SƏNDƏLİ
SƏNƏDLİ
OBASTAN VİKİ
Sənəd
Sənəd (lat. documentum ) – qeyd edilmiş və zaman, məkan üzrə təyin edilmiş informasiyaya malik material daşıyıcı. Başqa sözlə, sənəd – hər-hansı faktı və ya hüququ təsdiq edən işgüzar məlumatdır. Təyinatına görə sənədlər mətnli, qrafiki və təsviri, audovüzal olurlar: Mətnli sənədlər əlyazması, makina və kompüter, kitab, jurnal, blanklar və s. formada olurlar. Qrafiki və təsviri sənədlər şəkil, sxem, kardioqramalar, planlar və s. formada olurlar. Audovüzal sənədlər səs yazılışları, diopozotivlər, kinofilmlər formasında olurlar. == Sənədlər üzrə təsnifat == Yaradıldığı zamana görə Hazırlanma üsuluna görə Hazırlanma məkanına görə Mövzuya görə Təqdimatına görə Yayımına görə == Sənədlərin növləri == İlkin məlumatların alınması üsullarından biri kimi sosioloji tədqiqatlarda sənədlərin təhlili metodu istifadə olunur. İnsanın xüsusi olaraq yaratdığı, məlumatların ötürülməsi və ya saxlanması üçün nəzərdə tutulmuş vasitə sənəd adlanır.
Elektron sənəd
Elektron sənəd — informasiya sistemində istifadə üçün elektron formada təqdim edilən və elektron imza ilə təsdiq olunmuş sənəd. Hər hansı bir faylı elektron sənəd adlandırmaq üçün bu fayl e-imza ilə kodlaşdırılmalıdır. Elektron sənəddə dəyişiklik etməyə icazə verilmir. Elektron sənəd vasitəsilə rəsmi və qeyri-rəsmi yazışmalar, hüquqi məsuliyyət və öhdəliklər doğuran sənəd və informasiya mübadiləsi aparıla bilər. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə sənədin notariat qaydasında təsdiqi və (və ya) dövlət qeydiyyatı tələb olunduğu hallar istisna olmaqla, elektron sənəd kağız daşıyıcıda olan sənədə bərabər tutulur və onunla eyni hüquqi qüvvəyə malikdir. Elektron sənəd dövriyyəsi — informasiya sistemində elektron sənədin nizamlanmış hərəkəti ilə bağlı informasiya proseslərini nəzərdə tutur. Elektron sənəd dövriyyəsində istifadə olunan proqramlar, texniki vasitələr və texnologiyalar isə elektron sənəd dövriyyəsi vasitələri hesab olunur.
Sənəd dövriyyəsi
Sənəd dövriyyəsi — hər hansı fakt və hadisənin başlanğıcından onun yekunlaşdığı dövrədək tərtib edilmiş sənədlərə sənəd dövriyyəsi deyilir. == Ümumi anlayış == Sənədlərin daxil olduğu və tərtib edildiyi vaxtdan onun icrasının yekunlaşdırılması və göndərilməsi dövründəki hərəkətinə sənəd dövriyyəsi deyilir. Kargüzarlıq xidməti üzrə bütün əməliyyatların dəqiq və təsirliliyi müəssisə və təşkilatlarda sənəd dövriyyəsinin düzgün təşkilindən asılıdır. Sənəd dövriyyəsinin təşkili sənədlərin tərkibi, müxtəlif sənəd növlərinin nisbəti, onların daxil olma tezliyi kimi kəmiyyət parametrləri ilə xarakterizə olunur. Müəssisə və təşkilatlarda sənəd dövriyyəsinin təşkili həmçinin sənədlərin hərəkəti, işlənilməsinin ardıcıllığı və dəqiqliyindən yəni onların tərtib olunma yerindən icra yerinə ən qısa yolla çatdırılması və icrasından, sənəd üzərində əməliyyatın bir dəfəyə aparılması yəni, sənədin aid olmayan idarəetmə mənbələrinə göndərilməsi, qaytarılması üzrə vaxt məhdudiyyətinin düzgünlüyündən, mexanikləşdirmə və avtomatlaşdırma vasitələrindən maksimum istifadə edilməsindən həlledici dərəcədə asılıdır.
Elektron kitab (sənəd)
Elektron kitab — hər hansı mövzuda yazılmış kitabın elektron formasıdır. Elektron kitab elektron nəşrin bir qoludur. == Elektron kitab == Elektron kitab sözü bir çox mənada istifadə olunur. Elektron kitab (sənəd), elektron kitab (qurğu). Elektron formasında yazılmış kitaba elektron kitab deyilir. Elektron kitab hər hansı mövzuda yazılmış kitabın elektron formasıdır. Elektron kitab elektron nəşrin bir qoludur. Elektron kitab bu və ya digər formatda, məs: Microsoft Word kimi mətn redaktorlarında yaradılan DOC formatında, hipermətn dili (HTML – Hiper Text Markup Language, hipermətnə nişan qoyma dili) – vasitəsi ilə yaradılan mətn formatında və ya (ZIP, RAR, ARY) – sıxılmış (arxivləşdirilmiş) formatda yayımlanmış kitab mətnlərindən ibarətdir. Həmin mətnlər HTML dilinin vasitəsi ilə müxtəlif freym strukturların yaradılması, mətn və şəkillərin formatlaşdırılması, siyahı və cədvəl strukturlarının təşkil edilməsi, şərh və istinadların daxil edilməsi əsasında yaradılır. Bir neçə il əvvəl mətn blokunun formatları olan hipermətn HTML və ya PDF (Portable Document Format, sənədlərin keçirilə bilən formatı) formatları elektron nəşrlərə multimedia komponentlərinin daxil edilməsi imkanına malik olan yeganə formatlar idi.
Xartiya (sənəd)
Xartiya (yunanca, chartes - kağız, fərman) — orta əsrlərdə, eləcə də indiki zəmanəmizdə kütləvi-hüquqi xarakterli sənədlərə verilən ümumi addır. Xartiyalara misal olaraq Şəhərin Xartiyası, Kommunal Xartiyalar, 1838-ci il Xalq Xartiyası, Konstitusiya Xartiyaları və s. göstərmək olar.
"Rossiya" açıq sənədli filmlər festivalı
"Rossiya" açıq sənədli filmlər festivalı — Rusiyada hər il keçirilən kino festivalı. == Tarixi == "Rossiya" açıq sənədli filmlər festivalı Rusiya Federasiyası Mədəniyyət Nazirliyinin maliyyə dəstəyi ilə 1988-ci ildən bəri hər il keçirilir. Seçim komitəsinə hər il Rusiyadan və xaricdən 300-dən çox film təqdim olunur.
"Salnamə" sənədli filmlər studiyası
Salnamə — Azərbaycanda film studiyası. == Tarix == 1988-ci ildə xronikal-sənədli, elmi–kütləvi və tədris filmləri birliyinin bazasında yaradıldı. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində fəaliyyət göstərir. Sənədli filmlər istehsal edir. Rəhbəri Nazim Hüseynovdur. 1993-cü ildən sonra isə dövlət statuslu müstəqil sənədli filmlər studiyası adlandırıldı. Hər il dövlət sifarişi ilə 1 film çəkilir. Bundan başqa süjetlər, kinoçarxlar istehsal olunur. Maliyyənin 90 faizini dövlət ödəyir. 3 dəqiqəlik lentlərə xronikal süjetlər çəkilir.
