun İlcidayı ismaillilərə qarşı göndərməsi ilə bağlı, rast gəlmək olar. 15-ci əsr Şəcərət əl-Ətrak (Türklərin şəcərəsi) əsərinin anonim məllifi yazır ki, Mönkge Hülakuya xidmətə yararlı monqolların beşdən birini verdi, və bu 120 min təşkil etdi.
Yaxın dayan (serial, 2021)
Stay Close (Yaxın dayan) — Yazıçı Harlan Kobenin 2012-ci ilde nəşr etdirdiyi eyni adlı romanı əsasında çəkilən və Red Product Company tərəfindənt Netflix üçün istehsal edilmiş Britaniya miniserialıdır. Səkkiz epizoddan ibarət serial 31 dekabr 2021-ci ildə yayımlanıb == Süjet xətti == Meqan Piers Livingston şəhərinin kənarında yaşayan və qaranlıq keçmişini gizlədən anadır. O, sevdiyi şəxs Deyv və üç uşağı ilə xoşbəxt həyatını yaşayır. Rey Levin bir vaxtlar istedadlı sənədli fotoqraf olub . Sevdiyi qadını itirməsi onu çox dəyişir. İndi o heç bir karyera yüksəlişi olmayan işlə məşğuldur: kirayəlik paparazzi, varlıların sosial şəbəkədə məşhur olan uşaqlarının şəkillərini çəkir. Maykl Brum on yeddi il əvvəl baş verən krıiminal hadisən barədə hələ də düşünən detektivdir. Yerli sakinlərdən biri Stüart Qrin 17 il əvvəl heç bir iz olmadan yoxa çıxıb. Qrinin həyat yoldaşı hələ də Stüartın qayıtmasını gözləyir. Stüartın yoxa çıxmasının ildönümündə başqa bir adam itkin düşür, Brum şübhələrindən qurtulmaq üçün bu işlə məşğul olmağı qərara alır.
Yaxın dostlar (teleserial, 2000)
ABŞ və Kanada istehsalı olan serialdır. Serial xüsusilə çoxlu erotik səhnələrlə zəngindir və daha çox homoseksual həyatı əks etdirir. == Məzmun == İlk seria bir gey klubunda rastlaşan 4 dostla başlayır. Brayn 35 yaşlı bir gəncdir Castin isə 17 yaşlı yeniyetmə. Bir gün Castinlə sekslə məşğul olan Brayn üçün əvvəllər bu sadəcə həzz idi. Lakin zaman keçdikcə Castinə aşiq olan Brayn, hisslərinin ona qarşı güclü olduğunu görür.
Yaxın İspaniya (Roma əyaləti)
Yaxın İspaniya (latın dilində:Hispania Citerior) - qədim Roma respublikasının Pireney yarımadasında, müasir İspaniyanın şimal-şərqində, Ebro (latın dilində:Iberus) çayının (sonralar bütün yarımada əarzisi bu çayın adı ilə İberiya adlandırılmışdır) sahilində yerləşən əyaləti. Əyalətin mərkəzi Tarrako şəhəri idi. == Haqqında == Kantabriya müharibələri nətcəsində Pireney yarımadası romalılar tərəfindən tamamilə işğal edildikdən sonra Yaxın İspaniya Uzaq İspaniya əyalətinin bir hissəsi olan Qalisiya (latın dilində: Gallaecia) ilə birləşdirildi. Bu hadisədən sonra yeni Tarrakon İspaniyası (latın dilində:Hispania Tarraconensis, ispan dilində: Tarraconense) adlanan yeni əyalət yarandı. == Mənbə == Géza Alföldy: Fasti Hispanienses. Senatorische Reichsbeamte und Offiziere in den spanischen Provinzen des römischen Reiches von Augustus bis Diokletian. Steiner, Wiesbaden 1969 (S. 3-130, 230—252 zu den Beamten der Hispania citerior) Tilmann Bechert: Die Provinzen des römischen Reiches. Einführung und Überblick.
Yaxın Şərq Tekniki Universiteti
Orta Şərq Texniki Universiteti ya da qısaca ODTÜ (türk. Orta Doğu Teknik Üniversitesi) - Birləşmiş Millətlər Təşkilatının yardımı ilə Türkiyənin baş naziri Adnan Menderes və Türkiyə Dövlət Avtomobil Yolları Baş direktoru Vəcdi Dikər, həmçinin İstanbul Texniki Universitetinin bir qrup professorları tərəfindən 15 noyabr 1956-cı ildə yaradılan dövlət universitetidir. 2014-cü ildə açıqlanan nəticələrə görə dünyanın ən yaxşı 85-ci universitetidir. == Tarix == Orta Şərq Texniki Universiteti Türkiyə və digər Orta Şərq ölkələrinin inkişaflarını dəstəkləmək, xüsusilə fən elmləri və sosial elmlər sahələrində mütəxəssis yetişdirmək üzrə 15 Noyabr 1956 tarixində "Orta Şərq Yüksək Texnologiya İnstitutu" (Orta Doğu Yüksek Teknoloji Enstitüsü) adıyla təhsil fəaliyyətinə başlamışdır. Universitet ilk açıldığı illərdə Kızılay Meydanında Emekli Sandığına aid kiçik bir bina ilə Türkiyə Böyük Millət Məclisi yaxınlarındakı olan baraklarda keçirdikdən sonra, 1963-cü ildə bu gün xidmət etdiyi müasir kampusa daşınmışdır. == Fakültələr və Kafedralar == ODTÜ Ankara Kampusunda başlıca 5 fakültə və bunlara bağlı 41 kafedra vardır: == Həmçinin bax == Türkiyə universitetlərinin siyahısı == Xarici keçidlər == Orta Doğu Teknik Universiteti ODTÜ Haber | ODTÜdən Xəbərlər...
Yayın Bir Günündə (1979)
== Məzmun == Film dəcəl, sözə qulaq asmayan oğlan, onun təbiətə laqeyd münasibəti haqqındadır. Lakin burada göstərilir ki, nəhayət oğlan səhv iş gördüyünü başa düşür və dəyişilir. == Film haqqında == Kukla filmidir.
Yayın kralları (film, 2013)
Yayın kralları (ing. The Kings of Summer) — Cordan Vot-Roberts tərəfindən ekranlaşdırılmış ABŞ istehsalı müstəqil komediya-dram filmi. Filmdə azad yaşamaq məqsədi ilə evdən qaçıb meşədə yaşamağa yollanan üç yeniyetmə dostdan bəhs olunur. Rolları Nik Robinson, Moyzes Arias, Qabriel Basso və Nik Offerman ifa edib. Filmin premyerası 19 yanvar 2013-cü ildə Sandens Film Festivalında orijinal adı Toy's House (azərb. Oyuncaq evi‎) kimi baş tutub, 31 may 2013-cü ildə CBS Films tərəfindən məhdud şəkildə buraxılıb.
Axırıncı maqın sonu (film, 1974)
Axırıncı maqın sonu qısametrajlı bədii süjeti rejissor Cəmil Fərəcov tərəfindən 1974-cü ildə ekranlaşdırılmışdır. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Rolları Hamlet Qurbanov, A. Qasımov və Muxtar Maniyev ifa edirlər. == Məzmun == Filmdə bəzi vəzifəli şəxslərin özbaşınalığı tənqid olunur.
