SİSTEM I is. [ yun. ] İctimai quruluş forması. SİSTEM II is. [ yun. ] geol. Bir geoloji dövrə aid olan yer qabığı qatları
SİYASƏT I is. [ ər. ] Dövlətin yeritdiyi xətt, onun fəaliyyəti. SİYASƏT II is. [ ər. ] Hiylə, kələk. Ah, Miranşah, Miranşah! Əvət, onda azcıq tədbir v
SOL I is. Tərəf, sağın əksi. Qoşun yayılıbdı sola, həm sağa; Mənim bu günümdə gələsən, Nəbi! (“Qaçaq Nəbi”)
SONA I is. Vəhşi ördəyin erkəyi. Göydən bir cüt sona endi; Aylı dağın arasına (“Koroğlu”). SONA II is
SONSUZ I sif. Uşağı olmayan kişi və ya arvad. SONSUZ II sif. Hədsiz, nəhayətsiz. Ürəklərə od verən; Sonsuz atəş kimiydin (Ə
SONSUZLUQ I is. Uşaqsızlıq, uşağı olmamaqlıq. Qızın üzərində qəlblər əsərdi; Ağırdır, ağırdır sonsuzluq dərdi! (Ə
SORMAQ I f. Soruşmaq, xəbər almaq. Durnanın qatarı keçəndə bir-bir; Soruram yurdumun halı necədir? (H
SOVET I is. Sosializm cəmiyyətinin siyasi təşkilat forması. SOVET II is. Şura, iclas, müşavirə. Həmin məsələyə sovetdə baxılacaq
SOY I is. Cins, kök. Çox oldum davada, doyda; İgid görmədim sən soyda (“Koroğlu”). SOY II is. Nəsil. Dədəm məni öz soyumuzdan bir yetim oğlana nişanla
SOYMAQ I f. Təmizləmək. O, almanı soyub yanındakı qıza verdi. SOYMAQ II f. Talamaq. Koroğlunun dəliləri taciri soyub var-dövlətini kasıblara payladıla
SÖNMƏK I f. Keçmək. İşıqlar qəflətən söndü. SÖNMƏK II f. Ölmək. Göylərin altında bir günəş sönür (S.Vurğun)
SÖVDA I is. [ ər. ] Eşq, məhəbbət. Yox, İmran, bu, ömür-gün sövdasıdır. Əgər sən məni yaxşı tanısan, fikrindən əl çəkərsən (İ
SÖZLƏŞMƏK I f. Dalaşmaq. Mən kişi ilə sözləşirəm (M.İbrahimov). SÖZLƏŞMƏK II f. Vədələşmək. Deyəsən, ay qız, özü də buradadır axı, sözləşmisiniz, hə?
SULU I sif. Suyu olan. Çün bunlar bilirdilər ki, mənim əyalımın 4000 desyatin sulu yerini hökumət alıbdır (C
SUMAQ I is. bot. Ağac növü. Yaqutun həyətimizdən çıxartdığı sumaq kötükləri də qurtarmışdı (Ə.Əylisli)
SURƏT I is. [ ər. ] Şəkil, görünüş. Qəhrini çəkdiyim gülün surəti; Sakit xəyalımın gölünə düşdü (M.Müşfiq)
SÜRMƏ I is. [ fars. ] Qaşa və gözə çəkilən qara rəng. Səhər dura sürmə çəkə gözünə; Birçəklərin həlqə qoya üzünə (M
SÜRMƏK I f. Çapmaq. Nəbigil atlarını minib iki boy sürməmişdilər, Şəfi bəyi Çay Tumasda gördülər (“Qaçaq Nəbi”)
SÜRÜ I is. Naxır, dəstə. Qatarın qışqırıb ötən zaman; Sürülər, naxırlar qaçıb dağılır (O.Sarıvəlli). SÜRÜ II is
SÜZMƏK I f. Oynamaq. Al fişənglər göy üzündə çal-çarpaz süzür (O.Sarıvəlli). SÜZMƏK II f. Baxmaq, tamaşa etmək
ŞAH I is. [ fars. ] Hökmdar. Şah sağ olsun, bu sürüyə; Bəs bir köpək, deyil gərək! (S.Vurğun). ŞAH II is
ŞAX I is. [ fars. ] Budaq, qol-budaq. Almanı şaxdan üzmə; Bir anlıq baxmaq üçün (H.Arif). ŞAX II is. Ütülü, əzilməmiş
ŞAL I Baş örtüyü. Bürünübdür gül əndamı; Tirmə şalın saçağına (Ə.Kürçaylı). ŞAL II is. Yun parça, kişmiri
ŞAM I is. [ fars. ] Axşam; axşam yeməyi. ŞAM II is. [ ər. ] Yandırmaq üçün mumdan hazırlanmış cisim. Yanır saxsı parçasının üstündə bir şam (R
ŞAN I is. [ ər. ] Şöhrət, ad-san. Yanacaq olsa rəsədxana bizə; Şan verir fənnilə tariximizə (H.Cavid)
ŞANA I is. [ fars. ] Ağacdan hazırlanmış yabayabənzər kənd təsərrüfat aləti. Cana doymuş kəndlilər yabanı, şananı çəki dedilər (“Qaçaq Nəbi”)
ŞAR I is. Kürə, Yer kürəsi. Yer şarını bir nar kimi ovcunda sıxsa; Tamahsıyıb, ulduzlara tor atacaqdır (M
ŞƏKƏR I is. Qənd. Mağazadan 5 kq şəkər aldım. ŞƏKƏR II is. Xəstəliyin bir növü. O, şəkər xəstəliyinə tutulub
ŞƏKİL I is. [ ər. ] Rəsm və ya foto rəsmi. Qəzetə anasının şəkli vurulmuşdu (C.Gözəlov). ŞƏKİL II is
ŞƏR I is. [ ər. ] Pislik, müsibət, bəla. Ah köprüdükcə şu xain bəşər; Yer üzü daim qusacaq zülmü şər (H
ŞƏRQİ I is. [ ər. ] Mahnı. Qəfildən qarşıda partlayan bir mərmi gurultusu qızın şərqisini qırdı (S.Qədirzadə)
ŞƏVƏ I is. Aqat, qiymətli qara daş. Fatmanı qapı qonşudan yığma qızıllarla bəzəmişdilər: araqçının qabağında qızıl pilək, boynunda mərcan, inci, qızıl
ŞİKƏSTƏ I is. [ fars. ] Segah məqamında zərbli muğam. Tarın tellərində kəsmə şikəstə; Tutmuşdum dişimdə bir tatlı bəstə (M
ŞİRƏ I is. Meyvələrdən alınan maye. Hey gül bitirmişəm, ağac əkmişəm; Əlvan çiçəklərdən şirə çəkmişəm
ŞİŞ I is. tib. Bədəndə əmələ gələn qabarma (xəstəlik). Dirsəkdən yuxarı qolumda şiş əmələ gəldi (M.İbrahimov)
ŞİT I sif. Duzsuz. Şit yağ. ŞİT II sif. Yüngül. Bu isə şit sözləri olan mahnıların yaranmasına gətirib çıxarır
ŞİVƏ I is. [ fars. ] Ləhcə, tələffüz. Daima sözləri ərəb şivəsinə uyğun bir tərzdə çəkər qızğın bir tövr ilə
ŞOR I is. Kəsmik. Bir az cılxa şor, bir eymə də turş qatıq göndərmişdi (Ə.Vəliyev). ŞOR II is. coğr. Qurumuş göllərin yerində əmələ gələn şoranlıq
ŞORAN I is. Əkinə yaramayan sahə. Torpağımız şoran, suyumuz az, toxumumuz da gec yetişəndir (Ə.Vəliyev)
ŞTAT I is. [ alm. ] Bir idarə işçilərinin sabit heyəti. ŞTAT II is. [ alm. ] Bir sıra ölkələrdə ərazi bölgüsü
ŞURA I is. [ ər. ] Hökumət, sovet. Mən bu şura vətənimi sevirəm; Yamacımı, gülşənimi sevirəm (M.Müşfiq)
TAB I is. [ fars. ] Güc, qüvvət. Bir ay idi ki, fabrikdən qovulmuşdum, yeni iş tapmaq mümkün deyil idi, aclıq da məni tabdan salmaqda idi (Çəmənzəminl
TAĞ I is. [ ər. ] Bostan bitkilərinin gövdəsi. Addadı zimistan, gəldi növbahar; Şamamanın tağı yaşıldır, yaşıl (Aşıq Ələsgər)
TAXTA I is. [ fars. ] Tikinti materialı: yonulmuş, hamarlanmış ağac. Yükü taxta-şalban, torpaqdı, daşdı (Ə
TALA I is. Meşənin qırılmış və ya əkilmiş biçənək yeri. Nağılda gördüyüm cin-şeytan kimi; Talada çəyirtkə hoppanıb-düşər (Ağa Laçınlı)
TAM I is. [ ər. ] Dad. Bəs yeyəndə xörəyin dadından, tamından, ədasından heç hiss etmədiniz ki, bu bişmiş o bişmişlərdən deyil, ev bişmişidir (C
TAMBUR I is. [ fr. ] Dəmiryolu vaqonlarında örtülü meydança. Onlar vaqonun tamburunda durub söhbət edirdilər
TAR I is. [ ər. ] mus. Azərbaycan simli musiqi aləti. Dostumun əlində bir sızlayan tar; Səpirdi ətrafa şəffaf dalğalar (M
TAS I is. [ ər. ] Tabaq kimi qab. Hava qaralcaq qapını kilidləyib, tası taxtapuşa çıxardı (S.Qədirzadə)
TAVA I is. Qızartmaq üçün yararlı qab. Əlində balaca tava tutmuş Şölə ərinin qızınıb qurtarmağını gözləyirdi (M