1
прил.
1. зелёный:
1) незрелый, неспелый (о плодах, ягодах, овощах). Kal alma зеленое яблоко, kal üzüm зеленый виноград, kal pomidor зеленый помидор
2) перен. разг. незрелый, неопытный вследствие молодости. O hələ kaldır он пока зеленый
3) перен. не зрелый, не сложившийся полностью
2. тупой, несообразительный. Kal uşaq несообразительный ребенок
3. перен. хриплый, сиплый. Kal səs хриплый голос
◊ yuxudan kal durmaq (oyanmaq, qalxmaq) проснуться не выспавшись
2
нареч. диал. слабо, плохо. Kal eşitmək плохо слышать
Elis Kallen
Aşağıdakı siyahıda yazıçı Stefani Mayerin Alatoran, Yeni Ay, Tutulma və Sübh romanlarından ibarət Alatoran romanlar seriyasının və həmin romanlar əsasında çəkilmiş eyniadlı filmlər seriyasının qəhrəmanları göstərilmişdir.
== Əsas obrazlar ==
=== Bella Svon ===
İzabella “Bella” Mari Svon (sonra Bella Kallen) Stefani Mayer tərəfindən yazılmış “Alatoran” romanlar seriyasının əsas qəhrəmanlarından biridir. “Alatoran” romanlar seriyasına daxil olan "Alatoran ", "Yeni Ay", "Tutulma" və "Sübh" romanlarında hadisələr Bella obrazının dilindən nəql edilir.
“Alatoran”da Forks, Vaşinqtona atasının yanına köçən Bella sirli Kallenlər ailəsi ilə tanış olur və Edvard Kallenə vurulur. Lakin tezliklə ailənin vampir birliyi olduğunu öyrənir. Edvardın əleyhinə olmasına baxmayaraq, Bella vampir olmaq istəyini ifadə edir. “Yeni ay”da Edvard və Kallenlər ailəsindən olan digər vampirlər Bellanı vampir aləmindən uzaq tutmaq üçün Forksu tərk edir. Quilet tayfasından olan və sonradan canavar adam olması meydana çıxan Ceykob Blek Kallenlərin şəhəri tərk etməsinə sevinərək, Bella ilə yaxınlıq etməyə çalışır. Bellanın əlaqəsindən şad olmasına baxmayaraq, Bella yalnız Edvardı sevir. "Tutulma" romanının sonunda onlar nişanlanır, “Sübh” romanında isə evlənirlər.
Ernst Kaltenbrunner
Ernst Kaltenbrunner (4 oktyabr 1903[…], Rid-im-İnnkrays[d], Avstriya-Macarıstan – 16 oktyabr 1946[…], Nürnberq Məhkəmə Həbsxanası[d]) — Nasist Almaniyasında professor doktor, general və Nasist Partiyasının qabaqda gələnlərindən.
== Həyatı ==
Ried, Avstriya doğulan Kaltenbrunner, bir vəkilin oğulu idi. Linz dövlət liseyində və Graz Universitetində təhsil aldı. 1926-ci ildə Linz və Salzburgda vəkil olaraq çalışdı. Kaltenbrunner çox uzun boylu bir adam idi, "(2.01 sm) yüksəkliyində. Tələbə olduğu illərdə duel əsnasında üzünə gələn dərin yara izləri vardı ancaq bəzi mənbələrə görə, bu izlər duel deyil, əslində bir spirt əlaqəli avtomobil qəzası nəticəsində idi.
Kaltenbrunner 1932-ci ildə Avstriyada Nazı Partiyası və SSə qatıldı. Yanvar 1934-ci ildə Gauredner (bələdiyyə iştirakçısı) və SS Diviziyası VIII Hüquq Müşaviri (qanuni məsləhətçi) idi. Yenə 1934də SS-standart Linz! In komandiri oldu.
Euphorbia kaleniczenkii
Acı südləyən (lat. Euphorbia esula) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Esula angustifolia Haw.
Esula ararica (Jord.) Fourr.
Esula dalechampii Haw.
Esula major Garsault [Invalid]
Esula pseudocyparissias (Jord.) Fourr.
Esula riparia (Jord.) Fourr.
Esula salicetorum (Jord.) Fourr.
Esula vulgaris Fourr.
Euphorbia androsaemifolia Schousb.