Yaxın Şərqdə Amerika Yardımı Cəmiyyəti
Yaxın Şərqdə Amerika Yardımı cəmiyyəti — ABŞ hökumətinin Birinci dünya müharibəsində hərbi əməliyyatlardan zərər çəkmiş xalqlara yardım göstərilməsi məqsədilə yaratdığı təşkilat. == Tarixi == 1915-ci ilin sentyabrında yaradılmışdır. Cəmiyyətin Yaxın şərq ölkələrində, habelə Qafqazda (Bakı, Şuşa, Tiflis, İrəvan. Batum və b. şəhərlərdə) şöbələri təşkil olunmuşdu. Bu şöbələr ehtiyacı olan əhaliyə maddi yardım göstərməklə bərabər, bölgələrdəki vəziyyət barəsində məlumatlar da toplayırdılar. == Fəaliyyəti == Cəmiyyətin fəaliyyəti əsasən, erməni əhalisinə ünvanlandığı üçün əldə edilən və Amerika hökumətinə göndərilən məlumatlar da bir qayda olaraq ermənilərin mənafelərini və baxışlarını əks etdirirdi. Cəmiyyətin Azərbaycanda fəaliyyəti xüsusilə 1919-cu ilin ortalarında xeyli güclənmişdi. 1919-cu ilin noyabrında Cəmiyyətin Qafqaz bölməsinin rəhbəri vəzifəsinə polkovnik V.Haskel təyin edilmişdi. Bölmənin heyəti 40 nəfərdən ibarət idi.
Yayın 500 günü (film, 2009)
Yayın 500 günü (ing. 500 Days of Summer, və ya Sammerin 500 günü) — Rejissor Mark Vebb tərəfindən ekranlaşdırılmış ABŞ istehsalı romantik komediya-dram filmi. Əsas rolları Cozef Qordon-Levitt və Zoui Daşanel canlandırıb. İlk dəfə 25-ci Sandens Film Festivalında nümayiş olunan filmin, paylanma hüquqları Fox Searchlight Pictures-ə məxsusdur. 7.5 milyon dollar büdcə ilə istehsal olunan film, beynəlxalq kinoteatrlarda 60 milyon dollardan artıq gəlir əldə edib. Bəzi tənqidçilər filmi 2009-cu ilin ən yaxşı filmlərindən biri hesab edirlər.Film ən yaxşı sserariyə görə Peyk və Spirit mükafatına layiq görülüb, həmçinin Qızıl qlobus mükafatına namizəd olub.. == Məzmun == Tom Hansen təbrik kartlarının hazırlandığı şirkətdə işləyən memardır. Günlərin birində o, yeni işçi olan Sammer ilə tanış olur. Onlar musiqi zövqlərinin oxşar olduğunu aşkar edirlər. Bir müddətdən sonra onlar karaoke gecəsində sevgi haqqında danışırlar.
Yayın bir günündə (film, 1979)
== Məzmun == Film dəcəl, sözə qulaq asmayan oğlan, onun təbiətə laqeyd münasibəti haqqındadır. Lakin burada göstərilir ki, nəhayət oğlan səhv iş gördüyünü başa düşür və dəyişilir. == Film haqqında == Kukla filmidir.
Yazın ilk günləri (rəsm əsəri)
Yazın ilk günləri (1929) — Sürrealizm cərəyanının ən məşhur nümayəndələrindən biri, ispan rəssam Salvador Dali tərəfindən çəkilmiş rəsm əsəri. Bu əsər Dalinin erkən sürrealist fəaliyyətinin ən məşhur nümunələrindən biridir. Görüntü təsvir olunan mühit geniş və büsbütün olaraq boz bir müstəvidir. Bu, rəssam tərəfindən sağ tərəfdə qalxıq bir şəkildə, sol tərəfdə isə sağla müqayisədə daha aşağı endirilmiş bir biçimdə təsvir edilmişdir. Əsərin mərkəzində isə müxtəlif qəribə və rəngli sürrealist görüntülər cəmlənmişdir. Dali uzaqda iki kiçik, kölgəli fiqur – balaca oğlan və onun əlindən tutmuş bir adam təsvir etmişdir. Sol tərəfdə isə stulda oturaraq arxasını bötüvlükdə mənzərəzəyə çevirmiş fiquru görmək mümkündür. Bu əsər Dali tərəfindən həyatının yüksək dərəcədə stresli və psixoloji cəhətdən ağır olduğu dövründə yaradılmışdır. Bu zamanlar onun atası oğlunun peşə seçiminə və qeyri-adi davranışlarına görə çox məyus idi. Bu əsərdə də gördüyümüz balaca oğlan və onun yanındakı kişi fiqurlarına Dalinin sonrakı əsərlərində yenidən rast gəlmək mümkündür.
Bağin
Bağin— İranın Kirman ostanının Kirman şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 7,616 nəfər və 1,903 ailədən ibarət idi.
Yanğın
Yanğın — maddi nemətlərin məhv olması ilə nəticələnən, idarə oluna bilməyən, insan həyatı üçün təhlükəli yanma prosesidir. Yanğında baş verən əsas fiziki-kimyəvi hadisələr yanar maddələrlə hava oksigeni arasında kimyəvi reaksiya getməsi, çoxlu istilik ayrılması və yanma nəticəsində əmələ gələn qazların intensiv mübadiləsidir. Yanğın çox vaxt odla ehtiyatlı davranılmaması, yanğına qarşı tədbirlərə düzgün əməl edilməməsi, materialların öz-özünə alışıb yanması, statik elektrik boşalmaları və ildırım düşməsi nəticəsində baş verir, bəzən də cinayətkarlıqla qəsdən törədilir. Yanğın zamanı tüstü ilə havaya qalxan yanma məhsullarının çoxu (xüsusən polimer maddələr yandıqda) orqanizmə zəhərləyici təsir göstərir. Bəzi hallarda natamam yanma məhsulları (məs., karbon 2-oksid) oksigenlə partlayış cəhətdən təhlükəli qarışıq əmələ gətirir. == Yanğından mühafizə == Yanğından mühafizə insanların həyatının, dövlət və ictimai mülkiyyətin, vətəndaşların şəxsi mülkiyyətinin yanğından mühafizəsinə yönəldilmiş dövlət və ictimai tədbirlər sistemi; yanğınla mübarizəni həyata keçirən təşkilatdır. Yanğından mühafizənin əsas məqsədi yanğın profilaktikasıdır. Yanğının söndürülməsini yanğınsöndürən texnikasından istifadə edən Yanğından mühafizə dəstələri həyata keçirir. Azərbaycanın bütün şəhərlərində müasir yanğınsöndürmə texnikası ilə təchiz olunmuş peşəkar Yanğından mühafizə dəstələri xidmət göstərir.
Yasin
Yasin — Məhəmməd peyğəmbərin adlarindan biri. Yasin - Quranda 36-cı sürə. "Ya" "ey" ədatını bildirir. Ərəb dilində hər bir hərfin zuburu və bəyyinəsi var, eləcə də hər bir səsə bir ədəd uyğundur. Zubur hərfin kağız üzərində yazılışı, bəyyinə isə tələffüz zamanı yazılışdan artıq çıxarılan səslərdir. "Sin" hərfinin zuburu "s", bəyyinəsi isə "in"-dir. "S" səsinə 60, "i" səsinə 10, "n" səsinə isə 50 ədədi uyğundur. Deməli "sin" hərfinin zuburu 60, bəyyinəsi 60-dır (10+50=60). Diqqət çəkən məqam ondan ibarətdir ki, ərəb dilində "sin" yeganə hərfdir ki, zuburu bəyyinəsinə bərabərdir.