"Yaddaş" Sənədli Filmlər Studiyası
== Tarixi == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin sənədli filmlər istehsal edən studiyasıdır. Əvvəllər C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının tərkibində kinoxronika bölməsi olub. 1991-ci ildən müstəqil sənədli filmlər studiyaları kimi fəaliyyət göstərdilər. 1993-cü ildən "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində müstəqil studiya kimi fəaliyyət göstərir. Studiyanın ilk rəhbəri Zaur Məhərrəmov olub. 1988-ci ildə xronikal-sənədli, elmi–kütləvi və tədris filmləri birliyinin bazasında yaradıldı. Yaddaş Studiyası 1997-ci ildən başlayaraq dövlət sifarişi ilə ildə bir sənədli film çəkir. Yaddaş əsasən portret janrına müraciət edir. Filmləri arasında "Şeytanbazar" (Nizami Abbas), "İlyas Əfəndiyev" (Cəmil Fərəcov), "Arif Babayev", "Həsən Seyidbəyli", "Rafiq Babayev" (Cəmil Quliyev), "Səma Şairi" (Şamil Nəcəfzadə) var. Direktor: Cavid İmamverdiyev Prodüser: Xanlar Cəfərov əməkdar mədəniyyət işçisi Rejissor-operator: Nizami Abbas əməkdar incəsənət xadimi Rejissor: Mübariz Nağıyev == Mənbə == Zaur Məhərrəmov.
ABŞ diplomatik sənədlərinin açıqlanması
ABŞ diplomatik sənədlərinin açıqlanması 2010 il noyabrın 28-də baş vermişdir. "Wikileaks.org" saytının ABŞ Dövlət Departamentinin məxfi sənədlərini kütləvi dərc etməsi. Birləşmiş Ştatların xarici ölkələrdəki səfirliklərinin məktub, teleqram və yazışmalarını açıqlayan sayt artıq 251288 sənədi dərc etmişdir. Onların 15500-dən artığı ABŞ-nin dünya ölkələrindəki 274 səfirlik və diplomatik nümayəndəliklərinin Vaşinqtona yolladığı məlumatlarda Vaşinqtondan aldığı xəbərlərdir.
Azərbaycan Kinosu-Sənədli Filmlər
Sənədli film — müəyyən mövzu üzrə müxtəlif araşdırmalar nəticəsində toplanan sənədli faktların film formasında tamaşaçılara çatdırma üsulu. Sənədli filmlərin əsas vəzifəsi tarixi əhəmiyyətli hadisələrin fiksiyası, tədris və təhsil üçün materialların yaradılması, tədqiqat və təbliğat xarakterli fikirlərin yayılmasıdır. Dünya kinosunun əsası məhz sənədli-xronikal kadrlarla başlamışdır. Qatarın bir başa ağ kətan üzərindən tamaşaçının üstünə doğru sürətlə gəlməsi tamaşaçılarda həyəcan və qorxu əmələ gətirmişdi. Kino sənətinin bu növü olmuş hadisələrin, gerçək həyatın lentə alınması əsasında yaradılır. Real hadisə və əhvalatların lentdə əks etdirilməsi nəticəsində meydana çıxan filmlər bədiilik dərəcəsi baxımından bədiilikdən kənar, xalis informasiya xronikalarından tutmuş, büsbütün incəsənət qanunları üzrə qurulmuş bədii-publisistik və sənədli-poetik filmlərədək olduqca müxtəlif ola bilər. Sənədli kinonun əhəmiyyəti təkcə həyat hadisələrini birbaşa və müstəqil təhlil etməkdən ibarət deyildir. O, konkret faktları və hadisələri tutuşdurmaq və təhlil etmək üçün də geniş imkanlara malikdir. == Tarixi == === 1900-cü ildən əvvəl === Tərifinə görə, ilk "hərəkətli şəkillər" sənədli filmlər adlanır. Bu cür filmlərdə stansiyaya daxil olan qatar, hərəkət edən gəmi və ya işdən qayıdan bir qrup insan kimi konkret səhnə təsvir edilirdi.
Azərbaycan Prezidentinin İşlər İdarəsinin Siyasi Sənədlər Arxivi
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi — Prezidentin və Prezident Administrasiyasının fəaliyyətinin maddi-texniki və maliyyə təminatı ilə məşğul olur. İşlər İdarəsi Administrasiyanın tərkibinə daxil deyil. Azərbaycanın dövlət başçısının fəaliyyətini bilavasitə təmin edən orqandır. 2021-ci ildən Prezidentin İşlər müdiri Ramin Quluzadədir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 17 sentyabr tarixli Fərmanına əsasən çap mediası subyektinin təsisçisi ola bilən 10 dövlət orqanından biridir. == Strukturu == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinə tabe olan təşkilatlar: "Ulduz" Qonaq Evi (Prezident İqamətgahı və "Ulduz" Sarayı daxil olmaqla) "Gənclik" iqamətgahı "Zuğulba" iqamətgahı (1 N-li Pansionat və "Şəfəq" Sarayı daxil olmaqla) İşlər İdarəsinin Pansionatı (əvvəlki adı: 2 N-li Pansionat) "Qəbələ" iqamətgahı "Marxal" Müalicə-İstirahət Kompleksi Rəsmi Qəbullar Sarayı (əvvəlki adı: Səadət sarayı) Azərsuvenir "Azərbaycan Nəşriyyatı" MMC Prezident Kitabxanası İctimai-Siyasi Sənədlər Arxivi Təsisçisi Prezidentinin İşlər İdarəsi olan qəzetlərin siyahısı: "Bakinski raboçi" qəzetinin redaksiyası "Respublika" qəzetinin redaksiyası "Xalq qəzeti"nin redaksiyası == Azərsuvenir == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin «Azərsuvenir» (Azərbaycan Suvenirləri) Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 24 iyul 2012-ci il tarixli 155 saylı Qərarı ilə Azərbaycan «Zərgərsənaye» İstehsalat Birliyinin bazasında yaradılmışdır. Müəssisənin əsas fəaliyəti dövlət orden və medallarının, müxtəlif yubiley və xatirə medallarının, döş nişanlarının, dünya dövlətlərinin bayraqlarının, Azərbaycan milli naxış və ornamentləri ilə bəzədilmiş yüksək əyarlı hədiyyəlik gümüş məmulatlarının və digər milli suvenirlərin istehsalından ibarətdir. Bütün məhsullar «Azərsuvenir» MMC-nin istehsalı olan futlyarlarla fərdi qaydada qablaşdırılır. Yuxarıda qeyd olunan məhsulların müasir tələblərə cavab verən yüksək keyfiyyətli istehsalatını təmin etmək məqsədi ilə, müəssisədə yeni istehsalat sahələri yaradılmış müasir avadanlıqlar və yüksək texnoloqiyalar tətbiq edilmişdir. Bütün məmulatların istehsalı «Azərsuvenir» MMC-də fəaliyyət göstərən, yüksək peşəkarlardan ibarət bədii-texniki şuranın nəzarəti altında icra olunur.
