KOMPOT
KOMPRES
OBASTAN VİKİ
İstiqlal bəyannaməsi (kompozisiya)
"İstiqlal Bəyannaməsi" — 65 × 50 sm ölçüdə kağız vərəqi olan bədii əsər və akvarel, naxışlar və mənzərələrdən ibarət kompozisiya. Bütün kompozisiyanın mərkəzində olan fotokopiya 28 may 1918-ci ildə imzalanan Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsinin bir nüsxəsidir. Kompozisiyanın müəllifi XX əsrin birinci yarısının azərbaycanlı rəssamı Əzim Əzimzadədir. Əsər Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində saxlanılır. Əsər Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin Sənədli Qaynaqlar Fondundan materialların öyrənilməsi zamanı aşkar edilmişdir. Fotokopiya nazik ağ bir çərçivədədir və romblar, üçbucaqlar şəklində xalça elementinin stilizə edilmiş təsviri, habelə dekorativ şəkildə kəsilmiş çox rəngli həndəsi formalar olan təkrarlanan naxışlarla perimetrin ətrafında düzəldilmişdir. Kompozisiyanın sağ kənarı iki şəkil olan şaquli bir zolaqdır: yuxarı hissəsində qayaya bənzər bir fonda xalçanın təsviri var. Bu xalça heç bir Azərbaycan xalçasının məktəbinə aid deyil, çünki oradakı Azərbaycan xalçalarının müxtəlif elementlərinin birləşməsi ixtiyarsızdır. Xalçanın altından Bakı yaxınlığındakı Surahani kəndindəki XVII əsr Atəşgah məbədi təsvir edilmişdir. Kompozisiyanın aşağı kənarında geniş bir üfüqi zolaq şəklində Bakı buxtasının təsviri yerləşdirilmişdir: solda neft qurğuları olan şəhər, gəmiləri olan Xəzər dənizinin təsviri sağ tərəfdə, arxa planda Böyük Zirə adası görünür.
Funksiyaların kompozisiyası və ya mürəkkəb funksiya
Fərz edək ki, f {\displaystyle f} funksiyası A {\displaystyle A} çoxluğunu B {\displaystyle B} çoxluğuna çevirir. g {\displaystyle g} funksiyası isə B {\displaystyle B} çoxluğunu C {\displaystyle C} çoxluğuna çevirir. Yəni x ∈ A {\displaystyle x\in A} olduqda f ( x ) ∈ B {\displaystyle f(x)\in B} , y ∈ B {\displaystyle y\in B} olduqda isə g ( y ) ∈ C {\displaystyle g(y)\in C} olur. Beləliklə bu iki funksiyanın ardıcıl tətbiqi ilə A {\displaystyle A} çoxluğunu C {\displaystyle C} çoxluğuna çevrilir. Bu iki funksiyanın ardıcıl tətbiqi nəticəsində A {\displaystyle A} çoxluğunu C {\displaystyle C} çoxluğuna çevirən funksiyaya f {\displaystyle f} və g {\displaystyle g} funksiyalarının kompozisiyası deyilir və g ∘ f = g ( f ( x ) ) {\displaystyle g\circ f=g(f(x))} kimi işarə olunur. h = g ∘ f {\displaystyle h=g\circ f} funksiyasına mürəkkəb funksiya deyilir. Eyni qayda ilə üç və daha artıq funksiyanın kompozisiyası təyin olunur.

Digər lüğətlərdə