Yavin
Yavin, həmçinin Yavin-Praym (ing. Yavin Prime) — "Ulduz müharibələri" kainatında uydurma planet. Planet ilk dəfə 1977-ci ildə çəkilmiş "Ulduz müharibələri" filmində nümayiş olunmuşdur və geniş peyk sistemi olan böyük qırmızı qaz nəhəngi kimi təsvir edilmişdir. Üsyançılar ittifaqının gizli hərbi bazası onun dördüncü peyki olan Yavin 4-də yerləşir. Filmin sonunda Üsyançılar ittifaqı ilə Qalaktik imperiya arasında Yavin planetinin orbitində döyüş baş tutur, "Ölüm ulduzu" isə burada məhv edilir. "Ulduz müharibələri" və Əfsanələrdə bu hadisə xüsusi əhəmiyyət kəsb edir, çünki uydurma "Ulduz müharibələri" kainatında bu, təqvim üsullarından biridir. "Ulduz müharibələri" kainatında hadisələrin tarixi adətən YDƏ ("Yavin döyüşündən əvvəl") və ya YDS ("Yavin döyüşündən sonra") sözləri ilə qeyd edilir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Rinzler, J. W. The Making of Star Wars: The Definitive Story Behind the Original Film (ingilis). Ebury Press. 2008.
Yağış
Yağış, yağmur və ya yağıntı – buludlardan yer səthinə diametri 0,5 mm-dən çox olan su damlası şəklində düşən atmosfer yağıntısı. Kiçik diametrli (0,05 mm-ə qədər) damlalar çiskin adlanır. Tipik yağış damlalarının diametri 1–2 mm, ən irisi 6–7 mm olur. İntensivliyi adətən 1–3 mm/dəqiqə və daha çox olan yağış leysan adlanır. == Yağış mövsümü == Yağış mövsümü quraqlıq dövrün əksinə olaraq bir neçə iqlim tipində (musson, Aralıq dənizi sahili) hər il bir və ya bir neçə ay ərzində təkrar olunan yağış halında maksimum yağıntıdır.
Boomerang (Yaxın Şərq və Şimali Afrika)
Bumeranq Avropa - Yaxın Şərq və Afrika (əvvəllər Boomerang HQ) - uşaqların cizgi filmlərini yayımlayan Warner Bros. Afrika-ya məxsus bir uşaq kanalıdır. Bumeranq Afrika - Afrikada yayımlanan və Bumeranq MENA - Yunanıstan və Kiprdən əlavə Yaxın Şərqdə və Şimali Afrikada yayımlanir.
Günəşə bir mərtəbə yaxın (film, 1967)
== Filmin heyəti ==
Çox yaxın, çox uzaq (film, 2005)
Çox yaxın, çox uzaq ( fars. خیلی دور، خیلی نزدیک‎ , Kheili Dour, Kheili Nazdik ) - rejissor Reza Mirkəriminin 2005 -ci ildə çəkdiyi İran dram filmi . Film həmçinin Oskarda ən yaxşı xarici film üçün İran təmsilçisi seçilib. == Süjet == Təkəbbürlü nevropatoloq oğluna əməliyyat olunmayan beyin şişi diaqnozu qoyulanda həyatının mənasını araşdırmalıdır. Oğlunun astronomiya sahəsində səyahətinə yetişmək üçün səhrada gəzintisi onu onun baxışlarına və dəyərlərinə meydan oxuyan bir sıra adi görünən insanlarla qarşılaşmasına gətirib çıxarır.
Ağin
Ağin — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indiki Ağin (Ani) rayonunda kənd. == Tarixi == Gümrü şəhərindən 22–23 km cənub-qərbdə, Arpaçayın üstündə yerləşir. «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə Ağit kimi, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Ağin formasında qeyd edilmişdir. Toponim qədim türk dilində «uca, hündür, böyük» mənasında işlənən ağ sözü ilə qədim türk dilində «daxma, koma, mağara» mənasında işlənən in sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 12.X.1961-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Ani qoyulmuşdur. == Əhalisi == Kəndin köklü sakinləri azərbaycanlılar olmuşdur. XIX əsrin əvvəllərində azərbaycanlılar tarixi torpaqlarından qovulmuş, 1829-30 - cu illərdə Türkiyənin Muş, Alaşkert, Basin vilayətlərindən, 1877-78-cı illərdə Qarsdan ermənilər köçürülüb burada yerləşdirilmişdir.
Ali-Yasin
Ali-Yasin — Məhəmməd peyğəmbərin Əhli-Beyti. Qurani-Kərimin Saffat surəsinin 130-cu ayəsinin (سلـٰم على ال ياسين) hərəkəsiz oxunuş formalarından biri - "səlamun əla ali yasin" — "Ali-Yasinə salam olsun!"-dur .
Anton Şaqin
Anton Aleksandroviç Şaqin — Rusiya teatr və kino aktyoru, Prezident seçkiləri mükafatı laureatı (2016), Rusiya Federasiyasının hökuməti (2011). == Həyatı == Anton Şaqin 1984-cü il aprelin 2-də Kalininqrad rayonunun Kimrı şəhərində anadan olmuşdur. Uşaqlığını Karaçev şəhərində (Bryansk vilayəti) keçirilib, burada babası Yuri Konstantinoviç Gorşkov ilə qalıb. O, SM Kirov məktəbində oxudu. Məktəbdən əvvəl Anton soyadını Gorşkov adlandırdı. Ancaq sonradan Şaqin olaraq dəyişdi. Şaqin onun ögey atasının soyadı idi. Anton 14 yaşında ikən anası öldü. 9-cu sinifdən sonra peşə məktəbində çilingər kimi təhsil almağa getdi. Zəif çıxışlarda iştirak etmişdir.
Ayağın bağlanması
Ayağın bağlanması inkişafını dayandırmaq üçün gənc qızların ayağının ağrı verici şəkildə sıx bağlanmasıdır. Bu ənənə Çin imperiyasının beş sülalə və on krallıq dövründə (X və ya XI əsrdə) yuxarı sinif saray rəqqasları arasında əmələ gəlmiş ola bilər, ancaq Sun sülaləsi dövründə yayılıb və axırda ən aşağı sinif istisna olmaqla hər kəs arasında adi hala çevrilib. Ayağın bağlanması statusu göstərmək vasitəsi kimi populyar oldu (varlı ailələrin qadınlarının işləməsinə ehtiyac yox idi və bu qadınlar öz ayaqlarını bağlanmış vəziyyətə sala bilərdilər) və Çin mədəniyyətində gözəlliyin simvolu kimi mənimsənildi. Tzin sülaləsinin imperatoru Qanqxi 1664-cü ildə ayağın bağlanması adətini qadağan etməyə çalışdı, ancaq uğursuzluğa düçar oldu. 1800-cü illərdə çinli islahatçılar bu ənənəyə qarşı mübarizə apardılar, ancaq ənənənin yavaş-yavaş aktuallığını itirməsi XX əsrin əvvələrində başladı. Bunun səbəbi bir az sosial vəziyyətin dəyişməsi, bir az da ayağın bağlanması əleyhinə edilən kompaniyalar idi. Ayağın bağlanması subyektlərinin çoxunda həyatları boyu davam edən əlilliyə səbəb olur və müasir dövrdə hələ də bəzi yaşlı çinli qadınlar bağlanmış ayaqları ilə əlaqədar əlilliklərlə yaşayır.