Azərbaycan Respublikası Dövlət Kino-Foto Sənədləri Arxivi
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Kino-Foto Sənədləri Arxivi (qısaca: ARDKFSA) — Azərbaycan Respublikası Milli Arxiv İdarəsinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumlardan və Azərbaycan Respublikasının dövlət arxivlərindən biri. Bu arxivdə kinooçerklər, sənədli filmlər, kinoxronikalar, fotoşəkillər mühafizə olunur. == Tarixi == 1930-cu ildə yaradılmış Oktyabr İnqilabı Arxivinin kino-foto sənədlər şöbəsi 1943-cü ildən Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət Kino Foto-Fono Sənədləri Arxivi(MDKFFSA) kimi müstəqil fəaliyyətə başlayır. 1968-ci ilə qədər buraya səs yazılarıda daxil edilirdi. 1994-cü ildə Azərbaycan Respublikası Dövlət Kino Foto-Fono Sənədləri Arxivi(ARDKFFSA) adlanır. Arxivdə 1858–2005-ci illərə aid 339760 saxlama vahidi kino və fotosənəd qorunur. == Haqqında == XIX əsrin II yarısından 2006-cı ilədək Azərbaycanın ictimai-siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni həyatında baş vermiş hadisələr arxivin fondlarında saxlanılan 320 mindən çox foto və 20 minə yaxın saxlama vahidi kino sənədlərində əks olunur. Bu sənədlər Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasından, "Azərbaycantelefilm" yaradıcılıq birliyindən, Azərbaycan Dövlət Teleradio Şirkətindən, respublika, şəhər və rayon qəzetləri redaksiyalarından, habelə ayrı-ayrı görkəmli dövlət, ictimai, siyasi, elm və mədəniyyət xadimlərindən qəbul edilmişdir. Ən ilkin sənədlər (1861–1895) Bakı şəhərinin tarixinə (şəhərin ümumi görünüşünə, ayrı-ayrı binalara, küçələrə, şəhərin panoramına aid fotoşəkillər) və Bakıda neft sənayesinin inkişafı tarixinə (1879–1917-ci illərdə neft mədənlərinin görüntüləri, neftin çıxarılması və emalı üsullarını özundə əks etdirən kadrlar və s.) aiddir. Arxivdə XX əsrin əvvəllərində baş vermiş inqilabi hərəkata (1918–1920), Azərbaycanda Aprel işğalına (1920), işğaldan sonra Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasına aid fotoşəkillər və kinoxronikalar, 70 illik Sovet hakimiyyəti dövründə Bakının neft akademiyasına çevrilməsini, müharibə illərində (1941–1945) və sonrakı dövrdə neftçıxarma və neftayırma sənayesinin inkişafı, o cümlədən, dünyada ilk dəfə olaraq dənizdə(Neft daşlarında) neft çıxarılmasını əks etdirən çoxlu kinoxronika və fotoşəkillər mühafizə olunur.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Siyasi Sənədlər Arxivi
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi — Prezidentin və Prezident Administrasiyasının fəaliyyətinin maddi-texniki və maliyyə təminatı ilə məşğul olur. İşlər İdarəsi Administrasiyanın tərkibinə daxil deyil. Azərbaycanın dövlət başçısının fəaliyyətini bilavasitə təmin edən orqandır. 2021-ci ildən Prezidentin İşlər müdiri Ramin Quluzadədir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 17 sentyabr tarixli Fərmanına əsasən çap mediası subyektinin təsisçisi ola bilən 10 dövlət orqanından biridir. == Strukturu == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinə tabe olan təşkilatlar: "Ulduz" Qonaq Evi (Prezident İqamətgahı və "Ulduz" Sarayı daxil olmaqla) "Gənclik" iqamətgahı "Zuğulba" iqamətgahı (1 N-li Pansionat və "Şəfəq" Sarayı daxil olmaqla) İşlər İdarəsinin Pansionatı (əvvəlki adı: 2 N-li Pansionat) "Qəbələ" iqamətgahı "Marxal" Müalicə-İstirahət Kompleksi Rəsmi Qəbullar Sarayı (əvvəlki adı: Səadət sarayı) Azərsuvenir "Azərbaycan Nəşriyyatı" MMC Prezident Kitabxanası İctimai-Siyasi Sənədlər Arxivi Təsisçisi Prezidentinin İşlər İdarəsi olan qəzetlərin siyahısı: "Bakinski raboçi" qəzetinin redaksiyası "Respublika" qəzetinin redaksiyası "Xalq qəzeti"nin redaksiyası == Azərsuvenir == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin «Azərsuvenir» (Azərbaycan Suvenirləri) Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 24 iyul 2012-ci il tarixli 155 saylı Qərarı ilə Azərbaycan «Zərgərsənaye» İstehsalat Birliyinin bazasında yaradılmışdır. Müəssisənin əsas fəaliyəti dövlət orden və medallarının, müxtəlif yubiley və xatirə medallarının, döş nişanlarının, dünya dövlətlərinin bayraqlarının, Azərbaycan milli naxış və ornamentləri ilə bəzədilmiş yüksək əyarlı hədiyyəlik gümüş məmulatlarının və digər milli suvenirlərin istehsalından ibarətdir. Bütün məhsullar «Azərsuvenir» MMC-nin istehsalı olan futlyarlarla fərdi qaydada qablaşdırılır. Yuxarıda qeyd olunan məhsulların müasir tələblərə cavab verən yüksək keyfiyyətli istehsalatını təmin etmək məqsədi ilə, müəssisədə yeni istehsalat sahələri yaradılmış müasir avadanlıqlar və yüksək texnoloqiyalar tətbiq edilmişdir. Bütün məmulatların istehsalı «Azərsuvenir» MMC-də fəaliyyət göstərən, yüksək peşəkarlardan ibarət bədii-texniki şuranın nəzarəti altında icra olunur.
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Elm və Texnika Sənədləri Arxivi
Azərbaycan Respublikasının Milli Arxiv İdarəsi — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «Azərbaycan Respublikasında arxiv işinin təkmilləşdirilməsi haqqında» 816 Nli Fərmanla Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Baş Arxiv İdarəsinin bazasında yaradılmış dövlət idarəsi. == Tarixi == Arxiv işinin əsası yalnız 1920-ci il dekabr ayının 6-da Azərbaycan İnqilab Komitəsinin sədri Nəriman Nərimanov tərəfindən imzalanmış «vahid dövlət arxiv fondunun yaradılması və Xalq Maarif Komissarlığı yanında mərkəzi dövlət arxivinin təşkili haqqında» dekretlə qoyulmuşdur. Həmin dekretə müvafiq olaraq Azərbaycan ərazisində keçmişdə mövcud olmuş və dekret verilərkən fəaliyyətdə olan idarə, təşkilat və müəssisələrin arxivləri Vahid dövlət arxiv fondunun tərkibinə daxil edilməli və kargüzarlıqdan qurtarmış işlər isə mərkəzi dövlət arxivinə verilməli idi. 1921-ci ilin yanvarından Bakıda fəaliyyətə başlayan Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət Arxivi Qafqazda ilk dövlət arxivi oldu. Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin ilk illərində respublikanın arxivçiləri çar hakimiyyəti orqanlarının Bakı və Yelizavetpol quberniyalarındakı idarələrin, Azərbaycan ərazisində fəaliyyət göstərmiş xüsusi firmaların, ictimai təşkilatların, habelə 1918-1920-ci illərdə yaranmış ilk müstəqil Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin fəaliyyətinə aid sənədlərin toplanılması və qaydaya salınması sahəsində fəaliyyət göstərmişlər. 1922-ci ilin avqustunda Mərkəzi Dövlət Arxivinə rəhbərlik bilavasitə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin Rəyasət (MİK) Heyətinə həvalə olunur ki, bu da arxiv orqanlarının nüfuzu və rolunun artmasına kömək edir. 20-ci illərdə yerlərdə də arxiv təşkilatları yaradılırdı. 1925-ci il dekabrın 13-də Naxçıvan Muxtar Respublikasında Mərkəzi arxiv, 1928-ci ildən isə Azərbaycanın qəzalarında qəza arxiv bürolarının yaradılmasına başlanılır. 1930-cu ildə arxivlərin fəaliyyət dairəsi genişləndirilir və onların işlərinin canlandırılması üçün Azərbaycan SSR MİK Rəyasət Heyəti Respublika Mərkəzi Arxiv İdarəsinin yaradılması haqqında qərar qəbul edir və onun Əsasnaməsini təsdiq edir. Bu Əsasnaməyə görə Mərkəzi Arxiv İdarəsinə yalnız sənədlərin komplektləşdirilməsi, sistemləşdirilməsi və mühafizəsi deyil, həmçinin siyasi, xalq təsərrüfatı və mədəni quruculuq işlərinə kömək məqsədilə elmi-tədqiqat işlərində arxiv sənədlərindən istifadənin təşkili işi də tapşırılır.