Euphorbia kaleniczenkoi
Acı südləyən (lat. Euphorbia esula) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Esula angustifolia Haw.
Esula ararica (Jord.) Fourr.
Esula dalechampii Haw.
Esula major Garsault [Invalid]
Esula pseudocyparissias (Jord.) Fourr.
Esula riparia (Jord.) Fourr.
Esula salicetorum (Jord.) Fourr.
Esula vulgaris Fourr.
Euphorbia androsaemifolia Schousb.
Euseius kalimpongensis
Euseius kalimpongensis (lat. Euseius kalimpongensis) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin hörümçəkkimilər sinfinin mesostigmata dəstəsinin phytoseiidae fəsiləsinin euseius cinsinə aid heyvan növü.
Galarhoeus kaleniczenkii
Acı südləyən (lat. Euphorbia esula) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Esula angustifolia Haw.
Esula ararica (Jord.) Fourr.
Esula dalechampii Haw.
Esula major Garsault [Invalid]
Esula pseudocyparissias (Jord.) Fourr.
Esula riparia (Jord.) Fourr.
Esula salicetorum (Jord.) Fourr.
Esula vulgaris Fourr.
Euphorbia androsaemifolia Schousb.
Heidi Kaldart
Heidi Kaldart (d. 19 oktyabr 1983; Feltre, İtaliya) — İtaliyanı təmsil edən buzüstü hokkeyçi.
== Karyerası ==
Heidi Kaldart İtaliya yığmasının heyətində 2006-cı ildə İtaliyanın Turin şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XX Qış Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Qrup mərhələsində baş tutan üç oyunun hamısında məğlub olan İtaliya yığması, Turin Olimpiadasını sonuncu, 8-ci yerdə başa vurdu.
Herakl Kalpe və Abula dağlarını ayırır
Herakl Kalpe və Abula dağlarını ayırır — 1634-cü ildə Françisko de Zurbaran tərəfindən yaradılmış, kətan üzərində yağlı boya ilə işlənmiş rəsm əsəridir.
== Təsviri ==
Rəsm əsəri 136 sm × 167 sm ölçülərində çəkilmişdir. Rəsm əsərinin kolleksiyası Prado muzeyində saxlanılır.
== Analizi ==
Tabloda Herakl təsvir olunmuşdur. Rəsm əsərində biz onun Herkules sütunları kimi də tanınan Kalpe və Abula dağlarını bir-birindən ayırdığını görə bilərik.
Françisko de Zurbaranın Herakla həsr olunmuş 10 rəsm əsəri Buen Ritero Sarayının Şahzadələr Zalının IV Filipp üçün ayrılmış zalında nümayiş olunmuşdur. Hal-hazırda həmin seriya Prado muzeyində saxlanılır və nümayiş olunur.
== İstinadlar ==
== Biblioqrafiya ==
Juan Antonio Gaya Nuño et Tiziana Frati, La obra pictórica de Zurbarán, éditions Planeta, Barcelone, 1988, ISBN 84-320-2866-5 p. 131-132.
Herkules Kalpe və Abula dağlarını ayırır
Herakl Kalpe və Abula dağlarını ayırır — 1634-cü ildə Françisko de Zurbaran tərəfindən yaradılmış, kətan üzərində yağlı boya ilə işlənmiş rəsm əsəridir.
== Təsviri ==
Rəsm əsəri 136 sm × 167 sm ölçülərində çəkilmişdir. Rəsm əsərinin kolleksiyası Prado muzeyində saxlanılır.
== Analizi ==
Tabloda Herakl təsvir olunmuşdur. Rəsm əsərində biz onun Herkules sütunları kimi də tanınan Kalpe və Abula dağlarını bir-birindən ayırdığını görə bilərik.
Françisko de Zurbaranın Herakla həsr olunmuş 10 rəsm əsəri Buen Ritero Sarayının Şahzadələr Zalının IV Filipp üçün ayrılmış zalında nümayiş olunmuşdur. Hal-hazırda həmin seriya Prado muzeyində saxlanılır və nümayiş olunur.
== İstinadlar ==
== Biblioqrafiya ==
Juan Antonio Gaya Nuño et Tiziana Frati, La obra pictórica de Zurbarán, éditions Planeta, Barcelone, 1988, ISBN 84-320-2866-5 p. 131-132.