Ayağın sarınması
Ayağın bağlanması inkişafını dayandırmaq üçün gənc qızların ayağının ağrı verici şəkildə sıx bağlanmasıdır. Bu ənənə Çin imperiyasının beş sülalə və on krallıq dövründə (X və ya XI əsrdə) yuxarı sinif saray rəqqasları arasında əmələ gəlmiş ola bilər, ancaq Sun sülaləsi dövründə yayılıb və axırda ən aşağı sinif istisna olmaqla hər kəs arasında adi hala çevrilib. Ayağın bağlanması statusu göstərmək vasitəsi kimi populyar oldu (varlı ailələrin qadınlarının işləməsinə ehtiyac yox idi və bu qadınlar öz ayaqlarını bağlanmış vəziyyətə sala bilərdilər) və Çin mədəniyyətində gözəlliyin simvolu kimi mənimsənildi. Tzin sülaləsinin imperatoru Qanqxi 1664-cü ildə ayağın bağlanması adətini qadağan etməyə çalışdı, ancaq uğursuzluğa düçar oldu. 1800-cü illərdə çinli islahatçılar bu ənənəyə qarşı mübarizə apardılar, ancaq ənənənin yavaş-yavaş aktuallığını itirməsi XX əsrin əvvələrində başladı. Bunun səbəbi bir az sosial vəziyyətin dəyişməsi, bir az da ayağın bağlanması əleyhinə edilən kompaniyalar idi. Ayağın bağlanması subyektlərinin çoxunda həyatları boyu davam edən əlilliyə səbəb olur və müasir dövrdə hələ də bəzi yaşlı çinli qadınlar bağlanmış ayaqları ilə əlaqədar əlilliklərlə yaşayır.
Ağ yağış
Ağ yağış – Qısa müddət ərzində yağan şiddətli yağışdır. Ağ yağış ən çox yayın əvvəllərində yağır. Ağ yağış yağan zaman qismən buludsuz göydənsaçan günəş şüaları onun dənələrini şəffaf göstərdiyi üçün, ona Ağ yağış adı verilib.
Lazar Lagin
Lazar İosifoviç Ginzburq (Lagin) (4 dekabr 1903-16 iyun 1979) - sovet yazıçı və şairi. Lazar Ginzburq - yazıçının əsl adıdır. == Həyatı == Lazar Ginzburq (Lagin) 4 dekabr 1903-cü ildə Vitebsk şəhərində yəhudi ailəsində anadan olub. O, İosif Fayveleviç Ginzburqun ailədə beş uşaqdan birincisi idi. Növbəti il, Lazarın atası İosif pul qazanmaq məqsədi ilə Minskə köçüb burada mağaza açdı. 1919-cu ildə 15 yaşlı Lazar orta məktəbi bitirib attestat alır. Və məktəbi qurtardıqdan sonra könüllü olaraq Vətəndaş müharibəsinə gedir. 1920-ci ildə isə RK(b)P-nin üzvü olur. 1922-ci ildən Lazar Laginin şeir və qeydləri qəzetdə nəşr olunmağa başlayır. 1924-cü ildə Rostov na-Dona gedən Lagin Vladimir Mayakovski ilə görüşür və Mayakovski onun şeirləri yüksək qiymətləndirir.
Lev Yaşin
Lev Yaşin (22 oktyabr 1929[…], Moskva – 20 mart 1990, Moskva) — əfsanəvi sovet futbol qapıçısı, 5-qat SSRİ çempionu, bütün SSRİ-də "Qızıl top" mükafatını almış yeganə qapıçı. == Həyatı == Sovet futbolunun görkəmli şəxsiyyətlərindən olan Lev İvanoviç Yaşin 22 oktyabr 1929-cu ildə Moskvada doğulub. == Karyerası == O, futbolçu karyerası ərzində yalnız "Dinamo" (Moskva) klubunda çıxış edib. 1949-cu ildən "Dinamo" (Moskva) klubunda oynamağa başlayan qapıçı 5 il sonra SSRİ yığmasına cəlb olunub. O, 1956-cı il Melburn Yay Olimpiya Oyunlarında və 1960-cı il Avropa çempionatında qızıl medal qazanıb. 1954–1959-cu illərdə Dinamo Moskva klubunda azərbaycanlı futbolçulardan Ələkbər Məmmədovla, 1966-cı il dünya çempionatında isə yığmanın tərkibində Anatoli Banişevski ilə birgə çıxış edib. 1963-cü ildə ona Avropanın ən yaxşı futbolçusu üçün müəyyənləşdirilən "Qızıl top" mükafatı verilib. 1986-cı ildə olimpiya ordeninə və bundan 2 il sonra FİFA-nın qızıl ordeninə layiq görülüb. 1971-ci il mayın 27-də futbolçu karyerasını başa vurduqdan sonra o, bir müddət uşaq və yeniyetmələrdən ibarət komandalarda məşqçi kimi çalışıb. İntensiv siqaret çəkməsi ilə əlaqədar damarlarının tutulması üzündən 50 yaşından sonra onun sol ayağında qanqrena başlayıb.
Pyaqin yarımadası
Pyaqin yarımadası — Oxot dənizinin şimalında Maqadan vilayəti ərazisində yerləşir. Ərazisində yerləşən burunlar: Pyaqin, Tolstoy, Çornı, Srednı, Vnutrennı, Promejutoçnı, Babuşkina, Yapon və Keytevan. Ən iri çayları: Uste, Perevoloçnaya, 1-ci Şxiperova, 2-ci Şxiperova, 3-ci Şxiperova, İtkilin və Larix. Yarımada Şelixov körfəzi və Oxot dənizinı ayırı. Cənubunda Babuşkina körfəzi və Udaça körfəzi yerləşir. Relyefi əsasən düzəndir. Burada Yamskaya və Nakxancinskaya çökəklikləri yerləşir. Şimalı əsasən dağlıqdır. Burada yarımadanın ən hündür nöqtəsi (1156 m) yerləşir. Digər dağları: Yamskaya (1053 m), Babuşkina (1048 m), Pyaqin (847 m), Sedlo (369 m).
Pyotr Çaqin
Pyotr İvanoviç Çaqin - Azərbaycan KP MK-nın ikinci katibi"Krasnaya qazeta"-nın baş redaktoru P.İ.Çaqin idi. O,bu vəzifəyə ÜK(b)P-nın Moskvada 1925-ci ildə, 18-31 dekabr aralığında keçirilən 14-cü qurultayında təyin edilmişdi.