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Kino-Foto Sənədləri Arxivi
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Kino-Foto Sənədləri Arxivi (qısaca: ARDKFSA) — Azərbaycan Respublikası Milli Arxiv İdarəsinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumlardan və Azərbaycan Respublikasının dövlət arxivlərindən biri. Bu arxivdə kinooçerklər, sənədli filmlər, kinoxronikalar, fotoşəkillər mühafizə olunur. == Tarixi == 1930-cu ildə yaradılmış Oktyabr İnqilabı Arxivinin kino-foto sənədlər şöbəsi 1943-cü ildən Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət Kino Foto-Fono Sənədləri Arxivi(MDKFFSA) kimi müstəqil fəaliyyətə başlayır. 1968-ci ilə qədər buraya səs yazılarıda daxil edilirdi. 1994-cü ildə Azərbaycan Respublikası Dövlət Kino Foto-Fono Sənədləri Arxivi(ARDKFFSA) adlanır. Arxivdə 1858–2005-ci illərə aid 339760 saxlama vahidi kino və fotosənəd qorunur. == Haqqında == XIX əsrin II yarısından 2006-cı ilədək Azərbaycanın ictimai-siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni həyatında baş vermiş hadisələr arxivin fondlarında saxlanılan 320 mindən çox foto və 20 minə yaxın saxlama vahidi kino sənədlərində əks olunur. Bu sənədlər Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasından, "Azərbaycantelefilm" yaradıcılıq birliyindən, Azərbaycan Dövlət Teleradio Şirkətindən, respublika, şəhər və rayon qəzetləri redaksiyalarından, habelə ayrı-ayrı görkəmli dövlət, ictimai, siyasi, elm və mədəniyyət xadimlərindən qəbul edilmişdir. Ən ilkin sənədlər (1861–1895) Bakı şəhərinin tarixinə (şəhərin ümumi görünüşünə, ayrı-ayrı binalara, küçələrə, şəhərin panoramına aid fotoşəkillər) və Bakıda neft sənayesinin inkişafı tarixinə (1879–1917-ci illərdə neft mədənlərinin görüntüləri, neftin çıxarılması və emalı üsullarını özundə əks etdirən kadrlar və s.) aiddir. Arxivdə XX əsrin əvvəllərində baş vermiş inqilabi hərəkata (1918–1920), Azərbaycanda Aprel işğalına (1920), işğaldan sonra Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasına aid fotoşəkillər və kinoxronikalar, 70 illik Sovet hakimiyyəti dövründə Bakının neft akademiyasına çevrilməsini, müharibə illərində (1941–1945) və sonrakı dövrdə neftçıxarma və neftayırma sənayesinin inkişafı, o cümlədən, dünyada ilk dəfə olaraq dənizdə(Neft daşlarında) neft çıxarılmasını əks etdirən çoxlu kinoxronika və fotoşəkillər mühafizə olunur.
Azərbaycan Respulikası Dövlət Elm və Texnika Sənədləri Arxivi
Azərbaycan Respublikasının Milli Arxiv İdarəsi — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «Azərbaycan Respublikasında arxiv işinin təkmilləşdirilməsi haqqında» 816 Nli Fərmanla Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Baş Arxiv İdarəsinin bazasında yaradılmış dövlət idarəsi. == Tarixi == Arxiv işinin əsası yalnız 1920-ci il dekabr ayının 6-da Azərbaycan İnqilab Komitəsinin sədri Nəriman Nərimanov tərəfindən imzalanmış «vahid dövlət arxiv fondunun yaradılması və Xalq Maarif Komissarlığı yanında mərkəzi dövlət arxivinin təşkili haqqında» dekretlə qoyulmuşdur. Həmin dekretə müvafiq olaraq Azərbaycan ərazisində keçmişdə mövcud olmuş və dekret verilərkən fəaliyyətdə olan idarə, təşkilat və müəssisələrin arxivləri Vahid dövlət arxiv fondunun tərkibinə daxil edilməli və kargüzarlıqdan qurtarmış işlər isə mərkəzi dövlət arxivinə verilməli idi. 1921-ci ilin yanvarından Bakıda fəaliyyətə başlayan Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət Arxivi Qafqazda ilk dövlət arxivi oldu. Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin ilk illərində respublikanın arxivçiləri çar hakimiyyəti orqanlarının Bakı və Yelizavetpol quberniyalarındakı idarələrin, Azərbaycan ərazisində fəaliyyət göstərmiş xüsusi firmaların, ictimai təşkilatların, habelə 1918-1920-ci illərdə yaranmış ilk müstəqil Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin fəaliyyətinə aid sənədlərin toplanılması və qaydaya salınması sahəsində fəaliyyət göstərmişlər. 1922-ci ilin avqustunda Mərkəzi Dövlət Arxivinə rəhbərlik bilavasitə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin Rəyasət (MİK) Heyətinə həvalə olunur ki, bu da arxiv orqanlarının nüfuzu və rolunun artmasına kömək edir. 20-ci illərdə yerlərdə də arxiv təşkilatları yaradılırdı. 1925-ci il dekabrın 13-də Naxçıvan Muxtar Respublikasında Mərkəzi arxiv, 1928-ci ildən isə Azərbaycanın qəzalarında qəza arxiv bürolarının yaradılmasına başlanılır. 1930-cu ildə arxivlərin fəaliyyət dairəsi genişləndirilir və onların işlərinin canlandırılması üçün Azərbaycan SSR MİK Rəyasət Heyəti Respublika Mərkəzi Arxiv İdarəsinin yaradılması haqqında qərar qəbul edir və onun Əsasnaməsini təsdiq edir. Bu Əsasnaməyə görə Mərkəzi Arxiv İdarəsinə yalnız sənədlərin komplektləşdirilməsi, sistemləşdirilməsi və mühafizəsi deyil, həmçinin siyasi, xalq təsərrüfatı və mədəni quruculuq işlərinə kömək məqsədilə elmi-tədqiqat işlərində arxiv sənədlərindən istifadənin təşkili işi də tapşırılır.
Azərbaycan qısametrajlı sənədli filmlərinin siyahısı
== 0-9 == 10 dəqiqə poeziya (film, 1965) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) 100 ilin astanasında (film, 1992)(I) (qısametrajlı sənədli film) 100 ilin astanasında (film, 1992)(II) (qısametrajlı sənədli film) 1898-ci il avqustun 4-də Balaxanıda neft fontanı (film, 1898) (qısametrajlı sənədli film) 1925-ci ildə Bakı neftçilərinin istirahəti (film, 1925) (qısametrajlı sənədli film) 1990-cı ilin adamı (film, 1977) (qısametrajlı sənədli film) 25 il Leninsiz (film, 1949) (qısametrajlı sənədli film) 26 Bakı komissarı cənazələrinin dəfni (film, 1920) (qısametrajlı sənədli film) 26 Bakı komissarının güllələndiyi yerə yürüş (film, 1933) (qısametrajlı sənədli film) 416-cı (film, 1942) (qısametrajlı sənədli film) 60 il keşikdə (film, 1977) (qısametrajlı sənədli film) 60 il keşikdə (film, 1981) (qısametrajlı sənədli film) 7 il sizinlə (film, 2007) (qısametrajlı sənədli film) (Lider TV) 8 № altında (film, 1988) (qısametrajlı sənədli film) 80 kilometr yerin altı ilə (film, 2002) (qısametrajlı sənədli film)(ANS tv) 9 dəqiqə (film, 1999) (qısametrajlı sənədli film) == I-X == I Azərbaycan spartakiadası (film, 1934) (qısametrajlı sənədli film) IX beynəlxalq gənclər gününün bayram edilməsi (film, 1923) (qısametrajlı sənədli film) XI çağırış Bakı sovetinin I plenumu (film, 1931) (qısametrajlı sənədli film) XI qırmızı ordu hissələrinin Bakıda paradı (film, 1920) (qısametrajlı sənədli film) XI qırmızı ordu hissələrinin Bakıya gəlişi (film, 1920) (qısametrajlı sənədli film) XI qırmızı ordu komandirləri dağlıların qonağıdır (film, 1920) (qısametrajlı sənədli film) XII ümumittifaq vokalçılar müsabiqəsi (film, 1987) (qısametrajlı sənədli film) == A == Abbas Mirzə Şərifzadə (film) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Abbas Səhhət (film, 2007) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Abidələr danışır (film, 1964) (qısametrajlı sənədli film) Abşeron abidəsi (film, 2009) (qısametrajlı sənədli film) Abşeron gizlinləri (film, 2008) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Abşeron qalaları (film, 1989) (qısametrajlı sənədli film) Abşeron lövhələri (film, 1990) (qısametrajlı sənədli film) Abşeron lövhələri (film, 2004) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Abşeron mahnıları (film, 1969) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Abşeron rəngləri (film, 1983) (qısametrajlı sənədli film) Abşeronda subtropik bitkilər (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film) Abşeronun istirahət ocaqları (film, 1975) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Adalar sahildə yaranır (film, 1988) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Adam cinsi arasında cins adam (qısametrajlı sənədli film) (ANS) Addım, addım (film, 2002) (qısametrajlı sənədli film) (Space TV) ADıNA günü (film, 2010) (qısametrajlı sənədli film) (ANS) Adi reys (film, 1974) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Afrika görüşləri (film, 1961) (qısametrajlı sənədli film) Ağ atlı oğlan haqqında nağıl (film, 1986) (qısametrajlı sənədli film) Ağ-qara dünya (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film) Ağ-qara payız (film) (qısametrajlı sənədli film) (TV) "Ağ qızıl" ustası (film, 1972) (qısametrajlı sənədli film) (TV) "Ağ pambığı becərəndə, yığanda..." (film, 1989) (qısametrajlı sənədli film) "Ağ pələng"lə görüş (film, 1988) (qısametrajlı sənədli film) Ağ rəngin simfoniyası (film, 2003) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Ağ saçların işığı (film, 1993) (qısametrajlı sənədli film) Ağ və qara şəhər (film, 1908) (qısametrajlı sənədli film) Ağa, cəddinə qurban (film, 1993) (qısametrajlı sənədli film) Ağaxan (film, 2006) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Ağdam Bu Gün, Sabah (film, 1990) (qısametrajlı sənədli film) Ağdam nemətləri (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film) Ağıllı köməkçilər (film, 1960) (qısametrajlı sənədli film) Ağlar-güləyən (film, 1988) (qısametrajlı sənədli film) Ağrı (film, 1989) (qısametrajlı sənədli film) Ağstafa Şərabçıları (film, 1992) (qısametrajlı sənədli film) Axırıncı addım (film, 1989) (qısametrajlı sənədli film) Axşam konserti (film, 1948) (qısametrajlı sənədli film) Axtarış həvəsi (film, 1970) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Akademik Heydər Hüseynov (film, 2005) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Akif Cəfərovun briqadası (film, 1960) (qısametrajlı sənədli film) Aqil Əliyev. Böyük alim, böyük insan (film, 2007) (qısametrajlı sənədli film) (Lider TV) Aqşin Əlizadə (film, 2011) (qısametrajlı sənədli televiziya filmi) Alagöz yaylağında (film, 1955) (qısametrajlı sənədli film) Ali neft, qaz və neft-kimya təhsili (film, 1978) (qısametrajlı sənədli film) Ali sevgi (film, 2002) (qısametrajlı sənədli film) (Lider TV) Ali sevgi II film (film, 2003) (qısametrajlı sənədli film) (Lider TV) Almanların Şimali Qafqazda vəhşilikləri (film, 1943) (qısametrajlı sənədli film) Almas İldırım (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film) Almas Yıldırım (film, 2004) (qısametrajlı sənədli film)(AzTv Alovlardan keçən ömür (film, 2005) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Aman, ayrılıq (film, 1989) (qısametrajlı sənədli film) Ana duasından başlanan yol (film, 2001) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Anam Kür (film, 1993) (qısametrajlı sənədli film) Anaya məktub (film, 1980) (qısametrajlı sənədli film) And (film, 2002) (qısametrajlı sənədli film) (Lider TV) Anda sədaqət (film, 1980) (qısametrajlı sənədli film) Ankilostomidoz (film, 1940) (qısametrajlı sənədli film) Appassionata (film, 1970) (qısametrajlı sənədli film) Aran (film, 1985) (qısametrajlı sənədli film) Araz üzərində işıq (film, 1971) (qısametrajlı sənədli film) Arazın o tayında ərəb şriftidir (film, 1945) (qısametrajlı sənədli film) Arxalı dağlar (film, 1985) (qısametrajlı sənədli film) Arif Məlikov. "Məhəbbət əfsanəsi" (film, 1987) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Armudu (film, 1986) (qısametrajlı sənədli film) (TV) "Artek"in bütün qızılı (film, 1965) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Artilleriyanın "Allah"ı sayılırdı (film, 1996) (qısametrajlı sənədli film) Artyom adası (film, 1939) (qısametrajlı sənədli film) Arzularını çəkən rəssam (film, 2007) (qısametrajlı sənədli film) Arzuya doğru (film, 1983) (qısametrajlı sənədli film) Asəf Zeynallı (film) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Astana (film, 1988) (qısametrajlı sənədli film) Astara (film, 1975) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Astara (film, 1980) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Aşıq Ələsgər (film, 1972) (qısametrajlı sənədli film) Aşıq Məhəmməd Sadaxlı (film, 2003) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV)ş Aşıq Pənah (film, 2007) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Aşıq Veysəl (film, 2001) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Aşıqlar (film, 1983) (qısametrajlı sənədli film) Aşiqlər (film, 2008) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Aşkarlıq aynasında (film, 1989) (qısametrajlı sənədli film) At kimə lazımdır? (film, 1987) (qısametrajlı sənədli film) Ata (film, 1988) (qısametrajlı sənədli film) Atəşgah (film, 2001) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Atım mənim, Muradım mənim (film) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Atom insana xidmət edir (film, 1960) (qısametrajlı sənədli film) "Atikva" ümid deməkdir (film, 1994) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Avşarlar (film, 1996) (qısametrajlı sənədli televiziya filmi) Avtomobildən qorun (film, 1974) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Ay duman, gəl get... (film, 2002) (qısametrajlı sənədli film) (Lider TV) Ayna və Həmid (film, 1990) (qısametrajlı sənədli film) Ayrılan yollar (qısametrajlı sənədli film) Aysel (film, 1998) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Azadlıq adasında (film, 1967) (qısametrajlı sənədli film) Azadlıq adasının elçiləri Azərbaycanda (film, 1968) (qısametrajlı sənədli film) Azadlıq elçisi (film, 1993) (qısametrajlı sənədli film) Azadlıq məşəli (film, 1967) (qısametrajlı sənədli film) Azadlıq və sevinc bayramı (film, 1940) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan-77 (film, 1978) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan-88 (film, 1988) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan-89 (film, 1989) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan aşıqları (film, 1938) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan atları (film, 1937) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan atları (film, 1953) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan, Azərbaycan (film, 1970) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan balığı (film, 1925) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan çayı (film, 1967) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan çayı (film, 2003) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan çinisi (film, 2000) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Azərbaycan diviziyasının düşərgələrində (film, 1932) (qısametrajlı sənədli film) "Azərbaycan" dünyanı gəzir (film, 1984) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan elləri (film, 1976) (qısametrajlı sənədli film) (TV) "Azərbaycan Elmi-Texniki İnformasiya İnstitutu-74" sistemi (film, 1974) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan energetikləri (film, 1973) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan günü (film, 1935) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan haqqında etüd (film, 1969) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan Həmkarlar İttifaqı Şurasının V ildönümü (film, 1925) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan xəritəsi (film, 2006) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan xilaskarlarının xatirəsinə (film, 1937) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan xörəkləri (film, 1967) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan idmanı dünən, bu gün... (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan incəsənəti (film, 1934) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan incəsənəti (film, 1970) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan incəsənəti (film, 1988) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan ipəyi (film, 1972) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan ipəyi (film, 1977) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan iri addımlarla addımlayır (film, 1979) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan kapriççiosu (film, 1996) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan kauçuku (film, 1977) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan kauçuku (film, 1983) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan kino sənəti (film, 1960) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan kino sənəti (film, 1971) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan kinosu-80 (film, 1996) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan kinosunun 60 illiyi (film, 1976) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan kolxozçusu, tank briqadası yaradaq! (film, 1942) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan qadını (film, 1974) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan qalaları (film, 2008-2009) (qısametrajlı sənədli film) (Lider TV) Azərbaycan qurur (film, 1948) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan Mədən Fəhlələri Həmkarlar İttifaqının IX qurultayı (film, 1925) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan məktəbi yüksəlişdə (film, 1972) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan məktəbində rus dili (film, 1976) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan məktəbinin 60 illiyi (film, 1980) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan mənzərələri (film, 1975) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan miniatürləri (film, 1971) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan müəllimlərinin VI qurultayı (film, 1979) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan naminə (film, 2005) (qısametrajlı sənədli film) (ATV) Azərbaycan naminə! (film, 2004) (qısametrajlı sənədli film) (ANS) Azərbaycan narı (film, 1978) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan Oktyabrın 70 illiyinə (film, 1986) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan-Özbəkistan (film, 1947) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan pambığının yetişdirilməsi texnologiyası (film, 1977) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan pambıqçılığında qabaqcıl aqrotexnikanın tətbiq edilməsi (film, 