Humbold qraflığı (Kaliforniya)
Humbold — Amerika Birləşmiş Ştatlarının Kaliforniya ştatında yerləşən qraflıq. Qraflığın əhalisi 2010-cu il hesablamasına görə 132,646 olmuşdur. Mərkəzi Evrika şəhəridir.
Humboldt qraflığı (Kaliforniya)
Humbold — Amerika Birləşmiş Ştatlarının Kaliforniya ştatında yerləşən qraflıq. Qraflığın əhalisi 2010-cu il hesablamasına görə 132,646 olmuşdur. Mərkəzi Evrika şəhəridir.
II Kalman
Kalman Asen — Çar, II İvan Asenin qardaşıoğlu. 1256-cı ildə I Mixaili öldürərək taxta çıxmışdı. Rostislav Mixayloviçin qızı ilə evlənmiş, lakin Rostislavın yürüşünə qarşı dayana bilməyərək paytaxtdan qaçmışdı. Yolda öz əsgərləri tərəfindən öldürülmüşdür.
== Mənbələr ==
John V. A. Fine, Jr., The Late Medieval Balkans, Ann Arbor, 1987.
I Kalman
I Kalman — Çar, II İvan Asenin oğlu.
== Hakimiyyəti ==
7 yaşında taxta çıxmışdı. Onun dövründə monqolların hücumundan illik vergi ilə ölkə qorunmuşdu. 1246-cı ildə 12 yaşında xəstələnərək vəfat etmişdir.
Kala (şirniyyat)
Kala — Asan və tez hazırlanan vaflili şirniyyat.
== Tərkibi ==
Yumurta — 4 ədəd, şəkər tozu — 200q, ərinmiş kərə yağı — 50q, un — nə qədər apararsa, 1 qabartma tozu, 1 vanil
== Hazırlanma qaydası ==
Kala hazırlamaq üçün yumurta və şəkər tozu birlikdə çalınır, üzərinə ərinmiş kərə yağı əlavə olunub köpüklənənə qədər çalınır. Sonradan həlməşik (orta qatiliqda olan kütlə) şəklə düşənə qədər çalınır, üzərinə qabardıcı toz və vanil əlavə edilir. Alınmış kütlə vafli üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi aparat vasitəsilə bişirilir və istənilən şəklə (boru, buket və s.) salınır.
Kalabriya
Kalabriya — İtaliyanın 1948-ci il Konstitusiyası ilə qismən regional muxtariyyət verilmiş 20 regionundan biridir.
İtaliya cənubunda yerləşən edən bölgənin 5 vilayəti vardır. Bunlar Katantsaro, Kozentsa, Krotone, Recco Kalabriya və Vibo Valensiya vilayətləridir. Katansaro regionun paytaxtıdır.
Sahəsi 15.081 km²-dir. Əhalisi (31.10.2010) 2.009.183 nəfərdir.
Regionun Baş naziri Giuseppe Scopellitidir.
Reionda Kalabriyaca dilində danışılar. Ayrıca bir neçə kənddə Arnavutçanın bir ləhcəsi olan Arbereşçe danışılır.
Kalabriyalı Mariya
Alba qrafinyası Kalabriyalı Mariya (it. Maria; 6 may 1329, Neapol – 20 may 1366, Neapol) — böyük bacısı Kraliça I İoannanın ölümündən sonra Neapol tacını miras almış Anju-Siciliya ailəsinin neapollu şahzadəsi.
== Həyatı ==
=== Erkən həyatı ===
Mariya Kalabriya hersoqu Karlın (Neapol Kralı Müdrik Robertin böyük oğlu) və Valualı Mariyanın (Fransa Kralı VI Filippin ögey bacısı) beşinci və ölümündən sonra dünyaya gələn övladı idi. O, atasının ölümündən təxminən altı ay sonra, 9 noyabr 1328-ci ildə anadan olub. Onun doğulduğu vaxt, üç böyük bacısı və bir qardaşından yalnız 1325-ci ilin martında anadan olmuş bacısı İoanna sağ idi. İki il sonra, 23 oktyabr 1331-ci ildə Mariyanın anası Valualı Mariya Bariyə ziyarəti zamanı öldü və Mariya və onun böyük bacısı İoanna (hazırda Neapol taxtının varisi) yetim qaldı. Hər ikisi ata tərəfdən babaları Kral Robertin Neapoldakı sarayında böyüdülər.