Qalaq (yığın)
Qalaq (heap) – qabaqcadan həcmi məlum olmayan verilənləri yerləşdirmək üçün proqrama ayrılmış yaddaş sahəsidir. Proqram belə verilənləri saxlamaq üçün qalaqdan boş sahə istəyə bilər, bu yaddaşı öz bildiyi kimi istifadə edə, sonra isə boşalda bilər. C və Pascal proqramlaşdırma dillərində qalaqda işləmək üçün funksiyalar və prosedurlar nəzərdə tutulub. Ehtiyat üçün ayrılan digər yaddaş sahəsi stekdən (STACK) fərqli olaraq, proqramın tələbinə uyğun olaraq, müxtəlif ölçülü bloklarla bölüşdürülür; münasib ölçülü blok qalagın hansı yerində tapılırsa, o yer ayrılır. Nəticədə proqram işlədikcə qalağın fraqmentasiyası artır və onun sıxlaşdırılmasına zərurət yaranır; sıxlaşdırmada kiçik bloklar daha iri sahələrdə birləşirlər ki, bu da yaddaşın daha səmərəli istifadəsinə imkan verir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Qanlı yağış
Qanlı yağış - tərkibində çoxlu miqdarda parlaq rəngli mineral hissəcikləri kəsib keçərkən qırmızı rəng almış yağış damcılarıdır. Qırmızı tozlar adətən geniş səhralardan, məsələn Saxaradan cənuba Avropaya keçir.[1] == Həmçinin bax == Ağ yağış Buludluluq Çiskin == İstinadlar == Əliyeva N.Ə. "Hidrometeoroloji lüğət". Bakı 2005., 246 s.
Simgə Sağın
Simgə Sağın (8 avqust 1981, İstanbul, Türkiyə) — alban əsilli türkiyəli müğənni, bəstəkar və aktrisadır. İstanbul Texniki Universiteti və Türkiyə Dövlət Konservatoriyasını bitirmişdir.
Van Yapin
Kapitan Van Yapin — 27 yanvar 1980-ci ildə Çində doğulmuşdur. Çin hərbi pilotu və astronavtdır. Van ÇMKA tərəfindən ikinci çinli qadın kosmonavt və kosmosda ikinci çinli qadın kimi tanınmışdır. == Karyerası == Van Xalq Qurtuluş Ordusu Hava Qüvvələrinində kapitanı idi. 2012-ci ildə Şenzanhau 9 məkan missiyasının namizədi idi. Lakin Liu Yang ilk Çinli qadın kosmik səyyahının tarixi missiyası üçün seçildi. Van ikinci Çinli qadın kosmonavt oldu, Shenzanhau 10 uzay gəmisinə ekipaj üzvü oldu, 2013-cü ilin iyun ayında yerini orbitə çıxardı və tıxanmış Tiangong-1 orbitə gedən kosmik stansiyası olmuşdur. Ekipajın ilk üzvü aprel ayında açıqlanarkən, ekipajın qalan hissəsi iyun ayında elan edildi. Van Yapin Vostok 6-cı ildönümünün 50-ci ildönümündə bir qadın, Valentina Tereskova tərəfindən ilk kosmik uçuşa sahib olan iki qadından biri idi. 16 iyun 2013-cü ildə məkandakı digər qadın, Beynəlxalq Kosmik Stansiyaya gedən Amerikalı kosmonavt Karen Niyberq idi.
Yamin Ağakərimzadə
Yamin Vüqar oğlu Ağakərimzadə (25 iyul 1992-ci ildə Bakıda anadan olub) — Azərbaycan Birinci Liqası təmsilçilərindən olan Rəvan klubunda müdafiəçi kimi çıxış etmiş peşəkar Azərbaycanlı futbolçudur. == Klub karyerası == === Çempionat === Yamin Ağakərimzadə Azərbaycan Birinci Liqası təmsilçilərindən olan Rəvan klubunun akademiyası vasitəsilə inkişaf etmişdir. O, 2012-ci ildən bu klubda çıxış edir. Debüt mövsümündə Yamin Bakı təmsilçisinin əvəzedicilər dəstəsində çıxış etmişdir. 2013-cü ildən isə klubun əsas yığmasında mübarizə aparır.Yamin Rəvan klubu ilə debütünü 15 dekabr 2013-cü ildə Topaz Premyer Liqasının XVII turu çərçivəsində Xəzər-Lənkəran klubuna qarşı oyunda etmişdir.Mövsümlər Azərbaycan çempionatı statistikası aşağıdakı kimidir: === Kubok === Yamin Rəvan klubu ilə Azərbaycan Kubokunda bir oyuna çıxmışdır. == Maraqlı fakt == Yamin Premyer Liqada debütünü Rəvan klubu ilə 20 aprel 2014-cü ildə Yevlax klubuna qarşı oyunda etmiş və 85-ci dəqiqədə qolla yadda qalmışdır.
Yanğın fotoqrafiyası
Yanğın fotoqrafiyası — Yanğınla mübarizə əməliyyatları zamanı şəkil çəkmə. Bu şəkilləri çəkən insanlara yanğın fotoqrafları deyilir. Yanğın fotoqrafiyası təhlükəli hallara yaxın olmağı ehtimal etdiyindən yanğınsöndürənlər təcili hadisə səhnələri, əməliyyatları, sağlamlığı və təhlükəsizliyi ilə bağlı xüsusi bacarıq və məlumatlara malik olmalıdırlar. Yanğında fotoşəkil çəkmək üçün yanğınsöndürmə qoruma cihazlarını geyinmək tələb olunur. == Yanğın fotoqrafiyasında istifadə edilənlər == Yanğın fotoqraflarının işi bir çox proqramları əhatə edir. Bunlara aiddir: Araşdırma Təlim Yanğının qarşısının alınması İşçi təhlükəsizliyi və sağlamlığı Hadisədən sonrakı təhlillər Fövqəladə hallarda ictimaiyyətin fikirlərini yaxşılaşdırmaq Xilasedicilərin aidiyyəti hisslərinin gücləndirilməsi == Yanğınsöndürmə şöbələrinə cəlb olunma == Yanğın çəkən fotoqraf yanğınsöndürmə şöbələri tərəfindən birbaşa istismar edilə bilər və ya edilə bilməz. Fotoşəkil üçün bir haqqı olan xüsusi bir fotoqrafiya xidməti təqdim edirlər. Təhlükəsiz perimetersə giriş yanğınsöndürənlər üçün bir problem ola bilər, beləliklə onlar otaqdakı yanğın səhnələrinə çıxışın yaxşılaşdırılması üçün yerli yanğın şöbəsi ilə yaxşı əlaqələr qururlar. Belə çıxış, yanğınsöndürmə şöbəsinin təqdirinə əsasən, əlavə təlim və digər tədbirlər tələb edə bilər. Böyük şöbələr tez-tez Nyu-York və Çikaqo şəhərlərində olanlar kimi peşəkar foto xidmət vahidlərinə malikdirlər.
Yanğın fırtınası
Alov fırtınası, yanğın fırtınası, alov tornadosu və ya yanğın tornadosu — bir çox yanma mərkəzinin birləşdiyi zaman meydana gələn atmosfer hadisəsidir. == Mexanizmi == Belə bir yanğın fırtınası, vulkanik püskürmə və ya bir ərazinin bombalanması nəticəsində baş verə bilər. Ayrı-ayrı yanma ocaqları geniş bir mərkəzə birləşdirilir. Üstündəki hava təbəqəsi çox qızır və nəticədə yuxarıya doğru qalxmağa başlayır. Bu proses yanmanın ətrafından gələn soyuq hava kütlələrini özünə çəkir. Beləliklə alovları daha çox yuxarıya qaldırır və nəticədə beş kilometrə qədər yüksəkliklərə çata biləcək sabit mərkəzli cərəyanlar yaradırlar. 500-800 ˚C-ə qədər qızdırılan hava kütləsi qasırğa sürətində fırlanır. Alov tornadosunun mərkəzinin yaxınlığında olan hər şey yanır və ya əriyir. == Baş vermiş nümunələr == 1666-cı ildəki Böyük London Yanğını, 1812-ci ildəki Böyük Moskva Yanğını, 1871-ci ildəki Böyük Çikaqo Yanğını və 1917-ci ildəki Selanik yanğınları zamanı yanğın fırtınası hadisələri qeydə alınmışdır. Bu fenomen həmçinin, 2014-cü ildə Meksikada və 2016-cı ildə ABŞ-də baş vermiş meşə yanğınları zamanı da müşahidə edilmişdir..
Yasin Abbasov
Yasin İbrahim oğlu Abbasov (14 iyul 1963, Xanqərvənd, Qasım İsmayılov rayonu – 12 mart 1996) — şəhid. == Həyatı == Yasin Abbasov 14 iyul 1963-cı ildə Goranboy rayonunun Xanqərvənd kəndində anadan olmuşdur. == Hərbi xidməti == Teyyub Abbasov Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı Goranboy rayonundaki birinci batalyonda xidmət etmişdir. A.Teyyub 12 mart 1996-cı ildə şəhid olmuşdur.
Yasin Adli
Yacine Adli (29 iyul 2000, Vitri-sür-Sen) — Əlcəzair əsilli Fransalı peşəkar futbolçu. İtaliyanın "Milan" klubunda hücumameyilli yarımmüdafiəçi kimi çıxış edir. == Həyatı == 29 iyul 2000-ci ildə anadan olub. == Klub karyerası == === PSJ === Yasin Adli 2013-cü ildə "PSJ" klubunun uşaq komandasına qoşulur. Adli 19 may 2018-ci ildə "PSJ"-nin əsas heyətində, Liqa 1 matçında "Kann" klubuna qarşı oyunda debüt edir. O, səfərdə 0:0 hesablı heç-heçə ilə bitən oyunun 83 dəqiqəsində Kristofer Nkunku əvəz edir.2 iyul 2018-ci ildə Adli "PSJ" ilə ilk peşəkar müqaviləsini imzalayır. === Bordo === 31 yanvar 2019-cu ildə, 2018–19 qış transfer pəncərəsinin son günü, Adli "PSJ"nin liqadakı rəqiblərindən olan "Bordo" klubuna transfer olunur. Futbolçu yeni klubu ilə 4+0.5 illik müqavilə bağlayır. Transferin qiyməti 5,5 milyon avro və növbəti satışdan 40% qazanc şərti ilə olur."Bordo" klubunun heyətində 67 oyun keçirir və 5 qol vurur. === Milan === 31 avqust 2021-ci ildə Adlinin İtaliya nəhəngi "Milan" klubu ilə 5 illik müqavilə imzaladığı açıqlanır.
Yasin Cəfərov
Yasin Cəfərov — kimya elmləri doktoru, Bakı Dövlət Universitetinin Kimyanın tədrisi metodikası kafedrasının müdiri, “Əməkdar müəllim”. == Həyatı == Yasin Cəfərov 1957-ci ildə Tərtər rayonunun Hüsənli kəndində anadan olub. Orta məktəbi Şuşa və Bakı şəhərlərində oxuyub. 1974-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin kimya fakültəsinə qəbul olub və 1979-cu ildə oranı bitirib. 1979-83 illərdə təyinatla AMEA-nın Neft- Kimya Prosesləri institunda işləyib. 1984- cü ildən BDU-nun kimya fakültəsində işləyir. Hal-hazırda fiziki və kolloid kimya kafedrasının dosentidir. 1988-ci ildə “Bəzi Tl-Co(Sb)-Xalkogen sistemlərinin faza tarazlığı və termodinamiki xassələri” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək kimya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi alıb. 2017-ci ildə “Tallium-stibium (bismut) xalkogenidlərinin və onlar əsasında bərk məhlulların alınmasının fiziki-kimyəvi əsasları” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək “fiziki kimya” və “qeyri-üzvi kimya” ixtisasları üzrə kimya elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. === Təhsili və elmi dərəcə və elmi adları === 1974-1979 - tələbə, Kimya fakültəsi, BDU 1988 - k.e.n.,Kimya fakültəsi, BDU 1999 - dosent, Kimya fakültəsi, BDU 2017 - k.e.d., Kimya fakültəsi, BDU == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1979-1982 - baş laborant, AMEA-nin NKP institutu 1984-1993 - baş laborant, Fiziki və kolloid kimya kafedrası, BDU 1993-1998 - baş müəllim, Fiziki və kolloid kimya kafedrası, BDU 1998 - dosent, Fiziki və kolloid kimya kafedrası, BDU 2019-cu ildən "Kimyanın tədrisi metodikası" kafedrasının müdiridir.Tədqiqat sahəsiÇoxkomponentli xalkogenid sistemlərində faza tarazlığı Funksional materialların termodinamiki xassələri == Beynəlxalq seminar, simpozium və konfranslarda iştirakı == Новые полупроводниковые фазы переменного состава в системе Tl-Bi-S-Se Мат.конф."Современное материаловедение.
Yaxın Şərq və Şimali Afrika ölkələrində etiraz dalğası (2010-2011)
Ərəb ölkələrində etiraz dalğası — 2010-cu ilin dekabrından ərəb ölkələrində işsizlik, ərzaq qiymətlərinin yüksəlməsi, söz azadlığı, bürokratik əngəllər və aşağı həyat səviyyəsi ilə əlaqədar başlayan etiraz nümayişləridir. İlk qiyam 18 dekabrda Tunisdə başlamış və 1987-ci ildən hakimiyyətdə olan dövlət başçısı Zeynalabdin ben Əlinin ölkəni tərk etməsi və onun qurduğu siyasi sistemin çökməsi ilə nəticələnmişdir. Tunis İnqilabının qələbəsi digər ərəb ölkələrində — Misir, Yəmən, Əlcəzair və İordaniyada da nümayişlər dalğasına səbəb olmuşdur.
Aydın
Aydın — Azərbaycan kişi adı. Aydın Ata — türk mifologiyasında əfsanəvi ozan. Aydın Feyzullayev — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi, itkin. Aydın Bayramov — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. Aydın Əhmədli — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. Aydın Rüstəmov — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. Aydın Bəşirov — Azərbaycan Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin sabiq rəisi. Aydın Kələntərli — neft hasilatı sahəsində tanınmış Azərbaycanlı alimi. Aydın Mirzəzadə — Azərbaycan Respublikası II, III, IV, V və VI çağırış Milli Məclisinin deputatı. Aydın Süleymanov — fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, Aydın Şükürov — "Tanıtım" qəzetinin baş direktoru, siyasətçi Aydın Əfəndi — rusdilli Azərbaycan şairi Aydın Həsəni — Aydın Paşacanov — Aydın Rəcəbov — Azərbaycan xalçaçı-rəssamı Aydın Ağabəyov — Aydın Abıyev — ədəbiyyatşünas Aydın Əzim Kərimoğlu — bəstəkar Aydın İbrahimov — güləşçi.
Baqan
Paqan müasir Myanmanın ərazisində yerləşən qədim paytaxt şəhərdir. Şəhər İrivadi çayının qərb sahili boyunca 145 km cənubi-qərbdə Mandalaya, Maquey dairəsində Çauk şəhəri yaxınlığında yerləşir. Hazırda qədim şəhərin yerində arxeoloji zona məbədlər, monastırlar yerləşir. Aşkar mədəni və tarixi əhəmiyyətinə baxmayaraq, siyasi səbəblərdən YUNESKO-nun Dünya İrsi siyahısına salınmadı. == Tarixi == Paqan xarabalıqları 40 км² sahəni əhatə edir. Məbədlərin əksəriyyətinin XI-XIII əsrlərdə tikildiyi Paqan şəhəri Krallığın paytaxtı idi. Krallığın paytaxtını kral Pinbya 874-cü ildə Paqana köçürüb. 1287-ci ildə bu səltənət Monqollar tərəfindən işğal edilmişdir. Bu şəhər monqollar tərəfindən talan olunaraq çoxlu dini əşyalar oğurlandı.
Basqın
Basqın - Düşmənə gözləmədiyi yerdən və bilmədiyi bir vaxtda zərbə endirməkdir. == Digər mənaları == Talamaq məqsədi ilə edilən hərəkət.
Cahın
Caxın — türk və altay mifologiyasında atəş ilahı. Çahın Xan da deyilir. Göyün altıncı yanında oturar. Tanrı Ülgeni razı edərək insanlara atəşin verilməsini o təmin etmişdir. == Etimologiya == (Cah/Çah/Çak/Yak) kökündən törəmişdir. Çaxmaq və yandırmaq kökləri əlaqəlidir. == Mənbə == Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.) Mifologiya ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Calın
Calın - türk və altay xalq inancında müqəddəs mərasim. Yalın və ya Çalın da deyilir. Xüsusilə Yer Ana və Yer iyəsi üçün edilən mərasim. Böyük bir ağacın altında həyata keçirilir. Bu ağac Uluqayını təmsil edir. Yerə üç direk batıb təpələri oyularaq və ya üzərlərinə bir stəkan qoyularaq içlərinə kımız doldurulur. Şaman sahəyə gələrək əllərində ağac budaqları tutan 39 qız və 39 kişilə birlikdə "kırınır" (rəqs edər). Burada qırxıncı adam özüdür və bu rəqəmin müqəddəsliyi ilə əlaqədar da bir yanaşma vardır. Yer ananı təmsil edən üç dirəyin yanına çataraq Calın alır. Artıq reallaşan müqəddəs əlaqəyə "Calın Almaq" deyilir.
Caxın
Caxın — türk və altay mifologiyasında atəş ilahı. Çahın Xan da deyilir. Göyün altıncı yanında oturar. Tanrı Ülgeni razı edərək insanlara atəşin verilməsini o təmin etmişdir. == Etimologiya == (Cah/Çah/Çak/Yak) kökündən törəmişdir. Çaxmaq və yandırmaq kökləri əlaqəlidir. == Mənbə == Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.) Mifologiya ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Daşqın
Daşqın — çayların su rejimində hər il təkrar olunan dövr. Qarın və buzların əridiyi, yağışın ən çox yağdığı vaxtda olur. Çayların suyunun artması, səviyyəsinin qalxması, yatağın tamamilə su altında qalması, bəzən də sahilləri basması ilə səciyyələnir. Çayların illik axımının 60-80%-ə qədəri daşqın dövrünə düşür.Daşğınlara nə səbəb olur Soyuq damla: yer səthinin istiliyi dənizlərə nisbətən daha soyuq olduqda baş verir. Bu fərq, böyük bir isti və nəmli havanın atmosferin orta və üst qatlarına qədər qalxmasına, leysan yağışlarına səbəb olur və nəticədə daşqınlar ola bilər. İspaniyada payızdan bəri baş verən illik bir fenomendir. Monzon: musson ekvatorial kəmərin yerdəyişməsi nəticəsində yaranan mövsümi bir küləkdir. Bunun səbəbi suyunkından daha sürətli olan yerin soyumasıdır. Beləliklə, yayda yer səthinin istiliyi okeandan daha yüksəkdir və bu da yer üzündəki havanın sürətlə yüksəlməsinə və fırtına yaratmasına səbəb olur. Külək hər iki təzyiqi tarazlaşdırmaq üçün antisiklonlardan (yüksək təzyiq sahələrindən) siklonlara (aşağı təzyiq sahələri) əsərkən, güclü bir külək daim okeandan əsir.
Haqen
Hagen (alm. Hagen‎) — Almaniyanın Şimali Reyn-Vestfaliya vilayətinin Amzberq inzibati dairəsində şəhər. Sahəsi 160.4 km2, əhalisi 185 996 nəfərdir (2013).
Jaqan
Jaqan (pol. Żagań) — Polşada şəhər. == Tarix == 1202-ci ildə ilk dəfə insanlar bu ərazidə məskunlaşmağa başlamışdır. Nəticədə 1280-ci ildə şəhər qurulmuşdur. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Şəhərin saytı.
Laqun
Laqun (it. laguna, lat. lacus) rus. лагуна, ing. lagoon) – okeandan (dəniz-dən) bar, dil, mərcan rifləri ilə ay­rıl­mış və nadir hallarda onunla dar boğazlarla birləşmiş dayaz su höv­zəsi. Daha çox atollun daxilində rast gəlinir. — kiçik su tutarı olub dənizdən ensiz qumdan ibarət dil və ya mərcan rifi ilə ayrılır. Laquna tipik nümunə Venesiya şəhərinin yerləşdiyi ərazini göstərmək olar. İlk əvvəllər elə laqun adlanan termin Venesiyanın yerləşdiyi əraziyə şamil edilirdi. Sonradan bütün dünyada yerləşən bu tip coğrafi obyektlərə şamil olunmuşdur.
Laçın
Laçın — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonunun inzibati mərkəzi, Laçın şəhər inzibati ərazi dairəsində şəhər.Respublikanın paytaxtı Bakı şəhəri ilə şose yolla ara məsafəsi 450 km, Xankəndi dəmir yolu stansiyası ilə ara məsafəsi isə 60 km olmuşdur. 18 may 1992-ci ildən Ermənistan Silahlı qüvvələrinin işğalı altında olub. Qarabağ atəşkəs bəyanatına əsasən 26 avqust 2022-ci ildə Azərbaycanın nəzarətinə keçib. 27 may 2023-cü ildə Laçın şəhərinə 20 laçınlı ailə (97 nəfər) geri qayıdıb. == Tarixi == Laçın əvvəllər Abdallar adlanıb, 1923-cü ildən şəhər statusu alıb və 1926-cı ildən Laçın adlandırılıb. 1930-cu ildə Laçın inzibati rayonu təşkil edilərkən Laçın şəhəri onun mərkəzinə çevrilib. "Laçın" toponimi bir oykonim kimi 1924-cü ildən xəritəmizdə özünə yer tapmışdır. Ona qədər isə bu ad "Yuxarı Laçın" adlı kəndin adında özünü qoruyub saxlamışdır. Qismən qədim xəritələr üzərində araşdırmalar göstərir ki, Kiçik Qafqaz sıra dağlarının ən böyük silsiləsi olan Qarabağ yaylasının əsas zirvəsi ilə yanaşı Laçın adlı bir zirvə də diqqəti cəlb edir.Bu zirvə Yuxarı Qarabağ bölgəsində Böyük Kirs, Kiçik Kirs, Sarı baba zirvələri ilə üçbucaq təşkil edir. Bu zirvə Qarabağ sıra dağlarının mərkəzi hissəsində, onun cənub-qərbində yerləşir.
Mahın
Mahın (fars. ماهین‎) iranın Qəzvin ostanının Qəzvin şəhristanının Aşağı Tarım bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 340 nəfər yaşayır (124 ailə).
Maşın
Maşın (yun. μηχανη; lat. mechané: "qurğu", "avadanlıq" deməkdir) — qurğu və tərtibat toplusu olub konkret tapşırıqların həlli zamanı insan əməyini tam və ya nisbətən əvəz etmək üçün tətbiq olunur. Onların böyük əksəriyyəti təkrar olunan işlərdə güclərin çevik və rahat tətbiqi üçün nəzərdə tutulur. Maşınların başqa tətbiq sahəsi yüklərin nəqlidir. Qədim antik dövründə mövcud olan mənasına ("Deus ex machina") görə maşınlar yeni dövrə qədər ilk növbədə aldadıcı qurğu kimi, daha sonra isə işçi qurğu kimi başa düşülmüşdür. XX əsrdə elektronikanın inkişafı ilə əlaqədar olaraq maşın sözü kompüter proqramlarına da aid edilir. Mühəndislikdə mexaniki maşınlar elektronik avtomatlardan fərqləndirilirlər. Avtomatlar müəyyən işi insan müdaxiləsi olmadan yerinə yetirdiyi halda, maşınların idarə edilməsi lazımdır. Praktiki olaraq maşınları 4 qrupa bölmək olar: Energetika maşınları (mühərriklər, nüvə reaktorları, istilik və başqa çeviricilər) İnformasiya maşınları (EHM, musiqi alətləri, rabitə qurğuları, informasiya emalında istifadə edilən maşınlar) Material emal edən maşınlar (dəyirmanlar, sobalar, dəzgahlar və s.) Nəqliyyat və qaldırıcı maşınlar (avtomobil, kranlar, qatar və s.)Çox vaxt avtomobilləri də maşın adlandırırlar.
Narın
Narın (şəhər) — Qırğızıstanda şəhər. Narın çayı — Qırğızıstanda çay. Narin vilayəti — Qırğızıstanda vilayət.
Nyaqan
Nyaqan — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər. Xantı-Mansi muxtar dairəsinə daxildir.
Paqan
Paqan müasir Myanmanın ərazisində yerləşən qədim paytaxt şəhərdir. Şəhər İrivadi çayının qərb sahili boyunca 145 km cənubi-qərbdə Mandalaya, Maquey dairəsində Çauk şəhəri yaxınlığında yerləşir. Hazırda qədim şəhərin yerində arxeoloji zona məbədlər, monastırlar yerləşir. Aşkar mədəni və tarixi əhəmiyyətinə baxmayaraq, siyasi səbəblərdən YUNESKO-nun Dünya İrsi siyahısına salınmadı. == Tarixi == Paqan xarabalıqları 40 км² sahəni əhatə edir. Məbədlərin əksəriyyətinin XI-XIII əsrlərdə tikildiyi Paqan şəhəri Krallığın paytaxtı idi. Krallığın paytaxtını kral Pinbya 874-cü ildə Paqana köçürüb. 1287-ci ildə bu səltənət Monqollar tərəfindən işğal edilmişdir. Bu şəhər monqollar tərəfindən talan olunaraq çoxlu dini əşyalar oğurlandı.
Paqon
Poqon (rus. погон) — xüsusi geyim formalarında çiyin üstdə daşınan hərbi rütbənin yerləşdiyi geyim elementi və ayrı — ayrı nazirliklərə, idarə və təşkilatlara mənsub olma fərqlənmə nişanları. Hərbi və ya başqa rəsmi paltarda çiyinə tikilən və ya yapışdırılan fərqlənmə nişanı. Hal-hazırda dünyanın bütün ordularında istifadə edilir. == Yaranma tarixi == İlk dövrlərdə poqonlar çiyində asılan qılınc və patron qutusunun kəmərinin sürüşüb düşməsinin qarşısını almaq üçün istifadə edilirdi.
Qadın
Qadın — yetkin dişi cinsiyyətindən olan insan. Digər əks cins kişi adlanır. Rəsmi sənədlərdə bu bioloji növ yaşından asılı olmayaraq qadın adlanır. == Qadın tarixi == İnsanlıq tarixində qadınların yerinin araşdırılması İngiliscə söz olan və History anlayışına oxşar olaraq Herstory deyə başa düşülən araşdırma sahəsi, tarix elminin və cinsiyyət araşdırmalarının bir qoludur. Qadın tarixi araşdırması feminist bir anlayış ola bilər lakin bu məcburi deyildir. == Qadın haqları == 2009-cu ilin yanvar ayından etibarən Dünya əhalisinin sayı 6,8 milyard olmuşdur. Bunun 49,7%-ni qadınlar təşkil edir. Qadın nüfuzu 3 milyarddan daha çoxdur. Dünyada qocaların çoxu qadınlardır. ===== Siyasət ===== Səudiyyə Ərəbistanında qadınlara səsvermə hüququ 2011-ci ildə verilmişdir.
Aydın Abi Aydın (Aydın Abiyev)
Aydın Müstəcəb oğlu Abiyev (Aydın Abi Aydın) (28 aprel 1939, Hilədərə, Lerik rayonu – 16 fevral 2022) — ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru (1997), professor (1998), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (2000), Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü. == Həyatı == Aydın Abiyev 28 aprel 1936-cu ildə Lerik rayonunun Hiledərə kəndində anadan olub. O, orta məktəbi Biləsuvarda oxuduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) Şərqşünaslıq fakültəsinə qəbul olur. Abıyev 1957–1962-ci illərdə Şərqşünaslıq fakültəsinin türk şöbəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === Aydın Abıyev əmək fəaliyyətinə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Yaxın və Orta Şərq Xalqları İnstitutunda kiçik elmi işçi kimi başlayıb. Daha sonra o, 1975-ci ildə baş elmi işçi olub. Abıyev 1978–1981-ci illərdə Türkiyənin İsgəndərun şəhərində tərcüməçi kimi çalışıb. O, 1981–1992-ci illərdə yenidən Şərqşünaslıq İnstitutunun türk filologiyası şöbəsində baş elmi işçi və şöbə müdiri vəzifələrində çalışıb. Aydın Abıyev 1968-ci ildə "Görkəmli türk yazıçısı Ömər Seyfəddinin həyatı və yaradıcılığı" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş, alimlik dərəcəsi almışdır. Abıyev 1997-ci ildə "XIX əsrin ikinci yarısı — XX əsrin əvvəllərində türk ədəbiyyatında satira və onun Azərbaycan ədəbiyyatı ilə əlaqəsi" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.