1955) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu-50 (film, 1973) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan peşə-texniki təhsil günü Moskvada (film, 1974) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan poliqrafiyası respublikanın 50 illiyinə (film, 1975) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan sərhədçiləri (film, 1951) (Qısametrajlı Sənədli Film-Süjet) Azərbaycan Sovetlərinin V Qurultayı (film, 1927) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan SSR (film, 1966) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan SSR (film, 1971) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan SSR (film, 1973) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan SSR (film, 1978) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan SSR Ali Sovetinin II Sessiyası (film, 1939) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan SSR sovetlərinin VIII fövqəladə qurultayı (film, 1937) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan SSR-nin 15 illiyi (film, 1935) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan suvenirləri (film, 1967) (sənədli film) (TV) Azərbaycan tütünü (film, 1976) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan və Nobel qardaşları (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycan vətənimdir. Nisim Nisimov (film, 1994) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) Azərbaycan vulkanları (film, 2001) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan zeytunu (film, 1951) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycana namus və sevgiylə (film, 2006) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycana səyahət (film, 1988) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanda çəyirtkə ilə mübarizə (film, 1923) (qısametrajlı sənədli film) "Azərbaycan"da dəniz səyahəti (film, 1976) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanda elmi-texniki informasiyanın avtomatlaşdırılmış sistemi (film, 1980) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanda ipəkçilik sənayesi (film, 1923) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanda kənd təsərrüfatı (film, 1926) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanda kinopavilyonun açılışı (film, 1928) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanda qoyunçuluq (film, 1982) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanda rabitənin inkişaf yolları və tərəqqisi (film, 1998) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanda sovet ədəbiyyatı günləri (film, 1975) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycanda suvarmanın və pambıqçılığın bərpa edilməsi (film, 1923) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın ağsaqqalları (film, 1969) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın böyük energetikası (film, 1992) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın böyük kimyası (film, 1961) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın çayları və gölləri (film, 1971) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın əkilən otlaqları (film, 1980) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın faunası (film, 1970) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın florası (film, 1970) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın gücü (film, 2004) (qısametrajlı sənədli film) (Lider Tv) Azərbaycanın xoşbəxt torpağı (film, 1980) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın kurortlarında (film, 1961) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın memarlıq abidələri (film, 1976) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın müalicə ocaqları (film, 1951) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın odla mübarizə aparanları (film, 1978) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın palçıq vulkanları (film, 1979) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın subtropiklərində (film, 1963) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın suvarma sistemində avtomatika-telemexanika (film, 1960) (qısametrajlı sənədli film) Azərbaycanın təsviri sənəti (film, 1961) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Azərelektromaş (film, 1992) (qısametrajlı sənədli film) Azəriqazbank-Gələcəyin Təminatı (film) (qısametrajlı sənədli film) (Lider TV) Azıx mağaraları (film, 1968) (qısametrajlı sənədli film) == B == B. S. Troyanovskinin qastrolları (film, 1927) (qısametrajlı sənədli film) Baba Dağ (film, 2006) (qısametrajlı sənədli film) (İTV) Baba zeytun diyarında (film, 1992) (qısametrajlı sənədli film) Babək Hürrəmi (film, 2008) (qısametrajlı sənədli film) (Turan-Production) Bacarıqlı əllər (film, 1963) (qısametrajlı sənədli film) Badamlı (film, 1974) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Bağ yerində (film, 2007) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Bahar gəlir (film, 1965) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Bahar günəşi (film, 1974) (qısametrajlı sənədli film) Bahar rəqsləri (film, 1962) (qısametrajlı sənədli film) Bahardan sonra gələn qış (film, 1989) (qısametrajlı sənədli film) Baharla birgə (film, 1978) (qısametrajlı sənədli film) Bakı-42 (film, 1985) (qısametrajlı sənədli film) Bakı arxipelaqı (film, 1971) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Bakı bağları. Buzovna (film, 2007) (qısametrajlı sənədli film) (TV) Bakı bağları.
Azərbaycan tammetrajlı sənədli filmlərinin siyahısı
== 0-9 == 1000 il (film, 1987) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) == A == Abbas və Gülgəz (film, 2000) (sənədli serial) (AzTV) "Ağ qızıl" ustaları (film, 1958) (tammetrajlı sənədli film) Anamın duaları (film, 2007) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Arazın o tayında (film, 1947) (tammetrajlı sənədli film) Arazın sahillərində (film, 1953) (tammetrajlı sənədli film) Azadlığa gedən yollar (film, 1990) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan (film, 1931) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan elmi (film, 1969) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan mədəniyyətinin baharı (film, 1959) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan milisinin tarixi (film, 1969) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycan Respublikasının mayakları (film, 2006) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Azərbaycan teatrının ustaları (film, 1966) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycanın müstəqilliyinin ildönümü münasibətilə təntənə (film, 1919) (tammetrajlı sənədli film) Azərbaycanın səhnə ustaları (film, 1965) (tammetrajlı sənədli film) "Azneft"in onilliyi (film, 1930) (tammetrajlı sənədli film) == B == Bahar oğlu (film, 2004) (tammetrajlı sənədli film)(Space Tv) Bakı (film, 1999) (tammetrajlı musiqili film) Bakı. Müharibə illəri (film, 1985) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Bəxtiyar Vahabzadə (film, 2003) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Bizim Azərbaycan (film, 1959) (tammetrajlı sənədli film) Bizim əkinimiz (film, 1931) (tammetrajlı sənədli film) Bizim əsas yolumuz (film, 1928) (tammetrajlı sənədli film) Böyük ömrün anları (film, 2006) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Bu, həqiqətin səsidir. Bəstəkar Qara Qarayev (film, 1968) (tammetrajlı sənədli film) == C == Cabir Novruz (film, 2002) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Cavad Heyət varlığı (film, 2001) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) == D == Daşdan tikilmiş şəhər (film, 2008) (tammetrajlı sənədli film)(İTV) Dənizi fəth edənlər (film, 1959) (tammetrajlı bədii-sənədli film) Doğma torpaq, Azərbaycan (film, 1960) (tammetrajlı sənədli film) Dostluq melodiyaları (film, 1965) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Dostuma məktub (film, 1992) (tammetrajlı sənədli film) == Ə == Əbədi qardaşıq (film, 1965) (tammetrajlı sənədli film) Əbədi odlar ölkəsi (film, 1945) (tammetrajlı sənədli film) Əbədiyyət elçisi (film, 2005) (üçseriyalı sənədli film) (ATV) Əbədiyyət ünvanı. II film. Heydər Əliyev və Naxçıvan (film, 2004) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Əməyə eşq olsun (film, 1950) (tammetrajlı sənədli film) Əzablı yollar (film, 1995) (tammetrajlı sənədli film) Əzizə Cəfərzadə (film, 1999) (tammetrajlı sənədli film) (TV) == F == Fenomen (film, 1996) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Fövqəldünya və ya qəsdsiz məntiqi səhv (film, 1992) (tammetrajlı sənədli film) == G == Göylər sonsuz bir dənizdir. II film. Züleyxa (film, 1995) (tammetrajlı sənədli film) (AzTV) Günəşin batdığı yer... (film, 2012) (tammetrajlı bədii-sənədli televiziya filmi) (TV) == H == Hacı Arif (film, 1995) (tammetrajlı sənədli film) (TV) "Hacı Mail" nağılı... (film, 2005) (tammetrajlı sənədli film) (Lider TV) Hanı mənim övladlarım? (film, 1967) (tammetrajlı sənədli film) Havalansın Xanın səsi (film, 2001) (tammetrajlı sənədli film) (TV) Heydər Əliyev.