30 iyun 1332-ci il tarixli qərarla Papa XXII İoann rəsmi olaraq Mariya və onun böyük bacısının Macarıstan Kralı I Karlın oğulları ilə evlənəcəyinə qərar verdi: İoanna Macarıstanlı Endryu ilə nişanlandı, Mariya isə böyük qardaşı ilə nişanlandı — Macarıstan taxtının varisi, Macarıstan Kralı I Lüdovik; lakin bu nişan, İoannanın evliliyi başa çatana qədər öldüyü təqdirdə Mariyanın kiçik qardaşı Endryu ilə evlənəcəyini şərtləndirdi. Kral Robert bu yolla Neapol tacından məhrum olan böyük qardaşının övladları ilə öz qan soyunu öz xeyrinə barışdırmaq istəyirdi.
Mariyanın babası 20 yanvar 1343-cü ildə vəfat etdi.
Kalafalıq
Kalafalıq — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Vağazin kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir.
Həmçinin Kalafalıq kəndi Azərbaycan Respublikasında öz turş alçaları ilə məşhurdur.
Kalafalıqla bərabər beş kəndin sovetliyinin kolxoz sədri Verdiyev Sadıq öz igidliyi, səxavətliyi, vətənpərvərliyi ilə ad qazanmışdır.
Kalafalıq əhalisi, həmçinin indiki Türkiyə ərazisindən XVIII əsrdə gəldiyini iddia edir. Eyni zamanda bunun doğru olduğunu isbat edən tarixçilər və faktlar da var. Səlcik nəslinin əslinə gəldikdəysə, Şahavat bəyin ( hansı ki Türkiyə ərazisində gələn o şəxs) iki oğlu olur. Oğullarından biri Bülövlük kəndindən olan, bəy qızı-Səlcik xanımla evlənir. Təssüf ki, Səlcik xanımın yoldaşı gənc yaşda vəfat edir.
Kalafat Mehmed Paşa
Kalafat Mehmed Paşa (Sofiya, Osmanlı imperiyası – 8 may 1793, Gelibolu, Osmanlı imperiyası) — I Əbdülhəmid səltənətində ümumilikdə 11 ay 21 gün sədrəzəm olmuş Osmanlı dövlət adamı.
== Həyatı ==
Həyatından bəhs edən tarixi mənbələrdə Sofiya yaxınlığındakı bir kənddə doğulduğu, yerli əyanlardan Çələbi Mehmed ağanın imarətində kəhya olaraq xidmət edərkən İslamı qəbul etdiyi və daha sonra gəldiyi İstanbulda yeniçəri ocağına yazıldığı bildirilir. Buradakı xidmət müddəti boyunca hansısa bir ləqəb almamasına kinayəylə Mülakkab (ləqəbsiz) Mehmed ağa olaraq anılmış, kalafat ləqəbini isə sədarəti dönəmində qazanmışdır. Çağdaşı olan bir çox tarixçi onun bir illik sədarətinin xələfi Qaravəzir Mehmed Paşa üçün hazırlandığını iddia edərək, "gəmilərin qatranlanması üçün xizək üzərinə alınması" mənasını verən kalafat ləqəbini Mehmed Paşaya məhz bu səbəblə vermişdir.
Onu yeniçəri ocağına daxil edən Kilçizadə Mustafa ağanın yeniçəri ağası olmasıyla, 1748-ci ilin fervalında onun silahdarlığına təyin olunan Mehmed ağa uzun illər ocaq daxilində fərqli vəzifələrdə xidmət etdi və 12 avqust 1770-ci ildə yeniçəri ağalığına gətirildi. Ancaq bu vəzifədə üç ay qala bildi. Belə ki, davam edən müharibə səbəbilə sayı azalan və nizamı pozulan ordunu tənzimləməkdən aciz olması bəhanə edilərək həmin il 29 noyabrda vəzifədən alındı və Təkirdağa sürgün edildi.
Onun bağışlanaraq İstanbula qayıtması isə III Mustafanın vəfatından sonra reallaşdı. Belə ki, I Əbdülhəmidin göndərdiyi fərmanla 19 mart 1777-ci ildə ikinci dəfə yeniçəri ağalığına təyin olundu. Kiçik Qaynarca sülhündən sonra ruslara qarşı tədbir görmək və müharibədə hərbi uğur qazana biləcək yeni bir sədrəzəm axtarışında olan Sultan Əbdülhəmidin əmriylə yeniçəri ağalığından birbaşa sədrəzəmliyə təyin edilmişdir (1 sentyabr 1778).