DokuBaku Beynəlxalq Sənədli Film Festivalı
DokuBaku Beynəlxalq Sənədli Film Festivalı (BSFF) 2017-ci ilin oktyabr ayından etibarən hər il Bakı, Azərbaycanda keçirilən film festivalıdır. Azərbaycanın ilk müstəqil, sənədli film festivalı olan DokuBaku BSFF onlarla film nümayişindən və xarici kino peşəkarlarının iştirakı ilə ustad dərslərindən ibarət olur. Keçirildiyi ilk ildə festival 15 uzunmetrajlı və 15 qısametrajlı filmin nümayişinə 1000-ə yaxın izləyici cəlb etmişdir. Festivalın əsas məqsədi Azərbaycanda sənədli filmin özünüifadə və düşüncə vasitəsi kimi inkişaf etdirmək, bu janrda fəaliyyət göstərən yerli rejissorlara dəstək olmaq və ölkənin film səhnəsini beynəlxalq film icması ilə birləşdirməkdir. == Tarixçə == Festival 2017-ci ildə bir qrup kino peşəkarı və həvəskarı tərəfindən könüllü əsaslarla təşkil olunmağa başlamışdır. Festivalın ideyası və təsisçiləri azərbaycanlı rejissor İmam Həsənov (festivalın direktoru) və çexiyalı rejissor və prodüser Veronika Yanatkovaya (proram tərtibçisi) aiddir. Festival birinci ildə çoxsaylı könüllülərin və festivala təmənnasız töhfə vermiş yerli və xarici təşkilatların köməyi ilə ərsəyə gətirilmişdir. Belə ki, göstərilən filmlərin bir çoxunun haqları festivala ianə verilmiş, nümayişlərin keçirildiyi müxtəlif kafe və barlar təmənnasız şəkildə məkan dəstəyi vermişdirlər. Bundan əlavə, çox sayda Azərbaycan ziyalısı və ictimai fəalı nümayişlərdən sonrakı müzakirələrin aparılmasında iştirak etmişdir. == Festivalın bölmələri == Festivalın bölmələri ildən-ilə dəyişsə də, aşağıdakı bölmələr festivalda fərqli vaxtlarda təşkil olunmuşdur.
IETF sənədlər seriyası
IETF sənədlər seriyası (ing. Request for Comments) – İnternetin “quruluşunu” (məsələn, TCP/IP standartlarını) müəyyən edən IETF sənədlər seriyası (standartlar, təlimatlar, işçi qrupların hesabatları və s.). ISOC üzvü olan istənilən şəxs RFC-də dərc olunmaq üçün sənədi müzakirəyə təqdim edə bilər. Dərc olunan sənədə nömrə verilir. Dərc olunmuş variant heç vaxt dəyişdirilmir, dəyişdirilmiş variant yeni nömrə alır, ona görə də verilmiş standartın son RFC-lərini tapmaqda problem olur. 1969-cu ildən buraxılışına başlanmış belə sənədlərin sayı bir neçə mindir. RFC ödənişsizdir və hamı üçün açıqdır. Standart kimi nəzərdən keçirilən sənəd standartın işlənib hazırlanması, testlənməsi və təsdiqinin bütün mərhələləri keçir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Mart 1918-ci il. Bakı. Azərbaycanlıların soyqırımı sənədlərdə (kitab)
Mart 1918-ci il. Bakı. Azərbaycanlıların soyqırımı sənədlərdə – kitab 2009-cu ildə Azərbaycan Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi tərəfindən, "INDIGO" nəşriyyatında çap edilmişdir. Kitabın müəllifi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunun əməkdaşı, tarix elmləri doktoru Solmaz Rüstəmova-Tohidi, elmi redaktoru isə tarixi elmlər namizədi Məmməd Cəfərlidir. Kitabda 1918-ci il mart hadisələrinin, xalqımıza qarşı aparılan deportasiya siyasətinin, Bakıda törədilən qırğınların, soyqırımların geniş şərhi verilmişdir. Rus dilində işıq üzü görmüş kitaba Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyevin imzaladığı "31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırım Günü" fərmanının mətni də əlavə olunmuşdur. Kitabda 1918-ci ilin mart ayında Bakıda baş vermiş hadisələr haqqında sənədlər toplanmışdır. Böyük əhəmiyyət daşıyan bu kitab erməni millətçiləri tərəfindən yürüdülən siyasətin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün qiymətli bir mənbədir. Kitabdakı faktlar hadisəni görən insanların, digər millətlərə mənsub vətəndaşların dilindən söylənilən faktlara əsasən sənədləşdirilmişdir. == Kitabın təqdimatı haqqında == Kitabın təqdimatı 2009-cu il aprelin 22-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin iclasında keçirilmişdir.
Milli Arxiv və Sənədlər İdarəsi (ABŞ)
Milli Arxiv və Sənədlər İdarəsi (ing. National Archives and Records Administration (NARA)) və ya sadəcə ABŞ Milli arxivi — Amerika Birləşmiş Ştatları hökumətinin müstəqil agentliyidir. 1984-cü ildə yaradılmışdır. Milli Arxiv Amerika Birləşmiş Ştatlarının İstiqlaliyyət Bəyannaməsi, ABŞ Konstitusiyası, Hüquqlar haqqında Bill kimi fundamental tarixi sənədlərin orijinallarının saxlanmasına, ABŞ hökumətinin fəaliyyətinin sənədləşdirilməsinə, həmin sənədlərə ictimaiyyətin çıxışının sərhədlərinin genişləndirilməsinə cavabdehdir. NARA rəsmi olaraq ABŞ Konqresi Aktlarının, Prezident müraciətlərinin və icra sərəncamlarının və federal qaydaların hüquqi cəhətdən dəqiq və nüfuzlu nüsxələrinin saxlanması və dərc edilməsi üçün məsuliyyət daşıyır. NARA-nın Baş Administratoru Amerika Birləşmiş Ştatlarının arxivariusudur və o, ABŞ Konstitusiyasına düzəlişlərin ştatların qanunvericilik orqanları tərəfindən qəbul edilməsinə dair rəsmi sənədləşməyə nəzarət edir.
Qafqaz Neoliti (sənədli film)
Qafqaz Neoliti — sənədli film. Azərbaycan Dövlət Televiziyası — Azərbaycantelefilm Yaradıcılıq Birliyinin istehsalı. == Film haqqında == "Qafqaz Neoliti" sənədli filmində Tovuz bölgəsində son 12 il ərzində aparılan arxeoloji qazıntıların nəticələri əks olunmuşdu. Filmdə əsasən bölgənin Neolit dövrünü əks etdirən Göytəpə qədim yaşayış yerinin tədqiqi prosesləri, kompleksin Qafqazın sivilizasiya tarixində oynadığı rol və burada uzun müddət çalışan tanınmış əcnəbi arxeoloqların fikirləri yer alıb. Sənədli film Azərbaycanın qədim mədəniyyətinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında önəmli rol oynayacaq. == Filmin yaradıcı heyəti == "Qafqaz Neoliti" filminin ssenari müəllifi Əməkdar jurnalist Sadıq Elcanlı, rejissoru Elnurə Kazımova, prodüseri Xalq artisti, Ramiz Həsənoğlu, elmi məsləhətçisi isə Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun şöbə müdiri, Tovuz arxeoloji ekspedisiyasının rəhbəri, t.ü.f.d. Fərhad Quliyevdir. == Filmin təqdimatı == Sentyabrın 19-da Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Mərkəzi Elmi Kitabxanasında (MEK) Azərbaycan Dövlət Televiziyası – “Azərbaycantelefilm” Yaradıcılıq Birliyinin istehsalı olan “Qafqaz Neoliti” sənədli filminin təqdimatı keçirilib. Tədbiri Milli Məclisin deputatı Qənirə Paşayeva açaraq filmin yaradıcı kollektivini iştirakçılara təqdim edib, ekran əsərində Tovuz bölgəsində son 12 il ərzində aparılan arxeoloji qazıntıların nəticələrinin əks olunduğunu söyləyib. Qeyd olunub ki, filmdə əsasən bölgənin Neolit dövrünü əks etdirən Göytəpə qədim yaşayış yerinin tədqiqi prosesləri, kompleksin Qafqazın sivilizasiya tarixində oynadığı rol və burada uzun müddət çalışan tanınmış əcnəbi arxeoloqların fikirləri yer alıb.
Sənədli
Sənədli film — müəyyən mövzu üzrə müxtəlif araşdırmalar nəticəsində toplanan sənədli faktların film formasında tamaşaçılara çatdırma üsulu. Sənədli filmlərin əsas vəzifəsi tarixi əhəmiyyətli hadisələrin fiksiyası, tədris və təhsil üçün materialların yaradılması, tədqiqat və təbliğat xarakterli fikirlərin yayılmasıdır. Dünya kinosunun əsası məhz sənədli-xronikal kadrlarla başlamışdır. Qatarın bir başa ağ kətan üzərindən tamaşaçının üstünə doğru sürətlə gəlməsi tamaşaçılarda həyəcan və qorxu əmələ gətirmişdi. Kino sənətinin bu növü olmuş hadisələrin, gerçək həyatın lentə alınması əsasında yaradılır. Real hadisə və əhvalatların lentdə əks etdirilməsi nəticəsində meydana çıxan filmlər bədiilik dərəcəsi baxımından bədiilikdən kənar, xalis informasiya xronikalarından tutmuş, büsbütün incəsənət qanunları üzrə qurulmuş bədii-publisistik və sənədli-poetik filmlərədək olduqca müxtəlif ola bilər. Sənədli kinonun əhəmiyyəti təkcə həyat hadisələrini birbaşa və müstəqil təhlil etməkdən ibarət deyildir. O, konkret faktları və hadisələri tutuşdurmaq və təhlil etmək üçün də geniş imkanlara malikdir. == Tarixi == === 1900-cü ildən əvvəl === Tərifinə görə, ilk "hərəkətli şəkillər" sənədli filmlər adlanır. Bu cür filmlərdə stansiyaya daxil olan qatar, hərəkət edən gəmi və ya işdən qayıdan bir qrup insan kimi konkret səhnə təsvir edilirdi.
Sənədli film
Sənədli film — müəyyən mövzu üzrə müxtəlif araşdırmalar nəticəsində toplanan sənədli faktların film formasında tamaşaçılara çatdırma üsulu. Sənədli filmlərin əsas vəzifəsi tarixi əhəmiyyətli hadisələrin fiksiyası, tədris və təhsil üçün materialların yaradılması, tədqiqat və təbliğat xarakterli fikirlərin yayılmasıdır. Dünya kinosunun əsası məhz sənədli-xronikal kadrlarla başlamışdır. Qatarın bir başa ağ kətan üzərindən tamaşaçının üstünə doğru sürətlə gəlməsi tamaşaçılarda həyəcan və qorxu əmələ gətirmişdi. Kino sənətinin bu növü olmuş hadisələrin, gerçək həyatın lentə alınması əsasında yaradılır. Real hadisə və əhvalatların lentdə əks etdirilməsi nəticəsində meydana çıxan filmlər bədiilik dərəcəsi baxımından bədiilikdən kənar, xalis informasiya xronikalarından tutmuş, büsbütün incəsənət qanunları üzrə qurulmuş bədii-publisistik və sənədli-poetik filmlərədək olduqca müxtəlif ola bilər. Sənədli kinonun əhəmiyyəti təkcə həyat hadisələrini birbaşa və müstəqil təhlil etməkdən ibarət deyildir. O, konkret faktları və hadisələri tutuşdurmaq və təhlil etmək üçün də geniş imkanlara malikdir. == Tarixi == === 1900-cü ildən əvvəl === Tərifinə görə, ilk "hərəkətli şəkillər" sənədli filmlər adlanır. Bu cür filmlərdə stansiyaya daxil olan qatar, hərəkət edən gəmi və ya işdən qayıdan bir qrup insan kimi konkret səhnə təsvir edilirdi.
Sənədli kino
Sənədli film — müəyyən mövzu üzrə müxtəlif araşdırmalar nəticəsində toplanan sənədli faktların film formasında tamaşaçılara çatdırma üsulu. Sənədli filmlərin əsas vəzifəsi tarixi əhəmiyyətli hadisələrin fiksiyası, tədris və təhsil üçün materialların yaradılması, tədqiqat və təbliğat xarakterli fikirlərin yayılmasıdır. Dünya kinosunun əsası məhz sənədli-xronikal kadrlarla başlamışdır. Qatarın bir başa ağ kətan üzərindən tamaşaçının üstünə doğru sürətlə gəlməsi tamaşaçılarda həyəcan və qorxu əmələ gətirmişdi. Kino sənətinin bu növü olmuş hadisələrin, gerçək həyatın lentə alınması əsasında yaradılır. Real hadisə və əhvalatların lentdə əks etdirilməsi nəticəsində meydana çıxan filmlər bədiilik dərəcəsi baxımından bədiilikdən kənar, xalis informasiya xronikalarından tutmuş, büsbütün incəsənət qanunları üzrə qurulmuş bədii-publisistik və sənədli-poetik filmlərədək olduqca müxtəlif ola bilər. Sənədli kinonun əhəmiyyəti təkcə həyat hadisələrini birbaşa və müstəqil təhlil etməkdən ibarət deyildir. O, konkret faktları və hadisələri tutuşdurmaq və təhlil etmək üçün də geniş imkanlara malikdir. == Tarixi == === 1900-cü ildən əvvəl === Tərifinə görə, ilk "hərəkətli şəkillər" sənədli filmlər adlanır. Bu cür filmlərdə stansiyaya daxil olan qatar, hərəkət edən gəmi və ya işdən qayıdan bir qrup insan kimi konkret səhnə təsvir edilirdi.
Bakı Dövlət Universitetinin İnformasiya və sənəd menecmenti fakültəsi
Bakı Dövlət Universitetinin İnformasiya və sənəd menecmenti fakültəsi — Bakı Dövlət Universitetinin fakültələrindən biri. == Tarixi == Bakı Dövlət Universitetində müstəqil İnformasiya və sənəd menecmenti fakültəsinin formalaşmasına gedən yol Azərbaycanda 1947/1948-ci tədris ilində təşəkkül tapmış ali kitabxanaçılıq təhsilinin yaranmasından başlayır. Həmin tədris ilində Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində Kitabxanaçılıq şöbəsi yaradılmışdır. Şöbənin ilk ixtisas müəllimləri xalq yazıçısı Süleyman Rəhimov, Əliheydər Qəhrəmanov, Hüseyn Tağıyev və Məryəmxanım Səmədova olmuşlar. 1958/1959-cu tədris ilində şöbə Şərqşünaslıq fakültəsinin tərkibinə daxil edilmişdir. 1962-ci ilin avqust ayında BDU-da müstəqil Kitabxanaçılıq fakültəsinin təşkil olunması haqqında qərar qəbul olunmuşdur. 2004-cü ildə BDU-nun Elmi Şurasında fakültənin adı dəyişdirilərək Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi adlandırılır. 18 yanvar 2023-cü il tarixində Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Şurasının iclasında BDU-nun Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsinin adının dəyişdirilməsi müzakirəyə çıxarılıb və qərar qəbul olunub; fakültənin adı dəyişdirilərək "İnformasiya və sənəd menecmenti" adlandırılıb. Fakültədə 3 dildə (Azərbaycan, ingilis və rus dillərində) tədris aparılır. Bakı Dövlət Universitetinin peşəkar kadr hazırlığı sistemində bu fakültə həmişə xüsusi yeri və mövqeyi ilə seçilmişdir.

Digər lüğətlərdə