Kalakeyto
Kalakeyto(fin. kalakeitto, hərfi mənası. balıq şorbası) — baltik və fin xalqının milli şorbasıdır. Həmçinin bu yeməyi fin mətbəxində "südlü un" adı ilə də rast gəlmək olar. Kalakeyto Fin körfəzi ölkələrində yaşayın xalqların (əsasən eston və fin) mətbəxində geniş yayılmışdır. Burada südlə hazırlanan əsas şorbadır.
== Tərkibi ==
Əsas tərkibi ağ balıq, beskot filesı, siqi, kambala və atlantik treskası balıqlarının filesindən istifadə olunur. Həmçinin bu yeməyi atlantik qızılbalığı ətindən də istifadə olunur. Supa həmçinin lobya, süd və qaymaqdan əlavə edilir.
== Hazırlanması ==
Şorbanın hazırlamaq çox asandır.
Kalama
Kalama (ispanca:Calama) — Çilidə şəhər. Əhalisi 138402 nəfərdir (2002).
Ərazi — 15597 km², əhali sıxlığı — 8,87 nəfər/km²-dir.
Kalamian adaları
Kalamian adaları (taqal Calamian) — Cənubi Çin dənizində yerləşən, Filippinə məxsus adalar qrupu.
== Coğrafiyası ==
Adalar qrupuna 128 ada daxildir. Adaların ümumi sahəsi 1753 km²-dir. Mindoro və Palavan adalrı arasında yerləşir. Ən iri adaları — Busuanqa, Kunlon, Koron. adaların relyefi dağlıqdır. Tropik meşələrlə örtülüdür.
== Əhalisi ==
Adalar 4 inzibati vahidliyə bölünüe və burada 98 022 nəfər yaşayır.
Busuanqa (Busuanga) — 21 358 nəf.
Koron (Coron) — 42 941 nəf.
Kalamian maralı
Kalamian maralı (lat. Axis calamianensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin marallar fəsiləsinin aksis cinsinə aid heyvan növü.
Kalamian adası üçün endemik növdür.
== Təsviri ==
Heyvanın bədəninin uzunluğu 105–115 sm, süysününün hündürlüyü 60–75 sm, kütləsi 36–50 kq olur. Maralın yunu qəhvəyi çalardadır və erkəkləri böyüdükcə yununun rəngi tündləşir.
Kalamin
Kalamin - mineral, Zn4[(OH)2ïSi2O7]× H2O.
== Haqqında ==
Kalamin - rombik. Habitus lövhəvari, prizmatik. Ayrılma {110} üzrə mükəmməl, {101} üzrə orta, {001} üzrə qeyri-mükəmməl. Aqreqat: druzlar, stalaktitlər, salxımvari, lifli, sal, dənəvər. Rəngsiz, ağ, mavidən qonuradək. Parıltısı şüşəli, bəzən almazı. Sərtliyi 4,5-5. Xüsusi çəkisi 3,5. Çox vaxt smitsonit, limonitlə oksidləşmə zonasında. Sinonim: Hemimorfit, Qalmey.
Kalamit
Kalamitlər (Calamitales) - paleozoyda mövcud olmuş qatırquyruğuna oxşar ağac bitkiləri qrupunu əhatə edir. Kalamitlər hündürlüyü 20 m-ə çatırdı. Xarici görünüşünə (gövdənin buğumlu quruluşu, buğum və yarpaqların çiçək göbə düzülüşü) görə onlar nəhəng qatırquyruğuları xatırladır. Gövdənin səthi hamar və ya uzununa şırımlarla örtülü olub. Qazıntı halında ən çox özəyin izlərinə rast gəlinir. Neştərəoxşar yarpaqlarının sayı çiçək köbəsində adətən 20-dən çox olur. Nisbətən erkən kalamitlər yarpaqları dəfələrlə şaxələnən sapşəkilli elementlər seriyasını xatırladır. Kalamitlər sporongiləri bərabər- və müxtəlifsporlu olub adətən kompakt strobillərdə (qozalar) toplanmışdır. Üst devon – alt perm.
== Həmçinin bax ==
Paleozoy
Qatırquyruğu
Bitkilər
Devon dövrü
Perm dövrü
== İstinadlar ==
Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti.